BIOGRAFIA 



1. Lata wadowickie

Ród Wojtyłów, z którego wywodzi się Karol z Wadowic sięga swoimi korzeniami genealogicznymi końca XVIII wieku. Od Macieja Wojtyły urodzonego w 1765 roku we wsi Czaniec nad Sołą koło Kęt bierze swój początek linia rodzinna, w której przyszedł na świat w Wadowicach, dnia 18 maja 1920 roku Karol Józef Wojtyła, syn Karola i Emilii z Kaczorowskich. 
Karol przed pierwszymi urodzinami 


Karol był jednym z trójki dzieci Wojtyłów: Edmund ur. 28.VIII.1906 roku studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie 28 maja 1930 roku otrzymał tytuł Doktora Wszechnauk Lekarskich, pracował w szpitalu w Bielsku-Białej, zmarł 5.XII.1932 r. na skutek zarażenia epidemią szkarlatyny od podopiecznych chorych; siostra zmarła w wieku niemowlęcym, o której nie ma bliższych wiadomości. 


Ojciec Karol był urzędnikiem administracji wojskowej w randze porucznika. Matka ukończyła Szkołę Sióstr Miłości Bożej przy ul. Pędzichów w Krakowie i zajmowała się dziećmi oraz domem. Zmarła 13. IV.1929 roku, gdy Karol miał zaledwie 9 lat; pochowana została na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, gdzie spoczywa również Ojciec i brat Edmund. 
Karol z matką Emilią z Kaczorowskich (1920) 


Moje przygotowanie seminaryjne do kapłaństwa zostało poniekąd zaantycypowane, uprzedzone. W jakims sensie przyczynili się do tego moi Rodzice w domu rodzinnym, a zwłaszcza mój Ojciec, który wcześniej owdowiał. Matkę straciłem jeszcze przed Pierwszą Komunią św. w wieku 9 lat i dlatego mniej ją pamiętam i mniej jestem świadom jej wkładu w moje wychowanie religijne, a był on z penością bardzo duży. 
Karol zwany Lolkiem, w 1926 roku rozpoczął naukę w męskiej, siedmioklasowej Szkole Powszechnej im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Wojtyłowie mieszkali przy ulicy Kościelnej 4. Po śmierci matki prowadzili życie skromnie, stołując się u sąsiadów lub w jadłodajni mleczarni. Już podczas nauki w Szkole Powszechnej wraz z ojcem oraz grupą kolegów odbył pielgrzymkę na Jasną Górę w Częstochowie. Był dobrym uczniem, chłopcem pogodnym, przyjaznym i religijnym. Szybko został ministrantem. 
Pierwsza Komunia św. 


W wieku dziesięciu, dwunastu lat byłem ministrantem, ale muszę wyznać, że niezbyt gorliwym. Moja matka już nie żyła... Mój ojciec, sposotrzegłszy moje niezdyscyplinowanie, powiedział pewnego dnia: "Nie jesteś dobrym ministrantem. Nie modlisz się dosyć do Ducha Świętego. Powinieneś się modlić do Niego". I pokazał mi jakąś modlitwę. Nie zapomniałem jej. Była to ważna lekcja duchowa, trwalsza i silniejsza niż wszystkie, jakie mogłem wyciągnąć w następstwie lektur czy nauczania, które odebrałem. Z jakim przekonaniem on do mnie mówił! Jeszcze dziś słyszę jego głos. Rezultatem tej lekcji z dzieciństwa jest moja encyklika o Duchu Świętym. 
Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w 1931 roku zaczął uczęszczać do Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Od pierwszej klasy dostawał świadectwa z wynikami bardzo dobrymi. Antoni Bohdanowicz wspomina: W latach 1932-1938 uczęszczałem do Gimnazjum razem z Karolem Wojtyłą, większość tych lat siedziałem w jednej z nim ławie, w konsekwencji odrabiałem razem lekcję w domu Karola... Otóż Lolek miał taki zwyczaj, że po przepracowaniu każdego przedmiotu wychodził do drugiego pokoju i stamtąd wracał po kilku minutach. Kiedyś drzwi były niedomknięte i zauważyłem, że Lolek modli się na klęczniku... 
Gorliwie uczył się języków obcych, w tym szczególnie pilnie greki oraz łaciny. Podobno ojciec ułożył mu mały słownik polsko-niemiecki. Karol chętnie podjął także obowiązki w międzyszkolnym teatrzyku amatorskim, gdzie wspólnie z koleżankami żeńskiego gimnazjum im. Mościckiego grali: "Antygonę" Sofoklesa, "Balladynę" J. Słowackiego, "Śluby panieńskie" A. Fredry, "Sobótkę" J. Kochanowskiego i "Zygmunta Augusta" S. Wyspiańskiego. Na konkursie recytatorskim Karol wykonywał bardzo trudny tekst "Promethidiona" C. K. Norwida. 
Legitymacja członkowska Sodalicji Mariańskiej (1939) 


Karol był gorąco wierzącym młodzieńcem. Brał czynny udział we wszystkich praktykach kościelnych, służył księdzu Kazimierzowi Figlewiczowi (który po okresie wadowickim przeniesiony został na wikariat Katedry Wawelskiej w Krakowie), księdzu kanonikowi Edwardowi Zacherowi. Był wieloletnim prezesem Sodalicji Mariańskiej uczniów gimnazjalnych. Brał udział w obozach przysposobienia wojskowego, a wraz z księdzem Zacherem współreżyserował "Nie Boską Komedię" Z. Krasińskiego i grał rolę Hrabiego Henryka. Uczniowie gimnazjum wadowickiego wyjeżdżali z przedstawieniami do Kalwarii Zebrzydowskiej, Andrychowa, zaś niektórzy - w miarę posiadanych pieniędzy - udawali się na przedstawienia do teatrów krakowskich. 
Karol Wojtyła (ojciec) w mundurze legionisty 
Po śmierci matki, a następnie po śmierci mojego starszego Brata, zostaliśmy we dwójkę z Ojcem. Mogłem na co dzień obserwować jego życie, które było życiem surowym. Z zawodu był wojskowym, a kiedy owdowiał, stało się ono jeszcze bardziej życiem ciągłej modlitwy. Nieraz zdarzało mi się budzić w nocy i wtedy zastawałem mojego Ojca na kolanach, tak jak na kolanach widywałem go zawsze w kościele parafialnym. Nigdy nie mówiliśmy z sobą o powołaniu kapłańskim, ale ten przykład mojego Ojca był jakimś pierwszym domowym seminarium. 


