

                        












powieść

Ondrej Neff

Miesiąc mojego życia (1)

(Mesic meho zivota)

przełożyła Joanna Czaplińska

Polskim czytelnikom Ondrej Neff miał do tej pory okazję 
zaprezentować się jako autor opowiadań, publikowanych przede 
wszystkim na łamach "Fantastyki". "Miesiąc mojego życia" 
(1988) jest drugą powieścią SF, po "Jadru pudla" (Sednie 
sprawy). W 1989 r. wydał kolejne dwie książki: "Pole 
stastnych nahod" (Pole szczęśliwych przypadków) i "Carodejuv 
ucen" (Uczeń czarnoksiężnika). W 1990 r. "Miesiąc mojego 
życia" uzyskał Ludvika, nagrodę czechosłowackiego fandomu za 
najlepszą książkę, a w ankiecie "Ikarii" w kategorii 
najpopularniejszych powieści czesko-słowackich uplasował się 
na miejscu drugim, tuż za znaną również w Polsce trylogią 
Soucka "Tajemnica ślepych ptaków".
   "Miesiąc mojego życia" jest typową hard science fiction. 
Neff ukazał w niej swoje nowe oblicze - oblicze futurologa. 
Utwór został wydany trzy lata temu, powstał więc w warunkach 
społeczno-politycznych zupełnie innych niż dzisiejsze, a 
nastroje w Czechosłowacji były dalekie od optymizmu i 
nadziei na jakąkolwiek zmianę. W powieści Polska i Czechy 
stworzyły federację - zaznaczam: Czechy, a nie 
Czechosłowacja - co nie jest wprawdzie ideą nową, bo 
sięgającą korzeniami końca XIX wieku, niemniej jednak po 
wydarzeniach ostatnich dwóch lat nabierającą nowych 
impulsów. Drugi istotny wątek to eskalacja fanatyzmu 
religijnego, zwłaszcza islamskiego - spektakularny przykład 
do czego może doprowadzić zaślepienie, mieliśmy niedawno 
w Zatoce Perskiej.
                                                         JC

                           CZĘŚĆ I
1.  Tę datę pamiętam dokładnie: 26 czerwca 2045 roku. Długo 
czekałem na ten dzień. O północy z dwudziestego piątego na 
dwudziestego szóstego siedziałem w swojej szufladzie. 
Zupełnie sam. Na stole przede mną leżały cztery rzeczy: 
pudełko z napisem "syrop malinowy", pełne przeszmuglowanego 
rumu, w połowie opróżnione, kieliszek nalany do pełna, 
zaostrzony nóż i malutki prostokącik z cyfrą jeden.
   Malusieńki prostokącik.
   To wszystko zostało z półtorametrowego krawieckiego 
centymetra. Już nie sto pięćdziesiątka, już nie setka, 
pięćdziesiątka, dziesiątka. Tylko jedynka.
   Dwudziestka piątka na kalendarzu zamieniła się w 
dwudziestkę szóstkę.
   Niewielka zmiana - na ekranie przybyła tylko jedna mała 
kreseczka. Z piątki zrobiła się szóstka. Piątka składa się z 
pięciu odcinków, szóstka z sześciu. Dwudziestoprocentowy 
zysk.
   Dla mnie to był zysk stuprocentowy. Tysiącprocentowy. A 
to dlatego, że dzięki tej kreseczce jutro zamieniło się w 
dzisiaj.
   Chwyciłem kieliszek, uśmiechnąłem się do kalendarza, 
przywitałem starym pijackim gestem, a potem całą zawartość 
kieliszka wlałem prosto do gardła.
   Na zdrowie, niech ci służy.
   Powtórnie napełniłem kieliszek, wziąłem nóż i zacząłem 
ciąć prostokącik na paseczki. Kiedy skończyłem, poszczególne 
paseczki zacząłem ciąć na cząstki.
   Trwało to godzinę, ale efekt był doskonały: z 
prostokącika została kupka żółtego proszku.
   Miałem już porządnie w czubie.
   To zapicie było dobre. Położyło mnie na koję i uśpiło 
lepiej niż kołysanka mamy. Jednak następnego dnia rano byłem 
na nogach, gdy tylko odezwała się syrena. Wstałem i siup do 
drzwi - worek z dobytkiem w jednej ręce, niedopite pudełko w 
drugiej. Co tam mycie i ubieranie. Miałem się rozbierać, nim 
padłem na koję? A rum jest lepszy niż dziesięć szczoteczek 
do zębów.
   Interesujące. Wstałem natychmiast, gdy zawyło, ale na 
korytarzu był już ścisk. Chłopy pchały się jak bydło. W 
sumie jajcarsko to wyglądało, tu i ówdzie ktoś dostał w 
pysk, a ryk panował gorszy niż na dole na szychcie. Każdy 
najchętniej by biegł, leciałby, gdyby mógł. Ale było nas 
pięciuset i mogliśmy tylko ciurkać przez rurę jak woda z 
zepsutego kranu. Wściec się można. Ciało na ciele, dla nóg 
miejsca tylko tyle, że można było robić szur, szur, szur, 
przesuwaliśmy się decymetrami, ci z tyłu krzyczeli, czemu 
przód blokuje, ci z przodu krzyczeli w tył, żeby ci z tyłu 
się wypchali, że tam zupełnie z przodu jacyś kretyni zrobili 
korek, a kiedy ci z tyłu krzyczeli do przodu, że pójdą 
skopać tych zupełnie z przodu, to ci w środku wrzeszczeli, 
no to spróbujcie, no chodźcie, na co czekacie.
   Szkoda słów. Można było tylko robić szur, szur, szur 
nogami, wytrzymać tych parędziesiąt metrów wąskiego 
korytarza. Dla mnie było to jasne, ja nie krzyczałem, tylko 
mnie wkurzało, że pozwoliłem sobie przydusić ręce do ciała i 
nie mogłem podnieść rumu, żeby poprawić sobie smak. Szur, 
szur, szur.
   I hol.
   Ale tam było narodu! Przed pójściem na szychtę przyszli 
się pogapić również ci, którzy mieli jeszcze setkę, dwie, 
nie brakowało nawet kotów, ale ci byli spokojni. Za to 
dziadki! Gadali jak najęci, a zwłaszcza prześcigali się w 
pomysłach dotyczących babek, które czekają na nas tam na 
górze i gdybyśmy musieli wypełnić każde "Raz za mnie", 
mielibyśmy na dwa lata ręce pełne roboty, no może nie ręce. 
Krzyczeli na nas, my na nich, tu i ówdzie na balkonie 
zauważyłeś znajomą twarz i wtedy ogarniał cię żal, 
osiemnaście miesięcy to jednak szmat czasu, żyliśmy tu obok 
siebie. Gdzieś tam na górze był też Kazik Prus, mój jedyny 
kolega. Chciałem mu pomachać, ale nie dało rady.
   Spokój! Spokój!
   Akurat naprzeciwko, na balkonie trzeciego piętra, pojawił 
się główny inżynier Dutkiewicz, a obok niego zastępca 
dyrektora Petrak, obaj w kombinezonach, na nogach nawet 
mieli gumiaki, błazny jedne. Szkoda, że nie założyli hełmów. 
Pan dyrektor się nie pojawił, on pewno ma inne kłopoty, 
ekstra przydział kawy albo przygotowanie do narady, dobrze, 
że chociaż wysłał zastępcę. Skoro harowaliśmy tu osiemnaście 
miesięcy, zasługujemy przynajmniej na porządne pożegnanie.
   Spokój!
   Jak możemy się pożegnać, skoro dziadki ryczą "Raz za 
mnie!", a my, którzy odjeżdżamy, krzyczymy "Stul gębę!" i 
podobnie. No, do cholery, czemu nie zamkną jadaczek?
   Zdałem sobie sprawę, że niepotrzebnie się denerwuję. 
Przecież to i tak nieważne, że faceci ryczą i że pan 
zastępca dyrektora nie może nam podziękować za ofiarną pracę 
i takie inne. Wszystkim rządzi czas, nawet dyrektorem i jego 
naradami i kiedy nadejdzie ten odpowiedni moment, pojawi się 
tu i wszyscy przestaną się wydzierać i gadać, ponieważ 
nadejdzie odpowiednia chwila.
   Wokół mnie się rozluźniło. Łyknąłem sobie.
   - Daj mi - syknął sąsiad.
   - Gówno - powiedziałem.
   - No... - odparł.
   - Dobra, masz - dałem mu. Po prostu byłem na miękko. 
Napił się i chciał podać rum sąsiadowi z lewej, ale 
łapsnąłem go za nadgarstek. Sąsiad to wykorzystał i walnął 
mnie pięścią w twarz. Ledwo zdążyłem się uchylić. Żeby tylko 
nie rozgniótł pudełka, przeleciało mi przez głowę, a pięść 
przeleciała koło nosa jak ekspres. Chwyciłem rum prawą ręką, 
a pod drugi cios nadstawiłem ciemię. Zabolało, ale boksera 
bardziej. Trzasnęło mu w stawach, ryknął, to był Polak, ale 
miałem dzisiaj fart, bo wokół byli chłopcy z Czech i jak 
poszło w obieg, że to jakaś częstochowska cholera, zaczęli 
go dusić, a ja przyssałem się do pudełka, bo było jasne, co 
się za chwilę stanie - będą chcieli wypić za tę przysługę. I 
tak, kiedy duszenie zakończyło się sukcesem, wokół mnie 
wyrósł las dłoni z rozcapierzonymi palcami, a ja włożyłem do 
nich puste pudełko i uśmiechnąłem się jak aniołek. Ciemię 
mnie bolało, ta cholera miała jednak mocny cios!
   - Spokój! Spokój!
   Zastępca pochylił się do mikrofonu i powiedział:
   - Szczęść Boże!
   O, do diabła, pomyślałem. Czymś tu śmierdzi. Kiedy szychy 
zaczynają po naszemu, zawsze czymś śmierdzi.
   W holu zapanowała cisza.
   Wszyscy pomyśleli: do diabła, czymś tu śmierdzi.
   Zastępca zrobił pauzę, chyba przestraszył się tej ciszy, 
zerknął na Dutkiewicza, ten mu coś zaszeptał do ucha, 
zastępca odchrząknął i powiedział:
   - Chłopy, sprawa jest trudna, ale jest, jak jest: czółno 
nie przyleci.
   Spodziewał się wybuchu, ale hol został cichy. Nikt się 
nawet nie ruszył, może tylko pod kopułą zaszeleściło jakieś 
westchnienie.
   Ale Petrak nie był idiotą, a iluzje stracił już dawno, o 
ile w ogóle kiedyś takie posiadał. Wiedział, że ta cisza nie 
zwiastuje niczego dobrego i strach wręcz z niego skapywał, 
lał się z niego ciurkiem.
   - Zrozumcie, to nie nasza wina. My zawsze dotrzymywaliśmy 
układu zbiorowego do ostatniej kropeczki. Robimy wszystko, 
żeby umożliwić wasz transport na górę. Zrozumcie, że nie 
jesteśmy zainteresowani przedłużaniem kontraktu, że...
   - Co się stało?
   Poznałem ten głos. To był Brunza, Polak. Pełnił funkcję 
przewodniczącego w Jednolitych Związkach, ale zrezygnował z 
niej, ponieważ dzisiaj wracał z nami na górę. O ile przyleci 
czółno. Ale nie zrezygnował z autorytetu. Miał go ciągle 
nawet bez funkcji. Z autorytetu nie można zrezygnować, tak 
samo jak nikt go wam nie da. Albo go macie, albo nie.
   Brunza go miał.
   Czyżby znowu ten Kryzys Mikronezyjski?
   Nigdy nie interesowałem się zbytnio wiadomościami z góry, 
ale info w ostatnim czasie było pełne Kryzysu 
Mikronezyjskiego, tak że nie można się było od tego wywinąć. 
Wiedziałem, że jest jakiś Kryzys Mikronezyjski, że napięcie 
rośnie z dnia na dzień, ale miałem to w poważaniu, ucinałem 
metr i myślałem tylko o tych stu tysiącach europejskich 
dorubli - jak też z nimi na górze zacznę rządzić, siądę 
sobie u Fleków i w Sali Konszelskiej będzie płacić tylko 
Kuba Nedomy.
   Kuba Nedomy to ja.
   Co mnie tam Kryzys Mikronezyjski? Niech się żółtki piorą, 
będzie na Ziemi o jedną pustynię więcej, i tak Środkowy 
Wschód jest pokryty radioaktywną szklaną płytą, Afryka 
straciła na dole ten czubek, który można zobaczyć na starych 
mapach, a Ameryka Północna już nie jest połączona z 
Południową. Mówię, co mi tam do jakiejś Mikronezji, ja chcę 
dobrego piwa i spokoju, i kilku kumpli, i chcę się czuć jak 
panisko!
   - Nie robimy tajemnicy z tego, co się stało - powiedział 
zastępca Petrak. - Rada Bezpieczeństwa ogłosiła Stan Żółty. 
Wstrzymała wszelki ruch z wyjątkiem jednostek desantowych 
Błękitnych Wojsk.
   - Ale my słyszeliśmy o czymś innym - odpowiedział Brunza. 
Był gdzieś z przodu, chyba tuż pod balkonem. - Myśmy 
słyszeli, że to wszystko jeden wielki bajer!
   - Bajer? - zdziwił się zastępca Petrak.
   - Tak, bajer. Ziemniaki ponoć nie są zainteresowane 
powrotem ludzi na górę. Kiedy ma wracać na górę duży turnus, 
wymyślają bajery o zablokowaniu transportu, żeby nas tu 
przytrzymać i móc się potem powołać na paragraf sześć. KPL 
potrzebuje ludzi, a nowi wcale się nie garną!
   - O czymś takim słyszę po raz pierwszy - wymamrotał 
Petrak. Odwrócił się do inżyniera Dutkiewicza i coś do niego 
mówił, chyba "Słyszał pan o czymś takim?", a ten na to chyba 
"Skądże, nie słyszałem, no proszę, coś takiego!".
   Zapewne rozmawiali w tym duchu, ale o ile doszło to do 
mikrofonów, my na dole nie słyszeliśmy ani słowa, ponieważ 
hol zaczął szumieć.
   - Cicho, chłopy! - ryknął Brunza. Potrafił ryczeć. 
Dwumetrowe chłopisko, niedźwiedzie płuca, łapy jak łopaty. - 
Cisza! Czyli wy mówicie, że o niczym takim nie słyszeliście? 
Że jesteście niewinni jak lilie?
   - No, prawda - powiedział dyrektor Petrak.
   - Czyli według was to przypadek, że transport jest 
blokowany akurat wtedy, kiedy wraca turnus z Czeskopolskiej 
oraz tysiąc pięćset chłopów z Arkadii i osiemset z Dwójki?
   - Przecież wiecie, że już w zeszłym roku KPL przeszedł na 
masowy cykl wymiany.
   - Czyli niewinni - powtórzył Brunza.
   Strach z dyrektora już nie ciekł, po prostu z niego 
buchał. Przypomniałem sobie klauna z cyrku Humberto, który 
płakał strumieniami łez i krzyczał "Panie dyrektosze, panie 
dyrektosze, oni kszyfdzić klaun!".
   Jak się potem okazało, poważnie nie doceniłem Brunzy. To 
był olbrzym nie tylko z torsem byka. W swojej cetnarowej 
czaszce miał komputerowy mózg i porządnie się przygotował do 
porannej scenki, bo z góry wiedział, co się szykuje.
   Jak już powiedziałem, dyrektorski balkon był na trzecim 
piętrze, a nad nim pięły się spiralnie jeszcze cztery 
kolejne. Szczytu kopuły nie było dobrze widać, z nas musiało 
się dosłownie dymić, tak się pociliśmy, ale powietrze było 
na tyle przejrzyste, że można było się domyślić, że na górze 
coś się dzieje.
   Tuż nad balkonem pojawił się tłum chłopów, coś błysnęło w 
szarawej mgle, jedna żółta linia, druga, trzecia, prosto na 
balkon na linach spuściła się grupka mężczyzn, rzuciła 
następne dwie liny na dół i wyciągnęła Brunzę na górę.
   To wszystko odbyło się w okamgnieniu. I już odezwały się 
syreny policji. Jakżeby inaczej. Oddział pogotowia był na 
nogach od trzech dni, wszystkie cytryny Czeskopolskiej 
polerowały te swoje psychiny. A teraz na pewno trzymali 
palce na spustach, żeby nas nafaszerować. Winny czy 
niewinny, oni już sobie nas wybiorą, kiedy padniemy jak 
biedronki na mrozie. Jęczały syreny, a do tego megafony 
mówiły coś jakby:
   - Hahyhualahu mahu haha hu!
   Brzmiało to niezwykle groźnie.
   Brunza również wiedział, że policja jest w pogotowiu, 
zresztą jak zwykle podczas zmiany turnusów w kopalni, i 
starannie się przygotował. Starannie? Prosto, ale 
zadziałało, a według mnie to, co działa, jest również 
staranne.
   I na odwrót.
   Brunza wyjął zza napierśnika naostrzony sztylet, długi na 
dobre trzydzieści centymetrów. Błyszczał w powietrzu jak 
ślina węża. Przyłożył go doktorowi Petrakowi do gardła, 
oczywiście tą odpowiednią, czyli ostrą stroną. Potem 
krzyknął:
   - Przy pierwszym rajskim pocałunku zadrży mi ręka!
   Psychina najpierw lekko stuka, to rajski pocałunek. Potem 
mąci wam we łbie. No a w końcu uderzacie w kimono.
   Od rajskiego pocałunku do zamętu we łbie prowadzi droga 
trwająca pół sekundy.
   W tym czasie Brunzie zdąży zadrżeć ręka, a do tego 
jeszcze doda "cholera".
   Megafony przestały kwakać. A może nie przestały, ale 
chłopiska zaczęli pokrzykiwać i po prostu je zagłuszyli. 
Podskakiwali też w miejscu jak małe dzieci.
   Czego się spodziewali?
   Cieszyli się, że w ogóle coś się dzieje. Chciałbym 
wiedzieć, ilu z nich w tej chwili powiedziało: "Hergot, 
takie widowisko jest warte paragrafu sześć!".
   Brunza wolną ręką zrobił taki mały gest.
   - Panie wielka cytryno! - zawołał. - Nalegamy na wymianę. 
Niech na nasze miejsce przyjedzie ktokolwiek. Transport 
cywilny zablokowany? Bueno. To niech nas odwiozą Błękitni. 
Przekażcie to tym wielkim panom. Powiedzcie im, że na 
Czeskopolskiej pięciuset chłopa czeka na odwóz. Powiedzcie 
im, że olewamy jakiś żółty stan. Chcemy do domu. Harowaliśmy 
osiemnaście miesięcy. Harowaliśmy jak woły. Mieszkaliśmy w 
szufladach i piliśmy destylowane szczyny. Prysznic raz w 
tygodniu, cholera, niech spróbuje tego jakiś ziemniak z 
góry!
   Megafon odezwał się znowu, tym razem zrozumiale.
   - Załatwimy to. Ale wy, Brunza, bekniecie za to. Za to 
będziecie siedzieć, aż sczerniejecie.
   - Wolę siedzieć w pudle na górze niż resztę życia walać 
się tu na dole w szufladzie z powodu paragrafu sześć, panie 
wielka cytryno! To po pierwsze. A po drugie: niech pan się 
rozejrzy, niech pan popatrzy na tych pięknych chłopów. Myśli 
pan, że ziemniaki mają pudła mocne na tyle, żeby ich ci 
chłopcy nie rozebrali na kawałki w ciągu jednego 
słonecznego popołudnia? Chłopy, powiedzcie tylko, panu 
wielkiej cytrynie: pozwolicie mnie wsadzić do pudła?
   - Nie-po-zwo-li-my! Nie-po-zwo-li-my!
   Krzyczeli wszyscy. Krzyczeliśmy wszyscy - przecież ja też 
się przyłączyłem.
   To dziwne uczucie. Stoicie w tłumie, setki ludzi wokół 
was i nad wami, galerie o mało się nie zarwą pod tą masą 
ciał i to żeby chociaż spokojnie stali, ale nie, oni tupią w 
takt. Ktoś powinien im powiedzieć "Przestańcie, galerie nie 
są do takiego tupania", ale kto miałby im to powiedzieć?
   Petrak ma ostrze sztyletu na szyi, łaskocze go w jabłko 
Adama, dokładnie w te miejsca, gdzie maszynka do golenia 
najtrudniej łapie. A może Brunza ogoli Petrakowi 
przynajmniej parę tych włosków, które zawsze zostają nawet 
po najdokładniejszym goleniu? Skądże, Petrak nie ma ochoty 
na rozmowę. Dutkiewicz też nie. Nie ma wprawdzie noża na 
gardle, ale mógłby mieć, i, jak już to bywa, bardziej robi w 
portki ten, któremu mogłoby coś się stać niż ten na kogo już 
padło.
   Chłopy, nie tupcie, myślałem sobie, ale sam tupałem do 
taktu jak durny. Chłopy, nie ryczcie, ale sam ryczałem:
   - Nie-po-zwo-li-my! Nie-po-zwo-li-my!
   Nawet na szychcie człowiek nie wydaje się sobie tak silny 
jak wtedy, kiedy stoi w środku holu między setkami innych i 
ryczy na całe gardło. W tym momencie uświadomiłem sobie, co 
straciłem w życiu przez ten swój ateizm: nigdy nie stałem w 
żadnym kościele, meczecie czy pagodzie, nigdy nie śpiewałem 
i nie krzyczałem do Pana Boga białego, brązowego czy 
żółtego, ilu tylko ich jest, i wywołują te wszystkie wojny. 
"A ja sam, zawsze sam", jakoś tak śpiewała moja mama, kiedy 
jeszcze byłem zupełnie mały.
   I tak się dostałem aż tutaj. Sam, zawsze sam.
   Tylko że teraz nie jestem już sam. Stoję w holu i 
skanduję jakieś słowo, które przez setne powtarzanie 
straciło sens. Co ja właściwie mówię? Nieważne. Trzeba po 
prostu jak najgłośniej ryczeć.
   Kuba, zachowaj spokój, odezwał się we mnie głos 
wewnętrzny. Przestań wykrzykiwać i zacznij przynajmniej 
trochę myśleć.
   Jak długo Brunza wytrzyma na balkonie? Chce tak na wieki 
wieków łaskotać Petraka po jabłku Adama ostrzem rzeźnickiego 
noża?
   Czyż to wszystko nie jest jedną wielką, straszną głupotą?
   Przestałem krzyczeć. Nikt tego nie zauważył. Z lewej, z 
prawej, z przodu i z tyłu chłopiska ryczeli, oczy im się 
błyszczały, brody mieli wilgotne od śliny. Jezu, czy nikt 
tutaj nie ma rozsądku?
   Musisz sam zachować się rozsądnie, Kubo, Kubusiu. To 
pokrzykiwanie i tupanie do niczego nie doprowadzi. Brunza 
wcześniej czy później musi albo puścić Petraka, albo 
poderżnąć mu gardło. Czy to się skończy tak czy inaczej, w 
twoim własnym życiu to zupełnie niczego nie zmieni.
   Nie ma pułapki tak mocnej, żeby nie miała szczeliny.
   Teraz jesteśmy w pułapce, wszyscy, z Brunzą i jego nożem 
czy bez niego.
   Trzeba tylko znaleźć tę szczelinę i wyśliznąć się stąd. 
Sam tego nie zrobisz.
   A jedyny facet, o którym słyszałeś, że mógłby to zrobić, 
nazywa się Jerzy Zasada.

2.  Ten policjant nie patrzył na mnie przychylnie.
   Można nawet powiedzieć, że patrzył nieprzychylnie.
   - Co panu do tego? - spytał.
   - Niech się pan sam zastanowi.
   Dumał. Było o czym. Powiedziałem mu: "Jedziemy na tym 
samym wózku, szanowny panie sierżancie, pan i ja. Za tydzień 
nadziejemy się na haczyk paragrafu sześć i nie wrócimy za 
życia na górę".
   - Kto to panu powiedział?
   Uśmiechnąłem się do niego. Czegóż się spodziewać, glina. 
Gdybyście mu powiedzieli, że za pół godziny nastąpi Big Bang 
Dwa, spyta się, kto wam to powiedział. Albo to choroba 
zawodowa, albo predyspozycja psychiczna do wykonywania tego 
zawodu.
   Miał dwadzieścia pięć lat, urodził się w Klatowach i 
nazywał się Jirzi Byczek. Trzy lata służby w Błękitnych 
Hełmach. Rzucali go, gdzie popadło. Był w Peru, Ghanie, 
Bengalii, a ostatnio gdzieś w Australii, gdzie diabeł 
podkusił dwa szczepy tubylców, żeby się zaczęły wzajemnie 
wybijać w imię wiary w jakiś płaski kamień czy coś w tym 
rodzaju.Trafili go zatrutą strzałą i zaraz potem ranę 
osmalili miotaczem ognia. Uratowało mu to wprawdzie życie, 
ale nie poprawiło humoru. Przeszedł z Błękitnych do policji 
i pozwolił się wysiudać tu na dół. Czemu? Dla dorubli, 
również. Ale przede wszystkim dlatego, że tu nie ma 
fanatyków religijnych, a jeśli już uda się jakiemuś 
prześliznąć, szybko go namierzają i wsadzają do pudła.
   A już na pewno nie pozwolą mu biegać po kopalni z 
zatrutymi strzałami i miotaczami ognia.
   - Ma pan rację - powiedział. - Jedziemy na tym samym 
wózku. Ale co to ma do rzeczy, świrnięty świrusie?
   Zrozumiałem, czemu mnie wyzywa.
   - Pan myśli, że chcę pana przekabacić na stronę tych na 
dole.
   Pokazałem palcem za siebie, w tym kierunku, gdzie 
znajdował się hol i gdzie w kręgu potężnie rozeźlonych 
górników przykucnął smutny dyrektor Petrak. Komitet 
Czujnych, tak się nazwali. Piękna nazwa. Brunza ją wymyślił. 
Oczywiście on stał na czele Komitetu Czujnych. W tej chwili 
siedział w biurze Dutkiewicza i negocjował.
   Sierżant Byczek uniósł brwi.
   Wyglądał na trzydzieści pięć, czterdzieści. Trzy lata w 
Błękitnych Hełmach porysowały mu twarz pismem klinowym. 
Nigdy nie studiowałem takiego alfabetu, ale ten napis 
potrafiłem przeczytać: wojna religijna to świństwo.
   - Do rzeczy - powiedział.
   Opierał się mięsistym policyjnym tyłkiem o krawędź stołu, 
ręce miał założone na piersiach. Z rozpiętej kabury 
wystawała kolba psychiny. Siedziałem na krześle przy 
drzwiach i na zmianę patrzyłem to na kolbę, to w oczy 
Byczka.
   - Ci tam to idioci - powiedziałem.
   - Zgoda - przytaknął.
   - Skisną tu wszyscy, nawet gdyby usmażyli Petraka na 
wolnym ogniu.
   - Myśli pan? - uśmiechnął się słabo.
   - Arkadia ma się rozrastać. Pięciokrotnie. Rozumie pan? 
Skąd wezmą tylu ludzi, żeby ją zasiedlić? Już ten nasz 
ostatni turnus z trudem zebrali.
   - O tej Arkadii - powiedział niepewnie - wie pan na sto 
procent?
   - Tak, stuprocentowo - powiedziałem jakby nigdy nic - jak 
wiem, że ma pan w Pradze dwuletniego synka i chce go pan 
zobaczyć.
   - Do diabła, kogo pan ma w tym centrum danych?
   - Nieważne. To pewne, że kogoś mam. Cieszę się, że panu 
zaświtało.
   Odczepił się od stołu, ostrożnie otworzył drzwi i wyjrzał 
na korytarz. Zobaczyłem grupkę kilku górników. Biegli obok, 
kiedy zobaczyli cytrynę, zwolnili, ale tylko na chwilkę, 
tylko na dwa, trzy kroki. Jeden się uśmiechnął, spojrzał na 
sąsiada, ten wyszczerzył zęby, przyśpieszyli i zniknęli mi z 
oczu. Tylko tupot ich chodaków niósł się po korytarzu.
   Sierżant zatrzasnął drzwi i przekręcił zamek. Potem 
wrócił do stołu i ciężko usiadł na obrotowym foteliku.
   - Niech pan słucha - powiedział - ale z tą Mikronezją to 
nie przelewki. To wiem z kolei ja, już wczoraj po obwodzie 
informacyjnym przyszła notka.
   Skinął głową w stronę kąta, gdzie na niskim żelaznym 
stoliku leżał orakl, na wpół zagrzebany pod warstwą 
wydruków.
   Pan sierżant ma tu niezły bajzel. Nie dba o estetykę. 
Żadnego obrazka, żadnego apetycznego kociaka, żadnego 
japońskiego ogródka. Nad stołem kalendarz, zupełnie zwykły, 
tylko cyferki, nic poza tym. Lewa połowa się czerwieni. 
Oczywiście, poczynając od pierwszego stycznia daty są 
zakreślone na czerwono. Od pierwszego stycznia do 
dwudziestego szóstego czerwca. A między czerwcem a lipcem 
gruba czerwona krecha.
   Tylko krecha. Żadnego znaczka " 6". A mimo to linia 
oznaczała tylko i wyłącznie paragraf sześć.
   - Chciałbym wierzyć, że Mikronezja to nie bluff. Ale w 
tej chwili nie interesuje mnie ani Mikronezja, ani 
Makronezja. Chcę się stąd wydostać. Pan również. Dlatego do 
pana przyszedłem.
   Nerwowo zachichotał i pokręcił głową. Miał gęste blond 
włosy, obcięte krótko, na jeżyka.
   - To weźmiemy się za rączki i pójdziemy razem. Dokąd?
   Śmieszna wizja.
   Serce zaczęło mi szybciej tłuc. Do tego momentu rozmowa 
nie miała większego znaczenia. Pogadaliśmy sobie, ja w 
rezultacie okazałem się lojalnym obywatelem, ponieważ 
przejawiłem dezaprobatę wobec awanturniczych poczynań 
nieodpowiedzialnych elementów i możemy się rozejść. Ja wrócę 
do swojej szuflady, on zostanie tutaj na posterunku, za 
godzinę ktoś go zmieni, on pójdzie się pogapić do holu, 
gdzie Komitet Czujnych maceruje dyrektora Petraka w pocie.
   - Niech pan sobie wyobrazi, że byłaby realna szansa 
wydostania się na zewnątrz. Poszedłby pan ze mną?
   - Pan potrzebuje mojej pomocy?
   - Oczywiście, po cóż innego bym do pana przychodził?
   - Takiej szansy nie ma.
   - Już pan się przekonał, że jestem dobrze poinformowany.
   - Usłyszał pan jakieś plotki od kolegi w centrum danych. 
Ale, chłopie, wyjście z kopalni? To coś innego!
   - Dajmy na to, że taki sposób naprawdę istnieje. 
Poszedłby pan ze mną?
   Chyba włożyłem w głos zbyt wiele natarczywości. Sierżant 
to wyczuł i poczuł się ważny. I tak był ważny - a teraz 
jeszcze ważniejszy.
   - Niech pan wyłoży kawę na ławę, zobaczę, co się da 
zrobić.
   - Wierzy pan, że tym na dole się uda? - zacząłem z innej 
beczki.
   Nie chciał ustąpić.
   - Jak to jest z tą drogą na zewnątrz?
   - O coś pana pytałem.
   - Oczywiście nie wierzę. Dostaliśmy tę wiadomość 
okólnikiem! Sektor cywilny nie ma w tej chwili żadnej 
możliwości. Transport przejęły Błękitne Hełmy.
   - Nie pomogą im nawet oficerowie policji?
   - To pana interesuje najbardziej?
   Niezmiernie mnie to interesowało. To jasne, że mnie to 
interesuje, glino!
   - Byłoby to bardzo na rękę, prawda? - powiedziałem. - 
Wyłuszczę panu, co wiem, pan mnie podłoży, a po aresztowaniu 
naczelnik wręczy panu gustowny dyplom. Starszy sierżant 
Byczek, to by brzmiało naprawdę ładnie i syn mógłby być z 
pana dumny, prawda?
   Kiedy powiedziałem "syn", coś mu drgnęło koło oczu.
   Przez chwilę na mnie patrzył, potem wstał. Myślałem, że 
mi przyłoży, ale odwrócił się do mnie plecami i podszedł do 
oraklu.
   - Słuchaj, małpko, połącz mnie z dowództwem.
   - Połączenie nawiązane - odpowiedział orakl przyjemnym 
kobiecym głosem.
   - Kiedy nas odwieziecie? - Byczek zaczął bez ogródek.
   - Lokalne dowództwo Interpolu wyraża ubolewanie. W ciągu 
najbliższych czterdziestu ośmiu godzin nie przewiduje się 
możliwości uzyskania środków do wymiany oddziałów 
bezpieczeństwa.
   - A potem?
   - Brak informacji.
   Wstałem i podszedłem do Byczka.
   - To nie podpucha? - spytałem.
   - Myśli pan, że rozmawiam z własną babcią? - odciął się.
   - Taki terminal mamy też w kasynie - zauważyłem. - I to 
nawet nowszy typ.
   - Niech pan sam spróbuje.
   - Chcę wiedzieć - powiedziałem powoli i wyraźnie - w 
której książce kucharskiej wydanej w Islandii po roku 1950 
po raz pierwszy pojawia się przepis na makowiec.
   - Przykro mi - powiedział orakl swoim pieszczotliwym 
altem - ale nie należy pan do osób autoryzowanych do 
zadawania pytań skierowanych do banku danych zamkniętego 
obiegu bezpieczeństwa. Oznajmiam, że pańska próba nadużycia 
banku danych i pański wzór głosu zostały zarejestrowane i 
zidentyfikowane. W ciągu najbliższych dwudziestu czterech 
godzin zostanie pan wezwany do poniesienia odpowiedzialności 
za czyn karalny przed organem administracji lokalnej, 
obywatelu Jakubie Nedomy, numer ewidencyjny 231129 CSFR 
łamane przez 090.
   - Aż się pan prosił o nieprzyjemności - zauważył sierżant 
Byczek. - Gratuluję.
   Wkurzył mnie.
   - Chciałem tylko się dowiedzieć o makowiec.
   - Trzeba było spytać cywilne centrum danych.
   - A ma pan tu cywilny terminal?
   - Nasz orakl ma bezpośrednie wejście do kręgu cywilnego. 
Prawda, małpko?
   - Prawda - odpowiedział orakl. - Domaga się pan 
odpowiedzi na pytanie?
   - Tak - odpowiedziałem. Nie interesowałem się makowcami, 
ale coś mi wpadło do głowy i musiałem zyskać trochę na 
czasie.
   - Przepis na makowiec został opublikowany w Islandii po 
raz pierwszy w roku 1922 w książce Sveina Althinga 
"Tajemnice słowiańskiej kuchni". Nie podaję tytułu 
oryginalnego, ponieważ nie zna pan duńskiego. Jeśli chce pan 
poznać nazwę oryginalną, proszę wydać polecenie.
   - Wsadź je sobie gdzieś - odpowiedziałem.
   - Przykro mi, ale tego polecenia nie mogę wykonać - 
uprzejmie odpowiedział orakl.
   - Wpadka czy nie - skomentował sierżant - teraz to już 
nieważne. Co panu mogą zrobić? Nie znam nic gorszego od 
paragrafu sześć. Zapłaci pan mandat, nie więcej niż pięćset.
   - Powiem panu, jak się stąd wydostać.
   - Niech pan mówi.
   - Ona słucha - skinąłem głową na orakl.
   - Kto? Małpka? Hej, małpko, dopóki nie powiem "słuchaj", 
nie będziesz słuchać. Zadowolony? - odwrócił się do mnie.
   - Jeszcze drobiazg. Muszę mieć pewność, że mnie pan nie 
wsypie.
   - Nie starczy panu moje słowo?
   - Przykro mi, ale nie urwałem się z drzewa.
   Wzruszył szerokimi ramionami, ale widziałem, że zaczyna 
być trochę nerwowy, a więc zaczyna mi wierzyć.
   - Jak chce pan uzyskać pewność? Nie mogę dać żadnej 
gwarancji.
   Usiedliśmy. Była to partia pokera, jak sobie nagle 
uzmysłowiłem.
   - Jest pan stuprocentowo pewny, że nikt pana nie zastąpi?
   - Sam pan słyszał.
   - Mówili o czterdziestu ośmiu godzinach.
   - Wspomniał pan o rozszerzeniu Arkadii. Też już coś 
słyszałem. Koledzy mówią o tym już od dawna. Jak panu to 
wytłumaczyć? Nie chcę tu zostać. Ma pan rację we wszystkim, 
co pan powiedział, na górze czeka na mnie chłopak... Od 
półtora roku go widuję tylko na ekranie, chcę go mieć przy 
sobie, Jezus Maria, zrobię, co pan zażąda, tylko żebym pana 
przekonał...
   Nagle się rozsypał, ten twardziel, policjant, weteran 
wojenny, prawie zaczął płakać, trzęsły mu się ręce, cały się 
trząsł.
   - Chcę, żeby pan spalił za sobą mosty.
   - Co? - wymamrotał.
   - Odsłużył pan osiemnaście miesięcy. My teraz poprosimy 
centrum o zmianę w pańskich danych osobistych. Nie 
osiemnaście miesięcy, ale dwadzieścia cztery!
   - To się nie uda!
   - Uda się - powiedziałem uspokajająco. - Nie mam kolegi w 
centrum danych. Słuchaj uważnie - przeszedłem na ty. - 
Włamałem się do sieci. Do cywilnej sieci - dodałem szybko i 
kątem oka zerknąłem na orakl. - Potrafię tam rządzić jak 
niewidzialna ręka. Znam kluczowe hasła, kody bezpieczeństwa, 
wiem wszystko.
   - To niemożliwe - zaprotestował. - Nie da rady. Kto by to 
umiał, mógłby sobie dopisywać forsę.
   - Forsa jest uzależniona od odpracowanych miesięcy, a one 
są kryte przez paragraf sześć. Po co by komuś była forsa, 
gdyby za tę cenę miał skisnąć w tym gnoju? Dlatego nikt się 
na to nie porwał. Będziesz pierwszy. Powiem ci dokładnie, co 
masz zrobić. Zmienisz zapis personalny. Obejmie cię paragraf 
sześć. Nie za tydzień, nie chcę słyszeć o żadnych 
czterdziestu ośmiu godzinach. Zrobisz to zaraz. Zmienisz 
zapis i staniesz się obywatelem Luny na dożywocie. Dopiero 
wtedy ci uwierzę, że mnie nie podkablujesz.
   Prawdę mówiąc, ten perfidny plan wpadł mi do głowy 
dopiero po dowcipie z makowcem. Był tak prosty, że aż mnie 
rozbawił.
   Glina był w kropce.
   - Nie mogę tego zrobić.
   Wstałem i ruszyłem do drzwi.
   - Żegnaj, pa, pa - powiedziałem.
   - Czekaj - krzyknął nieszczęśliwie. - A jeśli...
   - Mnie nie interesuje żadne a jeśli. Powiem ci coś, a 
potem zrobisz, czego od ciebie chcę, albo wyjdę. Znam na 
szychcie chłopa, który wymyślił idealny sposób, jak się stąd 
wydostać. Za parę godzin jesteśmy w friporcie Jeden. Tam 
nikt nikogo o nic nie pyta, tylko o konto. Friport należy do 
stanu Teksas, a Teksańczycy są ostatnimi porządnymi 
Amerykanami. Interesują ich tylko pieniądze. My forsę mamy. 
Stać nas na podróż. A jeśli trafimy do friportu na czas, 
wymigamy się od paragrafu sześć. Ten facet, o którym mówię, 
wie, jak to zrobić.
   - To czemu sam nie ucieknie?
   - Jeden człowiek nie da sobie rady. Musi być trzech - ani 
więcej, ani mniej. Równa liczba - trzy. I jeden z nich musi 
być policjantem.
   - Dlaczego ten facet sam...
   - Koniec pytań. Wchodzisz w to? Tak albo nie. Jeśli nie - 
odchodzę. Są tu inni policjanci, którym pali się pod nogami. 
A jeśli tak... znasz mój warunek.
   Przełknął ślinę.
   - No dobra.
   Wzięliśmy się do roboty. Byczek odblokował orakl, 
weszliśmy do sieci cywilnej i zacząłem działać. Coś z głowy, 
coś recytowałem ze ściągi, miałem wrażenie, że jestem 
żołnierzem w dżungli, machałem wokół siebie maczetą, kłody 
waliły mi się pod nogi a ja szedłem krok po kroku do przodu, 
dokładnie tak, jak na górze na Ziemi nauczył mnie jeden 
wyżeracz, który pamiętał jeszcze rakiety chemiczne i 
skafandry-bałwany. Znałem mnóstwo trików, a to był jeden z 
nich, możecie mi wierzyć, że nigdy nie przyszłoby mi do 
głowy, by z niego skorzystać. Dopiero ta wpadka z siecią 
policyjną poruszyła komórkami i pomysł wpadł do mózgownicy.
   Byczek siedział koło mnie, na zmianę rumienił się i 
blakł, aż na policzkach na stałe wykwitły mu czerwone plamy 
ograniczone białym meandrem.
   - No i gotowe - powiedziałem, kiedy było gotowe.
   - Jeśli to nie wyjdzie - powiedział - zabiję cię.
   - Musi wyjść. Od teraz naszym celem jest port kosmiczny 
Jeden.
   - No to wyduś ten plan.
   - Ja go nie znam.
   Teraz się okazało, jak strasznie szybki był Byczek. W 
okamgnieniu miałem na szyi jego palce.
   - Nie wygłupiaj się - wysyczałem.
   Trochę rozluźnił, ale nie za bardzo.
   - Zna go ten facet.
   - To gdzie on jest? - skrzywił się i podejrzenie prawie 
krzyczało mu z oczu. - Czemu nie wytrzepałeś z niego tego 
planu?
   - Jezus Maria, a co, myślisz, że mogłem z nim rozmawiać?
   Potrząsnął mną, aż zachrzęściło w kręgach szyjnych.
   - Zabiję cię, tu, zaraz, na miejscu, ty draniu!
   - Przecież on...
   Chciałem dokończyć, ale ten wariat ściskał mnie tak 
mocno, że przez tę szparę, która została mi w gardle, nie 
potrafiłem przecisnąć ani głoski.
   - Co on?
   - On siedzi w pudle, ty baranie, i dlatego potrzebuję 
policjanta, który by mnie do niego zaprowadził. Przecież to 
było od początku jasne!  
   Tak, taka była smutna prawda: pomysłodawca tego planu 
Jerzy Zasada siedział w pudle za to, że wzywał Allacha, co 
we wszystkich koloniach Luny było zakazane tak samo jak 
wzywanie jakiegokolwiek innego proroka, boga czy bożka, ile 
tylko ich jest na świecie, a ponieważ jest ich tam sporo i 
kręci się wokół nich tak wspaniałe mordobicie, człowiek musi 
się dziwić, czemu ta niebieska Ziemia, która wisi nad 
naszymi głowami, jeszcze nie poczerwieniała.
   Zupełnie mnie puścił.
   - Polak i mahometanin. To tak horrendalna bzdura, że nie 
wymyśliłby jej nawet tak chytry łeb jak twój. Idziemy do 
pudła. Ale powtarzam: jeśli jest w tym jakaś lewizna, 
zostaniemy w pudle we trójkę: Zasada za wzywanie Allacha, ty 
martwy, a ja za bestialskie morderstwo.
   Wyszliśmy na korytarz.
   Było tam pełno ludzi, jedni biegli tam, inni z powrotem, 
coś przeklinali, coś krzyczeli, ale ani Byczka, ani mnie nie 
interesowało nic z tego, co im się we łbach kluło.

3.  Jerzy Zasada siedział po turecku na rozłożonym na ziemi 
kocu, bezgłośnie, bez ruchu i z przymkniętymi oczyma. 
Dopiero po bliższych oględzinach można było dostrzec, że 
między palcami świętego męża swobodnie krążą kółeczka 
tasbihu, różańca o dziewięćdziesięciu dziewięciu ziarnach, 
symbolizujących najpiękniejsze imiona, które bliżej 
wyjaśniają artybuty Allacha, tego boga, prócz którego nie ma 
innych bogów, albowiem la ilah el Allah.
   Byczek niepewnie na mnie spojrzał. Wzruszyłem ramionami. 
Też nie wiedziałem, co zrobi Zasada, kiedy go wyrwiemy z 
jego dhikr.
   Odchrząknąłem.
   Byczek dźgnął mnie łokciem i skinął brodą.
   Coś był niecierpliwy, ten sierżant Byczek. A ja również 
nie mogłem świecić przykładem bogobojnego człowieka.
   - Słuchaj, Jerzy - zacząłem. - Przysłał mnie do ciebie 
pewien Kazik. Przeciągał mnie na waszą wiarę, ale bez 
efektów. Ale nie wydałem go. To też jest przysługa. A ten... 
facet to kolega. Właśnie ten policjant, którego 
potrzebujesz.
   Nie powiedział ani słowa.
   - Powiedz mu coś - zwróciłem się do Byczka.
   - Słuchajcie, Zasada, nie wiecie, co się dzieje na 
zewnątrz. Teraz już jesteście w pudle nie tylko wy i pół 
tuzina innych religijnych wariatów. - Nadepnąłem mu na nogę, 
ale nie zauważył tego. - Teraz jesteśmy w pudle wszyscy, 
ponad pięciuset chłopa. Na górze znów jest jakaś wojna czy 
co i jeśli się stąd nie wyniesiemy, mamy za tydzień paragraf 
sześć. Nie patrzcie na mój mundur. Jestem gliną, zgoda, ale 
nie chcę tu zostać ani chwili dłużej niż ten tutaj, Nedomy. 
Muszę wrócić, jasne? A wy ponoć wiecie, jak się za to wziąć.
   - Jerzy, przysięgam, to nie pułapka - przyłączyłem się do 
niego. - Zrobiłem dokładnie tak, jak mówił Kazik: 
przyprowadź do Jerzego policjanta, a on załatwi resztę. Masz 
policjanta, więc załatwiaj.
   Wreszcie podniósł oczy.
   - Kim pan jest? Nie znam pana. Nigdy pana nie widziałem.
   W celi był półmrok, ale nie tak znowu wielki, żeby 
pomylić wilka z babcią. Szczerze mówiąc, między więzienną 
celą a szufladą dla wolnych górników nie było zbyt wielkiej 
różnicy. Chyba tylko taka, że szufladę zamyka się od środka, 
a celę od zewnątrz. Ale co to za różnica? Gdzie mogę wyjść z 
szuflady? Kilkaset metrów korytarzy, kantyna, szpital, klub, 
hol, no i oczywiście szychta, harówa, robota. Wszechświat 
tylko ociupinkę większy niż ma Zasada. W pewnym sensie 
Zasada ma nawet większy wszechświat: wierzy w swojego 
Allacha, a ja tylko w swoich sto tysięcy dorubli, które 
dostanę jako rekompensatę za osiemnaście miesięcy straconego 
życia na tej pieprzonej okrągłej skale, którą od pradawna 
nazywano Księżycem.
   Klęknąłem tuż przed nim, żeby mieć twarz na wysokości 
jego oczu.
   - Jerzy, jest źle. Zwiewamy, rozumiesz? Ten glina Jurek 
Byczek jest już gliną tylko przez swój mundur. Wdepnął w to 
z nami. Sam go w to wrobiłem, żeby się nie mógł wywinąć. 
Daleko się posunąłem, możesz mi wierzyć. Nie możemy się 
wycofać. Od tej chwili ty jesteś kapo. Skończ to 
przedstawienie i zacznij coś robić. W każdej chwili mogą 
ogłosić alarm. Opuścił posterunek. Będą go szukać. Rozwalił 
szpicla, do diabła, Byczek, pokaż mu tego szpicla!
   Byczek pochylił się, odwinął rękaw i pokazał Zasadzie 
kółko identyfikacyjne. Nadajnik impulsów diabli wzięli. Już 
to powinno Jerzego przekonać. Kto by rozbijał nadajnik 
impulsów, tym bardziej, jeśli ten ktoś jest wbity w 
policyjny mundur?
   - O niczym nie wiem, niczego nie słyszałem i nikogo nie 
znam - odparł Jerzy. Na mnie nawet nie spojrzał. Patrzył 
prosto na Byczka.
   - Myślisz sobie - powiedziałem - że mnie zmiękczyli i cię 
wsypałem. Myślisz, że to podpucha, albo że Kazik zaczął 
mówić. Jak mam cię przekonać, że nie kłamię?
   - Pamiętasz, co ci powiedziałem? Zostaniemy w tym mamrze 
obaj - ty martwy, a ja z oskarżeniem o morderstwo na karku - 
powiedział Byczek.
   - Słyszysz go? - nalegałem na Zasadę. - To mu się 
przestaje podobać. Jakżeby inaczej, jest w rozpaczliwej 
sytuacji, tak samo jak ty czy ja. Popatrz na mnie, no, 
popatrz na mnie!
   Nie przestawał wyliczać najpiękniejszych imion należnych 
Najwyższemu, który nie ma sobie podobnego, w sobie 
jednolity, wieczny, bez początku i poprzednika, i bez końca, 
i następcy, nie ulegający śmierci, nie ograniczony czasem, 
ani miejscem, ani w inny sposób. Tylko my jesteśmy w innej 
sytuacji, my jesteśmy ograniczeni początkiem i końcem, 
czasem i miejscem, i setką innych określeń, i śmierć czeka 
nas wszystkich. Chcę umrzeć na górze na Ziemi, a nie tutaj, 
już za życia pogrzebany w księżycowej skale.
   - Było powiedziane - odezwał się Zasada - że w dzień 
ostatecznego rozstrzygnięcia pojawią się Gog i Magog i serca 
niesprawiedliwych wypełni groza, lecz serce prawowiernego 
zatańczy. Nie mam czego się bać. Anioł śmierci Azrai 
przeprowadzi mnie przez most piekielny, który jest cienki 
jak włos, ostry jak brzytwa i ciemny jak noc. Przy jego boku 
wejdę do czwartej z bram dżannatu, która zwana jest dżannat 
Adana, wyłożonej białymi perłami i dostępnej dla tych, 
którzy nawracali na dobro i odciągali od zła. Nie czuję 
wobec was złości. Nawet dla was droga do raju nie jest 
zamknięta. Nawet w ostatniej godzinie możecie się nawrócić 
na słuszną wiarę. Powtarzajcie za mną: La ilah el Allah. 
Czemu mielibyście nie dostąpić wiecznych rozkoszy raju, 
skoro jego bramy są otwarte nawet dla niektórych zwierząt, 
jak oślica proroka Saliha, cielę Abrahama, mrówka Salomona, 
dudek królowej Bilkis i pies siedmiu śpiących?
   - Brama szósta - odezwałem się - dżannat-un-na'imi, jest 
srebrna - zauważyłem. Wiedziałem to od Kazika.
   Zasada się ocknął.
   - Zabiję was obu - powiedział Byczek. Nagle coś go 
olśniło. - Przecież ty... co ty tutaj pieprzysz o bramach do 
raju? Jesteś zamaskowanym muslimem?
   - Bzdura - odparłem. - Kazik sporo tego we mnie władował, 
kiedy chciał mnie nawrócić na wiarę, ale jakoś mu nie 
wyszło, prawda, Jerzyku?
   - Ogród niebiańskiego życia... - powtarzał Jerzy Zasada w 
zamyśleniu.
   - A jeśli musiałbyś to wyjaśnić organom śledczym? - rzekł 
Byczek.
   - Wydział antyfundamentalistyczny jest w Bazie na 
Jedynce. Co pan na to, Nedomy? A może wybierzemy się na 
Jedynkę razem, ale służbowo?
   - Nie zapominaj o zapisie personalnym! Grozi ci paragraf 
sześć. Już nie możesz wrócić na Ziemię.
   - Zapis można sprawdzić i poprawić - był teraz tak 
ostrożny, jak poprzednio szalony.
   Byczek ożywał. Przed oczyma kształtowała mu się nowa 
szansa: zaprowadzi mnie na wydział walki z fundamentalizmem 
religijnym i wyjaśni nielegalne wtargnięcie do zapisu 
służbowego jako konspiracyjną konieczność. Dostanie się na 
Jedynkę łatwo i bezpiecznie przez Bazę. Jak? Wydział walki z 
fundamentalizmem religijnym podlegał dowództwu wojsk 
Organizacji Narodów Zjednoczonych.
   Znowu był z niego zasrany glina, bojownik i weteran, 
barczysty bokser z pięściami jak młoty. Jedną z tych pięści 
uderzył w drzwi celi. Za chwilę przyjdą strażnicy i wszystko 
diabli wezmą.
   - To przez ciebie, idioto! - zacząłem krzyczeć na Zasadę. 
- Muslimski bigoteryjny idioto! Teraz trafisz najwyżej do 
gówna, a nie do Mekki!
   Szósta brama muslimskiego raju jest dostępna tylko dla 
tych, którzy odbyli hadżdż, jeśli to możliwe, w miesiącu 
pielgrzymek, Zu-l-hidżdża, i zobaczyli al-Hadżar al-Aswad, 
święty kamień, wmurowany we wschodni róg Ka'aby w Mekce, 
kamień o rajskim pochodzeniu, który, pierwotnie biały, pod 
dotykami grzeszników sczerniał. W dzień kijamatu, w dzień 
zmartwychwstania, kiedy zatrąbi archanioł Israfil, kamień 
ten, niegdyś rozbity na cztery kawałki przez niejakiego 
Karmatowca, i trzymający się w całości dzięki srebrnym 
płytom, dostanie oczy i język, i będzie świadczyć na korzyść 
tych, którzy go pocałowali. No a teraz grozi 
niebezpieczeństwo, że kamień al-Hadżar al-Aswad w dzień 
kijamatu, kiedy przyprowadzą mu Jerzego Zasadę, powie: 
   - Co? Jerzy Zasada? Proszę wybaczyć, ale tego pana nie 
znam. W życiu go nie widziałem, nie poczułem dotyku jego ust 
na swojej sczerniałej od dotyków grzeszników powierzchni.
   I siup go do dżahannam, do piekła dotychczas ukrytego pod 
siedmioma ziemiami, chyba żeby się Jerzemu udało prześliznąć 
do czwartej bramy, ozdobionej zwykłymi perłami.
   - Nie patrz tak na mnie, sam się prosiłeś o dżahannam. No 
bo gdzie jest miejsce muslima, który nie odbył hadżdż, 
chociaż mógł!
   Byczek już nie słuchał, walił w drzwi i wzywał straż.
   - Pielgrzymka do Mekki - wyszeptał Zasada patrząc na 
rozłożyste plecy stróża prawa, który na pewien ściśle 
ograniczony czas stał się przestępcą, ale teraz ponownie był 
stróżem prawa, dziko zdecydowanym odpokutować przestępstwo, 
którego się był dopuścił pod moim przywództwem, naprawić 
swoją reputację, wykazać się nowymi zasługami, a razem z 
nimi zdobyć dodatkową gwiazdę, ponieważ stopień starszego 
sierżanta jest bez wątpienia bardziej imponujący niż stopień 
sierżanta.
   Byczek się zmienił, ale teraz zmienił się również Zasada.
   Ocknął się z bezruchu, ożył, w drobnej twarzy 
podkreślonej przez smoliście czarną brodę zagrały mu oczy i 
kiedy tak klęczał na kocu, który służył mu jako dywanik do 
modlitw, przewrócił się na bok, sięgnął rękoma gdzieś pod 
pryczę, odezwało się kilkakrotnie metalowe łupnięcie i jedna 
płyta podłogowa zapadła się jak klapa pod szubienicą.
   Zanim zdążyłem się zorientować, Zasada zniknął w otworze, 
przed oczyma mignęły mi tylko białe, prawie nie schodzone 
podeszwy jego butów. Ten Zasada zawsze dbał o swój wygląd.
   Byczek nie dostrzegł, co się dzieje, tylko wytrwale tłukł 
i domagał się interwencji strażnika. Ale na zewnątrz chyba 
znowu coś było nie tak. Kto wie, do jakiego mogło dojść 
przewrotu, co wydumał Brunza, uzbrojony w nóż ostry jak 
piekielny most? Może znowu jakiś bunt czy kontrbunt? Tak, 
kontrbunt, ponieważ chłopy z nowych turnusów, którym zostało 
dwanaście albo sześć, na pewno nie są zachwyceni tym, że 
Brunza trzyma dyrektora jako zakładnika i że inżynier 
Dutkiewicz negocjuje z dyrekcją, i że kopalnia 
prawdopodobnie stoi, a młodzieńcom forsa przechodzi koło 
nosa. Za obijanie się nikt nie dostanie złamanego grosza, 
doruble są tylko za wykonaną pracę. A jak koty mają 
fedrować, skoro po kopalni biega Brunza z nożem w ręku?
   - Chodź - syknął na mnie Zasada z ciemnego otworu.
   Nie musiał dwa razy powtarzać. Robinsonadą rzuciłem się w 
ziejący otwór, a wierzcie, że w sześciokrotnie mniejszym 
ciążeniu księżycowym robinsonady robi się piekielnie łatwo.
   Walnąłem się przy tym w głowę (obok guza, który mi tam 
wyrósł po potyczce w holu, będę miał chyba następnego) i 
otarłem sobie łokieć, ale poza tym lot skończył się bez 
szwanku.
   - Jeszcze on - szepnął Zasada.
   - Ty idioto, na niego nie można już liczyć!
   - Pane kochany - krzyknął Zasada czeskopolską kopalnianą 
gwarą - pan się raczy przypoić do partii!
   Skoczyłem na niego, żeby mu zamknąć gębę. Rozwścieczony 
glina na szczęście nie słyszał, jego kowalska pięść narobiła 
takiego hałasu, że zagłuszyłaby go chyba tylko kopalniana 
ładowarka.
   Ale Zasada mi się wysmyknął.
   - Nie słyszałeś, że musi nas być trójka?
   - Znajdziemy kogoś innego.
   - Nie mamy czasu. Pane kochany!
   Byczek przestał walić w drzwi, odwrócił się i skamieniał 
jak ten facet, o którym opowiada się nowicjuszom, że rozpiął 
na zewnątrz rozporek, żeby się wysiusiać, i zapomniał, że 
wokół niego jest minus sto dziewięćdziesiąt.
   - Stać! - krzyknął sierżant Byczek, praworządny pracownik 
Bezpieczeństwa. - Powtarzam, stać!
   Sięgnął po broń osobistą, ale od razu sobie przypomniał, 
że musiał ją oddać służbie dozorczej oddziału więziennego. 
Nikt nie ma prawa wejść do więzienia z bronią, takie już 
przepisy.
   - Niech pan się przypoi do partii, pane kochany - wabił 
go Zasada.
   Byczek coś wymamrotał i podbiegł do nas. Zwalił się na 
podłogę i wyciągnął przed siebie ręce. Chciał nas wyciągnąć 
z dziury jak ślimaka z muszli, ale przecenił swoje siły.
   Chwyciliśmy go każdy za jedną rękę i ciągnęliśmy go i 
ciągnęli, zaparci nogami o ścianę przewodów wentylacyjnych, 
w których się znaleźliśmy, że Byczek tylko bezsilnie kopał 
wokół siebie nogami, klął i groził. Jego olbrzymie ciało 
obsuwało się po pochyłej podłodze coraz niżej, już był w 
szychcie do połowy ciała, w ostatniej chwili rozstawił nogi, 
starał się zaczepić czubkami palców o pryczę, ale 
wystarczyło tylko troszeczkę się wysilić - i już był w 
środku.
   - Dranie! Cholerne dranie! W imieniu prawa... puśćcie 
mnie, dranie!
   Zasada coś zrobił z podłogą, która się podniosła, odezwał 
się metaliczny łomot, kiedy spadły na nią nogi odchylonej 
pryczy, wokół nas roztoczyła się księżycowa noc.
   - To jest napaść na osobę urzędową, ostrzegam waaaas...
   Zasada podszedł do rozwścieczonego Byczka od tyłu i 
zatkał mu dłonią usta. Nastał moment ciszy. Nad naszymi 
głowami coś stuknęło, zadudniły kroki, usłyszeliśmy 
przytłumione głosy. Straż więzienna wreszcie usłyszała 
uderzenia i wtargnęła do celi, teraz już pustej jak muszla 
ostrygi po uczcie Lukullusa.
   Klawisze biegali po celi, krzyczeli i przeklinali, a my 
byliśmy dwa, trzy kroki od nich. Macałem obiema rękoma w 
ciemnościach, żeby znaleźć twarz Byczka i pomóc Zasadzie w 
duszeniu. W życiu nie dostałem takiego wycisku, jak wtedy! 
Byczek miał siłę! Młócił wokół siebie rękoma i nogami, starał 
się nas dosięgnąć, od czasu do czasu oczywiście trafiał gołą 
pięścią w stalową ścianę, ale częściej we mnie (Zasada 
trzymał go z tyłu, ale potem okazało się, że też dostał za 
swoje, bo Byczek bił w tył łokciami).
   Mimo woli ustępowałem, żeby wyjść z zasięgu tych 
miażdżących ciosów, wycofywałem się, ale te uderzenia też 
mnie poganiały, każdy cios odrzucał mnie o ćwierć metra do 
tyłu, bolały mnie już wszystkie żebra i naprawdę nie czułem, 
ile już zafasowałem, chyba ze sto piętnaście ciosów, jak 
wstępnie szacowałem.
   Zasada wisiał Byczkowi na plecach, przyciśnięty jak młode 
niedźwiadki koala, i już widział, jak wchodzi do raju bramą 
z żółtych pereł zwaną dżannat-ul-chuldi, która jest dostępna 
dla proroków oraz męczenników, ponieważ Byczek okrutnie 
gryzł go w dłoń. Dręczyła go jednak myśl, że islam 
jednoznacznie zakazuje dobrowolnego męczeństwa i za 
prawdziwego męczennika nie uznaje wiernego pogryzionego 
przez policjanta, lecz tego, który był niewinnie 
zamordowany, stał się ofiarą zarazy, utonął, spłonął, był 
zasypany przez walącą się ścianę, zmarł z głodu czy podczas 
pielgrzymki do Mekki.
   Byczek wściekle mnie atakował, szybko posuwał się do 
przodu i opanowało mnie wrażenie, że nie robi tego sam z 
siebie, tylko Zasada popycha go od tyłu. Byłem dla niego 
giaurem, niewiernym psem.
   Cofałem się, ile mogłem, ale w ciemności pięści Byczka 
dosięgały mnie z niemiłosierną pedanterią. Zapewne sierżant 
za pierwszoplanowy cel postawił sobie, by mnie zniszczyć. 
Domyśliłem się bowiem, że zaprzestał prób strząśnięcia 
Zasady z pleców, nie walił go już łokciami i chyba nawet 
przestał gryźć. Nie wołał o pomoc ani nie groził, tylko 
sapał, dyszał całą objętością swoich przerażających płatów 
płucnych, a ja już tylko czekałem na moment, kiedy zapalą mu 
się oczy jak jakiemuś potworowi z horroru.
   A potem z całej siły walnął mnie w czoło, przed oczyma 
wybuchły mi fajerwerki i nagle padałem w tył, byłem leciutki 
jak piórko i zdążyłem tylko pomyśleć - ten glina mnie zabił, 
a ja unoszę się prosto do raju, a raczej do piekła, do 
jednego z siedmiu, które zna islamska religia. Jak wpadnę na 
to, że to dżahannam, skoro nigdy nie garnąłem się do 
katechezy, pomyślałem sobie. Dlaczego mam zakosztować 
wiecznego ognia, który jest siedemdziesięciokrotnie 
skuteczniejszy od ognia ziemskiego i dlatego się twierdzi, 
że to, co my, ludzie, uważamy za ogień, jest nędznym dymem 
ognia piekielnego. Dlaczego, przecież jestem niewinny, ba, 
zasłużony, czyż nie próbowałem ocalić muslimskiej duszy 
przed jej własnym szaleństwem, czyż nie chciałem pomóc 
Jerzemu Zasadzie w odbyciu świętego hadżdż? I całkiem 
możliwe, że gdyby było dość czasu, Zasada potrafiłby 
nawrócić mnie na prawą wiarę, mógłby mnie nakłonić do tego, 
żebym w szczerym przeświadczeniu ogłosił, że la ilahu el-
Allah, że nie ma Boga prócz Allacha, istoty określonej ism-
ul-azam, imieniem najwyższym, niedostępnym dla ludzi?
   Padałem i padałem, ale żadne płomienie nie rozświetlały 
ciemności, ani piekielne, ani ziemskie czy też księżycowe. 
Wszędzie wokół było ciemno jak w grobowcu i nie poprawiło 
się nawet wtedy, gdy upadłem na kupę jakichś szmat.
   Byłem ogłupiały po ciosie prosto w kość czołową i po tym 
locie, ale w tej mojej wymęczonej głowie zostało jednak na 
tyle przytomności ducha, że błyskawicznie się przetoczyłem 
na bok, z dala od miejsca, gdzie za chwilę miało paść 
podwójne ciało Byczka-Zasady. I już tu byli, zadudniło, 
Zasada zapewne się odczepił od pleców policjanta, a Byczek 
zaklął tak pięknie, że aż przyjemnie było posłuchać.
   Bałem się ruszyć, żeby policjant mnie nie usłyszał i nie 
kontynuował tak pomyślnie rozpoczętej pracy. Nawet nie 
pisnąłem, mimo że bolały mnie wszystkie kości i wszystkie 
flaki, a płuca groziły pęknięciem. Kurczowo ściskałem usta i 
czułem, jak tryska z nich słona krew. Ale wszystko na nic, 
Zasada zapalił światło.
   Światło sączyło się z malutkiej podręcznej lampy i 
zalewało całą naszą nieświętą trójcę od stóp do głów.
   Zasada trzymał latarkę w końcach palców lewej ręki. Z obu 
dłoni leciała mu krew. Gdyby nie był muslimem, mógłby 
występować przed katolickimi fundamentalistami jako święty 
obdarzony boskimi stygmatami.
   - Oto mój magazyn - oświadczył. - Wszystko potrzebne do 
pomyślnej ucieczki.
   Byczek, jak się okazało, upadł głową na ziemię i to 
uderzenie pozbawiło go na jakiś czas bojowej inicjatywy. 
Leżał na kupie białych szmat, z otwartą gębą i wyglądał tak 
mądrze jak pseudokoń w galerii obrazów.
   - Byczek, słuchaj pan, my obaj przysięgniemy, że tę 
ucieczkę przyszykował pan - powiedziałem szybko, żeby znowu 
nabrać sierżanta, ale zamknąłem się, bo w tej chwili nie był 
w stanie zrozumieć nawet reguł gry w koci-koci łapci. Może 
przynajmniej z Jerzym będzie można rozsądnie pogadać, 
zaroiło mi się. - Prawda, szejku?
   - Ma szallah - odpowiedział poważnie i wyciągnął z 
kieszeni różaniec, żeby się wzmocnić krótką medytacją, zanim 
- przy pomocy dwóch niewiernych - podejmie pielgrzymkę do 
Mekki, którą przed chwilą rozpoczął.