W maju 1938 roku, wizytował gimnazjum Książę Metropolita Adam Stefan Sapieha; słowa powitalne wygłosił Karol Wojtyła, uczeń klasy VIII-ej. Jak opowiadał ksiądz Edward Zacher, Metropolita zainteresował się Karolem i pytał, na jaki kierunek studiów wybiera się po maturze. Padła odpowiedź, że Lolek ma studiować polonistykę. Na co Arcybiskup miał powiedzieć: "szkoda, że nie na teologię". 
Pod koniec nauki w gimnazjum Karol poznał Mieczysława Kotlarczyka, nauczyciela w prywatnym gimnazjum u karmelitów. Zaprzyjaźnili się, rozmawiając na tematy literackie, filozoficzne, teatralne. 
Po maturze - Wadowice 1938 


Dnia 14 maja 1938 roku Karol Wojtyła zdał egzamin dojrzałości a Komisja Egzaminacyjna pod przewodnictwem Jana Królikiewicza wpisała mu na świadectwie oceny bardzo dobre. W imieniu maturzystów przemawiał Karol i gorąco dziękował wychowawcom za wysiłek jaki włożyli, by ich charaktery ukształtować prawidłowo oraz wskazać drogę do wiedzy i życia. 
W miesiącach czerwiec, lipiec 1938 Karol odbył służbę w Junackim Hufcu Pracy w Zubrzycy Górnej, gdzie przeszedł przeszkolenie i pracę przy budowie drogi Zubrzyca - Krowiarki. Podczas tej służby pomagał w kuchni junackiej, a także służył do mszy świętej. 
Latem 1938 roku wraz z ojcem przeprowadził się do Krakowa, gdzie zamieszkał w dwóch pokoikach u rodziny Kaczorowskich na Dębnikach przy ul. Tynieckiej 10. W taki sposób zakończyły się lata wadowickie Karola Wojtyły. 





2. Lata okupacji 

Karol Wojtyła w 1938 roku rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Fascynowały go nazwiska profesorów, na których wykłady natychmiast się zapisał, a byli to: prof. Kazimierz Nitsch, prof. Stanisław Pigoń, dr Władysław Dobrowolski, prof Mieczysław Małecki. Seminaria ze studentami prowadzili: doc. dr Kamykowski, asystent J. Spytkowski i asystent Kazimierz Wyka. Już na pierwszym roku studiów Karol zaprzyjaźnił się z Tadeuszem Kwiatkowskim, Juliuszem Kydryńskim, Wojciechem Żukrowskim, Tadeuszem Hołujem (wszyscy stali się wybitnymi pisarzami) i Mieczysławem Kietą, Jerzym Lauem, Haliną Królikiewiczówną, Janiną Garycką i innymi. Dokładnie przyswajał sobie przypisany materiał studiów, uczestniczył w seminariach, terminowo zdawał egzaminy, a także działał w kołach zainteresowań, chętnie uczestniczył w wieczorkach autorskich początkujących literatów. 
Karol Wojtyła jako student Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, jesień 1938 


Słowo, zanim zostanie wypowiedziane na scenie, żyje naprzód w dziejach człowieka, jest jakimś podstawowym wymiarem jego życia duchowego. Jest wreszcie ukierunkowaniem na niezgłębioną tajemnicę Boga samego. Odkrywając słowo poprzez studia literackie czy językowe, nie mogłem nie przybliżyć się do tajemnicy Słowa - tego Słowa, o którym mówimy codziennie w modlitwie "Anioł Pański": "Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas" (J 1,14). 


Już wtedy krytycznie oceniał niektóre książki Emila Zegadłowicza. Aby przeciwstawić się wypaczonemu obrazowi Jędrzeja Wowry, świątkarza beskidzkiego, przedstawionego w "Powsinogach Beskidzkich" Karol napisał "Ballady beskidzkie", które jednak krytycznie zostały ocenione przez członków Koła Studentów Polonistyki. W roku 1939 napisał poemat pt. "Dawid - renesansowy psałterz" dedykowany swojej Matce. 
Karol Wojtyła (pierwszy z prawej) podczas akademickich ćwiczeń wojskowych 


W czerwcu tegoż roku wystąpił w sztuce Mariana Niżyńskiego "Kawaler księżycowy", wystawianej przez Teatr Studencki w Collegium Maius w Krakowie. Grali wtedy również: Kwiatkowski, Petecki, Królikiewiczówna, Czuprynówna i inni. Sztuka cieszyła się dużym powodzeniem. W tym samym okresie brał udział w Społecznym Obozie Legii Akademickiej w Ożomli k. Przemyśla, jednak zaraz w sierpniu oddał umundurowanie. Więcej uwagi poświęcał zajęciom teatralnym. Na początku próby odbywały się u państwa Szkockich w Krakowie, przy ul. Księcia Józefa 55a w domu "Pod Lipkami", gdzie rozpoczęto czytanie "Przepióreczki" Stefana Żeromskiego. Na jednej z prób był obecny sam Juliusz Osterwa. 
Dnia 1 września 1939 wybuchła II wojna światowa. Ksiądz Kazimierz Figlewicz wspomina: 
Poranne naloty na Kraków wywołały popłoch wśród pracowników Katedry tak, że nie miał mi kto posłużyć do mszy św. Nawinął się Karol, który przyszedł z Dębnik na Wawel do spowiedzi i komunii św., - gdyż był to akurat pierwszy piątek miesiąca, przez młodego polonistę pod względem religijnym pilnie przestrzegany. Utkwiła mi w pamięci ta pierwsza wojenna msza przed ołtarzem Chrystusa Ukrzyżowanego - wśród wycia syren i huku eksplozji. Czy ją dzisiejszy Ojciec Święty jeszcze pamięta ? 
Szczególnie utkwił mi w pamięci dzień 1 września 1939 roku. Był to pierwszy piątek miesiąca. Przyszedłem na Wawel, aby się wyspowiadać. Katedra była pusta. To był chyba ostatni raz, kiedy mogłem do nie swobodnie wejść. Została później zamknięta, a Zamek Królewski na Wawelu stał się siedzibą generalnego gubernatora Hansa Franka. Ks. Figlewicz był jedynym kapłanem, który dwa razy w tygodniu mógł odprawić w zamkniętej Katedrze Mszę św. pod nadzorem niemieckich policjantów. W tych trudnych czasach stało się jeszcze bardziej jasne, czym dla ks. Figlewicza była Katedra, groby królewskie, ołtarz św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Do końca życia pozostał on wiernym stróżem tego szczególnego sanktuarium Kościoła i Narodu, a mnie nauczył wielkiej miłości do Katedry Wawelskiej, która miała stać się kiedyś moją katedrą biskupią. 
Karol wraz z ojcem udali się na tułaczkę wojenną, odbyli pieszą wyprawę z Krakowa aż pod San. Po paru dniach powrócili do Krakowa, zaczęli rozglądać się za pracą. Po chleb stał Karol w ogonkach, a w wolnych chwilach odszukiwał przyjaciół, znajomych. Szybko odnalazł Kotlarczyka, który uruchomiał już swój teatr. Niemcy na początku zezwolili na otwarcie Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Karol Wojtyła rozmawiał w tym czasie ze znakomitym aktorem Władysławem Woźnikiem. Nawiązał powtórnie kontakty z Kydryńskim, Kwiatkowskim, Michałowską, Czuprynówną, które, zaowocowały udziałem Lolka w Teatrze Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka. 
Karol Wojtyła jako pracownik kamieniołomu podczas wojny 