4.  Była to sytuacja, którą za moich młodych lat nazywano 
bagnem, a ja w nią dosłownie wpadłem.
   Dzisiaj muszę się z tego śmiać. Na Księżyc leciałem z 
pełnym bagażem nadziei. Nie miałem nawet dwudziestu dwóch 
lat, za sobą miałem wilczy bilet w czterech szkołach 
wyższych, co jest dość imponującym osiągnięciem w tak młodym 
wieku, moim programem życiowym było picie piwa i kochanie 
się z dziewczynami, i ten osiemnastomiesięczny pobyt na 
Księżycu uważałem za dość nieprzyjemną wycieczkę, która 
przyniesie sto tysięcy, a tym samym dolce vita do końca 
życia, przy czym koniec życia umieszczałem gdzieś na granicy 
czterdziestu lat.
   - Czy wiedziałem, co mnie czeka na Księżycu?
   Wiedziałem i nie wiedziałem.
   Na Księżycu się harowało, to po pierwsze. Harowało się 
jak diabli już ładnych parę lat, od czasu, kiedy ONZ 
uchwaliła Zielony Pakiet zakazujący wszelkiej eksploatacji 
przemysłowej na Ziemi. Myślałem, że chyba potrafię harować, 
ale nie miałem okazji się o tym przekonać. Wujek wprawdzie 
załatwił mi przyjęcie do Czeskich Kolei Państwowych w 
Pradze, to było po moim drugim wylocie ze szkoły, ale wynik 
był taki, że każdego pierwszego i piętnastego trafiałem na 
terminal księgowania zarobków z obligatoryjną uwagą, że 
jestem w kolejce do zatrudnienia w eksploatacji. 
Zatrudnienie w eksploatacji! Brygada robotnicza na stacji w 
Wysoczanach składała się z sześciu konserwatorów, a w domu 
przy terminalach czekało tysiąc pięciuset etatowych 
następców. Po pół roku przesunąłem się na miejsce 1382 
(nawet to dzięki protekcji wujka), dałem więc wypowiedzenie, 
żeby się przynajmniej przydać do czegoś tym, którzy byli w 
kolejce za mną.
   Zgłosiłem się zatem na biofizykę, a zaraz potem na 
systematykę, kiedy się okazało, że na biologię nie mam 
dostatecznie wysokiego IQ. Wyglądało już na to, że przez 
resztę życia będę studiować, jak to robią ci, których nie 
interesuje sport albo paćkanie płótna farbkami, czy 
psychokinetyka i temu podobne duperele, kiedy spotkałem 
jednego kumpla jeszcze z polibudy w Pardubicach.
   Wyglądał szpanersko i powiało od niego pewnością siebie 
faceta, który - jak się wtedy mawiało - potrafił stawić 
życiu czoła.
   - Gdzie mógłbym być? - powiedział, gdy go spytałem, gdzie 
się włóczył, kiedy nie dawał znaku życia. - Na górze, na 
Arkadii.
   Przypominam, że ziemniaki mówią "na górze", kiedy mają na 
myśli pobyt na Księżycu. Może wyda wam się to śmieszne, ale 
tak już jest, gdybyście przez jakiś czas żyli na pleśniawce, 
też mówilibyście "na górze" pokazując palcem na ten nasz 
żwirek.
   Wtedy przemysł na żwirku dopiero się rozkręcał, więc się 
zdziwiłem.
   - Na Księżycu? Jak to? Skończyłeś studia?
   - Po co miałbym studiować?
   Odpowiadanie pytaniami na pytanie to obrzydliwy zwyczaj.
   - Na Lagrange i na orbity biorą tylko magistrów - 
powiedziałem. - Przecież każdy o tym wie. Nie musisz ze mnie 
robić głupola.
   Pokazał mi ręce. Myślałem, że ma jakąś chorobę skórną, 
ale potem do mnie dotarło, że to odciski.
   - Na Księżycu się haruje i zarabia forsę.
   To nie była odpowiedź pytaniem na pytanie. To nie była 
żadna odpowiedź. Ten kumpel - nazywał się Jirous, jeśli was 
interesuje - dał mi bezcenną informację.
   Jeszcze tego samego dnia zgłosiłem się w kadrach 
Czeskopolskiej. Była to nora w Pradze na Starym Mieście, na 
ulicy Żelaznej. Siedziała w niej kobieta, wprawdzie obłożona 
reklamami, ale poza tym była to całkiem żywa kobieta. Wtedy 
wydawała mi się stara, ponieważ dobijała do sześćdziesiątki. 
Nie zapominajcie, że moja mama miała czterdzieści pięć lat, 
jeden tata czterdzieści siedem, a ten drugi nawet 
trzydzieści osiem.
   Kiedy powiedziałem, że chcę fedrować tytan w 
Czeskopolskiej, nie zemdlała ani nie zaczęła się śmiać.
   - Ma pan jakieś doświadczenie w pracy? - spytała.
   - Pracowałem na kolei.
   Ale ona nie była wczorajsza.
   - Liczba porządkowa?
   - Sto dwanaście - skłamałem.
   Skinęła w stronę orakla.
   - Tysiąc trzysta osiemdziesiąt dwa - powiedziałem 
zrezygnowany.
   Zmierzyła mnie od stóp do głów. Byłem durniem.
   - Nałogi?
   - Piwo.
   - Z tym trzeba skończyć - uniosła brwi. - Księżyc jest 
suchy.
   Tu się myliła jak sto pięćdziesiąt. W koloniach wesoło 
się handlowało wszystkim, oczywiście również wódą, tylko 
narkotyki nie miały powodzenia. Takie było niepisane prawo 
górników - u kogo znaleziono narkotyki, tego w ciągu 
tygodnia znajdowano na zewnątrz z rozpiętym rozporkiem, 
jeśli wiecie, co mam na myśli. Nikogo nie interesowało, skąd 
się ten narkotyk wziął, za ile i co na to powie pan adwokat. 
Nic z tych rzeczy. Wyprowadzali chłopa, choćby się rzucał na 
wszystkie strony, potem prask i w tym niezniszczalnym, 
ognioodpornym, nierozrywalnym skafandrze była dziura. Potem 
następował tylko meldunek na policji, że miał miejsce 
wypadek. Policja dbała o odwiezienie ciała do kostnicy, a 
potem w plastykowym worku na górę na Ziemię, i było po 
wszystkim, bo do tego górniczego zwyczaju należało również i 
to, że śmierć ćpuna na Księżycu znaczyła mniej więcej tyle 
co na Ziemi tragiczne zejście muchy i wywoływała podobne 
zainteresowanie organów ścigania.









.N:40
                        

   Czyli Księżyc jest ponoć suchy.
   - To nie wszystko - powiedziała ta miła pani. - Nie ma 
tam również kobiet.
   - To już gorzej - powiedziałem. Spodziewała się, że 
wyjdę, ale kiedy się na to nie zanosiło, ciągnęła 
zniechęcający wykład. Męcząca robota dwanaście godzin 
dziennie. Pożywienie dehydrowane, częściowo syntetyczne, 
częściowo recyklowane. Mieszkanie w szufladzie dwa na dwa na 
pół metra. Za kłótnie mandat, za bójki i pijaństwo pudło.
   - Za pijaństwo? Przecież Księżyc jest suchy?
   Nie dała się zwieść.
   - Również za propagandę religijną - dodała znacząco.
   - Czy wyglądam na fundziaka?
   - Propaganda religijna jest uznawana za poważne 
wykroczenie kryminalne - powtórzyła. - A za propagandę 
religijną uważa się również krzyżyk na szyi.
   - Dyscyplina jak brzytew, nie sądzi pani?
   - Nikt pana nie zmusza do pracy w Czeskopolskiej 
Wydobywczej, panie... panie...
   - Jakub Nedomy, bezwyznaniowy. Chce pani, żebym to 
podpisał?
   - Czy chcę? Pan to musi podpisać, panie Nedomy! - 
krzyknęła zgorszona. - No a poza tym jest paragraf sześć.
   Ciągle jeszcze stałem przed tą uprzejmą staruszką. Nogi 
tak mnie już bolały, że przestąpiłem z jednej na drugą.
   - Paragraf sześć - ciągnęła - znajdzie pan w kodeksie 
obywatelskim, w rozdziale o prawach i obowiązkach 
pracowników niecybernetycznego personelu Kompleksu 
Przemysłowego Luna. Umie pan czytać?
   - Cztery lata studiowałem w szkole wyższej.
   - To jeszcze nie oznacza, że umie pan czytać.
   Molem książkowym wprawdzie nie byłem, ale w życiu 
przeżarłem się przez co najmniej dziesięć książek, w tym 
dwie z nich były staromodne, z literami.
   - Paragraf sześć - kontynuowała ta bajkowa staruszka - 
jest pomyślany jako ochrona przed oszustami, którzy 
chcieliby sobie nabić kabzę procesami sądowymi z KPL. 
Maksymalna długość pobytu na Księżycu wynosi pięćset 
sześćdziesiąt dni. Kto z jakiejkolwiek przyczyny zatrzyma 
się dłużej, z winy czy bez winy siły wyższej, traci prawo do 
powrotu na planetę Ziemia i zostaje stałym obywatelem 
Społeczeństwa Lunarnego bez prawa do jakiejkolwiek 
rekompensaty ze strony KPL. Niech pan sobie przestudiuje 
paragraf sześć, a kiedy przyjdzie pan podpisać umowę o 
pracę, podpisze pan również oświadczenie, że się pan z nim 
zapoznał.
   Podniosła palec.
   - To ze strony Czeskopolskiej grzeczność, żebyśmy się 
dobrze rozumieli, panie Nedomy. Nie pociąga to za sobą 
żadnych konsekwencji prawnych. Nawet gdyby pan niczego nie 
podpisywał, nawet gdyby podpisane przez pana oświadczenie 
się zgubiło, zgodnie z paragrafem sześć i tak zostanie pan 
stałym obywatelem Kompleksu Przemysłowego Luna na zawsze, 
bez możliwości powrotu na Ziemię, nawet na pobyt 
przejściowy.
   - To trochę ostre, nie wydaje się pani?
   - Wie pan, jak po półtorarocznym pobycie w sześciokrotnie 
mniejszej grawitacji zmiękną panu kości? Po dłuższym okresie 
nie mógłby pana wrócić na Ziemię, nawet gdyby nie było 
paragrafu sześć.
   Teraz pokiwała palcem z boku na bok.
   - To humanitarne prawo. W przeszłości znalazło się 
mnóstwo mądrali, którzy przedłużali sobie pobyt, żeby 
zarobić pieniądze: bo nie chciało im się wracać do domu, bo 
na górze zakochali się w koledze - przyczyny były różne. 
Konsekwencje zawsze takie same: na Ziemię wracał kaleka.
   - I co, łapiduchy nie wymyśliły jakiejś kuracji?
   - Istnieją programy rehabilitacyjne, ale paragraf sześć 
jest rozwiązaniem o wiele prostszym. Coś panu powiem, panie 
Nedomy.
   Nachyliła się przez stół, aż jej loczek spadł na czoło. 
Miała groszkowozielone włosy. Ale baba!
   - KPL jest zainteresowany wzrostem stałej populacji. I 
jest to jedna z przyczyn, z powodu której uchwalono paragraf 
sześć.
   - Szanowna pani - powiedziałem. - Żeby było jasne: nie 
jestem ani ćpunem, ani fundziakiem, nie mam zamiaru zbawić 
świata i pozwolę innym wynaleźć żarówkę. Chcę zarobić forsę, 
żeby kumple wiedzieli, że nie jestem mięczakiem, że potrafię 
harować i wiem, co zrobić z zarobioną forsą. Dlatego chcę na 
Księżyc, kapewu? Nie będę miał najmniejszych kłopotów z 
paragrafem sześć, może pani być spokojna.
   Tak głupio mówiłem i po tych strasznych latach trochę mi 
wstyd, kiedy to sobie przypominam. Oczywiście, były to 
diabelnie inne czasy, wtedy i dzisiaj.
   - A to, że KPL pakuje fundziaków do pudła, pod tym się 
tylko podpisuję. Jeśli o mnie chodzi, zamknąłbym ich 
wszystkich. Zrobiło się ich trochę za dużo.
   Nie był to tak bardzo nasz problem. W Europie Środkowej 
fundamentaliści nigdy się za bardzo nie rozwinęli. Ktoś 
chodził do kościoła, inny nie, ale ten, który tam chodził, 
nie sądził, że musi podrzynać sąsiadowi gardło za to, że się 
nie modli. Jeszcze w szkole średniej dużo podróżowałem. 
Byłem w Konfederacji Wschodnioamerykańskiej i stąd 
pojechaliśmy do Wolnego Cesarstwa Teksas, byliśmy też na 
dole na południu zerknąć na te miejsca, gdzie na starych 
mapach zaznaczona jest szyja między Ameryką Północną i 
Południową. Podróżowałem i zawsze mnie zdumiewała przedziwna 
drapieżność ludzi, których spotykałem. Każdy krzyczał "Ja! 
Ja!" i myślał, że świat kręci się wokół niego i był zdolny 
pobić się z każdym choć trochę innym niż on. W Europie z 
niczym takim się nie spotkałem, a odwiedziłem Socjalistyczną 
Republikę Bretanii, Królestwo Bawarskie i oczywiście Zielony 
Pas, ciągnący się od Gdańska po Dubrownik. Ludzie byli - i 
są do dzisiaj - łagodniejsi i grzeczniejsi, chyba dlatego, 
że mają we krwi niechęć do wszystkich wojen, które 
przewaliły się przez Europę, a do czterdziestego piątego 
roku poprzedniego wieku przewaliła się ich niezliczona 
ilość. Dlatego fundamentalizm chwycił przede wszystkim poza 
Europą, wówczas, kiedy w tym małym biurze na ulicy 
Żelaznej rozmawiałem z zielonowłosą panią o umowie o pracę. 
Dzisiaj to wszystko zapomniana melodia, ale kiedy byłem 
chłopcem, do rąk fanatyków sekt religijnych trafiły pierwsze 
bomby atomowe i dopiero wtedy na świecie zaczęło być gorąco.
   Właśnie to miałem na myśli, kiedy mówiłem, że 
pozamykałbym wszystkich fundziaków.
   Chyba ją to zadowoliło, nawet się nie zdziwiła, że użyłem 
słowa kapeel mówiąc o Kompleksie Przemysłowym Luna i 
powiedziała mi, żebym wszystko dokładnie przemyślał i 
przyszedł za tydzień podpisać kontrakt.
   - Mogę podpisać choćby zaraz - zaoferowałem się, ale 
pokręciła głową.
   - Zgodnie z przepisami ma pan tydzień na zastanowienie. 
To dla pańskiego dobra. Nie musimy tego robić. Nie obliguje 
nas do tego żaden przepis.
   - Cały czas jesteście humanitarną organizacją.
   Po raz pierwszy się uśmiechnęła.
   - Nie - powiedziała. - Na pewno nie. Ale sam pan się 
przekona, jeśli trafi pan na Księżyc.
   Po tygodniu podpisałem umowę. Mama, kiedy się o tym 
dowiedziała, o mało nie wybiła głową w suficie dziury, a 
obaj tatusiowie się pokłócili, bo jeden był strasznie za, a 
drugi strasznie przeciw. Mała siostra Alenka przyjęła to ze 
spokojem i tylko mnie spytała, co jej przywiozę z Księżyca.
   - Przywiozę ci krater - powiedziałem.
   - Dobrze - wzięła to serio. - Ale chcę taki malutki.
   I paluszkami pokazała kółko o średnicy może trzech 
centymetrów.
   Zaczął się trening, naprawdę bez obijania, i szkolenie, i 
musiałem się naprawdę nauczyć czytać, a paragrafem sześć 
trzaskali nas w gęby pięć razy dziennie przez cały czas 
trwania treningu - sześć tygodni. Nie było mowy o żadnych 
numerach, jak choroby czy bójki z kumplem, żeby trafić do 
pudła - pięćset sześćdziesiąt dni i Czeskopolska umywa ręce, 
bilet powrotny przepada i czołem, jesteś obywatelem KPL, 
ziemskie doruble zamieniają na księżycowe kredyty w 
Centralnym Banku w Arkadii. Możecie sobie za nie kupić 
suszony kotlet, watę do uszu i pięć minut połączenia 
telefonicznego z ciocią Amelią. Odpowiednio wyszkoleni i 
nastraszeni horrorem pod tytułem paragraf sześć polecieliśmy 
wszyscy na Lunę, wtedy jeszcze nie przez Lagrangę, ale przez 
jakąś wszawą stację, która - o ile dobrze pamiętam - była 
własnością prywatną jakiejś holenderskiej spółki. A może 
honolulskiej? Już mi się mylą te wszystkie nazwy. 
Osiemnaście miesięcy przeleciało jak woda i nagle wszystko 
się odwróciło, siedziałem w dziurze z dwoma chłopami i 
możecie mi wierzyć, że z trudem mógłbym określić, który z 
nich bardziej działał mi na nerwy.

5.  - Ma szallah - poważnie powtórzył polski mahometanin. - 
Wydostaniemy się stąd z pomocą Allacha.
   Rozglądałem się wokół siebie.
   - Wygląda to jak magazyn pomocy medycznych - zauważyłem.
   Jerzy przytaknął.
   - Bardzo dobrze. Mundury pracowników służb ratowniczych. 
Nosze - i przede wszystkim - nadajnik alarmowy. Przywołuje 
karetkę z Jedynki.
   - Karetkę może przywołać jedynie personel służb 
medycznych - odezwał się Byczek.
   - Tak - skinął Jerzy. - Ale również policjant. Do 
ucieczki potrzebni są trzej ludzie: dwaj niosą nosze, a 
trzeci na nich leży. A jeden z tych trzech musi być 
policjantem.
   - Na noszach będę leżał ja - oświadczył Byczek, obmacując 
sobie głowę. - Mam perforację kości czaszki.
   - Nie można - zaprotestował Jerzy. - Allach sobie nie 
życzy, żeby muslin niósł na noszach niewiernego psa.
   - Poza tym śmiesznie byś na nich wyglądał. Nawet byśmy 
ich pod tobą nie znaleźli - przyłączyłem się. - Ale uwaga. 
Chcę mieć jasność, ponieważ padło tu kilka brzydkich słów. 
Idziemy na to w trójkę, bez podkładania świń.
   Patrzyłem przy tym na Byczka. Po ciosie w czerep 
zdecydowanie się uspokoił i o dziwo może wreszcie poszedł po 
rozum do głowy.
   - No - powiedział, ale entuzjazmu w tym oświadczeniu było 
jak na lekarstwo. Dlatego uznałem za stosowne przycisnąć go 
do muru.
   - Jak już powiedziałem, gdybyś chciał nas wsypać, 
zakleimy cię z Jerzym tak dokładnie, że przez te plastry 
każda marynarka będzie na ciebie za ciasna.
   - To chyba jasne - powiedział Jerzy. - Teraz włóżcie 
mundury.
   - Masz dla kolegi odpowiednio duży numer? - zacząłem 
wątpić i wkrótce się okazało, że nie bez racji.
   Byczek zdjął policyjny mundur. Sykał przy tym i wzdychał, 
bo upadek pokiereszował go chyba tak, jak mnie jego pięści. 
Ale wysiłek został ukoronowany sukcesem i teraz stał tu, 
niesamowicie powykręcany w ciasnym pomieszczeniu, w 
podkoszulku i niezupełnie aseptycznych slipach.
   - Przymierz tę kamizelkę - podałem mu biały kitel. - 
Wygląda na większą.
   Nawet dzisiaj nie jestem tłuściochem, wtedy byłem prawie 
jak tyczka, ale mógłbym przysiąc, że tym kitlem mógłbym się 
trzykrotnie owinąć i jeszcze by trochę zostało. Sierżant z 
dość dużym wysiłkiem wepchnął ramię do rękawa, ale kiedy 
chciał zasiedlić również drugi rękaw, zaczął się kręcić w 
kółko jak pies, który goni własny ogon.
   - Chłopy, bez żartów, ja tego nie włożę!
   - Cierpliwość góry przenosi - powiedział Jerzy Zasada. - 
Spróbuj jeszcze raz.
   - Czekaj, pomogę ci - zaoferowałem się, ale od razu 
przekonałem się, jak bezowocne są wszystkie wysiłki. - Nie 
da rady, Jerzy. Musimy zamienić się rolami. Położymy na 
noszach tego hipopotama, a z ciebie zrobimy sanitariusza.
   - Allach nie życzy sobie...
   - To poważna sprawa, Jerzy.
   - Ale ja to traktuję poważnie - i spojrzał na mnie tak 
poważnie, że poważnie zrozumiałem, jak poważnie to traktuje.
   Byczek wściekle zrywał z siebie rękaw białego fartucha.
   - Ta cała pieprzona ucieczka weźmie w łeb tylko dlatego, 
że jakiś cholerny idiota wziął z magazynu fartuch dla 
krasnoludków!
   - Nie dla krasnoludków - zaprotestowałem - ale dla 
normalnych ludzi. Słuchaj, Jerzy, nie możesz na chwilę 
zapomnieć o tym swoim mahometaństwie?
   - Przykro mi, ale nie mogę. Nie mam zamiaru spędzić w 
dżahannam ani godziny dłużej niż to konieczne.
   - I tak tam trafisz - przypomniałem sobie swoje 
wiadomości o podstawach wiary islamskiej. - Godzina w te czy 
wewte cię nie zbawi.
   - Godzina? Tysiąc lat dodatkowo! Wolę już wrócić do 
pudła!
   - I przez paragraf sześć skiśniesz na Księżycu.
   - Ma szallah - odpowiedział Jerzy. - Jeśli to wola 
Allacha, to tak się stanie.
   - A co, jeśli - męczyłem korę mózgową - jeśli Byczek 
przejdzie na twoją wiarę? Nie sprzeciwiłbyś się wtedy, gdyby 
leżał na noszach?
   - Jeśli tobie by nie przeszkadzało, że niesiesz muslima - 
Jerzy wzruszył ramionami - ja bym przeciw temu nic nie miał.
   - Ja jestem ateistą! - bronił się Byczek.
   - Tym lepiej - powiedziałem. - Gdybyś był, powiedzmy, 
buddystą, przed przejściem na islam musiałbyś rozwiązać 
stosunek pracy z Buddą narażając się w ten sposób na jego 
gniew. To coś podobnego, jakby żonaty chłop chciał się 
ożenić. Ty jesteś w godnej pozazdroszczenia sytuacji chłopa 
wolnego.
   Znowu zagrałem na słabej strunie Byczka: trzeba 
podtrzymywać jego świadomość o dzieciątku na górze na Ziemi.
   - Przejście na wiarę powinno być dobrowolne, żarliwe i 
całkowite - rzekł Jerzy.
   - Nie mamy dużo czasu. W tej chwili policja już ma awizo, 
że brakuje jednego funkcjonariusza.
   - Czyżbym potrafił przechodzić na wiarę?
   Rozterki Byczka były żarliwe i całkowite, ale wcale nie 
dobrowolne.
   - Przede wszystkim trzeba dokonać wyznania wiary, szahada 
- powiedział polski mahometanin. - Powtarzaj za mną: la ilah 
Allah 'wa Muhammadun rasul Allah.
   - Nie powiem tego, nawet gdybyście mnie kroili!
   - Nie wystarczy powiedzieć po naszemu? - zaproponowałem.
   - Dobra - powiedział Zasada po krótkim namyśle. - 
Powtarzaj: nie ma Boga prócz Allacha, a Mahomet jest jego 
prorokiem.
   - Nie ma Boga prócz Allacha - mówił niechętnie Byczek - a 
Mahomet jest jego prorokiem.
   Zasada obiema rękoma ścisnął jego prawą dłoń.
   - Czujesz coś?
   - Zimno mi.
   - Ale w duszy! Czujesz, jak wstępuje w ciebie pełna 
miłości łaska Allacha?
   - No - powiedział Byczek. - Założę swoją marynarkę, co? 
Ale zdejmę odznaki i pagony - dodał ze smutkiem.
   - Nie zapomnij o spodniach. Jako muslim musisz teraz 
wyglądać podwójnie dostojnie.
   Zasada wzniósł oczy w górę, tam, gdzie unosiła się - stąd 
oczywiście niewidzialna - Ziemia, podobna do spleśniałej 
pomarańczy, a na Ziemi Mekka, ten najświętszy punkt całej 
planety, i wyszeptał słowa podzięki. Potem, jak się 
wydawało, jego religijna ekstaza ustąpiła i był skłonny 
poświęcić się sprawom świeckim.
   - Szczegółowo opracowałem cały plan - powiedział. - Aż 
mnie zaskoczyło, że tak łatwo uciec z tutejszego więzienia.
   - Przecież nawet nikt się nie liczył z tym, że ktoś 
chciałby z niego uciekać. Dokąd by miał uciekać, a przede 
wszystkim - po co - zauważył Byczek, którego zapewne 
dotknęła ta krytyka przepisów bezpieczeństwa.
   Jerzy wyciągnął z kieszeni białego fartucha starannie 
złożony arkusz papieru. Okazało się, że jest to wydruk 
głównych odgałęzień instalacji powietrznej w części 
mieszkalnej kompleksu kopalnianego.
   - Musimy dotrzeć tutaj - Jerzy dziabnął palcem w wydruk - 
aż do komory przepustowej. Stąd wyślemy sygnał i będziemy 
czekać.
   - Wydostanie się?
   - Kto? Sygnał? Oczywiście. Właśnie tutaj - ciągnął wykład 
Jerzy - ściana jest plastykowa.
   Nie chciałem się tak łatwo poddać i ciągle coś mnie 
niepokoiło. Znowu ten niezniszczalny głos wewnętrzny, który 
tak długo podważa niepodważalne prawdy, aż się okazuje, że 
są to prawdy podważalne. Ten głos wewnętrzny to przebrzydły 
potwór.
   - Czyli my będziemy czekać za drzewem, dopóki nie 
wyląduje ambulans. Potem wyleziemy...
   Wtem światło wątpliwości wylazło z mojej podświadomości 
jak ohydny bąbel bagna na powierzchnię czystej studni.
   - Skąd masz ten wydruk?
   - Skąd miałbym go mieć? Z drukarki!
   - Nie pomyślałeś, że wydruki są rejestrowane?
   - O czym on gada? - spytał Jerzy Byczka. Zapewne nie 
traktował mnie, niewiernego, zbyt poważnie, więc zwrócił się 
do kolegi muslima.
   - Ma rację - huknął Byczek. - Każdy wydruk koduje się w 
pamięci razem z identyfikacją wnioskodawcy.
   - Czyli to twoje polecenie jest schowane w banku danych 
jak w szkatułce. Policjanci już wiedzą, że zwialiśmy do 
kanałów. Spytają orakla, a on im powie, że to nie był 
przypadek, jakiś nagły impuls, ale z góry ukartowany plan, 
ponieważ wierny sługa Allacha Jerzy Zasada załatwił sobie 
plan instalacji powietrznej o wiele wcześniej. O ile, jeśli 
mogę spytać?
   - Siedem miesięcy temu - niechętnie odparł Zasada. - 
Obmyśliłem ucieczkę zaraz, jak zaczęli mi deptać po piętach.
   - Sekundę - odezwał się nasz przyjaciel policjant. - Nie 
ma sensu przelewać z pustego w próżne. Przecież możemy 
sprawdzić, czy oni - to znaczy gliny - o nas wiedzą.
   Wyciągnął z kieszeni swoją ściągę. Zrobiło mi się trochę 
głupio, że tak prosty pomysł nie zrodził się w moim, ale w 
jego policyjnym mózgu - przecież Byczek ciągle jest 
funkcjonariuszem policji i jego ściąga ma dojście do źródeł 
informacji policyjnego orakla! Ta informatyka to jednak 
skomplikowana sprawa, a ja jestem marnym amatorem, chociaż, 
jak wynika z wcześniejszych zdarzeń, osiągnąłem na tym polu 
pewne wyniki.
   Byczek swoimi krótkimi grubymi paluchami wystukał kilka 
znaków kodowych (niewiarygodne, że nie zmiażdżył przy tym 
ściągi), z niedowierzaniem wbił spojrzenie w mikrodisplej, a 
potem jego szeroka twarz rozciągnęła się w uśmiechu:
   - Dobra nasza, chłopcy, informacja jest w szufladce i 
nikt się nią ani trochę nie interesował!
   Nie wiem, jak to możliwe, ale kamień spadający z serca w 
sześciokrotnie mniejszej grawitacji Księżyca wydaje łomot 
taki sam jak na Ziemi. A ponieważ łupnęło potrójnie, 
uderzenie było imponujące, aż szkoda, że nikt nie mógł go 
usłyszeć.
   Dopiero po dobrych dwóch godzinach przecisnęliśmy się 
przewodami na górę w bezpośrednie sąsiedztwo hali 
przepustowej pokrytej plastykową kopułą.
   Kiedy byliśmy na miejscu, Zasada wyciągnął z kieszeni 
białego fartucha nadajnik alarmowy służb ratowniczych.
   - Włączam - powiedział.
   - Jestem za - odezwało się gdzieś w ciemności.
   Kamień, który spadł mi z serca, ponownie wrócił na swoje 
miejsce i ucisnął je tak mocno, że chyba tylko cud utrzymał 
mnie przy życiu.
   Oślepił nas błysk silnego reflektora.
   - No chodźcie, chodźcie - wzywał nas nieznany głos.- Na 
co czekacie?
   Z niechęcią posłuchaliśmy i z opuszczonymi głowami, 
ponieważ w ciasnym kanale i tak nie można było inaczej, 
podeszliśmy.
   Spodziewałem się, że zobaczę wokół siebie pełno 
policyjnych mundurów, ale nawet w tym względzie się 
przeliczyłem.
   Kiedy wyciągnęli nas na światło Boże (zbiegiem 
okoliczności znaleźliśmy się w magazynie rur ciśnieniowych), 
nie zobaczyliśmy ani jednego policjanta.
   Wokół stali górnicy, czyli koledzy, ale wyglądali tak 
niekoleżeńsko, jak to tylko było możliwe, czyli to właściwie 
nie byli koledzy, i - jak się niebawem okazało - mieliśmy 
wielkiego pecha, że to byli koledzy-niekoledzy, a nie 
policjanci.
   Koledzy-niekoledzy mówili jeden przez drugiego, ale grali 
jakby według jednej partytury, tak że wynikiem była jedna 
długa, wielowyrazowa litania:
   - Wy dranie - mniej więcej tak zaczynała się ta przemowa 
i ów rzeczownik przewijał się w niej we wszystkich 
przypadkach - chcieliście olać kumpli i zmyć się po 
angielsku tylnym wyjściem, ale my nie jesteśmy w ciemię 
bici, jak się wam wydawało, umiemy zliczyć do pięciu i od 
razu było nam jasne, gdzie się skierujecie.
   Mówili długo, ale niezbyt jasno i dokładnie, więc przez 
chwilę musiałem pogłówkować, zanim wpadłem na to, w czym 
tkwi haczyk. Byczek pytał ściągi, czy policjanci zadali 
oraklowi pytanie, policjanci się nie pytali, więc ściąga 
dała poprawną odpowiedź. Gdyby Byczkowi (czy raczej mnie) 
wpadło do głowy, by zainteresować się obiegiem cywilnym, 
ściąga bez wątpienia odpowiedziałaby, że w obiegu cywilnym 
zostało zadane pytanie o wewnętrzną organizację instalacji 
wentylacyjnej. I dokąd ta instalacja prowadzi. Którędy 
prowadzi droga do nieba, albo dokądkolwiek, byle jak 
najdalej stąd. I nawet  skończony głupiec po jedynym 
spojrzeniu na schemat instalacji stwierdziłby, że jedyną 
naszą nadzieją jest komora przepustowa.
   I po prostu tam na nas poczekali.
   Kiedy się wygadali i nastąpiła chwila ciszy, 
powiedziałem:
   - Chłopcy, przecież wy też możecie jechać! W karetce 
zmieści się siedemnaście osób...
   Wetknąłem tym tylko patyk w gniazdo os. Natychmiast 
dostałem parę razy w twarz od tych najbliższych kolegów-
niekolegów (chyba to byli Frantino z Piętką, na szczęście 
Niedźwiedź stał w tej chwili z tyłu), po czym mi wyjaśnili, 
że istnieje coś takiego jak koleżeństwo i solidarność i 
takie tam rzeczy. Chcieli mi wyjaśnić więcej, ale nagle 
ucichli, a do komory przejściowej wszedł Brunza w 
towarzystwie inżyniera Dutkiewicza.
   Zdziwiłem się, że wysoki funkcjonariusz Czeskopolskiej 
tak szybko skumał się z podżegaczem niepokojów społecznych, 
ale po ostatnich doświadczeniach poprzysiągłem sobie, że 
zasieki moich zębów nie przepuszczą już żadnego słowa. Zwrot 
ten usłyszałem kiedyś od Jerzego, który to powiedzenie 
zaczerpnął chyba z tych zwariowanych książek.
   - To oni - powiedział Szelsem gorliwie i, żeby nie było 
wątpliwości, wskazał nas palcem. - To oni. Oni.
   - W każdym stadzie - powiedział Brunza - znajdzie się 
kilka parszywych owiec.
   - Słuchaj, Brunza, pomyśl rozsądnie - pogwałciłem zasadę 
milczenia. - Ten twój numer z nożem nie może się udać. To z 
góry przegrana partia. Wiesz o tym tak samo dobrze jak ja. 
Znam cię jak własną kieszeń. Jesteś rozsądnym chłopem i to 
głupstwo zrobiłeś z rozpaczy.
   - Z tym muszę się zgodzić - przyłączył się Dutkiewicz. - 
Ta gra na pewno nie może się udać.
   - Uda się czy nie - huknął Brunza - nie chcę się 
zachowywać jak owieczka.
   Swoje mądrości czerpał z podręcznika dla pasterzy, 
pomyślałem, ale zostawiłem to dla siebie. Dyplomatycznie 
kontynuowałem:
   - W takiej chwili nie pozostaje nic poza przedsięwzięciem 
czegoś na własną rękę. Jak na tonącym statku. To dokładnie 
taki sam przypadek: statek idzie na dno, a ty łaskoczesz 
kapitana nożem po gardle. No a my pierwsi wpadliśmy na ten 
pomysł, że możemy skoczyć z kołami ratunkowymi za burtę. Co 
w tym złego, chłopcy? - zwróciłem się do reszty. Jerzy 
wyciągnął z kieszeni ten swój różaniec, przymrużył oczy i 
poświęcił się sprawom nadziemskim. Trochę ich tym 
wyprowadził z równowagi: jeszcze nigdy nie spotkali na 
Księżycu nikogo, kto by tak ostentacyjnie przyznawał się do 
fundystów. Jerzy doszedł do wniosku, że w tej chwili już mu 
wszystko jedno. Byczek był mocno zdenerwowany, końcem języka 
zwilżał sobie spierzchnięte wargi, a niebieskie oczy 
wędrowały z boku na bok. Ciągle był to policjant złapany na 
kradzieży jabłek i chyba czuł się jak człowiek ze spodniami 
spuszczonymi do połowy łydek w towarzystwie dam.
   Brunza się zastanowił, a ja czekałem, kiedy usłyszę szum 
tych dziko mielących kółeczek. Zastanawiał się, aż wymyślił.
   - Wy trzej - pokazał palcem, ale inaczej niż za pierwszym 
razem Szelsem, we wszystkim są różnice, nawet w pokazywaniu 
palcem, raz jest to wazeliniarskie donosicielstwo, kiedy 
indziej werdykt - wy trzej zdradziliście paczkę. Panie 
inżynier - zwrócił się do Dutkiewicza - my jesteśmy twarde 
chłopy, ale gramy fair. Robimy swoje. Nie chcemy nic poza 
własnym prawem. Odpękaliśmy osiemnaście miesięcy i chcemy 
wracać do mamusi. Tak było uzgodnione i żadna Mikronezja nas 
nie obchodzi. My swoje prawo wymusimy, choćbyśmy mieli 
wysadzić kopalnię w powietrze. Tylko że z takimi draniami, 
jak tych trzech, nie chcemy mieć nic wspólnego. Oni już nie 
są jednymi z nas. Panie inżynier, chcę, żeby pan miał 
jasność. My jesteśmy twarde chłopy i to, co mówimy, 
traktujemy poważnie. Jeśli coś obiecujemy, to dotrzymujemy i 
chcemy, żeby dyrekcja tak samo traktowała nas. Poderżniemy 
gardło dyrektorowi i panu również, jeśli to będzie 
konieczne. Obiecuję to panu.
   Powiedział to z naciskiem. Faktycznie, to była piękna 
obietnica.
   W komorze było cicho, że usłyszelibyście upadającą igłę, 
a ta igła na Księżycu upada niezwykle lekko.
   - Może mi pan nie wierzy. Może pan sobie jeszcze myśli, 
że rzucam słowa na wiatr. Ale pan się myli, panie inżynier, 
i ja pana z tego błędu wyprowadzę.
   Odwrócił się do swoich ludzi.
   - Tych trzech wyprowadźcie na mróz - wskazał nas palcem 
(do trzech razy sztuka) - a jak będą na zewnątrz, otwórzcie 
im rozporki.
   Potem wyszedł nie zaszczycając nas nawet spojrzeniem. Na 
Dutkiewiczu najwyraźniej zrobiło to wielkie wrażenie. Chciał 
coś powiedzieć, ale nie było komu, bo Brunza już był w 
drzwiach, wychodził i nie zatrzymałby go nawet hamulec 
hydrauliczny, a tłumaczyć coś Niedźwiedziowi, Piętkowi czy 
Szelsemowi nie miało sensu. A nas trzech?
   Spojrzał na nas ze szczerym współczuciem, na chudej szyi 
trzykrotnie podskoczyła mu grdyka, chrząknął i szybko 
wyszedł z komory. 
   Razem z nim wyszło też kilku chłopów, inni zaś dla 
odmiany przyszli. Bez jakichkolwiek poleceń zamieniały się 
straże, dobrowolnie, według własnego uznania. Niedźwiedź i 
cała ta paczka byli łowcami i przechwytywaczami. Po nich 
mieli przyjść kaci.
   Trzymali nas za ręce i nogi, każdego cztery osoby (tylko 
za Byczka wzięła się drużyna we wzmocnionym składzie, a i 
tak mieli pełne ręce roboty, glina szarpał się, jak się 
patrzy i ryczał tak strasznie, że musieli mu zalepić 
jadaczkę plastrem), inni z kolei hermetyzowali kombinezon 
Jerzego. Z Byczkiem i ze mną poszło im gorzej, ponieważ 
byliśmy ubrani w fartuchy i spodnie sanitariuszy, a to 
ubranie miało trochę inny system hermetyzacji i izolacji 
cieplnej niż kombinezon górniczy. Ale ponieważ byli 
pojętnymi ludźmi, szybko na to wpadli i po pięciu minutach 
cała ta mordercza banda z nami trzema w charakterze ofiar 
stała pośrodku komory przepustowej.
   Drzwi powoli się wsuwały w ościeżnice i ich powierzchnia 
spurpurowiała na znak, że zamki weszły w łoża.
   Ten chłop, który zamknął hermetyczne drzwi (cały czas 
skrywał twarz pod szczelną maską), był głównym katem, który 
w czasie mojej służby wyprowadził na mróz przynajmniej 
pięciu ćpunów. Wyciągnął teraz z szafy hełmy i butle. 
Najpierw obsłużył nas, skazanych, zapewne należało to do 
rytuału egzekucji. Potem pomógł swoim pachołkom. Nie mogli 
sami założyć hełmów, ponieważ ręce mieli zajęte nami. 
Pracował powoli, metodycznie, leniwie, jakby się wahał nad 
każdym kolejnym ruchem. Pracuś. Nie zapomniał o żadnym 
szczególe, nawet Byczkowi, zanim założył hełm, odkleił 
plaster, za co w ciągu tej chwili, która dzieliła moment 
odklejenia plasta od włożenia hełmu, dostała mu się niezła 
wiązka przekleństw. Ale na ten potok niecenzuralnych słów 
reagował jak gibraltarska skała. Widziałem ją - możecie mi 
wierzyć, jest naprawdę nieruchoma.
   Dzisiaj te chwile wspominam prawie z humorem, ale wtedy 
nie było mi do śmiechu.
   Coś się we mnie przełamało w momencie, kiedy tem metodyk 
włożył mi hełm. Wiedziałem, że przezroczysta kula jest 
absolutnie dźwiękoszczelna, nie musiałem więc się wstydzić i 
ulżyłem sobie z całego serca. Wołałem mamę, żeby przyszła i 
wyciągnęła mnie z tego, wołałem ją, jakby to był tylko zły 
sen, który śni mi się tylko dlatego, że - na przekór 
ostrzeżeniom rodzicielki - zjadłem na kolację bułkę z 
kiełbasą, która teraz leży mi na żołądku. Niech przyjdzie i 
zabierze mnie, niech się obudzi, przecież wszystko to to 
jedna wielka bzdura. Czemu koledzy mieliby mnie zabijać? 
Czyżbym coś przeskrobał? Chciałem tylko znowu zobaczyć mamę 
i małą siostrę, chciałem tej małej smarkuli Alence przywieźć 
z Księżyca krater o średnicy trzech centymetrów, od kumpla 
wyżebrałem petryfikator, jaki selenolodzy używają do 
utrwalania skał, odłupałem z Księżyca jeden krater i 
trzymałem go w swoim worku! To dla ciebie, Alenko, może już 
go nie będziesz chciała, bo po półtora roku nie jesteś już 
dziewczynką, ale małą panienką, już nigdy cię nie zobaczę!
   Pomocnicy kata uwiesili się na mnie, wykręcali mi ręce do 
tyłu, bo inaczej strząsnąłbym ich z siebie; oczywiście, 
przecież każdy ważył tylko jakieś piętnaście ziemskich 
kilogramów. Nienawidziłem ich, nigdy bym nie uwierzył, że 
będę zdolny do takiej nienawiści.
   To jest koleżeństwo, to jest solidarność! Tylko dlatego, 
że nie chciałem się przyłączyć do ich wygłupów, teraz mnie 
zabiją.
   Przednia ściana komory przepustowej otworzyła się przed 
nami i czarne jak smoła niebo wyszczerzyło do nas miliony 
gwiaździstych zębów.
   Wyprowadzili nas na lądowisko.
   Tutaj byliśmy mniej więcej bezpieczni, ponieważ egzekucje 
odbywały się między skałami, a od nich dzielił nas pas 
startowy, a potem równina szeroka na dobrych trzysta metrów. 
Byliśmy bezpieczni, albo przynajmniej tak się nam wydawało.
   Za nami wznosiła się kopuła komory przepustowej, a na 
prawo i na lewo ciągnęły się budynki technologii 
kopalnianej. Gwiaździste niebo było z lewej strony jakby 
zamglone: tam była kopalnia odkrywkowa, tam pracowały 
zgarniarki i ładowacze, tam się harowało, tam chłopcy 
fedrowali, żeby zarobić doruble i móc zaszpanować, kiedy po 
skończeniu turnusu wrócą do swoich mam i małych sióstr, i 
swoich kochanek, i kolegów, chyba że ich przechytrzą, 
pozwolą im skisnąć na Księżycu zgodnie z paragrafem sześć, 
albo zabiją, jak to się stanie z nami. Harowali również 
teraz, ponieważ bunt odjeżdżającego turnusu ich nie 
dotyczył. Ranna zmiana napasła oczy widokiem wziętego do 
niewoli dyrektora, ale długo oczu nie pasła, bo każda minuta 
wypasu kosztowała kawałek wypłaty, księżycowa kopalnia to nie 
sanatorium czy miejsce do pasienia oczu, to miejsce 
stworzone do twardej roboty.
   Albo - jak teraz - do zabijania.
   Główny aktor egzekucji powoli obszedł nas wokoło. W ręku 
trzymał półmetrowy odłamek skały powstającej przy upadku 
asteroidu na powierzchnię Księżyca. Nie wątpiłem, że 
krawędzie odłamka są ostre jak brzytwa.
   Wskazał na mnie. Jak zwykle, ja zawsze szedłem na 
pierwszy ogień.
   Krzyczałem na kata i na Drogę Mleczną, która wisiała mu 
za plecami na czarnej ścianie jak tania tapeta. Myślę, że 
Droga Mleczna przynajmniej trochę mi współczuła, mimo że w 
żaden sposób tego nie okazała.
   Pomocnicy podprowadzili mnie do egzekutora.
   Przystawił mi do szyi ostrze odłamka.
   Pierwszy grot przedarł się przez tkaninę. Usłyszałem syk 
uciekającego powietrza, a przy nogach zaczęły się pienić 
niebieskie płatki tlenu.
   Wkrótce było ich tyle, że miniaturowy kraterek dla małej 
siostry Alenki byłby w połowie zaśnieżony.

6.  Wokół górniczej wspólnoty narobiło się mnóstwo hałasu 
zwłaszcza tam na górze, na Ziemi.
   Wielka rodzina twardych chłopów, którzy codziennie 
ryzykują życie, żeby z głębi milczącego satelity Błękitnej 
Planety wyrwać jego skarby. Łączy ich wspólny cel oraz 
wspólne stawianie czoła wrogiemu otoczeniu. Jeden polega na 
drugim, ponieważ za cienką ścianą czyha śmierć w próżni. 
Kopalnia lunarna - toż to wyspa człowieczeństwa w 
nieskończonym morzu kosmicznej nicości: właśnie tutaj 
człowiek odważnie przeciwstawia się niebytowi i dlatego musi 
stać ramię w ramię z towarzyszem, zawsze przygotowany do 
podania i przyjęcia pomocnej dłoni.
   Można się zapłakać nad takim zalewem pięknych słów.
   Ale nie były one tak zupełnie nieprawdziwe.
   Z górniczą wspólnotą możecie się spotkać na każdym kroku, 
w Czeskopolskiej i dziesiątkach innych kopalni, które w tych 
latach wyrastały jak grzyby po deszczu, wyskakiwały na 
twarzy Księżyca jak trądzik, co by się nawet zgadzało, bo 
wtedy Księżyc przeżywał swoją młodość. Wspólnota była 
wszędzie, i to nie jedna, ale od razu mnóstwo wspólnot. 
Chłopy, którzy służyli pierwsze pół roku, byli na jednym 
wózku z chłopami, którzy również służyli pierwsze pół roku, 
roczniacy trzymali sztamę z roczniakami, a z kim innym 
mieliby się trzymać dziadkowie, którzy byli na wylocie, jak 
nie z dziadkami, którzy byli na wylocie.
   Poza tym ważne było, dlaczego się tu przyszło.
   Ja na przykład chciałem się dorobić, a to oznaczało, że 
chodziło mi o całą sumę, o sto patyków. Prawo do niej miał 
tylko ten, kto nie zarobił żadnego minusowego punktu: od 
tych stu patyków można było odliczać, a przybyć do nich nie 
mogło nic. Maksimum sto tysięcy, ani krztyny więcej, a in 
minus mogło iść aż do zera, gdyby - czysto teoretycznie - 
ktoś się oszczędzał tak starannie, że na szychcie nawet by 
nie ziewnął.
   Oczywiście praktycznie było to niemożliwe, ponieważ nowi 
byli włączani do brygad roboczych i mimo że - znowu czysto 
teoretycznie - wszyscy byli klasyfikowani osobno, w praktyce 
wyglądało to tak, że zmianowy obserwował wyniki brygady, a 
kontrolę nad poszczególnymi chłopami zostawiał brygadziście. 
Z tego oczywiście wywodziła się wspólnota zupełnie innego 
rodzaju: brygadzista pilnował chłopów, a chłopi pilnowali 
się nawzajem, żeby nikt się nie obijał kosztem kumpli i nie 
żerował na szczytowych wynikach brygady.
   Kierownictwo było dość mądre na to, żeby pozwolić na 
przejście z brygady do brygady.
   W rezultacie podczas pierwszego pół roku pracy skład 
brygady ulegał całkowitej wymianie i zanim półroczni stawali 
się roczniakami, było jasne, w czym dana brygada jest 
najlepsza.
   Najlepsi robotnicy zostawali oczywiście w brygadach prac 
głębinowych. Do tego zmierzałem od samego początku, ponieważ 
było jasne jak słońce, że na dole pewniacko zarobię całych 
sto kawałków. Tam się harowało, ale też ryzykowało.
   Zgodnie z przepisami bowiem również na dole fedruje się w 
bałwanach. To znaczy ja już nie pamiętam prawdziwych 
bałwanów, bo kiedy trafiłem na Lunę, praktycznie wszędzie 
stosowano już hermetyzowane kombinezony; ich częścią był 
całogłowy hełm, całkiem lekki, w którym można było kręcić 
makówką z boku na bok. Taki hełm nie był wcale gorszy od 
kasków motocyklistów na górze na Ziemi, jeśli łapiecie, o 
czym mówię, ale górnicy na kombinezony mówili bałwany, to 
taki slang. Ten przepis miał swoje uzasadnienie. Skała 
księżycowa jest wprawdzie jednolita i pod ziemią istnieje 
minimalne prawdopodobieństwo, że podczas fedrowania trafi 
się na zapadlisko połączone z powierzchnią. Ale nie można 
mieć stuprocentowej pewności. Nigdy nie wiadomo, kiedy zrobi 
się "fiuuut" i powietrze pod ciśnieniem przedostanie się do 
zapadliska. Nagle wszędzie jest pełno kurzu, światło 
wprawdzie nie gaśnie, ale przez ten kurz nie przenika nawet 
promyk, więc efekt jest taki sam, jakby ktoś wyłączył lampy. 
No a to trwa parę minut albo parę sekund. W pierwszym 
przypadku jest jakaś szansa na ratunek, w drugim macie czas 
najwyżej na pomyślenie "No to pa", a potem zaczynacie się 
dusić i wkrótce strzelacie kopytami.
   Stąd ten przepis, że zdejmowanie odzieży ochronnej jest 
surowo zakazane.
   Ale kto by ten przepis kontrolował?
   Kiedy brygada trafia na swoje miejsce, musi się za sobą 
zahermetyzować i z górą łączy urobisko tylko tuba. Tak się na 
Czeskopolskiej nazywa kanał przewodowy. Jak się już 
zahermetyzujecie, naczelnicy mogą was kontrolować tylko 
przez kamery, ale istnieje takie niepisane prawo, że kamery 
strasznie się psują i nigdy nie działają dłużej niż pięć 
minut, więc nawet nie warto ich naprawiać.
   Pod kontrolą ślepej kamery chłopy się rozbierają i dalej 
pracują już rozebrani. Oczywiście, każdy ma pod ręką flaszkę 
z tlenem i wystarczy, że gdzieś coś syknie, każdy sięga po 
butlę rozglądając się, gdzie wiruje kurz. Może to być 
mikroskopijny kanalik, długi choćby na dziesiątki metrów 
albo tylko na parę centymetrów, i kończy się w zapadlisku, 
które jest albo decymetrowe, albo metrowe. Sonary kopalniane 
powinny wprawdzie odkryć takie zapadlisko wcześniej, ale to 
też teoria. Praktyka jest taka, że co roku dmucha w kopalni 
co najmniej raz albo dwa, a kiedy się nie farci, to nawet 
częściej.
   Tyle wyjaśnień, dlaczego brygady głębinowe cieszą się 
popularnością wśród chłopów, którzy hazard mają wekrwi.
   Inny typ chłopa robi na powierzchni, gdzie pracuje się w 
ciężkich bałwanach: tam większość pracy odwalają maszyny, 
zgarniarki, ładowacze i ciężarówki. Kopalnia z lotu ptaka 
przypomina ośmiornicę. Z budynku centralnego wychodzą 
promieniście korytarze powierzchniowe, a na końcu jest 
wydobycie odkrywkowe, tworzące półokrąg. Tam z wysokości 
można obserwować te zgarniarki i ładowacze. Wyglądałyby jak 
pudełka, facet w śnieżnobiałym skafandrze nie byłby większy 
niż punkcik i mielibyście wrażenie, że maszyny poruszają się 
powoli, ale to złudzenie. Na powierzchni wszystko zasuwa, 
dlatego chłopy z brygad powierzchniowych muszą mieć refleks, 
no a przede wszystkim oczy naokoło głowy. To jest tak: 
zwłaszcza półroczniacy mają wrażenie, że sześciokrotnie 
mniejsza grawitacja to majówka i że nikomu nic nie może się 
stać. Skaczecie jak kangur, zlecicie ze schodów na łeb i 
nic, w sześciokrotnie mniejszej grawitacji spadacie jak 
na puchową pierzynę. Potem wsiadacie do ciężarówki, chwytacie 
się klamki i wydaje się wam, że siedzicie w samochodziku w 
wesołym miasteczku. Ale siła bezwładności to zdradziecka 
dziwka i kiedy władujecie się obciążoną ciężarówką w inną 
obciążoną ciężarówkę, kończy się tak samo nieprzyjemnie jak 
na Ziemi, ba, jeszcze gorzej, bo pozornie nie tłukące się 
hełmy ciężkich bałwanów jak na złość nie tłuką się podczas 
prób w laboratoriach, ale podczas wypadku pękają jak bańki 
mydlane.
   Powierzchniowcy i głębinowcy nie mają więc sobie czego 
zazdrościć, jeśli chodzi o harówę i ryzyko, ale tutaj też 
obowiązuje to samo, co powiedziałem o nie tłukących się 
hełmach: inaczej idzie życie, a inaczej fantazja. Nie mają 
sobie czego zazdrościć, ale w rzeczywistości zarzucają sobie 
wszystko, przede wszystkim, że są na dole (to 
powierzchniowcy głębinowcom) albo (głębinowcy 
powierzchniowcom), że są na górze. I z tych pretensji od 
czasu do czasu robi się śliczne naparzanie.
   To prawda, że powierzchniowcy i głębinowcy uważają siebie 
nawzajem za porządnych chłopów, natomiast monterzy, 
konserwatorzy i chłopcy z eksploatacji są według nich 
hrabiątkami, którzy nie mają zielonego pojęcia o prawdziwej 
robocie. A te hrabiątka z kolei o górnikach mówią, że są 
wariatami, którzy nie fedrują rudy tytanowej, ale forsę, 
natomiast oni są rozsądni, nie potrzebują stu kawałków, ta 
forsa nie jest warta nadstawiania karku i że pięćdziesiąt, 
sześćdziesiąt tysięcy musi normalnemu człowiekowi 
wystarczyć.
   Tak w zarysach wygląda wspólnota górnicza, jeśli ją 
jeszcze uzupełnimy pretensjami do kierownictwa i oczywiście 
do cytryn, których w dzień i w nocy tkwi na posterunku setka 
na wypadek, gdyby cała ta wspólnota przerodziła się w wielką 
bijatykę.
   W zarysach mniej ogólnych, czyli szczegółowo, wygląda to 
jeszcze mniej różowo.
   Wyobraźcie sobie, że harujecie dzień w dzień, sześć dni w 
tygodniu, w zahermetyzowanej szychcie z dziesięcioma 
chłopami. Jeden pilnuje drugiego, żeby się nie obijał i nie 
robił głupot. I po jakimś czasie każdy z tej brygady 
dochodzi do wniosku, że to on haruje na resztę, że on jest 
koniem pociągowym i ciągnie pozostałych. Kiedy macie 
potrzebę, musicie powiedzieć coś dowcipnego, na przykład że 
idziecie przywiązać konia albo coś podobnego, reszta się 
odwraca, a wy kucacie na lepką deskę podciśnieniowej latryny 
i biada, jeśli przypadkiem macie zaparcie, bo przez cały 
dzień musicie wysłuchiwać uwag o obiboku, który pół szychty 
przesiedział w kiblu.  
   Znacie się nawzajem jak własne kieszenie i jeszcze 
lepiej, bo kto by miał tę samą kieszeń przez półtora roku.
   Wszystko, co w życiu przeżyliście i co słyszeliście, że 
przeżyli wasi koledzy, opowiedzieliście chłopcom, a z kolei 
oni opowiedzieli wam, co sami przeżyli i co słyszeli od 
kolegów.
   Każdą historyjkę opowiadacie (i słuchacie) raz, dwa razy, 
pięć razy, dziesięć razy.
   To znana prawda, że półroczniacy podchodzą do siebie z 
rezerwą, otwierają się dopiero po siedmiu, ośmiu miesiącach 
na szychcie, a dziadki już trzymają gębę na kłódkę, nawet ze 
sobą za bardzo nie rozmawiają i tylko myślą o tej chwili 
rozkoszy, kiedy przed zaśnięciem można odciąć kawałek metra.
   To jeszcze szczęście, że w kopalniach lunarnych 
wyznaczono tak długi czas pracy, sześć dni w tygodniu.
   Na początku ponoć było inaczej, były trzydniowe tygodnie 
pracy i czterogodzinne zmiany itepe, zupełnie tak samo jak 
na górze na Ziemi, ale potem się okazało, że ludzie jednak 
lepiej czują się w pracy. Czas szybciej leci, nie ma kiedy 
myśleć o głupstwach, ludzie przywiązują się do swojej 
maszyny, patrzą, jak plastyk rozgniata świeżo wyrąbaną 
ścianę, a wiertło wgryza się w skałę i cieszą się, kiedy z 
dziury zaczyna się sypać koncentrat tytanowy, który w 
pierwszej chwili wygląda jak miał węglowy. Ile razy 
chłopiska nacierają nim sobie gęby i wyglądają jak jacyś 
terroryści, tylko zęby im połyskują i wszyscy się cieszą, 
jakby wygrali w totka. Chociaż niczego to w końcowym wyniku 
nie zmienia, kto robi na dole, ma swoich sto tysięcy jak w 
banku.
   Za to w tak zwanym czasie wolnym?
   Ilu przemądrzałych psychologów zrobiło doktoraty i 
habilitacje na wynalazkach, które prowadziły do 
uczłowieczenia otoczenia lunarnych kompleksów przemysłowych!
   Kiedyś dawno myślano ponoć, że wszystko załatwi 
uspokajające działanie koloru zielonego i wynik był taki, że 
chłopcy rzygali, kiedy na obiad dostawali szpinak. Już ci 
pierwsi jajogłowi - jeszcze w zeszłym wieku - wpadli na 
pomysł, że chłopom będzie brakowało normalnego życia 
seksualnego. I kiedy kolonizacja Księżyca rozkręciła się na 
całego, jajogłowi podzielili się na dwa obozy według dwóch 
kategorii. Jedną można by określić: "no to im ten seks 
dajcie", drugą: "no to dajcie im coś innego". Wypróbowano 
obie, najpierw tę pierwszą. Werbowano kobiety tak samo jak 
mężczyzn. Oczywiście ja już się na to nie załapałem, ale 
słyszałem od chłopów, którzy osiedlili się na Lunie już w 
latach dwudziestych. To musiało być rodeo. Bójki na porządku 
dziennym, zabójstw trudno się było doliczyć, a co 
najciekawsze, bardziej się naparzały baby niż chłopy. Miało 
to swoją logikę. Na Lunę szły tylko twarde baby, nie żadne 
księżniczki, i kiedy taka chłopobaba zobaczyła, że jakieś 
rude czupiradło ogląda się za jej chłopem, sięgała po nóż z 
taką szybkością, że niejeden fundamenciacki terrorysta 
mógłby jej pozazdrościć. Potem policjanci dostali na 
wyposażenie psychinę i zaczęła się ta cervotronika. Chłopy 
fasowali elektroniczne seksaczki i we śnie przeżywali chyba 
to, co czeka Jerzego Zasadę w czwartym mahometańskim raju. 
Przez jakiś czas się wydawało, że problem jest z głowy, aż 
naraz, ponoć to było zupełnie jak epidemia, śmietniki były 
pełne rozdeptanych seksaczek.
   Żeby wyjaśnić tę sprawę, też napisano mnóstwo uczonych 
rozpraw, ale według mnie chłopiska po prostu zaczęli się 
wstydzić i te seksaczki zaczęły im się wydawać strasznie 
głupie. Myślano też o tym, żeby do służby w kosmosie brać 
tylko homoseksualistów, ale kiedy w latach trzydziestych 
próbowano zrealizować ten pomysł w jakimś tureckim 
laboratorium zajmującym się badaniami wysokiej próżni, 
wszyscy się niebotycznie rozczarowali, ponieważ jeśli chodzi 
o zazdrość i wynikające z niej konsekwencje, te ładne buzie 
nie zostawały daleko w tyle za babami.
   A potem przestało się o całej sprawie mówić, jajogłowi 
swoje umiejętności i badania skierowali na coś innego, a 
problem rozwiązał się sam z siebie w ten sposób, że 
przedłużono czas pracy do dwunastu godzin dziennie i sześciu 
dni w tygodniu. Po takiej szychcie przechodzą wszelkie 
zachcianki - oto cały cud.
   Gdybyście w tych czasach odwiedzili którykolwiek kompleks 
wydobywczo-przemysłowy na Lunie, wszędzie pokazano by wam 
pomieszczenia klubowe, oddziały rozrywki, tereny sportowe i 
pochwalono by się oczywiście centrum informacyjnym. Nie 
omieszkano by przy okazji zauważyć, że dzięki połączeniu z 
Ziemią personel lunarny ma taki sam dostęp do informacji jak 
dowolny mieszkaniec Ziemi (o ile nie mieszka w rejonie, 
który właśnie fundyści przywracają do stanu przyjemnie 
średniowiecznej ciemnoty).
   Pokazaliby wam ładnych, czystych i pachnących górników 
podczas wydumanych rozrywek.
   Nie, to nie byliby wynajęci na tę okazję ludzie. To 
prawdziwi górnicy, ale prawie bez wyjątku półroczniacy. 
Roczniacy schodzili się po szufladach, gadali, a ponieważ 
znaleźli już dojścia do różnych rzeczy zakazanych na 
szychcie, jak na przykład picie i lekka trawka, pili tam i 
kopcili.
   Za to dziadki chowali się po własnych szufladach. Po 
szychcie na pryczę, położyć się i nawet nie włączać tele. 
Ten szary sufit jest bardziej interesujący niż ekran.
   Ale teraz, kiedy wspominam te dawno zamierzchłe czasy, 
uświadamiam sobie, że to wszystko również jakoś należało do 
rzeczy, że nawet z tym się liczyłem, kiedy zaciągałem się do 
Czeskopolskiej. Gdyby chodziło tylko o to, chyba stałbym się 
normalnym górnikiem, na początku wystraszonym, potem 
wszystkim zachwyconym, potem towarzyskim, a w końcu 
osamotnionym.
   Ale ze mną było inaczej.
   Kiedy przypominam sobie ten najwcześniejszy okres pobytu 
na Księżycu, przed oczyma pojawia mi się ten dzień, kiedy 
mnie - zielonego nowicjusza - dziadkowie wzięli na pierwszy 
księżycowy spacer.
   Tak się robiło i było to zgodne z przepisami. Nowicjusze 
po przyjściu na bazę przechodzili szkolenie, głównie 
praktyczne. Uczyli się najpierw chodzić, a potem pracować w 
zmniejszonym ciążeniu. Pomagali im dziadkowie, a zwłaszcza 
wybrane chłopy z eksploatacji.
   Na spacery księżycowe brano nowicjuszy w grupach, baza 
miała wtedy dwanaście głównych odgałęzień i każde z nich 
było dodatkowo rozgałęzione, tak że tych grupek było 
mnóstwo, a w tej mojej było nas, pamiętam jakby to było 
wczoraj, siedmiu. Byłem czwarty w kolejce, siedziałem z 
resztą oczekujących na ławce i trząsłem się, a kiedy wrócił 
pierwszy kumpel, od razu się na niego rzuciliśmy i pytamy, 
co i jak, a on, że w porządku, że normalnie i fajnie, 
żebyśmy się niczego nie bali, na zewnątrz jak w środku, 
trzeba tylko uważać na środek ciężkości, pochylić się do 
przodu, w tym bałwanie w pyle księżycowym idzie się trochę 
gorzej i kiedy chcecie skręcić w prawo albo w lewo, trzeba 
wziąć lekki zamach jak na Ziemi na łyżwach.
   Na dole na Ziemi... każdy nowicjusz mówi "na dole na 
Ziemi". Kiedy zaczyna mówić "na górze na Ziemi", to znaczy, 
że zrobił się z niego prawdziwy skalnik.
   Wreszcie rozległo się "Nedomy", rozejrzałem się, jakby 
miał tam być jakiś inny Nedomy oprócz mnie, a potem do mnie 
dotarło, że to ja. Wstałem i trochę sztywno podszedłem do 
tych dwóch dziadków, którzy czekali na mnie w drzwiach komory 
skafandrów.
   Pomogli mi założyć ciężkiego bałwana i w duchu się 
dziwiłem, że chce im się tak o mnie troszczyć, bo w 
przejściówce dbano przede wszystkim o to, żeby nowicjusz dał 
sobie radę ze wszystkim sam.
   - Gdyby trzasnęło - powtarzał instruktor tysiąc razy 
dziennie i nigdy nie dodał, co by miało trzasnąć (zapewne 
mogło tu trzasnąć wszystko) - gdyby trzasnęło, każdy idzie 
na własną rękę, na własną odpowiedzialność.
   No a ci dwaj ubierali mnie jak pierwszoklasistę 
pierwszego września.
   W końcu w pewnym sensie byłem pierwszoklasistą.
   Jeden hermetyzował mi kombinezon, drugi założył hełm. 
Wyglądali przy tym tak uroczyście, jakby mnie pasowali na 
króla.
   Kiedy wszystko było gotowe, ten, który zakładał mi hełm, 
uderzył mnie w ramię.
   - Idziemy - usłyszałem w hełmie.
   Wąskim przejściem weszliśmy do komory przejściowej. 
Przypomniałem sobie windy "tam na dole na Ziemi" (byłem 
zielony), w windzie też nie wiecie, co robić, czujecie się 
głupio, kiedy macie na kogoś spojrzeć, więc wolicie wgapiać 
się w ścianę. A co z rękoma? Wzdłuż ciała? Założone za 
plecami? Obaj dziadkowie stali i nonszalancko czekali, jeden 
oparł się plecami o ścianę i założył ręce na  piersiach, 
drugi chodził w tę i z powrotem i walił się pięścią w 
otwartą dłoń. Wolałem nic nie robić, nie próbowałem 
naśladować ani jednego, ani drugiego, ponieważ by mi się nie 
udało: tyle już zdążyłem się nauczyć, że wiedziałem, co to 
za cholera te kombinezony i rękawice robocze, i że nie tak 
łatwo założyć sobie ręce na piersiach i zacisnąć pięści.
   Kolorowa tarcza ciśnieniomierza poczerwieniała, co 
oznaczało, że w komorze zapanowało ciśnienie zero. Bardziej 
niecierpliwy z obu dziadków uderzył pięścią w czujnik zamka 
i stalowe drzwi śluzy wjechały w łoże progu.
   Przewodnik ostrożnie chwycił mnie za łokcie i wypchnął 
przez właz na zewnątrz. Przez chwilę przyzwyczajałem się do 
kontrastowego oświetlenia i dopiero wtedy ujrzałem grupkę 
mężczyzn, którzy tu pracowali, wszyscy w ciężkich bałwanach, 
oczywiście porządnie podniszczonych.
   - To brygada konserwacyjna - odezwał się w hełmie głos 
jednego z przewodników. - Chodź, pokażemy ci, jak to 
spawanie próżniowe wygląda w praktyce.
   Spawanie próżniowe było jednym z przedmiotów 
teoretycznych przejściówki.
   Podeszliśmy bliżej. Faceci nie zwracali na nas uwagi. 
Jeden ciągnął długą belkę z tego nędznego lunarnego żelaza, 
którego używano wtedy na Księżycu do konstrukcji 
budowlanych. Ponieważ nie było tu atmosfery, nie mogło 
skorodować, a w niskiej grawitacji nie musiało mieć nie 
wiadomo jakich właściwości mechanicznych.
   Dwaj konserwatorzy gestami naprowadzali tragarza, a 
reszta się przypatrywała.
   Nasza trójka zatrzymała się nie opodal.
   Jeden z moich dwóch przewodników, ten żywszy, który w 
komorze przytupywał i uderzał w dłoń, nagle podniósł rękę. 
Facet z belką odwrócił się do niego i belka zaczęła się 
poruszać, jeden koniec począł się do mnie zbliżać, powoli i 
nieubłaganie.
   Chciałem uskoczyć, ale nie mogłem (dopiero później sobie 
uświadomiłem, że ten drugi dziadek podskoczył do mnie w 
tym momencie i trzymał mnie od tyłu).
   Rozpaczliwie krzyknąłem i uniosłem ręce, żeby chwycić 
belkę. Rękawice miałem jak z ołowiu, rękawy chyba stężały
(jakżeby nie, skoro ci dranie powlekli je petryfikacyjnym 
plastykiem) i już była przy mnie. Olbrzymia belka wypełniła 
całe pole mojego widzenia.
   I bum.
   Belka uderzyła w mój hełm, a on, mimo że był nie tłukący 
i miał na sobie nie jeden, ale trzy znaki różnych i 
niezależnych od siebie kontroli: państwowej, firmowej i 
lunarnej, ten nie tłukący się superhełm zrobił brzdęk i 
zupełnie się rozsypał.
   Mimo woli wstrzymałem oddech, żeby oddalić moment, w 
którym zacznę się dusić w wysokiej próżni. Był to odruch, 
nic poza tym, brakowało mu nawet szczypty rozsądku, ponieważ 
w wysokiej próżni człowiek dosłownie wybucha. Przecież nie 
jest niczym innym jak workiem wypełnionym płynem, 
przystosowanym wewnątrz do ciśnienia jednej atmosfery, a w 
ciśnieniu zerowym płyn wytryskuje wszystkimi porami na 
zewnątrz, wycieka krew, wyciekają oczy i...