Karol Wojtyła dotarł także do profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i zapisał się 2.XI.1939 roku na II rok studiów Wydziału Filozofiicznego, Filologię Polską. Ten rok akademicki trwał tylko do listopada 39 roku, to znaczy do czasu aresztowania profesorów krakowskich przez Gestapo. Od marca 1940 roku pracował jako goniec sklepowy, a od 11.X.1940 do 1944 roku jako robotnik w Fabryce Sody Solvay w Krakowie, najpierw w kamieniołomach na Zakrzówku, a później w halach fabrycznych. Od października 1942 roku brał udział "w tajnych kompletach nauczania teologii w Seminarium Krakowskim", by w sierpniu 1944 roku ubrać sutannę bez wypowiedzenia stosunków służbowych z Solvayem. 
W Krakowie byli wybitni aktorzy: Fabisiak, Woźnik, Korecka, Rolińska, a także literaci, autorzy oraz aktorzy-amatorzy. Wybitne scenografie tworzył Karol Frycz. Wielu spotykało się w mieszkaniach zaprzyjaźnionych z teatrem rodzin m. in. Sapiehów, Kydryńskich, Kotlarczyków. Z tułaczki wojennej powrócił także Tadeusz Kudliński, pisarz, który natychmiast dołączył do ich wysiłków teatralnych. Teatr Rapsodyczny miał bogaty plan repertuarowy, m. in. zamierzono wystawiać: "Lillę Wenedę" "Balladynę" J. Słowackiego. "Wesele" S. Wyspiańskiego, "Dziady" A. Mickiewicza. W niektórych sztukach Wojtyła brał udział, inne nie doczekały się realizacji... 
Karol równocześnie gorliwie sposobił się do stanu kapłańskiego, pogłębiał wiedze teologiczną, filozofię i nie zaniedbywał literatury. W Wielkim Poście 1940 roku napisał "Hioba", czyli dramę opartą na Starym Testamencie, oraz "Jeremiasza - dramat narodowy. Te sztuki przepojone są głębokimi myślami filozoficznymi oraz wiary. Wtedy wiele czasu poświęcał Wojtyła na rozmowy z przyjaciółmi, a najwięcej z Mieczysławem Kotlarczykiem na tematy teatralne, literackie, filozoficzne. 
Na skutek wybuchu wojny zostałem oderwany od studiów i od środowiska uniwersyteckiego. Straciłem w tym czasie mojego Ojca, ostatniego człowieka z mojej najbliższej rodziny. Wszystko to stanowiło także w znaczeniu obiektywnym jakiś proces odrywania od poprzednich własnych zamierzeń, poniekąd wyrywania z gleby, na której dotychczas rosło moje człowieczeństwo. 
Jednakże nie był to tylko proces negatywny. Równocześnie bowiem coraz bardziej jawiło się w mojej świadomości światło: Bóg chce, ażebym został kapłanem. Pewnego dnia zobaczyłem to bardzo wyraźnie: był to rodzaj jakiegoś wewnętrznego olśnienia. To olśnienie niosło w sobie radość i pewność innego powołania. I ta świadomość napełniła mnie jakimś wielkim wewnętrznym spokojem. 
Śmierć ojca Karola 18.I1.1941 roku w Krakowie wywarła wielki wpływ na psychikę syna. Pogrzeb odbył się na cmentarzu Rakowickim w Krakowie; na rodzinnym grobowcu widnieje napis: Karol Wojtyła emeryt wojskowy przeżywszy lat 62 po krótkiej a ciężkiej chorobie, opatrzony św. Sakramentami, zasnął w Panu... 
Kiedy Kotlarczykowie zostali eksmitowani z mieszkania, Karol przyjął ich do swojego na Dębnikach w Krakowie, przy ul. Tynieckiej nr 10. W Teatrze Rapsodycznym, w latach 1941-1945 zrealizowali oficjalnie i potajemnie kilka premier m. in. wystawiali fragmenty "Lalki" B. Prusa, "Quo vadis" H. Sienkiewicza, "Popiołów" S. Żeromskiego, "Chłopów" W. Reymonta, "Boską Komedię" Dantego, "Miłosierdzie i "Straszne dzieci" K. H. Rostworowskiego, "Króla Ducha" Z. Krasińskiego "Beniowskiego" J. Słowackiego, "Wesele" S. Wyspiańskiego, "Pana Tadeusza A. Mickiewicza i inne. Po zakończeniu działań II wojny światowej, Teatr Rapsodyczny 22 kwietnia 1945 roku w sali kina "Wolność" wznowił działalność. 
Godzi się wspomnieć, iż okres współpracy z Teatrem Rapsodycznym Karol Wojtyła zalicza do bardzo udanych, choć trudnych dni w swoim życiu. 




3. Na kapłańskiej drodze 

Okres okupacji, to czas intensywnych studiów na Tajnych Kompletach Teologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, w ramach zakonspirowanego Seminarium Archidiecezji Krakowskiej. W tym czasie Karol Wojtyła służył również do mszy św. Księciu Metropolicie Stefanowi Sapiesze. Swój czas dzielił pomiędzy pracę, studia i aktorstwo. Najwięcej jednak poświęcał się studiom i modlitwie. 
W roku 1944 zamieszkał w pałacu Księcia Metropolity w Krakowie przy ul. Franciszkańskiej 3. Dnia 9.XI.1944 z rąk Księcia Metropolity otrzymał tonsurę i niższe święcenia kapłańskie. Od tego czasu był starannie chroniony przed hitlerowcami, którzy nieraz próbowali aresztować i wywieźć kleryków do obozu. Po wojnie krótko był asystentem przy Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, działał w Bratniej Pomocy. W roku 1945/46 zapisał się na IV rok studiów na Wydziale Teologicznym, bo władze Wydziału uznały wszystkie Jego egzaminy zdane na tajnych kompletach zakonspirowanego Seminarium Archidiecezji Krakowskiej. Rektorem Uniwersytetu był wtedy prof. Tadeusz Lehr-Spławiński. 
Miejscem moich święceń była prywatna kaplica Arcybiskupów Krakowskich. W tej kaplicy, w czasie śpiewu Veni Creator Spiritus oraz Litanii do Wszystkich Świętych, leżąc krzyżem oczekiwałem na moment włożenia rąk. Jest to chwila szczególnie przejmująca. Później wielokrotnie sprawowałem ten obrzęd jako Biskup, a także jako Papież. Jest coś dogłębnie przejmującego w tej prostracji ordynandów: symbol głębokiego uniżenia wobec majestatu Boga samego, a równocześnie ich całkowitej otwartości, ażeby Duch Święty mógł zstąpić, bo przecież to On sam jest sprawcą konsekracji. Veni, Creator Spiritus, mentes tuorum visita, imple superna gratia quae Tu creasti pectora. 
Dnia 1.XI.1946 roku Książe Adam Stefan Kardynał Sapieha, wyświęcił Karola Wojtyłę w prywatnej kaplicy, który swoją mszę prymicyjną odprawił w Dzień Zaduszny. Ksiądz Kazimierz Figlewicz napisał: Trzy msze - "ciche" - za dusze zmarłych rodziców i brata, odprawił młody celebrans w niezwykłym miejscu: na Wawelu w romańskiej krypcie św. Leonarda, wśród sarkofagów królów i bohaterów narodowych. Potem miały miejsce inne prymicje, najpierw w kościele parafialnym pod wezwaniem św. Stanisława Kostki na Dębnikach, a w następną niedzielę w kościele parafialnym pod wezwaniem Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Wadowicach. Na pierwszych mszach ks. Karola byli obecni wszyscy przyjaciele z Teatru Rapsodycznego. Dnia 11.XI.1946 roku ksiądz Wojtyła po raz pierwszy udzielił sakramentu chrztu świętego Monice, Katarzynie, córce swoich przyjaciół Tadeusza Kwiatkowskiego i Haliny Królikiewicz. 
Odprawiając prymicyjną Mszę św. w krypcie św. Leonarda pragnąłem uwydatnić moją żywą więź duchową z historią Narodu, która na Wzgórzu Wawelskim znalazła swą szczególną kondensację. Ale nie tylko to. Jest w tym fakcie także głęboki moment teologiczny. Święcenia kapłańskie przyjąłem w Uroczystość Wszystkich Świętych, kiedy Kościół daje wyraz liturgiczny prawdzie o Świętych Obcowaniu - Communio Sanctorum. Święci to ci, którzy przez wiarę mają udział w tajemnicy paschalnej Chrystusa i oczekują ostatecznego zmartwychwstania. Ci ludzie, których sarkofagi znajdują się w Katedrze Wawelskiej, także czekają tam na zmartwychwstanie. Cała Katedra zdaje się powtarzać słowa Symbolu apostolskiego: "Wierzę w ciała zmartwychwstanie i żywot wieczny". A ludzie, którzy w niej spoczywają, są wielkimi "Królami-Duchami", którzy prowadzą Naród poprzez stulecia. Są to nie tylko koronowani władcy i ich małżonki, czy też biskupi i kardynałowie, są to także wieszczowie, wielcy mistrzowie słowa, którzy tak ogromne znaczenie posiadali dla mojej chrześcijańskiej i patriotycznej formacji. 
Na tarasie Domu XX. Marianów w Rzymie - trzeci od prawej (1948) 


Już w dniu 15.XI.46 roku ksiądz Karol Wojtyła został wysłany przez Księcia Metropolitę Sapiehę na studia do Rzymu, gdzie niedługo został przyjęty przez przebywającego w Watykanie prymasa Polski, księdza Augustyna Kardynała Hlonda. Młody ksiądz Karol pobierał nauki w Kolegium Belgijskim w Rzymie na Papieskim Uniwersytecie Dominikańskim. Po intensywnych studiach dnia 14.VI.1948 roku zaliczył egzamin doktorski nauk teologicznych. Tytuł rozprawy brzmiał: "Zagadnienie wiary w dziełach św. Jana od Krzyża". 

Karol Wojtyła jako wikary parafii Niegowici pod Krakowem, 1948 


Dnia 15.VI.1948 roku wrócił do Polski i otrzymał dekret nominacyjny na wikarego w Niegowici koło Gdowa, 25 km na wschód od Krakowa. Uczył w szkołach w: Cichawie, Nieznanowicach, Wiatowicach, (gdzie przed przekroczeniem granicy zaboru rosyjskiego w 1794 roku mieszkał krótko Tadeusz Kościuszko), oraz w Pierzchowie (gdzie w 1755 roku urodził się Jan Henryk Dąbrowski, twórca legionów polskich we Włoszech). Dziś mieszkanki Niegowici opowiadają, iż ksiądz Karol był niezwykle czuły na biedę wiejską. Pewnego dnia nawiedził chorą staruszkę, która leżała na łóżku bez poduszki. Po udzieleniu jej opieki kapłańskiej, na drugi dzień, jadąc furmanką na lekcje religii do szkoły, przywiózł chorej swoją poduszkę, a sam wiele nocy spał na kocu. Ksiądz Karol Wojtyła prowadził Żywy Różaniec oraz pomagał młodzieży w amatorskim teatrze. Pod Jego kierownictwem młodzież wystawiła sztukę "Gość oczekiwany" Zofii Kossak-Szczuckiej. W Niegowici zainicjował budowę nowego kościoła. 
W tym okresie na podstawie zaświadczeń o odbyciu studiów filozoficzno-teologicznych na Seminarium Duchownym na UJ w Krakowie otrzymał dyplom magistra teologii, a już dnia 16.XII.1948 roku odbyła się w Krakowie na UJ promocja doktorska ks. mgr-a Karola Wojtyły. 

Chrzest w parafii św. Floriana 


Dnia 17.I11.1949 roku ksiądz Karol przeniesiony został do parafii św. Floriana w Krakowie. Tu prowadził zajęcia religijne z młodzieżą akademicką, odbywał pielgrzymki do Sanktuarium Matki Boskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej i nadal pogłębiał wiedzę, opanowując języki nowoczesne. Działał w Towarzystwie Teologicznym w Krakowie, głosił nauki Chrystusa, prowadził rekolekcje dla młodzieży, organizował Koła Żywego Różańca. W parafii św. Floriana pracował do końca 1951 roku i nadal utrzymywał kontakty z Teatrem Rapsodycznym. 
Wycieczka rowerowa 


W kościele zainicjował nowe pieśni chóralne; to za Jego sprawą 4.V.51 roku u św. Floriana odśpiewano po raz pierwszy mszę św. gregoriańską. Ksiądz Karol udzielał chrztu świętego, dawał śluby, współpracował z organizacjami studenckimi, wydawał skrypty. 