.N:72
                        

   Ale ze mnie nic nie wyciekało.
   Rozbolały mnie płuca.
   Otworzyłem, dotychczas kurczowo zamknięte, oczy.
   Odetchnąłem.
   Tu było powietrze!
   - Niniejszym pasuję cię na skalnika! - ktoś krzyknął do 
mnie.
   Dziadek, który mnie cichaczem popryskał, a potem trzymał, 
żebym nie zdążył uskoczyć, zdjął swój hełm. Szczerzył się, 
uśmiechał i zapewne miał niezłą uciechę z tego udanego 
numeru.
   - Ty draniu! - zacząłem na niego wrzeszczeć.
   Roześmiał się jeszcze szerzej. Moja wściekłość była chyba 
częścią scenariusza.
   - Dobre, co? Kupił wszystko razem z opakowaniem!
   Nie, nie mogłem wiedzieć, że przestrzeń przed przepustem 
jest przykryta plastykowym pęcherzem. Instruktor nam o tym 
nic nie wspominał, czyli faktycznie nie mogłem przeczuwać, 
że to najnowszy wymóg bezpieczeństwa, kolejna sztuczka, i że 
kto naprawdę chce wyjść na zewnątrz, musi też przejść przez 
taką śluzę, jakie są w hermetycznych przegrodach na dole 
szycht. Nie mogłem przejrzeć tego numeru, który mi 
przyszykowali.
   Drugi dziadek też zdjął hełm.
   - To jest chrzest każdego kota - wyjaśniał. - Teraz 
wrócimy do środka, ale ani mru mru, rozumiesz? Tę próbę musi 
przejść każdy.
   Wróciliśmy z przepustu do przejściówki, przeszliśmy przez 
komorę skafandrową i weszliśmy do poczekalni.
   Chłopcy wbili we mnie wzrok.
   - No i co?
   Są kotami, a ja już jestem pasowany na skalnika, każdy 
musi przejść przez ten chrzest, to niepisane prawo bazy.
   A gówno prawda, powiedziałem sobie.
   - To podpucha. Na zewnątrz nie ma próżni. Wyprowadzą was 
na zewnątrz, rozbiją wam hełm, a potem wam powiedzą, że 
niniejszym was pasują na skalnika. Że to ponoć taki zwyczaj. 
Ale ja - odwróciłem się do tych dwóch dziadków - jak mam 
takie zwyczaje w dupie.
   Jeden nie powiedział nic, przez chwilę mi się przyglądał, 
a potem wyszedł.
   Ten drugi wymaszerował za nim, w drzwiach się odwrócił i 
powiedział:
   - Jesteś skończony.
   Wyszedł i zatrzasnął za sobą drzwi.
   Odwróciłem się do chłopców.
   Uśmiechnąłem się.
   Ale ani jeden z tych trzech słupów solnych nie odpłacił 
mi uśmiechem. Przeciwnie, patrzyli na mnie gorzej niż ci 
dwaj dziadkowie.
   Zrozumiałem, że popsułem im chrzest, że popsułem im 
zabawę, w której grali główne role, że jestem psują i 
dziwakiem i oni już zadbają o to, żebym był skończony. Że 
oni, nowi, zrobią brudną robotę za dziadków i wezmą mnie w 
obroty tak, jak na to zasługuję.
   Macie już jasność?
   Macie już jasność, jaki byłem samotny podczas tych 
osiemnastu miesięcy służby w Czeskopolskiej?

7.  Przez to, co do tej pory powiedziałem, nie chcę 
sugerować, że może na szychtach i w bazach nie było 
solidarności.
   Była.
   Dowcip polegał na tym, że tej solidarności nie czuliście, 
jeśli byliście - tak jak ja - tylko górnikiem.
   Trzeba było być górnikiem i jeszcze czymś jeszcze.
   Górnik i prażanin. Górnik i bajerant. Górnik i szmugler 
alkoholu. Górnik i fundziak.
   A nawet obowiązywało w drugą stronę: fundziak i górnik, 
szmugler i górnik. I tak dalej.
   Może nie było to zbyt dobrze zorganizowane, ale tylko 
dzięki temu siedzę tu teraz i wspominam stare czasy. W innym 
wypadku cały tlen wyleciałby z mojego bałwana przez tę 
śliczną dziurkę, którą miałem na piersiach, choćby dlatego, 
że sprawny kat by tę dziurkę porządnie powiększył, tak żeby 
to nie była dziurka, ale dziura jak się patrzy.
   Nie dopuściły do tego - a trochę wstyd się do tego 
przyznać - cytryny, czyli policjanci. Przezwisko dostali od 
koloru skafandrów. Zgadnijcie, jaki to był kolor.
   Nagle narobiło się ich wokół nas pełno - znaczy, teraz 
przesadzam, nie tak zupełnie pełno, ale pięciu - i celowali 
w nas nie psychiną, ale czymś innym. Każdy trzymał w łapach 
bezślizgowy szybkostrzelny karabin kalibru 14,50. Piękny 
kaliber, to prawda, a ta broń działała jeszcze piękniej, bo 
naboje były wybuchowe. Czysto teoretycznie broń ta miała być 
używana wyłącznie do celów humanitarnych, przede wszystkim 
do usuwania zawałów. Sławne prawo z roku 2032 zakazało 
transportu na Lunę jakiejkolwiek broni i nakazywało 
likwidację wszystkich spluw, które już tu były. Na liście 
nie było jednak ręcznej wyrzutni rakietowej, która zazwyczaj 
naprawdę służyła do usuwania zawałów. 
   Ale, jak widać, ich użycie w celach innych niż 
humanitarne należało wprawdzie do rzeczy zakazanych, ale 
możliwych.
   Cytryny znały się na swojej robocie i nie marnowały 
czasu.
   Spoza kopuły hali przepustowej wynurzyła się ich 
płaszczka, prześlizgnęła się tuż nad dachem budynku 
technologii kopalnianej (ogień jej silników chyba osmalił 
plastyk na dachu, płaszczka oczywiście leciała na zakazanej 
wysokości, ale komu można się poskarżyć na poczynania pilota 
cytrynowej płaszczki) - i zahamowała dokładnie przed naszą 
milutką grupką, która szykowała się na piknik pod gołym 
niebem.
   Tak, te cytryny znały się na swojej robocie i choć nigdy 
ich nie lubiłem, to w tej chwili wydali mi się bardziej 
anielscy niż wszyscy cherubini chrześcijańskiego nieba razem 
wzięci. To byli stuprocentowi szpanerzy. Nawet się nie 
zaczepili o uchwyty, tylko mocno się trzymali, a takie 
utrzymywanie się na płaszczce, która robi gwałtowne skręty, 
przyśpiesza i hamuje na najdłuższym płomieniu, nie należy do 
łatwych umiejętności.
   Ognie silników hamujących wzbiły pył, który od tego żaru 
zaczął świecić. Był to straszliwy żar, odłamki roztopionych 
skał latały dookoła w kapryśnych zawijasach jak robaczki 
świętojańskie, a w hełmach całej naszej paczki rozległ się 
szarpiący nerwy jęk.
   Mogli sobie odpuścić ten numer, przynajmniej jeśli chodzi 
o mnie.
   Był to odpowiednik psychiny: ponieważ nie mogli jej użyć 
przeciw ludziom w skafandrach, wchodzili na fonię na pewnej 
częstotliwości, której nie można było zablokować. A wynik? 
Hałas tak potworny, że mógł wywołać obłęd, tak samo jak 
psychina.
   Przycisnąłem dłonie do rozerwanego miejsca w skafandrze.
   - Ratunku! Ratunku! - krzyczałem. Byłem zrozpaczony. 
Zupełnie bez sensu wpadło mi do głowy, że cytryny w tym jęku 
mogą nie usłyszeć mojego krzyku. Nie pomyślałem, że ich fonia 
starannie filtruje częstotliwość "sygnału ostrzeżenia", jak 
oficjalnie nazywał się ten trik.
   Z obłoku pyłu wynurzył się cytryna z butlą i na nic nie 
czekając zakleił mi dziurę w skafandrze błyskawicznie 
polimeryzującą pianą.
   Stało się to wszystko o wiele szybciej niż jestem w 
stanie opowiadać i kiedy tylko cytryna zakleił mi dziurę, 
pilot płaszczki odpalił ładunek ciśnieniowy, który 
policjanci noszą przy paskach swoich skafandrów i 
przedmuchał ten pył na bok, żeby było porządnie widać, co 
się właściwie dzieje.
   No a działo się to, że uczestnicy pikniku stali jak 
zamurowani, winny czy niewinny, i wszyscy mimo woli 
przykładali ręce do hełmów, żeby zakryć uszy. Ja też je tam 
przyłożyłem, kiedy ten mój anioł stróż załatał mi dziurę w 
bałwanie. Dodajmy, że natychmiast zamienił się w strasznie 
złą cytrynę, ponieważ rzucił flaszkę na ziemię i zerwał z 
pleców spluwę. W rezultacie cała piątka w komplecie była 
uzbrojona i mierzyła do nas. Staliśmy jak słupy solne, a 
pilot płaszczki zasiadający na swoim tronie spoglądał na ten 
teatrzyk niewątpliwie z rozbawieniem, ale nie mogłem się o 
tym przekonać, bo oczywiście nie było widać jego twarzy.
   Robole na niedalekiej kopalni odkrywkowej przestali 
zarabiać doruble, zatrzymali nawet zgarniarki i na pewno 
wytrzeszczali oczy w bąblach swoich bałwanów, ponieważ to 
już nie była normalna egzekucja - to była egzekucja 
przerwana, executio interrupta, jak powiedzieliby starzy 
łacinnicy (przynajmniej od czasu do czasu w tej opowieści 
muszę się pochwalić, że tak w zasadzie jestem wykształcony).
   Jęk umilkł jak kamień wpadający do studni, zapanowała 
błoga cisza i brzmiała jak muzyka w tym najbardziej 
luksusowym mahometańskim raju, przeznaczonym dla najbardziej 
zasłużonych muslimów.
   - Zasada, Nedomy, Byczek - odezwało się na fonii - trzy 
kroki wprzód.
   Posłuchaliśmy jak marionetki w teatrze lalek.
   - Pozostali... w tył zwrot i rozejść się.
   Odwróciłem się. Bardzo chętnie zatrzymałbym tego 
przyjemniaczka, który rozerwał mi na piersi skafander, tego 
kochasia, który za hobby wybrał sobie śmierć. Strasznie 
chciałbym mu zerwać bąbel, żeby spojrzeć mu w twarz. Te rysy 
mi kogoś przypominały, ale tylko trochę, cały czas nie 
mogłem go skojarzyć i bardzo sobie życzyłem, żeby się 
zamienił w płyn wrzący w wysokiej próżni.
   - Nie ruszać się - surowo rozkazał policyjny głos. Jego 
właściciel trenował retorykę chyba w tej austriackiej 
psiarni, gdzie hodują bullmastify. - Bez wygłupów. Byczek, 
Nedomy i Zasada zostaną na miejscu, pozostali się rozejdą - 
namierzyli nas bez pudła. Dokładnie wiedzieli, kto brał 
udział w tej grze.
   Przez chwilę nie działo się nic, dwie cytryny celowały do 
nas tymi swoimi rurami, a ich trzej kumple śledzili w 
celowniku odmarsz organizatorów zabawy. Wszystkich, włącznie 
z moim katem.
   Uświadomiłem sobie, że niczego nie pragnę tak bardzo, jak 
tego, żeby jeszcze kiedyś tego faceta spotkać w cztery oczy.
   Oddałbym za to całą forsę, całą sumę całych stu tysięcy.
   Dla tego mógłbym zostać nawet na Lunie.
   Kiedy to sobie uświadomiłem, poczułem mrowienie w 
plecach. Spytałem samego siebie: czy twoja nienawiść 
naprawdę jest tak mocna?
   I odpowiedziałem sobie: tak.
   - Teraz powoli do wozu - ciągnął psi głos. - Pierwszy 
Zasada, pięć kroków za nim Nedomy i kolejne pięć kroków za 
nim Byczek.
   Posłuchaliśmy. Nie ma nic tak przekonującego, jak wbite w 
ciebie spojrzenie bezślizgowych tysiąc czterysta 
pięćdziesiątek, a patrzył na nas cały ich komplet, wszystkie 
pięć - niekłamana oznaka tego, że organizatorzy pikniku już 
przeszli przez śluzę i zniknęli pod kopułą.
   Nie maszerowaliśmy raźno. Szło nam to powoli, z 
ociąganiem.
   - Ruszać się, ruszać się - warknął psofacet.
   Co to, to nie, glino, pomyśleliśmy sobie wszyscy, nawet 
Byczek, który był gliną jeszcze dzisiaj rano. Co to, to nie. 
Pójdziemy, bo musimy, ale nie wyskoczymy ze skóry. Co to, to 
nie.
   Posadzili nas z tyłu płaszczki w pomieszczeniu bagażowym 
i jeden z cytryn usiadł przy nas. Spluwę położył sobie 
na kolanach, tą brzydką stroną do nas, chociaż, prawdę 
mówiąc, nie chciałbym z tej odległości dostać w piersi 
ładunkiem niwelującym. Pozostali czterej wleźli na 
płaszczkę, złapali się za uchwyty i kiedy stanęli w 
rozkroku, naprawdę wyglądali jak posągi.
   Nie zdążyliśmy nawet porządnie usiąść, kiedy znowu 
odezwał się ten obrzydliwy dźwięk, dręcząca, nieprzyjemna 
wibracja. Tym razem jednak zabrzmiała cicho, cichutko jak 
brzęczenie komara.
   Dobiegały z niej jakieś słowa!
   - Słyszycie mnie? Zasada, podnieś rękę!
   Jerzy usłuchał i głos odezwał się ponownie:
   - Ani słowa, nie możecie nawet westchnąć.
   Nasz strażnik nawet się nie poruszył. Pilot zapalał 
silniki rakietowe. Płaszczka zaczęła nieprzyjemnie drgać. 
Nie byłem przyzwyczajony do poduszkowców. Będzie mi 
niedobrze, pomyślałem.
   - Odbierzcie mi spluwę. No mnie, oczywiście!
   Nasz cerber ledwo dostrzegalnie ruszył bronią.
   Byczek na nic nie czekał, rzucił się do przodu i chwycił 
broń. Na szczęście jej właściciel szybko uskoczył - Byczek 
tym szarpnięciem mógłby mu złamać kciuk.
   - Wszyscy ręce do góry! - ryknął. Jego głos był słyszalny 
na fonii wszystkich.
   Policjanci się odwrócili. Płaszczka nie przestawała się 
trząść.
   - Wspaniale - pochwalił nas cienki głosik. - Teraz im 
powiedz, żeby wysiedli.
   - Wysiadajcie, ale powoli i po kolei! Zasada, wyłaź, 
będziesz im odbierał broń. Każdemu z osobna! Rzucisz ją na 
ziemię.
   - Dobra robota - cieszył się głosik na tej nieprzyjemnej 
komarzej frekwencji.
   - Zwariowaliście! - odezwał się psofacet. - To bunt! 
Teraz już nic wam nie pomoże, rozumiecie! Nawet Jedynka was 
nie przyjmie. Chłopy, nie wygłupiajcie się! Rozumiecie? 
Friport może przyjąć zbiegów, ale buntowników potraktuje 
zgodnie z prawem!
   - Nie dajcie się zagadać - pisnął komar. - Na Jedynce też 
są muslimi.
   Teraz mi zaświtało! Nasz policjant - wyzwoliciel był 
zakamuflowanym muslimskim fundziakiem, członkiem tego samego 
bractwa co Zasada! Właśnie harował na poważne skrócenie 
obowiązkowego pobytu w muslimskim piekle. Za ofiarną pomoc 
współwyznawcy mogą mu odjąć jakieś sto tysięcy lat kary. 
Znowu o krok bliżej raju!
   - Zasada, przecież wiesz, do kogo się w Jedynce zwrócić. 
Powiedz, tak czy nie?
   - Tak - odezwał się Zasada.
   Była to cholernie skomplikowana konspiracja.
   Nasz wyzwoliciel mówił do nas na frekwencji 
ostrzegawczej, której nie przyjmuje fonia skafandrów 
policyjnych. Ale nasze odpowiedzi słyszeli wszyscy 
policjanci. I stało się tak, że owo "tak" Zasady psofacet 
błędnie sobie wytłumaczył.
   - Czyli zgadzacie się? - ucieszył się.
   - Nie - odpowiedział Zasada. To z kolei wystraszyło 
naszego zbawiciela, mahometańskiego policjanta.
   - Czyli tak, czy nie? - pisnął.
   - No tak!
   - Jak w domu wariatów - zauważyłem. W tym czasie już 
wszyscy policjanci wysiedli z płaszczki. Niczym wytresowani 
stanęli w równym szeregu. Chyba nawet nie zdawali sobie 
sprawy, jak śmiesznie wyglądali.
   - Żeby było jasne - uważałem za stosowne oświadczyć 
stojącym na baczność cytrynom - nie zwracajcie uwagi na 
żadne "tak" albo "nie". My wychodzimy z gry i nie musicie 
się dalej o nas obawiać.
   Nasz mahometański cytrynowy przyjaciel dołączył do swoich 
towarzyszy. Naczelnik dał mu porządnego kuksańca za to, że 
pozwolił sobie zabrać spluwę umożliwiając w ten sposób 
ucieczkę trzem niebezpiecznym przestępcom, ale czegóż by nie 
uczynił prawowierny muslim, byle się dostać do raju!
   Wyzwoliciel na pożegnanie pisnął:
   - Żeby było jasne, bracie Zasado, zrobiłem to tylko dla 
ciebie. Allach będzie prowadzić twoje kroki i będzie cię 
chronić podczas drogi do Bazy numer Jeden. Przygotowałem ci 
dosyć żywności i tlenu. To zapasy dla jednego. Allach pomoże 
ci pozbyć się tych dwóch niewiernych psów!
   Dopiero po chwili do mnie dotarło, o co tu chodzi. Ale 
dotarło. Chciałem rzucić coś dowcipnego, ale wtedy odezwał 
się Zasada.
   - Kuba, jeśli piśniesz, zrobić w tobie dziurę.
   Chciał chyba powiedzieć: jeśli wsypiesz naszego brata, 
zabiję cię.
   Celował we mnie ze spluwy, którą przewidująco podniósł z 
ziemi, jedną z tych spluw, które ja - nieprzewidująco - na 
ziemi położyłem.
   Również świeżo upieczony muslim Byczek, jakżeby inaczej, 
we mnie celował. Na początku to mnie zaskoczyło, ponieważ 
nie brałem serio prawdziwości jego wiary, ale potem 
przypomniałem sobie słowa naszego cytryny-zbawiciela, że 
również na Jedynce są muslimi i że Zasada wie, do kogo iść. 
Byczek będzie z nim trzymać muslimską sztamę, żeby 
mahometanie pomogli mu wygrzebać się z bagna.
   A mnie, niewiernego psa, wyrzucą za burtę.
   Czułem dokładnie we wszystkich nerwach, jak rośnie w nim 
zdecydowanie, jak swędzi go palec, widziałem, jak unosi 
broń. Zbiera całą odwagę na to, żeby mnie zabić!
   Kubo, Kubusiu, powiedziałem sobie, jeśli teraz czegoś nie 
zrobisz, będziesz w jeszcze gorszej sytuacji niż na 
początku, kiedy twój przyjaciel kat rozerwał ci koszulkę. 
Wtedy tylko umierałeś, ale teraz będziesz zupełnie martwy.
   Nie zastanawiałem się długo.
   Wystarczył tylko jeden skok do przodu i zanim Byczek 
zdążył przesunąć muszkę i szczerbinkę i te wszystkie proste 
i krzywe, które wykładają na balistyce, chwyciłem za drążki, 
z silników wyleciały płomienie i płaszczka gwałtownie wzbiła 
się w górę. Bogu dzięki, że komputer kontroluje sterowanie, 
potrafi przeciwdziałać najgorszemu i utrzymuje pozycję w 
granicach jakiej takiej normy, bo moja pierwsza próba 
pilotażu skończyłaby się fiaskiem.
   - Nie wygłupiaj się! - zaczął ryczeć Byczek. - Puść 
mnie do tego! Przecież nie umiesz się z tym obchodzić!
   - Jak widzisz, umiem - odpowiedziałem. W tym momencie 
byliśmy już jakieś pięćdziesiąt metrów nad powierzchnią i 
lecieliśmy. Dokąd? Byle dalej od Czeskopolskiej. Gdybym miał 
czas popatrzeć w dół, zobaczyłbym cały ten kompleks, jak się 
zmniejsza, wygląda jak pajęczyna, jak płatek śniegu, 
chłodziarki z żebrami rozpalonymi do białości wysysają 
nadmierną energię w przestrzeń (dzisiaj to śmieszne, ale 
jeszcze w połowie poprzedniego wieku chłodzenie należało do 
największych problemów kolonii księżycowych), płatek tracił 
ostre kontury, ponieważ zakrywała go niewidzialna zasłona 
delikatnego pyłu i cząsteczek spalonych gazów.
   Lecimy, mahometańscy chłopaczkowie, i gdybyście mi 
chcieli wyciąć jakiś numer, rozbijemy się o skały tam na 
dole!
   Chciało mi się śmiać, ale kiedy sobie uświadomiłem, jak 
daleko jest na Jedynkę i że płaszczka jest środkiem 
komunikacji lokalnej o zasięgu dwudziestu pięciu kilometrów, 
że na pokładzie mamy troje płuc i trzy żołądki, ale 
powietrza i żywności tylko dla jednego, uśmiech zamarł mi na 
twarzy.
   Mało co potrafi tak doskonale popsuć humor jak 
perspektywa, że się udusicie albo umrzecie z głodu, albo 
wszystko na raz (jeśli to możliwe).

8.  Układ był zupełnie prosty. To znaczy, żeby trzymać się 
faktów, wyglądał prosto, kiedy już na niego wpadliśmy.
   Najchętniej obu bym wyrzucił i kontynuował podróż w 
samotności, tego chyba nie muszę podkreślać, ale komputer 
nie pozwolił mi zrobić płaszczką pętli, która 
katapultowałaby pasażerów na zewnątrz. Poza tym mieli mnie 
na muszce i gdybym zrobił coś naprawdę dla nich 
niebezpiecznego, nie zawahaliby się i zaryzykowaliby wypadek 
paląc do mnie z obu luf.
   Najchętniej obaj by mnie załatwili i kontynuowali podróż 
w duecie, ale ja trzymałem ręce na drążkach i każda próba 
zmiany personalnej na mostku pilota przyniosłaby w 
konsekwencji bójkę i wypadek, a nie chcieli ryzykować, o ile 
to nie będzie całkowicie konieczne.
   Gnałem na rozsądnej wysokości w kierunku północno-
wschodnim, gdzie według współrzędnych pokładowych powinna 
leżeć Jedynka. Światła Czeskopolskiej mieliśmy już dawno za 
sobą, pochłonął je pióropusz pierwszego górskiego 
grzebienia, nad którym przelecieliśmy. Pod nami była 
pustynia i wtedy naprawdę nie rozumiałem, co można w niej 
widzieć poetyckiego i interesującego. Wszędzie żwir i nic 
poza nim, ruiny po kosmicznym bombardowaniu, które szalało 
tu przed trzema miliardami lat i podziobało księżycową twarz 
tworząc kształt, który ziemniaki na górze na Ziemi 
podziwiają do dzisiaj.
   Szybko się przyzwyczaiłem do sterowania rakietowym 
poduszkowcem i po pięciu minutach zacząłem się uważać za asa 
pilotażu i przynajmniej część swojego intelektu mogłem 
poświęcić na wymyślanie wyrafinowanych epitetów, którymi ja, 
ateista, częstowałem mahometan, jednego fanatycznego 
fundystę, a drugiego szczerego jak wegetariańska łasiczka w 
kurniku.
   Obaj odpłacali mi pięknym za nadobne, przy czym trzeba 
odnotować, że Zasada był bardziej odkrywczy. Przede 
wszystkim wyjaśnił mi, jakie rozkosze czekają na mnie w 
dżahannam, gdzie bez wątpienia trafię, a ponoć to tylko 
kwestia minut. Będę odziany w szaty z ognia, do picia 
podadzą mi wrzącą wodę, a na zakąskę dostanę owoce z drzewa 
zakkum, które spalają wnętrzności. Diabły przeciągną przez 
mój przewód pokarmowy łańcuch i przywiążą mnie w ten sposób 
do osobistego szatana.
   Szczerze mówiąc, bardziej obawiałem się zderzenia ze 
skałami niż spotkania ze skorpionami wielkości osła, którymi 
groził mi Zasada. Obserwowałem również wskaźnik poziomu 
paliwa. Lampka zaczynała czerwienieć, a to oznaczało, że 
zbliżamy się do punktu zwrotnego. Jeszcze kilometr czy dwa i 
dotrzemy do miejsca, skąd jeszcze można wrócić. Jeszcze 
starczy paliwa na drogę powrotną.
   Po dwóch minutach tam byliśmy.
   Niemal bezbłędnie wylądowałem między skałami, a Zasada 
przestał kląć. Silniki leniwie szumiały na wolnym biegu i 
nawet przez materiał rękawic czułem ich wibrację.
   - Wystarczy jeden ruch ręką i będzie z was miazga - 
ostrzegłem ich na wypadek, gdyby chcieli wypróbować swoje 
snajperskie zdolności. - Jak widzicie, ręce mam na 
drążkach.
   - Co dalej? - odezwał się Byczek. Opuścił broń, to był 
dobry znak.
   - Bierzcie picie, jedzonko i oddychanko, i idźcie swoją 
drogą.
   - A ty?
   - Wracam na Czeskopolską.
   - Gadanie - zwątpił Zasada. - Nie wierz mu, to niewierny 
pies, giaur. Wszyscy giaurowie łżą.
   - A co innego mi pozostało? Stąd na Jedynkę jest dwieście 
kilometrów. Płaszczka by nas dowiozła tylko o dwanaście 
kilometrów bliżej. Zostaje jeszcze około stu 
dziewięćdziesięciu. Sześć dni wytężonego marszu. Ten wasz 
mahometański Święty Mikołaj przygotował porcję dla jednego, 
mam nadzieję, że solidną porcję dla jednego. To mogły być 
dwie biedne porcje dla dwóch. Ale na pewno nie nędzniutkie 
porcje dla trzech. Wszyscy trzej tam nie dotrzemy. Wy dwaj 
trzymacie się jeden drugiego jak bracia syjamscy. Co mi 
pozostaje poza powrotem?
   - Zamkną cię.
   - Was też zamkną, chłopcy. Ale to wasza sprawa. Jeśli 
chodzi o mnie, wolę być zamknięty niż sztywny.
   Jakoś tak wyglądał punkt wyjściowy umowy. Trzeba było 
jeszcze omówić niektóre szczegóły. Akcja w końcu wyglądała 
tak, że Byczek wyciągał zapasy z bagażnika płaszczki, a 
Zasada celował mi w plecy. Potem odleciałem o dziesięć 
metrów, przekonałem się, że Byczek odłożył broń na ziemię i 
odszedł o pięćdziesiąt metrów, a kiedy Zasada wyrzucił z 
pokładu swoją spluwę, łaskawie opuściłem się na wysokość 
zero i wypuściłem Zasadę.
   Wziąłem kurs powrotny, ale gdy tylko obie postacie 
zniknęły za skałami, wylądowałem i natychmiast wyłączyłem 
silniki.
   Ani przez chwilę nie pomyślałem o powrocie na 
Czeskopolską, gdzie jak w banku czekał mnie kryminał, 
ewentualnie sędzia Lynch, o ile wpadłbym w ręce swoich 
byłych koleżków, a nie zaprzysiężonym sługom prawa. Mój plan 
opierał się na prostej kalkulacji:
   Do Jedynki dotrę po sześciodniowym marszu. Potrzebuję 
przede wszystkim tlenu.
   W zbiornikach paliwa płaszczki starczy go dla regimentu 
takich oddychaczy jak ja.
   Poza tym potrzebuję wody. Wyprodukuję ją dziecinnie 
prostą reakcją tlenu z wodorem.
   I wreszcie potrzebuję jedzenia. No, tego się muszę 
wyrzec. Czy wytrzymam sześciodniową pielgrzymkę przez 
pustynię bez jedzenia? Gdybym był fundziakiem, powiedziałbym 
ma szallah i oddałbym się w ręce Allacha. A tak mogłem 
polegać tylko na sile mojej natury.
   Będę się żywić wściekłością. Muszę dojść już choćby 
dlatego, że chcę zrobić mielonkę z tego udanego faceta, 
który się bawił w kata, chcę zacisnąć ręce na szyjkach 
Byczka i Zasady i zawiązać je na supełki. Dużo roboty dla 
jednego człowieka, ale można się wyrobić. O ile oczywiście 
dojdę do Jedynki, do jedynego lunarnego friportu.
   Kilka godzin spędziłem majsterkując. Musiałem wymontować 
zbiorniczek z metalowym tlenem, zmodyfikować dozownik i 
połączyć go wężykiem z moim skafandrem. Rurkę uszczelniłem 
pianą polimerową, na szczęście była na wyposażeniu 
płaszczki. Gorzej było z wodą. Spaliłem całą resztę tlenu z 
wodorem i wyciągnąłem dobrych sześćdziesiąt litrów, ale 
natychmiast zamarzła na kamień. Na pewno to był plus - będę 
ją niósł jak plecak, bez pojemnika. Ale jak ją 
przetransportuję do środka skafandra do moich spragnionych 
ust? Będę ją musiał tłuc na kosteczki i wsuwać do środka 
śluzą dla suchego pożywienia, tą malutką klapką na spodzie 
bańki.
   Kiedy wszystko było gotowe, uciąłem sobie kilkugodzinną 
drzemkę, a potem rozpocząłem marsz.
   Nie było w tym nic zabawnego i trudno się dziwić, że 
nigdy później nie ubóstwiałem turystyki pieszej. Z kostką 
lodu na plecach, z pojemnikiem na tlen na brzuchu, oplątany 
liną, w ręku dzierżąc metalową tyczkę wygiętą w hak, która 
służyła mi jako czekan, udałem się w tę długą anabazę, która 
miała się skończyć albo w piekle o nazwie hawija, albo w 
raju zwanym Jedynką.
   Szedłem jak maszyna, z myślami skoncentrowanymi wyłącznie 
na kompasie podłączonym do informacji z niewidzialnego 
satelity, który wisiał na orbicie stacjonarnej gdzieś w 
czerni nad moją głową. Stoki na szczęście nie były tak 
strome, jak opowiadają sobie o nich ziemniaki i pierwszego 
dnia zaliczyłem, nie przemęczając się zbytnio, według moich 
szacunków, dobrych czterdzieści kilometrów. Głód jednak 
dokuczał mi wściekle, a kostka lodu na plecach znacznie się 
zmniejszyła.
   Odpoczywałem kilka godzin, pogrążony w koszmarnym śnie, z 
którego wyrwały mnie straszne wizje, a zwłaszcze sen, w 
którym budziłem się na górze na Ziemi dziwnym zbiegiem 
okoliczności musiałem iść z powrotem do szkoły.
   Pani nauczycielka wyraziła zrozumienie dla mojego 
przypadku.
   - To nieprzyjemne nieporozumienie, panie Nedomy, to wina 
komputera, zdarza się. Ale nie możemy nic zrobić, nikt nie 
chce mieć kłopotów, jak pan sam rozumie.
   Oczywiście rozumiałem i zgodnie z jej poleceniem usiadłem 
w ostatniej ławce, żeby nie zasłaniać dzieciom.
   - Może pan pod ławką oglądać telewizję, ale dyskretnie, 
żeby nie robić hałasu.
   Ale dzieciom to przeszkadzało, też chciały oglądać i 
nauczycielka musiała zaostrzyć dyscyplinę.
   - Trudna sprawa, panie Nedomy, musi pan schować 
telewizor. Proszę pisać z nami: ma-ma ma mię-so. Em-ma mie-
sza. Ma-my ma-ło mię-sa?
   Obudził mnie własny krzyk i nie posiadałem się ze 
szczęścia, kiedy wokół siebie ujrzałem lunarną pustynię 
oświetloną Słońcem. Pleśniawka w tym czasie była schowana 
gdzieś za horyzontem. Nawet za nią nie tęskniłem. Gdzieś tam 
czekała na mnie ta antypatyczna nauczycielka.
   Podniosłem się z trudem. Nogi bolały mnie jak przetrącone 
i tym razem zacząłem wątpić, czy dojdę, ponieważ miałem 
wrażenie, że gonię resztkami sił.
   Ale następne wydarzenie odebrało mi nawet tę szczyptę 
dobrego humoru.
   Zrobiłem najwyżej dziesięć kroków, kiedy spoza skał 
wyszedł mi naprzeciw Byczek celując we mnie tysiąc 
czterysta pięćdziesiątką.
   Zamknąłem oczy, ale to nie pomogło, zjawa nie zniknęła 
jak pani nauczycielka, dalej stała na swoim miejscu, kiedy 
uchyliłem powieki.
   - No właduj we mnie - powiedziałem. - Na co czekasz?
   - Wiedziałem, że pójdziesz za nami. Nigdy byś nie wrócił.
   - Nigdy. Po co to przeciągasz? Strzelaj.
   - Jerzy złamał sobie nogę.
   Dopiero po chwili zakontaktowałem.
   - Spadł, idiota. To mięczak. Głupi, zasrany, fundziacki 
mięczak. Cały dzień wczoraj jęczał, że nie dojdzie, a pod 
wieczór potknął się i od tego czasu tylko ryczał. Teraz 
zemdlał.
   - No i co z tego?
   - Pomożesz mi go nieść. Tylko on zna muslimów na 
Jedynce.
   - Gówno.
   - Dam ci jego część żarcia. Masz, łap.
   W promieniach słońca błysnęła kostka suchej żywności 
zapakowana w ochronną folię. Ludzie, jeszcze nigdy się tak 
dobrze nie najadłem, jak tego ranka.
   - Poniesiemy go. On nie potrzebuje żarcia. Nawet nie 
potrafi go przełknąć, tylko majaczy. Będziemy mu dawać wodę. 
Mamy jej pod dostatkiem.
   Nieśliśmy go dwa dni.
   Cóż więcej dodać?
   Potraficie sobie wyobrazić dwóch chłopów, połączonych i 
rozdzielonych najżarliwszą nienawiścią, wlokących lunarnymi 
kanionami jęczący i skowyczący pakunek? Tysiące razy 
chciałem walnąć Jerzym o skały, a Byczek na pewno również, 
tysiące razy chciałem rozwalić mu bąbel, żeby dosięgnąć tę 
jego rozdziawioną gębę i uciszyć jego lamenty, i tylko myśl, 
że w jego makówce skrywa się to tajemnicze "Sezamie, otwórz 
się", dzięki któremu on, Byczek i chyba ja dostaniemy się 
pod skrzydełka muslimów na friporcie zwanym Jedynką, 
zapobiegła morderstwu.
   Nieśliśmy go równinami w labiryncie głazów wielkich jak 
pięciopiętrowe domy, wciągali na linie na strome stoki, a po 
drugiej stronie opuszczaliśmy go ostrożnie jak koszyk jajek, 
wypróbowaliśmy setki sposobów, jak we dwójkę nieść trzeciego 
i za każdym razem wydawało się nam, że odkryliśmy genialny 
sposób transportu bagażu bez wysiłku i za każdym razem 
następowało rozczarowanie. Mówię, że nieśliśmy go dwa dni, 
ale sam nie wiem dokładnie, jak to właściwie było, ponieważ 
szliśmy w nieregularnych odstępach, czasami nagle 
siadaliśmy bez porozumienia i natychmiast zasypialiśmy, nie 
przejmując się skowytami Jerzego Zasady, który przeżywał 
pierwszy etap czyśćca jeszcze za swojego świętego życia.
   Na początku trzeciego dnia obudziło nas milczenie 
Jerzego.
   - Zasnął - powiedział Byczek.
   - Umarł - poprawiłem go.
   Pochyliliśmy się nad nim. Mój bąbel uderzył w bąbel 
Byczka, a oba nasze bąble stuknęły w bąbel Zasady pod nami.
   W przezroczystym szkle jego bąbla z trudem dojrzeliśmy 
zarysy twarzy. Czarne policzki pokryły się zarostem. Para 
oczu świeciła w półmroku. Czekaliśmy minutę, dwie, trzy, czy 
te oczy nie mrugną.
   - Mrugnął - powiedział Byczek.
   - Nie mrugnął. To ty mrugnąłeś.
   Ale pewności nie miałem.
   - Hergot, ja nie mrugnąłem, to on mrugnął.
   - Nie mów hergot, muslimie, mów ma szallah. Nie mrugnął. 
Jest sztywny. Jest martwy jak te kamienie wokół.
   - Jaki znowu muslim, koniec zabawy - warknął Byczek. 
Palce zacisnęły się na kolbie tysiąc czterysta 
pięćdziesiątki.
   - To chyba pójdziemy? - powiedziałem spokojnie.
   - Ja pójdę na pewno - odpowiedział tajemniczo, ale nie na 
tyle tajemniczo, żebym nie przejrzał jego zamiarów.
   - Ja też pójdę - powiedziałem. - Możesz mi w tym 
przeszkodzić tylko skracając mnie o głowę.
   - Tak - warknął - żebym miał na karku morderstwo. Rób, co 
chcesz. Ja idę. Ty rób, co chcesz. Ale zapomnij o moim 
żarciu.
   I poszedł, a zapasy jedzenia razem z nim.
   Ruszyłem za nim. Na martwego mahometanina nawet nie 
spojrzałem.
   A jednak to cytrynowa cytryna. Dobrze wie, że na Księżycu 
trupa można znaleźć nawet po tysiącu lat dokładnie w takim 
samym stanie, w jakim był za życia, a wokół niego wszystkie 
ślady, które pozwolą glinom znaleźć mordercę. Mojego 
morderstwa nie usprawiedliwiłby żadną samoobroną. Udałoby mu 
się to trzy dni temu, kiedy tańczyliśmy wokół płaszczki. 
Wtedy można było ukartować wszystko, mógłby nawet 
spreparować ślady i dowody, które utwierdziłyby śledczych w 
przekonaniu, że strzelałem pierwszy.
   Ale tutaj, na pustyni, po dwudniowym wspólnym marszu? 
Dwaj mężczyźni, jeden strzał, jedna spluwa, prosta 
arytmetyka, podliczone, podkreślone - i morderstwo jest 
morderstwem z premedytacją.
   Wędrowaliśmy dalej. I obaj mówiliśmy na głos sami do 
siebie, ale fonia starannie przenosiła głos jednego do 
słuchawek drugiego.
   - Zdążę na czas - powtarzał Byczek. - Zdążę na czas, 
przed tym parszywym terminem paragrafu sześć. Zdążę na czas. 
Wrócę do domu.
   A ja powtarzałem:
   - Zabiję cię. Chciałem zabić Zasadę, ale jego już diabli 
wzięli. Teraz kolej na ciebie, glino. Jako trzeciego zażyczę 
sobie pana egzekutora. Zabiję cię.
   I tak ciągle w kółko.
   Dopiero po dwunastu godzinach zawiodły go nerwy.
   Byłem utargany, na wpół ogłupiały piosenką, którą do 
znudzenia powtarzałem, naprawdę sam do siebie, ale nie na 
głos, więc nie spodziewałem się, że zaatakuje.
   Nerwy mu puściły, ale w dobrym miejscu. Maszerowaliśmy w 
odstępie kilku kroków po wąskiej ścieżce, przepaść z prawej, 
przepaść z lewej, jedna potworniejsza od drugiej.
   - Zabiję cię - mówiłem właśnie, kiedy nagle się odwrócił 
i z wściekłością, która nie sprawiłaby zawodu jego nazwisku, 
rzucił się na mnie i obiema rękoma zdzielił mnie w piersi w 
to miejsce, gdzie piana pokrywała dziurę w skafandrze.
   Zamachałem rękoma, ale nie chwyciłem równowagi i 
poleciałem do tyłu.
   Usłyszałem suche trzaśnięcie - to mój blok zamarzniętej 
wody, czy raczej bloczek, który został mi po tej długiej 
udręce. Ale w tej chwili to nie był mój najważniejszy 
problem. Bardziej zajmował mnie upadek i wrzask. Pociągnąłem 
za sobą lawinę kamieni i księżycowego pyłu, bez powodzenia 
próbowałem czegoś się złapać, ale zatrzymałem się dopiero na 
dnie, jakieś piętnaście metrów pod poziomem ścieżki.
   Byczek stał nade mną, malusieńki jak zły troll, chociaż 
był ubrany jak sanitariusz. Promienie słońca tworzyły mu 
aureolę wokół hełmu.
   - Zdechnij tutaj - życzył mi serdecznie. - I łap. Jest w 
niej jeden banan. Celuj dobrze, zaoszczędzi ci kłopotów.
   Zamachnął się i rzucił mi na dół tę tysiąc czterysta 
pięćdziesiątkę. Może traktował to jako akt miłosierdzia, ale 
raczej po prostu nie chciało mu się jej targać. Zresztą po 
co, skoro jego wróg spadł w przepaść. Poza tym, kiedy znajdą 
moje ciało ze spluwą przy zwłokach, łatwo obroni tezę, że do 
ostatniej chwili byliśmy najlepszymi kumplami.
   Złapałem broń, bez namysłu wycelowałem w niego i 
wypaliłem.
   Spudłowałem. Eksplozja wyrwała tonę skały i rzuciła ją 
Drodze Mlecznej w objęcia. W obłoku pyłu Byczek po raz 
ostatni mnie przeklął. Niewątpliwie przeklinał mnie dalej, 
kiedy podjął wędrówkę, ale jak wiadomo na Księżycu fonia za 
rogiem nie działa.
   A w ciągu kilku minut Byczek był za kilkoma rogami, 
obładowany zapasem wody i jedzenia, i chyba również swoim 
sumieniem.
   Ja tymczasem na dole smutno i wesoło umierałem, żegnałem 
się z mamą i tatusiami, i z małą Alenką, i wszystkimi 
dziewczynami, i stopniowo w duchu odwiedzałem wszystkich 
kolegów, i prowadziłem z nimi mądre dysputy, i nawet 
podejrzewam, że wspólnie byśmy coś wymyślili, może znowu tę 
żarówkę. Ale nie wymyśliliśmy nic.
   Kiedy byliśmy w najlepszym, ciągnęła obok jakaś wyprawa 
selenologów i wyciągnęła mnie.
   Na Jedynkę dostarczyli mnie równą dobę po tym, jak 
przepadł mi termin powrotu na Ziemię, określony sztywno 
przez paragraf sześć.
   Ma szallah, jak powiedziałby religijny Jerzy Zasada. 
   A co na to przyjaciele? Byczek? Jak mu się powiodło? A co 
na Czeskopolskiej?
   - Nie wie pan? Już tydzień temu cały ten turnus bez 
problemów wrócił na Ziemię. Ten Brunza to musi być łebski 
facet. Ładnie to chłopcom załatwił. Jaki to człowiek? Znał 
go pan dobrze?
   Czyli turnus jest na Ziemi u swoich żon i dziewczyn, i 
dzieci, i kolegów, i mam oraz tatusiów, a ja tkwię na żwirku 
jak żwirkowaty żwirek.
   Ma szallah.
                                                       cdn.





.N:95
                        













powieść

Ondrej Neff

Miesiąc mojego życia (2)

(Mesic meho zivota)

przełożyła Joanna Czaplińska

                          Część II

1.  Mój kramik z antykami stał kawałek od głównej alei i 
gdybym tylko otworzył drzwi, wytknął głowę i nastawił ucho, 
usłyszałbym szum tłumu, który dniem i nocą przelewał się w 
górę i w dół jak melasa. Był to szum dziesięciu tysięcy 
głosów i dwudziestu tysięcy kroków. (Dziadek Wścibiacz 
przerwałby mi w tym miejscu opowieść i mruknąłby mi nad 
uchem, że nie można mechanicznie mnożyć liczby głosów przez 
dwa, ponieważ nie można wykluczyć z tłumu pewnego procentu 
jednonogich, ja bym mu na to powiedział, że jednonogi ma 
protezę i też robi hałas, on by na to pisnął, że kroku
protezy nie można liczyć tak samo jak krok nogi, bo proteza 
jest pochodzenia nieorganicznego, tak jak laska czy kule, 
więc jeślibym liczył jako krok również hałas protezy, 
musiałbym do sumy wliczyć też stukanie lasek i kul, a ja bym 
na to odparł, Dziadku, opamiętaj się, kiedy ostatni raz 
widziałeś człowieka z laską, a co dopiero o kulach, a on by 
na to odpowiedział... no, coś by odpowiedział, to straszny 
człowiek, ten Dziadek Wścibiacz, jest straszny teraz i chyba 
nie był lepszy pięćdziesiąt lat temu, w roku czterdziestym 
piątym). Każdy głos jest inny, jeden należy do mężczyzny, 
inny do kobiety czy dziecka, ktoś się śmieje, ktoś się kłóci 
czy nawet przeklina, ktoś krzyczy, a kto inny szepce, ludzie 
cisną się w kolejce przed kasą iluzyna, a na samej tylko 
głównej alei jest ich około pięćset, jedna z największych 
atrakcji biznesu turystycznego na Lunie, największa 
koncentracja emocji w Systemie Słonecznym, tak jest na 
plakatach, poza tym są to emocje nie cenzurowane, nie 
pocięte, nie poprawiane, surowe jak ziemniaki. Ludzie cisną 
się w kolejce i krzyczą na siebie, weź od razu dwa bilety, 
nie pchaj się, gdzie się ładujesz, człowieku, Ziutek, 
przestań, to poniżej godności, przecież nie pozwolę robić 
się w jajo przez takie zero, co to znaczy zero i temu 
podobne. Dzwoni w tym dziewczęcy śmiech, dziewczyny się 
śmieją i cieszą, że zobaczą prawdziwe mordobicie, to lepsze 
niż iluzyn, a kiedy się napatrzą, pójdą do bistro na lody, 
są ich tu tysiące. Największa koncentracja łakoci w Systemie 
Słonecznym - tak piszą w ogłoszeniach. Dlaczego Księżyc ma 
okrągłą twarz? - Bo jada u Donalda. Co drugie bistro ma w 
nazwie Donalda, tam mają najwięcej lodów w największym 
wyborze gatunków, żadna kontrola zdrowotna nie wtyka nosa do 
receptury, na Lunie nie ma cenzury i nie ma kontroli 
zdrowotnej. Tutaj nie ma bakterii, tu nam one nie szkodzą, 
przeciętna wieku wyższa o dwadzieścia, trzydzieści lat niż 
na górze na Ziemi, kto by się temu sprzeciwiał. Wymowa 
statystyk jest jasna, największa koncentracja zdrowia w 
Systemie Słonecznym, ekrany wtłaczają to do tych 
ziemniakowych głów od rana do wieczora i ziemniaki tłumnie 
garną się na Lunę, a my ich podejmujemy, w Arkadii, w 
Eldorado, i w Alhambrze, Atlantydzie, i w Ozz, Disneylandzie 
i Lunaparku. Ale Arkadia jest najlepsza, ja tu mieszkam, mam 
tu swój kram z antykami kawałek od głównej alei i nie 
wychylam głowy za drzwi, nie nastawiam ucha na szum tłumu, 
jestem zadowolony z tego, co jest. Tak to wyglądało na Lunie 
i takie było moje życiowe credo, wtedy, w roku 
dziewięćdziesiątym piątym, tego miesiąca i tego dnia, w tę 
godzinę, kiedy na zaplecze wparował Chudzielec i powiedział, 
że przysyła go pani Su.
   Był to ziemniak, od razu było widać po wzroście.
   Wszyscy ziemniacy są przeciętnie wyżsi od rodowitych 
żwirków. Ja też byłem wyższy od tej nowej generacji, bo 
przecież urodziłem się na Pleśniawce, ale ten facet 
porządnie przewyższał przeciętną i dlatego w duchu niezbyt 
odkrywczo nazwałem go Chudzielcem. Gdybym wiedział, kto to 
zacz i jak się z nim namęczę, może przyłożyłbym się 
staranniej do wymyślania przezwiska.
   Na początku udawałem, że nie wiem, kto to jest pani Su.
   - "Błękitna Laguna", obok iluzynu - przypominał mi 
Chudzielec. Dowcipnie na to odpowiedziałem, że na głównej 
alei iluzynów jest na pęczki, a on mi wyjaśnił, kto to jest 
ta madame Su (mnie wyjaśniać, kto to jest pani Su) i tak przez 
chwilę bawiliśmy się w chowanego, aż wreszcie się spytałem, 
o co mu chodzi.
   - Potrzebuję czegoś szczególnego.
   - To nasza specjalność. Co to ma być?
   - Mówi panu coś tysiąc czterysta pięćdziesiąt?
   - Przykro mi, ale robotów nie prowadzimy. Lubię mieć w 
sklepie spokój - udawałem głupiego.
   - Dobrze zapłacę - nalegał. - Bardzo proszę. Pani Su mnie 
poleciła. Dobrze wiem, że pan wie, co to jest tysiąc 
czterysta pięćdziesiąt.
   Ja też wiedziałem, że on wie, że ja wiem.
   Nastawił mi nadgarstek w tym pięknym geście oddania, jaki 
znają tylko kochankowie. Dzisiaj się o tym już nie pamięta, 
ale nie zapominajcie, że w dziewięćdziesiątym piątym wszyscy 
mieli żywo w pamięci epidemię super-AIDS.
   - Niech mnie pan przeczyta - zaproponował.
   Rekomendacje miał dobre, rozmyślałem. Kochana Su nie 
przysłałaby mi żadnego tajniaka. Tylko że kochana Su za 
bardzo kocha pieniążki i za trzycyfrową sumę reali zrobi 
wszystko. Nawet naśle na mnie faceta, o którym nie jest na 
bank pewna, że jest swój.
   Ale on mnie zaprasza, żebym przeczytał.
   - Proszę bardzo - wzruszyłem ramionami.
   Zwolnił blokadę i mój orakl (stary model, przynajmniej na 
pierwszy rzut oka, przecież nie mogłem zagracić swojego 
sklepu z antykami jakąś hipernowoczesną aparaturą) zaczął:
   - Gaspar Dumoulins, urodzony dwudziestego piątego 
października dwa tysiące sześćdziesiątego trzeciego, stan 
zdrowia: biopole pe ku...
   - Nieważne. Kim jest ten Dumoulins?
   - Pracuje w Instytucie Historii Najnowszej w Rydze, 
specjalizacja z kolonizacji Luny. Wykształcenie: katedra 
historii Wydziału Humanistycznego na Sorbonie, 
podyplomowe...
   - Nieważne. Co dalej?
   - Kolekcjoner antycznej broni. Ósmy co do wielkości zbiór 
w Akwitanii. Zawiera kompletną serię produkcyjną emitorów 
psychoszokujących FN, kompletną serię produkcyjną...
   - Wystarczy - poleciłem oraklowi. - Dziękuję za zaufanie, 
panie Dumoulins - zwróciłem się do Chudzielca. - Czyli 
zbiera pan psychiny.
   - To jednak tylko miękkie bronie. Według moich informacji 
tysiąc czterysta pięćdziesiątek używało się w latach 
czterdziestych jako broni ostrej.
   - Ktoś pana źle poinformował - powiedziałem z miną 
szczerego współczucia. - Typowe oznaczenie tysiąc czterysta 
pięćdziesiątek dotyczy likwidacji zawałów.
   - Dobrze. Właśnie taki likwidator zawałów chciałbym 
uzyskać do kolekcji.
   - Niech pan słucha, panie Dumoulins, widział pan wystawę 
mojego sklepu. Jest tam kilka rarytasów: części ubioru, 
wyposażenie dla geologa, są tam nawet takie unikaty jak na 
przykład kompas, tak, pochodzi z pierwszej wyprawy lunarnej 
królestwa Simba z pięćdziesiątego siódmego, ich Akademia 
Królewska myślała o wszystkim i wyposażyła członków wyprawy 
w kompasy...
   Rozłożyłem ręce.
   - A tutaj wokół są inne skarby. Proszę wybierać oczyma, a 
jeśli jest pan poważnie zainteresowany, może pan również 
rękoma. Moja specjalność to orakle. Mam tu ich od groma, 
nawet te unikatowe pierwsze modele.
   - Wiem, że miewa pan kłopoty z policją - bez uprzedzenia 
rzucił Chudzielec Dumoulins. - Ale w moim przypadku nie musi 
się pan obawiać. Mam status VVIP, a to więcej niż immunitet 
dyplomatyczny, jak panu dobrze wiadomo. Żaden policjant nie 
ma prawa mnie rewidować. Ze mną nie będzie miał pan 
kłopotów.
   - Proszę pokazać - zażądałem.
   Znowu wygarnął rękaw i tym razem jego blok zabłysnął 
czerwienią.
   - Jak pan to zdobył - zauważyłem. Nie było to pytanie, 
tylko wyraz podziwu. Od razu zawstydziłem się, że nie 
trzymałem języka za zębami. By ukryć zakłopotanie, 
odwróciłem się i zawołałem Dziadka, żeby wylazł. Wiedziałem, 
że Dziadek cały czas nadstawia ucha i słyszał wszystko, o 
czym mówimy.
   Chudzielec Dumoulins nawet nie ruszył brwią, kiedy 
zobaczył Dziadka, i za to w duchu w moim białym notesiku 
wstawiłem mu plus. Dziadek nie prezentował się najlepiej. 
Pierwsza generacja protezowców była nieźle sfuszerowana. W 
połowie wieku było już lepiej i protetycznego cyborga na 
pierwszy rzut oka nie można było odróżnić od człowieka. Ale 
Dziadka Wścibiacza wypadek spotkał chyba koło czterdziestego 
piątego. Lekarze złożyli go do kupy, lecz w połowie 
zniszczyli mu mózg, a powłokę fizyczną też nieźle 
pokiereszowali. Wyglądał jak monstrum Frankensteina, zresztą 
czasami występował w iluzynowych horrorach jako główny 
potwór.
   - Chyba mamy tu gdzieś jedną tysiąc czterysta 
pięćdziesiątkę, pamiętasz?
   - Hu - przytaknął Dziadek Wścibiacz i odkuśtykał tam, 
skąd przyszedł. Ja tymczasem zwróciłem się do Chudzielca.
   - Kiedyś mieliśmy jedną. Były wtedy w Arkadii zamieszki, 
ataki na fundziackich terrorystów... - machnąłem ręką. - 
Ach, jak ten czas leci.
   Dziadek przyczłapał z tą straszną spluwą.
   - Hu - powiedział. Był dzisiaj niezwykle gadatliwy.
   - Panie Dumoulins, nie oferuję jej panu. Tylko pokazuję,
bo myślę, że to jest tysiąc czterysta pięćdziesiątka.
   - Najpierw myślał pan, że to typ robota - przypomniał mi 
Chudzielec Dumoulins.
   - Mój wiek upoważnia mnie do zaników pamięci - 
powiedziałem uprzejmie.
   Ale on już nie zwracał na mnie uwagi. Kiedy zobaczył tę 
nędzną spluwę, oczy wylazły mu na wierzch, a ręce zaczęły 
się trząść. To mnie uspokoiło. Tajniacy potrafili być 
przebiegli i gdyby chcieli, potrafiliby nawet przerobić blok 
osobisty. Nasłaliby na mnie tajniaka ze sfałszowanym blokiem 
i co bym począł? Ale tajniakom aż tak na mnie nie zależy. Ja 
jestem tylko małą rybą, praktycznie rybką. Chudzielec 
Dumoulins tymi roztrzęsionymi rękoma robił mi przed nosem 
przeciąg. Dziadek Wścibiacz obserwował, na wpół ukryty za 
moimi plecami. To był jego zwyczaj, nie lubił pokazywać się 
publicznie (chyba że mu za to płacili).
   - Hu - zauważył ostrzegawczo. Słuchawka przyczepiona za 
moim uchem rozgadała się.
   - Uważaj na niego - Dziadek miał na myśli Chudzielca. - 
Ma w rękawie jakiś metalowy przedmiot.
   - Dobra - odpowiedziałem. Oparłem się dłońmi o ladę tak, 
żeby sięgnąć palcem do sensoru psychiny wycelowanej na stałe 
dokładnie w to miejsce, gdzie stał klient. To zabezpieczenie 
z czasów fundziackich zadym. Wtedy mieli je wszyscy kupcy, a 
kiedy fala przemocy opadła, wymontowali je. Ja nie.
   A gdyby do mojego sklepiku przyszedł Kat?
   - Mogę? - spytał Chudzielec.
   - Proszę bardzo. Nie jest nabita.
   Wziął broń do ręki. Nie robił tego po raz pierwszy. 
Umieścił ją na ramieniu ruchem strzelca wyborowego z tych 
złotych czasów, kiedy tu na Lunie dopiero wszystko się 
rozkręcało.
   - Ja ją panu tylko pokazuję - ostrzegłem go. - Nie 
oferuję. Nie jest na sprzedaż.
   - Brakuje mi do kolekcji - powiedział. - Zapłacę, ile pan 
zażąda.
   Zajrzał mi w oczy i dodał:
   - Oczywiście, jeśli jest prawdziwa.
   - Wątpi pan w to?
   Dziadek znowu ostrzegawczo zahuczał i zaszeleścił mi za 
uchem, ale ja już jechałem na swojej desce surfingowej na 
grzbiecie fali gniewu. Że też nie dałem sobie po mordzie! To 
wchodzenie na deskę nigdy się dla mnie dobrze nie kończyło.
   - Nie wiem. To jedyne, co mogę o tym powiedzieć. Jak pan 
wie, panie Nedomy, jestem naukowcem i przywykłem myśleć 
precyzyjnie.
   - To niech pan się przekona - zaproponowałem. - Mam tu 
potrzebne wyposażenie.
   Komplet antyk-kitu, mikroskop elektronowy, rentgen i 
wszystkie te manele stały w rogu.
   - Jeśli nie ma pan nic przeciw temu - powiedział 
uprzejmie - wolę polegać na własnym sprzęcie.
   Dziadek Wścibiacz obszedł mnie kiwając się z boku na bok 
i położył na broni obie ręce: tę prawdziwą, pokrytą 
bliznami, i tę sztuczną, na której metalowe stawy 
prześwitywały przez dziury w plastykowej skórze. Tyle razy 
go namawiałem, żeby ją wymienił!
   Ale tutaj chodziło o utratę twarzy. Na tym jednak 
Dziadkowi nie zależało, ani w dosłownym, ani w przenośnym 
znaczeniu. Ale ja w wieku siedemdziesięciu lat byłem jeszcze 
próżny jak paw. Odepchnąłem Dziadka łokciem i dosłownie 
wyrwałem mu broń z ręki.
   - Jak sobie łaskawy pan życzy.
   Chudzielec się przeistoczył.
   Kiedy przyszedł, był słodki jak miód, szurał nóżką, 
mówił łagodnie i grzeczniutko. A teraz? Kiedy zobaczył, że 
złapał mnie na haczyk, stwardniał, nabrał pewności i jeszcze 
trochę urósł. O mało nie zrobił nam w suficie dziury głową.
   Wyciągnął z rękawu płaski przedmiot. Wtedy nie mogłem 
wiedzieć, co to jest. Wyglądało to jak flet albo jak 
kalkulator ze starych czasów. Naprawdę nie mogłem 
przeczuwać, że to antyk-kit najnowszej generacji. Prototyp, 
fasowali go naukowcy w wybranych instytutach historycznych.
   Przyłożył maszynkę do lufy i końcami szczupłych palców 
przejechał po jej czarnej powierzchni. Jakby z niezmiernej 
głębi (mimo że miało to grubość trzech centymetrów) 
wynurzyły się chaotyczne wzory, które z wolna się 
przegrupowywały, tworzyły wykresy, liczby i litery, a ja 
stałem za ladą, zapomniałem pogładzić palcem spust psychiny 
i tylko wytrzeszczałem oczy i czekałem, co z tego wyniknie.
   - Falsyfikat - oświadczył Chudzielec Dumoulins.
   - Pan zwariował - powiedziałem. - A gdyby nawet, co panu 
do tego? Ja jej panu nie oferowałem. Nie jest na sprzedaż.
   - A te rzeczy - pokazał wystawę ręką uzbrojoną w ten 
parszywy aparacik - to nie są falsyfikaty?
   - Jak się na to spojrzy, panie Dumoulins. Jak się na to 
spojrzy. W pewnym sensie są falsyfikatami, ale tak 
doskonałymi, że są niemal prawdziwe. Tam w kącie stoi antyk-
kit, niech pan wypróbuje.
   Tylko że pan Dumoulins nie był wczorajszy i zażył mnie 
takim asem atutowym, który przebił wszystkie karty, jakie 
miałem w ręku: asem o nazwie antyk-kit najnowszej generacji. 
Która to może być? Piąta? Szósta? A czy to ważne?
   Otworzyły się drzwi i do sklepiku wpłynęła młoda 
piękność. Właściwie czemu nie miałbym powiedzieć całej 
prawdy?  Była przepiękna. Mulatka, nogi kończyły się w 
niebie, biodrami weszłaby do butelki, wpadłaby tam zupełnie, 
dopiero biust by ją zatrzymał, tak, tak, bo ten biust był 
prima sort!  
   Świeciła oczyma i uśmiechała się, chyba dlatego, że kiedy 
weszła, moja staromodność zaczęła pachnieć jak jakiś butik 
na głównej alei (są ich tam tysiące, największa koncentracja 
elegancji w Systemie Słonecznym).
   - Jak sprawy, kochanie? - spytała Chudzielca.
   - Źle - powiedział z najgłębszym smutkiem. - Ci panowie 
są oszustami.
   - Naprawdę? Wyglądają tak miło - zauważyła dziewczyna.
   Sądząc po jej uśmiechu, mój widok musiał ją bardzo 
radować. Chyba się zakochała, weźmie mnie za męża i będzie 
miała ze mną dzidziusia.
   - Szanowny panie Dumoulins - powiedziałem, ale oczy same 
zezowały w stronę, gdzie stała piękność. - Proszę sobie 
darować te ostre słowa. Nie wiem, o co panu chodzi. Tę 
tysiąc czterysta pięćdziesiątkę mamy w sklepie już od 
dobrych dwudziestu lat, czyli jest to antyk sam w sobie. 
Jaką ją kupiłem, taką mam i na moim ekranie wyglądała na 
prawdziwą, może się pan przekonać, mikroskop elektronowy 
stoi tam w kącie. Nie moja wina, że ten pański czarodziejski 
aparacik pokazał coś innego. Z pozostałym towarem jest tak 
samo. Ja kupuję i sprzedaję. Ludzie przynoszą mi oryginały, 
ale też falsyfikaty. Badam wszystko tym, co mam do 
dyspozycji. Kiedy sobie sprawię taki sprzęt, jaki pan był 
łaskaw wyciągnąć z rękawa, zaostrzę kryteria, antyków będzie 
mniej, ale za to będą droższe, czyli dla mnie jako dla kupca 
bilans wyjdzie na zero. I jeśli nawet sobie nie poprawię 
bytu, to na pewno nie stracę. Jasne?
   - Jawohl! - potwierdził Chudzielec. - Rozumiem i 
chciałbym wierzyć w to, co pan mówi.
   - A ma pan powody, żeby nie wierzyć?
   Oderwałem się już od czekoladowej piękności i przeniosłem 
spojrzenie na niego. Zaskrzypiało.
   - Słyszałem - powiedział Chudzielec - że za sklepem ma 
pan warsztat i tam pan produkuje fałszywe antyki.
   - Niektóre antyki są uszkodzone i wymagają naprawy - 
powiedziałem, ale w ustach miałem sucho. Znowu się zaczyna! 
Niedługo sklep się zaniebieści od mundurów policyjnych.
   - Czy zdaje pan sobie sprawę, że mój aparat wiarygodnie 
udowodni, która część jest oryginalna, a która - jak pan 
mówi - naprawiona?
   - Hu! - odezwał się Dziadek Wścibiacz, a za uchem 
zadźwięczało:
   - Czemu się czepia akurat nas? Arkadia jest pełna 
fałszywych antyków. Kto myśli, że w dziewięćdziesiątym kupi 
u antykwariusza prawdziwy antyk, który ma ponad pięć lat, 
powinien trafić do czubków!
   - Czego pan ode mnie chce? - huknąłem na Chudzielca.
   Piękność, która do tej chwili tylko się uśmiechała, 
roześmiała się, a zabrzmiało to jak dzwoneczki loretańskie. 
Nie znacie ich, tych loretańskich dzwoneczków? Przyjdźcie 
kiedyś do mnie, puszczę je wam, mam świetne nagrania.
   - Wreszcie zaczęła się rozsądna rozmowa! - zawołała. - 
Gaspar jest tym, kogo nazywa się twardzielem. Żyje w 
przekonaniu, że przed każdą rozmową trzeba powiać grozą.
   - Genevieve, przestań! - krzyknął, ale nie dała się 
zagłuszyć i ciągnęła:
   - Gdyby pozwolił mi rozmawiać z panem, moglibyśmy już 
podpisać kontrakt.
   - Jaki kontrakt? - zdziwiłem się.
   - Gaspar nie powiedział wam, że reprezentuje firmę Pan-
Universal Ilusin? Gaspar nie jest już tylko naukowcem i 
kolekcjonerem, jest panem reżyserem!
   Zrobiła minkę numer osiemnaście, wyrażającą całkowite 
zaskoczenie: oczy otwarte tak, że przez szparkę za nimi było 
widać przedni płat mózgu, kąciki ust lekko opuszczone i usta 
lekko otwarte, żeby masa perłowa zębów mogła robić blik, 
blik.
   Ja się nie musiałem przetwarzać: zaskoczenie na moim 
obliczu nie było udawane i wyglądałem chyba jak głupek.
   Pan-Universal Ilusin była firmą, która dostarczała do 
sieci iluzynów na Lunie, na Lagrangu, w Kole, na Pleśniawce 
i w koloniach Systemu największą liczbę filmów.
   Spojrzałem na Dziadka Wścibiacza, ale on wyglądał jak 
zwykle, to znaczy jak monstrum Frankensteina.