Na wycieczce akademickiej w Beskidach, Kozy (VI.1925) 


W 1951 roku rozpoczął przygotowania do habilitacji profesorskiej, którą ukończył w 1953 roku opracowując tematy filozoficzno-teologiczne. Niektóre publikował w "Tygodniku Powszechnym". Już 1950 roku drukował w "Tygodniku" wiersz pt. "Pieśń o blasku wody", podpisany pseudonimem Andrzej Jawień. Posługi kościelne ciągle udzielał w kościołach Krakowa, na Podhalu, robił wycieczki do Zakopanego, odbywał wyprawy w góry, zatrzymywał się przeważnie u Albertynów na Kalatówkach w Tatrach, a także w "Księżówce". 
Wiele razy odwiedzał kolegów w parafiach, m. in. w Kozach k. Bielska-Białej, księdza Franciszka Macharskiego, z którym - do chwili obecnej - łączy Go wielka przyjaźń. Wiele razy odbywał wycieczki piesze w Bieszczady. 
W czasie wakacji 


W 1955 roku został ks. Wojtyła członkiem Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie prowadził seminaria, potem wykłady. Dzięki staraniom Księdza Rektora Seminarium Częstochowskiego pracę habilitacyjną księdza doktora Wojtyły pt. "System etyczny M. Schelera jako środek do opracowania etyki chrześcijańskiej" wydawnictwo Pallottinum drukowało w roku 1955 pt. "Próba opracowania etyki chrześcijańskiej według systemu Maxa Schelera". W późniejszym okresie inne wydawnictwa wielokrotnie sięgały do tej pozycji Karola Wojtyły. 
Modlitwa brewiarzowa... 


Myślę w tych dniach także o ludziach świeckich, których Pan Bóg postawił na drodze mego kapłańskiego i biskupiego posługiwania. Stali się oni dla mnie szczególnym darem, za który nie przestaję dziękować Bożej Opatrzności. 

...na Mazurach 
Od 1.XII.1956 roku dr Karol Wojtyła jest zastępcą profesora i etatowym pracownikiem KUL, gdzie równocześnie pisze prace i w 1957 roku otrzymuje tytuł docenta. 







4. Uśmiechnięty biskup 



W Złocieńcu nad Drawą (1955) 


W dniach od 4 do 18.VIII.1958 roku ksiądz profesor Karol Wojtyła odbywał wraz z kolegami i młodzieżą wycieczkę kajakową na Łynę. Pogoda sprzyjała nastrojom, toczono rozmowy, nastrój był nabożny... I w takiej sytuacji dotarła wiadomość o tym, że ksiądz Karol Wojtyła mianowany został biskupem pomocniczym w Krakowie. Radości nie było końca... Później życzenia, gratulacje od najwybitniejszych naukowców i profesorów z Krakowa, Warszawy, Lublina. 


Profesor Adam Vetulani z Uniwersytetu Jagiellońskiego tak wspominał: To zaczęło się chyba latem 1958, gdy do furty domu sióstr zakonnych zapukał pod wieczór nieznany człowiek ubrany po księżemu, więc ksiądz. - Czy mógłbym wejść do waszej kaplicy, żeby się pomodlić. Wprowadzono go do kaplicy i zostawiono samego. Gdy przez dłuższy czas nie wychodził, zajrzano do kaplicy. Leżał krzyżem na podłodze. Siostra cofnęła się z lękiem pełnym szacunku: - Pewnie ma ważną sprawę. Może pokutnik. Po jakimś czasie siostra znów zajrzała do kaplicy. Ksiądz leżał wciąż krzyżem. A pora była już późna. Siostra podeszła do modlącego się i zapytała nieśmiało. - Może by ksiądz był łaskaw przyjść na kolację? Nieznany człowiek odezwał się: - Mam pociąg do Krakowa dopiero po północy. Pozwólcie mi tu pobyć. Mam dużo do pomówienia z Panem Bogiem. Nie przeszkadzajcie mi... Człowiek ten ma dziś na imię Jan Paweł II, papież. 
Młody biskup 
Już jako biskup od 1 do 4.IX.1958 roku brał udział w rekolekcjach Episkopatu Polski na Jasnej Górze, a zaraz potem uczestniczył w pracach konferencji plenarnej Episkopatu. 
Dnia 28.IX.1958 roku w katedrze wawelskiej odbyła się Konsekracja biskupa Karola Wojtyły, a konsekratorami byli: arcybiskup Eugeniusz Baziak z Krakowa biskup Franciszek Jop z Opola i biskup Bolesław Kominek z Wrocławia. Biskup Karol Wojtyła w dniu 3.X.1958 roku odprawił mszę św. pontyfikalną w katedrze na Wawelu. 
W dniu 9.XI.1958 roku odprawił mszę św. pontyfikalną z okazji koronacji Jana XXIII. Wiele wysiłków poświęcał sprawom wiernych w Nowej Hucie, gdzie ze względów ideologicznych ówczesna władza utrudniała kontakty księży, a zwłaszcza hierarchów kościelnych z wiernymi. Wtedy zrodziła się myśl budowy kościołów w Nowej Hucie. 
W takim oto klimacie duchowym rozwijało się moje życie kapłańskie i biskupie. Owe dwa systemy totalitarne, a więc z jednej strony groza wojny, obozów koncentracyjnych nazizmu, z drugiej zaś ucisk i terror komunistyczny, które tak bardzo zaciążyły nad naszym stuleciem, dane mi było poznać niejako od wewnątrz. Łatwo więc zrozumieć moją wrażliwość na kwestię poszanowania godności każdej osoby ludzkiej i jej praw, a zwłaszcza prawa do życia. Kształtowała się ona już w pierwszych latach mojej kapłańskiej posługi i towarzyszy mi do dzisiaj. Łatwo zrozumieć także moje zatroskanie o rodzinę oraz o młodzież. Wszystko to wyrasta organicznie z tamtych właśnie dramatycznych doświadczeń. 
Dnia 15.VI.1960 roku biskup Karol Wojtyła napisał taki list: Droga Aniu, z listu Twojego dowiedziałem się, że w dniu 12.VI. przystąpiłaś już do Pierwszej Komunii św. Bardzo się cieszę, żeś tego szczęścia dostąpiła i życzę ci, byś w całym swym życiu jak najbliżej była Pana Jezusa i często z Nim w Komunii św. się łączyła. Karol Wojtyła, który udzielał Ci Sakramentu Chrztu św. Ten list poświadcza jak biskup cenił opiekę duszpasterską nad najmłodszymi. 
Biskup Karol Wojtyła zainicjował i uczestniczył w pracach Instytutu Rodziny, który wkrótce przekształcił się w samodzielne studium przy Papieskim Wydziale Teologicznym. 
W świetle długiego doświadczenia, pośród tylu przeróżnych sytuacji, nabrałem przekonania, że tylko z gleby kapłańskiej świętości może wyrastać skteczne duszpasterstwo - cura animatum. Najgłębszym sekretem prawdziwych sukcesów duszpasterskich nie są bowiem środki materialne, zwłaszcza "środki bogate". Trwałe owoce duszpasterskich trudów rodzą się na podłożu świętości kapłańskich serc. To jest podstawa! 
W 1960 ukazała się książka Karola Wojtyły pt. "Miłość i odpowiedzialność", wydana przez Towarzystwo Naukowe KUL, a w numerze 12 "Znaku" tekst "Przed sklepem jubilera", podpisany pseudonimem Andrzej Jawień zaopatrzony wyjaśnieniem: "Medytacje o sakramencie małżeństwa, przechodzące chwilami w dramat". Autor napisał wtedy do Mieczysława Kotlarczyka: Pragnę zapytać o dwie Wasze premiery, których nie udało mi się dotąd zobaczyć : "Dialogi miłości" oraz "List do Ludożerców". Prócz tego muszę Ci przesłać owoc moich zainteresowań literackich. Już od dłuższego czasu próbowałem "stylu rapsodycznego", który wydaje mi się raczej służyć medytacji niż dramatowi (może to tylko mój punkt widzenia). Przesyłam maszynopis do przejrzenia. Karol. 
Z wizytą duszpasteską w Dolinie Chochołowskiej (już jako kardynał, 1968) 


Wiele czasu Biskup Wojtyła poświęcał wizytacjom parafii Krakowskiej Kurii Metropolitalnej. 


W dniach od 11.X. do 2.XII.1962 roku uczestniczył w I sesji Soboru Watykańskiego. Kilka razy mówił na temat schematu o św. Liturgii, źródłach objawienia, przemawiał przez radio watykańskie. Już po powrocie do Krakowa niezwykle żarliwie popularyzował główne myśli soborowe... Ten sobór chce być w myśli Ojca Świętego i w realizacji wszystkich biskupów czynem miłości... - czynem, który zaważy na dziejach współczesnego człowieka i niejako oderwie go od nienawiści, a pchnie w kierunku miłości - mówił na sumie w kościele św. Szczepana w Krakowie. 
Biskup Karol Wojtyła stale pamiętał o wielkich, historycznych rocznicach patriotycznych w Polsce. Dnia 22.I.1963 roku odprawił mszę św. w katedrze wawelskiej w stulecie Powstania Styczniowego, a 11 listopada każdego roku modlił się za tych, którzy wywalczyli Polsce niepodległość po I wojnie światowej. 
Przed tablicą Wincentego Witosa 


Co roku na świętego Stanisława prowadził procesje Wawel - Skałka, które z roku na rok powiększały się i były wyrazem wiary katolickiej oraz patriotyzmu Polaków. 
W skali międzynarodowej biskup Wojtyła zaznaczył swoją obecność; współpracuje z biskupami niemieckimi. 
Dnia 3.VI.1963 roku zmarł papież Jan XXIII, a na Stolicę Piotrową wybrano Pawła VI. Biskup Karol Wojtyła dnia 21.VI.63. odprawił stosowne modły i adoracje kapłańskie. 
Dnia 15.VIII.1963 roku uczestniczył wraz z księdzem Prymasem Stefanem Wyszyńskim w koronacji statuy Matki Bożej Królowej Podhala w Ludzimierzu. Na skronie Matki Bożej Ludźmierskiej została włożona korona papieska - korona Jana XXIII i ta korona pozwoli nam bardziej niż dotąd nazywać ją Królową Podhala - ogłosił biskup Karol. Jak powiadają naoczni świadkowie procesji koronacyjnej, niesiona przez wiernych statua została tak pochylona, że z rąk Matki Boskiej wypadło berełko, które pochwycił idący obok biskup Wojtyła. Rozniosło się po Podhalu, że był to znak, iż przed młodym purpuratem z Krakowa rysuje się niezwykła przyszłość... 
Biskup Karol Wojtyła od 8.X.1963 roku brał udział w II sesji Soboru Watykańskiego. 
Czy jest Kościół w świetle swojej samowiedzy po 2000 lat, samowiedzy zrodzonej z głębokiego poznania źródeł, zrodzonej z dwutysiącletniego doświadczenia? 
Czy nie jest zjednoczeniem katolików, którzy wyznają tę samą wiarę, przyjmując te same sakramenty, których Głową jest papież, biskup rzymski? Jest! Jest! I to jest prawda o Kościele. Ale ta prawda o Kościele jest o wiele pełniejsza; w tej prawdzie o Kościele, którą formuła tradycyjna nam wyraża, mieści się o wiele pełniejsza i głębsza treść. (...) To nowe widzenie Kościoła, ta wizja Kościoła, jaka się nam wyłania z drugiej sesji Soboru Watykańskiego, akcentuje przede wszystkim pierwiastek nadprzyrodzony. Kościół jest rzeczywistością nadprzyrodzoną: Ciało Mistyczne Chrystusa. I to jest jego siła, to jest jego właściwa siła... (23.I.1964, Kalwaria Zebrzydowska) 
Wcześniej uczestniczył w obchodach 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W Rzymie wygłaszał odczyty, m. in. przez radio watykańskie o roli krakowskiego uniwersytetu, aktywnie uczestniczył w pracach komisji soborowych, mówiąc m. in. o roli laikatu w Kościele. Po zakończeniu II sesji lI Soboru Watykańskiego, w dniach 5-15.XII.63 roku odbył pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Po powrocie do Rzymu wypowiadał się na temat ekumenizmu, oraz wręczył list polskich biskupów księdzu Naruszewiczowi, postulatorowi procesu beatyfikacyjnego Brata Alberta. 
Oto kolejna znacząca w życiu Karola Wojtyły data; dnia 1.I.1964 roku ks. docent dr K. Wojtyła został mianowany arcybiskupem ordynariuszem krakowskim. Dnia 5.IX.1964 roku przewodniczył uroczystościom na Wawelu z okazji 600-lecia zatwierdzenia przez papieża założenia uniwersytetu w Krakowie, a stało się to 1 i 13.IX.1364 roku. 
Od dnia 10.IX.1964 roku uczestniczył w III sesji Soboru w Rzymie. Po zakończeniu sesji, dnia 30.XI. tegoż roku został przyjęty na audiencji u Pawła VI. W Polsce działał wiele, by przygotować wraz z innymi biskupami, pod kierownictwem Prymasa Kardynała Wyszyńskiego obchody Milenium. 
Na Wawelu w czasie uroczystości milenijnych (1966) 