2.  Czeskopolską udało się wybudować w rekordowym czasie 
jednego tygodnia na przepięknej pustyni, ale na odwrotnej 
stronie. Już wtedy na stronie widzialnej nie znaleźlibyście 
pustego miejsca więcej niż na rozłożoną chusteczkę do nosa.
   Kiedy po raz pierwszy zobaczyłem dekoracje (lecieliśmy tu 
prywatnym gravem Chudzielca, on kierował, Genevieve 
siedziała obok mnie - a z tyłu kulił się Dziadek Wścibiacz, 
strasznie się bał, bez przerwy rzucał swoje "hu!" i gdybym 
nie wyłączył brzęczyka, który miałem za uchem, swoimi 
radami, uwagami i przestrogami chyba doprowadziłby mnie do 
szału; jeszcze nikt w życiu nie spotkał tak gadatliwego 
niemowy jak Dziadek Wścibiacz), serce we mnie zamarło i 
znowu przypomniałem sobie chwilę, kiedy stałem przed 
kolegami, gwiazdy cicho się przypatrywały, a Kat pruł mi 
hermetyczną koszulkę.
   - Pierwsza klasa, prawda? - zwrócił się do mnie 
Chudzielec. - Mistrzowska robota. Dokładnie według 
dokumentów.
   Wszystko zgadzało się z rzeczywistością - pokryte 
plastykiem ramiona ośmiornicy, na końcu macek wachlarzowato 
rozłożone kopalnie odkrywkowe, trochę z boku wysokie pagórki 
skał o zboczach tak stromych, że chyba za chwilę się obsuną. 
Nawet po tylu dziesiątkach lat spędzonych na żwirku nie 
potrafiłem się do tego zjawiska przyzwyczaić.
   - Niech pan zwróci uwagę na grzejniki - powiedział 
Chudzielec. - Ale iluzja!
   Lecz pan architekt trochę przesadził, grzejniki wyglądały 
na przegrzane, o czym nie omieszkałem Dumoulinsowi donieść. 
Na czole wyskoczyły mu zmarszczki zmartwienia.
   - Natychmiast zlecę poprawki - powiedział. - Iluzja musi 
być doskonała. W dziejach iluzynu jeszcze nie powstał tak 
historycznie wierny spacern jak "Trzech wspaniałych".
   Tak nazywał się nasz spacern. Jednym odważnym miałem być 
ja, a Pan-Universal wynajął jeszcze dwóch frajerów, którzy 
wyglądali jak weterani i może coś pamiętali.
   Ale głównym źródłem emocji byłem ja, tak stało w 
kontrakcie.
   Historyczna dokładność, to było centralne hasło, wokół 
którego kręciły się wszystkie przygotowania jak wokół dobrze 
nasmarowanego wału. Chudzielec przetrząsnął wszystkie 
archiwa, żeby się dowiedzieć, jaki kształt miały łyżki w 
stołówce, czy kołdra była rdzawobrązowa, czy brązowordzawa i 
czy drążek zgarniarki był na prawą czy na lewą rękę.
   - To będzie dokładna rekonstrukcja pańskiej osobistej 
historii - tak powiedział Chudzielec już podczas pierwszego 
spotkania w antykwariacie.
   Dokładna rekonstrukcja...
   - Oczywiście z małymi poprawkami - dodała Genevieve. - 
Przecież to będzie spacern dla milionów widzów.
   Chudzielec postanowił, że podczas przygotowania 
scenariusza będzie ze mną ściśle współpracował.
   - Jest pan jednym z niewielu prawdziwych weteranów tutaj 
na Lunie. Każde pańskie wspomnienie ma wartość góry kobaltu. 
Proszę opowiadać, proszę!
   - Tak, tak! - klaskała w rączki Genevieve. - Proszę, 
niech pan opowiada!
   W skrócie opowiedziałem więc mniej więcej to, co już wam 
wyłożyłem: o paragrafie sześć i o tym, jak kierownictwo 
Czeskopolskiej chciało wykiwać cały turnus górników, jak 
Brunza się nie dał i jak ja, gołowąs durny, a więc i 
pochopny, chciałem wyrwać się z szychty na własną rękę, żeby 
się dostać na Jedynkę, gdzie obowiązuje prawo pieniądza i na 
nic innego nie zwraca się uwagi, i jak się to wszystko 
odbyło. Nie ominąłem niczego: ani Kata, ani moich dwóch 
udanych kolegów, jednego fundziaka, a drugiego policjanta.
   - Nie powinieneś opowiadać im wszystkiego - szeleścił mi 
Dziadek Wścibiacz za uchem, ale ja się nie obijałem i 
waliłem w nich jak katarynka. Nie żałowałem papryki i 
pieprzu, tym bardziej że widziałem, jak im ta moja opowieść 
smakuje.
   Genevieve straciła pewność siebie i zerkała na kochasia. 
Ten starał się niczego po sobie nie okazywać i nawet nie 
mógł być zaskoczony moim opowiadaniem. Jako historyk musiał 
znać fakty i wiedział, jak przed wiekiem miały się sprawy na 
Lunie.
   - To niesamowicie interesujące, panie Nedomy - 
powiedział, kiedy wreszcie skończyłem. - Nie-sa-mo-wi-cie. 
Nagrałem pańskie opowiadanie, jeśli oczywiście pan nie ma 
nic przeciwko temu. To bezcenny dokument historyczny.
   - Ależ pieseczku... - odezwała się Genevieve.
   - Ale nie możemy zapominać, że kręcimy spacern. Spacern, 
panie Nedomy.
   - Spacerny kręci się już od trzydziestu lat, o ile mi
wiadomo. Jeden chłam większy od drugiego. Co mi do tego, że 
chcecie nakręcić pierwszy, którym chłamem nie będzie.
   - Oczywiście, to mój cel! Takie zadanie dostałem od 
samego pana Kriegsmanna, generalnego dyrektora Pan-
Universal!
   - O co więc panu chodzi?
   - Musimy przestrzegać reguł gatunku. I liczyć się z 
mentalnością widza. Na nasze wspólne dzieło czekają 
miliardy. I wszyscy ci ludzie mają, jakby to powiedzieć, 
pewne mentalne wyposażenie, które musimy respektować.
   - To idioci - zauważyłem.
   - Nie lekceważmy inteligencji przeciętnego widza - 
powiedział miękko Chudzielec. - Jest wysoka. Ale poziom 
wiedzy jest ograniczony. Dzisiejszy widz nie rozumie 
niektórych faktów historycznych. Na przykład paragraf sześć: 
jak wyjaśnić widzom prawo regulujące długość pobytu na 
Lunie? Dzisiaj wszyscy pchają się na Księżyc, przeprowadzają 
się tu całe miasta, całe wielkie rejony, któż by nie marzył 
o długowieczności, co? Myśli pan, że widz potrafiłby się 
utożsamić z bohaterem, który ryzykuje życie tylko po to, 
żeby wrócić na Ziemię? Taka myśl wyda mu się śmieszna.
   - Nie byłem żadnym bohaterem - zaprotestowałem. - Byłem 
zwykłym górnikiem, którego zrobili w konia, a który nie 
chciał się dać. Wybrałem złą drogę, to prawda, ale też 
skisnąłem na Lunie, kiedy wszyscy spokojnie wrócili na 
Ziemię.
   - Wrócili do wojen fundamentalistycznych, na spotkanie 
epidemii Super-AIDS. Panie Nedomy, ilu ich jeszcze żyje?
   - Chyba niewielu, jak słyszałem - wzruszyłem ramionami.
   - Panie Nedomy, niech pan się pogodzi z tym, że w tym 
spacernie będzie pan bohaterem. Bez bohatera spacern nie 
może istnieć, proszę to zrozumieć!
   - Rozumiem, panie Dumoulins. Ale myślałem, że wam chodzi 
o prawdę historyczną.
   - W ramach reguł klasycznego spacernu.
   - Będzie pan rozsądny, prawda? - powiedziała Genevieve.
   - Hu - odezwał się Dziadek Wścibiacz. A za uchem mi 
zabrzęczało:
   - To wariaci. Przestań z nimi gadać. Mogą nas chyba 
przydusić za te fałszywe antyki, ale z tego się wykręcimy, 
jak zwykle. Nikt nie udowodni premedytacji, a zresztą w 
magazynie mamy też oryginały. Powiedz im, że nie jesteś 
zainteresowany. 
   - Ale ja jestem zainteresowany - powiedziałem Dziadkowi. 
Nie tylko nakręceniem spacernu. Ta Genevieve bardzo, ale to 
bardzo mi się podobała.
   - Proszę? - spytał Chudzielec, który sądził, że moje 
słowa były skierowane do niego.
   - Niech pan wreszcie wydusi, czego pan chce - zażądałem.
   To, co wyłożył na ławę, było szkieletem tuzinkowego 
spacernu, jakie na głównej alei grają bez przerwy setki 
iluzynów. Dramatyczne spotkanie szlachetnego zdrowego 
Bohatera i Biedaka, który nie dba o przepisy higieny, nie 
przestrzega postów, odmawia stania na głowie, nie chce 
medytować i pije alkohol. Zły przykład pociągnie kilku 
innych. Wybucha epidemia. Wszystkie leki przestają działać 
(bliżej nie sprecyzowane), a Bohater tudzież dwóch 
drugoplanowych bohaterów wędrują do najbliższego (cholernie 
oddalonego) szpitala po pomoc. Widz będzie się dusić z 
napięcia, aż wpadnie na to, że jeden z drugoplanowych jest 
zarażony, a kiedy główny Bohater po raz pierwszy kichnie, 
słabsze charaktery zaczną mdleć, że to, Jezus, Maria, na 
niego też lezie! A on ciągle idzie i idzie, drugi 
drugoplanowy gdzieś spadnie i następuje koszmarny dylemat: 
wyciągnąć go kichając czy iść dalej do tego najbliższego 
odległego szpitala i wezwać pomoc do setek umierających. 
Straszne podejmowanie decyzji, w tej chwili połowa 
publiczności już będzie zemdlona. No i Bohater zadecyduje 
prawidłowo i znowu idzie i idzie, aż dochodzi, i sanitarne 
żyro nabite lekarzami i lekami ląduje w samą porę i ratuje 
wszystkich. Tylko ten ostatni Biedak, który jest wszystkiemu 
winien, umiera na śmierć i szepce: "Że też ja nikczemny 
piłem, że też ja heretyk nie chciałem medytować, nie 
koncentrując wzroku wewnętrznego, że też kochałem tłustą 
wieprzowinę i ciągle ją żarłem". I na tym koniec, przeżywszy 
katharsis widzowie idą do domu stać na głowie, oczyszczać 
się wzrokiem wewnętrznym i przestrzegać przepisów higieny.
   - Bardzo ładnie, naprawdę - pochwaliłem dzieło 
Chudzielca. - A ja mam być tym Bohaterem?
   - Pan nim jest - uroczyście powiedział Chudzielec.
   Żebyśmy się rozumieli: w tym iluzynie miała występować 
moja wewnętrzna psyche. Wygląd fizyczny temu Bohaterowi miał 
dostarczyć jakiś przystojniak, który od ciągłego stania na 
głowie miał na makówce małe przydeptanie, doskonały przykład 
Zdrowego Człowieka Naszych Czasów.
   Dziadek Wścibiacz jeszcze kilkakrotnie próbował mnie 
złamać, kiedy byliśmy sami.
   - Przecież nie może cię interesować taki chłam - nalegał.
   - To dno - przyznałem - ale proponują okrągłą sumkę, nie 
sądzisz? Nie musielibyśmy odwalać chałtury w warsztacie, 
produkować podróbek zbieraczy minerałów Pierwszej Ekspedycji 
Lunarnej i podobnych głupstw, ciągle bojąc się, że ktoś na 
to wpadnie. Moglibyśmy zacząć handlować prawdziwymi 
antykami, na które dotąd nie mieliśmy forsy.
   - Prawdziwy antyk to taki - zabzyczał Dziadek - w którym 
nie odkryje się oszustwa.
   - Ta nowa maszynka wykryje oszustwo w każdym antyku - 
zaoponowałem. - Do tej pory antyk-kit mógł wykryć tylko 
sposób produkcji danego przedmiotu. Nowy odkrywa też sposób 
produkcji przedmiotu produkującego.
   - No Boże - brzęknął Dziadek - wyprodukujemy sobie nowe 
urządzenia starymi metodami i pojedziemy tak samo, jak do tej 
pory.
   - Dopóki nie przyjdzie ktoś z antyk-kitem jeszcze nowszej 
generacji.
   - No i co z tego? Zawsze można znaleźć jakieś 
rozwiązanie.
   - Ale ja mam dość tego ciągłego ukrywania.
   Monstrum Frankensteina wbiło we mnie wzrok i dopiero po 
dłuższej chwili zabrzęczało mi w uchu:
   - To wolisz robić z siebie barana?
   - Za taką kopę reali zrobię z siebie barana do potęgi.
   Jak sami widzicie, faktycznie byłem baranem.
   Zdjęcia zaczęły się tydzień po przyjeździe do dekoracji 
Czeskopolskiej. Tam poznałem kierownictwo produkcji 
(szczerze pogratulowałem architektowi wnętrz, cały 
pojaśniał, a potem ze wzruszeniem mi opowiadał, że na pracę 
scenografa w iluzynie nikt nie zwraca uwagi, że to taka 
anonimowa niedoceniana harówa i że mi bardzo dziękuje i że 
bardzo sobie ceni moje zdanie). Aktorzy, których wybrano 
tylko dla wyglądu, trzymali się na uboczu. Zresztą aktorzy 
to nie jest odpowiednie słowo. Ciągle jestem ze starej 
szkoły, stale mam w pamięci tri-di filmy. Teraz te figurki 
nazywano stantami, ponieważ prawdziwymi aktorami, którzy 
byli popularni wśród widzów, byli ci, którzy robili emocje. 
W tym przypadku będziemy nimi ja i gdzieś z tyłu ci 
pozostali.
   - Mamy najnowsze odbiorniki emocyjne - chwalił się 
Chudzielec. - Szósta generacja. Dotąd niespotykana iluzja 
przeżycia.
   Normalne iluzynowe spacerny nakręcano tak, że najpierw 
robiono zdjęcia wszystkich scen ze stantami - w plenerze i 
atelier. A potem następowała ta wielka chwila, kiedy my, 
Wielcy Aktorzy, siadaliśmy w studio, wsadzali nam na makówki 
te wszystkie przyssawki czujników, a my mieliśmy włączyć 
swoje Wielkie Emocje.
   Chudzielec Dumoulins udzielał ostatnich instrukcji:
   - Zaczynamy od tej sceny, kiedy po raz pierwszy dowiaduje 
się pan o epidemii rozprzestrzeniającej się na 
Czeskopolskiej. W piersiach czuje pan narastający gniew 
wobec człowieka, który zaniedbał elementarnych zasad 
moralnych i zdrowotnych zagrażając życiu towarzyszy 
nieodpowiedzialnym zachowaniem, a zarazem rośnie w panu 
decyzja, by stawić czoło epidemii i pokonać ją.
   - Nie wiem, panie Dumoulins - powiedziałem - czy potrafię 
czuć to naraz. We mnie by rósł albo gniew, albo ta decyzja, 
ponieważ boję się, że jedno rośnięcie coś uszczknie z tego 
drugiego.
   Zapomniałem, że pan reżyser jest na planie pierwszym po 
Bogu, a reżyserem tego superwspaniałego spacernu był 
Chudzielec.
   - Powiedziałem gniew plus decyzja! Zapis, jedziemy, 
akcja!
   Wczułem się w to rośnięcie i rosłem, rosłem, wydawało mi 
się, że idzie mi zupełnie nieźle, ale nagle - stop.
   - Co się stało? - spytałem.
   - To nie jest ani gniew ani determinacja. Człowieku, pan 
śpi!
   Był wściekły i czułem, że zaczyna we mnie narastać fala 
gniewu wobec niego oraz fala determinacji, by pieprznąć tym 
i wrócić do Arkadii do sklepiku z antykami, z których część 
na pewno była prawdziwa jeśli nie w dziesięciu, to 
przynajmniej w pięciu procentach.
   - Dobra! - krzyknął z tyłu ten człowiek z zapisu. - Już 
się czuje!
   Ty chudzielczy draniu, czułem w duchu, poczekaj, kiedy 
się to skończy...
   - Stop! Nie może pan kierować gniewu przeciw konkretnej 
osobie. To musi być gniew nieukierunkowany. Niech pan nie 
zapomina, że czujniki mają bardzo precyzyjne właściwości 
rozdzielcze. Ale intensywność była dobra. Gotowy? Czujemy? 
Zapis, jedziemy, akcja!
   Czułem i czułem, aż w uszach zaczęło mi się kleić i 
dzwonić. To znów odezwał się Dziadek.
   - To bzdura, Kuba, skończ z tym! Gdybyś widział, jak 
wyglądasz, pękłbyś ze śmiechu, przecież oni zrobili z ciebie 
kompletnego błazna!
   - Stop! Co się tam odzywa? - przeklinał Chudzielec 
Dumoulins.
   Dziadek Wścibiacz wyglądał zupełnie niewinnie, ale 
zapomniał, że w studio jest pełno techników, prawdziwych 
specjalistów, a oni bardzo łatwo odkryją winnego.
   Wyrzucili go ku zadowoleniu reżysera. To mnie wkurzyło, 
bo od tej chwili czucie szło mi o wiele lepiej niż przedtem, 
jednak tylko do momentu, kiedy Dziadek odezwał się znowu, 
ponieważ jego łącznik miał zasięg trzech kilometrów.
   - Ten pański kolega musi wyjechać - oświadczył reżyser 
Chudzielec Dumoulins pod koniec drugiego dnia nagrań. Do tej 
chwili z wielkim mozołem udało nam się nakręcić chyba tylko 
pięć sekwencji, a z tą szóstą, nadzwyczaj głupią (Bohater 
namawia dwóch drugoplanowych bohaterów do Wielkiej Wędrówki, 
by Ocalić Chorych Towarzyszy) nie mogliśmy ruszyć z miejsca, 
bo Dziadek ciągle przeszkadzał uszczypliwymi uwagami.
   - Mam w kontrakcie, że Dziadek bierze udział w realizacji 
tego waszego wspaniałego spacernu - zwróciłem uwagę 
Chudzielcowi. Ale on miał pod ręką pół tuzina prawników, 
którzy uzupełniali jego mądrość.
   - Chcemy dotrzymać warunków umowy - powiedział. - Ale 
umowa nie specyfikuje, gdzie pański przyjaciel będzie brał 
udział w realizacji dzieła.
   - No chyba tutaj, ze mną - powiedziałem naiwnie. 
Chudzielec się uśmiechnął.
   - Pańskie subiektywne rozumienie umowy - ciągnął - nie 
jest zawarte w pisemnym porozumieniu. Pański przyjaciel 
weźmie udział w realizacji jako doradca przy naszym zespole 
w Arkadii.
   Nie mogłem nic zrobić, zwłaszcza dlatego, że w umowie, 
jak się okazało, zawarty był akapit o niewielkich 
rozmiarach, ale dużej doniosłości. Dotyczył praw Pan-
Universalu do wystąpienia przeciwko mnie z roszczeniem w 
przypadku, gdybym aktem złej woli czy niekooperatywności 
spowodował straty materialne.
   Dziadka odwieźli, a ja zostałem sam wśród dekoracji, o 
ile oczywiście nie liczyć tych setek ludzi z obsługi i
techniki. Z niektórymi nawet się zaprzyjaźniłem.
   Nakręciliśmy wszystko i Chudzielec był bardzo zadowolony, 
zaś jego przyjaciółka Genevieve nagradzała mnie uśmiechami - 
szkoda, że nie mogłem powiesić tych uśmiechów w klapie jak 
baretek, bardzo ładnie by tam wyglądały. Podobała mi się 
coraz bardziej i zaczynałem się bać, że Su zauważy to, kiedy 
się znowu zobaczymy. A co z Genevieve?
   Podczas przerw chętnie ze mną rozmawiała i słuchała moich 
opowieści, a ja oczywiście czułem się jak w siódmym niebie. 
Zadawała mi głupiutkie pytania, na przykład kim byli ci 
fundziacy i czemu wszyscy tyle mówili o tej, jak to się 
nazywało, bombie atomowej, skoro przecież epidemia Super-
AIDS była o wiele gorsza. Ja jej wyjaśniałem, że najgorsze 
jest zawsze to, co jest teraz, i że taka już natura 
człowieka, że dla sekundy radości w teraźniejszości odda 
godzinę kłopotów w przyszłości, że robią tak nie tylko 
jednostki, lecz - co jest o wiele gorsze - całe 
społeczeństwa i że w ogóle najgorszy jest los proroków, 
którzy wykrzykują niewiarygodne prawdy i ostrzegają ludzi, 
że tańczą na skraju kruchej przepaści, ponieważ wprawdzie 
kiedyś wystawi im się pomnik, ale dopiero po śmierci, a 
pomnik postawią ci, którzy ich uśmiercili.
   Nakręcanie nawet mi się podobało, jednak najbardziej mnie 
podniecała wizja chwili (która się nieubłaganie zbliżała), 
kiedy z siedziby Pan-Universalu przyjedzie pan Kriegsmann, 
żeby mi osobiście podziękować za nieocenione usługi, a potem 
przekaże plastykową płytkę, która wyraża wartość ośmiuset 
reali. Dziadku, tym razem nie miałeś racji, mówiłem sobie 
przed snem, to było tego warte, osiemset reali, taka suma! 
Zobaczysz, zaczniemy nowe życie!
   Nagrywanie się skończyło i z Dumoulinsem i jego 
pięknością wróciłem do Arkadii. Zespół techniczny i stanci 
zostali na razie w dekoracjach i czekali, kiedy pan 
Kriegsmann - po obejrzeniu gotowego dzieła - przyśle swoje 
OK.
   Nastąpił ten długo oczekiwany dzień.
   Pan-Universal miał swoje biura na głównej alei, urządzono 
je z monarchistycznym przepychem, jak to określił Chudzielec 
Dumoulins. Wszędzie prawdziwy plastyk i emulsja i temu 
podobne szlachetne materiały. Nie można powiedzieć - było na 
co popatrzeć.
   Pan Kriegsmann również wyglądał imponująco, kiedy wszedł 
w towarzystwie jednego żywego i dwóch robotów-sekretarzy, 
wyprostowany, przypięty do stojącego kołnierzyka, w ciemnym 
garniturze wbitym na atletyczne ciało.
   Wpadł ze swoją świtą bez uprzedzenia. Zaskoczył nas i 
chociaż spodziewaliśmy się jego przyjścia, nie 
podejrzewaliśmy, że wpadnie tu jak klęska żywiołowa.
   Wstaliśmy trochę zakłopotani, jak gdyby przyłapał nas na 
czymś nieprzyzwoitym, na przykład na spożywaniu 
niehigienicznego pożywienia.
   - Witam pana, panie dyrektorze generalny - wykrzyknął 
Chudzielec radośnie unosząc ręce. - Jakie szczęście...
   - Jakie szczęście? Nieszczęście! Katastrofa! Przeklinam 
dzień, w którym pozwoliłem sobie wysłuchać pańskiej 
paplaniny! I przy tym widzowie mają mdleć? Panie Dumoulins, 
ręczę za to, że podczas oglądania "Trzech wspaniałych" nawet 
dojrzewająca histeryczka nie dostanie wypieków.
   - Niech pan słucha, panie... - powiedziałem, ale 
generalny wściekle na mnie spojrzał i warknął:
   - Pan niech milczy. W tych pańskich emocjach był szum i 
myśmy go rozszyfrowali: forsa, forsa, forsa. To panu 
chodziło po głowie?
   - Ale on jest naprawdę autentycznym pionierem!
   - Dobrze o tym wiem, Dumoulins! - grzmiał generalny. - On 
jest autentycznym pionierem i nie jego za to winię. To pan 
nie potrafił wyciągnąć z niego tych autentycznych emocji 
pioniera!
   - Sekundę - powiedziałem i w tej chwili moje emocje były 
tak autentyczne, że gdyby chcieli je odbierać, chyba 
rozwaliłaby się im maszyna. - Pan Dumoulins jest czysty jak 
lilia. Kto go zmusił, żeby wypaczać rzeczywistość, żeby 
zmienić wszystkie fakty? Dekoracja jest w porządku, 
krajobraz również, tylko ta historia jest wyssana z palca i 
z prawdą nie ma nic wspólnego. To chłam, szanowny panie 
dyrektorze! A ponieważ Pan-Universal najprawdopodobniej 
nakręca tylko chłamy, ja, panie dyrektorze, żegnam się. Było 
mi bardzo miło, panie dyrektorze.
   - A gdzie pan chce iść? - spytał.
   - Do domu, jeśli pan chce wiedzieć.
   - Myli się pan. Idzie pan prosto do sądu. Ponieważ ja 
pana zaskarżę. Praca przy spacernie "Trzech wspaniałych" 
jeszcze nie skończona. Dopiero się zaczyna. To, co do tej 
pory nakręciliśmy, uważamy, powiedzmy, za zdjęcia próbne. 
Teraz bierzemy się do prawdziwej roboty. Jeszcze nie pokazał 
pan tego, co przy najlepszej woli mógłbym nazwać autentyczną 
emocją. Reżyser Dumoulins jest chyba dobrym historykiem, 
ale, niestety, kiepskim reżyserem. Ale ja jestem znany z 
tego, że z każdego potrafię wydusić maksimum. Zmuszę kalekę 
do skakania, jeśli pan mnie rozumie. Ja przycisnę pana 
Dumoulins, a on przyciśnie pana. Szanowny panie - podszedł 
do mnie i stuknął mnie palcem w piersi. Innego mężczyznę bym 
pozbawił tego palca, ale spojrzenie Kriegsmanna mnie 
dosłownie zamroziło. - Szanowny panie, w panu jest 
wystarczająco dużo emocji. Powtarzam, dotychczasowe 
niepowodzenie to nie pańska wina - zwrócił się do Dumoulinsa 
- mało pana przydusili. Teraz pana przyduszą porządnie, o to 
już ja się postaram.

3.  W "Błękitnej Lagunie" było pełno, jakby tam z tyłu na 
korytarzu przed toaletami miał halę odpraw Arkadia-Terminal, 
tak że wszyscy turyści byli zmuszeni ciągnąć akurat tędy. Su 
kręciła się za barem, tu i ówdzie wydawała jakieś polecenia, 
a między ludźmi krzątali się faceci ubrani w jaskrawożółte 
mundurki i starali się jak mogli stworzyć iluzję 
niefałszowanej chińskiej uprzejmości i gościnności. 
Zauważyła mnie, kiedy tylko wszedłem, to fakt, przed panią 
Su nie ukryje się nikt i nigdzie, i chociaż swoimi 
laserowymi oczyma obserwowała mnie chyba tylko setną 
sekundy, przeczytała mnie do ostatniego skrętu DNA, który 
mam w małym palcu lewej nogi i zacząłem żałować, że nie 
zostałem w domu, żeby słuchać brzęczenia Dziadka Wścibiacza. 
Ten dziadowski dziadek porządnie grał mi na nerwach, ale o 
czym tu gadać. Jeśli chodzi o granie na nerwach, nawet 
superman czy android nie osiągnie przeciętnego wyniku 
przeciętnej kobiety, a pani Su przewyższała przeciętną 
kobietę pod każdym względem, w dyscyplinach dla mnie 
przyjemnych i nieprzyjemnych, czyli w czułości i tym 
odwrotnym.
   Przedarłem się do baru, mimochodem przywitałem się z nią 
bransoletą, ale ona tylko skinęła głową. Wpadka, wpadka, 
prawdopodobnie o wszystkim wie. Ale jak mogła się 
dowiedzieć?
   - Człowieku, nie pchaj się - upomniała mnie turystka, 
pochodziła pewno z Europy albo Ameryki Północnej czy skądś 
tam, zapakowana w hermaki, kompletne, włącznie z pełnym 
hełmem.
   - Może pani zdjąć kapelusik - przychylnie powiedziałem. - 
Tutaj nie grozi dehermetyzacja. 
   - Nie dla mnie takie bajki - odpowiedziała. Miała drogie 
hermaki i pierwszorzędny hełm. Doskonale przylegał do twarzy 
i mimo że chyba właścicielce pochlebiał, nie mógł sfałszować 
rzeczywistości na tyle, żeby nie było widać, że pod maską 
skrywa się twarz bardzo pięknej kobiety. - Pan chyba też 
jest na Lunie jednym z tych zielonych, którzy ledwo zdążyli 
ochłonąć, a już niedoceniają niebezpieczeństwa.
   - Chłonę tu - odpowiedziałem - już od jakiegoś czasu.
   Uważała mnie za turystę, no tak, mój wzrost zawsze 
zdradzi, że urodziłem się na górze. Do śmierci nie da mi to 
spokoju.
   Pani Su była na mnie nieźle wkurzona, ale nie postawiła 
na mnie krzyżyka. Kiedy zobaczyła, że nawiązałem 
interesującą rozmowę z tajemniczą cudzoziemką, 
przykolegowała się do nas i najbardziej oficjalnym z 
możliwych tonów spytała mnie, co zamawiam.
   - Wódkę martini on the rocks proszę - odparłem. Pani Su 
miała doskonały towar, martini importowała nawet z góry, a 
lód był zawsze starannie ogrzany do minus sześciu.
   - Straszna obsługa - zauważyła turystka. - Widział pan te 
okropnie ubrane androidy? A jednak to prowincja. Brakuje tu 
stylu.
   - Pani Su jest najlepszą barmanką w Arkadii - 
powiedziałem zupełnie cicho i w ogóle mi nie zależało na 
tym, czy Su słyszy, co mówię, chociaż wiedziałem, że słyszy. 
- "Błękitna Laguna" to najlepsza knajpa w Arkadii, a Arkadia 
jest najlepszym habitatem na Lunie. Jeśli chodzi o Lunę i 
jej styl, docenia go każdy i dlatego spadają tu nam na dół 
zastępy takich ziemniaków jak pani, madame.
   - Coś nie w porządku? - szybciutko zjawiła się pani Su.
   - Coś takiego - cudzoziemkę zatkało z zaskoczenia. - Jak 
pan ze mną rozmawia?
   - Proszę nie zwracać na niego uwagi - uśmiechnęła się 
pani Su. - Myśli, że arogancja należy do największych zalet 
weteranów kolonizacji.
   - Rocznik dwudziesty trzeci, za pozwoleniem - 
powiedziałem.
   Turystka się odwróciła, rozejrzała po sali, a potem 
gdzieś w kącie odkryła grupkę pięciu rozszczebiotanych 
kobiet, które zaszły już tak daleko, że odłożyły maski i 
ostro pociągały. Zaczęła na nie wściekle machać i 
gestykulować, co miało oznaczać: chodźcie tutaj, odkryłam 
prawdziwy skarb, chłopa, prawdziwego żwirka! Będzie 
opowiadać, no chodźcie!
   Gniew pani Su nie osiągnął takiego punktu, by zostawiać 
mnie na łasce sześciu turystek. Skinęła rączką, syknęła na 
androida ubranego w chałat mandaryna, żeby ją zastąpił i 
dała mi znak, że mogę się ukryć w świątyni jej kantorka. 
Zniknąłem za zasłonami z koralików w ostatniej chwili. 
Turystka nawiązała kontakt i dwie z pięciu jej koleżanek już 
odkleiły swoje energiczne tyłeczki od taboretów.
   - Dzięki, Su - powiedziałem.
   Miała na sobie obcisłą suknię z połyskującego brokatu 
ozdobioną złotymi smokami, na lewym boku rozciętą aż do tych 
partii, gdzie androidy miewają przekładnie stawowe. Zapięta 
była po samą szyję, ale od złotej spinki na górze aż do 
dołka między piersiami spływał jej dekolt w kształcie łzy.
   - Welcome home, sailor - powiedziała pani Su. Urodziła 
się w Hongkongu (to na górze na Pleśniawce, jeśli nie 
wiecie), a kiedy - to jedna z najlepiej strzeżonych tajemnic 
Układu Słonecznego.
   - To było takie... - wzruszyłem ramionami - zdarzenie.
   - Przyjemne?
   - Trochę.
   - Dzięki za szczerość. Nigdy nie życzyłam sobie, żebyś 
był świętoszkiem, ale nie byłoby mile widziane, gdybyś się 
przeze mnie zaczął zachowywać jak skończony łotr.
   Uważnie mnie sobie obejrzała.
   - Ponoć nie skończyło się dobrze.
   - Fiasko. Przyleciał sam wielki szef Kriegsmann. Aż dziw, 
że nie zostawił po sobie krateru. Krater Kriegsmanna, to 
nieźle brzmi.
   - No i co?
   - Obstaje przy dotrzymaniu umowy. Ta zabawa kosztowała 
już taką górkę reali - pokazałem dość wysoko od podłogi. - 
Trochę to Kriegsmanna wyprowadziło z równowagi.
   - Potrafię go zrozumieć - powiedziała Su. - Ale to 
jeszcze nie powód, żebyś się szlajał z kochanką pana 
reżysera w hotelu Splendid.
   Wiedziała wszystko. Cała pani Su.
   - Przecież mówię, że to było takie zdarzenie.
   Szkoda, że z zakłopotania nie można wydestylować 
samogonu. Pani Su miałaby co serwować przez cały rok.
   - Czyli jesteś ofiarą, prawda?
   - Bezbronną - wzruszyłem ramionami.
   - Na co cię wzięła?
   - Wzięła? Wybacz... - chciałem się bronić. - Przecież to 
ja oczarowałem Genevieve swoim wdziękiem, nie mogła się 
oprzeć zalotom tak doświadczonego...
   - Nie gadaj bzdur - powiedziała Su trochę rozdrażniona. - 
Na coś musiała cię wziąć.
   Intensywnie mnie obserwowała, jej laserowe oczy grzebały 
teraz w strukturze atomów mojego ciała.
   - Wzięła cię... na zainteresowanie. Tak, była w tym 
ciekawość.
   - O czym ty mówisz?
   - Otworzyłeś się przed nią jak książka - mówiła tonem 
człowieka, który jest pewny swoich racji. - Chciała wiedzieć 
wszystko o tych romantycznych czasach. Płonęła z chęci 
poznania prawdy. Pozwoliła staremu pionierowi otworzyć przed 
sobą serce. To czyste i szlachetne serce prostego, ale tak 
twardego charakteru.
   - Pleciesz nonsensy. Rozmawialiśmy o wszystkim. 
Opowiadała mi o Ziemi, a ja jej o Arkadii. To chyba 
normalne, nie?
   - Co na to Dziadek?
   - Po co go w to mieszasz? Chyba nie on jest tu ważny.
   - Ależ tak. Dziadek ma w głowie mózg. A nawet dwa mózgi, 
jak dobrze wiesz, i chętnie z nich korzysta. Bardzo by mnie 
interesowało, co on o tym myśli, o tym całym... zdarzeniu.
   Zdałem sobie sprawę, że to nie tylko zwykła scena 
zazdrości, jaką pani Su wywołuje po każdym moim wyskoku. Nie 
ma ich wiele, pozwalam sobie poszaleć najwyżej dwa, trzy 
razy do roku, ale przez cały ten czas było ich dostatecznie 
dużo, żeby jej występy stały się rutyną.
   - O co chodzi, Su? Już nigdy tej dziewczyny nie zobaczę. 
My się... pokłóciliśmy. Su, ja jej dałem w twarz!
   - No nie!
   - Naprawdę! Nie wiem, jak to się mogło stać...
   Naprawdę nie wiedziałem, mimo że mogłem szczegółowo 
odtworzyć każdą sekundę tej niezrozumiałej sceny. Genevieve 
w szlafroku, ja naprzeciw niej na środku pokoju w hotelu 
Splendid, za jej plecami krajobraz na całą ścianę (taki 
widok można zobaczyć najwyżej na ciemnej stronie) w 
projekcji tri-di, siedziałem na małym taborecie, ona mi coś 
opowiadała (jeszcze dzisiaj potrafiłbym zreprodukować, o 
czym to mogło być, ale nie znaleźlibyście w tym żadnego 
sensu, tylko takie czcze gadanie) i nagle coś się we mnie 
przełamało, czy może otworzyło, jakby oczy pokryło bielmo 
wściekłości, nagle do niej wystartowałem, już wstając 
zamachnąłem się, trafiłem ją w twarz, ona poleciała plecami 
na ten ekran tri-di, z nosa trysnęła jej krew, w oczach 
miała zdumienie, nie było w nich bólu, tylko zaskoczenie, a 
kiedy upadła, powiedziała coś w tym rodzaju "Widzisz, że są 
w tobie silne emocje". Chwyciłem ją za szyję i w tej chwili 
musiałem sobie prawie na głos powiedzieć: to nie jest Kat, 
nie zabijaj jej, to normalna ziemska dziewczyna, pamiętaj, 
co mówił kolega Gaston jeszcze w Czeskopolskiej, że kobiet 
nigdy nie bije się w twarz, zawsze tylko w tyłek, to je 
podnieca, dziewczyny powinny dostać w tyłek. Gaston, ten się 
znał na rzeczy, co też się z nim dzieje!
   - Jakoś przypomniałem sobie Kata i połączyłem go z nią.
   Su otworzyła tajną skrytkę w swojej tajnej szafce i 
wyjęła puzderko z drzewa sandałowego. Teraz zapali sobie 
fajeczkę, robi to bardzo rzadko. To też odlot. Z tlącą się 
cygaretką między palcami ozdobionymi długimi, pomalowanymi na 
czarno paznokciami zanurzyła się w poduszki na fotelu.
   - Opowiadałeś jej o Kacie?
   - Chyba tak.
   - Chyba, czy na pewno?
   - Tyle jej opowiadałem... No, oczywiście, że jej 
opowiadałem, jak wtedy było! Pytała, jak trafiłem na Lunę. 
Wiesz, ta dzisiejsza młodzież ma zupełnie błędne wyobrażenie 
o pionierach. Słuchaj, pionierzy! Czy byliśmy bohaterami dla 
iluzynów? Czy pasujemy do tri-di? Robiliśmy własnymi rękoma 
to, co teraz robią roboty, przecież w tym nie ma ani krzty 
romantyki. A przyjechaliśmy tutaj, bo wkurzała nas Ziemia. 
Chcieliśmy się wydostać z tego wiecznego kołowrotka: nie ma 
pracy, pieniądze najwyżej na standardowe życie, przeciętna 
statystyczna... Do cholery, tak było!
   - Po co się denerwujesz? - spytała i wydawało się, że to 
ją naprawdę interesuje.
   - Bo mnie to wszystko wkurza.
   Zaciągnęła się i w gabineciku zapachniało jak za starych 
dobrych czasów. Kochałem Su, choćby ze względu na te stare 
dobre czasy, które nas łączyły. Było to absurdalne, przecież 
fizycznie byłem w formie, jakbym miał na karku dopiero 
trzydziestkę, nie było ze mną ani gorzej, ani lepiej niż 
dzisiaj, ale czasami chwytała mnie nostalgia i uczucie






.L:31

.N:127
                        

beznadziejności, kiedy obserwowałem przemiany świata wokół 
siebie. Tak karkołomne i niepotrzebne, pogoń za wrażeniem, 
pogoń za iluzją, tak, iluzyn, to był symbol tych czasów, 
których dożyłem, ale do których nie należałem. Su również do 
nich nie należała i w "Błękitnej Lagunie" stworzyła sobie 
świat dla samego siebie i dla niej - i również dla mnie.
   - Kiedy ty posuwałeś dziewczyny w hotelu Splendid - 
powiedziała Su - ja trochę popracowałam.
   Powiedziała coś do orakla. Jak diabeł z pudełka wyskoczył 
z niego półprzezroczysty projektyd i złożył wyszukany ukłon 
dokładnie tak, jak go nauczyła.
   - Bądź łaskaw powiedzieć panu Nedomemu, co wiemy o firmie 
Kriegsmanna - rozkazała projektydowi Su.
   Odwrócił się do mnie (nigdy nie potrafiłem pojąć, jak 
projektyd może mnie zobaczyć) i zaczął:
   - Pan-Universal jest w bardzo niebezpiecznej sytuacji. 
Projekt "Trzech wspaniałych" jest jego ostatnią deską 
ratunku. Hans Kriegsmann w realizację utworu zainwestował 
wszystkie rezerwy, a kontrakty wiążą go z siecią iluzynów.
   - Pan-Universal ma kłopoty? - zdziwiłem się. - Przecież 
to jedna z największych firm!
   - Inwestycje w nową aparaturę do zapisu emocji są tak 
olbrzymie, że żadna inna firma się na nie chwilowo nie 
porwała.
   - Te przeklęte pudła! - warknąłem z rozdrażnieniem. - 
Niezłe świństwo, te zapisy emocji! Wyobraź sobie, że mają 
zdolności rozdzielcze wyższe o dwa szeregi!
   - Szanowny pan ma całkowitą rację - pochwalił moje słowa 
projektyd. - Kampania reklamowa obiecuje, że "Trzech 
wspaniałych" zagwarantuje widzom przeżycia zupełnie nowego 
rodzaju. Autentyczne emocje.
   - Dziękuję - powiedziała Su i skinęła na projektyd, żeby 
wlazł do budy, pardon, żeby zniknął w oraklu. - Słyszałeś 
wszystko?
   - W zasadzie o tym wiem - mruknąłem. - Tylko nie 
podejrzewałem, że Pan-Universal upada tak nisko.
   Znowu zaciągnęła się cygaretką. Wkurzyło mnie to. Do 
diabła, czemu tu ma śmierdzieć? Palenie jest zabronione od 
dobrych sześćdziesięciu lat na Ziemi, a na Lunie było 
niedozwolone zawsze. Jeszcze będziemy mieć przejścia z 
policją.
   - Siedzisz jak na szpilkach - zauważyła Su.
   - Nie zwracaj na mnie uwagi. Czego się ciągle czepiasz? 
Dobra, przespałem się z tą ziemniakową dziewczyną. Puściłem 
się nie po raz pierwszy i obiecuję, że nie po raz ostatni. 
Po co robisz z tego aferę?
   Znowu prychnęła.
   - Ta historyjka o Kacie musiała ją zainteresować.
   - A czemu ją miałaby zainteresować? Obraz jest już 
zarejestrowany. Spacern całą gębą: epidemia, zły, chory, 
dobry, zdrowy, karetka przyjeżdża w ostatniej chwili, żeby 
nie wszyscy powyzdychali.
   - Tylko nie ma w tym emocji - skonstatowała.
   Wkurzyła mnie.
   - Co znowu zaczynasz z tymi emocjami? Po co depczesz po 
trupie? Już cię przeprosiłem, czego jeszcze chcesz?
   - Kubo - powiedziała poważnie - coś się z tobą dzieje. 
Wygłupiasz się jak histeryk! Chłopcze złoty, co ta 
dziewczyna z tobą zrobiła?
   Trochę się uspokoiłem.
   - Przepraszam. No dobra, mam trochę zszarpane nerwy. 
Naciskają mnie, rozumiesz? Kriegsmann, ten Dumoulins...
   - Twój przyjaciel Dumoulins... Kubo, powiem ci od serca, 
co o tym wszystkim myślę. Ten twój Dumoulins wsadził ci 
dziewczynę do łóżka, żeby wyciągnęła z ciebie informacje. 
Stąd to zainteresowanie starymi przebrzmiałymi czasami, 
epoką pionierów i wszystkimi tymi sprawami, które nie mogą 
dzisiaj nikogo interesować, bo nikt nie jest w stanie tego 
zrozumieć. Oni chcą wiedzieć, co w tobie siedzi; chcą 
znaleźć twój słaby punkt! Chcą odszukać ten obnażony nerw, a 
kiedy go znajdą, zaczną go drażnić, aż w końcu wyciągną z 
ciebie to, co chcą wyciągnąć! Nie powinieneś był wspominać o 
Kacie. To twój słaby punkt.
   - Ale, Su, od tych starych czasów wszystko się 
zmieniło... To prawda, że parę ładnych lat szukałem Kata, 
ale dzisiaj to mi zupełnie obojętne! Czyż mógłbym dzisiaj 
nienawidzieć faceta, który pięćdziesiąt lat temu chciał mnie 
skrzywdzić? W taki nonsens nie uwierzy nawet dziecko!
   - Ale trochę gniewu w tobie zostało. Tak malutko...
   - Ani krztyny - uśmiechnąłem się. - Przecież wiesz.
   - Gdybym ci go tu, teraz, w tej chwili przyprowadziła...
   - Powiedziałbym, jak się masz, stary druhu! Ale, Su, ten 
facet już od dawna gryzie ziemię. Nie zapominaj, że wtedy 
cały turnus wrócił na górę. Nie został nikt...
   Dawno kiedyś analizowaliśmy tę sprawę szczegółowo i Su 
logicznie wywnioskowała, że nie mogę mieć pewności, że Kat, 
ten nieznany egzekutor, był z naszego turnusu. Mógł to być 
któryś z roczniaków, na pewno nie kot...
   - Kuba - powiedziała Su - ale... Przepraszam, nie chcę 
cię drażnić, ale wyobraź sobie, że została w tobie iskierka 
nienawiści do tego chłopa. Musiała w tobie zostać, wierz mi. 
A jeśli ci hochsztaplerzy z Pan-Universalu ją w tobie 
znaleźli i porządnie rozdmuchali...
   - Co ja jestem jakiś płomyczek czy co? Po co te gadki?
   Znowu się pojawiła ta chmurka gniewu. Zaćmiła mi wzrok, 
widziałem przed sobą niewyraźną zielonkawą postać usianą 
złotymi nitkami, krzywdziła mnie, grała mi na nerwach jak na 
cytrze - brzdęk, brzdęk. Ja nie jestem do grania, zostało 
jeszcze we mnie sporo tego twardego górnika, niedźwiedzia 
samotnika, czy ja proszę kogoś o współczucie i rady? Zostaw 
mnie w spokoju, zielona sylwetko, nie graj mi na nerwach, 
albo zrobię coś złego...
   Miałem ochotę ją zabić.
   Odskoczyłem do tyłu, chwyciłem taboret, na którym do tej 
chwili siedziałem, był to raczej puf, a nie taboret, 
porządnie wypchany, chwyciłem go i jednym szarpnięciem 
rozerwałem na dwie części. Ze środka wysypał się obłok 
mikroskopijnych plastykowych kulek, które go amortyzowały. 
Wpadały mi do nosa i zaczynały mnie łaskotać, dotknęły 
obnażonych nerwów, musiało zasyczeć, kiedy doszło do tego 
kontaktu, krzyknąłem i cisnąłem resztą pufa przed siebie, 
chyba trafiłem Su, ale nie zwracałem na to uwagi. Odwróciłem 
się i wybiegłem omal nie zrywając koralikowej zasłony.
   - Oooo! - krzyknęły turystki, które czekały na mnie przy 
barze - chodź do nas, przystojniaku - i rzuciły się do mnie. 
Machnąłem w lewo, machnąłem w prawo, jakiś facet mnie zaczął 
dość ordynarnie wyzywać, trafiłem go pięścią prosto w twarz, 
a potem starczyło jeszcze kilka zdecydowanych ruchów 
łokciami i byłem przy wyjściu.
   Błękitne światło reklamy night clubu pani Su trochę mnie 
uspokoiło. Oparłem się o ścianę przy drzwiach i głęboko 
oddychałem. Serce głośno we mnie tłukło. Obok przechodziły 
grupki turystów. Nienawidziłem ich wszystkich, en gros i 
jako jednostki. Czemu nie zostaną na głównej alei, po co 
włażą tutaj, w boczne uliczki? Czyżby Arkadia należała do 
nich, do tych parszywych ziemniakowych gapiów? Na co chcecie 
się gapić, durnie? Na pionierską romantykę? Czy była tu jakaś 
romantyka? Najpierw tu była tylko praca, a teraz został 
tylko fałsz.
   Do domu wróciłem w kiepskim humorze. Dziadek Wścibiacz, 
kiedy mnie zobaczył, zrozumiał, co się świeci i wycofał do 
swojej klitki. W pokoju był nieprzyzwoity bałagan. Krzesło 
stało mi na drodze. Odepchnąłem je. Upadło na ziemię. Nie 
trudziłem się podnoszeniem. Niech to zrobi Dziadek, on je tu 
postawił.
   Ulżyło mi dopiero w pokoju. Uwaliłem się na łóżko i przez 
chwilę wbijałem spojrzenie w sufit. Był pusty. Przypomniałem 
sobie pająki kątowe. Kiedy byłem mały, mieliśmy ich w domu 
mnóstwo. Czy są jeszcze na Ziemi pająki kątowe? Tylu 
ziemniaków już spotkałem, ale o to nie zdążyłem zapytać.
   Nostalgia chwyciła mnie za gardło i porządnie ścisnęła.
   - Kontakt - warknąłem.
   - Słucham? - natychmiast odezwał się telkom.
   - Hotel Splendid. Pokój Jaśmin.
   Przez chwilę rozlegał się nieprzyjemny dźwięk, a potem 
odezwała się Genevieve, zupełnie cicho, jakby mi szeptała 
prosto do ucha:
   - Czekałam na ciebie... Czekam na ciebie...

4.  Z najwyższego piętra hotelu Splendid roztacza się piękny 
widok na całą Arkadię. Choćbyśmy dzisiaj na grawitechnice 
wieszali wszystkie psy, żyło się nam wtedy przyjemniej i nie 
traktujcie tego tak, jakbym znowu chciał ryzykować (zresztą, 
co tam - ryzykować już się nie będzie i basta). Warstwa 
atmosfery sięgała do wysokości tysiąca metrów, a powietrze 
było tak skonstruowane, że widać było całe rozgwieżdżone 
niebo, no i oczywiście w sprzyjającej porze Ziemię. W 
powietrzu w szerokich kręgach unosili się lotniarze na 
jasnoczerwonych, zielonych i błękitnych lotniach. Chłopcy 
chcieli się popisać przed dziewczętami, ale biada temu, kto 
przecenił swoje umiejętności - nad miastem wisiało policyjne 
gravo i załoga bacznie obserwowała, czy żeglarze nie lecą 
pod prąd albo nie pikują, nie robią beczek i tym podobnych 
akrobacji.
   Miasto tonęło w feerii świateł. Wydawało się, że płonie, 
wybucha, że to agonalny skurcz, ale skurcz się nie kończył, 
ogniste strzały niestrudzenie wzlatywały w górę, bez 
przerwy, dzień za dniem, tydzień za tygodniem, śmierć nie 
nadchodziła. A miasto chyba na nią zasługiwało, choćby 
dlatego, żeby sobie odpocząć. Na horyzoncie też płonęły 
światła. Tam były próżniowe atrakcje na wolnej przestrzeni: 
olbrzymia ślizgawka z lodem podgrzanym do minus trzech, taki 
jest najlepszy, gwiżdże pod łyżwami, a w sześciokrotnie 
mniejszej grawitacji łyżwiarze wykręcali najbardziej 
karkołomne piruety. Narciarze wspinali się na szczyty tak 
strome, że na Ziemi nie odważyliby się nawet na nie 
spojrzeć. Tor wyścigowy wabił automobilistów i 
motocyklistów, żeby wypróbować, jak się jeździ, kiedy nie 
przeszkadza opór powietrza. Technika plastywizyjna potrafiła 
stworzyć w próżni baśniowe miasta, zamki i dżungle pełne 
zwierzyny. A jeszcze dalej, jak zanurzone w ciemności były 
strefy niczyje, gdzie wywożono śmieci, chociaż prospekty 
turystyczne twierdziły, że każde miasto lunarne jest 
samowystarczalne i recykluje wszystkie odpadki.
   Dla moich gospodarzy ten widok z wysokości wydawał się 
być czymś normalnym, mimo że to byli Ziemianie. A może 
właśnie dlatego, że to byli Ziemianie. Tu na górę, na 
najwyższe piętra Splendidu, trafia tylko personel hotelu, 
rzadko kiedy zwyczajny skalniak.
   - Ładny widok - zauważył pan Kriegsmann.
   - Powinniśmy przejść do rzeczy - to były słowa 
Dumoulinsa, pięknisia, któremu tak łatwo przyprawiłem rogi. 
Genevieve, sprawczyni wszystkiego, siedziała obok niego ze 
świątobliwą minką. Trochę mnie denerwował ten niewinny wyraz 
jej twarzy, jakby nic się nie stało, jakby jeszcze trzy 
godziny temu...
   - Wie pan, że jestem tu po raz pierwszy? - odwróciłem się 
do nich. - Jeszcze nigdy nie widziałem Arkadii z takiej 
wysokości.
   - Jak się panu podoba? - uśmiechnął się Kriegsmann.
   - Podoba i nie podoba. Do czego potrzebna jest taka 
Arkadia?
   - Żeby ludzie żyli tu szczęśliwie.
   - A żyją?
   - Chyba tak. Gdyby pan otworzył okno, usłyszałby pan 
śmiech.
   Dobrze opłacony śmiech. Jedno parsknięcie za real. Ale - 
dlaczego by nie? Śmiech jest zdecydowanie lepszy niż płacz.
   Przysiadłem się do nich. Każdy z nas miał do dyspozycji 
fotel o powierzchni mojej kanciapy. Na grubej kryształowej 
płycie (unosiła się w powietrzu, no cóż, grawitechnika) 
stały kieliszki, każdy w innym kształcie, w środku coś 
wirowało, kołatało, jakby to była wrząca woda. Jakaś nowość, 
astro-gimlet, czy jak to tam się nazywało.
   - Może być pan dumny patrząc z okna. Swoją pracą również 
pan się przyczynił do takiego rozkwitu. Wie pan, że na całej 
Lunie jest tylko pięć i pół tysiąca ludzi, którzy są tu 
dłużej od pana?
   - Pan to jakoś obliczył?
   - Pięć tysięcy czterysta dwanaście, jeśli chce pan znać 
dokładne dane. Tak, faktografii poświęciliśmy wiele uwagi. W 
końcu cała produkcja Pan-Universalu charakteryzuje się 
historyczną dokładnością.
   Wzmianka o Pan-Universalu przywróciła mnie do 
rzeczywistości. Siedzieliśmy tu dla Pan-Universalu, a nie 
żeby podziwiać widok z okna i cieszyć się - ewentualnie 
smucić - rogami jednego z nas.
   - Wobec tego nie rozumiem, czemu kręcicie takie knoty. 
Dobrze pan wie, że cała historia "Trzech wspaniałych" to 
kompletna bzdura.
   - Ludzie nie znieśliby historycznej prawdy. Ale my, 
twórcy, musimy ją znać, żeby odnaleźć najlepszy ton 
wiarygodności. Proszę mi powiedzieć, dlaczego w ogóle pan 
został na Lunie?
   - Dobrze pan wie, panie Kriegsmann. Paragraf sześć. 
Przekroczyłem termin o jeden dzień.
   - Wróciłby pan na Ziemię, gdyby pan zdążył na Jedynkę?
   - Oczywiście! - uśmiechnąłem się. - Miałem tam rodzinę, 
kolegów, ożeniłbym się, miałbym dzieci...
   - ...zachorował na Super-AIDS i umarł.
   Dumoulins zapewne tego by sobie życzył - te słowa o 
Super-AIDS wymówił z niekłamaną satysfakcją.
   - Może tak, może nie - powiedział pan Kriegsmann. - Na 
pewno byłaby to olbrzymia strata, gdybyśmy nie spotkali tu 
weterana jednej z cudownych przygód naszych czasów. Ten 
marsz przez pustynię... ranny kolega, mężczyźni połączeni 
wspólną wolą! Wspaniałe! Wizualnie pokazaliśmy to bez 
zarzutu!
   Gorzej z emocjami, prawda, panie generalny, pomyślałem 
sobie, ale wolałem się napić niż strzelić jakąś gafę. 
Smakowało bosko. Był w tym alkohol, ale oprócz tego coś 
jeszcze, jakiś afrodyzjak. Genevieve też piła coś podobnego, 
nie oszczędzałem się z piciem podczas spędzanych u niej 
wieczorów. Musiał w tym być afrodyzjak. Szanowni państwo, 
jak by nie było, mam już niemal siedemdziesiąt pięć lat.
   - A co z Katem? - spytał nagle Chudzielec.
   - A co ma być?
   Ostatnio uwagi o Kacie coraz bardziej mi przeszkadzały. 
Kiedyś dużo o nim myślałem, potem w ogóle, a jeszcze później 
było mi zupełnie obojętne, czy go wspominam, czy nie. Byłem 
zbyt daleko od niego. Ale teraz, chyba dlatego, że wraz z 
tymi ludźmi z Pan-Universalu powracałem do przeszłości, 
wspomnienia zjawiały się w żywszych barwach niż kiedykolwiek 
wcześniej, wspomnienia plastyczne, kolorowe i piekące.
   A może Su miała rację?
   Nie. Tego nie zamierzałem dopuścić do myśli. Su jest 
zazdrosną histeryczką. Jakżeby inaczej. Nie może się równać 
z Genevieve. W oświetleniu w barze wyglądała zupełnie 
nieźle, ale to, co jest w niej pięknego, to kosmetyka. 
Reszta to tylko smutek, zgorzknienie, starość. Biedna mała 
Su. Powinna była zostać w Hongkongu. Umarłaby na S-A i 
miałaby święty spokój.
   - Został pan na Lunie po to, żeby go znaleźć.
   - Nonsens. Powiedziałem, że paragraf sześć...
   - Paragraf sześć znieśli w pięćdziesiątym drugim i w tym 
czasie dziewięćdziesiąt osiem procent starych kolonistów 
wróciło na Ziemię.
   Pamiętałem... Jakżeby nie. Program rehabilitacyjny był 
hasłem dnia. Każdy pędził do domu, ładowali w niego calcium, 
naświetlali jakimiś promieniami. Trenowali, aż strzępy z 
niego leciały, a jeśli było trzeba, nawet wymienili serce. 
Dziewięćdziesiąt osiem procent? Chyba kiedyś ta liczba obiła 
mi się o uszy. Dla mnie liczyło się to, że odeszli wszyscy 
koledzy. Nawet ci, którzy kolegami nie byli.
   Miałem wtedy znajomego w biurze paszportów. Osobiście 
kontrolowałem każdego, kto miał coś wspólnego z 
Czeskopolską. Byłem jak sęp. To szaleństwo trwało trzy lata. 
Przez moje ręce przeszło tysiące dokumentów. Każdą twarz 
studiowałem godzinami. Kata wśród nich nie było. Został na 
Lunie. Byłem tego stuprocentowo pewien. Chciałem go znaleźć 
za wszelką cenę. Na pewno był na Lunie!
   Jak mogłem mieć taką pewność? No mogłem, do cholery! 
Myślicie, że jestem jakimś prostaczkiem? Że przez tych 
dziesięć lat siedziałem na tyłku? Ludzie, ja przeszedłem 
Lunę wzdłuż i wszerz, obejrzałem każdy kamień, żeby się 
przekonać, że się za nim nie skrywa...
   Wtedy miałem gorącą krew... czterdzieste, pięćdziesiąte 
lata...
   Siedziałem w tym monstrualnym fotelu. Patrzyli na mnie, 
ale miałem to w poważaniu. Czułem, że powraca coś z tych 
starych, pogrzebanych w zapomnieniu czasów. Jakbym był nagle 
silniejszy, odważniejszy, no i młodszy.
   - Chciałby pan, żebyśmy tego człowieka odnaleźli?
   Pokręciłem głową.
   - Panie Kriegsmann, nawet panu to się nie uda. Wiem, że 
może pan dużo, ale wtedy poruszyłem wszystko, rozumie pan? 
Przez dziesięć lat nie robiłem nic innego, tylko szukałem 
tego faceta.
   - Źle się pan za to wziął - zauważył Chudzielec.
   - Jak to, do diabła?
   - Nie znalazł go pan.
   Odstawiłem szklankę na stół, aż stuknęło. Genevieve 
uśmiechnęła się do mnie. Uspokoiła mnie tym. Zostaw go, 
kochanie, mówił ten uśmiech. To zazdrośnik. Też się 
uśmiechnąłem. Grzała mnie świadomość, że jest we mnie siła i 
temperament.
   Już myślałem, że zdziadziałem, nieczuły jak krzyż na 
grobie. Nawet Kat i jego losy mi zobojętniały. Gdybym go 
spotkał i ktoś by mi powiedział, że to on... Byłbym 
zaskoczony - i na tym by się skończyło. Zachowałbym się tak 
jeszcze przed miesiącem. Ale teraz?
   - Niech pan sobie wyobrazi, że go znajdziemy.
   Serce zaczęło mi walić.
   Kriegsmann pochylił się i uważnie na mnie spoglądał. Co 
chciał wyczytać z mojej twarzy? Nie dałem po sobie nic 
poznać, przynajmniej tak mi się wydawało. Ale Kriegsmann 
raptem się wyprostował, zapadł w fotel i wyglądał jakby 
przeczytał to, co chciał.
   - Potrafiłby pan go zabić? - spytała Genevieve.
   - Chyba nie - powiedziałem, ale już w tej chwili było 
jasne, że kłamię. Tak, zabiłbym go na miejscu, chociaż to 
może absurdalne.
   - Mniej więcej tak sobie wyobrażam Kata - powiedział 
Kriegsmann bez uprzedzenia. Było to chyba polecenie dla 
orakla, ponieważ nagle nad płytą stołu pojawił się 
projektyd, chłop w hermetyzowanym kombinezonie jak żywy, 
nawet nie był przezroczysty, tylko wysokością różnił się od 
oryginału, mógł mierzyć jakieś pół metra. Poruszał się 
topornie, dokładnie tak, jak pamiętałem. Mój Boże, wtedy 
hermetyzowane kombinezony uważaliśmy za olbrzymi postęp 
wobec bałwanów, ale co to było za niezgrabne monstrum wobec 
dzisiejszych łupinek!
   Projektyd szedł powoli, noga za nogą, jakby szedł po 
jakimś ruchomym chodniku, ponieważ w rzeczywistości wcale 
nie poruszał się naprzód. Zatrzymał się, nieśpiesznie 
pochylił i podniósł coś z ziemi. Przełknąłem ślinę, na oślep 
sięgnąłem ręką po szklankę, ale nie trafiłem. Położyłem rękę 
na kolanie. Nie chciałem stracić z tego widoku ani sekundy.
   Projektyd się wyprostował. W jego ręku zabłysnął ostry 
przedmiot. Powoli się obracał, aż stanął twarzą ku mnie.
   Nerwowo się zaśmiałem. Rozejrzałem się po pozostałych. 
Nie patrzyli na projektyd, ale na mnie. Powiedziałem, że to 
ładne albo coś w tym rodzaju i wziąłem szklankę. Nie 
doniosłem jej jednak do ust.
   Projektyd wymierzył we mnie odłamkiem skały i ruszył do 
przodu.
   Rzuciłem w niego szklanką. Przeleciała przez jego 
niematerialne ciało, odbiła się od stołu, ale nie rozbiła 
się. Za to gimlet się rozprysnął na wszystkie strony.
   - Zwariował pan? - wrzasnął na mnie Chudzielec. Wycierał 
sobie napój z twarzy i otrzepywał ubranie, szpanerskie, 
białe z wplecionymi srebrnymi nitkami. Napój dosięgnął 
również Kriegsmanna i Genevieve. Dziewczyna nic nie 
powiedziała, tylko wzięła serwetkę i wysuszyła sobie twarz. 
Kriegsmann przywołał androida, który w ciągu kilku sekund 
przywrócił porządek. W tym zamieszaniu nawet nie zauważyłem, 
kiedy projektyd zniknął.
   - Przepraszam - wymamrotałem.
   - Nie musi pan przepraszać, panie Nedomy. Rozumiemy siłę 
pańskich uczuć. Powiedziałem, że mógłbym dla pana coś 
zrobić. Tak, proszę to traktować jako przyjacielską 
propozycję. Znajdę pańskiego Kata. Proszę mi nie przerywać. 
Dzisiejsze środki kryminalistyki naukowej są o wiele lepiej 
rozwinięte niż w latach pięćdziesiątych, to oczywiste. Wtedy 
wierzono w zbawienne psychotechniki. Czytanie myśli! Całe to 
gadanie było śmiechu warte. Każdy chociaż trochę moralnie 
silny człowiek potrafi stworzyć w sobie bariery. 
Psychotechnika była o dziwo skuteczna w przypadkach 
rozbitego okna: chłopiec sąsiadów przyznawał się już w 
trakcie pierwszego przesłuchania. Ale gdy chodziło o sprawę 
poważną i podejrzany przygotował się do przesłuchania, 
psychotechnika zawodziła.
   Zacisnąłem wargi gotowy nie wypowiedzieć już ani słowa: o 
tym wiem tak samo dobrze jak pan, panie Kriegsmann. Jak pan 
myśli, kto zamówił z Ziemi najlepszy psychodetekt ówczesnych 
czasów? Przez pięć lat harowałem jak wół, żeby spłacić tę 
aparaturę. Pięć lat pracy na marne. Psychodetekt zawiódł, 
tak jak zawiodło wszystko.
   - Zapewne słyszał pan o odciskach psychicznych - 
kontynuował Kriegsmann.
   - Przesąd - odparłem.
   - To nie przesąd. Silne emocje naprawdę wywołują zmiany 
strukturalne w materii. Słabną z upływem czasu, ale można je 
wyszukać i wzmocnić. Te metody, drogi przyjacielu, są na 
razie mało znane. Sprawa perspektywiczna. Technologia jest 
dostępna dla centralnych organów śledczych... i przodujących 
korporacji, jak na przykład Pan-Universal.
   - Pan-Universal jest przodującą korporacją? Pozwoli pan, 
że się zaśmieję!
   Nie wiadomo skąd w drzwiach pojawiła się Su.
   Zerknąłem na Genevieve. Uważnie spoglądała na Su. 
Opowiadałem jej o kobiecie, z którą spędziłem siedemnaście 
lat, ale zapewne wyobrażała ją sobie inaczej. Chyba to moja 
wina, nie opisywałem Su w różowych kolorach, co łatwo 
zrozumieć. Ale muszę przyznać, że w tej chwili i w tym 
oświetleniu wyglądała doskonale. Miała na sobie błękitny 
komplet ze spodniami. Wąskie nogawki podkreślały szczupłą 
sylwetkę, ale dzięki szerokim klapom i wywatowanym ramionom 
nie wyglądała na chudzinę. Przeciwnie, z tym 
ciemnoniebieskim pasem ciągnącym się skośnie przez twarz 
prezentowała się przebojowo.
   Wstałem, wskazałem ją i powiedziałem:
   - To moja żona, pani Su. Genevieve Pascal, Gaspar 
Dumoulins i pan Hans Kriegsmann, dyrektor generalny Pan-
Universalu.
   - Generał bez armii - zauważyła cudowna Su, która nie 
potrafiła od razu chylić przed kimś głowy.
   - Niezupełnie, droga pani - uśmiechnął się Kriegsmann 
delikatnie. - Pani mąż... nie przypuszczałem, że jesteście 
małżeństwem... należy do moich najświeższych zdobyczy.
   - Proszę mi to wyjaśnić trochę bliżej - powiedziała Su.
   - Złożyłem panu Nedomemu propozycję... przyjacielskiej 
przysługi. Chciałbym zrealizować marzenie jego życia.
   - To może się wreszcie dowiem, jakie jest marzenie 
twojego życia? - zwróciła się do mnie. Pan Kriegsmann 
uprzedził moją odpowiedź.
   - Pan Nedomy chce znaleźć pewnego człowieka. Znajomego z 
dawnych lat. Poszukuje go już od dłuższego czasu. Działania 
rozpoczniemy jutro. Zaczniemy tam, gdzie ślady powinny być 
najświeższe, stosunkowo najświeższe, jeśli weźmiemy pod 
uwagę nieprzyjemny fakt, że od tych wydarzeń upłynęło już 
pół wieku. Przeszukamy Czeskopolski Kombinat Wydobywczy!
   - Nie ma tam nikogo! Po co rozgrzebywać stare sprawy?
   - Niektóre rzeczy potrafi zrozumieć tylko mężczyzna - 
rzekł Kriegsmann.
   - Panie Kriegsmann, mnie pan nic nie wmówi. Nie należy 
pan do dobroczyńców ludzkości!
   - Dobroczyńca ludzkości? Na pewno nim nie jestem, ale 
panu Nedomemu chcę pomóc. Oczywiście, mam w tym swój własny 
interes. Wierzę, że radość z osiągnięcia celu uwolni barierę 
emocjonalną w jego psychice i że w miłej atmosferze 
skończymy nakręcanie wspaniałego widowiska. Już dzisiaj 
serdecznie panią zapraszam na premierę!
   - Jakubie, co ty na to? - spytała Su. Spojrzałem na 
Kriegsmanna.
   - Niech pan słucha, nie wiem, jak pan to chce zrobić, ale 
Czeskopolska nie istnieje już od trzydziestu dwóch lat. 
Zniknęła z powierzchni Luny!
   - Uściślę: nie ma jej na powierzchni, ponieważ zniknęła 
pod powierzchnią. Została zasypana podczas budowy szóstej 
autostrady panlunarnej. Moi pracownicy wysłali pierwsze 
sondy. Które znalazły cel, droga pani. Hasło Pan-Universalu 
to sukces. Proszę mi wierzyć, że wierność temu hasłu zawsze 
się nam opłacała.
   O tym nie wiedziałem. Myślałem, że budynki Czeskopolskiej 
zostały zdemontowane, że szychty zasypali...
   - Idziesz ze mną... czy z nim? - spytała Su. Uśmiechnęła 
się do mnie i to mnie złamało. Gdyby zaczęła się kłócić, 
łatwiej by mi było podjąć decyzję, pomogłaby mi przekora. 
Ale co zrobić z taką miłą i diabelnie piękną kobietą?
   - Wrócę do ciebie, obiecuję.
   Skinęła, ale nie przestała się uśmiechać.
   - Nigdy nie obiecuj tego, o czym nie jesteś przekonany, 
że możesz spełnić - powiedziała Su, pożegnała się skinięciem 
głowy i skierowała się ku drzwiom. W połowie drogi jednak 
się zatrzymała, cofnęła i podniosła moją szklankę, która 
leżała na ziemi. Powąchała ją. Chudzielec Dumoulins pytająco 
spojrzał na szefa, ale ten nieznacznie machnął ręką, ten 
gest oznaczał uspokojenie. Zauważyłem to, ale wtedy nie 
potrafiłem wytłumaczyć.
   Su przez chwilę się zastanawiała, a potem szybko wyszła, 
zabierając ze sobą szklankę.
   - Kieliszek zostawimy pańskiej małżonce na pamiątkę - 
powiedział Kriegsmann. - Polecę, żeby przyniesiono panu 
nową. Mamy jeszcze sporo do omówienia. Jutro pana czeka coś 
na kształt wyprawy wojennej ze starych pionierskich czasów.
   Obsługa przyniosła mi nową szklankę, pełną tego 
piekielnie dobrego gimletu, a jak piłem i omawiałem 
szczegóły wyprawy wojennej, czułem się wspaniale. Jak za 
starych pionierskich czasów.
   O Su zapomniałem.