Dnia 14.VI.1965 roku uczestniczył w pogrzebie profesora Vetulaniego w Krakowie. Wtedy nasilał starania o wyniesienie na ołtarze sługi Bożego brata Alojzego Kosiby, franciszkanina-reformaty, a 22.VIII. tego roku odprawił nabożeństwo u Karmelitów w Czernej o beatyfikację sługi Bożego ojca Rafała Kalinowskiego. Zapoczątkował także proces informacyjny siostry Faustyny Kowalskiej. 
W dniach 14.IX.-8.XII.1965 roku uczestniczył w IV Sesji Soboru w Rzymie. W kościele sióstr Sercanek w Krakowie odprawił mszę św. o beatyfikację biskupa Józefa Pelczara. 
Podczas uroczystości milenijnych na Jasnej Górze (1966) 


Dnia 3.V.66 wygłosił w Częstochowie kazanie "Chrzest Narodu a oddanie Polski w niewolę Maryi". Arcybiskup Karol Wojtyła pobłogosławił replikę obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, która wyruszała na peregrynację po parafiach Krakowskiej Diecezji Metropolitalnej. 
Dnia 10.V.66 otworzył proces beatyfikacyjny sługi Bożego ks. Pawła Smolikowskiego. Dnia 20.IX. tego roku modlił się przy grobie Brata Alberta w kościele oo. Karmelitów przy ul. Rakowickiej w Krakowie o wyniesienie go na ołtarze. 
Z Mieczysławem Kotlarczykiem w bazylice św. Piotra w Rzymie (1962) 
W kwietniu 1967 roku ks. Prymas Stefan Kardynał Wyszyński i ks. arcb. Karol Wojtyła nie wyjechali na Synod Biskupów do Rzymu, bowiem władze PRL odmówiły im paszportów. 
31.VIlI.1967 roku zapadła decyzja o likwidacji Teatru Rapsodycznego Mieczysława Kotlarczyka; arcybiskup Karol Wojtyła odczuł to boleśnie. 








5. Kardynał Wojtyła 

Z końcem maja 1967 przychodzi wiadomość z Rzymu, że papież Paweł VI ogłosił nominację 27 nowych kadynałów podnosząc liczbę członków Świętego Kolegium do 120. W dniu 26.VI.1967 roku ks. arcybiskup Karol Wojtyła w Auli Pia w Rzymie otrzymuje godność kardynalską. 
Papież Paweł VI zakłada Wojtyle na palec pierścień kardynalski podczas mszy koronacyjnej 


28 czerwca kardynał Wojtyła i inni nowo mianowani kardynałowie zbierają się w kaplicy Sykstyńskiej wypełnionej po brzegi publicznością. Wspólnie składają ślubowanie, po czym kolejno podchodzą do Ojca świętego, a Paweł VI nakłada im na głowę "Beretta rossa", czyli czerwony biret, wymawiając tradycyjną formułę: "Na chwałę Boga wszechmogącego i na chwałę Kościoła przyjmij tę oznakę godności kardynalskiej, dla której musisz się stać obrońcą wiary aż do przelania krwi". Równocześnie Papież przydziela każdemu kościół rzymski - w nawiązaniu do starożytnej tradycji, według której kardynałowie stanowili grupę proboszczów rzymskich pomagających papieżom w rządach Kościołem. Kardynał Wojtyła otrzymuje kościół San Cesareo in Palatio - stary, piękny kościółek na Palatynie, obok Term Caracalli, przy początku via Appia Antica. Gdy kardynał Wojtyła podchodzi do Papieża, po raz pierwszy w Sykstynie rozlegają się brawa. 

Kardynał Karol Wojtyła 
Tym samym kardynał Wojtyła rozpoczął okres jeszcze intensywniejszej służby Kościołowi i wiernym. Nie łatwa była to praca, albowiem rządy komunistyczne w Polsce nie ułatwiały Kościołowi spełniania swej misji. Kiedy władze cywilne odmówiły we wrześniu 67 roku ponownie paszportu Prymasowi Polski Kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu, kardynał Wojtyła nie wyjechał do Rzymu na znak solidarności. 
Dnia 2.XI.1967 roku kardynał Karol Wojtyła odprawił mszę św. w kaplicy obozowej w Oświęcimiu i nawiedził celę, w której zginął śmiercią męczeńską ks. Maksymilian Kolbe. 
Jako kardynał nadal pracował w różnych Kongregacjach Kurii Rzymskiej. W tym okresie często odwiedzał swoje rodzinne Wadowice, celebrując msze św. w kościele, w którym był chrzczony. Aktywnie brał udział w obchodach 50-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, ponawiał wielokrotnie starania o beatyfikację królowej Jadwigi, Brata Alberta i innych polskich kandydatów na ołtarze. Dnia 21.XII.1968 roku kardynał Karol Wojtyła odprawił mszę św. w kościele św Anny w Krakowie przy zwłokach profesora Stanisława Pigonia, wygłosił kazanie oraz poprowadził pogrzeb od bramy cmentarnej na Rakowicach w Krakowie. 


W "Roczniku Filozoficznym" opublikował swoje prace: "Problem teorii moralności" i w "Nurcie zagadnień posoborowych". Drukował również w "Osservatore Romano" i w "'Tygodniku Powszechnym". 
Wiele uwag poświęcał zawsze Polonii za granicami Polski, utrzymał kontakty ze środowiskami. Aktywnie działał w Klubie Inteligencji Katolickiej w Krakowie. Kontaktował się także z wyznawcami innych wiar, m. in. dnia 28.II.1969 roku odwiedził synagogę w Krakowie przy ul. Szerokiej. 
Wracam pamięcią do okresu mojego pasterzowania w Krakowie. Kraków, a zwłaszcza jego dzielnica Kazimierz, pełna jest śladów żydowskiej tradycji i kultury. Na Kazimierzu było przed wojną kilkadziesiąt synagog, a niektóre z nich były wielkimi zabytkami kultury. Jako Arcybiskup Krakowski miałem żywe kontakty ze społecznością żydowską Krakowa. Bardzo serdeczne stosunki łączyły mnie z przewodniczącym gminy żydowskiej, co przetrwało jeszcze po moim przeniesieniu do Rzymu. 
Jan Paweł II uczynił wielki gest, udając się na drugi brzeg Tybru, aby odwiedzić synagogę, czego nie zrobił przed nim żaden z papieży. Świadkowie wspominają, że papież z trudem opanował wruszenie. Jako chłopiec był z ojcem w synagodze, aby posłuchać słynnego kantora. Teraz siedział na pozłacanym fotelu i słuchał chóru wykonującego Ani Maamin (Wierzę), pieśń, którą Żydzi śpiewali w obozach śmierci idąc do komór gazowych. 
Dnia 8.IV.1969 roku kardynał Wojtyła odprawił mszę św. i wygłosił kazanie w kościele św. Anny w Krakowie nad trumną prof. Zenona Klemensiewicza z UJ, który zginął w katastrofie lotniczej koło Zawoi w Beskidach. W dniu 18.V.1969 kardynał uczestniczył w uroczystości wmurowania kamienia węgielnego pod budowę pierwszego w Nowej Hucie kościoła na osiedlu Bieńczyce. 
W roku tym wyjeżdżał do Kanady, gdzie spotykał się z Polakami ze wszystkich większych skupisk. Przyjmowany był gorąco i owacyjnie. W innych latach odwiedzał wiele razy USA, Niemcy, Francję, Austrię i wszędzie bywał w środowiskach polonijnych. 
Taize, z bratem Rogerem, 1968 