5.  Policjanci zgarnęli mnie, gdy tylko pojawiłem się na 
dole w hallu otoczony tłumem wydzierających się szczeniaków, 
którzy wsiedli do windy gdzieś na trzydziestym ósmym 
piętrze. Zachowywali się bardzo porządnie, to znaczy 
policjanci, nie chłopcy, którzy nie mogli się doczekać 
wycieczki pod pomnik Armstronga i wyrażali to bijąc się ze 
sobą, przy czym co piątym ciosem obdarzali mnie.
   Byłem trochę zaskoczony, kiedy ujrzałem dwie poważne 
postacie androidów w ciemnoniebieskich prochowcach 
rozmawiające z recepcjonistką, która w tym luksusowym hotelu 
była kobietą. Chyba mieli oczy w plecach, co u kukieł wcale 
nie było nieprawdopodobne, ponieważ gdy tylko drzwi windy 
się otworzyły, natychmiast się odwrócili i wyciągnęli mnie, 
skopanego od poziomu zero po mniej więcej kolana.
   Hall hotelu Splendid był urządzony z przepychem poniekąd 
pogrzebowym. Przeważała czerń i szarość, wszelkie metalowe 
części srebrzyście połyskiwały, chyba po to, żeby uwydatnić 
kontrast z barwnymi strojami turystów, świetlnymi reklamami 
ulubionych atrakcji Arkadii i statkami administracji 
miejskiej, które dostojnie przepływały nad głowami i 
nachalnie udzielały rad i poleceń nowo przybyłym. Kto 
chciał, mógł sobie taki statek wynająć za przewodnika, ale 
rzadko trafiał się taki szaleniec.
   - Jakub Nedomy, urodzony na Ziemi 29 listopada 2023 - 
wypowiedział policjant magiczną formułkę, po której z 
konsekwencją godną lepszej sprawy następowało. - Pójdzie pan
z nami.
   - Nic nie wiem, nikogo nie znam, nigdzie nie byłem i o 
niczym nie słyszałem - odpowiedziałem swoją formułkę, której 
używam regularnie podczas podobnych okazji, które w moim 
życiu zdarzają się wcale nie tak rzadko.
   - Tędy proszę - powiedział drugi android i wskazał drzwi 
obrotowe, przy których stał portier w mundurze admirała 
floty kosmicznej i znieważał ją kłaniając się każdemu, nawet 
niejakiemu Kubie Nedomemu, właśnie zatrzymanemu za... a 
właściwie za co?
   Oczywiście wpadło mi do głowy jedyne, co mogło wchodzić w 
grę: jakiś napalony turysta doniósł na mnie jako na 
producenta fałszywych antyków.
   W Arkadii w tej branży pracowało nas kilkuset, może 
tysiąc, ale tylko paczka Pistoriusa i może jeszcze siostry 
M'Kot osiągały takie wyniki jak ja z Dziadkiem Wścibiaczem.
   Zresztą ten pomysł podrzucił mi właśnie on, Dziadek, już 
dawno, wiele lat temu, tuż po naszym spotkaniu: ja, zmęczony 
życiem notoryczny alkoholik i okolicznościowy narkoman, i 
on, wypuszczony z sanatorium na Lagrangu po piętnastu 
latach, gdzie z pięciu i pół kilograma ludzkiego boczku, pół 
metra jelit i resztek mózgu wyprodukowali cyborga, który z 
odległości piętnastu jardów we mgle wyglądał jak zwyczajny 
mężczyzna. Wspólnie wyruszyliśmy w lepszą drogę. To znaczy 
ja przestałem chlać, on przestał umierać i zaczęliśmy 
produkować falsyfikaty antyków, które sprzedawaliśmy snobom 
za bezwstydne pieniądze. Zupełnie dobrze sobie żyliśmy, z 
tym tylko wyjątkiem, że od czasu do czasu nas zgarniali, raz 
nam wlepili mandat, innym razem pół roku pudła, w zależności 
od tego, jak ostre przepisy właśnie panowały w Arkadii.
   W owym czasie mieliśmy zupełnie liberalnego burmistrza, 
który zwracał uwagę tylko na to, żeby zapełniała się miejska 
kasa, żeby było co pić, a ludzie żyli dobrze, zarówno 
turyści, jak i nasi, którzy turystów skubią.
   - Nie wiedzą panowie o kimś, kto chciałby nabyć Lunnika 
dwójkę z pięćdziesiątego dziewiątego roku zeszłego wieku? W 
doskonałym stanie po kapitalnym remoncie, wszystkie agregaty 
działają bez zarzutu - odezwałem się do policjantów, żeby 
nawiązać rozmowę. Ale z kukłami nie można sobie pożartować.
   - Proszę usiąść z tyłu - powiedział ten, który wygłosił 
cudowną formułkę aresztowania (prefekt policji nigdy by się 
nie przyznał, że tak właśnie brzmi). Otworzył drzwi gravo i 
poczekał, aż się umoszczę na zdezelowanym siedzeniu. 
Śmierdziało tu potem i wymiocinami - czegóż innego można się 
spodziewać w policyjnym gravo?
  Zazwyczaj przesłuchiwali mnie i zamykali w budynku 
prefektury na Okrągłym Placu, ale tym razem wybrali zupełnie 
przytulne zadupie w dzielnicy zwanej Appolonia, gdzie za 
parę drobnych udzielano schronienia młodzieńcom i pannom, 
którzy urwali się z turystycznej eskapady zdecydowani 
pozostać na Lunie, by tutaj spróbować szczęścia. Rzadko 
trafiałem w te okolice - wątpię, czy znalazłbym tu klienta, 
najwyżej potencjalnego konkurenta.
   Weszliśmy przez wąskie drzwi do budynku strzeżonego z 
niechęcią przez androida, który, biedaczyna, miał obwody w 
pięćdziesięciu procentach z offinu, a kto wie, czy powodziło 
mu się aż tak dobrze. Nigdzie nie było nawet wzmianki o tym, 
że w budynku pan prefekt ma swoją filię, nawet na drzwiach 
na pierwszym piętrze nie było żadnego napisu.
   Za to za drzwiami było najzwyklejsze biuro policyjne, 
jakie potraficie sobie wyobrazić. Stół pobryzgany kawą i Bóg 
wie czym jeszcze, niewygodne krzesła, w kącie wieszak, senna 
teleściana z ostatnimi reklamami. Ten facet przy stole był 
człowiekiem, nie kukłą. Uparcie dłubał sobie w zębach jakby 
miał nadzieję, że właśnie tam wykopie dzban pełen 
złotniaków, który jest ukryty na końcu tęczy.
   Skinął mi, żebym sobie wybrał krzesło, więc zacząłem 
przeglądać jedno po drugim, ale gdybym wybierał na chybił 
trafił wyszłoby na to samo. Obaj moi przewodnicy stanęli 
przy drzwiach i zamarli w kataleptycznym stanie, który u 
androidów zawsze działał mi na nerwy. Powietrze cuchnęło 
dymem z papierosów. Pan komisarz, czy kto to był, zapewne 
hołdował tytoniowi. I komu się tu poskarżyć?
   - Może pan sobie pogratulować, że tak szybko pana 
znaleźliśmy - zaczął. Wyciągnął wykałaczkę z ust i uważnie 
obejrzał jej pożółkły grot. Bez długiego celowania rzucił ją 
w kierunku kosza na śmieci, lecz chybił pudło o parę dobrych 
cali. Westchnął. To niepowodzenie chyba go zabolało.
   - Serdecznie panu dziękuję.
   Nie wydawało się, żeby mój sarkazm zrobił na nim większe 
wrażenie.
   - Zna pan tych ludzi? - spytał.
   Na teleścianie doszło do zmiany warty. Ćpuny, szmuglerzy, 
paserzy, złodzieje i oszuści, jak również trupy świeże i 
odleżałe, ci którzy zginęli śmiercią tragiczną i naturalną, 
cała ta paczka zniknęła i zastąpiła ją galeria złożona tylko 
z trzech obrazów, ale za to pięknych i szlachetnych: pan 
dyrektor generalny Hans Kriegsmann uśmiechał się pośrodku, 
po jego lewicy wytrzeszczała oczy Genevieve, a po prawicy 
swojemu szefowi służył Chudzielec Dumoulins.
   - No i co z tego? - spytałem.
   - Pańska przyjaciółka Su Wang-lin przyniosła nam 
interesujący dowód rzeczowy.
   Sięgnął do szuflady i wyjął szklankę, którą przed niecałą 
godziną posiadała moja droga Su. Wszyscy się śpieszyli, i 
Su, i policjanci.
   - Wie pan, jaki był główny składnik napoju, którym 
raczyli pana ci przestępcy?
   - Niech pan mówi - zachęciłem.
   Powiedział coś straszliwie długiego i niezrozumiałego. 
Potem dodał:
   - Mówiąc krótko, narkotyk. Psychofarmak o bezpośrednim 
wpływie na dowolne rejony życia duchowego. Niech mi pan 
powie, panie Nedomy, nie cierpiał pan w ostatnich dniach na 
ataki gniewu?
   Atak gniewu opanowywał mnie właśnie teraz, ponieważ 
odnosiłem uzasadnione wrażenie, że pan policjant nie ma 
czego szukać w dowolnych rejonach mojego życia duchowego, 
ale opanowałem się, zwłaszcza ze względu na te dwie kukły, 
które stały za moimi plecami gotowe raz dwa się ocknąć.
   - Nie wydaje mi się.
   - Pani Su twierdzi coś odwrotnego. Poinformowała nas, że 
zachowuje się pan irracjonalnie, jest pan przewrażliwiony, a 
nawet agresywny. Rozbija pan meble.
   - Niech pilnuje swojego nosa! - warknąłem. - Meble! To 
był tylko taboret, zupełnie mały i stary.
   - Panie Nedomy, niech pan uważnie słucha, co panu zaraz 
powiem. Jest pan pod wpływem narkotyku. Wszystko świadczy o 
tym, że urabiali pana już od dłuższego czasu, niewątpliwie 
przez cały czas kręcenia i podczas prac przygotowawczych. 
Mogę wydać nakaz zatrzymania i kuracji profilaktycznej, ale 
wolałbym, żeby pan współpracował dobrowolnie. Nie jest pan 
żadnym młodzieniaszkiem, panie Nedomy, i dobrze pan wie, że 
nie można w nieskończoność przeciążać zjuwenilizowanego 
organizmu. Nie jest pan czterdziestolatkiem!
   - Niech pan słucha! - zacząłem krzyczeć. - Nie wiem, co 
naopowiadała panu Su. To histeryczka i jest o mnie 
zazdrosna. Ale to sprawa między mną a nią i policja nie ma 
prawa się do tego wtrącać. Żądam, aby natychmiast mnie 
uwolniono.
   Skinął ręką, trójca moich dobroczyńców się rozpłynęła, 
zresztą pod warstwą kurzu pokrywającą ekran jak szara 
kurtyna byli nie najlepiej widoczni, i pojawił się 
skomplikowany trigraf i wzór chemiczny.
   - Wynik analizy resztek napoju w szklance - powiedział. - 
Wie pan doskonale, na co na Lunie jesteśmy najbardziej 
cięci: na narkotyki, prostytucję i fałszerstwo. To właśnie - 
wskazał ekran - jest dowodem na obecność narkotyku i mam 
prawo zatrzymać osoby, które ten narkotyk do szklanki 
nalały, w mojej kompetencji jest też kuracja profilaktyczna.
   Zaczęła we mnie wrzeć wściekłość.
   - A po co ludzie pchają się na Lunę, czemu nie zostaną na 
Ziemi, na Kole albo na Lagrangach? Ponieważ to jest ostatnie 
miejsce w Układzie Słonecznym, gdzie jeszcze można się 
trochę zabawić. Turyści tu sobie trochę przyćpają, zachleją 
i liczą na to, że tubylcy ich oskubią. To się nazywa 
przemysł turystyczny! Wie pan o tym lepiej ode mnie. A 
gdybyście zaczęli na ludzi pokrzykiwać, gdybyście naprawdę 
wyeliminowali wszystkie narkotyki, a dobrze pan wie, że 
alkohol i nikotyna też są na tej liście, gdybyście 
pozamykali wszystkie dziwki i żigolaków, oszustów i 
cinkciarzy, cały przemysł turystyczny na Lunie pójdzie z 
torbami. Jak pan myśli, po co tu te tłumy ciągną? Żeby 
obejrzeć pomnik Armstronga i ślady Łunochodu? Drogi panie, 
żyję tu już ładnych parę lat i ręczę za to, że widziałem, 
jak te sławne ślady Łunochodu preparowano z okazji setnej 
rocznicy i jak te prawdziwe zniknęły, kiedy w pięćdziesiątym 
pierwszym w Mare Imbrium otwierano kompleks produkujący 
tlen. Panie komisarzu, mnie pan nie przechytrzy. Te wzorki 
może pan sobie wsadzić gdzieś. Gdzie ma pan dowód? W tej 
szklance? Niech pan mnie nie rozśmiesza. Pan Kriegsmann ma 
do dyspozycji więcej adwokatów niż pan goryli za plecami i 
nawet ten najgłupszy zapyta w sądzie, jak pan udowodni, że 
narkotyk w szklance umieścił Kriegsmann lub jego ludzie. Czy 
to nie mogła być równie dobrze pani Su, która panu ten dowód 
rzeczowy przekazała?
   Rozpaliłem się do białości i znowu pojawiły się te 
pasemka gniewu. Najchętniej bym komisarza zabił, w 
przebłysku trzeźwości sam się zdziwiłem, czemu go jeszcze 
nie chwyciłem za szyję, ale zdałem sobie sprawę, że te dwie 
kukły trzymają mnie za ręce, że mnie uniosły, aż nogi 
odlepiły mi się od ziemi, i trzymają mnie jak w imadle. 
Mógłbym je kopać o wiele gorzej niż kopali mnie weseli 
chłopcy w windzie, ale to nie miało najmniejszego sensu. 
Kukła reaguje na kopanie mniej więcej tak jak bazaltowy 
słup.
   Musieli mieć w rezerwie jeszcze jednego, ponieważ od tyłu 
nałożył mi na głowę naprawdę śmierdzący worek. Było to 
pięknie zharmonizowane. Jednocześnie kukły mnie puściły, a 
ten trzeci przyjemniaczek szarpnął za róg worka i już 
tkwiłem w nim po pas, potem zaś pociągnął za sznurek 
przyciskając mi w ten sposób ręce do ciała.
   W całkowitej ciemności natychmiast straciłem poczucie 
przestrzeni. Nigdy nie cierpiałem na klaustrofobię, nie 
mógłbym być górnikiem i nie wytrzymałbym na Lunie, ale 
możecie mi wierzyć, że ten worek to było narzędzie tortur 
dla doświadczonego żwirka mojego pokroju. Rzucałem głową z 
boku na bok, kopałem wokół siebie, ale kopniaki trafiały w 
powietrze. Po każdym takim wyrzucie bolały mnie stawy albo 
kolano, po chwili całe ciało miałem jakby w ogniu. Na linach 
trzymali mnie zapewne wszyscy trzej, ponieważ nie mogłem się 
schylić ani cofnąć. Jak długo to trwało? Kilkusekundową 
wieczność. Potem odezwało się uderzenie, coś trafiło mnie w 
ramię, pneumatyczny zastrzyk przebił tkaninę, po całym 
ramieniu rozlał się płomień, a kiedy znowu przyszedłem do 
siebie, leżałem na stole w gabinecie, a wokół mnie stał 
tłumek obrzydliwie współczujących ludzi, którzy rozmawiali 
ze sobą półgłosem, chyba żeby nie urazić mojej wrażliwej 
duszyczki.
   Byłem spokojny, zrównoważony. W głowie miałem wysprzątane 
jak nigdy dotąd, korytarze myśli świeciły po przejeździe 
automatów czyszczących i polerujących, żeby przed główną 
inspekcją błyszczało. Chyba nawet jeszcze je pomalowano! 
Inteligencja ze mnie wręcz tryskała i gdyby mi ktoś polecił 
wymyślić żarówkę, zapytałbym, czemu chce tak mało.
   - Proszę spokojnie leżeć, panie Nedomy, musi pan odpocząć 
- polecił mi kobiecy alt. Uśmiechnąłem się. Lubię kobiece 
alty (oczywiście wraz z wyposażeniem). - Teraz już wszystko 
będzie w porządku. Niech pan popatrzy w lewo... w prawo... 
Dobrze, reakcje w porządku.
   - Mogę usiąść?
   - Teraz już tak.
   Chcieli mi pomóc, ale nie potrzebowałem wsparcia. 
Opuściłem nogi ze stołu. Byłem nagi. Wydało mi się to bardzo 
komiczne.
   Nie opodal na metalowym, białym krześle siedział ów 
komisarz. Jego pomagierzy zbili się w tłumek i tkwili przy 
drzwiach. Zerknąłem na nich. Potem sobie przypomniałem, co 
zaszło... kiedy? Przed godziną? Przed tygodniem?
   - Chyba sporo narozrabiałem, co, panie komisarzu?
   - Inspektor Prochor - przedstawił się glina i pożółkłym 
palcem uderzył się gdzieś nad skronią. - A z tym 
rozrabianiem proszę się nie przejmować. To nie pańska wina. 
Narkotyki to świństwo. Dlatego jesteśmy na nie tacy cięci.
   - Jesteście na nie cięci bez przerwy i w takim samym 
natężeniu, jak długo żyję, a z tego, co mój świętej pamięci 
tatuś opowiadał wynika, że za jego młodych lat nie było 
inaczej. Sto lat ostrej walki.
   - Kłopot w tym - powiedział inspektor z wyrazem 
głębokiego żalu - że nie udało się przekonać społeczeństwa o 
długotrwałej szkodliwości słabych narkotyków.
   - Jak nikotyna, prawda? A propos, już pan próbował mydła z 
jeleniem?
   Nie zrozumiał dowcipu i zrozumieć nie mógł, ale mnie 
rozśmieszył, a to było najważniejsze. Inspektorowi nawet do 
głowy nie przyszło, że to była aluzja do jego brudnych 
palców.  Zwróciłem się do zastępu sióstr miłosierdzia.
   - Co ze mną zrobiliście?
   - Rutynowe postępowanie. Teraz może pan być zupełnie 
spokojny. Nie opanują pana niepożądane stany, o ile 
oczywiście nikt panu ponownie nie poda narkotyku. Wierzę, że 
będzie pan uważać. Powtarzam, nie zagraża żadne uzależnienie 
psychofizjologiczne - mówiła lekarka przyjemnym głosem. Była 
brunetką o twarzy usianej piegami. Malutka Lunianka, śliczna 
jak obrazek.
   - Złoży pan oficjalną skargę? - spytał inspektor badając 
wątpliwą czystość swoich paznokci.
   - Na kogo? - odparłem zdumiony.
   - Kriegsmann i Spółka. Oczywiście to oni podali panu 
narkotyk.
   - Jeżeli nawet, to nieświadomie - natychmiast 
odpowiedziałem. - Nie wierzę, żeby zdawali sobie sprawę z 
zawartości tego napoju. Przecież pan wie, jak to się odbywa, 
każdy barman w tym mieście pragnie wynaleźć coś, czego tu 
jeszcze nie było. A w dziedzinie picia, panie inspektorze, 
wynaleziono już praktycznie wszystko, chyba że mądra głowa 
dodałaby do drinka coś, czego jeszcze nikt wcześniej do 
drinków nie dodawał. Rozumie pan? W ten sposób do normalnego 
picia trafiają narkotyki.
   - To pan wie od pani Su - zauważył inspektor.
   - Nie chce się pan ubrać? - spytała brunetka.
   - Jeśli się już pani napatrzyła...
   - O coś pana pytałem - inspektor przerwał mój flirt.
   - Skarga? Nie, zdecydowanie nie. W końcu jedyną krzywdą, 
jaka mnie spotkała, jest to, że się tu nieszczęśliwie 
zakochałem.
   Brunetka uśmiechnęła się do mnie i w tej chwili naprawdę 
myślałem, że moja uwaga jej pochlebiła. Dopiero o wiele 
później, kiedy przypomniałem sobie ten uśmiech i to 
spojrzenie, wyczytałem coś innego: gadaj, dziadku, zdrów, i 
wynoś się stąd jak najszybciej, nie tylko ty tu jesteś.
   Czułem się lekki jak ci szpanerzy, których obserwowałem 
za oknem tarasu widokowego w hotelu Splendid. Albo jak 
sterowiec. Gdybym wiedział, że terapia jest tak przyjemna, 
zostałbym bywalcem w szpitalu.
   - Załatwię panu transport - zaproponował inspektor. - 
Gdzie pan pojedzie? Do domu? Do pani Su?
   - Sam się o siebie zatroszczę. A propos, jak długo tu 
byłem?
   - Dwa dni - odpowiedziała brunetka.
   Przez wypolerowane korytarze myśl przeleciała z 
szybkością torpedy. Dwa dni... To oznacza, że przespałem 
wycieczkę do starej Czeskopolskiej. Jedna z pielęgniarek 
(zabijcie, ale ze stuprocentową pewnością nie wiem, czy to 
była dziewczyna czy kukła) podała mi ubranie. Machinalnie 
wciągnąłem je na siebie.
   - Mogę zadzwonić? - spytałem.
   - Do "Błękitnej Laguny"? - podchwycił inspektor. Był 
nadzwyczaj dobrze poinformowany.
   - Nie. Do Splendidu. Pokój Jaśmin.
   Inspektor przez chwilę porozumiewał się z telkomem, a 
potem z wyrazem najgłębszego współczucia powiedział:
   - Nikt się nie zgłasza, panie Nedomy.
   Po kilku pytaniach stwierdziłem, że również pan 
Kriegsmann i Gaspar Dumoulins wyjechali gdzieś poza miasto. 
Kierunek Czeskopolska.

6.  To była cudowna wycieczka.
   Z Arkadii wyruszyłem północnopołudniową, w kierunku na 
Alhambrę, ale na dwudziestym siódmym kilometrze zjechałem na 
Strada del Sole, przejechałem przez Zwiezdogorodok II 
(zatrzymałem się tam na kawę) i dopiero gdzieś za 
skrzyżowaniem siódmej ekspresowej opuściłem Strada del Sole. 
Droga magnetyczna po niecałych trzydziestu kilometrach była 
dosłownie rozjeżdżona, musiałem więc przełączyć na gravo, 
ale paliwa było pod dostatkiem, a zresztą po co sobie tym 
łamać głowę, skoro mój pokładowy mądrala był absolutnie 
spokojny.
   Jechaliśmy raczej przez bezdroża niż drogą, ale to nie 
oznacza, że ruch się jakoś wyraźnie zmniejszył. Przeciwnie. 
Młodzież, jak się wydawało, wyszukiwała kąciki, gdzie diabeł 
mówi dobranoc i zwłaszcza w ostatnich czasach najwięcej 
ośrodków turystycznych wyrosło właśnie tutaj, z dala od 
autostrad. Co kilometr reklama świetlna, która oferowała 
dziewiczą przyrodę, atmosferę niefałszowanego pionierstwa. 
Musiałem się uśmiechnąć, kiedy zobaczyłem płytę o rozmiarach 
dwadzieścia pięć na dziesięć metrów wskazującą drogę do 
dotąd nie zbadanych kraterów. Tylko wówczas, gdy się 
gapiłem, dało się na to złapać pięć wycieczek.
   W Arkadii uprzejmi policjanci wyposażyli mnie w mapę 
wojskową, na której była zaznaczona powierzchnia 
niegdysiejszej Czeskopolskiej. Muszę przyznać, że bez tej 
mapy bym się zgubił. W ciągu ostatnich kilkunatu lat w tych 
rejonach znalazłem się chyba tylko trzykrotnie, ale nigdy 
dla pocieszenia ducha: zazwyczaj przygnała mnie tu fucha. Za 
każdym razem coś innego. Raz tu budowali metalowy fundament 
dziesięć na dziesięć kilometrów pod lustro energetyczne, za 
drugim razem składowisko skały (od czasów wprowadzenia 
grawitechniki odpadły kłopoty z magazynowaniem materiałów 
sypkich) - za moich górniczych czasów był to jeden z 
najpoważniejszych problemów ze względu na sześciokrotnie 
mniejszą grawitację, ale obecnie w tym tak zwanym dziewiczym 
rejonie budowano ośrodki wypoczynkowe, a takie budowanie 
było poprzedzone starannym oczyszczeniem okolicznej 
przyrody, naznaczonej dziewięćdziesięcioma laty bezlitosnego 
żyłowania złóż naturalnych.
   - Jeszcze pięć kilometrów - oświadczył mądrala.
   Droga nie była wspaniała, w głębokiej warstwie pyłu 
odbiły się bieżniki olbrzymich opon ciężarówek i moje koła w 
tych koleinach się ślizgały, bez generatora grawimetrowego 
zapewne bym się zabuksował, ale oczywiście nie na długo, 
ponieważ szybko by mnie wyciągnął jakiś księżycowy jeep.
   Słońce pięknie świeciło, był też niezły widok na 
Pleśniawkę, a ja sunąłem w odświętnym nastroju. Trzeba 
przyznać, że lekarze znają się na swojej robocie - złożyli 
mnie psychicznie do kupy, jak nigdy bym się tego nie 
spodziewał.
   Ale ten zwariowany inspektor mnie rozśmieszył. To są te 
ich policyjne mózgi, za każdym drobiazgiem węszą rozbudowaną 
intrygę. Zdawałem sobie wprawdzie sprawę, że pan Kriegsmann i 
przyjaciel Dumoulins byli zdolni do wielu rzeczy, żeby 
naostrzyć moją psychikę jak brzytwę, ponieważ zdecydowane 
typy mają w iluzynach największe powodzenie. Jednak pan 
glina ma przerysowane wyobrażenia o produkcji takiego 
iluzynowego programu, jeśli myśli, że iluzynowy bohater 
zaćpa gdzieś w hotelu, a potem wpada w akcję jak oszalały. 
Naiwniak!
   - Jeszcze dwa kilometry - odezwał się mądrala i już 
powoli zacząłem się rozglądać, gdzie się pojawi coś, co 
można by zobaczyć.
   Jak powiedziałem, budynki Czeskopolskiej zostały zasypane 
podczas budowy szóstej autostrady panlunarnej, ale według 
tego, co mówi pan Kriegsmann, Pan-Universal przedsięwziął 
wykopaliska archeologiczne, ujrzę więc chyba jakieś baraki, 
wieżę wydobywczą czy... skąd mogę wiedzieć, co właściwie 
zobaczę.
   Kiedy trafiłem na miejsce, naprawdę nie było wiele do 
oglądania.
   Zza horyzontu ze straszliwą gwałtownością, która tak 
przeraża nowicjuszy, wynurzył się nasyp o długości wielu 
kilometrów. Ilu? Nigdy się nie dowiedziałem. Zaczynał się za 
jednym horyzontem, a kończył za drugim. Gdzieś za nim była 
autostrada, ale mapa proponowała drogę, którą właśnie 
przebyłem, dlatego że autostradę panlunarną możecie opuścić 
tylko w terminalach. W jednym miejscu była wetknięta żółta 
tyczka z czerwono-żółtym proporczykiem w paski i inicjałami 
P-U.
   Czyli to jest symbol wielkiego przedsięwzięcia 
największej firmy iluzynowej Systemu Słonecznego, chyba 
pęknę, pomyślałem.
   Swoim jeepem dojechałem gdzieś do połowy stoku. Tam się 
zatrzymałem. Gravo trochę mnie popchnęło w górę, ale nie 
chciałem, by było włączone zbyt długo, ponieważ zapasy 
paliwa nie były niewyczerpalne, a ja, wiarus ze starej 
szkoły, wolałem zawsze wracać do domu z akumulatorem 
naładowanym do połowy niż jakkolwiek inaczej, w 
ostateczności w ogóle nie - co zdarzało się częściej niż 
chciały przyznać biura podróży.
   Jeep był oczywiście otwarty, miałem więc na sobie 
hermetyzowany kombinezon i szczelną maskę, żadne 
szpanerstwo, solidny model, jaki nosili przewodnicy 
turystyczni, alpiniści, poszukiwacze przygód i żółtodzioby, 
które chciały wyglądać jak pionierzy. To był ten paradoks - 
na pierwszy rzut oka nikt nie mógł odróżnić pioniera od 
prawdziwego zielonego, dopiero po dłuższej obserwacji w 
akcji. Przez ramię przerzuciłem worek z zapasowymi butlami, 
baterię, jakąś lampę i żelazny zapas jedzenia. Znowu pozorna 
bzdura. Zapas żywności odrzuciłby każdy, kto mieszka na 
Lunie dłużej niż dwa lata. Jedzenie? Po co? Przecież do 
najbliższego restu jest pięć, najwyżej dziesięć kilometrów 
prostej drogi, a mapa zaprowadzi z nieomylną dokładnością. 
Ale ja wtedy byłem już wygą ze starej szkoły, a poza tym 
lubiłem sobie poczynać jak wyga ze starej szkoły. Rest nie 
rest, ja polegam na sobie i na żelaznym zapasie i nikomu nie 
narzucam swojego stylu.
   Chyba więc was nie zaskoczę, jeśli powiem, że wziąłem ze 
sobą jeszcze czekan, dwadzieścia pięć metrów dobrej liny i 
nożyk, no, porządny nóż.
   Wylazłem na samą górę. W tej otwartej przestrzeni, kiedy 
macie na sobie dobrą maskę z przezroczystym plastykiem, 
odnosicie wrażenie, że stoicie gdzieś na Ziemi. Krajobraz od 
dawna nie był taki jeżowaty, jak w czasach, kiedy ujrzałem 
go po raz pierwszy. Nie było tu wiatru i wody, które by 
powodowały erozję, tylko ludzie i ich zgarniacze i 
ładowarki. Bez względu na protesty ligi ochrony przyrody i 
konserwatystów z powierzchni znikał jeden krater po drugim, 
górskie grzebienie traciły swoje zęby, a szczeliny 
wypełniały się śmieciami. Jeszcze pięćdziesiąt lat i będzie 
tu widok jak w Karkonoszach, pomyślałem. Dzięki gravo cała 
Luna dostanie atmosferę - wtedy wszyscy tak myśleliśmy.
   Na przeciwległym stoku szybko poruszały się trzy jeepy. 
Kierowcy nie żałowali maszyn, tak że za nimi unosił się 
wysoki i długi obłok pyłu i potrafię sobie wyobrazić, jak te 
dziewczyny piszczały i jęczały. Na pewno mieli ze sobą 
dziewczyny, po co w innym przypadku by tak szybko jechali? 
Pomachałem do nich, oni mi odpowiedzieli.
   Patyk z chorągiewką Pan-Universalu był wbity w okrągły 
otwór o szerokości około trzech metrów. Ostrożnie podszedłem 
bliżej. Byłem trochę zdenerwowany, ponieważ ta dziura mogła 
być kraterem jakiejś szychty i gdyby brzegi jamy nie były 
petryfikowane, mogłyby się zarwać, a upadek do szychty nie 
należy do przyjemności. Wkrótce się przekonałem, że brzegi 
są petryfikowane i zbliżyłem się bez dalszych obaw. Tam się 
zatrzymałem. Wyciągnąłem z worka lampę i poświeciłem nią do 
środka.
   Spece Pan-Universalu trafili prosto na kopułę komory 
przepustowej, chyba nawet tej, w której kiedyś przeżyłem 
swoje nieprzyjemne przygody.
   Obiema rękoma chwyciłem tyczkę z chorągiewką i 
szarpnąłem. Nawet nie drgnęła. Była wbita głęboko i 
starannie. Przywiązałem do niej linę i spuściłem się do 
środka. Liną potrafiłem posługiwać się zupełnie nieźle, 
przez jakiś czas zarabiałem na życie również jako przewodnik 
wypraw górskich.
   W ciągu kilku sekund trafiłem podeszwami na podłogę. Od 
sklepionych ścian odbijało się ostre światło reflektora. Do 
dzisiaj ściany nie straciły odcienia jasnej szarości. No bo 
i czemu miałyby ją stracić, pod kopułą już dawno nie było 
tlenu, a w próżni i ciemności kolory się praktycznie nie 
zmieniają. Gdybym tego nie wiedział, nie mógłbym produkować
fałszywych antyków, a ja robiłem doskonałe sztuki.
   Czego tu szukałem?
   To pytanie zadałem sobie dopiero w chwili, kiedy zrobiłem 
pierwsze kroki, żeby się rozejrzeć po otoczeniu.
   Muszę przyznać, że byłem trochę rozczarowany i że nie 
straciłem dobrego humoru tylko dzięki medykamentom, którymi 
naszpikowali mnie lekarze. Spodziewałem się bowiem, że 
zastanę tu zespół pana Kriegsmanna oddany wytężonej pracy. 
Musieli wiedzieć, że najpierw byłem na policji, a potem w 
ośrodku rehabilitacyjnym i że ich będę szukać.
   Jednak już to, że nie zostawili mi w hotelu informacji, 
oznaczało, że ani panu Kriegsmannowi ani przyjacielowi 
Dumoulinsowi ani, niestety, Genevieve, nie zależy na 
ujrzeniu mnie.
   Kriegsmann i jego ludzie zapewne zrezygnowali z wycieczki 
do ruin Czeskopolskiej.
   Długo jednak głowy tym sobie nie łamałem.
   Było to bowiem przedziwne uczucie - po pół wieku 
spacerować po miejscach, w których spędziłem swoje 
szczenięce lata żwirka, kiedy właściwie żwirkiem zostałem.
   Co by się stało, gdybym wówczas, przed pięćdziesięciu 
laty, nie uległ temu obłąkanemu pomysłowi i nie spróbował 
uciec?
   Oczywiście wróciłbym na Ziemię tak jak Brunza, Kazik, 
Dutkiewicz i inni panowie z kierownictwa, jak wszyscy 
chłopcy, których znałem - dobrze, z widzenia albo w ogóle 
nie. Ale oni teraz byli chyba wszyscy martwi, może z paroma 
wyjątkami. Umarli moi rodzice i koledzy, umarła mała 
siostrzyczka (dożyła dwudziestu pięciu lat, ale do dzisiaj 
mam ją w pamięci jako tę małą dziewczynkę, której obiecałem 
krater z Księżyca) i nie ma podstaw do przypuszczeń, że 
akurat ja miałbym to szczęście i uniknął tego strasznego 
wirusa AIDS, który w drugiej fali swojego szlachetnego 
postępowania nauczył się jako motocykla używać zupełnie 
zwykłych bakterii i poruszał się z organizmu do organizmu 
likwidując to najcenniejsze, w co organizm jest wyposażony - 
odporność na choroby.
   Nagle dobry humor diabli wzięli, jakby z kąta zasyczał na 
mnie wąż. Opanowała mnie nostalgia. Zrobiłem się nerwowy i 
wydało mi się, że znowu wrócił ten niepokój i niezrozumiała 
wściekłość, która prowadziła do tego, że bezsensownie 
kłóciłem się z każdym, nawet z małą Su.
   To niemożliwe, powtarzałem sobie, lekarze wymietli ze 
mnie narkotyki żelazną miotłą!
   To niemożliwe, a jednak to prawda, uświadomiłem sobie.
   Świetlistym stożkiem przejechałem po ścianach. Dokładnie 
naprzeciw mnie była śluza, oczywiście zasypana cetnarami 
lunarnej skały. Na przeciwległej ścianie musi być przejście 
na korytarz. Odwróciłem się. Tak, przejście było i miało na 
wpół otwarte drzwi, które kusiły, żeby w nie wejść.
   Co tam zobaczę? Korytarz. Przejdę przez korytarz i 
odwiedzę miejsca kiedyś tak dobrze znane... Bzdura. 
Sentymenty. Gdyby tu był Kriegsmann z całą paczką, badanie 
miałoby jakiś sens. A tak?
   Pożałowałem impulsu, który mnie tu przyprowadził. Lepiej
bym zrobił, gdybym został w Arkadii.
   Ale ten błąd będzie łatwo naprawić. Za parę godzin będę w 





.N:162
                        

domu, zadzwonię do kilku kumpli, a oni już mi znajdą pana 
Kriegsmanna.
   Podniosłem z ziemi worek i przymocowałem do pleców. 
Kriegsmann...
   Dziwne. Ciągle myślałem o Kriegsmannie, o Genevieve już 
prawie nie. Jej obraz mnie opuszczał. Dobry znak - najwyższy 
czas, żebym uzbrojony w bukiet róż wrócił do staruszki Su i 
był dla niej słodki jak cukierek.
   Wróciłem do liny, chwyciłem ją obiema rękoma i gwałtownie 
pociągnąłem. Za chwilę będę na górze.
   W pierwszym momencie wydało mi się, że nie trafiłem na 
linę, że chwyciłem próżnię, nawet się zatoczyłem i niewiele 
brakowało, a byłbym upadł. Ale moje ręce mocno ściskały 
sznur, więc pozostawało tylko spojrzeć w górę i podziwiać 
wspaniałe spirale, jakie lina kręciła podczas upadku.
   Ale numer! Taki wyżeracz i źle zawiązał linę! Gdyby 
zobaczyli to koledzy z naszego byłego oddziału, pękliby ze 
śmiechu. Kuba źle zacisnął węzeł, uwierzylibyście w to?
   Zdjąłem worek z ramienia, położyłem go pod nogi i 
pogrzebałem w środku. Rac ratunkowych było całe pudełko. 
Kolejna rzecz, o której wycieczkowicz myśli, że to zbytek. 
Ja targałem takie pudełka po Lunie od pięćdziesięciu lat i 
nigdy dotąd ich nie potrzebowałem. Dopiero teraz, kiedy 
znalazałem się w piętnastometrowej dziurze. Bez rac byłbym 
tu dosłownie pogrzebany żywcem. Obok przejadą całe orszaki 
wycieczkowych jeepów, ale komu by przyszło do głowy, że przy 
tej zabawnej chorągiewce jest otwór, a pod tym otworem 
przepaść, a na dnie opuszczony człowiek! Sięgałem właśnie po 
race, kiedy w słuchawce odezwał się męski głos:
   - Jakubie Nedomy!
   - Tu jestem!
   Pudełko wypadło mi z ręki. W otworze na górze na tle 
rozgwieżdżonego nieba pojawiła się główka jak u szpilki. 
Gdzie tam główka, solidna głowa, czy to człowiecza czy kukły 
(timbre głosu kazał mi przypuszczać, że to android).
   - Wiem, że pan tu jest - poważnie powiedział android (na 
pewno to był android).
   Dopiero w tej chwili przyszło mi do głowy, że to on 
odwiązał linę.
   - Przywołaj pomoc. Rozkazuję ci to. Albo sam mi pomóż. 
Rzuć mi linę. W jeepie mam zapasowy zwój. Szybko, ruszaj 
się.
   - Panie Nedomy, pan kogoś szuka - skonstatował android.
   - Oczywicie! Wie pan coś o panu Kriegsmannie?
   W tym zamieszaniu niechcący zacząłem go tytułować 
"panem".
   - Ponoć szuka pan człowieka, który dawno temu pana... 
skrzywdził.
   Mówił o Kacie, uświadomiłem sobie. Co to ma znaczyć?
   - Kiedyś go szukałem - wymamrotałem - ale to też dawno 
temu.
   - Dawno? - powtórzył za mną android. - Przecież właśnie 
teraz pan go tu szuka.
   - Szukałem pana Kriegsmanna.
   - Zdaje pan sobie sprawę, jak komicznie to brzmi?
   - Nie będę z tobą dyskutować. Natychmiast mnie wyciągnij!
   Zignorował mnie.
   - Mojemu panu nie podoba się, że go pan szuka. To 
spokojny człowiek. Nie lubi awantur. Pan mu przeszkadza.
   - Ty należysz do Kata! Natychmiast mnie z nim połącz!
   Android miał obowiązek wykonać moje polecenie. Ale nie 
wyglądało na to, że to zrobi. Serce zaczęło mi walić. Czyli 
to była kukła Kata!
   - Niech pan tak brzydko nie mówi o tym dobrym człowieku. 
On sam nazywa siebie Egzekutorem, gdy wspomina stare czasy. 
Przyzna pan, że słowo Egzekutor brzmi lepiej i szlachetniej.
   - Wyciągnij mnie, rozkazuję ci to - powiedziałem 
zdecydowanym tonem. I nagle gniew. Wybuchł we mnie jak 
drzemiący wulkan. Moja wcześniejsza popędliwość była jedynie 
pomrukiem wobec wściekłości, jaka się teraz we mnie 
odezwała. Nie pamiętam, co wykrzykiwałem do tego androida. 
Miało to w sobie racjonalny sens. Zakładałem, że ktoś 
zmienił jego obwody bezpieczeństwa i podwyższył próg 
posłuszeństwa, jak to się robi w rodzinach z małymi dziećmi, 
żeby służba słuchała tylko sensownych poleceń naprawdę 
myślących istot, czyli dorosłych. Bezpiecznik można 
przestroić, ale nie wyjąć. Ale ten, kto stroił androida Kata 
(zapewne sam Kat) ustawił poprzeczkę cholernie wysoko. Ja 
swoje rozkazy wypowiadałem niezmiernie poważnie. Ignorował 
mnie, jakby słuchał miauczenia kota.
   - Rozumie pan, że mój właściciel nie ma najmniejszej 
ochoty się z panem spotkać?
   - Przekaż mu, że mam go w dupie. Przekaż mu, że to dla 
mnie stara sprawa tak samo jak dla niego. Nie wierzysz mi? 
Spytaj pani Su. Ona dobrze wie, jak to jest. Ty przeklęta 
kukło, nie potrafisz pojąć, że po pięćdziesięciu latach 
niektóre rzeczy tracą dla człowieka znaczenie?
   Ale teraz kłamałem.
   Gdyby z okrągłego, usianego gwiazdami otworu nad moją 
głową spuściła się nowa lina, a po niej Kat i wyznał mi 
swoją tożsamość (już od dawna byłem pewien, że muszę tego 
człowieka znać), pięściami rozbiłbym mu maskę i kazałbym mu 
wdychać świeżą księżycową próżnię.
   Bryzg laserowego błysku wywołał pod moimi nogami 
fajerwerki. Mimo woli odskoczyłem w tył. Właśnie tego chciał 
strzelec, trafił. Od pudełka z racami sygnalizacyjnymi 
dzieliły mnie teraz trzy, może cztery metry. Natychmiast 
zdałem sobie sprawę z niebezpieczeństwa, które mi groziło. 
Muszę skoczyć do tego pudełka i zakryć je ciałem. Do mnie 
strzelać nie będzie. Tego byłem pewien. Żaden android tego 
nie zrobi, choćby nie wiadomo kto (Kat?) wyczyniał różne 
numery z jego e-psychiką.
   Rozpoczął kanonadę. Oślepiające bluzgi energii stworzyły 
mur między mną a tym pudełkiem, które oznaczało ocalenie. 
Krok po kroku musiałem się cofać.
   A potem starczył jeden dobrze wycelowany strzał i 
fajerwerki zaczęły się na nowo, tym razem na wielką skalę. 
Race się zajęły i rozpętały wokół mnie prawdziwe piekło.
   Stałem dalej, ponieważ w hermakach i masce nie mogło mi 
się nic stać i faktycznie, kiedy jedna z rac padła na moją 
pierś, odbiła się, a ja nie poczułem najmniejszej zmiany 
temperatury. Hermaki doskonale izolują, inaczej zresztą być 
nie może, człowiek zamarzłby na kość.
   Wszystko to wiedziałem, ale nie zapanowałem nad 
mimowolnym gestem i uniosłem ręce, żeby chronić oczy. Race 
wokół mnie krążyły jak wściekłe lśniące szerszenie, 
trafiały w ściany, odbijały się od ich wypukłości w 
najróżniejszych kierunkach, padały na podłogę, a potem znowu 
pod kątem ostrym leciały w górę.
   A potem to się stało.
   Jedna raca, chyba ta ostatnia, wyleciała z pudełka i 
trafiła w czubek mojego lewego buta. Nie było to silne 
uderzenie, nawet nie drgnąłem. Raca zmieniła kierunek i 
leciała prostopadle w górę, prosto w okrągły otwór upstrzony 
gwiazdami.  
   Trwało to zbyt krótko, bym zdążył z siebie wydać radosny 
okrzyk, ale dzisiaj, kiedy to sobie przypominam, zdaję sobie 
sprawę, że wtedy otworzyła się przede mną brama do 
wieczności. Raca leciała, skracała odległość z powolnością 
sadysty. Było to jak w prastarym sofizmacie o Achillesie i 
żółwiu, z pozostającej drogi przebyła połowę, a z tej 
połowy znowu połowę, a potem połowę połowy, nigdy nie doleci 
do celu, starzy eleaci już dwa i pół tysiąca lat temu 
udowodnili, że strzała nie doleci do celu.
   Mieli rację.
   Rakieta nie doleciała do celu. W ostatniej chwili, kiedy 
była już niemal na górze, android się wychylił i nadstawił 
pierś.
   Trafiła go z całym impetem, jak jej towarzyszka przed 
kilkoma sekundami trafiła mnie, i samo to uderzenie na pewno 
mu nic nie zrobiło.
   Ja jednak w momencie uderzenia stałem na ziemi. A on?
   Wystawał swoim korpusem poza krawędź, zaczepiony tylko 
nogami.
   Ten android miał błyskawiczne reakcje. Zdążył chwycić 
rękoma płonącą rakietę, przytulić ją do piersi, trzymał ją 
jak średniowieczny pielgrzym świecę, ale tamten na pewno 
zwracał uwagę na to, żeby się nie poparzyć i żeby kapiący 
wosk nie poplamił mu włosienicy. Androidowi było to 
obojętne. Dzierżył płonącą rakietę przy piersi, a potem już 
tylko spadał i spadał, nastąpiła nieskończoność numer dwa, a 
kiedy się skończyła, tak potrzebna człowiekowi maszyna 
leżała rozbita pod moimi nogami, a śmierć maszyny była tak 
samo mokrą sprawą jak śmierć człowieka.
   W ręku ciągle trzymał pistolet laserowy.
   Musiałem włożyć sporo wysiłku, żeby wyrwać mu go z dłoni.
   Strzeliłem na próbę. Nie, broni nic się nie stało.
   Przynajmniej będę mieć środek, żeby skrócić 
nieskończoność numer trzy, kiedy zużyję ostatni kubik tlenu.
   Na pewno opętywało mnie szaleństwo, ponieważ dokładnie 
sobie przypominam, że na tę myśl zadrżałem. Ten laserowy 
pistolet na pewno skróci czyjeś życie, ale nie będzie to 
moje życie.
   To będzie jego życie, Kata czy Egzekutora, jak sam siebie 
nazywał, życie tego, który podczas drugiego zamachu na mnie 
wysłał miast siebie tę maszynę, z której została tylko 
trzęsąca się kupka krzemowych galaret u moich stóp.

7.  Gdzieś koło pięćdziesiątki zacząłem częściej myśleć o 
swoim życiu. Podstawowe pytanie brzmi: czy istnieją w nim 
przypadki? Odpowiemy dopiero po wyjaśnieniu innego problemu, 
mianowicie, że coś w życiu istnieje, czyli coś jest częścią 
życia. Wokół nas rozwijają się miliony fabuł, powstają i 
zanikają, przenikają się, wzajemnie się wykluczają i niszczą, 
a każda z nich jest przypadkiem w tym sensie, że w żaden 
sposób nie przyczyniliśmy się do ich powstania ani do 
przeniknięcia się z inną fabułą ani do zaniku, że nie 
tknęliśmy ani jednego ogniwa łańcucha jej przyczynowości. 
Takie fabuły bez wątpienia są przypadkowe. Tylko przypadkiem 
minęliśmy brunetkę z kokardą przy szyi, zdanie, które 
usłyszeliśmy ("Przyniosła mu to, ale gdy tylko się 
odwróciła, już go nie było", jakoś tak to brzmiało), było 
zupełnie przypadkowe, przypadkiem oślepili lumiplast na 
fasadzie iluzyna obok "Błękitnej Laguny", przypadkiem 
przejeżdżające gravo w numerze rejestracyjnym miało dwie 
szóstki i tylko przypadkiem to zauważyliśmy.
   To wszystko są przypadki, jeśli jesteśmy od nich 
odizolowani obojętnością. Przypadkowość zaczyna być 
problematyczna, kiedy wstępujemy do akcji. Zatrzymajmy tę 
brunetkę, pochwalny jej kokardę, zaprośmy ją do iluzyna na 
najnowszy przebój "Trzej wspaniali": czy to było spotkanie 
przypadkowe? A może nieświadomie czekaliśmy na brunetkę z 
kokardą, byliśmy na nią przygotowani i według praw 
statystyki kiedyś musieliśmy ją spotkać?
   Takimi abstrakcyjnymi rozmyślaniami nikt daleko nie 
zaszedł (może najwyżej do podręczników historii filozofii, 
ale to nie żadna sława). W życiu praktycznym odgrywają się 
fabuły przypadkowe i niektóre z nich są przyjazne, a inne 
przeciwnie, niepomyślne. Spotykamy przyjaciela, który 
proponuje nam banana - to przypadek pomyślny. Ten sam 
przyjaciel (w innych okolicznościach) idzie przed nami, 
odrzuca skórkę z banana, my się na niej poślizgniemy i 
złamiemy nogę - klasyczny przykład nieszczęśliwego 
przypadku. To przykłady jasne, obserwowane przez pryzmat 
chwili. Inaczej będą wyglądać z dystansu. Przyjaciel z 
bananem po dwóch tygodniach przychodzi prosić o pożyczkę - 
nie można odmówić rozdającemu smakołyki, ale, biada, on 
nigdy pożyczek nie zwraca. Niech będzie przeklęty ten 
bananowy moment! W drugim przypadku, kiedy poślizgnęliśmy 
się na skórce, spotykamy w szpitalu olśniewająco piękną 
dziewczynę, brunetkę z kokardą przy szyi i to była Ona... 
Ozłocić tę skórkę, która nas połączyła! No a z biegiem lat 
skala zmienia się zupełnie i już w wieku pięćdziesięciu lat 
nie mogłem powiedzieć, czy do Księżyca przypisał mnie na 
stałe przypadek dobry czy zły.
   Łatwo się rozmyśla z upływem czasu i w spokoju i oby był 
mi dany spokój przynajmniej w tych chwilach, kiedy znalazłem 
się w sytuacji fatalnej, w kopule komory przepustowej 
niegdysiejszej Czeskopolskiej zasypanej niepotrzebną skałą, 
która przeszkadzała w budowie szóstej panlunarnej! O spokoju 
jednak nie mogło być mowy. Zachowywałem się jak opętaniec, 
utraciłem resztki samokontroli i byłem podobny raczej do 
zwierzęcia niż racjonalnie myślącego człowieka.
   Mój rozum był zaciemniony, ale nawet w tych chwilach 
otępienia miałem jasne przebłyski, które umożliwiały mi 
uświadomienie sobie niektórych sprzyjających okoliczności, 
powiedzmy przypadków.
   I tak na przykład ów rozbity android był modelem 
przystosowanym do pracy w atmosferze tlenowej. Miał więc 
ubranie hermetyczne podobne do mojego, taką samą maskę, a 
nawet butlę z tlenem na plecach, jednak oznaczoną literą 
"A". Miałem szczęście, że android Kata nie należał do 
kategorii androidów próżniowych. Szczęśliwy przypadek?
   Dzięki szczęśliwemu przypadkowi odkryłem w komorze butlę 
z pianą petryfikacyjną. Ale nawet to nie było właściwie 
przypadkiem, te butle były obowiązkowym wyposażeniem komory 
i dziwne by było, gdyby ich brakowało. Piana, jak 
sprawdziłem, nie straciła nic ze swoich cudownych 
właściwości i w zasadzie nie mogła stracić, ponieważ 
polimeryzacja następowała po opuszczeniu pojemnika.
   No a to, że miałem przy sobie czekan i nóż, to już w 
ogóle nie był przypadek, jak wiecie z poprzedniej 
wypowiedzi.
   Takie i podobne myśli przebłyskiwały w mojej 
rozwścieczonej mózgownicy, w króciusieńkich okamgnieniach. 
Przez większość czasu nie myślałem w ogóle, pracowałem jak 
mrówka.
   Pistolet laserowy miał akumulator zużyty w dwudziestu 
pięciu procentach, ale tych siedemdziesiąt pięć mogło 
wystarczyć do wyżłobienia otworu w ścianie.
   W którym miejscu ciąć? Było to pytanie wręcz 
egzystencjalne. Resztki kopalni były zasypane wałem 
ciągnącym się kilometrami. Uratuję się, jeśli uda mi się 
wykopać tunel tak, że podkop będzie w boku nasypu. Biada mi, 
jeśli się udam wzdłuż. Ale jak na dnie kopuły zorientować 
się, w którym miejscu mam kopać?
   Starałem się przypomnieć sobie tę chwilę, kiedy po linie 
spuszczałem się w dół, ale tyle razy okręciłem się wtedy 
wokół swojej osi, że absolutnie nie mogłem ufać natarczywemu 
wrażeniu, że owo miejsce jest na prawo od śluzy. Myślałem 
też o kształcie kopalni i próbowałem oszacować, jak mógł być 
nasypany wał. Ale te rozważania do niczego nie prowadziły. W 
ciągu pięćdziesięciu lat teren tak się zmienił, że jeszcze 
przed budową szóstej panlunarnej nad powierzchnię wystawały 
tylko najwyższe obiekty, takie, jak ta kopuła komory.
   Spojrzałem w górę.
   Gwiazdy!
   W otworze ujrzałem gwiazdy. Tylko one mogą mi pomóc 
określić kierunek. Jak każdy doświadczony żwirek na 
gwiezdnej mapie znałem się zupełnie nieźle i w ten sposób 
określę bezpieczny kierunek. Ale tym razem było gorzej. 
Trzymetrowy otwór na wysokości piętnastu metrów to, drodzy 
przyjaciele, kąt dwudziestu stopni. Kiedy więc spojrzałem w 
górę, ujrzałem tylko kilka gwiazd, które mogły należeć do 
każdego gwiazdozbioru, jaki wam przyjdzie na myśl. Kiedy 
zdałem sobie z tego sprawę, ogarnęła mnie czarna rozpacz, 
która wkrótce zamieniła się w ulgę: o ja durny, przecież na 
dnie kopuły mogę się poruszać i jeśli będę patrzeć w górę, 
stopniowo zobaczę zupełnie spory kawałek nieba!
   Ta metoda nie była jednak tak łatwa, jak w pierwszej 
chwili mogło się wydawać, ponieważ nie jestem Dziadkiem 
Wścibiaczem i nie mam we łbie elektronicznej pamięci i nie 
zdołam zapamiętać położenia każdego z błyszczących punkcików 
tam w górze, żeby z poszczególnych danych cząstkowych metodą 
prostej syntezy stworzyć mozaikowy obrazek nieboskłonu. 
Włożyłem w to sporo spekulacji, zajęło mi to mnóstwo czasu i 
wydychałem mnóstwo tlenu, zanim z pewnością udało mi się 
określić starą dobrą Kasjopeję. Potem już wszystko było 
jasne. Tunel muszę zacząć drążyć naprawdę na prawo od śluzy, 
jakieś cztery kroki.
   Starannie wymierzyłem i nacisnąłem spust. Na szczęście 
nie było tu atmosfery i plastykowi nie pozostawało nic poza 
topieniem się bez efektów ogniowych i dymnych. Promień 
przeciął plastyk i tkaninę z karbonitu oraz grubą warstwę 
siliplastu. Cierpliwie, centymetr po centymetrze ciąłem 
ścianę kopuły i z wielkim niepokojem obserwowałem wskaźnik 
stanu akumulatora. Gdyby tak można było obliczyć, kiedy 
wyczerpię energię! Ale akumulatory były pod tym względem 
niezbadane. Trzymały ładunek, sknerzyły go, sączyły po 
kropelkach i nagle łup i zamiast szóstki na wskaźniku była 
trójka, a już na jej miejsce pchała się dwójka. Ostrzem noża 
narysowałem na ścianie krąg, naprawdę niewielki, i prosiłem 
wszystkie bóstwa wszechświata, nawet tych zapomnianych 
fundziackich bożków, przez których jeszcze pół wieku temu 
lało się tyle krwi, żeby mieli mnie w swojej opiece i żebym 
zdołał się tą dziurą przecisnąć.
   Nie będę przeciągać. Praca szła jak z płatka, pomijając 
to, że akumulator wyładował się, a tym samym płomień zgasł, 
kiedy do wycięcia pozostał ostatni centymetr.
   Tylko ostatni centymetr? Czy próbowaliście już kiedyś 
złamać centymetrowy siliplastowy krąg wzmocniony 
karbonitowymi włóknami? A ten kawałek "tylko" centymetrowej 
grubości był wbity głęboko, na co najmniej piętnaście 
centymetrów.
   Cały wysiłek na nic, a co gorsza, pistoletu już nigdy nie 
wyceluję ani w Kata, ani nawet w siebie, żeby skrócić 
cierpienia.
   Chyba że...
   Do dzisiaj się dziwię, skąd się wtedy we mnie wzięło tyle 
pomysłowości.
   Czekanem i nożem przebiłem się do klatki piersiowej 
rozwalonego androida. Szło ciężko, ponieważ galareta już 
zaczęła tężeć, ale ku mojej uldze serce kukły (czyli 
akumulator) był w porządku. Od tej chwili musiałem pracować 
bardzo ostrożnie, bo niewielki błąd mógł doprowadzić do 
wybuchu. Ale nie zapominajcie, że jestem specjalistą od 
podrabiania w tuzinie fachów i że w małym warsztacie za 
sklepikiem wyprodukowaliśmy z Dziadkiem Wścibiaczem 
kilkadziesiąt stuprocentowo prawdziwych antycznych 
androidów. Nie, naprawdę, serca kukły nie trzymałem w rękach 
po raz pierwszy.
   Serce przylepiłem do ściany tężejącą galaretą jego 
paraorganizmu.
   Trzeba było tylko odpalić.
   Kolejne "trzeba było tylko", które łatwo powiedzieć, ale 
piekielnie trudno zrobić.
   Szybko wpadłem na sposób, który ten improwizowany ładunek 
mógłby zainicjować do wybuchu: użyję akumulatora swojej 
lampy. Ale jak połączyć obwód elektryczny?
   Płynęły minuty, tlenu ubywało. A ja męczyłem mózg 
spekulacjami. 
   Pomógł mi znowu android.
   Był martwy, ale - jak wiecie - nawet android nie umiera 
natychmiast. W jego pozytronowym mózgu ostatnie impulsy 
ustają dopiero po dłuższym czasie. I na tym oparłem sposób 
na ocalenie. Kiedy odcinałem szyję androida i oddzielałem 
głowę od rozbitego korpusu, nie czułem się najlepiej. 
Maszyna na szczęście milczała, ale oczy były ciągle żywe i 
obserwowały każdy mój ruch. Twarz była nieruchoma, jak 
wyrzeźbiona z plastyku - i nieustannie musiałem sobie 
powtarzać, że naprawdę tak jest. Tak, nie czułem się 
najlepiej i tym bardziej nienawidziłem tego, który to 
zawinił, kto mnie wrobił w tę sytuację, twórcę mojej 
życiowej tragedii - bezimiennego sadystę, którego nazwałem 
Katem.
   To, co stworzyłem, nie było niczym innym niż układem 
spustowym.
   Dopóki w mózgu androida tliła się choćby iskierka funkcji 
życiowych, energię czerpał z akumulatora. Kiedy mózg 
przestaje pracować na dobre, otwiera się droga w innym 
kierunku i uwolniona energia wywołuje eksplozję bomby.
   Wszystko to przygotowałem i opuściłem kopułę. Schowałem 
się w korytarzu, tym samym, w którym za dawnych lat 
ubierałem się w bałwana, kiedy dziadki chcieli mnie 
nastraszyć podczas ceremoniału chrzcin nowicjusza. Czekałem 
na wybuch w całkowitej ciemności i zastanawiałem się, czy w 
rezultacie nie popełniłem błędu buntując się przeciw temu 
tępackiemu obrządkowi, nie pozwalając się ochrzcić jak inni.
   Czemu nie podzielam losu innych? Czemu zawsze idę inną 
drogą? Czemu staram się dotrzeć do Jedynki na własną rękę, 
skoro reszta wraca do domu promem? I czemu żyję, skoro 
koledzy umierają na S-A? Żyję chyba tylko po to, że mam siłę 
napędową życia, która nazywa się Kat? Niedługo się 
przekonam. Nie może być daleko. Na pewno jest wystraszony, 
skoro próbował dokonać na mnie zamachu.
   Układ spustowy wpuścił prąd do serca androida. W próżni 
oczywiście żadnego wybuchu nie słyszałem, ale podłoga pod 
moimi nogami nieźle zadrżała.
   Wpadłem do kopuły. Nic nie widziałem. Było ciemno, a 
później sobie uświadomiłem, że nawet lampa niewiele by 
pomogła, bo kopuła pełna była pyłu. Jednak w jednej ręce 
miałem czekan, w drugiej nóż, a kierunek drogi wbiłem sobie 
w pamięć. Dotarłem do dziury z dokładnością jakichś 
pięćdziesięciu centymetrów, a to niezłe osiągnięcie, 
zważywszy moje zdenerwowanie.
   Wybuch znacznie poszerzył otwór i dodatkowo stopił skałę 
na dobre dwa metry w głąb. Naprzód! Wszedłem do wykopu, a 
potem już tylko kopałem i ryłem, rękoma i nogami odpychałem 
wydrążoną skałę za siebie i w regularnych odstępach 
pokrywałem szyb warstwą piany petryfikacyjnej, żeby mi to 
wszystko nie spadło na głowę.
   Był to nasyp, ale trzeba pamiętać, że nigdy nie był ubity 
deszczem ani śniegiem jak na Ziemi i oddziaływała na niego 
tylko sześciokrotnie mniejsza grawitacja. Jak już 
wspomniałem, aż do wprowadzenia grawitechniki były problemy 
z magazynowaniem i transportem materiałów sypkich, ale 
wtedy, kiedy jak kret drążyłem szyb, ta słaba grawitacja 
stała po mojej stronie: skała była jakby natapirowana, 
posuwałem się więc do przodu z niezłą prędkością.
   Z niezłą prędkością... trwało to tak długo, że zużyłem 
swoją butlę i tę androida w osiemdziesięciu procentach.
   Kiedy czekan przebił ostatnią warstwę i wyleciał na 
zewnątrz, poczułem prawdziwe szczęście. Otwór poszerzyłem 
rękoma, wytoczyłem się, a potem już tylko zsuwałem i 
staczałem się po stoku w dół, by wylądować na brzuchu obok 
swojego jeepa.
   Krzyczałem z radości i gdyby w tej chwili podszedł do 
mnie Kat, wszystko bym mu wybaczył.
   Dobrych pięć minut tak leżałem i nabierałem sił.
   Wreszcie wdrapałem się na siedzenie. Pierwsze spojrzenie 
na deskę rozdzielczą powiedziało mi jednak, że jest źle. Nie 
mrugała żadna płytka kontrolna, żadna cyferka, a mapa 
zniknęła. Jeep był tak samo martwy jak ten android w kopule. 
Otworzyłem maskę i od razu zorientowałem się, co się stało. 
Ktoś (kto?) zmiażdżył całe centrum rozdzielcze wozu. Został 
z niego wrak, który nie przejedzie nawet metra. Chyba że go 
popchnę.
   Coś mnie tknęło, żeby się rozejrzeć.
   Potem ich zobaczyłem.
   Na grzbiecie okolicznych pagórków poerodowanych 
niespożytą działalnością maszyn parkowało kilkadziesiąt 
jeepów i autobusów, niektóre samodzielnie, inne w grupkach. 
Były obsypane turystami, którzy na mnie patrzyli. W 
pierwszej chwili nie zrozumiałem, o co chodzi, i 
rozpaczliwie machałem, żeby przywołać pomoc. Nikt nawet 
palcem nie kiwnął, żaden jeep nie uruchomił silnika, żeby 
zjechać do mnie na dół.
   Wyruszyłem więc prosto pod górkę do najbliższej grupki 
wozów. Indykator tlenu był coraz smutniejszy. Pozostawało mi 
ledwo pół godziny życia.
   Przede mną, na grzbiecie, w butlach i kontenerach 
zmagazynowano ocean tlenu, smacznego, pachnącego, 
życiodajnego tlenu.
   Wreszcie dobiłem do najbliższego jeepa.
   Był porządnie po pioniersku wyposażony: wszędzie 
kołowroty i sondy selenologiczne, haki, wzięli nawet makietę 
tysiąc czterysta pięćdziesiątki. Na siedzeniach spoczywała 
rodzinka, ojciec z matką i dwóch synów. Mieli na sobie 
staromodne seryjne bałwany, więc przez przezroczyste bąble 
widziałem ich twarze. Wyglądali na rozbawionych, ale zapewne 
czuli się nieswojo.
   - Pomóżcie mi, proszę - krzyczałem do nich.
   Ciągle do mnie nie docierało, o co tutaj chodzi.
   - Pomóżcie! Kończy mi się tlen!
   Chłopcy pokazywali mi języki, jeden wspaniale zezował, a 
drugi rękoma robił ośle uszy. Matka z zakłopotaniem się 
uśmiechała, potem odwróciła się do męża i na uniwersalnej 
częstotliwości, na którą był nastawiony również mój telkom, 
powiedziała:
   - Artur, poleć mu, żeby poszedł dalej. Nie lubię tych 
przedstawień.
   - Dobrze to robisz, frajerze - zwrócił się do mnie tatuś 
- ale masz tu innych widzów.
   Dotarło do mnie, że uważają mnie za androida, za jakąś 
atrakcję, która tutaj, na pustyni, gra ku uciesze 
publiczności rozbitka na Lunie!
   - Proszę mi uwierzyć, jestem człowiekiem, nie androidem! 
Potrzebuję tlenu! Popatrzcie na moje wskaźniki!
   - Chodź do nas, moje dzieci też chcą cię obejrzeć - 
odezwał się w słuchawkach sąsiad turysty-pioniera. Ten udał 
się w dzicz w komfortowym jeepie mieszkalnym i moje 
wystąpienie obserwował zza wielkiego okna. Trzy dziewczynki 
z warkoczykami przyciskały do szyby nosy, a jedna, ta 
najmłodsza, chyba się mnie bała, bo zaczęła płakać.
   Zataczałem się od wozu do wozu. Widzowie byli zachwyceni 
i bili mi brawo. Widziałem ich dłonie, które uderzały o 
siebie, a w słuchawkach rozlegał się entuzjastyczny krzyk.
   Odwróciłem się plecami do publiczności i potykając się 
ruszyłem po stoku w dół.
   Historia się powtarza. Znów wędruję od Czeskopolskiej do 
cywilizacji. Znowu brak mi sił, znowu tylko krok dzieli mnie 
od zguby, ale wtedy byłem sam, a teraz dopinguje mnie 
kilkuset zadowolonych turystów w ogrzewanych hermakach albo 
kabinach jeepów. Znowu jestem zbiegiem. Po pięćdziesięciu 
latach.
   Pół wieku - i taka różnica! Czy ktoś jeszcze ośmiela się 
twierdzić, że nie ma postępu?

8.  Historia się powtarza, ale po raz drugi to już fraszka.
   Ponoć tak jest zawsze: w moim przypadku sprawdziło się w 
stu procentach.
   Kiedy padłem pokonany przez zmęczenie, rozpacz, strach i 
nienawiść, która potrafi wyczerpać człowieka tak samo szybko 
jak wysiłek fizyczny, widzowie na okolicznych pagórkach byli 
poważnie niezadowoleni z mojego przedstawienia i zadzwonili 
po brygadę naprawczą.
   Co prawda, nie obeszło się bez komplikacji. Centrum 
rozrywki nie miało w programie żadnej atrakcji na temat 
"Wędrówki Samotnego Pioniera" i pierwszą reklamację po 
prostu zignorowało, a z drugą uczyniło to samo. Z letargu 
wyrwał je dopiero rozeźlony ojciec rodziny, który zagroził, 
że złoży skargę w Radzie Miejskiej Arkadii, gdzie zasiada 
szwagier jego kuzyna. Strach przed zemstą szwagra jego 
kuzyna zmusił tych dobrych ludzi do tego, by wysłać wóz 
konserwatorów. No a ponieważ wśród mechaników ja z kolei 
miałem swojego znajomego, niewiele wysiłku kosztowało mnie 
przekonanie go, że nie jestem zepsutą kukłą, ale zupełnie 
zwyczajnym człowiekiem, który jednak nieodwracalnie się 
zepsuje, jeśli mu jakaś dobra dusza nie umożliwi wymiany 
butli z niebieskim pasem, którą mam na plecach. Trochę 
zamieszania wywołała też okoliczność, że butla z tlenem na 
moich plecach miała oznakowanie "A", ponieważ pierwotnie 
należała do kukły, ale w końcu jednak uwierzyli, że moja 
oryginalna butla oznaczona literą "H" leży obok szczątków 
zniszczonego androida.
   Czy w tych chwilach coś odczuwałem?
   Oczywiście. Przeważała radość, ulga, ale wszystko to było 
zdławione przez ciężar zmęczenia. Chciało mi się spać i jak 
tak siedziałem obok mechaników na tylnych siedzeniach ich 
konserwatorskiego jeepa, głowa kołysała mi się na wszystkie 
strony i kilkakrotnie zmogła mnie drzemka.
   Odwieźli mnie aż do Zwiezdgorodku II, gdzie mieli swoją 
bazę, a barmanka w bistro uśmiechnęła się do mnie jak do 
starego znajomego widząc mnie tego dnia po raz drugi. Znowu 
zamówiłem kawę.
   - Co się panu stało? Wygląda pan, jakby przejechał po 
panu walec.
   - Nie uwierzy pani, ale błądziłem po pustyni.
   Ten dowcip chwycił, ponieważ serdecznie się zaśmiała. 
Poleciła mnie potem swoim znajomym, załodze trucka na trasie 
Ozz-Arkadia, żeby mnie wzięli ze sobą. Kipiałem wprost z 
wdzięczności, kiedy chłopcy pozwolili mi wleźć do tyłu na 
koję. Pod głowę podłożyłem jakieś puszki i śrubokręty, 
przykryłem się chyba lewarem i już spałem jak zabity.
   Obudziłem się na wpół ogłupiały, ale w pełni sił. 
Zupełnie doszedłem do siebie dopiero w "Błękitnej Lagunie", 
gdzie kochana Su zaserwowała mi jakiś eliksir życia.
   Moja malutka kochana Su! To było przywitanie!
   Bez laserowych oczu, bez śledczych spojrzeń aż na dno 
mojej czarnej duszy, było to przywitanie syna marnotrawnego 
w całej rozciągłości: z radosnymi okrzykami, łzami w oku i 
wieszaniem się na szyi. Personel również szczerze się 
cieszył, że pan wrócił, czy to byli chłopcy od techniki, 
bramkarze czy kukły, ponieważ nawet android nie jest 
szczęśliwy, kiedy go pani opieprza i plącze mu program 
kaprysami. Pretensje zaczęły się po ogólnym uspokojeniu 
emocji.
   - Uwaga, naciśnij na hamulec, droga Su - powiedziałem. - 
To twoja wina. Gdybyś nie nasłała na mnie tych policjantów, 
nic by się nie stało.
   Su oświadczyła, że o żadnych policjantach w życiu nie 
słyszała i nie wzdragała się przed zadzwonieniem do Dziadka 
Wścibiacza, żeby natychmiast przyszedł do knajpy. Po 
pierwsze dlatego, że tu jestem, po drugie, żeby świadczyć o 
jej niewinności.
   - A co ze szklanką?
   Rozmowa, jak mówi klasyk, ślepego z głuchym.
   - Jaka szklanka?
   Ja znowu na to, że przecież ta szklanka, którą ona sama 
osobiście - i tak dalej, ale właśnie przytelepał się Dziadek 
Wścibiacz, powiedział "Hu" i w ramach swoich sporych 
możliwości wyglądał na obrażonego, kiedy nie chciałem włożyć 
za lewe ucho słuchawek nastawionych na frekwencję jego 
brzęczenia.
   - Mnie oczywiście nie było obojętne, gdzie jesteś i co 
się z tobą stało. Moi szpiedzy mi meldowali, że widzieli cię 
w hotelu Splendid z tą brązową zdzirą, ale potem zniknąłeś i 
jej również nie mogli znaleźć. Myślałam, że pojechaliście do 
jakiegoś wiejskiego zajazdu. Nie rób miny niewiniątka, to 
nie pierwszyzna.
   Jej szpiedzy to byli portierzy w hotelach, szmuglerzy 
tytoniu i lekkich narkotyków, bimbrownicy, wesołe panienki i 
przygodni znajomi, oszuści i cinkciarze, czyli po prostu 
swoi ludzie.
   - Chętnie bym porozmawiał z inspektorem Prochorem - 
powiedziałem. Poleciłem oraklowi, żeby spełnił moją skromną 
prośbę i naprawdę, maszyna aż sapała z wysiłku, połączyła 
się nawet z centralnym informatorem, który z wyrazem 
najgłębszego żalu powiedział mi, że w służbie korpusu 
policyjnego miasta Arkadii nie ma funkcjonariusza o tym 
nazwisku i o ile jemu, informatorowi, wiadomo, to samo 
dotyczy pozostałych korpusów policyjnych wszystkich 
habitatów Aglomeracji odwróconej strony.
   - Może cię przewieźli na drugą stronę - zastanawiała się 
głośno Su.
   Odparłem, że to wykluczone, bo na wycieczkę wyruszyłem na 
własną rękę i z posterunku policji w Appolonii poszedłem 
prosto do Garaży Centralnych, gdzie pożyczyłem jeepa, który 
teraz, nawiasem mówiąc, leży rozbity jakieś pięćdziesiąt 
kilometrów od skrzyżowania siódmej ekspresowej i Strada del 
Sole, dokładnie tam, gdzie niegdyś wydobywała tytan 
Czeskopolska.
   - Opłata oczywiście stuka dalej - dodałem.
   - Zastawili na ciebie niezłe sidła - surowo powiedziała 
Su. - Tego im nie darujemy.
   Miała wśród swoich znajomych niezłą listę wpływowych 
osób, zastanawiała się więc, do kogo zwrócić się na początek 
- czy do pierwszego zastępcy prefekta policji, czy do 
sekretarza komisji do zwalczania honorowanej miłości (tak 
oficjalnie nazywano prostytucję), czy może do zarządu 
miejskiego, gdzie też działa szereg wpływowych przyjaciół. 
Dziadek Wścibiacz wreszcie postawił na swoim i zmusił mnie, 
żebym włożył słuchawkę i głowa wkrótce dudniła mi od jego 
brzęczenia.
   Tak się dogadywaliśmy, gdy wtem rozsunęła się kotara i 
szef-kukła wsunął do środka swoją plastykową szlachetną 
twarz i oświadczył, że przyszli jacyś panowie i jakieś damy 
i chcą rozmawiać z mistrzem Nedomym.
   Pani Su skinęła głową, szef-kukła się cofnął i do środka 
wmaszerował dyrektor generalny Pan-Universalu odziany w 
bielutki frak z czarną orchideą w klapie. Błyskawicznie 
rzucił się do prawej ręki pani Su, uniósł ją w dłoniach 
gestem wynalezionym dla liturgii i przycisnął swoje usta do 
grzbietu jej ręki dokładnie w miejscu, przez które przebiega 
splot nerwowy wywołujący w duszy kobiety kłopotliwy stan 
określany mianem "oczarowania". Tuż za nim telepał się 
Gaspar Dumoulins. Nieomal ginął za olbrzymim bukietem 
chabrowoniebieskich i białych róż. Genevieve również nie 
wyglądała najgorzej, mimo że teraz, po tym wszystkim 
patrzyłem na nią bardziej krytycznym wzrokiem niż wcześniej. 
To była główna trójca, sztab główny, na drugim planie 
tłoczyła się drużyna męska i damska, zauważyłem bowiem 
brunetkę obdarzoną cudownym altem.
   Główną część uwagi poświęcono jednak nie pani Su, lecz 
mnie.
   - Mistrzu - zwrócił się do mnie dyrektor generalny Hans 
Kriegsmann. - Niech pan pozwoli mi wyrazić mój najgłębszy 
podziw. Pański wyczyn będzie oznaczać przewrót w historii 
sztuki iluzynowej.
   - Jakubie! - krzyknęła Genevieve. - Jakubie, jestem 
szczęśliwa!
   Prześliznęła się między panem Kriegsmannem a Dumoulinsem 
i wycisnęła mi na ustach pocałunek, który umarłego by 
postawił na nogi.
   - Brawo! Brawo! - wołali członkowie drużyny i klaskali. 
Personel "Błękitnej Laguny" oczywiście nie miał pojęcia, co 
się dzieje w kantorze, ale powstał tak nadzwyczajny hałas, 
że nikt nie wątpił w to, że dzieją się jakieś wielkie 
rzeczy.
   - Pozwólcie, że zaproszę wszystkich do prywatnej sali 
Spółki Pan-Universal na prezentację roboczej wersji naszego 
najnowszego dzieła "Trzej wspaniali".
   Dziwna sprawa. Być naprawdę wielkim człowiekiem oznacza 
nie dać nikomu wokół siebie okazji.
   Najchętniej wepchnąłbym panu Kriegsmannowi czarną 
orchideę do lewej dziurki w nosie. Nie mogłem. Nie dał mi po 
temu okazji. Byłem jak królik ogłupiały nagonką. Pozwoliłem 
się wychwalać, wypiłem chyba z sześćdziesięcioma osobami 
szampana i pozwoliłem się wyprowadzić na zewnątrz, gdzie 
uliczkę zabarykadował autokar pomalowany w barwy wojenne 
Pan-Universalu. Wstydzić się za to nie muszę, ponieważ Su 
była w tej samej sytuacji i nawet Dziadek Wścibiacz nie miał 
się lepiej. Pan-Universal nas po prostu wziął do niewoli.
   Odwieźli nas do sali projekcyjnej i obejrzeliśmy "Trzech 
wspaniałych".
   Czapki z głów.
   To było arcydzieło!
   Ludzie, ja widziałem zapis gołej historii, obraz 
działalności stantów. Potem widziałem pierwszą wersję, w 
którą wmontowano moje emocje. Z całą skromnością muszę 
powiedzieć, że nie było to złe. Ale to, co widzieliśmy i 
poczuliśmy teraz, było oszałamiające. Jeszcze nikt z nas nie 
przeżył tak silnych emocji w fotelu sali iluzynowej, jak my 
- a widzieliśmy tylko wersję roboczą, dzieło połowiczne, 
które jeszcze się będzie szlifować.
   Były w tym najczystsze uczucia, jakie potraficie sobie 
wyobrazić. Najstraszliwszy strach, najradośniejsza radość, 
napięcie i ulga, momenty lirycznych marzeń, zmęczenie, 
zwierzęce stany czujności, wściekłość i nienawiść, dzikie 
zdecydowanie. Kto to obejrzy, będzie się czuć jak ten 
najtwardszy, najodważniejszy, ale też najwrażliwszy pionier. 
Tak, to był najlepszy spacern, jaki kiedykolwiek nakręcono!
   W sali zapaliło się światło, ale my troje, którzy 
widzieliśmy dzieło po raz pierwszy, nie ruszyliśmy się z 
miejsc i gapiliśmy się na teleścianę jak cielęta.
   - Co to było? - spytałem pana Kriegsmanna.
   - To były pańskie emocje opracowane przez zespół 
najdoskonalszych zawodowców - rzekł dyrektor generalny Pan-
Universalu. - Co panu powiedziałem? Obiecałem, że wyduszę z 
pana najczystsze emocje, i widzi pan, że nie rzucałem słów 
na wiatr.
   - Praca profesjonalisty - zauważyła Su.
   - Profesjonalistów - poprawił ją pan Kriegsmann z 
iskierką w oku. - Wszyscy mają w tym swój udział. A 
Genevieve wcale nie najmniejszy.
   - Czyli... - ciężko przechodziło mi to przez usta - te 
narkotyki... Su... policjanci... klinika, to wszystko...
   - Oczywiście, to wszystko była faza przygotowawcza. 
Szanowna pani - zwrócił się do Su - niezwykłą uwagę 
przyłożyliśmy do wyprodukowania androida o pani wyglądzie. 
Zostawiłem go sobie do swoich prywatnych potrzeb - jest 
czarujący. Po tym, co pan, panie Nedomy widział, na pewno 
nie będzie nam pan miał za złe, kiedy powiem, że czujnik 
emocji był umieszczony w pańskim przewodzie pokarmowym. Jest 
mniej więcej takiej wielkości - pokazał palcem wskazującym i 
kciukiem przedmiot o średnicy dwóch centymetrów.
   - A tam na zewnątrz, w Czeskopolskiej?
   - Tam zdjęliśmy większość pańskich uczuć. Musieliśmy je 
odpowiednio wywołać.
   - Ten android... był pański?
   - Grał decydującą rolę. Mieliśmy tam też inne cuda 
techniki, na przykład emitory sugestywne najnowszej 
generacji. Zapewniam pana, że nie był pan w 
niebezpieczeństwie ani przez sekundę. Wszystko było pod 
kontrolą.
   - A mechanicy?
   - Członkowie naszego zespołu. Tak samo jak widzowie na 
wzgórzach. Prowadziliśmy pańskie emocje krok za krokiem. 
Narkotyki? Oczywiście, musieliśmy poprawić pańską percepcję. 
Nazywa się to kondycjonalizacją farmakologiczną. Niezmiernie 
podnieśliśmy pańską wrażliwość na emitory sugestii. Proszę 
wybaczyć mój fachowy slang - ukłonił się drogiej Su - dla 
nas to normalny żargon.
   Wstałem.
   - Ale jednej rzeczy mi pan nie wyjaśnił.
   - Proszę pytać - Kriegsmann promieniał szczęściem. Był 
bohaterem dnia. "Trzej wspaniali" są prawie gotowi. Za 
tydzień kopie będą prezentowane w dziesiątkach tysięcy sal 
sieci iluzynów na Lunie, w pięciu habitatach Lagrangu, na 
Kole i oczywiście również na Ziemi i w koloniach. Pan-
Universal obronił swoją czołową pozycję w przemyśle 
produkcji snów. A ja?
   Ze mnie będzie gwiazda. Zamknę sklep. A co z panią Su?
   Na początek kupię jej hotel Splendid.
   - A więc? Niech pan pyta. Podoba mi się czystość 
pańskiego zdumienia. Nawiasem mówiąc, czujnik emocji działa 
dalej. Jest pan naturalny. Również pańskie zdumienie włączył 
do złotego archiwum i niewątpliwie wkrótce pojawi się w 
jakiejś naszej przyszłej kreacji. Niech pan pyta, proszę?
   - A co z Katem?
   - No tak, Kat... Motyw kata był częścią pańskiej 
kondycjonalizacji. Musieliśmy się oprzeć na pańskich 
prawdziwych emocjach, panie Nedomy. Dawno zapomnianą 
nienawiść do realnej osoby po prostu rozdmuchaliśmy. Z 
iskierki powstał pożar, ha, ha. Szanowna pani Su dobrze 
wyczuła nasze zamiary, wyrazy uznania! Ale warto było, 
prawda?
   - Nie odpowiedział pan na moje pytanie.
   - Nie sprecyzował go pan jasno.
   - Obiecał mi pan, że znajdziecie Kata. Obstaję przy tym, 
żeby pan tego dotrzymał. W przeciwnym wypadku...
   - W przeciwnym wypadku? - zesztywniał.
   - Nie wyrażę zgody na premierę.
   - Pan zwariował!
   - Absolutnie. Pan obstawał przy dotrzymaniu umowy z mojej 
strony. Teraz ja obstaję przy tym samym. Proszę przyjąć do 
wiadomości, że monitorowałem wszystkie nasze rozmowy i że 
zapisy znajdą zastosowanie w sądzie.
   Nie była to prawda, ale tego Kriegsmann nie mógł 
wiedzieć. Równie dobrze mogłem rozmowy monitorować, jeśli 
oczywiście miałbym do tego odpowiednią aparaturę.
   A że nie miałem? A czy to ważne?
   - Panie Nedomy - z powagą powiedział Kriegsmann. - Proszę 
o tym zapomnieć. Proszę zrozumieć: Pan-Universal był w 
rozpaczliwej sytuacji ekonomicznej. Postawiliśmy wszystko na 
jedną kartę. Projekt Dumoulinsa był w zasadzie dobry, 
chociaż ryzykowny. Nikt wcześniej nie nagrywał emocji 
prawdziwego pioniera. Nawet nie było takiej potrzeby, bo 
aparatura nie miała odpowiednich zdolności rozdzielczych. 
Dopiero współczesna technika pokazała, gdzie leżą granice 
możliwości i my je przekroczyliśmy. Za tydzień będzie pan 
najpopularniejszym człowiekiem w Systemie Słonecznym. 
Wypowie pan życzenie i natychmiast będzie ono spełnione. 
Siedemdziesiąt pięć lat żył pan jak nędzarz! Wiem o panu 
wszystko. Zubożały student, górnik, pijak, szesnastokrotnie 
karany, producent fałszywych antyków... Człowieku, ma pan 
siedemdziesiąt pięć lat, najwyższy czas zacząć żyć nowym 
życiem!
   - Właśnie zaczynam. Powiedział pan, że wypowiem życzenie 
i będzie ono spełnione, ponoć już za tydzień. Czemu by to 
nie miało być zaraz? Chcę, żeby zaprowadzono mnie do Kata. 
Chcę, żebyście się dowiedzieli, kto to jest i gdzie go 
znajdę.
   Przez chwilę mi się przypatrywał.
   W trakcie tej rozmowy wszyscy się od nas dyskretnie 
oddalili, stanęli przy ścianach i tam półgłosem rozmawiali, 
wymieniali towarzyskie frazesy i tylko kątem oka zerkali, co 
się będzie działo.
   Na pierwszy rzut oka nie działo się nic, tylko dwaj 
mężczyźni ze sobą rozmawiali: jeden elegancki, drugi aż 
komicznie obdarty, jeden bogaty, drugi biedny, jeden sławny, 
a ten drugi?
   Stopień znaczenia zero.
   Zero to ja.
   Ale ja, zero, uniosłem głowę i sława musiała zatańczyć do 
melodii.
   - Tańcz, sławo.
   - Niech pan idzie ze mną - powiedział.
   Czyżby miał Kata schowanego w spiżarni? W szafce w 
garderobie? W szufladzie biurka?
   Zaprowadził mnie do gabinetu, który sąsiadował z salą i 
był od niej oddzielony półprzezroczystym lustrem. Kiedy 
zapalił światło, ujrzeliśmy fotele, teleścianę i widownię, 
podnieconą bardziej lub mniej. Gdy wyszliśmy, wszyscy się 
wyraźnie ożywili i aż mnie zatkało na widok jak serdecznie 
pani Su rozmawia z Genevieve. Najlepsze koleżanki, można by 
pomyśleć. Dziadek Wścibiacz łaził w kółko, zapewne robił 
"Hu", ale nie było tam nikogo ze słuchawkami nastrojonymi na 
częstotliwość jego nadajnika. Jakiś idiota wcisnął mu do 
ręki kieliszek, pełen najwyraźniej tego dobrego gimletu, 
chyba bez narkotyku. Dziadek z kieliszkiem! Większą radość 
by mu sprawił dwudziestopięciowoltowy akumulator.
   - Pytam po raz ostatni, naprawdę pan tego chce? Naprawdę 
pragnie pan spotkać człowieka, który pięćdziesiąt lat temu 
niemal pana pozbawił życia? To bardzo stara historia, panie 
Nedomy, i zasługuje na zapomnienie.
   - Chcę się z nim spotkać.
   - Z nienawiści?
   Uśmiechnąłem się.
   - Ach, to nie... ta nienawiść... to była wasza praca, 
prawda?
   - Emitory - skinął głową. - Nienawiści już nie ma.
   - Teraz jestem ciekawy, tylko tyle. Proszę zrozumieć: 
pięćdziesiąt lat zadaje pan sobie to samo pytanie. Też by 
pan chciał znać odpowiedź.
   - Dobra, niech pan siada - powiedział Kriegsmann. - Niech 
pan podziękuje panu Dumoulins. Dzięki jego poszukiwaniom 
historycznym pozna pan prawdę. Myślę, że Gaspar zasługuje na 
pańską wdzięczność. Powinien mu pan sprawić radość. 
Wspominał coś o jakiejś broni, o tysiąc czterysta 
pięćdziesiątce. Ta pańska jest ponoć podrabiana.
   - Zaproponowałem mu podróbkę - wzruszyłem ramionami - ale 
mam również oryginał. Według niego zrobiliśmy z Dziadkiem 
Wścibiaczem falsyfikat.
   - Dobra - powiedział Kriegsmann. - Cieszę się, kiedy 
wszyscy się cieszą.
   Spokojnym zachęcającym głosem poprosił orakl o 
współpracę. Ściana pokryta imitacją drzewa tekowego 
rozjaśniła się.
   - To on, pański Kat - powiedział pan Kriegsmann.
   Zmrużyłem oczy.
   Z teleściany patrzyła na mnie twarz mniej więcej 
dwudziestoletniego mężczyzny. Był mi znany, znałem go 
dobrze, przecież to był...
   - Kazik! - krzyknąłem.
   - Kazimierz Prus, urodzony w Katowicach, Rzeczpospolita 
Polska.
   - To niemożliwe - powiedziałem. - To był mój najlepszy 
kumpel na szychcie! To on... mnie namawiał do ucieczki...
   - To było w jego stylu. Urodzony sadysta. Kochał 
zabijanie. Dewiacja psychiczna, rozumie pan? To nie była 
jego wina, swoje ofiary urabiał przez dłuższy czas. 
Doprowadzał je do sytuacji, w której popadały w konflikt z 
niepisanym prawem społeczeństwa. A potem z polecenia tegoż 
społeczeństwa karał winnych.
   - Co się z nim stało?
   Patrzyłem na twarz Kazika, a przez głowę przelatywały mi 
wspomnienia. Na biurku dyrektora odezwał się brzęczyk. Szef 
przyłożył ucho do słuchawki prywatnego telkomu.
   Kaziku, mój ty jedyny prawdziwy przyjacielu z 
Czeskopolskiej. Jak często rozmawialiśmy o poczuciu 
osamotnienia... Dwa wilki stepowe. A ty, wilku, wystawiłeś 
mnie na strzał, przygotowałeś na mnie sidła.
   - Co się z nim stało? Żyje?
   - Chyba by pana interesowało, że chłopcy z wydziału 
zapisu chwalą jakość emocji, które właśnie pan przeżywa. Są 
jednak na granicy intensywności. Powinien się pan trochę 
pohamować, przyjacielu...
   - Niech pan odpowiada! Żyje?
   - Tak. Ale to nieważne, nie sądzi pan?
   - Chcę się z nim spotkać.
   - Wielu ludzi chciało się z nim spotkać. Jeden zrobił z 
nim to...
   Następne zdjęcia rozchwiały mój żołądek. Zmasakrowany 
człowiek w projekcji tri-di nie wygląda dobrze, a ten nieźle 
dostał w kość. Kupa mięsa, tylko tyle.
   - Trafienie tysiąc czterysta pięćdziesiątką w pierś. 
Ponoć nieuszkodzony został jedynie mały palec lewej nogi.
   - Powiedział pan, że żyje...
   Milczał. Jak oczarowany patrzyłem na ten straszny teatr.
   - Co z nim było potem? Protetyka?
   - Proszę? - wyrwał się z zadumy. - Tak, oczywiście. Chce 
pan wiedzieć wszystko?
   Zmienił obrazek.
   - Oto on.
   Z teleściany patrzył na mnie Dziadek Wścibiacz.
   - Nie! - krzyknąłem.
   Teleściana była wykonana z mocnego materiału. Gdyby była 
bardziej krucha od deski pancernej, nie przetrwałaby tego 
uderzenia głową, jakie zaliczyła. A potem jeszcze długo 
tłukłem w nią pięściami, nawet kiedy zdjęcie Dziadka 
Wścibiacza już znikło.
   Opamiętałem się dopiero, kiedy dyrektor kilkakrotnie mną 
potrząsnął i wlepił mi kilka dobrze wymierzonych policzków.
   - Ty bydlaku! Mówiłem, żeby pan przestał!
   Obsunąłem się na ziemię. Siedziałem z wyciągniętymi 
nogami plecami oparty o teleścianę. Dyrektor generalny Pan-
Universalu stał nade mną i opętańczo krzyczał. Przez szparę 
między jego nogami widziałem biurko.
   Zwisał z niego jakiś przedmiot na błyszczącym, pokręconym 
sznurze.
   Słuchawka prywatnego telkomu.
   - Ty łajdaku! Właśnie mi meldowali... właśnie dzwonili... 
że aparat rejestrujący emocje eksplodował!
   Byłem zupełnie otępiały. W ustach czułem smak krwi.
   - A... zapis emocji do "Trzech wspaniałych"? - spytałem 
bez większego zainteresowania.
   - To też diabli wzięli, rozumiesz? I Pan-Universal też!
   Zebrałem się do kupy, wstałem i powlokłem się do drzwi. 
Otworzyłem je i przez ramię zerknąłem na dyrektora. Stał 
przy otwartej szafce, odchylał głowę i trzymał coś przy 
twarzy. Usłyszałem coś jakby "gul, gul". A jednak to rozsądny 
człowiek, pomyślałem.
   Potrząsnąłem głową, wszedłem do sali i zamknąłem za sobą 
drzwi. Po prawej stronie miałem wielkie lustro. Co się za 
nim może dziać?
   - Czemu się śmiejesz? - spytała Su, kiedy do niej 
podszedłem.
   - Życie czasami bywa komiczne - powiedziałem i objąłem ją 
wokół ramion. Mrugnąłem do Genevieve, skinąłem Chudzielcowi 
Dumoulinsowi i kilku innym, których poznałem podczas 
nakręcania. Chwyciłem Dziadka Wścibiacza za metalowy łokieć 
i we trójkę wyszliśmy z sali.
   Znaleźliśmy się na głównej alei, a walący tłum wessał nas 
w siebie jak polip. Powietrze pachniało koniakiem i wodą 
kolońską. Nad naszymi głowami płonęły pożary świetlnych 
reklam, a żółte statki powietrzne uprzejmie sączyły 
pożyteczne rady.
   A ja się ciągle śmiałem, ale nikt na to nie zwracał 
uwagi, ponieważ nie rzucałem się tym w oczy.
   Przecież ludzie przyjeżdżają na Lunę po to, żeby się śmiać 
i czuć szczęśliwie.
                                                        cdn.



.N:193
                        












powieść

Ondrej Neff

Miesiąc mojego życia (3)

(Mesic meho zivota)

przełożyła Joanna Czaplińska

                          Część 3

1.  Bardzo by mi się podobał, gdyby nie był namalowany na 
plakacie, a ten plakat nie wisiałby na mojej stróżówce.
   Tak, bardzo by mi się podobał.
   Musiałby mi się podobać. Oceńcie sami.
   Był dokładnie na tyle wysoki i dokładnie na tyle 
postawny, żeby wypełnić idealny mundur pilota zwiadowcy, a 
taki idealny mundur, jak wiadomo, ma rozmiar pięćdziesiąt 
osiem. Gdyby miał o dwa deko więcej - nie tłuszczu 
oczywiście, ale materii bicepsowej - mundur mógłby być 
trochę opięty. A z kolei gdyby przeciwnie, te dwa deko 
zrzucił, na bluzie z pewnością zrobiłaby się fałdka. Ale on 
miał mięśni akurat tyle, żeby mundur nie był ani opięty, ani 
fałdzisty.
   Nosiłem już wiele mundurów, ale nigdy nie wyglądałem tak 
doskonale.
   I nie pamiętam też, żebym kiedykolwiek potrafił stanąć 
tak ładnie jak ten pilot zwiadowca na plakacie - w mocnym 
rozkroku, z jedną ręką opuszczoną wzdłuż ciała, pod pachą 
drugiej hełm.
   To dlatego, że nigdy nie wypatrywałem Nowej Granicy.
   Tak bowiem stało na tym plakacie: NOWA GRANICA. A nad 
tym, też wersalikami i też fluoryzującymi literami, dopisano 
jeszcze Dzień D-30. To znaczy, że dzień D nastąpi za 
trzydzieści dni. Już za miesiąc będziemy obchodzić wielkie 
święto - Dzień Pionierów. Znowu się czegoś dowiemy o Nowej 
Granicy.
   Ten przystojniak jej wypatruje, ten przystojniak już ją 
widzi, jakby miał ją na dłoni.
   Do wyglądania Nowej Granicy musicie mieć specyficzny 
talent, a jeśli go nie macie, nigdy nie traficie na plakat.
   Nowa Granica jest daleko. To jasne, gdyby była blisko, 
nie byłaby Nową Granicą, ale Starą Granicą. Ale nie jest też 
aż tak daleko, żeby nie można było jej dostrzec. Nie każdy 
sięgnie wzrokiem, ale wyjątkowe jednostki owszem, i to są 
właśnie ci pionierzy, których znamy z plakatów.
   Taki człowiek oczywiście nie strzela oczyma i nie zezuje, 
jakby nie był pewien, co właściwie na tej Nowej Granicy się 
znajduje. Ale nie może patrzeć obojętnie, jakby patrzył na 
tri-di. Obserwator Nowej Granicy potrafi rozpoznać jej 
główne zarysy: widzi je zupełnie wyraźnie i napawają go one 
entuzjazmem i pewnością siebie. Uświadamia sobie bowiem, że 
wyglądaniem przybliża sobie Nową Granicę i oswaja ją i że w 
pewnym sensie już na niej spoczywa nogą zdobywcy.
   Traktując sprawę czysto teoretycznie, to kwestia 
odpowiedniego mrużenia oczu. Oko, jak wiadomo, jest 
wyposażone w powieki i otoczone kręgiem mięśni mimicznych, 
które w jednym ze skrajnych przypadków mogą oko zamknąć, a w 
drugim ekstremalnym przypadku otworzyć tak szeroko, że wokół 
bielma widać to takie czerwone. Powieki służą do ochrony 
przed uszkodzeniami mechanicznymi, przed nadmiarem światła, 
a czasami również do zaostrzenia obrazu. I na tym polega 
cały trik. Obserwator Nowej Granicy musi potrafić zmrużyć 
oczy tak, aby te wspaniałe kontury na horyzoncie zobaczyć 
wyraźniej, a tym samym radośniej, ale żeby przy tym nie 
wyglądać tak, jak za moich młodych lat krótkowidze, którzy z 
próżności nie nosili okularów i mrużyli oczy w szparki, 
kiedy nie byli pewni, czy po drugiej stronie ulicy spaceruje 
Basia czy Kasia.
   To jest to. Mrużenie oczu. Jeśli to opanujecie, reszta 
idzie jak po maśle. Na twarzy powstaną bruzdy, zdecydowanie 
opadające od nasady nosa do kącików zamkniętych ust i dalej 
łączące się z brodą. Kiedy uda wam się wyhodować te 
energiczne bruzdy, kości policzkowe wystąpią jak skały 
granitowe, a broda stanie się przylądkiem odbijającym nawet 
najbardziej gwałtowne przypływy losu.
   Nauczycie się odpowiednio mrużyć oczy i stanie się z was 
pionier, nawet gdybyście przyjechali na Lunę przed tygodniem 
i zajmowali się tu produkcją rurek z kremem.
   Wyciągnąłem z kieszeni nożyk i starannie wyskrobałem w 
plakacie prostokątne okienko, zbiegiem okoliczności właśnie 
w tym miejscu, gdzie bohater miał rozporek. Potem wszedłem 
do stróżówki, żeby się przekonać, że prześwit w plakacie 
wydrapałem na odpowiedniej wysokości, żeby móc wyglądać.
   Trafiłem bezbłędnie. Wystarczyło tylko trochę nachylić 
się nad stolikiem i widziałem cały port.
   Port Arkadia to brzmi oszałamiająco.
   Opanował mnie smutek. Nie mogłem w tej stróżówce 
wytrzymać, niemal tam umierałem, a szkoda by było, skoro tak 
długo wytrzymałem. Prawie sto dwadzieścia pięć lat. Cholerny 
szmat czasu.
   Wyszedłem na zewnątrz i oparłem się o ścianę.
   Padał drobny, nędzny deszczyk. Kropelki były tak małe, że 
prawie ich nie dostrzegałem, za to czułem je na policzkach, 
na grzbietach dłoni, za kołnierzem i na rękawach. Były to 
drobne, ale za to rozpustne istotki. Wirowały w powietrzu w 
szalonym tańcu i na ziemię docierały niezwykle powoli - 
niechętnie, długo lawirując, jakby się zastanawiały, gdzie 
mają wylądować. Gdybym był taką kroplą, nie nęciłaby mnie 
perspektywa plaśnięcia o brudną ziemię albo wsiąknięcia w 
papierosowy niedopałek. Starannie wyszukałbym sobie miejsce 
lądowania i na pewno nie skierowałbym się za kołnierz 
takiego dziadka jak ja. Jeśli byłoby to choć trochę możliwe, 
wcelowałbym się w dekolt jakiejś młodej dziewczyny, dokładnie 
między te dwa cudowne pagórki i tam, w pachnącym, miękkim i 
ciepłym zakątku otworzyłbym pierwszą puszkę piwa, potem 
drugą, a może również trzecią, i wzdychałbym, jak mi dobrze. 
Zrobiłbym to, gdyby to było możliwe. Ale, jak każdy wie, 
akurat to możliwe nie jest. W porcie pada ciągle, albo 
prawie ciągle, musiałaby więc to być porządnie postrzelona 
dziewczyna, żeby przychodzić właśnie tutaj w wydekoltowanej 
bluzce. W tym cały kłopot. Szalone dziewczyny wyginęły 
wkrótce po tym, jak przestałem być młody. Dzisiejsze 
dziewczyny są rozsądne. Piersi obnażają tylko w solarium, a 
na deszcz wychodzą w pelerynie. Kiedy ostatni raz widziałem 
nagą dziewczynę na deszczu!
   To w ogóle... Szkoda słów.
   Padał drobny i nędzny deszczyk, wilgoć opadała z 
olbrzymiej wysokości z kopuły, gdzie się skraplała, tworzyła 
chmury i kondensowała w krople tylko dlatego, że rada 
miejska oszczędzała na klimatyzacji.
   Oszczędza się na wszystkim. Na klimatyzacji i na 
oświetleniu. W porcie jest prawie ciemno. Tu i ówdzie 
migocze żółtawe światełko. Mnie interesuje przede wszystkim 
to jedno, żółtawe z niebieską obwódką.
   Stamtąd ma przyjść ocalenie.
   Ocalenie najpierw usłyszałem, potem zobaczyłem. We mgle - 
była to bowiem bardziej mgła niż deszcz - dźwięk niesie się 
dalej, a w ciemności człowiekowi wyostrza się słuch. Klap, 
klap, klapu klap, usłyszałem stukanie drobnych kroków.
   To on, stary, dobry Dziadek Wścibiacz.
   Gdyby Dziadek w tej chwili mnie zobaczył, spytałby, czemu 
się uśmiecham. Tak sobie, odpowiedziałbym. Aha, odparłby na 
to. Nigdy nie jest ciekawski. Dokrot Kurz podczas operacji 
przywrócił mu naprawdę ludzki wygląd i z połowicznego 
androida zrobił go tylko na dwudziestopięcioprocentowego: te 
trzy czwarte były prawie zupełnie ludzkie, ale nawet ta 
jedna czwarta wystarczy, żeby Dziadek był daleki od pewnych 
ludzkich słabości. Na przykład nie jest ciekawski.
   Nie wiem, czy takie były zamiary doktora, czy też zrobił 
to mimo woli, pewne jest, że w przeciwnym wypadku nie 
wytrzymałbym z Dziadkiem tak długo. Dawniej, za starych 
czasów, kiedy porozumiewał się tylko na falach krótkich, 
mogłem go wyłączyć. Robiłem pstryk i odbiornik za uchem 
przestawał brzęczeć. Ale po operacji Dziadek mówił. Byłoby 
okropne, gdyby mówił dużo, gdyby wszystko komentował i o 
wszystko wypytywał.
   Dziadek człapał po nierównych, zwietrzałych przez lata 
płytach szkła przemysłowego. Wynurzył się z ciemności, kiedy 
znalazły go różowe promienie latarni, która powoli obracała 
się na dachu stróżówki.
   Dziadek kroczył powoli i chyba przy tym przysypiał. 
Starałem się odgadnąć, czy jego torby są pełne czy puste. W 
tym przeklętym deszczu nic nie było widać.
   Podszedł do mnie.
   Od razu zrozumiałem, co się święci.
   - Nic - powiedziałem.
   - Masz iść dać się wypchać - przekazywał informację 
Dziadek. Mówił jeszcze, że nie pozwoli robić z siebie 
idioty.
   - To idiota - powiedziałem z rezygnacją. - Chodź, 
schowamy się.  
   Weszliśmy do stróżówki. Zamknąłem drzwi. Dziadek usiadł 
przy stole, westchnął, pogmerał w kieszeni płaszcza, który 
sięgał mu do samych pięt i postawił puszkę na stole.
   - Piwo! - ucieszyłem się. - A jednak!
   - Moje - powiedział Dziadek Wścibiacz. - Moulis mi je 
dał. Ponoć nie mogę ci dać ani trochę.
   Otworzyłem puszkę i przyssałem się. Ostatnimi czasy to 
piwo jest coraz gorsze.
   - Jak by się mógł o tym dowiedzieć?
   - Moulis ma swoich ludzi wszędzie - powiedział Dziadek 
Wścibiacz i wyrwał mi puszkę z ręki. To również konsekwencja 
operacji doktora Kurza. Dziadek już je i pije jak każdy inny 
człowiek.
   - Słuchaj, Dziadku, czego od ciebie chciał Moulis?
   - Obiecał mi, że dostanę piwa, ile zechcę.
   - Jeśli... Co za to?
   - Wypytywał o ciebie.
   - Co go interesowało?
   - Wszystko... Jak żyjesz, co porabiasz i jak potrafisz 
wyżyć z tej jałmużny, którą dostajesz od rady miejskiej.
   - Co mu powiedziałeś?
   - Że jesteś skromnym człowiekiem. Że w twoim wieku 
mężczyzna już niewiele potrzebuje.
   - Dziadku, to było poniżej pasa! Potrzebowałbym sporo, 
ale nie stać mnie! Sto dwadzieścia pięć lat to nie żaden 
zaawansowany wiek!
   Dziadek dopił swoje piwo. Zaliczka za zdradę. Ale Dziadek 
nie zdradzi.
   - To go nie interesowało - dodał.
   - Nawet mnie to nie dziwi.
   - Chciał wiedzieć, jakie masz lewizny.
   - Ja? Lewizny w porcie? Jakie lewizny może mieć stróż 
portu?
   - Skądś usłyszał, że dorwałeś się do latarni.
   Kiedy jest najgorzej, ssę sok z tego monstra na dachu, 
ale rozsądnie. Uważam, żeby się trzymać w granicach 
przeciętnej konsumpcji. Jak ten Moulis mógł się o tym 
dowiedzieć?
   - Nie udowodni mi tego - powiedziałem.
   - Nie powinieneś przesadzać - ostrzegawczo powiedział 
Dziadek.
   - Rada miejska i tak nie urwałaby mi głowy.
   - Rada miejska nie, ale w NG są twardzi chłopcy.
   - To wszarze. Powiesili mi plakat na oknie, kiedy się 
zdrzemnąłem.
   Pokazałem biały prostokąt przyklejony do szyby.
   Dziadek się odwrócił. Jedno oko miał parabiotyczne, czyli 
tak samo kiepskie jak ludzkie, ale za to drugie to była 
stara, dobra cybernetyczna robota jeszcze z poprzedniego 
wieku. Dziadek miał co najmniej trzykrotnie większy zasięg 
spektrum widzialnego niż zwykły człowiek.
   Patrzył na plakat z tyłu i na pewno widział ten obrazek 
tak samo wyraźnie jakby stał tuż przed nim. Kiedy jego wzrok 
padł na rozporek bohatera, jego pochylona postać się 
wyprostowała.
   - Nie powinieneś był tego robić - wysyczał.
   - Muszę widzieć, co się dzieje na zewnątrz. Jestem 
stróżem czy nie? Jak mam pilnować, skoro ktoś mi zakleił 
okno takim świństwem.
   - To plakat Nowej Granicy.
   - Nowa granica czy stara granica, przeszkadza mi. 
Zrobiłem w tym tylko malutkie okienko. To chyba pana 
Stavropulosa nie rzuci na kolana.
   - Jego nie... Jego nie. Było ich co najmniej tuzin.
   - Nygusów?
   Nygus to był mój termin. Nowa Granica, en gie. Nygus. 
Dobre, co?
   Ludzie złoci, ja w życiu miałem już do czynienia z 
ekologami, którzy urwaliby wam uszy za zadeptanego mlecza. 
Mahometańscy fundamentaliści niemal zmusili mnie do wzywania 
Allaha. Kiedy wybuchło to higieniczne szaleństwo po 
epidemii S-A, zmuszali człowieka, żeby sobie najpierw umył 
mydło, a dopiero potem się mył i biada temu, kto nie leciał 
z katarem do lekarza. I ja teraz, w wieku stu dwudziestu 
pięciu lat, mam klęczeć przed chłopaczkami, którzy się bawią 
w bohaterów kosmosu? To są en gie. Nygusy.
   - Gdyby wiedzieli, że tak ich nazywasz, skuliby ci buzię.
   - Dziadku, ty zawsze byłeś pesymistą.
   - Nie widziałeś ich. Był ich tam tylko tuzin, ale knajpa 
należała do nich. Śpiewali piosenki. Ryczeli hasła. Walili w 
stoły, aż ziemia się trzęsła.
   - Gdybyśmy byli gdzieś na Lagrangu - powiedziałem - może 
bym się bał. Ale Luna to nie Lagrange.
   Nie trzeba było mówić, który Lagrange. Te cztery już 
zlikwidowali, po prostu wysłali je do Słońca. Czyli pozostał 
tylko jeden Lagrange, ten największy, który połyskuje nad 
niebieskim kręgiem starej spleśniałej Ziemi jak srebrna 
pestka.
   Lagrang aż się roi od nygusów. Pęka w szwach, tylu ich 
tam jest. Jak kiedyś pęknie, nygusów będzie pełny cały 
okoliczny wszechświat.
   Dziadek zajrzał w pustą puszkę. Najpierw tym prawie 
ludzkim okiem, potem tym drugim (chyba w spektrum 
promieniowania rentgenowskiego), ale nie wypatrzył w niej 
zgoła nic. Już się zaczęła rozpadać, za chwilę zostanie z 
niej tylko kałuża, a i ona wkrótce wyparuje.
   - Nie powinieneś odwiedzić Su? - spytał nagle Dziadek.
   Zdenerwował mnie. Wyjaśniłem mu, że Su może się wypchać 
razem z całą tą paczką pijusów i narkomanów, która udaje 
high life. Moja biedna Su zgłupiała na stare lata.
   - Wiesz, że nigdy nie lubiłem tłumu. Kuba samotnik.
   Ty też zawsze byłeś samotnikiem, Dziadku. Jeszcze wiele 
mógłbym do tego dodać, ale ugryzłem się w język. Nigdy nie 
zdradziłem się przed Dziadkiem, że wiem o nim trochę więcej 
niż on sam. Po co miałbym mu to mówić?
   - Teraz już nie chodzi o jakąś paczkę, Kubo. Nie 
widziałeś ich. Wrzeszczeli jakby Arkadia należała do nich. 
Moulis też się do nich przyłączył. Dla mnie jest jasne, o co 
mu chodzi, NG potrzebuje portu. Ty im tu przeszkadzasz.
   Rozśmieszył mnie.
   - Ja, zwykły stróż?
   - Jesteś jednym z ostatnich stróżów, którzy nie są z 
nimi.
   - Wolanda też się już przekonał?
   Dziadek przytaknął.
   - O tym mi Moulis powiedział, kiedy tylko wszedłem do 
knajpy. Że ponoć jesteś ostatni.
   - Lepiej by zrobili, gdyby opanowali kierownictwo portu.
   - To też rozpracowują, Kubo. Są z nimi inżynierowie i 
chłopcy z obsługi. Nie dziw im się. Miło się słucha tych 
nygusowskich gadek o zdobyciu kosmosu.
   - To są aż tak głupi? Czy nie mają w głowie ani krzty 
rozumu? Musieliby przecież najpierw przekonać to spleśniałe 
jajko na niebie - przez szparkę między górną krawędzią 
plakatu a framugą pokazałem na Ziemię - musieliby przekonać 
Radę Światową i poszczególne rady kontynentów i wszystkich 
tych jajogłowych tam na górze, że trzeba latać. Ale Dziadku, 
jak by ich mogli przekonać, skoro już nikt nie potrzebuje 
latania w kosmos?
   Jeszcze długo mówiłem. Musiałem się trochę wygadać. Kiedy 
tak siedzę w stróżówce zupełnie sam i wyglądam przez okno 
(nie zaklejone przez plakaty) na pusty port, też mi się ckni 
do czasów, kiedy było tu życie, kiedy statki lądowały jeden 
za drugim, kiedy główna aleja Arkadii pełna była ludzi, 
wszędzie śmiech i muzyka, dziewczyn, ile dusza zapragnie, a 
każda chciała przeżyć przygodę, kluby nocne jeden obok 
drugiego...
   Ale nie, nygusy wyobrażają to sobie inaczej, nie chcą 
rozrywki, śmiechu i tańca. To są zdobywcy. Minęło już 
sześćdziesiąt lat, odkąd człowiek stanął nogą na powierzchni 
Plutona. Nastąpił czas oswajania planety. Co chcemy 
oswoić na Plutonie? Do czego potrzebujemy nędznej kulki 
ciekłego azotu? Przecież nie wetknie się w niego nawet tego 
ich sztandaru, zresztą samo "święte stanięcie nogą" było 
dość problematyczne na planecie bez stałej powierzchni!
   To wszystko bzdury, czcza gadanina. Nic dziwnego, że ruch 
Nowej Granicy powstał na Lagrangu wkrótce po likwidacji 
Dwójki i Trójki, a kiedy wysłali do pieca również Czwórkę i 
Piątkę, nygusy na Jedynce obrosły w piórka jak kiedyś 
fundziacy na Ziemi.
   Ale tutaj, na Lunie?
   Tutaj zawsze mieszkali tylko rozsądni ludzie. W końcu ci 
dzisiejsi mieszkańcy Luny to potomkowie pokoleń specjalnego 
gatunku.
   To byli ludzie, których brzydził histeryczny ekologizm 
przełomu dwudziestego i dwudziestego pierwszego wieku. 
Brzydzili się fundamentalistycznym terroryzmem. Brzydzili 
się higienizmem ery po epidemii Super-AIDS.
   Skądże, tym ludziom nikt nie zawróci w głowie demagogią 
Nowej Granicy.
   Są rozczarowani, zmęczeni, dekadenccy, ale to nie 
szaleńcy.
   Moja - kiedyś moja - Su, czyżby miała zacząć grzmieć o 
konieczności podboju nowych światów?
   Wolne żarty.
   I takich ludzi mieszka tu większość. Tuzin gorących głów 
w knajpie Moulisa nie wyprowadzi ich z równowagi.
   O tym wszystkim mówiłem Dziadkowi Wścibiaczowi. Siedział 
bez ruchu. Chyba spał i nie słuchał mnie. Nawet gdyby tak 
było, nic bym sobie z tego nie robił. Czułem potrzebę 
wylania żalów i chciałem przekonać samego siebie, że jest 
właśnie tak, jak mówię.
   Cholera, ale tęsknię do czasów, kiedy na Lunie było 
rozrywkowo. Kiedy oskubywaliśmy z Dziadkiem lekkomyślnych 
turystów, kiedy żyłem z Su i zdradzałem ją ze spragnionymi 
przygód turystkami.
   Nie, nygusy nie potrafią przywrócić tych czasów.
   Na dworze zapiszczały hamulce jaszczurki Mirinka. Może 
Mirinek będzie miał dla mnie piwo.
   Otworzył drzwi i wsunął do środka swoją rozczochraną 
głowę.
   - Słyszeliście już? Rada postanowiła wrzucić Lagrange 
Jeden do pieca. Ale nowina, co?
   Ale nowina, pomyślałem sobie.
   Gdyby tak Rada wysłała do pieca Lagrange razem z tymi 
nygusami. Ale tego Rada nie zrobi. Nygusy przeprowadzą się 
do nas!

2.  Porucznika Mantellę znam ładnych parę lat.
   To policjant w trzecim pokoleniu. Już jego dziadek co 
najmniej pięć razy wsadzał mnie za kratki w tych szalonych 
latach pięćdziesiątych, kiedy użerałem się - czy raczej 
upijałem - wściekłością i rozpaczą nad życiem, które 
uważałem za zmarnowane. Jego tata doszedł do stopnia 
kapitana i około roku piątego prowadził wydział walki z 
handlem fałszywymi antykami. Co oznacza, że również miałem z 
nim do czynienia, no i oczywiście on ze mną.
   Jak to już bywa, prawo nie ściga przestępstwa ciągle i w 
takim samym natężeniu. Tak ja biblijna ziemia egipska 
również my, mieszkańcy ekskluzywnego miasta Arkadia, 
poznaliśmy lata tłuste i chude. Oczywiście bardziej nam się 
podobały lata tłuste. Turystów przyjeżdżało tu od groma, 
hotele we wszystkich habitatach były przepełnione, reale 
lały się strumieniami i nikomu - ani policjantom, ani 
turystom nie przeszkadzał pokątny handel falsyfikatami.
   Wtedy żyliśmy bardzo dobrze, Dziadek Wścibiacz, ja i 
droga Su.
   Kiedy napływ turystów zaczął opadać, było źle. Każde 
zjawisko ma swoją przyczynę, a jeśli jest to zjawisko 
niekorzystne, poszukuje się winnego. Turyści, nasi goście, 
zawsze mają rację. Czemu więc nagle zaczęli unikać lunarnych 
zabaw? Chyba coś im tu nie pasuje.
   I wtedy gniew organów policyjnych zwracał się przeciw 
nam, producentom podróbek.
   Mantella I potrafił być ostry i nieraz robiło mi się 
gorąco, kiedy sadzał mnie na krześle na środku swojego 
gabinetu i opiekał mnie jak na rożnie. Musiałem mu na to 
pozwolić. Nawet dzisiaj nie potrafię sobie wyobrazić, co by 
ze mną zrobił, gdybym mu przypomniał, że jeszcze rok 
wcześniej zaprosił mnie na urodziny Luigi Mantelli III. Co 
też to maleństwo może teraz porabiać?
   Z maleństwa wyrósł policjant jak się patrzy, dumny z 
tego, że już jego tatuś i dziadek nosili gwiazdki na 
pagonach.
   Nie żebym osobiście coś do niego miał albo żeby on się 
na mnie uparł. Między nami nie było płaszczyzny tarcia. 
Warsztat podróbek zamknęliśmy z Dziadkiem gdzieś w ósmym 
roku. Presja policji? Nic z tych rzeczy. Zmusiła nas do tego 
konieczność. Turystów było coraz mniej - zapotrzebowanie na 
oryginalne hasselblady pierwszej ekspedycji lunarnej zerowe, 
grzywny wysokie - bylibyśmy idiotami, gdybyśmy utrzymywali 
warsztat, który przestał utrzymywać nas!
   Mantella II przeprowadził się na Langrage Jeden, a Junior 
przejął po nim urząd, jak to na Lunie było w zwyczaju.
   Wyglądał dokładnie jak ten pionier na plakacie. Doskonale 
umiał wbić wzrok w Nowy Horyzont. Wspaniale się prezentował 
podczas parad i na bankietach, podczas obchodów Dnia Miasta 
(sto dziesiąta rocznica, ale ten czas leci!) i podczas 
prześcigania nowych oficerów.
   Mnie nigdy nie zaprosił, co to, to nie! Patrzyłem na 
Mantellę III tylko na ekranie w czasie transmisji.
   - Widzisz tego drania? - mawiałem do Dziadka Wścibiacza. 
- Nawet nie pamięta o starych znajomych.
   - Dzięki Bogu - dodawał wtedy Dziadek Wścibiacz 
rozsądnie.
   I nagle sobie przypomniał.
   Po nieskończenie długiej przerwie znowu znalazłem się w 
prefekturze.
   Biuro Juniora było o wiele bardziej luksusowe niż to, 
które pamiętałem z czasów jego taty. Przypominało mostek 
kapitański jakiegoś galaktycznego krążownika (gdyby 
krążowniki galaktyczne istniały gdzieś poza serialami 
przygodowymi). Wszystko funkcjonalne i masywne, jakby gotowe 
do rozpoczęcia ostrzeliwania z dział blasterowych 
Sprzymierzonej Floty Zielonych Ludzików.
   Mantella III przyjął mnie niemal przyjaźnie, posadził w 
fotelu obrotowym (na środku pokoju, gdzieżby indziej) i 
przez chwilę gadał o niczym i o starych sprawach, zanim 
wydusił z siebie, po co właściwie mnie zaprosił.
   - Mam na ciebie donos, wujku - powiedział.
   - No patrzcie - zauważyłem. - Nawet mnie to cieszy. Jak 
za starych czasów. Kto na mnie doniósł? Przepraszam, tego 
oczywiście mi nie powiesz, czyli spróbuję inaczej. Ależ, 
ależ? Jakich strasznych czynów dopuszczam się w swojej 
stróżówce w porcie? Sprowadzam sobie dziewczęta? Strzelam do 
wron na służbie?
   - Trzymasz androida. Naruszenie zarządzenia o humanizacji 
Luny.
   - Komu to mogło... - wydusiłem, ale w tej samej chwili do 
mnie dotarło.
   Dziadek Wścibiacz!
   Mantella III obserwował mnie uważnie, z zaangażowaniem. 
Nie chce nikogo skrzywdzić, ani mnie, ani Dziadka. Ale nie 
chce też kłopotów. Chciałby zostać kapitanem jak jego 
ojciec, a może nawet prefektem, bijąc w ten sposób rodzinny 
rekord awansu służbowego.
   - Przecież to nonsens... Masz pewność?
   - Przykro mi. Przyszedł donos. Musieliśmy przeprowadzić 
rewizję. Dziadka mamy zarejestrowanego jako androida od roku 
2062.
   - Nigdy by mi nie przyszło do głowy, że tak długo 
trzymacie dokumenty.
   - Trzymamy, trzymamy - pokiwał głową Mantella III.
   - Przecież Dziadek nie jest androidem!
   - W papierach tak.
   - W najlepszym przypadku to cyborg!
   Chciałem dodać, że po operacji doktora Kurza to w 
osiemdziesięciu procentach człowiek, ale wolałem to 
przemilczeć. Znałem dziadka, znałem również tatę, porucznika 
kołysałem na kolanach, ale to jednak policjant pragnący 
czwartej belki, a może nawet gwiaździstej szarfy prefekta.
   - Nie został zarejestrowany jako cyborg.
   - Dobrze wiesz, jak wtedy było! Ktoś go trafił tysiąc 
czterysta pięćdziesiątką. Prosto w pierś. Myślał, że po nim. 
Tę tysiąc czterysta pięćdziesiątkę jeszcze mam schowaną.
   - Nawet o tym nie wspominaj!
   - Czy mogłem zarejestrować Dziadka jako cyborga? Po 
pierwsze, nie znałem jego nazwiska...
   (Dziadek do dzisiaj nie zna swojej tożsamości, nigdy mu 
się nie przyznałem, że właściwie znamy się od stu lat, od 
czasów jego młodości, nigdy mu nie powiedziałem, w jakich 
okolicznościach widziałem go po raz ostatni w pierwotnym 
kształcie.)
   - ...po drugie, nie chciałeś go narażać na ryzyko 
powtórnego zamachu - dokończył za mnie Mantella III. - O tym 
wiem. Dlatego zarejestrowałeś go jako androida. Kubo, ale 
czemu nie zmieniłeś tego w roku dwudziestym drugim? Mamy 
czterdziesty piąty!
   Rok dwudziesty drugi... Wielkie polowanie na androidy. 
Młodzież pijana z radości wielkimi młotkami rozbijała 
androidom głowy. Mówiło się na to "łuskanie kokosów". 
Wspaniała zabawa. Maszyny pozwalały się obezwładnić bez 
oporu. Skoro państwo sobie życzą, pozwolę się pobić, to 
chyba była ich ostatnia myśl. Przemknęła przez tę dziwną 
galaretę, którą miały zamiast mózgu, i już następowało
wielkie bum!, karbonidowa czaszka pękała i galareta 
rozpryskiwała się wokół. Wspaniała zabawa. Bum i kokos jest 
rozpołowiony.
   - Nigdy mi nie przyszło do głowy, że ktoś będzie brać na 
serio numer sprzed sześćdziesięciu lat!
   - No widzisz, ale bierze.
   - Co chcesz z tym zrobić? Chcesz Dziadka zatłuc młotkiem?
   - Gdyby sprawy przyjęły zły obrót, przemieścimy go na 
Lagranga.
   - Ale ponoć go będą likwidować.
   - Nonsens - szybko zaprzeczył Mantella III. - Kto ci o 
tym powiedział?
   - Ludzie mówią.
   - Lagrange jest ostatnią stacją przesiadkową między Ziemią 
a Luną.
   - I tak nikt tu nie lata. Po co trzymać na chodzie 
stację, która zużywa prawie tyle samo energii co habitaty na 
Lunie? Nie ma ich wiele. Siedem na widocznej stronie i dwa 
na odwrotnej.
   W Mantelli III czytałem jak w książce. Gdyby zlikwidowali 
Lagrange Jeden, tata wróciłby na Lunę. I może chciałby objąć 
poprzednią funkcję? A wtedy adieu kariero, adieu czwarta 
belko. A gwiaździsta szarfa? Szkoda słów.
   Uważnie wpatrywałem się w twarz Mantelli III. Zdał sobie 
z tego sprawę, zmusił się do uśmiechu i pokręcił głową.
   Nic na to nie powiedziałem. Co też miałbym mówić? 
Przecież Mantella II wyglądał za swoim biurkiem na tak 
pewnego siebie, tak niedostępnego, był jak zaprojektowany na 
wzór dekoracji przygodowych psychohistorii (gdzie te czasy, 
kiedy brałem udział w nakręcaniu prymitywnego iluzynu dla 
firmy Pan-Universal!). Wyglądał patetycznie, ale tym 
bardziej odnosiłem wrażenie, że coś skrywa, jakieś 
wewnętrzne obawy.
   - Skąd tyle zainteresowania Dziadkiem Wścibiaczem? - 
strzeliłem z boku. - Nie podejrzewałem, że policja tak się 
troszczy o mieszkańców o wątpliwej opinii. Bo kimże innym 
jest Dziadek Wścibiacz? Na jego przestępstwa macie w 
pamięci przeznaczony co najmniej taki sam blok jak na moje.
   - Owszem - powiedział sucho.
   - A gdyby... - myślałem na głos. - A gdyby to można było 
załatwić tak.
   Pomysł wydał mi się zupełnie niezły.
   - No gadaj! - popędzał mnie Mantella III.
   - Nie moglibyście go uznać za człowieka? Przecież w 
zasadzie on jest człowiekiem, tylko mu trochę usprawnili 
organizm!
   A doktor Kurz to dzieło ukoronował. Ten doktor Kurz ma 
złote ręce, ale mógłby je stracić, gdyby wpadli na wszystkie 
jego fuchy i przetrzepali mu palce. Nie, ja go nie wydam, na 
mnie można polegać.
   Luigi Mantella III ponuro na mnie spoglądał, jakbym 
powiedział coś, czego powinienem się wstydzić. Nie jestem 
przewrażliwiony, ale pod spojrzeniem tego gołowąsa zacząłem 
się wiercić w fotelu. Gdybym żył nawet dwieście lat, nie 
przyzwyczaję się do tego przenikliwego spojrzenia, szkoda 
gadać.
   - Kubo - powiedział porucznik - jesteś nieuleczalnym 
naiwniakiem. Nigdy nie przestaniesz lekceważyć możliwości 
policji.
   Zmęczonym, niemal zniechęconym głosem burknął coś na 
boku. Chyba miał orakl wbudowany w szufladę czy co. To było 
ostatnie, co mi się wydało jako tako zabawne. Orakl 
natychmiast wyczarował projektyd Kazika Prusa w dwóch 
wersjach, zdrowego, jakiego go widywałem, a potem 
zmienionego wystrzałem tysiąc czterysta pięćdziesiątki. Jak 
wiecie, nawet ten drugi obrazek nie był dla mnie żadnym 
novum, ale wtedy w gabinecie pana Kriegsmanna widziałem go 
tylko w płaskiej projekcji, tutaj natomiast był 
trójwymiarowy, aż się prosił o dotknięcie.
   - Wyłącz to! - krzyknąłem i odwróciłem głowę. Żołądek 
fiknął mi koziołka. Co się ze mną dzieje? Tylko co stuknęła 
mi setka, a już zaczynają zawodzić nerwy.
   - Ty naprawdę myślałeś, że nie wiem, kim jest Dziadek 
Wścibiacz?
   Iskierka inteligencji przeskoczyła w moich szarych 
komórkach.
   - Wiem to co najmniej od pięćdziesięciu lat - zauważyłem.
   Luigi Mantella III spojrzał gdzieś pod stół, miał tam 
chyba jakiś prywatny display, potem trochę obrażony wydął 
usta i zerknął na mnie.
   - Powiedzmy, że to prawda - powiedział.
   - Jeśli notuje się nazwiska informatorów - ciągnąłem - 
coś ci chyba powie słowo Dumoulins.
   Uśmiechnął się i skinął głową.
   - To stara sprawa - powiedział. - Co też się dzieje z 
panem Dumoulinsem.
   - Kiedyś dużo się o nim mówiło. Zrobił karierę w Pan-
Universalu jako reżyser. Tuż przed tym, kiedy system iluzynu 
splajtował. Potem Dumoulins zapadł się pod ziemię. 
Dosłownie, ponieważ wyjechał tam na górę - pokazałem palcem 
w tym kierunku, gdzie do plastykowej przykrywki Arkadii 
szczerzyła się mateczka Ziemia. - Skoro już o tym mówimy - 
dodałem jakby nigdy nic - kto wtedy zaskarżył Dziadka?
   - Powiedziałbym ci, gdybym sam wiedział - Mantella był 
jak esencja szczerości. - Sam chciałbym to wiedzieć. 
Cholera, Kubo, to nie przelewki. Ten donos przyszedł 
anonimowo, prosto do biura prefekta.
   To po prostu cios między oczy.
   - Od kiedy prefekt zajmuje się duperelami?
   - On się tym nie zajmuje, przecież całą sprawę przekazał 
mnie. Ale nie daje mu spokoju pytanie, dlaczego ten 
gorliwiec czystości Luny wysłał donos prosto do niego. Dał 
mi ten przypadek i rozkazał, żebym go natychmiast 
poinformował, jak to załatwiłem.
   - A gdybyś... - znowu się zastanowiłem. - A gdybyś 
prefektowi powiedział, że to pomyłka? Że osobiście 
obejrzałeś Dziadka Wścibiacza. Że to nie android, ale 
zwyczajny cyborg, protezowiec, jakich na Lunie tysiące.
   - Ty ciągle niczego nie rozumiesz i chcesz, żebym ci 
wyłożył kawę na ławę. Nie zdajesz sobie sprawy, że wiemy o 
Dziadku naprawdę wszystko?
   Ręce zrobiły mi się jakieś ciężkie i zsunęły się z 
oparcia na kolana.
   - Wiecie więc, że...
   - Oczywiście. Wiemy, że popełnił na Czeskopolskiej kilka 
morderstw. Wiemy, że pracował dla tajnej organizacji 
górniczej jako Kat.
   - Sto lat temu! - krzyknąłem. - Ktoś go za to załatwił z 
tysiąc czterysta pięćdziesiątki, rozwalił go na kawałeczki, 
przed chwilą widziałeś wynik tych jatek. Lekarze na Lagrangu 
złożyli go do kupy, oni go znowu wyprodukowali, to cud, że 
wtedy z tą prymitywną techniką im się udało! Luigi, Dziadek 
nie ma pojęcia o swojej przeszłości. Jego życie zaczyna się 
na Lagrangu, to dla niego rok zerowy. Jego dzisiejsze 
sumienie nie ma zupełnie nic wspólnego z morderstwami sprzed 
stu lat. Między Kazimierzem Prusem a Dziadkiem Wścibiaczem 
nie ma żadnego związku.
   - Jest - powiedziała Luigi Mantella III i widać było, że 
sam nie za bardzo wierzy w to, co mówi. - Jego indywidualny 
genokod jest dzisiaj taki sam jak sto lat temu. Z punktu 
widzenia prawa to jedna i ta sama osoba. W ogóle nieważne 
jest, czy ta osoba pamięta swoje czyny popełnione sto lat 
temu, czy przyznaje się do nich i czuje za nie 
odpowiedzialna. W świetle litery prawa Dziadek Wścibiacz 
jest winien morderstw i usiłowań morderstw popełnionych w 
latach od 2044 do 2045 w kopalni Czeskopolska przez 
Kazimierza Prusa!
   Miałem wrażenie, że śnię.
   Ze ścian surowo spoglądały na mnie portrety tri-di 
Wielkiego Ojca Mantelli i Wielkiego Dziadka o tym samym 
nazwisku. Obaj mężczyźni mieli takie same pionierskie oczy 
jak trzeci nosiciel nazwiska. Mantella III już od dawna 
przywykł do nieustannego dozoru obu Wielkich, ale może 
czasami robi mu się od tego niedobrze. Musi sobie 
uzmysławiać, że daleko mu do dziadkowskiej i ojcowskiej 
ostrości.
   To żwirek trzeciej generacji. W sztucznej atmosferze 
habitatu jego policyjne geny zmiękły i sflaczały, tak jak 
wszystkim reprezentantom Ostatniej Generacji. Chcecie 
dowodu?
   Gdyby nie był mięczakiem, w ogóle by ze mną nie 
dyskutował!
   - Ależ to kolosalna bzdura! To jest prawo? To jest 
sprawiedliwość?
   - Kubo, spojrzyj na to z drugiej strony - powiedział 
Mantella III. - Wyobraź sobie, że jesteś mordercą. Zabiłeś, 
powiedzmy, matkę i trójkę jej dzieci. Umyjesz ręce, 
wysuszysz je ręcznikiem, pójdziesz do najbliższego pokątnego 
lekarza i powiesz: panie doktorze, niech pan ze mnie zrobi 
zupełnie nowego człowieka. Niech pan wymaże moją osobowość, 
nie chcę zatrzymać nawet najmniejszego wspomnienia. Chcę 
nowego ciała, chcę nowej psychiki, chcę nowego nazwiska.
   - Tego by nikt nie zrobił.
   - Gdyby mu groził proces o morderstwo?
   - Nikt dobrowolnie nie rezygnuje ze swojej osobowości.
   - Rezygnujesz z niej co wieczór przed snem!
   - Ale wiem, że rano się obudzę. Albo przynajmniej mam 
taką nadzieję.
   - Również w tym przypadku wiesz, że się obudzisz. Ale nie 
będziesz już Kubą Nedomym, ale, powiedzmy, Suzan O'Neill. A 
że nie będziesz miał przeszłości, wspomnień? I co z tego! 
Dostaniesz nowe, piękne ciało i za dwa tygodnie będziesz 
mieć wspomnień do woli!
   Przyznaję, że nigdy nie potrafiłem myśleć o Dziadku 
Wścibiaczu jako o wykonawcy nielegalnych egzekucji. Kiedy 
przed laty pan Kriegsmann wyjawił mi tajemnicę pochodzenia 
Dziadka, przyjąłem to do wiadomości, ale tylko rozumem, 
nigdy uczuciem. Nie potrafiłem w to w pełni uwierzyć. W 
końcu znałem Dziadka niezłych parę lat, zanim w spółce Pan-
Universal spotkałem jej genialnego dyrektora!
   - Dlaczego nie aresztujecie Dziadka? - spytałem trochę 
wyzywająco.
   Porucznik wzruszył ramionami.
   - Sto lat temu na Lunie panowały trochę inne układy niż 
dzisiaj.
   Trochę mnie rozdrażnił. Ty mi będziesz opowiadać, jak 
było na Lunie sto lat temu, młokosie!
   - Górnicy załatwiali porachunki między sobą, a policja 
się do tego nie wtrącała. Na Czeskopolskiej - i na innych 
kopalniach również - od czasu do czasu znajdowali jakiegoś 
trupa. Szmuglerzy ciężkich narkotyków, gwałciciele, 
złodzieje, wariaci, mordercy. Wtedy nie był to przedmiot 
zainteresowania policji. W annałach naszego wydziału 
zabójstw nie ma akt podpisanych "Morderstwa na 
Czeskopolskiej". W archiwum jest tylko maleńka wzmianka o 
tym, że Ladislav Peszka zwany Dziadkiem Wścibiaczem jest 
tożsamy z Kazimierzem Prusem, wykonawcą nielegalnych 
egzekucji w kopalni Czeskopolska w latach 2044-2045, kropka.
   - Od kiedy o tym wiesz?
   - Od kiedy - powtórzył sarkastycznie. - Od wczoraj. Wiem 
to od chwili, kiedy dostałem od prefekta rozkaz, żeby 
rozwiązać aferę z androidem. Tak, nie krzyw się, dokładnie 
tak powiedział prefekt. Zadałem oraklowi kilka dociekliwych 
pytań - i oto wynik, Dziadek Wścibiacz i Kazimierz Prus są 
jednym ciałem.
   - No to ładnie - powiedziałem. - Dziadek nie może być 
androidem, ponieważ androidom na Lunę wstęp wzbroniony. Jako 
android nie może przeprowadzić się na Lagrange, bo Jedynka 
stoi w obliczu likwidacji. Nie może się zarejestrować jako 
człowiek, bo ruszyłaby lawina starych spraw i komuś mogłoby 
wpaść do głowy, że morderstwa nie karane w roku 2045 mogą 
być równie dobrze ukarane w roku 2145. Czy mogę spytać, co 
pozostaje?
   - Powrót na Ziemię - powiedział porucznik. - Jakkolwiek 
by na to patrzeć, zawsze jako wynik równania wychodzi powrót 
na Ziemię.
   - Dziadek wolałby raczej umrzeć - prychnąłem. - A ja 
Dziadka na Pleśniawkę nie puszczę.
   Wymaszerowałem bez serdecznego pożegnania, ale na plecach 
przez długi czas czułem ciepło w miejscu, w które wbijało 
się pionierskie spojrzenie porucznika.
   Gdyby patrzył na mnie parę sekund dłużej, wypaliłby mi w 
plecach dziurę.

3.  Wyszedłem na ulicę. Klimatyzacja na szczęście działała, 
mogłem więc odrzucić wysoki kołnierz peleryny 
przeciwdeszczowej na ramiona. Gdzieś za to się paliło. W 
powietrzu czuć było dym, a daleko rozlegała się ostrzegawcza 
syrena. Ostatnio ciągle gdzieś się pali. Jakżeby inaczej. 
Instalacje podstawowe mają co najmniej pięćdziesiąt lat. 
Wypowiadają służbę.
   Jak cała Arkadia. Jak my wszyscy.
   Nie, my nie wypowiadamy służby. Przecież my nikomu i 
niczemu nie służymy.
   Spojrzałem w górę. Już od dawna to, co było nad naszymi 
głowami, nazywano dachem. Kiedyś magistrat nieustannie 
wychwalał plastykową kopułę, gdy zlikwidowano sztuczną 
grawitację, a wraz z nią atmosferyczną bańkę. Że ponoć 
kopułę będzie się czyścić co trzy miesiące i będziemy mieć 
niezmącony widok na Ziemię i na gwiazdy, i Słońce, i 
Lagrange, i na wszystkie atrakcje, jakie unoszą się w 
przestrzeni. Skończyło się jak zwykle - obiecanki cacanki. 
Po kilku latach kopuła była pokryta półmetrową warstwą pyłu, 
a magistrat przestał się przyznawać do poprzednich obietnic. 
Wspominano o tym tylko podczas zmiany warty na ratuszu: nowy 
burmistrz podczas rytualnego obrzucania błotem usuniętych 
właśnie grubych ryb grzmiał o karygodnym niedbalstwie,
prowadzącym do zaświnienia kopuły. Oczyszczenie to 
pierwszoplanowe zadanie nowego kierownictwa i on, burmistrz, 
osobiście postara się, żeby to nie trwało długo.
   Obiecanki cacanki.
   Standardowe oświetlenie... Jeszcze parę lat temu 
stymulowany dzień zmieniał się z nocą. W ciągu dnia świeciło 
mocniej, w nocy słabiej. Potem już tylko przedłużali noc 
(zawsze oświadczając, że to wygoda dla mieszkańców), a potem 
jakiś anonimowy geniusz wpadł na pomysł, że dzień i noc to 
szkodliwy dla zdrowia anachronizm, który - jak oświadczyła 
propaganda inspirowana przez ratusz - prowadzi do chaosu w 
biorytmach ludzkiego organizmu i wprowadzono standardowe raz 
na zawsze określone oświetlenie, przy którym nasze biorytmy 
wreszcie odpoczną.
   No a standardowe oświetlenie stanowiło - według mojego 
szacunku - chyba połową tego, czym było kiedyś za czasów 
grawitechniki i potopu turystów dawne oświetlenie nocne.
   Plac był pusty, tylko od czasu do czasu przejeżdżał tędy 
jakiś wehikuł, zwykłe grawo z domontowanymi kołami. Śmieszne 
są te grawa na kółkach, przynajmniej mnie śmieszą. Ale nasza 
nowa generacja nie pamięta już grawitechniki. Taki Luigi 
Mantella III ostatnie prawdziwe grawa może pamiętać z 
dzieciństwa.
   Skierowałem się w stronę głównej alei. Kiedyś unikałem 
jej ruchu, ale teraz, gdy była wyludniona, lubiłem jej 
rozmach. Maszerowałem samym środkiem, żeby nie widzieć 
zakurzonych rolet zamkniętych sklepów, knajp i night clubów 
i smakowałem każdy krąg światła rzucany przez skośnie 
umieszczone lampy. Szereg świetlnych kręgów niknął w oddali 
i wyglądał jak nieregularnie rozmieszczone żółte kropki, 
ponieważ oczywiście nie każda lampa działała.
   Ten mój marsz środkiem ulicy miał jeszcze jedną wygodę. 
Nie spotykałem tu żadnych znajomych. Po setce lat spędzonych 
w Arkadii znałem tu - przynajmniej z widzenia - każdego.
   Spacer kończył się przy Słupie, smutnej pozostałości 
ostatniego monstrualnego projektu, który miał być 
zrealizowany na Lunie: zadaszenie jednej czwartej 
powierzchni widzialnej strony Luny! Takie Słupy były w 
każdym habitacie. Faktycznie były to kamienie graniczne - 
przy nich kończyła się ekspansja, przedsiębiorczość, rozmach 
i zaczynało się - właściwie co?
   Agonia? Czy Su i jej Ostatnia Generacja mają rację?
   Przy Słupie skręciłem w plątaninę tak dobrze mi znanych 
uliczek. Tu i ówdzie musiałem sobie poświecić latarką. W 
wielu miejscach płyty chodnikowe były zerwane. Ktoś tu 
schodził, żeby obejrzeć energociąg, kanalizację czy Bóg wie 
co. No a potem nie trudził się z ułożeniem płyty z 
powrotem.
   Smutne rozmyślania zajęły mnie całkowicie, nawet nie 
zauważyłem, że z ciemności przede mną dobiegają jakieś 
krzykliwe głosy, muzyka i śpiew. Możliwe też, że tę bandę 
spostrzegłem trochę później niż ona mnie i było już za 
późno, żeby skręcić w jakąś przecznicę czy wcisnąć się we 
wnękę w murze.
   Gdy tylko mnie ujrzeli, przestali wykrzykiwać i śpiewać i 
wyłączyli muzykę, żeby lepiej się na mnie skoncentrować.
   - Patrzcie, ziemniak - krzyknął jeden z nich, zapewne 
przywódca całej tej paczki.
   Było ich chyba siedmioro, chłopcy i dziewczyny, wszyscy w 
błękitnych mundurach Nowej Granicy. Przewyższałem ich co 
najmniej o głowę, i to był niezaprzeczalny dowód mojego 
ziemskiego pochodzenia. 
   Szedłem tak pomału, że wolniej już nie mogłem. A gdybym 
się zatrzymał, czy nawet odwrócił i zaczął biec, od razu 
miałbym ich na karku.
   - Przecież to Kuba, stróż z portu - odezwała się jedna z 
dziewczyn, jeśli się nie mylę, córka Igora Palmienki, kiedyś 
doskonałego grawitechnika.
   Kontynuowałem marsz, ale nie zeszli mi z drogi, więc 
musiałem się zatrzymać.
   - Zawadzacie mi - powiedziałem spokojnie.
   Młode twarze.
   Niewinne? Absolutnie nie. Młody człowiek nie jest 
niewinny. Jest jak pusty worek odkurzacza, żądny jak 
najszybciej wessać trochę brudu. Tylko jeden na dziesięciu, 
czy może na stu potrafi w ciągu życia uniknąć brudu i 
dopiero potem, po wielu próbach i pokusach jest niewinny. 
Mnie się to nie udało.
   Młode twarze. Oczywiście, wszystkie znałem. To Marketa, 
kiedy była mała, razem z jej rodzicami pojechaliśmy na drugą 
stronę, to była bardzo przyjemna wycieczka, wtedy wycieczki 
na ciemną stronę były w modzie. Jean Marie Klein, tak się 
nazywa ten małolat, a ty, chłopcze, jesteś strasznie 
podeobny do taty, ale w życiu sobie nie przypomnę, jak tata 
się nazywa i gdzie go zaszufladkować. Dziadek Wścibiacz by 
sobie przypomniał, poszukałby w tym swoim cybernecie, który 
ma w głowie i od razu by wiedział.  
   - To ty zawadzasz nam! - krzyknął mi ich przywódca prosto 
w twarz.
   Nie, tego nie znałem. A jednak kogoś nie znam, pomyślałem 
z pewnym zadowoleniem. Za starych czasów nie poznawałem ani 
jednego z tysiąca ludzi na ulicy.
   Młoda Palmienkówna chciała mi pomóc.
   - On jest w porządku. To stróż z portu.
   - Jak to jest w porządku. Urodził się na Ziemi? Jasne, 
tylko popatrz. Wszyscy mają swój udział w tej nędzy.
   - Przecież mieszka tu od dawna - Palmienkówna się nie 
poddawała.
   - Tym gorzej! - wściekle krzyknął chłopak. - Tym gorzej! 
Niech wynosi się z powrotem, skąd przyszedł, niech utopi się 
w tym swoim bagnie!
   Podniosłem rękę, żeby zrobić sobie przejście, kiedy ten 
chłopak nieoczekiwanie uderzył mnie pięścią w twarz.
   Był to słaby, powiedziałbym miękki cios, zdążyłem uchylić 
głowę na bok, tak że pięść ześliznęła się po policzku i nie 
trafiło mnie za mocno, ale zdenerwował mnie niesamowicie. 
Zupełnie automatycznie uderzyłem na płask dłonią w przód, 
trafiłem w coś kruchego, chrupnęło, zamachowiec poleciał do 
tyłu, a kiedy spojrzałem na dłoń, ujrzałem krew.
   Młodzież się rozstąpiła. Podszedłem do leżącego chłopaka, 
żeby mu pomóc wstać, ale wściekle mnie kopnął trafiając pod 
kolano. Do rozkwaszonego nosa przyciskał rękę.
   - Ty draniu - mamrotał spod ręki. - Kiedyś cię zabijemy. 
Wszystkich was zabijemy. 
   - Bo stoimy wam na drodze do Centrum Galaktyki? - 
zauważyłem uszczypliwie. Rzecznicy Nowej Granicy zawsze dużo 
gadają o Galaktyce i jej Centrum. Oczywiście, strasznie tam 
fajnie, w tym Centrum Galaktyki. Życzyłbym im, żeby się tam 
wszyscy przenieśli. Na pewno nieźle by się w tym Centrum 
Galaktyki bawili.
   - Niech go pan zostawi - odezwał się z pogróżką w głosie 
chłopak tak podobny do swojego tatusia.
   - Przecież już nic nie mówię - burknąłem i ostrożnie 
obszedłem pobitego chłopaka. Noga porządnie mnie bolała.
   - Pozwolicie mu uciec? - biadował przywódca Krwawy Nos.
   - Hej, stój! Pójdzie pan z nami na policję. To panu nie 
ujdzie płazem, bić obywatela na ulicy.
   Czyli zaskarżycie mnie! Tę zdrową myśl urodził mózg Jean 
Marie Kleina, poznałem go nawet po głosie.
   - Oczywiście! Pobił członka Nowej Granicy!
   - Zawołajcie patrol!
   - Ratunku! Ratunku!
   Przyśpieszyłem kroku. Dwaj nygusi zaczęli za mną biec, 
ale chyba się bali, że się zatrzymam, odwrócę i pobiję (tak 
by się skończyło) i po kilku metrach woleli się zatrzymać. 
Tylko krzyczeli za mną pogróżki i przezwiska.
   Dzięki temu do domu dotarłem trochę wcześniej niż się 
spodziewałem, mimo że kulałem na jedną nogę.
   Mieszkaliśmy z Dziadkiem Wścibiaczem ciągle w tym samym 
starym mieszkaniu nad zlikwidowanym już dzisiaj sklepikiem. 
Po co się przeprowadzać? To zupełnie niezłe mieszkanie. 
Drzwi otwierały się bez skrzypienia, a zamek od razu 
poznawał mój głos - dzięki dobrze wyposażonemu warsztatowi 
urządzenia domowe utrzymywaliśmy w doskonałym stanie, 
zdecydowanie o wiele lepszym niż arkadyjska przeciętna.
   Kiedy stałem w przedpokoju i zdejmowałem płaszcz, wydało 
mi się, że słyszę jakiś obcy, a jednak znany głos. Czyżby 
Dziadek miał randkę? Czyżby kuracja doktora Kurza była na 
tyle pomyślna, że...
   Wchodziłem po schodach powoli i cicho, żeby nie 
przeszkodzić Dziadkowi oraz jego przyjaciółce i nie wprawić 
ich w zakłopotanie. Jeśli się przekonam, że moja obecność 
jest niepożądana, natychmiast się wycofam. No dobra, powiem 
wprost: chciałem trochę popodglądać, podglądactwo to również 
w pewnym sensie seksualna uciecha, a nie miewałem ich 
ostatnio wiele.
   Nie spodziewałem się jednak, że gościem Dziadka jest Su 
Wang-li, niegdyś moja bardziej niż bliska przyjaciółka.
   Szedłem cicho, ale supersłuchu Wścibiacza nie można 
oszukać.
   - Już jest! - radośnie zawołał Dziadek.
   Chyba swoim rentgenowskim wzrokiem widział nawet przez 
ścianę!
   Zdemaskowany, wszedłem na scenę.
   Grzecznie się przywitałem, rzecz jasna.
   Su Wang-li wyglądała wspaniale.
   Ubrana była w obowiązkową ciemną suknię, którą do piersi 
przyklejała chyba gumą do żucia. Opinała jej tułów i biodra, 
a przy kolanach szeroko się rozbiegała w suto marszczony 
kielich. Złotawe oświetlenie naszego kąta tworzyło 
połyskliwe meandry na aksamitnej powierzchni materiału. 
Wokół szyi miała pięciokrotnie owinięty sznur pereł. Włosy 
sczesała w górę w skomplikowany kok. Twarz miała bladą, bez 
śladu makijażu. Uśmiechała się do mnie i na siedząco podała 
mi rękę do pocałunku.
   Pochyliłem do niej głowę, ale nie dotknąłem ręki ustami, 
do dzisiaj nie wywietrzały mi wszystkie zasady etykiety 
dworskiej, którymi kiedyś mnie raczyła.
   Dziadek Wścibiacz wstał, kiedy wszedłem i wyglądał na 
zmieszanego.
   Jego cyberneciak huczał w karbonidowej czaszce i w końcu 
sformułował zdanie, które miało mnie wprowadzić w dobry 
nastrój:
   - Su przyniosła cały karton piwa!
   No, ten cyberneciak Wścibiacza zupełnie nieźle pracuje.
   Za chwilę, kiedy pozbędę się Su, dam mu inny temat do 
przemyśleń. Postanowiłem bowiem, że wyłożę Dziadkowi 
wszystko, o czym mówiliśmy u Luigi Mantelli III. Robi się 
gorąco i nie mam prawa niczego przed Dziadkiem ukrywać.
   - Nie ma dzisiaj żadnego przyjęcia? - spytałem Su.
   Dziadek podał mi otwartą puszkę schłodzonego piwa.
   - Ciągle jesteś zazdrosny? - uśmiechnęła się do mnie.
   - To nie zazdrość. Po prostu... nie podoba mi się to 
wszystko.
   - Szkoda, że jesteś taki oschły. Mógłbyś się nieźle 
zabawić ostatniego roku na Lunie.
   To byli oni: ostatnie lata na Lunie, Ostatnia Generacja. 
Na górze na Ziemi kiedyś mawiano: po nas choćby potop. A 
Ziemia? Cywilizacja nietechnologiczna. Duchowość przez duże 
D. Medytacja, Służba Ogólnemu Dobrobytowi. Zespolenie z 
przyrodą. Ale z czym się mamy zespolić na Lunie? Z tymi 
kamieniami?
   - Przyszłaś się kłócić?
   Masowałem kopniętą łydkę. Sięgnąłem do niej bezwiednie, 
na pewno nie po to, żeby Su się nade mną litowała. Zauważyła 
to i spytała, co mi się stało. Opowiedziałem jej, a 
zwłaszcza Dziadkowi, kogo spotkałem na ulicy.
   - Mówiłem ci, żebyś nie wychodził wieczorem. Nikt już 
tego nie robi! - rugał mnie Dziadek. Ładnie syknęło, kiedy 
otwierał drugą puszkę piwa. Ta pierwsza na podłodze 
rozkładała się na czynniki pierwsze.
   - Coraz ich więcej - zauważyła Su. - I mają coraz większą 
władzę.
    - Ryczą na ulicach i atakują, kiedy jest siedmiu na 
jednego.
   - Wkrótce będzie ich więcej, jak ostatni Lagrange pójdzie 
do pieca - powiedziała Su.
   - Może nie pójdzie - rzuciłem i powtórzyłem, co mówił mi 
Mantella III.
   Su pokręciła swoją piękną głową uśmiechając się przy tym 
smutno jak dobrze poinformowana królowa.
   - Wiem z wysokich kręgów - powiedziała trochę 
podwyższonym tonem, który irytował mnie już w czasach, kiedy 
jeszcze ją kochałem - że Lagrange padnie już wkrótce. 
Magistraty wszystkich habitatów Luny łamią sobie nad tym 
głowy. Część mieszkańców Lagrangu wróci na Ziemię, ale 
większość trafi na Lunę. Kto by chciał wracać do tej 
wilgoci... zmienny klimat, choroby, dajcie spokój!  
   - Urodziłaś się na Ziemi - przypomniałem jej. 
Zasznurowała usta i spojrzała na Wścibiacza. Dziadek szybko 
mrugał oczyma.
   - Dlatego przyszła - powiedział.
   Tych dwoje coś tu knuło i wychodziło z nich to jak słoma 
z materaca.
   Su postanowiła wyłożyć karty na stół.
   - Słyszałam, że w Arkadii są lekarze wyspecjalizowani w 
zmianach osobowości.
   - Dziadek Wścibiacz to namacalny dowód - stwierdziłem. 
Przecież Su musiała pamiętać Dziadka przypominającego 
monstrum Frankensteina, cyborga, który porozumiewał się 
tylko radiem i nie potrafił powiedzieć więcej niż "hu".
   - Nigdy nie pomyślałeś o zmianie szkieletu?
   - Na Boga, po co miałbym to robić?
   - Bo każdy od razu widzi, że pochodzisz z Ziemi. I ja 
też.
   - I co z tego?
   - Co? Przed chwilą sam opowiadałeś, jak pobiłeś się na 
ulicy. O mało nie przetrącili ci nogi. Naprawdę cię to nie 
obchodzi?
   - Mnie kopnęli w nogę, a ja im rozbiłem nos w ilości sztuk 
jedna. Noga i nos, jesteśmy kwita.
   - Teraz może tak, ale za kilka miesięcy? Co się stanie, 
kiedy ludzie z Lagrangu rzucą się na Lunę? Przecież wiesz, 
że praktycznie wszyscy popierają Nową Granicę! I że do ich 
programu należy przesiedlanie ludzi o ziemskim pochodzeniu 
na Ziemię!
   - Ja się smarkaczy nie boję - mruknąłem i sięgnąłem po 
kolejne piwo. Ale Su znała mnie jak swoją kieszeń.
   - Boisz się tak samo jak ja - powiedziała surowo. - 
Dziadek również. Wszyscy, którzy tu zostaliśmy, boimy się!
   - Ale, Su, jeśli ktoś na Lunie ma prawo nazywać siebie 
pionierami, to właśnie my!
   - Idź - uśmiechnęła się - i powiedz to na zebraniu Nowej 
Granicy. Nie jesteś pionierem, ponieważ nie urodziłeś się 
ani na Kole, ani na Lagrangu, ani na Lunie. Pochodzisz skądś 
z Europy, czy jak się to miasto nazywa, i masz komicznie 
wysoką sylwetkę, która przeszkadza, zajmuje dużo miejsca, 
zużywa mnóstwo tlenu i codziennie wydala mnóstwo odpadków.
   - Proponujesz - powiedziałem powoli i wyraźnie - żebym 
poszedł do lekarza i kazał się przerobić na żwirkowego 
krasnoludka, pozwolił sobie zrobić młodziutką twarzyczkę i 
atletyczne ciałko, a kiedy pan doktor skończy, żebym to 
ciałko ubrał w błękitny mundurek z inicjałami NG na 
ramieniu?
   - Owszem - powiedziała Su patrząc mi prosto w oczy.
   - No to wielkie gówno - powiedziałem. Nie wiem, jakim 
cudem przyszedł mi do głowy wulgarny słownik górników z 
Czeskopolskiej, chyba przez to napięcie, które wisiało w 
powietrzu.
   - Zrobiłbyś to dla mnie? Po starej przyjaźni? Jeśli cię 
bardzo poproszę?
   - Su, miejże rozum! To się na nic nie przyda! W archiwach 
policji zostaną nasze kody genetyczne i jeśli nygusy przejmą 
w Arkadii władzę, wpadną im do ręki również dokumenty. A 
wtedy staranie rozpętają polowanie na czarownice, potrafię 
to sobie wyobrazić.
   - Co mamy robić? - wyszeptała, a łzy już kręciły się w 
jej oczach.
   - To przecież sprawa magistratu! Przestańcie się bawić w 
ostatnią generację, skończcie z ciągłymi przyjęciami, 
przestańcie pić i ćpać i weźcie się za krzykaczy z Nowej 
Granicy, dopóki nie ma ich wielu i nie mają żadnej władzy! A 
potem po prostu zakażecie przeprowadzek. Nikogo z Lagrangu 
nie wpuścicie do Arkadii i będzie spokój. Niech NG wybuduje 
sobie własne habitaty, a przede wszystkim niech jak 
najszybciej wybuduje tę galaktyczną flotyllę i wyniesie się 
jak najdalej. Tego sobie najmocniej życzę.
   - Gdybyś ty był burmistrzem... - powiedziała Su, ale nie 
dokończyła.
   - Nie jestem. Znajdziesz mnie w baraku w porcie. Jutro od 
drugiej do dziesiątej, pojutrze mam szesnastkę. Tak już 
jest, Su. Nigdy nie ciągnąłem z żadną paczką za jedną linę.
   - To był twój życiowy błąd.
   - Błąd? Chyba szczęście. Takie jest moje zdanie - 
powiedziałem.
   Wstała i odprowadziłem ją przed dom. Już tam na nią 
czekało coś, co nazywało się samochodem. Pożegnaliśmy się, 
ona z płaczem, ja zakłopotany. Potem wróciłem na górę do 
Dziadka i opowiedziałem mu wszystko ze szczegółami. 
Spodziewałem się, że będzie mi wyrzucać, czemu tego nie 
powiedziałem wcześniej.
   Długo milczał, a potem zauważył: "hu!".

4.  W życiu obowiązuje zasada Wielkiego Inaczej.
   Optymiści wierzą, że wszystko skończy się dobrze, a 
pesymiści, nieustępliwi w swojej wierze w niepomyślne 
zakończenie wszelkich działań, śmieją się z nich. Chyba 
jestem realistą, ponieważ wierzę, że wszystko skończy się 
inaczej niż człowiek sobie wyobraża, lepiej czy gorzej.
   Podam dwa przykłady, Dziadka Wścibiacza i Lagrangu 
Jedynki. Ale najpierw Dziadek, ponieważ ponad sto lat miałem 
go w kuchni, natomiast Lagrange wisiał w uczciwej odległości 
nad powierzchnią Luny.
   Całe pół wieku nosiłem w sobie tajemnicę przeszłości 
Dziadka. Długie lata wiedziałem o jego tożsamości z 
wykonawcą nielegalnych egzekucji na Czeskopolskiej. Często 
sobie myślałem, że nie powinienem tej tajemnicy zostawiać 
dla siebie (często... no, jakoś raz na pięć lat, podczas 
periodycznych nawrotów świętości, kiedy przestawałem pić i 
uganiać się za kobietami. Wtedy poświęcałem się ćwiczeniom 
jogi, medytacji i treningowi autogennemu, jak te bzdury 
praktykuje się na Ziemi), ale w końcu nad moralnością zawsze 
zwyciężał zdrowy rozsądek.
   Czy Dziadek będzie szczęśliwszy?
   Czy potrafi pogodzić się ze świadomością, że zabił 
mnóstwo (sam nie wiem ilu) ludzi? Może dostanie od tego 
pomieszania zmysłów, czy nawet targnie się na swoje życie. 
Przecież jest wrażliwym człowiekiem.
   No, a kiedy musiałem wyjawić prawdę, Dziadek zareagował 
zupełnie inaczej niż się spodziewałem.
   - O rety! - powiedział. - No, to mam prawo do emerytury!
   Jako były górnik faktycznie dostawałem jakieś grosze, 
natomiast Dziadek, człowiek bez przeszłości, miał prawo do 
zasiłku socjalnego.
   Dziadku jeden, ja zdradzam ci tajemnicę twojego życia, a 
ty do mnie z emeryturą!
   Ale cybernet w jego makówce pracował dalej.
   - Czy trafił mnie jakiś mój były klient - powiedział po 
dłuższym usilnym zastanowieniu. Trwało to jakieś trzy dni.
   - Twoi byli klienci - odpowiedziałem - śnią swój sen na 
Polu Rozproszenia.
   - Ty też jesteś moim byłym klientem - zaprotestował 
Dziadek Wścibiacz. - Wiele życia wprawdzie w tobie nie ma, 
ale do Pola Rozproszenia jeszcze ci daleko.
   - Pomógł mi przypadek.
   - Może takich przypadków było więcej.
   - To ty powinieneś wiedzieć - odciąłem się zupełnie 
nielogicznie, ale też Dziadek od razu zaprotestował. 
Chciałem poprawić swoją reputację i włączyłem do akcji 
rezerwowe rejony szarej kory.
   - Mógł cię odstrzelić albo klient, który wyrwał się ze 
szponów podobnym cudem jak ja, ale mógł to też być jakiś 
twój kumpel. Ty byłeś wykonawcą, ale o zabójstwach 
decydowali inni. Za tobą stał jakiś Komitet Sprawiedliwych, 
czy jak się to towarzystwo nazywało. Później, kiedy się 
dowiedzieli, że policja nie jest już obojętna na ich 
egzekucje, chcieli się pozbyć niewygodnego świadka.
   Cybernet Dziadka pracował pełną parą.
   - Nonsens - tak brzmiał werdykt. - Siedziałem w tym o 
wiele głębiej niż ktokolwiek inny. Oni te wyroki wydawali, 
ale ja je wykonywałem. To nielogiczne, że właśnie ja miałbym 
kogoś wrobić.
   - Nie się to nie wydaje takie nielogiczne. Wyobrażam 
sobie siebie w skórze jednego z tych Sprawiedliwych. To już 
nie żaden twardziel, górnik i facet bez skrupułów. Ma 
rodzinę, zrobił karierę i nagle się dowiaduje, że policja 
wzięła się za nielegalne egzekucje. Myśli logicznie - za 
kogo wezmą się najpierw? Oczywiście za Kata. Co zrobi taki 
Kat, kiedy policja go znajdzie i zamknie? Spróbuje zrzucić 
winę na resztę. To oni mnie zmusili do mordowania, to ich 
wina! Ja byłem tylko narzędziem, za mnie decydowali dranie z 
Komitetu! Kim są ci dranie z Komitetu, spyta policja, a Kat 
będzie śpiewał jak słowik. Tak będzie myśleć ten towarzysko 
ustawiony, były członek Komitetu i żeby ugruntować swoją 
pozycję w miękkim fotelu pod swoim tłustym tyłkiem, dla 
pewności przerwie najsłabsze ogniwo w łańcuchu, które 
łączyło go z przeszłością. Jednym strzałem z tysiąc 
czterysta pięćdziesiątki pośle Kata do diabła.
   Nie przekonałem Dziadka, ale zabiłem mu ćwieka. W jego 
ludzki mózg i ten drugi, cybernetyczny.
   W ciągu następnych dni był jeszcze bardziej milczący niż 
przed operacją doktora Kurza, ponieważ nie słyszałem nawet 
jego "hu".
   A potem zniknął, rozpłynął się i nie pomógł mi nawet 
porucznik Mantella III, którego poprosiłem o pomoc. Dziadka 
Wścibiacza pod zakurzoną kopułą Arkadii nie było.
   Czyli skończyło się zupełnie inaczej niż się 
spodziewałem.
   A Lagrange Jedynka?
   Mantella III na próżno upewniał się, że Lagrange zostanie 
tam, gdzie jest, z całą hordą aktywistów Nowej Granicy w 
swoich trzewiach.
   Plotki o przygotowywanej likwidacji przesiąkły do 
wszystkich komórek organizmu zwanego Arkadią i - jak 
słyszałem - w pozostałych habitatach nie było inaczej.
   Przejawiło się to na Dniu Pionierów, święcie co roku 
organizowanym w rocznicę pamiętnego dnia, kiedy Neil 
Armstrong zeskoczył z drabinki lądownika Apollo i zrobił 
pierwsze ślady, które pięćdziesiąt lat później, odpowiednio 
zrekonstruowane, doskonale się sprzedawały jako luksusowe 
popielniczki. Nie potraficie sobie nawet wyobrazić, ile 
takich autentycznych pierwszych śladów wyprodukowałem. 
Zużywałem ogromne ilości księżycowego pyłu i piany 
petryfikacyjnej. Ten pył przywoził mi ciężarówką jeden 
ziemniak (długo na Lunie miejsca nie zagrzał), nazywał się 
chyba Fuchs. Do śladów miałem matrycę, czyli sztancę.
   Na uroczystości nie poszedłem, oczywiście miałem dyżur. 
Wolanda przekupił mnie dwoma kartonami piwa, żebym wziął 
potrójną zmianę, taki się z niego zrobił fanatyk Nowej 
Granicy! Smakowałem te obchody w swojej stróżówce przed 
ekranem podłączonym do załatwionej na czarno linii, która 
wysysała sok z latarni na dachu.
   Plac centralny był błękitny jak ziemskie niebo, przyszli 
bohaterowie kosmosu i galaktyczni pionierzy maszerowali w 
kółko rycząc hasła, a Stavropulos ze swoimi ludźmi patrzył 
na to z trybuny obciągniętej błękitnym suknem usianym 
gwiazdami.
   Kiedy pionierzy już się namaszerowali i utworzyli zwarte 
szyki, z otwartymi gębami słuchali, co Stavropulos ma im do 
powiedzenia.
   Bez tego piwa nie wytrzymałbym jego przemówienia bez 
trwałej ujmy na zdrowiu psychicznym.
   - Planeta Ziemia zanurza się w bagnie trwałej dekadencji 
- mówił Stavropulos. - Jej mieszkańcy zdradzili ideały 
Człowieka przez duże C, jego Cel przez duże C, jego Misję 
przez duże M. Tylko Luna, Lagrange i kilka istniejących 
   




.N:232
                        

jeszcze kolonii na Marsie stanowią ostoję Postępu, ponownie 
przez duże P. Tu żyją potomkowie Kolumba, Gagarina, 
Armstronga, Leviera i Iskandera!
   Ci potomkowie Iskandera, jedynego człowieka, który 
opuścił granice Układu Słonecznego na pokładzie samobójczego 
statku, chcieli mnie onegdaj pobić. Ale niewysoko 
podskoczyli. Udało im się tylko kopnąć mnie w kolano. Ano, 
niepewne są pierwsze kroki prowadzące do Centrum Galaktyki, 
przez duże C i duże G.
   Słowa "nie ścierpimy" Stavropulos użył w sumie 
siedemdziesiąt osiem razy, "żądałem" pięćdziesiąt jeden 
razy, trzydzieści trzy razy "ostrzegałem", z tego dwanaście 
razy "wyraźnie". Wiem dokładnie, stawiałem sobie kreseczki. 
Przemówienie zakończył efektownie.
   - Pionierzy, spójrzcie w górę! Popatrzcie, a ujrzycie 
biały pas Drogi Mlecznej! To otwarte ramiona Galaktyki, 
która oczekuje na nadejście swoich synów. Nie rozczarujmy 
jej. Tak, nasza Wielka Gwiezdna Matko, przyjdziemy do Ciebie 
- już niedługo!
   Ale numer, przeleciało mi przez głowę. Kiedy pionierzy 
spojrzą, zobaczą kilka tuzinów małych latarni standardowego 
oświetlenia, a nad nimi najniższą warstwę pyłu osadzonego na 
kopule.
   Pionierzy spojrzeli i wszyscy co do jednego wydali z 
siebie entuzjastyczny ryk.
   Stavropulos kazał wyczyścić część kopuły nad Placem 
Centralnym! On się jednak zna na propagandzie, wiedział, co 
na tych durniach zrobi największe wrażenie! Mnie osobiście 
wprawdzie Droga Mleczna nigdy nie podniecała bardziej niż 
para wylatująca z czajnika, ale kto w pionierski sposób nie 
potrafi zmrużyć oczu i spoglądać na Nowy Horyzont, nie 
doceni potęgi ramion Wielkiej Gwiezdnej Matki.
   Nastąpiły przemówienia szych o mniejszym znaczeniu, 
kolejne marsze i śpiewy chóralne, a na ekranie co chwilę 
pojawiało się widoczne przez kopułę rozgwieżdżone niebo, na 
nim zaś ta podłużna szarobiała plama zwana Drogą Mleczną.
   Musieli to zrobić maszynami, myślałem. Ręcznie nie 
potrafiliby oczyścić tak wielkiej powierzchni.
   Że też magistrat puścił ich na ten dach! Jest słaby i już 
od dłuższego czasu mówi się o remoncie kapitalnym.
   A co się stanie, kiedy pył z tak wielkiej powierzchni 
przesuną w jedno miejsce konstrukcji?
   Nie tylko mnie przyszło to na myśl. Dużo się o tym mówiło 
w knajpie Moulisa.
   - To dlatego - tłumaczył Moulis - że magistrat boi się 
Stavropulosa. A dlaczego? Dlatego, że Stavropulos dostanie 
posiłki, kiedy Rada zlikwiduje Lagrange i wszyscy ci 
engieowcy zlądują u nas.
   - Nygusy - poprawiłem go.
   Moulis ani goście nie słyszeli jeszcze o nygusach, 
wyłożyłem im więc ten prywatny żarcik. En gie, nygusy, 
zupełnie proste. Podobało im się, a kilku nawet 
wspaniałomyślnie postawiło mi za to piwo. Nigdy nie 
stawiałem ograniczeń dobroczynności. No a znowu inni 
wspaniałomyślnie zanieśli później informację o moim żarciku 
do najbliższej sekcji en gie, a stamtąd drogą służbową 
poszło to do góry, aż do Stavropulosa.
   Ale wtedy, kiedy u Moulisa w knajpie otwierałem usta, nie 
mogłem o tym wiedzieć, tak jak nikt nie mógł wiedzieć, że 
już następnego dnia kopuła się załamie.
   I załamała się.
   Stało się to w nocy, kiedy większość mieszkańców Arkadii 
spała. Kopuła pękła oczywiście w najsłabszym miejscu, tam, 
gdzie Słup naruszył pierwotną konstrukcję nośną. Szpara była 
długa na pięćset metrów i szeroka na co najmniej 
pięćdziesiąt.
   Obudził mnie hałas. Cały dom się trząsł, obrazy spadały 
ze ścian, a naczynia na półkach w kuchni dzwoniły jak przy 
trzęsieniu ziemi. Byłem zamroczony przez sen, więc pierwszą 
moją myślą było, że to Dziadek Wścibiacz wraca i dobija się 
do drzwi.
   - Już idę, idę - pokrzykiwałem. Nie mogłem znaleźć 
pantofli i zupełnie bezsensownie obwiniałem Dziadka, że 
gdzieś mi je zapodział. Ale stopniowo rozjaśniało mi się w 
głowie. Pięści Dziadka Wścibiacza nie mogły narobić tyle 
hałasu!
   Telkom zajęczał sygnałem najwyższego niebezpieczeństwa. 
Odezwałem się natychmiast. To była śmiertelnie przerażona 
Su.
   - Pękła kopuła! - krzyczała. - Kuba, słyszysz mnie? 
Kopuła pękła!
   Wreszcie błysnęło mi w głowie. Spojrzałem na zegar. 
Dwadzieścia po pierwszej.
   - Gdzie jesteś?
   - W domu, Kubo, po...
   Dom się znowu zatrząsł i połączenie się przerwało.
   Mieszkaliśmy z Dziadkiem, jak wiecie, w starym domu, 
który według dawno zapomnianych przepisów budowlanych był 
wyposażony w hermetyzację. Ale co z Su? Czy ma w mieszkaniu 
hermetyczne śluzy? Zgodnie z zarządzeniem rady miasta, 
którego nikt nie anulował, powinna mieć środki ochrony 
osobistej. Ale kto w Arkadii nie miał tego zarządzenia w 
nosie! Pod modną kopułą wszyscy jesteśmy bezpieczni. 
Skafander w mieszkaniu? Taka sama bzdura jak szalupa 
ratunkowa w górach.
   Ja w mieszkaniu miałem skafander, i to nie jeden.
   Ludzie kochani, jakżeby nie, przecież produkowaliśmy z 
Dziadkiem skafandry jak na taśmie fabrycznej, wśród turystów 
cieszyły się wzięciem, zwłaszcze te staromodne, styl bałwan, 
z okrągłym przezroczystym hełmem!
   Nie męczyłem się dalszym poszukiwaniem kapci i na bosaka 
zbiegłem do warsztatu. W starej rupieciarni wśród pudeł nie 
sprzedanego towaru, którym nikt się nie interesuje i 
interesować nie będzie, znalazłem doskonałego bałwana z 
pojemną butlą - na szczęście ciągle pełną. Wrzuciłem do 
worka jeszcze kilka innych rzeczy, przede wszystkim hermaki 
z maską i kilkoma butlami dla Su, butlę z pianą 
uszczelniającą, baterie do lampy i - nie śmiejcie się - 
czekan i linę, jak za starych czasów.
   Ktoś mi będzie opowiadać, kto to jest pionier!
   Wyglądałem dziko, prawie jak Lavier podczas pierwszego 
zejścia na powierzchnię Marsa. W ekwipunku polowym ruszyłem 
na ulicę.
   Ruszyłem? Prześliznąłem się przez drzwi, wcześniej 
przerabiając przedpokój na improwizowaną śluzę powietrzną.
   Ludzie! Ze starych czasów pamiętam reportaże z wojen 
fundamentalistycznych. Nuakszot po trafieniu bombą atomową 
(maczali w tym wtedy palce, o ile się nie mylę, Beduini z 
Sahary) nie wyglądał o wiele gorzej niż Arkadia po tej 
piekielnej dekompresji.
   Kiedy przecisnąłem się przez uchylone drzwi, otoczyła 
mnie ciemność. Zapaliłem reflektor i gdzie tylko skierowałem 
jego świetlny stożek, szczerzyła do mnie zęby groza. Przez 
ulice przed kilkoma chwilami przeleciał huragan. Całą fasadę 
domu naprzeciwko po prostu poderwał, zgniótł i zabarykadował 
nią najbliższe skrzyżowanie. Zamarły w zwierzęcym strachu 
oświetlałem rozpruty dom. Jak żuczki pod odrzuconym 
kamieniem miotali się ludzie w piżamach i koszulach nocnych. 
Umierali w strasznych męczarniach, krew leciała im z oczu i 
ust. Na pewno krzyczeli, ale ich nie słyszałem. Na drugim 
piętrze jakiś człowiek zakładał hermetyczne ubranie, ale też 
krwawił i stopniowo tracił przytomność. Wola życia zmuszała 
go jednak do działania, wbijał się w ubranie coraz wolniej, 
podciągnął je aż do piersi, na chwilę zamarł, a potem powoli 
upadł na twarz.
   Przesunąłem światło lampy w lewo. Tędy musiałem się udać, 
żeby dojść do domu, w którym mieszkała Su. Czy wytrzymał 
napór uciekającego powietrza? Był tak samo stary i solidny 
jak mój, kiedyś mieściła się w nim chińska restauracja 
"Błękitna Laguna". Tak często tam bywałem, a nigdy nie 
zauważyłem, czy drzwi mają układ hermetyzujący! Na pewno 
mają, pocieszałem się. W tych starych dobrych czasach 
magistrat na pewno nie zezwoliłby na uruchomienie knajpy bez 
świadectwa o hermetyzacji. Gdzie są te czasy grawitechniki i 
sztucznej atmosfery!
   Była to droga przez mękę i bez czekanu oraz liny daleko 
bym nie zaszedł.
   Przyrównanie do sytuacji po wybuchu bomby atomowej 
wydawało mi się coraz bardziej odpowiednie. Faktycznie, w 
miarę zbliżania się do głównej alei, obrazów grozy 
przybywało. Tutaj już nie było rozerwanych fasad (tam, gdzie 
mury wytrzymały napór powietrza, ludziom w środku w zasadzie 
nic się nie stało, widziałem ich przerażone twarze w 
ciemnych prostokątach okien, twarze oświetlone od spodu 
lampkami awaryjnymi jak w dzień zaduszny, kiedy dzieciarnia 
przebiera się w duchy), tutaj padały już całe domy, całe 
bloki. Moje nerwy, o dziwo, szybko przyzwyczaiły się do 
myśli, że nastąpił koniec Arkadii i tylko machinalnie 
rejestrowałem, który dom się zawalił, a który wytrzymał, kto 
gdzie mieszka, kogo ze swoich znajomych mam spisać na 
straty, a z którymi prawdopodobnie się jeszcze zobaczę. Tu i 
ówdzie widziałem postacie ubrane w hermaki. Machały do mnie, 
ale nie mogłem słyszeć, co mówią, ponieważ mój bałwan był 
antykiem (mimo że fałszywym) i pochodził z czasów, kiedy 
telkomy pracowały jeszcze na częstotliwości fal 
elektromagnetycznych. Postacie pokazywały mi kierunek, w 
którym idą. To było tam, gdzie padały domy, w stronę, którą 
podążał huragan. Ci ludzie ciągnęli do miejsca tragedii, 
chcieli pomagać i apelowali również do mnie, żebym poszedł z 
nimi. Tam gdzieś przed nami zerwała się kopuła, trzeba 
znaleźć otwór i scalić go, dopiero potem magistrat włączy 
agregaty awaryjne i wypuści rezerwy powietrza. Jeśli jakieś 
ma.  
   Parszywie się czułem, kiedy przecząco do nich machałem i 
nie chciałem słyszeć, co mogą o mnie mówić na swojej 
częstotliwości, kiedy odwrócili się do mnie plecami i 
pośpieszyli w swoją stronę.
   Mieli łatwiejszą drogę ode mnie, ponieważ szli po śladach 
huraganu, ja natomiast podróżowałem w poprzek.  Szło to tak 
powoli, że chwilami wątpiłem, czy w ogóle posuwam się 
naprzód. Niektóre domy dosłownie przewróciły się jak 
pudełka. Chyba w ogóle nie miały fundamentów! Miejscami 
oderwały się od podłoża razem z podłogą, w tym wypadku ich 
mieszkańcy mieli szansę na ocalenie. Widziałem kilka takich 
komicznie przewróconych bloków. Ludzie za oknami machali do 
mnie, chcieli coś powiedzieć, chyba mnie prosili, żebym ich 
dom postawił znowu tak, jak ma stać, żeby mogli wleźć pod 
pierzyny i zapaść w przerwany sen. Ale gorzej było, jeśli 
oderwała się podłoga budynku. Dekompresja wyssała z domu 
ludzi i ich majątek. W ruinach ulic powstały zaułki, w które 
ciśnienie uciekającego powietrza dosłownie wprasowało 
potworny zlepek trupów, resztek mebli, ubrań, jedzenia. 
Sprężona nędza zanikłego człowieczeństwa. Potrafiłem na to 
spustoszenie patrzeć bez współczucia, tylko raz ścisnęło mi 
się serce, kiedy potknąłem się o coś, co okazało się lalką. 
Przypomniałem sobie swoją siostrzyczkę, którą - sto lat 
temu! - opuściłem płaczącą na Ziemi pocieszając tylko 
obietnicą, że wrócę i przywiozę jej najmniejszy krater, jaki 
na Lunie znajdę.
   Podróż przez pagórki ruin trwała prawie trzy godziny. 
Przybywało ratowników, wędrowali w długich szeregach jak 
mrówki, a nad ich głowami przelatywały stare dobre rakietowe 
płaszczki. Ktoś je zapewne odkrył (dobrze zakonserwowane) w 
jakimś magazynie, dawno zapomnianym i dlatego nie 
zlikwidowanym przez magistracką biurokrację.
   Pokryty pyłem i po kolana opryskany jakąś cieczą 
(obawiałem się, że krwią i obawa ta, niestety, miała okazać 
się prawdziwa) stanąłem przed budynkiem, w którym kiedyś 
spędzałem najpiękniejsze lata życia w Arkadii, w winiarni z 
dansingiem "Błękitna Laguna", przy boku tej najukochańszej i 
najdelikatniejszej kobiety, jaką znałem.
   Dom stał. Oba sąsiednie się zawaliły. W ruinach jednego z 
nich coś się tliło. Na pewno ruiny by się paliły, gdyby 
miały dostęp powietrza.
   Dom stał, a w oknach płonęło światło. Nawet bym się nie 
zdziwił, gdybym nad wejściem zobaczył świetlny napis 
"Błękitna Laguna".
   Dom stał, w oknach się świeciło, zasłonięte były 
kotarami, a na nich tu i ówdzie migały jakieś cienie. O mało 
nie rozpłakałem się z radości. Su żyła!
   Uderzyłem w drzwi.
   Otworzyły się niemal natychmiast.
   Również ten korytarz służył jako śluza powietrzna, ale 
nie była to żadna improwizacja: drzwi na ulicę były 
hermetyzowane dokładnie tak, jak nakazywał przepis 
magistratu z roku... Bóg wie którego, a te kolejne, 
prowadzące do byłego salonu, jakby zmiotło.
   Drzwi jednak nie otworzyły się same. Obsługiwał je 
mężczyzna w szpanerskim złotawym ubraniu hermetycznym. Jego 
hełm stworzony był zapewne przez jakiegoś wybitnego artystę 
z czasów złotego wieku. Inspirował się chyba jakimś hinduskim 
bóstwem.
   Zerknąłem na indykator ciśnienia powietrza. Tracił 
czerwony kolor, aż stał się zupełnie niebieski. Sięgnąłem do 
hełmu, ale mężczyzna w złotawym skafandrze powstrzymał mnie 
wymownymi gestami.
   Nie miałem pojęcia, o co mu chodzi, aż pomyślałem, że 
wnętrze domu jest bez powietrza. Przecież widziałem tylko 
fasadę, mogła się urwać tylna ściana i Su... Nie, na 
zasłonach widziałem cienie. W środku żyli ludzie. Zapewne 
zdążyli na czas włożyć ubrania ochronne. Mieli szczęście.
   Moja kochana Su też miała szczęście. Tak, nie ma co 
ukrywać. Jeszcze ją kochałem, mimo że tak daleko ode mnie 
odeszła.
   Człowiek w złotym skafandrze otworzył drzwi do byłej sali 
restauracyjnej i lekkim pchnięciem w plecy zachęcił mnie do 
wejścia.
   W sali było ciemno. Obejrzałem się. Złoty człowiek stał 
między drzwiami w jasno oświetlonym korytarzu. Na 
bielusieńkiej podłodze ujrzałem swoje ślady. Były 
purpurowoczerwone.
   Mężczyzna zamknął drzwi. Znalazłem się w całkowitej 
ciemności. Po omacku przeszedłem parę kroków. Wyciągnąłem 
ręce jak ślepiec w nieznanym terenie.
   Dotknąłem czegoś miękkiego, zwierzęco podatnego. To na 
pewno nie było ciało w skafandrze!
   Krzyknąłem z przerażenia: cóż innego mogło się wśliznąć w 
moje objęcia niż trup?
   Światło się nagle zapaliło i tuż przed sobą ujrzałem 
twarz kochanej Su. Czemu nie leci jej krew z oczu i ust? 
Czemu się uśmiecha? Nawet coś do mnie mówi? Gdzieś mnie 
prowadzi...
   Nic nie rozumiejąc rozejrzałem się wokół siebie.
   Na doskonale wypolerowanym parkiecie w rytmie walca 
wirowało chyba ze dwadzieścia par, panowie we frakach, damy 
w wieczorowych toaletach. Androidy ubrane w tradycyjne żółte 
liberie "Błękitnej Laguny" serwowały napoje znudzonym 
dżentelmenom przy barze. A z tyłu pod ścianą, w boksach, 
gdzie światło trafiało ze wstydem i w ilości niemal 
niemierzalnej, podejrzanie się kotłowało i tylko od czasu 
do czasu w szarówce błyskało nagie udo czy plecy.
   Przestąpiłem z nogi na nogę, cofnąłem się o krok.
   Na wypolerowanych parkietach znowu został krwawy ślad.
   Musiało to wyglądać jak krok walca, bo tańczące pary 
(wszyscy bowiem na mnie patrzyli, mężczyzna w zakrwawionym 
skafandrze na środku parkietu siłą rzeczy rzuca się w oczy) 
zatrzymały się, panowie wypuścili swoje damy z objęć i 
wszyscy zaczęli bić brawo.
   zapewne należałem do jednego z punktów oszałamiającego 
programu tego wieczoru urządzonego przez ludzi, którzy 
nazywali siebie Ostatnią Generacją. Świętowali zagładę 
Arkadii i szykowali się na pożegnanie ostatniej godziny 
życia, która - jak wierzyli - nadejdzie jeszcze tego dnia.

5.  Bez pomocy techników z Lagrangu z Arkadią byłoby 
kiepsko. Chyba wszyscy byśmy zginęli po zużyciu
ostatnich kubików rezerwowych zapasów tlenu.
   Jak się później dowiedzieliśmy, komandor Nowej Granicy 
Avram Stavropulos natychmiast po wypadku skontaktował się ze 
sztabem ruchu na Lagrangu i kiedy przedzierałem się przez 
ruiny, żeby pomóc Su, ekipa ratownicza już była w drodze.
   Jeśli chodzi o dekompresję, Lagrange był wystawiony na 
mniej więcej takie samo ryzyko jak każdy habitat na Lunie. 
Arkadyjski magistrat jednak nie liczył się poważnie z żadną 
awarią, natomiast administracja Lagrangu, w całości 
opanowana przez członków NG, trzymała w pogotowiu szturmowe 
jednostki remontowe przez dwadzieścia cztery godziny na 
dobę. Wszyscy ci mężczyźni i kobiety byli doskonale 
wytrenowani i wyposażeni, i gdyby okoliczności tego wymagały, 
złożyliby w ofierze nawet życie.
   Na miejsce katastrofy trafiłem później, już po strasznym 
wystąpieniu w sali tanecznej byłej "Błękitnej Laguny", gdzie 
pobiłem się z jakimiś ludźmi i gdzie również mała Su - wstyd 
przyznać - zarobiła ode mnie policzek. Miałem być gwoździem 
ich programu (Su się zarzekała, że kiedy do mnie dzwoniła, 
była sama i że jej kompani przyszli dopiero później, ale 
wierzcie kobiecie). Bez wątpienia byłem gwoździem programu, 
mniej chyba liczono, że będzie to gwóźdź kulminacyjny i 
ostatni. Dałem niezły występ i z niemałą przyjemnością 
przypominam sobie te chwile, kiedy panowie we frakach z 
zakrwawionymi nosami uciekali przede mną po kątach. 
Przypominam sobie z przyjemnością, za to niechętnie 
opowiadam, że była w to wplątana Su.
   Bardziej interesujące było to, co się działo przy Słupie, 
gdzie pod ciężarem nawarstwionego pyłu załamała się kopuła.
   Im bliżej epicentrum (to chyba najwłaściwsze słowo), tym 
droga była szersza. Huragan osiągał tu maksymalną siłę. 
Niektóre budynki wytrzymały, ale te słabsze uciekające 
powietrze po prostu porwało ze sobą. Nigdzie nie piętrzyły 
się żadne ruiny. W pierwszych minutach katastrofy wyleciały 
przez otwór na zewnątrz. Powietrze skraplało się, zbijało w 
olbrzymią chmurę, z której leciało na dół wszystko, co 
tornado zabrało podczas swojej morderczej drogi. Spadały 
rozerwane domy z całym wyposażeniem, również z ludźmi, 
których śmierć zaskoczyła we śnie. Był to deszcz fatalny w 
skutkach, ponieważ kopuła, słaba na tyle, że nie uniosła 
zwału pyłu, zapadała się wszędzie tam, gdzie spadły na nią 
ruiny. Ten wtórny pogrom dotknął, jak się później okazało, 
zwłaszcza wschodnie dzielnice arkadyjskie. W pierwszych 
minutach zginęło ponad sto pięćdziesiąt tysięcy ludzi, w 
fazie drugiej przybyło kolejnych pięćdziesiąt tysięcy ofiar. 
W ciągu tej strasznej nocy liczba mieszkańców habitatu 
spadła o jedną trzecią!
   Ale wrócę do swoich osobistych doświadczeń.
   Kiedy biłem się w restauracji, glidery jednostek 
szturmowych z Lagrangu lądowały - bardzo ostrożnie - na 
nieuszkodzonych częściach kopuły. Tak, to były glidery! Mimo 
zakazu Rady używania techniki grawitacyjnej, na Jedynce 
uchowała się flota gliderów szturmowych (za wiedzą Mostka, 
jak mieszkańcy Lagrangu nazywają swój magistrat). Nie 
uznajemy żadnych bredni o degradacji materii, oświadczyły 
ponoć najwyższe głowy NG, i w razie potrzeby nie zawahamy 
się przed wykorzystaniem grawitechniki. A kiedy szedłem po 
głównej alei, ratownicy w błękitnych ubraniach hermetycznych 
na największe szpary już naciągali kilometry kwadratowe 
folii.
   Nie szedłem sam.
   Główna aleja była pełna ludzi. Gdyby znalazł się tu ktoś 
niezainteresowany i obserwowałby te tłumy nie tracąc 
poczucia humoru, musiałby się roześmiać. Barwniejszego 
przeglądu ubrań ochronnych nie zobaczylibyście nawet na 
najbardziej zwariowanej wycieczce przebierańców. Jak dawno 
już nie organizowano takich wycieczek! Bez grawitechniki 
trudno było podróżować po drogach i autostradach, które 
szybko niszczały pod ciężkimi kołami improwizowanych wozów. 
Ujrzelibyście poczwary w starodawnych skafandrach z 
okrągłym hełmem - jednym z nich byłem ja. Zobaczylibyście 
hermetyczne ubrania robocze i sportowe, alpinistyczne, 
narciarskie, strzeleckie, łyżwiarskie. Te ostatnie zresztą 
były nadzwyczaj komiczne, ponieważ łyżwy były na stałe 
połączone z podeszwą, nieszczęśnicy kuleli więc w nich, 
potykali się i przewracali, ale znowu wstawali i 
kontynuowali drogę naprzód, ponieważ chcieli pomagać. 
Najzabawniej jednak wyglądały skafandry rozrywkowe, które 
były w modzie w okresie złotego turystycznego wieku Arkadii. 
Był tam styl "Baśni z tysiąca i jednej nocy", styl 
średniowieczny, podwodny, demoniczny, antyczny i kowbojski. 
Mody podówczas zmieniały się szybko, w rytmie tych szalonych, 
wesołych lat. W niejednym domu znaleźlibyście schowany w 
szafie po rodzicach czy dziadkach taki skafander-przebranie 
i, jak się okazało, był to często jedyny sprawny skafander.
   Tym jednak nie łamałem sobie głowy. Śpieszyłem naprzód i 
jeżeli zwracałem na coś uwagę, to tylko na to, że wokół mnie 
było coraz więcej ludzi, tym samym nasz wspólny marsz był 
coraz wolniejszy, aż utknął zupełnie.
   Jak już powiedziałem, nie mogłem się z nikim porozumiewać 
i denerwowało mnie to już choćby dlatego, że za szybami 
skafandrów widziałem wiele znajomych twarzy. Zrozumieli oni 
wkrótce, w jakiej jestem sytuacji, porozumiewaliśmy się więc 
gestami. Szło nam nieźle, bo najczęściej używanym gestem 
było wzruszenie ramion. Nie, nie wiem dokładnie, co się 
stało, nie wiem, czemu się nie ruszamy, nie wiem, co jest w 
przodzie.
   Tłum gęstniał. Z tyłu cisnęli się na nas nowo przybyli. 
Nie było mi to w smak, bo zapas tlenu w butlach na moich 
plecach (dzięki kilku brutalnym akcjom odpowiednio 
uzupełniony w "Błękitnej Lagunie") nie mógł wystarczyć na 
zawsze i jeśli zaraz nie zacznie się coś dziać, musimy 
wracać, skąd przyszliśmy albo niepotrzebnie tu umrzemy.
   Ale jak wrócić, skoro przychodzą nowi ludzie, płonący z 
pragnienia niesienia pomocy na równi z nami!
   Wreszcie coś się zaczęło dziać!
   Nastąpiło wielkie cofanie i przepychanie, tu i ówdzie 
tłum gwałtownie szarpnął się w przód, jeden nurt złapał 
również mnie i ciągnął, naprawdę było to podobne 
do prądu w jakiejś cieczy, były tu też wiry, kilkakrotnie 
obróciły mnie w kółko, straciłem więc orientację, w którym 
kierunku właściwie idę i uspokajała mnie tylko świadomość, 
że nie tkwię w tym samym, i to, że zbliżamy się do 
reflektorów, które świeciły gdzieś z przodu, zawieszone na 
wysokich słupach.
   Potem wokół mnie zaniebieściło się od mundurów NG, 
chwyciły mnie jakieś ręce i wepchnęły na platformę 
ciężarówki wypchanej ludźmi w skafandrach, ze mną przybyło 
jeszcze piętnastu następnych, a potem ciemność, ruch żołądka 
w górę i w dół, obawa przed zamkniętą przestrzenią (mimo że 
nigdy nie cierpiałem na klaustrofobię, jak dobrze wiecie) i 
ten niejasny stan trwał aż do chwili, kiedy ciężarówka się 
zatrzymała, wyszliśmy na ostro oświetloną płaszczyznę i tam 
jakieś ręce zdjęły mi hełm.
   - Dalej, dalej, nie zatrzymywać się, idziemy, idziemy - 
krzyczały szczekliwe głosy.
   Ktoś popychał mnie z tyłu i z boków, ale zdążyłem się 
rozejrzeć i byłem w domu: zawieźli nas na były stadion 
łyżwiarski. Od dawna nie było tu lodu, potykaliśmy się więc 
na zdewastowanej silikatowej podłodze. Błękitni nieźle sobie 
poczynali, jak wyćwiczone owczarki: dzielili nas na grupki 
po dziesięciu i przy nieustannym krzyku "dalej, dalej" 
poganiali nas do przodu, aż spodobało im się jakieś miejsce, 
tam nas usadzali z rękami założonymi na głowę.
   Z góry przemawiał do nas oficjalny głos:
   - Zachowajcie spokój, nie opuszczajcie wyznaczonego 
miejsca, nie rozmawiajcie. W przypadku nagłej potrzeby 
podnieście lewą rękę. Straż się wami zaopiekuje. Potrzeby 
wypróżniania nie uważamy za nagłą.
   - To mamy się zesrać? - spytałem rzeczowo swojego 
sąsiada. Znałem go z widzenia, był to technik kompresorów 
powietrza, żwirek drugiej generacji. Nie zdążyłem nawet 
zamknąć ust, a już dostałem. Cios padł z lewej strony i 
powalił mnie na bok. Połowa twarzy chyba mi eksplodowała, a 
w ustach zrobiło się słono. Nieprzytomnie spojrzałem w górę: 
nade mną stał młodziutki pionier uzbrojony w coś, co 
wyglądało jak tysiąc czterysta pięćdziesiątka, ale było o 
wiele mniejszego kalibru, a na dole miało kanciasty pojemnik, 
chyba magazynek. Czyżby broń palna? Przecież już od dawna 
jest zakazana!
   - Główną zasadą jest milczenie. Milczcie, a nic się wam 
nie stanie. Milczcie. Niedługo będziecie mieć okazję do 
mówienia. Na razie milczcie. Milczcie, dopóki nie zażądamy, 
żebyście mówili. Milczcie.
   Młody pionier pomógł mi usiąść. Mój sąsiad był tak 
oniemiały ze zgrozy, że bał się ruszyć palcem.
   - Zamknij pysk, ty jebany sukinsynu, albo ci wytłukę zęby 
z tej twojej pieprzonej gęby - przyjacielsko powiedział 
młody pionier.
   Była to dobra lekcja dla mnie i dla wszystkich w pobliżu.
   Z rękoma za głową siedziałem więc bez słowa. Ponieważ 
byłem wyższy niż większość ludzi wokół, miałem zupełnie 
niezły widok. Były nas tu tysiące, wszyscy siedzieli w 
grupkach, a po uliczkach między grupkami swobodnie, krokiem 
zwycięzców, chodzili szturmowcy NG z bronią w rękach. Tak, 
na pewno była to broń.
   Głowa pękała mi z bólu.
   Po krótkim czasie ujrzałem jednak parę nieuzbrojonych 
nygusów. Raźno maszerowali najwyraźniej do mnie. A i to nie 
odbyło się bez komiki, ponieważ szli ruchem konika 
szachowego, raz w prawo, raz w lewo, kroczyli uliczkami 
między grupkami więźniów jak przez labirynt.
   Więźniów? Tak, czymże innym byliśmy?
   Podeszli do nas, rozkazali mi wstać i poprowadzili przez 
ludzki labirynt znowu szachowo, znowu w prawo - w lewo, aż 
do przejścia w bandzie, a potem uliczkami między ławkami 
gdzieś w górę, na najwyższe trybuny. Tam paliło się czerwone 
światło, tłoczyli się jacyś ludzie, słyszałem ordynarne
krzyki i jęki, chyba kogoś bili.
   Ci chłopcy mieli pełne ręce roboty.
   Mężczyźni w mundurach obu odcieni niebieskiego: 
policjanci w granatowych, szturmowcy z NG w błękitnych, 
aktywni, ważni, energiczni, wszyscy pracowali aż miło. Tu 
prowadzili mężczyznę na przesłuchanie, tam z kolei innego z 
przesłuchania wywlekali, jeden szeptał jakieś sekretne 
prawdy do nadajnika, jego towarzysz dogadywał się z 
przenośnym oraklem otoczony nadsłuchującymi w napięciu 
kolegami ("Tak, tak, jakoś tak ten facet mówił"), a potem 
wszyscy się rozeszli do istotnych zadań. Śmierdziało tu 
potem i krwią, przenikliwym zimnem - i strachem.
   Mnie doprowadzili do stolika oświetlonego przenośną 
lampą. Siedzieli przy nim dwaj mężczyźni. Najpierw 
zobaczyłem same ręce, ponieważ stożek światła sięgał tylko 
do ich piersi, ale potem, kiedy oczy przywykły, dojrzałem 
również twarze, a jedną nawet poznałem.
   Był to porucznik Luigi Mantella III. Ten drugi, ubrany w 
mundur oficera jednostek szturmowych korpusu Nowej Granicy - 
chyba też porucznik - warknął:
   - Nazwisko...
   - Jakub Nedomy, znana firma - odpowiedział za mnie 
Mantella III.
   - Znana firma, no patrzcie - powiedział jasnoniebieski 
zbawiciel ludzkości. Potem spojrzał gdzieś za moje ramię.
   - Zatrzymany na miejscu czynu - rzucił jeden z moich 
przewodników.
   - Na miejscu czynu, no oczywiście. Pochodzenie ziemskie. 
Rzygać się od tego chce.
   - Nie pan posłucha, ja... - zacząłem, ale uciszył mnie 
cios pięścią. Trafił tuż obok tego miejsca, gdzie już było 
niebiesko po uderzeniu kolbą. Jak tak dalej pójdzie, będę 
nieźle pomalowany. A jeżeli popatrzeć na to, co się dookoła 
wyprawiało, mogłem się z tą ewentualnością stuprocentowo 
liczyć. Jeśli nie pomoże mi Mantella III.
   Ale na razie nic na to nie wskazywało. Mantella III nie 
przejawiał ani krztyny współczucia.
   Orakl postawiony na stole syknął i wyjechała z niego cała 
karta.
   - Niezły rejestr - zauważył nieznajomy szturmowiec. - No 
i patrzcie, w tym samym mieszkaniu przebywa jeszcze jeden 
taki bydlak - miał na myśli Dziadka Wścibiacza. Skinął na 
jednego ze strażników, żeby połączył się z patrolem. - W 
ciągu pół godziny chcę tu mieć tego drania.
   Chciałem powiedzieć, że raczej mu się to nie uda, ale 
wolałem wysysać krew ze zranionego dziąsła. Mimo wieku łatwo 
się uczę: wystarczyły dwa ciosy i już wiem, że mam nie 
mówić, jeśli mnie nie pytają. Teraz zaczęli się pytać:
   - Co pan robił na Alei Pionierów?
   - Wydarzył się wypadek... chciałem pomagać.
   Śledczy się zaśmiał i zwrócił do Mantelli III:
   - Słyszał pan? Wszyscy śpiewają taką samą piosenkę. Czyli 
chciał pan pomagać - znowu mnie zaatakował. - Może pan to 
udowodnić?
   Wzruszyłem ramionami.
   - Doszedłem do Słupa, był tam tłum ludzi... a potem mnie 
zabrali i przywieźli tutaj. Nie rozumiem, co macie przeciwko 
mnie...
   - Ty sabotażysto, ja ci tę niewinność wytłukę z głowy.
   - Luigi, wyjaśnij mu, że... - zwróciłem się do Mantelli 
III, ale nie powinienem był tego robić. Dobry Luigi zaczął 
krzyczeć i wydzierał się na mnie jeszcze gorzej niż jego 
kolega z Lagrangu - skąd by miał być, jak nie z Lagrangu, 
nigdy tej fizjonomii nie widziałem!
   Krzyczał głośno, ale nie oszukał mnie. Nie wkładał w swój 
gniew serca. W jego głosie wyczułem raczej niepewność. Z 
tego, co mówił, czy raczej wykrzykiwał i wypluwał, 
zrozumiałem, że według oficjalnej komisji śledczej 
dekompresja Arkadii nastąpiła na skutek rozległego sabotażu 
inspirowanego z Ziemi. Sprawcy są członkami piątej kolumny, 
obywatelami o pochodzeniu ziemskim.
   - Ładunek eksplodował o pierwszej dwadzieścia - 
powiedział błękitny pionier, kiedy Mantella III już się 
wykrzyczał. - Co pan robił o tej porze?
   - Byłem w domu.
   - Czy ktoś może to potwierdzić?
   Już chciałem powiedzieć, że dzwoniła do mnie Su Wang-li, 
ale uświadomiłem sobie, że również ona urodziła się na Ziemi 
i mimo że jeszcze parę godzin temu byłem zdecydowany 
definitywnie wymazać ją z pamięci, wdeptać w nicość nawet 
cień jej wspomnienia, teraz, po tym, co się stało, 
postanowienie to wydało mi się małostkowe, nieważne, po 
prostu śmieszne.
   - Ma pan współlokatora - zauważył sucho Mantella III. 
Chyba chciał mi pomóc. Chyba.
   - Nie ma go w domu.
   - Gdzie jest?
   - Nie wiem. Zniknął. Już dawno temu. Nie mam pojęcia, 
gdzie jest.
   - Zgłosił pan to?
   - Nie. Nie wiedziałem, że trzeba.
   - Interesujące. Nie wiedział pan. Jeszcze do tego 
wrócimy. Czyli o pierwszej dwadzieścia był pan w domu. Na 
miejscu czynu został pan zatrzymany o piątej piętnaście. Co 
pan robił między pierwszą dwadzieścia a piątą piętnaście?
   I co, mam się pochwalić, że odwiedziłem Su?
   - Byłem w domu, a potem, chyba wpół do czwartej 
wyszedłem, żeby zobaczyć, co się właściwie stało i żeby 
pomóc przy pracach ratunkowych, jeśliby było trzeba.
   Potrafiłem sobie wyobrazić, jaki bajzel bym wywołał u Su, 
gdybym ją do tego wciągnął. Ruch Nowej Granicy nienawidził 
wszystkich ludzi urodzonych na Ziemi, a wśród nich z kolei 
najbardziej nienawidził tych, którzy ulegli modzie Ostatniej 
Generacji. Gdyby się dowiedzieli, że Ostatnia Granica
urządziła bal w czasie, kiedy jedna trzecia mieszkańców 
Arkadii umierała...
   Mantella III w trakcie naszej rozmowy bawił się oraklem. 
Chyba porozumiewał się z nim pisemnie, jak to zazwyczaj 
robią policjanci podczas przesłuchania, kiedy chcą spytać 
centralny bank danych tak, by przesłuchiwany nie wiedział, o 
co chodzi.
   Pionier w mundurze Nowej Granicy udawał teraz - niezbyt 
przekonująco - dobrego wujka, który rozumie aresztowanego. 
Właściwie nie robił tego aż tak bardzo nieudolnie, inny może 
by się na to złapał, ale na takie numery jestem zbyt 
otrzaskanym kryminalistą.
   - Czyli był pan wtedy w domu... Zakładam, że obudził pana 
wstrząs. Na pewno się pan przestraszył, ale potem skusiło 
pana łóżko, znowu pan usnął, a wcześnie rano powiedział pan 
sobie, że jednak warto sprawdzić, co się stało.
   Kątem oka zerknął na ukryty ekran orakla.
   W głowie zadzwonił mi sygnał ostrzegawczy. Bardzo 
niepewnie kontynuowałem fabułę bajeczki.
   - Nie, spać nie poszedłem. Długo szukałem ubrania 
ciśnieniowego. Wentyl regulacyjny był zepsuty, musiałem go 
naprawić. Miałem puste butle.
   - Interesujące - zauważył Mantella III. Oparł się o 
poręcz krzesła, a ręce założył na piersi. - Interesujące. 
Chcielibyśmy panu wierzyć. Ale nie możemy. Trzech świadków 
widziało pana na ulicy o pierwszej czterdzieści! A poza tym 
od trzeciej rano przed pańskim domem stoi patrol Nowej 
Granicy. Od początku był pan na liście podejrzanych, panie 
Nedomy... Pochodzenie ziemskie... niezliczoną ilość razy 
karany za przewinienia najróżniejszego rodzaju... został na 
Lunie bez konkretnego powodu... My ten powód przeczuwamy. 
Jest pan jednym z czołowych działaczy piątej kolumny! Jest 
pan elementem wywrotowym! Ten spisek jest jak pajęcza sieć, 
a pan siedzi diabelnie blisko tej sieci, o ile pan sam nie 
jest Pająkiem! Weźmiemy sobie pana pod lupę, Nedomy, 
przetrzepiemy pana, wywrócimy na lewą stronę! Jeszcze pan 
wszystko wyśpiewa. Zaprowadzi nas pan do gniazda pająka i 
będzie nam pan całować ręce za to, żeśmy pana na ten spacer 
wypuścili. Odprowadzić! I lanie! Porządne, dopóki nie 
zobaczy chórów anielskich. A potem jeszcze raz. Nedomy, już 
pana trzymamy i nie puścimy!
   I zaczął się kołowrót, który trwał sześć tygodni.
   Straciłem zęby i jedno oko, skóra wisiała mi na żebrach i 
nikt by teraz nie poznał, czy jestem czarny czy biały, a 
nawet zwątpiłby chyba w moją przynależność do rodzaju 
ludzkiego. Szturmowcy Nowej Granicy o podróży ku Centrum 
Galaktyki w Objęcia Kosmicznej Matki myśleli śmiertelnie 
poważnie, skoro kosztowałem ich (i inni również) tyle pracy!
   A jak skończyła Su?
   Zdradziłem ją jeszcze pierwszego dnia, już na drugim 
przesłuchaniu.
   Tak, doniosłem na biedną Su.

6.  W kratce wentylatora zamigotał kawałek piktora.
   Leżałem na plecach, z rozciągniętymi rękoma i w zmłócone 
plecy wchłaniałem kojący chłód podłogi. Starałem się 
zaostrzyć wzrok na zakurzony luminor wpuszczony w sufit. Nic 
z tego. Świetlny owal odpływał, chwiał się na boki, a wokół 
niego tworzyły się tęczowe elipsy.
   Piktor w kratce lekko się kołysał, jakby chciał mnie 
skusić: wstań, wyciągnij rękę, jak staniesz na palcach, 
dosięgniesz mnie, wytrzymasz tę chwilę potwornego bólu, 
przeżyłeś gorsze rzeczy.
   Zauważyłem go dopiero po dłuższej chwili. Co tam, 
zauważyłem, coś obcego dostało się w pole mojego widzenia. 
Kiedy obserwowałem luminor, jakiś biały trójkącik trzepotał 
w ciemnym pograniczu. Ale kiedy poruszyłem okiem, luminor 
mocniej się rozżarzył i nie widziałem już nic poza tęczowymi 
elipsami.
   Więzień ma dosyć czasu. To chyba jedyne, co mu 
pozostawiają - czas. Podejrzewają, że współpracuje z nimi, 
że działa jak lepiący duszę ług. Może to i prawda w 
przypadku nowicjuszy. Ja po czterech tygodniach więzienia 
miałem duszę tak porozklejaną, że niewiele w niej pozostało 
dla jakiegoś ługu. Tak więc czas pracował praktycznie dla 
mnie: leczył moje rany spokojnie i nienachalnie jak chłód 
podłogi.
   Mogło trwać godzinę albo nawet dwie, zanim mój wzrok 
przyjął do wiadomości niespokojny trójkącik rozchwiany w 
zębach silikatowej kratki. W areszcie każda zmiana jest 
większym wydarzeniem niż przyjazd do Arkadii zespołu 
baletowego Teatru Wielkiego na występy gościnne. Zmiana to 
pojęcie względne, zmienne. Człowiek wolny przejście ze stanu 
spokoju w stan bólu pojmuje jako wielce gwałtowną zmianę - 
ale nie ja i moi współwięźniowie. Po tygodniach więzienia 
było mi w zasadzie obojętne, czy mnie biją czy nie, ponieważ 
ból stał się stałym elementem mojego istnienia. Ale piktor w 
wentylacji? To było coś!
   Teraz już nie wiem, jak mogłem tak szybko dojść do 
wniosku, że w wentylatorze jest piktor. Nie miałem z nimi
dawno do czynienia, ale jednak na tyle często, żebym znał je 
dobrze, od tego czasu, kiedy przestałem się zajmować 
oraklami. Dawniej, za starych czasów, piktory należały do 
mojego codziennego życia. A jeszcze wcześniej, 
przyjaciele... Pamiętam jeszcze nawet papier i jako chłopak 
czytywałem prawdziwe papierowe książki.
   W myślach rozległ się dzwonek alarmowy.
   Zmiana w celi nie odbywa się ot, tak. Zawsze chodzi o 
zmianę w stosunku do więźnia. Uchylają się drzwi i czyjś but 
wsuwa do celi miskę z jedzeniem. Zmiana. W ciszy odzywają 
się słowa "żryj, bydlaku". Zmiana. Dyżurny (więzień z 
zakrytą twarzą, w masce połyskują tylko rozgorączkowane 
oczy) przychodzi z kiblem na potrzebę. Zmiana. Róg piktora w 
wentylatorze. Zmiana.
   Co mam robić? Jak zareagować?
   Na pewno mnie obserwują. Nie wiem, gdzie mają swoje oczy:
w ścianach, w suficie, czy może pod moimi plecami. Widzą 
mnie, słuchają mojego oddechu, wąchają mnie (tej czynności 
im nie zazdroszczę). Są wszędzie. Zmiany nastają, ponieważ 
oni tego chcą. Muszę się zachowywać zgodnie z ich wolą. 
Chcą, żebym żarł. Żrę. Chcą, żebym się wypróżniał. 
Wypróżniam się, nawet jak nie ma z czego i każde napięcie 
mięśni brzucha sprawia mi ból. Ale mimo to siedzę na kiblu i 
słucham, jak do środka kapie moja krew.
   Gdybym tego nie zrobił, gniewaliby się.
   Że biliby mnie? Również, ale tego się nie boję.
   Gniewaliby się, a ja nie chcę, nie mogę do tego dopuścić. 
Żyję tak, żeby się nie gniewali. Zrobię wszystko, byleby się 
nie gniewali.
   Proszę, nie gniewajcie się.
   Trójkącik macha do mnie z kratki wentylatora.
   Co mam robić?
   Chyba powinienem dalej leżeć. Przecież nie mogę tego 
trójkącika widzieć. Przecież wy nie chcecie, żebym widział. 
Jedno oko wybiliście mi kolbą, a drugie zranili tak, że 
ledwo widzę. Rozumiem. Gniewał was mój ostry wzrok i dlatego 
mnie go pozbawiliście. Dobrze zrobiliście, bo już was nie 
gniewam moim bydlęcym spojrzeniem.
   Ale ja ten trójkącik widzę!
   Powinienem zawołać straż. Nie będziecie się na mnie 
gniewać? Powiem, że tam na górze jest trójkącik to będą 
się gniewać! Co im do mojego trójkącika? Po co im sprawiam 
kłopot?
   Zaczynałem wpadać w panikę.
   Odwróciłem się na brzuch.
   Teraz było jeszcze gorzej. Wprawdzie nie widziałem już 
piktora, ale za to on patrzył na mnie. Czułem go na plecach. 
Jego koniec kłuł mnie w potylicę. Wwiercał się w czaszkę jak 
kombajn górniczy, z zaciętym uporem wgryzał się w mózg. Za 
chwilę wydrąży w czaszce tunel, wyjrzy przez czoło i 
zawiśnie przed moim okiem, żebym go zobaczył.
   Po co, po co jest tu ten trójkącik?
   Jest wysoko, chyba nie dosięgnę do niego. Jedynie gdybym 
się wspiął na palce, ale są rozbite kolbą. Bolałoby mnie to, 
ale ich, tych wszystkich, którzy na mnie patrzą, cieszy mój 
ból. Jeśli nie dostarczę im rozrywki, będą się gniewać.
   Dostarczyłem im rozrywki.
   Ból był tak straszny, że się zmoczyłem. Ucieszyło mnie 
to. Moi panowie cieszą się, kiedy się moczę z bólu lub 
strachu. Robię wszystko po to, żeby się cieszyli.
   Dosięgnąłem trójkącika, chwyciłem go między kciuk i palec 
wskazujący. Brakowało mi sił, żeby go chwycić porządnie, ale 
na szczęście miałem zerwane paznokcie i opuszki palców 
trochę ropiały, więc piktor przykleił się do nich. Zdążyłem 
go trochę przesunąć. Siły mnie opuściły i upadłem na 
podłogę. W kratce wentylatora zaszeleściło. Piktor wyleciał 
na zewnątrz i powoli, powolutku opadał na ziemię, aż 
wylądował tuż przy mojej twarzy.
   Zobaczyłem obrazek.
   Był bardzo ładnie pokolorowany i oczywiście w tri-di. 
Ukazywał mnie, przywiązanego do fotela i uduszonego struną. 
Panowie lubili się bawić w duszenie nas struną, nas, 
świńskich ziemniaków. Mnie też kilkakrotnie dusili, ale 
nigdy nie udusili. Za to zawsze wyjaśniali, że następnym 
razem będzie inaczej. Następnym razem dociągną drut do 
końca. Jeśli będę ich gniewać. Nie chcę ich gniewać, nie 
dlatego, że boję się uduszenia, ale dlatego, że boję się ich 
gniewać.
   Ładny obrazek. Podoba mi się, bo moim panom na pewno by 
się podobał.
   Wokół jest ozdobiony ornamentem. Kiedy byłem małym 
chłopcem, mama miała na stole w pokoju biały obrus z koronką 
na brzegach. Na obrusie był wyhaftowany obrazek Czerwonego 
Kapturka i wilka. To też jest taki obrusik. Pośrodku jestem 
ja z drutem wpijającym się w szyję, a wokół jest koronka. 
Rozumiem.
   Rozumiem...
   Tak, koronka to... to pismo.
   Chwyciłem piktor i przybliżyłem do oka.
   "KUBO! ODWAGI! POMOC BLISKO. ŻĄDAJ PRZENIESIENIA NA 
LAGRANGE. KAZIK".
   Przeniesienia na Lagrange!
   Tego się boję jeszcze bardziej niż oczu i uszu w 
ścianach. Panowie przenoszą się z Lagrangu na Lunę, a w 
drugą stronę ponoć wożą wrogów publicznych. Stacja zostanie 
spalona w Słońcu. Czy odwiozą więźniów z powrotem? A może 
razem ze stacją poślą ich do pieca? Mówią, że tak... Ale ja 
- nie, żaden więzień pod tym względem panom nie wierzy.
   Proszę, nie gniewajcie się! Nie gniewajcie się! Lubię was 
i jestem wam wdzięczny za to, co dla mnie zrobiliście, ale 
nie wierzę wam.
   Nie moja wina.
   Niektórzy dobrowolnie zgłosili się na Lagrange.
   Już nigdy o nich nie słyszano.
   Nie, więźniowie między sobą nie rozmawiają. Nie możemy 
rozmawiać, panów to gniewa. I tak wszystko wiemy. Myśli 
przedzierają się przez ściany, pełzają tuż nad podłogą, są 
ukryte w kiblu na potrzeby. Kropla krwi spada na śmierdzącą 
zawiesinę. Kap... i to ta ważna informacja, dzięki której 
wiem. Kap, kap, krew kapie, to więzienny telegraf.
   Doczołgałem się do drzwi.
   Buch... buch...
   Uderzam pięścią w metal.
   Panowie wbiegną do środka bardzo rozgniewani.
   Drzwi odrzuciły mnie na bok. Leżałem pod samą ścianą. 
Wyżywali się na mnie, ich ciężkie buty deptały mnie po 
twarzy. Gniewali się.
   Wyciągnąłem przed siebie piktor.
   Jeden z panów z obrzydzeniem wyrwał mi go z ręki, 
spojrzał i roześmiał się. Podał go temu drugiemu.
   - Dobre, co?
   - Bomba. Jak żywy... ten trup. Doczekasz się, ty żywy 
trupie. To już nie potrwa długo.
   - Tam... naokoło... - wyszeptałem.
   Wgapiali się w piktor.
   - O czym gadasz? Nie żartuj z nas, bydlaku!
   - Napis... napisane...
   Uświadomiłem sobie, że nie potrafią czytać. Młode 
pokolenie NG już nie uczyło się czytać. Czytanie to ohydny 
nierząd, szkodliwy i dekadencki. Ten motłoch na górze na 
Ziemi czyta. Silna generacja zdobywców gwiazd nie czyta, 
żyje wśród obrazów i przygotowuje się do zdobycia galaktyki.
   - Chcesz się wywyższać, gnojku.
   - Wrogowie... przysłali...
   Chciałem im powiedzieć, żeby jak najszybciej oddali 
piktor jakiemuś dowódcy, który jeszcze potrafi czytać, ale 
nie potrafiłem znaleźć słów, które by ich nie rozgniewały.
   - Wrogowie... wrogowie...
   To było dobre zaklęcie. Chcieli wiedzieć wszystko o 
wrogach. Już sporo im o nich powiedziałem. Powiedziałem o 
Su. Powiedziałem o jej przyjaciołach, o dekadentach 
Ostatniej Generacji. O właścicielu knajpy Moulisie i o 
ludziach, którzy się u niego spotykali. O Mirinku. Uśmiechał 
się, kiedy mi oznajmiał, że likwidują Lagrange. Chcieli 
wiedzieć wszystko o wrogach. Wyczułem, że wrogowie są 
również w ich własnych szeregach. Powiedziałem im wszystko, 
co wiedziałem o Mantelli III. Cieszyli się. Nie gniewali się 
na mnie. Wtedy po raz pierwszy od długiego czasu nie 
płakałem z bólu, ale ze szczęścia.
   Wrogowie...
   Kiedy wypowie się słowo "wróg", zaostrzają uwagę i 
zaczynają was lepiej traktować. Pamiętajcie na wszelki 
wypadek, gdybyście wpadli w ich ręce.
   Wyszli.
   Leżałem przy ścianie.
   Kazik. To przecież imię Dziadka Wścibiacza. Również wróg. 
Wszystko im o nich powiedziałem. Wszystko, co wiedziałem. 
Powiedzieli mi, że go zabili. Kiedy indziej mówili, że jest 
zamknięty w sąsiedniej celi. A kiedy indziej znowu, że 
siedzi w jednej celi z Su i że co wieczór patrzą, jak tych 
dwoje parzy się jak zwierzęta. Ale przecież Su nie żyje, 
powiedzieli mi to.
   Nie mogę im wierzyć.
   Proszę, tylko nie odwoźcie mnie na Lagrange. To blisko 
Ziemi. Lagrange pójdzie do pieca. Nie chcę do pieca. Chcę 
być na Lunie, albo raczej na Miesiącu, jak się mawiało w 
mojej młodości. Miesiąc, miesiączek. Miesiąc mojego życia...
   Drzwi się otworzyły.
   - Skąd to masz?
   Pan dowódca zamachał piktorem w powietrzu.
   - Tam... - próbowałem skierować oko na wentylator.
   - Chyba w wentylatorze - zauważył jeden ze strażników 
towarzyszących dowódcy.
   - Wstrętna banda. Są jak robactwo. Weźcie go, umyjcie, 
dajcie mu jakieś szmaty. I wzmocnienie. Potem przyprowadźcie 
mi go do biura.
   Wyszedł.
   Obaj strażnicy patrzyli na mnie z lekka przerażeni.
   Jeszcze przed pięcioma minutami nie dotknęliby mnie 
inaczej niż podeszwą buta albo kolbą. Teraz musieli się nade 
mną pochylić, wziąć mnie pod ramiona i spróbować postawić 
na nogi, które się pode mną załamywały. Bałem się, że 
się będą gniewać, ale nie gniewali się.
   Przeciwnie, wyczułem, że się boją.
   Gdyby po drodze coś mi się stało, albo gdybym umarł na 
ich rękach, pan dowódca by się gniewał, ale nie na mnie, 
tylko na nich. Dlatego się boją.
   Nie umrę wam. Nie chcę, żebyście przeze mnie musieli się 
bać pana dowódcy, a już w ogóle nie chcę, żeby pan dowódca 
musiał się gniewać.
   Bardzo was wszystkich lubię. Tylko nie wierzę wam.
   Prowadzili mnie korytarzem stadionu, który stał się moim 
domem, który pokochałem, gdzie byłem szczęśliwy, kiedy 
panowie się nie gniewali i zrozpaczony, kiedy się gniewali. 
Kochałem korytarz i chyba nigdy nie doznałem takiej rozkoszy 
jak pod letnim prysznicem, pod który mnie postawili.
   Wyglądali na troskliwych, kiedy mnie mydlili, używali 
własnego mydła (oczywiście, przecież my, ziemniaki, nie 
mieliśmy do niego prawa), nie opuścili na moim ciele żadnego 
miejsca, jak mamusia myjąca swojego różowego bobasa.
   Mamusia... ja też miałem mamusię. Każdy miał mamę. To 
chyba piękna rzecz być czyjąś mamą.
   Na Lunie od dawna nie rodzą się żadne bobasy.
   Ponoć to już nie ma żadnego sensu. Dopiero ruch Nowej 
Granicy postara się o potomstwo, kiedy wybuduje galaktyczne 
statki i padnie w otwarte ramiona Wielkiej Gwiezdnej Matki.
   - Przyprowadziliśmy numer 2 621, panie kapitanie - 
zameldowali karnie, kiedy doprowadzili mnie do dowódcy.
   - Dobra, dobra, idźcie już. Panie Nedomy, niech pan siada 
- powiedział dowódca. Uważnie na mnie spoglądał. - No, 
doprowadzili pana do porządku.
   Spod prysznica zaprowadzili mnie do lekarza. Dali mi 
kroplówkę wzmacniającą, a regenerator też bardzo mi pomógł.
   Ból zniknął i żyłami powoli rozlewały się fale siły 
życiowej.
   Wraz z nimi zaczęła się odzywać nienawiść.
   Dowódca się uśmiechnął.
   Opierał się tyłkiem o krawędź stołu. Młody kapitan Nowej 
Granicy. Ile mógł mieć lat? Jak długą wędrówkę życiową 
zdążył przejść? A ile wędrówek życiowych przerwał?
   - Chyba już pan zrozumiał, że przestaliśmy pana 
kondycjonalizować psychicznie. Musimy z panem rozsądnie 
porozmawiać.
   - Już pan ze mną rozmawia.
   - Od pańskiego aresztowania upłynęły cztery tygodnie. 
Tak, śledztwo trwa miesiąc.
   Miesiąc mojego życia, cierpko pomyślałem.
   - Pański przypadek jest poważny, panie Nedomy. Organa 
śledcze znalazły w pańskim mieszkaniu narzędzie czynu.
    - Tak?
   Zdobyłem się już nawet na ironię. Wkrótce chyba nastąpi 
wściekłe bicie, szoki. I znowu ta kondycjonalizacja 
psychiczna. Znowu zrobił ze mnie zwierzę.
   - Nazywa się to chyba tysiąc czterysta pięćdziesiątka. 
Bardzo niebezpieczna broń. W opinii ekspertów zupełnie 
swobodnie przebije ochronną kopułę miasta. Naruszy jej 
strukturę nośną i podczas dekompresji uciekająca atmosfera 
ją rozerwie. Do takiego czynu potrzebne jest zdecydowanie, 
no i doświadczenie. Pan jest byłym górnikiem, panie Nedomy. 
Przyjechał pan na Lunę na początku roku 2044. Pracownik 
ówczesnej Czeskopolskiej. Nie miał pan na szychcie wielu 
kolegów. Ten... Kazik był najlepszym z nich, prawda?
   Nic na to nie odpowiedziałem.
   Naprawdę było ze mną o wiele lepiej! Potrafiłem milczeć, 
a nic pana tak nie gniewa jak milczenie więźnia podczas 
przesłuchania.
   Znowu się uśmiechnął.
   Był to przystojny młody mężczyzna. Miał wysokie czoło i 
gęste, niezbyt długie, połyskujące włosy. Prosty nos i 
delikatne, trochę dziewczące usta.
   Te usta potrafiły krzyczeć:
   - Bydlaku... Rozbijcie mu gębę!... Gnojku! Rozwalcie mu 
jaja...
   Teraz ładnie się uśmiechały.
   - Rozumiem, jak się pan czuje. To był chyba najgorszy 
miesiąc pańskiego życia, prawda? Miał pan pecha.
   - Miałem pecha, bo chciałem pomagać ludziom - 
powiedziałem po chwili zastanowienia. Chyba bym się 
rozpłakał, gdybym tego nie wyrzucił. Ale on pokręcił głową.
   - Niech pan nie popełnia błędu. I tak byśmy pana 
zamknęli, nawet gdyby pan został w domu.
   - Nawet gdybyście mnie nie zgarnęli na miejscu... czynu?
   - Chciał pan powiedzieć na miejscu katastrofy, prawda? 
Niech pan się nie obawia, nie będę pana bił. Brzydzę się 
przemocą i nigdy bym do niej nie dopuścił, gdyby nie okazało 
się, że bez jej pomocy nawet najstaranniejsza 
kondycjonalizacja psychiczna jest bezsilna. Ból fizyczny, 
panie Nedomy, to drążek sterowania psychiką ludzką. 
Niestety... Osobiście bardzo mi przykro. Czyli pan myśli, że 
chodzi o wypadek. Że kopuła załamała się pod ciężarem 
zgarniętego pyłu. Że za dekompresję odpowiada nasz komandor 
Stavropulos. Myśli pan tak? Panie Nedomy, podejrzewam, że 
tak jest. Wiem, że tak jest.
   Ostrożnie nabrałem powietrza. Pachniało jakimiś słodkimi
pastylkami.
   - Wiem o tym ja, wie o tym pan, każdy w Arkadii o tym 
wie. A teraz, panie Nedomy, proszę mi odpowiedzieć na 
pytanie, czy możemy do tego dopuścić? Nie, nie musi pan 
odpowiadać. Nie rozumie pan właściwie, o co chodzi. Jestem z 
komandorem codziennie w bezpośrednim kontakcie.
   Wyprostował się i uderzył pięścią w klatkę piersiową. 
Teraz już łatwiej mi było uwierzyć, że jego delikatne usta 
potrafią wulgarnie kląć. Potem zaczął paplać jak z nut:
   - Zapoznał mnie z wszystkimi planami. Są wspaniałe. Są 
gigantyczne. Otwierają ludzkości nowe horyzonty. I nawet sam 
komandor nie wie o wszystkim, co się rodzi w sztabie Nowej 
Granicy tam na górze, na Mostku Kapitańskim w łonie Rady 
Astrokratów. Plany są olbrzymie. Będziemy je realizować z 
poparciem wszystkich moralnie zdrowych ludzi. Jest ich pod 
dostatkiem! We wszystkich siedmiu habitatach Luny odwrotnej 
strony i w Arkadii. Tutaj, w Arkadii, rodzi się świetlana 
przyszłość ludzkości, a nie tam na górze w bagnie 
dekadenckiej Ziemi!
   Obszedł stół i stanął za nim jak za mównicą. Pięściami 
oparł się o blat, a tułów pochylił do przodu.
   - Co to jest ludzkie szczęście? Dekadenci na Ziemi 
twierdzą, że szczęście tkwi w samym życiu, że jest wewnątrz 
człowieka, w nim samym i w jego stosunkach z pozostałymi 
ludźmi. Bzdury, cholerne, zepsute bzdury! Los obarczył 
Człowieka wielkim posłannictwem. Musimy je wypełnić. 
Kto przeciwstawia się Losowi, będzie zmiażdżony.
   Przestałem go słuchać. Dobrze znałem ćwiczenia retoryczne 
przywódców Nowej Granicy. Zebrałem się do kupy na tyle, że 
byłem w stanie zastanowić się nad tym, po co mnie tu wezwał. 
Czego ode mnie chce? Czego w ogóle może chcieć od człowieka, 
którego w każdej chwili może skinięciem ręki odesłać w stan 
półżycia?
   - Nie możemy pozwolić na to, żeby ludzie zwątpili. Musimy 
w nich podsycać fanatyczną determinację. Tak, załamał się 
dach. To tragedia, ale spowodowana przez karygodne 
zaniedbania dekadenckiego arkadyjskiego magistratu. Gdyby 
ludzie dopuścili myśl, że winien jest magistrat...
   Machnął ręką. Ludzie to była zapewne duża przeszkoda na 
drodze Ruchu do jego gigantycznych celów.
   - Na tym stadionie można by jeździć na łyżwach. Ale 
ludzka głupota jest niebotyczna. Wielu zrzuca winę na Ruch. 
Gdybyśmy nie wykazali się pełną determinacją, co by się 
stało? Plotkarze, oszczercy i bluźniercy podłamaliby wiarę 
społeczeństwa w historyczne posłannictwo ludzkości. Zdarzył 
się wypadek i my wszyscy głęboko nad tym ubolewamy. Ale na 
drodze ludzkości w Ramiona Kosmicznej Matki będą ofiary. Nie 
może ich nie być. Kiedyś będziemy je wspominać. Wystawimy im 
pomnik na największej planecie Centralnego Słońca Galaktyki. 
Ale teraz? Teraz musimy walczyć. Twardo. Być bezwzględni 
wobec siebie i innych. Do Centralnego Słońca doleci tylko 
człowiek zahartowany uderzeniami młota na kowadle. Silny. 
Odporny. Zdecydowany. Nie wątpiący. Dlatego musimy 
społeczeństwu pokazać prawdziwego winnego tego 
przestępstwa.
   - To ja?
   - Tak - odpowiedział dowódca i znowu ładnie się 
uśmiechnął.







.N:265
                        

7.  Na Lagrangu czekało mnie niejedno zaskoczenie.
   Po tym, co się wydarzyło w ciągu ostatnich sześciu 
tygodni, nabyłem odporności na zaskoczenia, a wcześniej też 
nie byłem naiwniakiem, w moim wieku coś takiego byłoby 
śmieszne. A jednak się zdziwiłem, kiedy stwierdziłem, że na 
Lagrangu nie ma oddziału więziennego.
   - To niemożliwe! Ponoć codziennie na Lagrange odlatują 
transporty z Arkadii i innych habitatów!
   Panna M'Bot, sierżant jednostek szturmowych Nowej 
Granicy, zdecydowanie zaprzeczyła, jakoby coś takiego było 
możliwe. Gdyby był na Lagrangu jakiś oddział, oświadczyła, 
musiałaby o tym wiedzieć. Zresztą, po co ktoś miałby wozić 
więźniów na Lagrange?
  Nie miałem powodu brać tego na wiarę.
   - Byłaby to prosta egzekucja niewygodnych osób.
   Wyśmiała mnie.
   - Drogi poruczniku, prosta egzekucja? Pan myśli, że 
Komitet Nadzorczy by na to pozwolił?
   To, że zostałem porucznikiem NG, może was zaskoczy. Mnie 
z kolei zaskoczyła wzmianka o jakimś Komitecie Nadzorczym. W 
Arkadii mówiło się o tym, że likwidację Lagrangu zarządził 
sam Mostek, aby uniemożliwić infiltrację z Ziemi. Lagrange 
jest stacją przesiadkową wrogich myśli, tak powtarzał 
Stavropulos niemal w każdym swoim przemówieniu.
   - Wkrótce się pan do tego przyzwyczai, poruczniku - 
mówiła sierżant M'Bot - że z Lagrangu zobaczy pan w trochę 
innej perspektywie i Lunę i Ziemię.
   Przyzwyczaję się, to jasne, ty miły czarny kociaku. 
Przyzwyczaiłem się do innych rzeczy, o wiele gorszych!
   Na przykład do myśli, że Su naprawdę nie żyje.
   Już się przyznałem do tego, że wydałem ją zaraz na 
początku swojej kalwarii. Później śledczy często pytali o 
nią i często mi o niej opowiadali. Przede wszystkim po to, 
żeby dotknąć czułe miejsce mojej duszy. Cztery tygodnie 
wegetowałem jak ruina bez woli, manipulowana przez 
skomplikowany system nacisku psychicznego i fizycznego. Ale 
nawet w trakcie tych koszmarnych dni gdzieś na dnie myśli 
czasami tliła się nadzieja, że nie dała się złapać.
   Członkowie Ostatniej Generacji byli wpływowymi 
urzędnikami z magistratu i ludźmi z policji. Na pewno w porę 
dostali cynk, co się szykuje. Po raz ostatni widziałem Su 
w byłej "Błękitnej Lagunie" po tej strasznej rozróbie, którą 
tam wywołałem. Przepraszała mnie w śluzie powietrznej, 
urządzonej w hallu. Płakała i zaklinała się, że to nie jej 
wina, że jesteśmy sobie tak dalecy. Otworzyłem wtedy drzwi 
wewnętrzne i popchnąłem ją tam, gdzie według mnie było jej 
miejsce, między tę bandę pijaków i narkomanów, i odszedłem 
bez żalu.
   Co się działo później? Dał ktoś tej bandzie cynk, że 
zbliża się komando szturmowców NG, żeby ich wszystkich 
pozamykać?
   Mieli dość czasu. W pierwszej fazie aresztowań NG 
skoncentowała się na nas, którzy pośpieszyliśmy do 
epicentrum dekompresji. Przed domami niektórych prominentów 
(ponoć ja również do nich należałem) patrolowali członkowie 
oddziału "Młodych Strażników Nowej Generacji". Czy pilnowali 
również jej domu? Jedno sobie uświadamiałem nawet w tych 
najgorszych chwilach: nigdy na korytarzach zaimprowizowanego 
więzienia nie spotkałem żadnego z uczestników tego 
przyjęcia. Spostrzegłem tysiące znanych twarzy, naprawdę, 
przecież przez te lata życia w Arkadii stopniowo spotykałem 
się praktycznie ze wszystkimi starymi kolonistami, a na nich 
nienawiść NG skoncentrowała się z największą intensywnością. 
Jak to możliwe, że prominenci Ostatniej Generacji uciekli 
przed swoim przeznaczeniem?
   Kapitan Levasseur na zakończenie naszej pierwszej rozmowy 
zawołał swoich ludzi i rozkazał, żeby mi urządzili kwaterę w 
administracyjnej części więzienia. Bez dozoru, jak 
podkreślił. Kwaterę mają urządzić na poziomie oficerskim. 
Niech się niczemu nie dziwią i wykonają rozkaz natychmiast, 
rozejść się.
   Zdziwiłem się ja.
   Oficerski luksus, bez dozoru? To oznacza, że znowu jestem 
wolnym człowiekiem? Jak to? Przecież miałem figurować jako 
główny aktor monstrualnego procesu, podczas którego 
społeczeństwu zostaną ukazani winni masowego zabójstwa 
mieszkańców Arkadii, a przede wszystkim ja, człowiek, który 
strzelił z tysiąc czterysta pięćdziesiątki do kopuły i 
spowodował tę potworną dekompresję?
   - Jak zawsze, drogi panie Nedomy, w życiu są dwie 
możliwości. O tej pierwszej pana poinformowałem, będzie pan 
sądzony, osądzony i bez wątpienia stracony. A ta druga...
   - Zapewne muszę zrobić jakieś świństwo.
   - Nie. Nie chcemy od pana niczego poza tym, żeby pan 
pomógł swojemu przyjacielowi... Nazywa go pan zdaje się 
Dziadkiem Wścibiaczem. Prosi pana o pomoc. Wysłał panu do 
celi gryps.
   A tak naprawdę kto mi go wysłał? Czy aby na pewno 
Dziadek? Czy byłoby możliwe przeszmuglowanie do więzienia 
grypsu bez wiedzy moich oprawców? Takie pytania plątały mi 
się po głowie, ale milczałem.
   - Pański przyjaciel przed wieloma laty stał się ofiarą 
morderczego zamachu - kontynuował kapitan Levasseur. - 
Wiemy, dlaczego ktoś próbował go zamordować. Wiemy o 
nielegalnych egzekucjach na Czeskopolskiej. Wiemy, czemu 
pański przyjaciel nagle zniknął z miasta i wiemy również, co 
robił przez cały ten czas, kiedy nie miał pan z nim 
kontaktu.
   Uważnie słuchałem.
   - Poszukiwał swojego mordercy, rozumie pan? A ten 
morderca poszukiwał jego. Przypomina pan sobie ten zagadkowy 
donos, o którym poinformował pana Luigi Mantella III? Nie 
mógł pochodzić od nikogo innego, tylko od mordercy.
   A zatem mamy dwie tajemnicze postacie, Kata i jego 
mordercę, pomyślałem.
   - Pański przyjaciel nie miał pojęcia, że pomagamy mu w 
poszukiwaniach. My wiemy bowiem, gdzie ukrywa się jego wróg.
   Dramatycznie zamilkł. Wszyscy ci oficerowie NG mieli 
dobrą szkołę retoryki komandora Stavropulosa.
   Potem wyrzucił rękę i wskazał palcem sufit. Gwałtownie, 
jakby chciał go przebić.
   - Tam na górze, na Lagrangu. Morderca jest członkiem 
Mostka.
   Kapitan pochylił się nad swoim biurkiem. Zachowywał się 
teatralnie, jakby z odległości obserwował go Stavropulos.
   - Nasz Ruch otoczony jest wrogami. Nienawidzi nas 
dekadencka Ziemia. Nienawidzi nas zgniłe pokolenie starych 
kolonistów. A w naszych szeregach zagnieździli się najwięksi 
wrogowie. Chcą rozłożyć ruch od wewnątrz, rozumie pan? 
Musimy się ich pozbyć! Ale jak ich odkryć? Jak zagiąć na 
nich haka? Jak ich zdemasować?
   - Chcieliście, żeby Dziadek zaprowadził was do wroga na 
Mostku?
   - Tak! Ale jest jeden wielki kłopot...
   - Rozumiem - skinąłem. - Dziadek nie pozna swojego 
mordercy. Nie pamięta niczego, co było przed operacją na 
Lagrangu.
   - Ale pan go zna! Rozumie pan już? Pańskie interesy i 
nasze są wspólne! Pan pomoże nam, a my pomożemy panu.
   - Jak wam mogę wierzyć? A jeśli ja wam pomogę, a wy mnie 
oszukacie?
   Znowu mnie obdarzył swoim chłopięcym uśmiechem.
   - Drogi panie Nedomy... Pan nam musi wierzyć. Co innego 
panu pozostaje? Jeśli pan odmówi, znajdzie się pan w 
dokładnie takiej samej sytuacji jak dzisiaj rano, zanim 
kazałem pana wyciągnąć z tej nory. Nie ma pan wyboru. 
Oczywiście, o ile pan chce się zastanawiać nad wyborem 
między pewną śmiercią a nadzieją na ocalenie.
   - Ale mam jeden warunek.
   - Jaki?
   - Chcę wiedzieć, co się stało z Su Wang-li. Ale tym razem 
bez bzdur, kapitanie. Chcę dowodów. Chcę ją zobaczyć żywą 
lub martwą, jeśli wpadła w wasze ręce. A jeśli nie... 
będziecie mi to musieli udowodnić. Teraz mówię poważnie. 
Kapitanie, jeśli pan tego nie zrobi... z chęcią wrócę tam na 
dół.
   Kapitan Levasseur oczywiście nie miał pojęcia, kim jest 
niejaka Su Wang-li, ale jego orakl szybko podał szczegółowe 
informacje.
   - Przykro mi, panie Nedomy, ale pani Su Wang-li nie żyje.
   A jednak.
   - Zabiliście ją?
   - Nie. To było morderstwo.
   - NG...
   - Ruch nie miał z tym nic wspólnego. Chce pan dowodów? 
Oto one.
   Podetknął mi pod nos tyle dowodów, że się zachłysnąłem. 
Umożliwił mi dostęp do wszystkich materiałów archiwum 
policyjnego. Nie będę męczyć szczegółami. Ponoć znaleźli jej 
zwłoki. Przyczyna zgonu - trafienie nabojem tysiąc czterysta 
pięćdziesiątki, prymitywnej broni z poprzedniego wieku, 
używanej pierwotnie jako narzędzie podczas drążenia 
korytarzy kopalnianych. Czy mogłem im wierzyć?
   - Tysiąc czterysta pięćdziesiątka - zauważył kapitan 
Levasseur. - Czy ten opis nie jest panu znajomy?
   Dziadek Wścibiacz trafiony z tysiąc czterysta 
pięćdziesiątki. Su Wang-li trafiona z tysiąc czterysta 
pięćdziesiątki. Czy ślady też prowadzą na górę na Lagrange?
   - Pomogę wam, kapitanie. Nie, pomogę sobie. A potem... 
róbcie ze mną, co chcecie.
   Zarozumiale się uśmiechnął. Nie mógł mieć pewności, że 
tak postanowię, ale potrafił przekonać samego siebie, że 
wszystko przewidział i że to jest kolejny dowód jego 
nieograniczonych możliwości.
   Po dwóch tygodniach rehabilitacji psychicznej i fizycznej, 
w mundurze porucznika NG wysłali mnie na górę na Lagrange, 
gdzie zaopiekowała się mną M'Bot.
   Lagrange Jeden odwiedziłem w życiu chyba ze dwadzieścia 
pięć razy, ale w ciągu ostatnich dwudziestu lat tam nie 
byłem. Nie było powodów. Kiedy ustała turystyka, obumarło 
życie w Arkadii i na stacjach Lagrangów. Obumierały 
stopniowo, a Jedynka, największa i najważniejsza, trafiła na 
koniec kolejki. W tych dniach było tu jednak żywo. 
Dziesiątki tysięcy ludzi przeprowadzały się i we wszystkich 
trzech portach bez ustanku lądowały i startowały statki i 
brały kurs bądź na Ziemię, bądź na Lunę. Olbrzymia 
silikatowa struktura, która przez wieki żarzyła, jakby 
chciała konkurować ze Słońcem, stopniowo ciemniała. 
Dzielnice mieszkalne wyludniały się. Technicy demontowali 
agregaty, bioniczne info-banki, przenosili fabryki.
   Ale jedną rzecz zauważyłem tuż po przylocie: nigdzie nie 
dostrzegłem żadnej oznaki tego, że statki przywożą na 
Lagrange więźniów! Nasz statek wylądował niemal pusty, 
przyleciała nim tylko grupa techników i jacyś urzędnicy. 
Oczywiście to nie mógł być żaden dowód, ale moje oczy (tak, 
oczy - zniszczone oko zastąpili dobrą protezą) 
doświadczonego kryminalisty natychmiast by zdemaskowały 
drobiazgi, które niedoświadczony człowiek by pominął: 
wydzielone korytarze i ogrodzone lądowiska, zbyt wysokie 
strażnice, podejrzane "okienka" w rozkładzie lotów...
   Nic z tych rzeczy! Był to ruchliwy, otwarty port, gdzie 
nikt na nic nie zwracał uwagi. Wielkie płaszczki cicho 
ślizgały się na magnetycznych poduszkach i przewoziły na 
swoich plecach sterty niewdzięcznych ładunków. Między nimi 
lawirowały androidy - na Lagrangu nikt nie zakazał produkcji 
i używania androidów - i przemieszczały bagaże do 
wnętrzności statków kosmicznych. Na bocznych pasach 
obozowały tysiącosobowe grupy ludzi. Nie był to radosny 
widok, mimo że były wśród nich dzieci (kolejny dowód 
wyjątkowości pozycji Lagrangu Jeden, gdzie nie obowiązywały 
prawa lunarne o regulacji urodzin). Wszyscy ci ludzie mieli 
zmęczone, szare twarze. Walka ze smutkiem przestała ich już 
interesować, teraz dawali upust tęsknocie. Potrafiłem to 
zrozumieć, przecież urodzili się tutaj, we wnętrznościach 
kosmicznej wyspy, skąd był niezakłócony widok na Słońce, na 
Ziemię i Lunę, na dwa olbrzymie dyski, jeden srebrny, drugi 
niebieski - popryskany smugami chmur. Kiedy wsiądą na statek 
i odkleją się od portowych płyt, skończy się ich życie. 
Nastąpi z kolei drugie, ale tej możliwości ich uczucia nie 
potrafiły dotąd dopuścić.
   M'Bot podprowadziła mnie do niskiego, żółtego wozu. Nie 
miałem żadnych bagaży, zgodnie z instrukcją Levasseura miał 
mnie wyposażyć Trzeci Pułk, do którego należała również 
M'Bot.
   Była to miła, młoda kobieta, która aż nazbyt przypominała 
mi pewną dziewczynę imieniem Genevieve, ale - wierzcie, czy 
nie - miała coś wspólnego również z Su, może temperament, 
może sposób mówienia.
   W ciągu półgodzinnej jazdy obok M'Bot odetchnąłem 
bardziej niż w czasie dwutygodniowej kuracji 
rekonwalescencyjnej. Powoli opanowywał mnie niepokój, 
którego sobie nie uświadamiałem. Wkrótce zrozumiałem, w czym 
tkwi zasadnicza różnica między Arkadią a Lagrangiem: tutaj 
wszystko było w ruchu, ludzie byli aktywni, mieli jakieś 
cele i pracowali, żeby je osiągnąć. A mieszkańcy Arkadii? 
Oni tylko gadali o wielkich celach, gigantycznych zadaniach, 
ofiarach jednostki dla ogółu.
   Również ja, który nigdy nie ulegałem bierności, 
skończyłem jako stróż w porcie, smutny pijak piwa, które z 
roku na rok stawało się gorsze.
   M'Bot opowiadała mi o tym, ile ludzi wraca na Ziemię, o 
tym, że ruch Nowej Granicy nie przeszkadza tym ludziom w 
powrocie (to również mnie zaskoczyło, kapitan Levasseur 
twierdził dokładnie odwrotnie) i że również Ziemia jest 
przygotowana na powrót repatriantów, opracowano duży program 
medyczny, który pomoże im zaadaptować się w sześciokrotnie 
większym ciążeniu.
   - Gdyby to istniało sto lat temu - westchnąłem. Sierżant 
nic na to nie powiedziała.
   Wnętrze Lagrangu było prawdziwym labiryntem, ale M'Bot 
doskonale się w nim orientowała. Czasami wydawało mi się, że 
jeździmy w kółko, ale to dlatego, że spotykaliśmy kolumny 
ciągle takich samych ludzi o szarych, zmęczonych twarzach z 
nieforemnymi pakunkami na plecach. Osobiście nieśli swoje 
najcenniejsze rzeczy, bali się, zupełnie słusznie, że 
mogłyby się zgubić w chaosie, który tu wszędzie panował. Kto 
by się poważnie zajmował losem pakunku we wnętrzu kosmicznej 
wyspy, która już za trzy tygodnie będzie wysłana w długą 
podróż do słonecznego pieca!
   - Już dawno bylibyśmy na miejscu - tłumaczyła 
dziewczyna, która coraz bardziej mi się podobała - ale 
niektóre łącza są już zdemontowane i wszędzie są straszne 
objazdy.
   Mogła mi wmówić wszystko, już dawno straciłem orientację.
   Nie wiem dlaczego, ale coraz bardziej jej ufałem.
   - Powiedzieli pani, po co przyleciałem? - spytałem. 
Roześmiała się.
   - Czemu pan nikomu i niczemu nie wierzy?
   Chciałem odpowiedzieć, że w Arkadii od czasu, kiedy 
Stavropulos zaczął wprowadzać w życie swoje kaprysy, nikt 
nie wierzy w nic i nikomu, ale nie ufałem jej na tyle, 
żeby powiedzieć to na głos.
   - To nie podejrzliwość - zaoponowałem więc. - Ostrożność 
to główna cecha członka Nowej Granicy!
   - Ostrożność? A ja myślałam, że odwaga!
   Miała piękne, białe zęby, połyskiwały w ciemnej twarzy 
mocniej niż latarnia na stróżówce portowej Arkadii na dole. 
Na dole? Czy na górze? Cholernie trudno to określić.
   Przeleciało  mi przez głowę, że ta dziewczyna mówi jakoś 
dziwnie i że chyba kapitan miał rację tłumacząc mi podczas 
dwutygodniowej rehabilitacji, że Mostek, i niestety również 
korpus oficerski NG na Lagrangu, są przesiąknięci zdradą, a 
on i członkowie sekcji lunarnej mają nadzieję, że moja misja 
zrobi wyłom w murze fałszu, którym opancerzyli się wszyscy 
ci renegaci.
   Wreszcie się zatrzymała. Znowu przypomniałem sobie swoje 
górnicze początki: znaleźliśmy się na dnie szybu, którego 
koniec gubił się w nieskończoności. Musiał mieć wysokość 
dwustu, trzystu metrów. Wysokość? Raczej głębokość, jak 
przypomniała mi dziewczyna. To szyb centralnej windy 
prowadzącej do pomieszczeń Mostka. Poruszamy się głową ku 
środkowi stacji, nogami po obwodzie.
   - Przyzwyczaisz, przepraszam, przyzwyczai się pan do 
tego.
   - Mówią na mnie Kuba - podałem jej rękę. Uśmiechnęła się. 
Z góry czy raczej z dołu przyjechała kabina windy.
   - Nazywam się Agnes - powiedziała. Drzwi za jej plecami 
otworzyły się. Nie przestawała się uśmiechać i nie puszczała 
mojej ręki. Oczy miała złote i jeszcze głębsze niż ten szyb.
   Patrzyłem w te oczy i czekałem, kiedy się w nie zapadnę.
   Weszliśmy do kabiny. Drzwi zamknęły się za nami jak 
szczęki jakiegoś bezzębnego, dobrego, ale mimo wszystko 
niebezpiecznego zwierza.
   - Znasz Dziadka Wścibiacza? - spytałem.
   Błysnęła zębami.
   - Bardzo dobrze.
   Ukłuła mnie szpilka bezsensownej zazdrości. Naprawdę, 
jestem niemożliwym staruszkiem!
   - Kiedy się z nim zobaczę?
   - Już za chwilę.
   Wyciąg zatrzymał się destabilizując trochę mój żołądek. 
Odzwyczaiłem się od tego rodzaju podróżowania!
   Bezzębne szczęki otworzyły się. Agnes chwyciła mnie za 
łokieć i wyprowadziła. Nie zdawałem sobie sprawy, że kiedy 
drzwi się za nami zamkną, zapanuje ciemność.
   Zamknęły się i zapanowała ciemność.
   - Witam cię na Lagrangu - odezwał się Dziadek Wścibiacz.
   Był blisko, bardzo blisko.
   - Agnes... - powiedziałem.
   - Jestem tutaj - odpowiedziała.
   - Czemu tu tak ciemno?
   - Chcę cię przygotować na pewną niespodziankę - odezwał 
się trochę zakłopotany Dziadek. - Nie chciałbym cię 
przestraszyć.
   - Myślisz, że jestem dzieckiem? Przecież nie możesz 
wyglądać gorzej niż za starych czasów, zanim doktor Kurz cię 
posklejał!
   - Monstrum Frankensteina - zażartował. Nigdy przy nim nie 
wspominałem o tej starej książce. Patrzcie, dokąd prowadzi 
pęd do wiedzy. Dziadek studiował monstrologię.
   - Przestań się bawić w chowanego. Agnes, zapal światło, 
niech to już będzie za mną!
   - Jak chcesz - powiedziała Agnes i zapaliła światło.
   Przestraszyłem się niemiłosiernie.
   W niewielkim owalnym pomieszczeniu stałem z Agnes sam. 
Zdałem sobie sprawę, co to oznacza.
   - Agnes... Dziadku...
   - Oczywiście - mruknął Dziadek Wścibiacz ustami tej 
pięknej młodziutkiej Murzynki. - To ja, któżby inny?
   Na Lagrangu faktycznie nietrudno o niespodzianki!

8. Doktor Kurz tym razem zadał sobie z Dziadkiem trudu i 
przeszedł samego siebie. To, co nazywam Agnes, było w 
rzeczywistości androidem najnowszej generacji (piętnastej? 
szesnastej? musiałbym spytać orakla) tak dojrzałej, że nawet 
najbardziej fanatyczny łowca androidów z bandy Stavropulosa 
nie powziąłby ani cienia podejrzenia. Wymyślił dla Dziadka 
fantastyczne przebranie. W młodziutkiej pani sierżant 
oddziałów szturmowych Nowej Granicy nikt by nie szukał 
wtyczki.
   - Nie szukał - powtórzył Dziadek. - Nie biorąc pod uwagę 
tego, że Luigi Mantella złapał mnie po trzech tygodniach.
   - Mantella Trzeci - poprawiłem go. - Nawiasem mówiąc... 
nie mógłbyś mówić dziewczęcym głosem? Nie potrafisz sobie 
wyobrazić, jak to niesamowicie brzmi, kiedy...
   Naprawdę, robiło mi się niedobrze. Agnes - będę ją tak 
nazywał - zdziwiła się:
   Naprawdę? Nie przyszłoby mi to do głowy!
   I opowiadała dalej. Mantella III potwierdził swój trop i 
Dziadek-Agnes myślał, że wszystko stracone. A potem ku swemu 
zdumieniu stwierdził, tak jak trochę później stwierdziłem 
również ja, że jego interesy i interesy Stavropulosa są 
zadziwiająco zgodne: kierownictwo Nowej Granicy w Arkadii 
jest niezmiernie zainteresowane zdemaskowaniem członka 
Mostka, który niegdyś próbował zabić Dziadka Wścibiacza, a 
teraz chciał go usunąć z drogi metodami, powiedzmy, 
dyplomatycznymi.
   - Wysłali mnie tutaj, żebym go znalazła - kontynuowała 
Agnes. - Wszędzie mają swoich ludzi. Pomogli mi dotrzeć do 
kręgów bezpośrednio sąsiadujących z Mostkiem. Mogłabym się 
nawet dostać na posiedzenie Mostka, ale co bym tam mogła 
zrobić? Kubo, przecież ja nikogo nie poznam! Nie mam żadnych 
wspomnień sprzed wielkiego strzału!
   - Po to ja tu jestem - wzruszyłem ramionami. - Wskażę 
palcem, powiem "To on!", a  ty będziesz działać. Co zrobisz?
   - Działać będą inni członkowie Mostka. Wezmą go w obroty, 
zobaczysz.
   Żeby tylko nie wzięli w obroty również nas, pomyślałem. 
Jakoś przestawało mi się podobać to wszystko, jeśli w ogóle 
kiedykolwiek mi się podobało. Wydawało mi się komicznie 
skonstruowane, poprowadzone wzdłuż krzywej linijki. Ja mam 
te same cele co Stavropulos, Dziadek ma te same cele co 
Stavropulos, trafimy na Mostek, jak wskażę palcem i wszyscy 
powiedzą: "Ojejku, mieliśmy wśród siebie czarną owcę, no 
patrzcie..."
   - Głupota... Dziadku... Agnes... To wszystko bzdura!
   Agnes spojrzała na zegarek.
   - Za pięć minut przyjedzie winda. Kurierzy przyniosą 
materiały na posiedzenie Mostka. Ludzie Stavropulosa właśnie 
w tej chwili zlikwidowali członków ukrytego sztabu, który 
miał tu czekać na kurierów. Weźmiemy materiały i zaniesiemy 
je na Mostek.
   - A ja tam zacznę się rozglądać, pokazywać palcem...
   Agnes opierała się o owalną ścianę z rękoma założonymi na 
piersiach. A były to nie byle jakie piersi. Czyżby 
Dziadek... Ależ skądże, o czymś takim nie wolno mi myśleć.
   - Nie zrezygnujesz?
   - Nie - odpowiedziała Agnes. - Chcę poznać tego 
człowieka.
   - A może zrobimy to bez skandalu. Powiem ci na ucho, że 
to trzeci z lewej, ty skiniesz i wyjdziemy, jakby się nic 
nie stało.
   Pokręciła głową.
   - Nie da rady. Co najmniej jedna trzecia straży należy do 
Stavropulosa. Są poinformowani, nie wypuszczą nas. Musimy 
ciągnąć ze Stavropulosem za jedną linę, albo nas tą liną 
udusi...
   - Nie czujesz się głupio? Ciągnąć za jedną...
   Usłyszałem szum windy.
   - Znikajmy stąd - nalegałem. - Chodź!
   - Dokąd? - Agnes smutno się uśmiechnęła. - Jesteśmy 
pionkami w rozegranej partii. Możemy iść tylko o jedno pole 
do przodu.
   - Albo na skos.
   - Ale musielibyśmy wziąć figurę. Nie mamy na to siły. 
Wyglądaj oficjalnie, już są na miejscu.
   Za drzwiami zapiszczały hamulce windy.
   Również za plecami coś zaszumiało.
   Drzwi otworzyły się niemal równocześnie - drzwi windy i 
te dotąd ukryte w owalnej ścianie przedpokoju. Mogłem sobie 
wyobrazić, że ich framugi są w rzeczywistości ramami obrazów 
i że te obrazy są identyczne. Mogłyby się nazywać 
"Aresztowanie przestępców". Faceci o twarzach wyciosanych z 
lodu. Wycelowana broń. Szerokie ramiona, nogi w oficerkach z 
twardą podeszwą. Wystarczyło, żebym spojrzał na te buty, a 
rozbolało mnie całe ciało. Żadnego z tych chłopców nie 
chciałbym na świadka na ślubie. Wyglądali jak odlewy z tej 
samej matrycy, tylko jeden się różnił, miał na ramionach 
belki. Właśnie on nam łaskawie powiedział, że Agnes M'Bot i 
Jakub Nedomy są od tej chwili aresztowani i rozkazał, 
żebyśmy szli na nimi.
   Cóż innego pozostawało pionkom na szachownicy niż 
przesunąć się o jedno pole?
   - Widzisz, baranie - powiedziałem z wyrzutem do Dziadka 
Wścibiacza zaszytego w ciało murzyńskiej piękności. Jeden z 
naszych przewodników szturchnął mnie kolbą w plecy. Dla 
innego byłby to strzał armatni, ale dla mnie tylko 
szturchnięcie, przecież nawet mi nie złamał żebra. Faktem 
jest, że o mało nie upadłem, ale Agnes mnie podtrzymała. 
Doktor Kurz odwalił kawał dobrej roboty, android miał siłę 
trzech mężczyzn.
   Zaprowadzili nas do ogromnej sali, gdzie roiło się od 
błękitnych mundurów i z błogością pomyślałem, że ci 
zabiegani aktywiści, którzy kręcą się wokół orakla, 
porozumiewają się, decydują, wydają rozkazy, rozmawiają 
przez pięć telkomów naraz, to są członkowie Mostka. Na 
Dziadku, czy raczej Agnes, widok ten nie zrobił jednak 
najmniejszego wrażenia. Jej twarz była obojętna i 
zrozumiałem, że to tylko jakieś biuro, natomiast sala 
Półbogów jest gdzieś indziej.
   Konwój przekazał nas członkom straży wewnętrznej, którzy 
nie nosili mundurów. Również wyglądem różnili się od naszych 
dotychczasowych towarzyszy. Byli starsi i wyglądali całkiem 
inteligentnie, zwłaszcza ich dowódca. Na pewno można by z 
nim ciekawie pogawędzić o okresie bzu klasyka poezji zapachu 
Svana Lindgrena. Po wszystkich było widać, że są wprowadzeni 
w najświętsze tajemnice Mostka i że nie zaskoczyłaby ich 
nawet informacja, że Ziemia jest płaska i się nie kręci. Z 
umundurowanymi strażnikami rozmawiali ostro i podejrzliwie. 
Wobec nas zachowywali się niemal przyjaźnie. Gdybym 
poprosił, chyba daliby mi piwo. Zdałem sobie sprawę, że 
jeszcze przed dwoma miesiącami zrobiłbym to bez ceregieli. 
Ale po doświadczeniach ze stadionu już nigdy nie będę taki 
jak wcześniej. Już nie będę tym starym Kubą Nedomym, który 
guzik sobie robił z Piotra i Pawła, i maszerował przez życie 
swoją drogą, jak mu się podobało.
   - Dokąd nas prowadzicie? - spytałem. Ośmieliłem się 
dopiero po chwili.
   - Sprawdzimy, kim i czym jesteście, a potem odeślemy was 
na Lunę. Tam o was zadbają.
   Wzdrygnąłem się, ponieważ jasne było, jak o nas zadbają.
   - Żądamy, żeby przesłuchał nas Mostek.
   To tylko facetów rozśmieszyło.
   - Chłopcze drogi, skąd ty spadłeś?
   Ale nie śmiali się długo. Prowadzili nas, jak się 
okazało, do swojego bloku, gdzie nas chcieli przesłuchać i 
sprawdzić naszą tożsamość. Nagle jednak nie wiadomo skąd, 
wyłonił się jakiś facet i zastąpił nam drogę. Był w mundurze 
pułkownika Nowej Granicy. Chyba skądś go znałem, ale dopiero 
po chwili przypomniałem sobie, kto zacz: Luigi Mantella II, 
mój stary dobry przyjaciel z dzikich czasów Luny, ojciec 
dawniej przyjaznego, teraz oficjalnego Luigi Mantelli III!
   - Stać! - zawołał władczo. - Tych ludzi musi przesłuchać 
Mostek!
   Zatrzymaliśmy się. Członkowie straży wewnętrznej nie 
wypadli jednak sroce spod ogona.
   - Zostali zatrzymani na terenie Mostka i są w mojej 
prawomocy - powiedział ten, który najpierw się dziwił, skąd 
spadłem i wyglądał na znawcę poezji zapachowej. - Prowadzimy 
ich na przesłuchanie, pułkowniku.
   - W przypadku podejrzenia o zdradę stanu prawo 
przesłuchania ma tylko Mostek - spróbował zagrzmieć 
Mantella, ale jakoś mu to nie wychodziło. - Rozkazuję wam... 
na moją odpowiedzialność...
   Twarz znawcy poezji zapachów stężała, również jego nos, 
na pierwszy rzut oka miękki, mógłby wiercić dziury w 
silikatowych ścianach.
   - Panie pułkowniku, całkowita odpowiedzialność za 
bezpieczeństwo terenu Mostka należy do straży wewnętrznej. 
Proszę się cofnąć i nie utrudniać wykonywania obowiązków 
służbowych!
   - To naruszenie dyscypliny! Poślę was przed sąd wojskowy!
   - Który sprawiedliwie orzeknie, kto w tym przypadku 
przekracza zakres swoich uprawnień!
   Wydawało się jednak, że determinacja podwładnych naszego 
znawcy poezji zapachowej powoli słabnie. Poza tym różnież 
my, Agnes i ja, mieliśmy interes w tym, by przesłuchali nas 
członkowie Mostka. Jeśli Levasseur miał rację, mogliśmy tam 
wywołać niezłą rozróbę i wyciągnąć z tego jakieś korzyści. 
Słaba nadzieja, ale jednak.
   - Panie pułkowniku - zwróciłem się do Mantelli II - znamy 
pewne fakty, które możemy ujawnić tylko przed członkami 
Mostka.
   - Chodzi o zdradę stanu?
   - Bez jakichkolwiek wątpliwości, panie pułkowniku.
   - Majorze, rozkazuję panu - zagrzmiał Mantella II. Ale 
trafił swój na swego. Jakoś tak to już jest urządzone, że 
niełatwo określić i ocenić znaczenie oraz wagę pułkownika w 
mundurze, a majora w cywilu. Trzeba przyznać, że wrzeszczeli 
na siebie dość długo i że major powoli brał górę: wolno 
przesuwaliśmy się w tym samym kierunku, co poprzednio. 
Pomyślałem, że moglibyśmy się wymknąć i wśliznąć do sali 
Mostka, ale nasi przewodnicy chyba wyczuli, co się nam roi i 
chwycili nas za ramiona.
   Mantella II nagle przestał krzyczeć, zamknął usta jak 
szufladkę, odwrócił się i odmaszerował, jakby sobie 
przypomniał, że zostawił czajnik na kuchence.
   Sukces przyszedł tak nagle, że zaskoczył samych 
zwycięzców.
   Pomyślałem, że rezygnacja pułkownika była dziwnie 
podejrzana, ale za pierwszym pomysłem nie przyszedł 
następny, wolałem więc to spostrzeżenie zostawić dla siebie.
   Zaprowadzili nas tam, gdzie chcieli nas zaprowadzić i 
nastąpiło rutynowe przesłuchanie, jakich przeżywałem już 
dziesiątki. Trochę mnie rozczarowało. Miałem nadzieję, że 
straż wewnętrzna Mostka postępuje innymi metodami niż 
arkadyjscy policjanci w wyświechtanych portkach.
   Prawda, zdziwili się, kiedy Agnes wyjawiła im swoją 
tożsamość.
   - To pani jest mężczyzną?
   - Jak najbardziej - odparła głosem Dziadka Wścibiacza.
   - To android - chciałem wytłumaczyć, ale krzyknęli, żebym 
siedział cicho. Wkrótce się jednak okazało, że mają inne 
środki niż policjanci w Arkadii. Agnes i ja nie chcieliśmy 
zdradzić doktora Kurza, ale oni wyciągnęli z nas tę 
tajemnicę tak łatwo, że nie zdążyłem się zdziwić.
   - Doktor Kurz, Arkadia - zastanawiał się major na głos. - 
Interesujące... sprawdzimy!
   Orakl z naturalną służalczością znalazł kod połączenia z 
doktorem Kurzem. Ale z samym połączeniem było już gorzej.
   Było zablokowane.
   Teraz jednak major pokazał, co potrafi i jaka jest władza 
wewnętrznej straży Mostka.
   - Kto zarządził blokadę?
   - Komandor Avram Stavropulos - odpowiedział orakl.
   - Z upoważnienia Mostka nakazuję otwarcie blokady!
   - Tak, panie - powiedział uprzejmie orakl.
   Na ekranie ukazał się nam widok gabinetu Kurza.
   Doktor wyglądał na zmęczonego, był zarośnięty, a pod 
oczyma miał ciemne kręgi. Razem z nim w pomieszczeniu byli 
dwaj funkcjonariusze NG, rozparci w fotelach. Kiedy odezwał 
się telkom, usiłowali przyjąć bardziej dostojne pozycje.
   - Major Fekete, straż wewnętrzna Mostka - przedstawił się 
znawca poezji. - Panie doktorze...
   Ku naszemu zaskoczeniu dwaj mężczyźni w mundurach 
wyskoczyli z foteli i podbiegli do doktora, ze zdumieniem 
patrzącego na ekran.
   - Czy to prawda, że pan operował... - zaczął major, ale 
doktor Kurz go uprzedził, spojrzał na mnie, pokazał palcem i 
krzyknął:
   - Tak, tak, jego operowałem! Ma w sobie bombę! On zaraz 
wybuchnie. Musicie...
   Błysnęło. Jeden  z błękitnych wystrzelił bez celowania. 
Na tak bliską odległość nie mógł spudłować. Ładunek 
energetyczny trafił doktora Kurza w plecy. Biedak uniósł się 
i upadł twarzą na czujnik wizyjny telkomu. Ekran pociemniał. 
Potem ktoś przerwał połączenie.
   - Szybko! - krzyknął major.
   Jego ludzie działali błyskawicznie, mimo że ich 
poczynania mogłem obserwować tylko przez parę sekund, dopóki 
nie straciłem świadomości.
   Ale później mi opowiadali, co się działo, zanim w moich 
piersiach nie znaleźli ukrytej bomby zegarowej wielkości 
męskiej pięści. Zabiłaby mnie oraz wszystkich członków 
Mostka i rozbiła centralną część Lagrangu tak łatwo, jak 
dziecko rozbija bombkę na choince. Umożliwiłoby to 
Stavropulosowi drogę do tej cudownej mety, jaką od pradawna 
nazywa się niekontrolowaną mocą.

                          CZĘŚĆ IV

Nie spuszczałem oczu ze spławika. Chwiał się, ale moje 
doświadczenie z wędkowaniem było o wiele mniejsze niż 
doświadczenia z czymkolwiek innym, a jeśli mogę przynajmniej 
trochę przesadzać, niemal nie potrafiłem odróżnić, czy 
gdzieś na dole w wabik stuka draft, czy też to tylko wiatr 
postanowił, że pozamiata powierzchnię jeziora. Las za moimi 
plecami szumiał, ale nie brzmiało to jak śmiech. Czyli to 
jednak będzie draft.
   To był draft.
   Przekonałem się o tym metodą eliminacji. Przybiegł 
Dziadek Wścibiacz, huczał i tupał, i spławik przestał się 
ruszać. Wiatru nie można było spłoszyć. Jemu obojętny był 
Dziadek, obojętny mu jestem ja i te góry wokół.
   - Znowu się odezwali - wściekle krzyczał. - Naprawdę nie 
wiem, co zrobimy.
   - Jak to? Ja na przykład będę łowił ryby.
   Wzdychał i prychał, a kiedy usiadł obok mnie (najpierw z 
wysiłkiem, a potem z błogością, kiedy zamoczył nogi w 
wodzie).
   - Tylko, żeby nas zostawili. Ponoć liczą na nas. Jesteśmy 
pionierami, weteranami pierwszej fali.
   - Ano jesteśmy.
   Powoli kręciłem kołowrotkiem. Ruch przynęty może zwabić 
drafta.
   - Chcieliby nas do komitetu.
   - Jeszcze nie jesteśmy w tym ich towarzystwie. Jak to się 
nazywa?
   - Związek Pionierów.
   - Związek Pionierów, o mój Boże...
   Mogliby wymyślić inną nazwę. Fundamentaliści. Bojownicy 
na Froncie Zdrowia, Nowa Granica, to były nazwy. To dudniło 
jak dzwon! Ale Związek Pionierów?
   Spróbowałem zarzucić dalej, w miejsce, gdzie nie 
dochodziły krzyki Dziadka.
   - Ty, Kuba...
   Wiedziałem, że Dziadek coś jeszcze chowa za pazuchą.
   Nawet nie mruknąłem. Czasami mam najwyraźniej sadystyczne 
skłonności. Długo milczał, a potem z niego wylazło:
   - Su przyłączyła się do nich.
   Jakżeby inaczej! Żeby Su Wang-li gdzieś nie było! 
Kiedy nas stąd wygonią, my z Dziadkiem wyjdziemy z tego z 
otartym grzbietem, jeśli w ogóle wyjdziemy. Ale Su? Ona 
zachowa styl, jak wtedy na Lunie. Zniknie i znowu się pojawi, 
zalotna, uśmiechnięta, "Kubo, mój drogi", powie, "gdzie się 
podziewałeś? Umieram z tęsknoty." I będzie palić 
podejrzanego papierosa przez długą lufkę.
   - Dobrze robi - skinąłem. - Przynajmniej będzie mieć 
spokój.
   - Ja też chciałbym mieć spokój.
   - A nie masz? Popatrz tylko! Te góry dookoła, lasy, 
jezioro... Myślałeś kiedyś, że będziesz mieszkać na brzegu 
jeziora?
   - Ale za tymi górami jest Triville, a w nim Związek, no i 
również Odnowiciele. Biją się, i jedni i drudzy by 
chcieli...
   Czemu tak zależy im na tym, żebyśmy właśnie my dwaj...
   Su nieźle mi wtedy nawrzucała zaraz następnego dnia po 
tym miłym spotkaniu na Lagrangu. Że ponoć zawsze siedzę na 
zawietrznej. Że nigdy nie byłem pożyteczny, z wyjątkiem 
półtora roku w kopalni. Kryminalista, oszust, pasożyt. Ona 
ponoć bardziej szanuje takiego Mantellę III, który 
przynajmniej w coś wierzył.
   - Ale wierzył w świństwa! - krzyknąłem.
   - A czy Nowa Granica nie postawiła na swoim? Nie budują 
gwiazdolotu? Nie przygotowuje się pierwszej wyprawy 
międzygwiezdnej?
   - I myślisz, że polecą w gorące piekło dlatego, że pan 
Stavropulos był łotrem, a Mantella III fanatykiem, i że 
kazali mi posiekać tyłek na mielonkę?
   - Chyba tak - odpowiedziała Su. - Chyba inaczej nie 
można. Zawsze są na świecie ludzie, którzy robią rozróby i 
ludzie, którzy potem wszystko porządkują. A poza tym są tam 
ludzie, którzy od wszystkiego umywają ręce. To ty.
   No powiedzcie, nie przełożylibyście jej przez kolano i 
nie wlepili klapsa? Ale ostrożnie, ma swoje lata!
   - Ci wszyscy - powiedziałem jej - odeszli. A kiedy 
potrzebna będzie praca bez czczej gadaniny, będę stał 
gotowy, a razem ze mną jeszcze mnóstwo takich jak ja. 
Niektórzy mają alergię na seler. Ja dostaję wysypki, kiedy 
słyszę patetyczne hasła.
   Jakoś tak to Su powiedziałem, potem się pokłóciliśmy i 
pogodziliśmy i znowu pokłóciliśmy, chyba inaczej już między 
nami być nie może.
   Czyli Su się do nich przyłączyła. Będzie jej łatwiej, 
kiedy nas stąd wyrzucą skandując okrzyki.
   Może to jeszcze trochę potrwa. Nie chciałbym stąd 
odchodzić już jutro. Ładnie tu, chociaż życie też ma swoje 
ciemne strony. Dziadek Wścibiacz cały czas ma je w pamięci i 
trochę je wyolbrzymia. Teraz zauważył, że za Niebieskim 
Grzebieniem wyszedł Asdal. W jego promieniach mała Sonora 
zupełnie zniknie.
   I przylecą draskary. Szkaradne potwory.
   Spakowałem wędki.
   - Chodź - powiedziałem. - Życie na Umie to nie tylko 
łowienie ryb.
   I poszliśmy po stare dobre tysiąc czterysta 
pięćdziesiątki, bo bez nich człowiekowi trudno z draskarami 
wytrzymać. Skoro już jesteśmy przy tysiąc czterysta 
pięćdziesiątkach, wiecie, że Dziadek Wścibiacz nigdy się nie 
dowiedział, kto wtedy na Lunie załatwił go z tysiąc 
czterysta pięćdziesiątki? Ale mam nadzieję, że kiedy zacznie 
dźwigać na plecach dwudziesty krzyżyk, zupełnie przestanie 
go to interesować. To już niewiele czasu.

                  Dokończone w roku 2212 czasu standardowego,
                Jezioro Yoda, planeta Uma, układ Sonora-Asdal

                         K O N I E C