Do Taize przybywa się jak do źródła. Wędrowiec zatrzymuje się, zaspokaja pragnienie i rusza w dalszą drogę. (...) Moim pragnieniem jest, by Pan zachował was jako wiosnę, która wybucha i by zachował was małymi w ewangelicznej radości i przejrzystości miłości braterskiej. (Jan Paweł II) 


W grudniu 1969 roku wydana zostaje kolejna książka Karola Wojtyły pt. "Osoba i czyn". 
Do najmilszych tradycji oraz obrzędów rodzinnych należą coroczne opłatki urządzane w gronie najbliższych. Takie spotkania odbywano co roku w Krakowie z udziałem Karola Wojtyły. Dnia 25.I.1970 roku kardynał spotkał się z dawnymi kolegami ze studiów. Było niezwykle serdecznie. Na pożegnanie gospodyni domu życzyła kardynałowi Stolicy Apostolskiej. Na to kardynał roześmiał się, ucałował ją i powiedział: - Babuniu, dziękuję pięknie, tego mi jeszcze nikt nie życzył. A co roku w dniu 4.XI. to znaczy swoich imienin przyjmował liczne delegacje, grupy młodzieży i osoby prywatne z życzeniami. 
Kolędowanie w KIKu. Klasztor sióstr urszulanek w Krakowie, 1970 


W dniu 6.XI.1970 roku odprawił modły w 25 rocznicę śmierci Wincentego Witosa, przywódcy ludowców i byłego premiera rządu RP. 
Na początku 1971 roku ukazała się Księga Pamiątkowa poświęcona kardynałowi Wojtyle, w 25-lecie święceń kapłańskich. 
Kardynał Karol Wojtyła wraz z Prymasem Polski Kardynałem Stefanem Wyszyńskim oraz kardynałem Królem z USA uczestniczył 17.X.1971 roku w Rzymie w bazylice św. Piotra w uroczystości beatyfikacji o. Maksymiliana Kolbego. 
Dnia 24.XII.1971 roku ksiądz kardynał odprawił mszę św. pasterkę na placu w Krakowie - Nowej Hucie na osiedlu Mistrzejowice; - Tysiące wiernych stały pod gołym niebem, On celebrował mszę św. pod daszkiem, za zbudowanie którego władze dzielnicy wymierzyły karę. 
W styczniu 1971 roku kilka dni kardynał mieszkał i modlił się u sióstr Urszulanek na Jaszczurówce. Jeździł na nartach. 
W dniu 2.VII. tego roku podczas pielgrzymki na Jasną Górę kardynał koncelebrował mszę św. wraz z 15 duszpasterzami, wygłosił kazanie i dokonał aktu oddania w niewolę Maryi. 
W dniu 29.VII.72 roku w Zakopanem na Bachledówce kardynał odbył spacery z księdzem Prymasem Stefanem Wyszyńskim, z młodzieżą grał w piłkę, brał udział w wieczorku piosenki. Wraz z księdzem Prymasem wysłuchał koncertu amatorskiego zespołu góralskiego z Ratułowa. Zaś 30.VII. w Dębicy wygłosił kazanie i przypomniał sługę Bożego Edmunda Bojanowskiego w jego setną rocznicę śmierci. 
Wielokrotnie w tym roku podejmował w kazaniach temat "Kapłaństwa służebnego" wobec Kościoła, wiernych. Jakże często mówił o kościele powszechnym, kierującym się równymi prawami dla wszystkich, potępiał przemoc, łamanie prawa, nawoływał do wyzbycia się zła. 
Co znaczy być kapłanem? Według św. Pawlą kapłan jest przede wszystkim szafarzem Bożych tajemnic: "Niech więc uważają nas ludzie za sługi Chrystusa i za szafarzy tajemnic Bożych! A od szafarzy już tutaj się żąda, aby każdy z nich był wierny" (1 Kor 4,1-2)... 
Chrystus potrzebuje kapłanów świętych! Świat dzisiejszy woła o kapłanów świętych! Tylko kapłan święty może stać się w dzisiejszym, coraz bardziej zsekularyzowanym świecie przejrzystym świadkiem Chrystusa i Jego Ewangelii. Tylko w ten sposób kapłan może stawać się dla ludzi przewodnikiem i nauczycielem na drodze do świętości, a ludzie - zwłaszcza ludzie młodzi - na takiego przewodnika czekają. Kapłan może być przewodnikiem i nauczycielem o tyle, o ile stanie się autentycznym świadkiem! 
W czasie pobytu w Rzymie, kardynał Karol Wojtyła przyjęty został przez Ojca Świętego w sprawie przyśpieszenia procesu beatyfikacyjnego Brata Alberta. 
U Pawła VI 


W tym czasie ukazała się kolejna książka Karola Wojtyły pt. "U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II". 
W dniu 19.V.1973 roku o godz. 8.30 uczestniczył w otwarciu grobowca króla Polski Kazimierza Jagiellończyka. 
Na początku listopada 1974 roku napisał wstęp do książki Mieczysława Kotlarczyka pt. "Sztuka żywego słowa" 
W pierwszych dniach stycznia 1915 roku kardynał Wojtyła powołany został na przewodniczącego Komisji do Spraw Apostolstwa Świeckich w Polsce. Konferencja Episkopatu Polski powołała Go także w tym czasie na przewodniczącego Komisji do Spraw Nauki Katolickiej, na członka Komisji do Spraw Instytucji Polskich w Rzymie i członka Komisji do Spraw Duszpasterstwa Ogólnego. W pierwszej połowie maja 1975 roku zainicjował i prowadził modły z okazji 150 rocznicy urodzin sługi Marii Anieli Truszkowskiej, założycielki Zgromadzenia ss. Felicjanek. Dnia 19.X.1975 roku wraz z pielgrzymami z Krakowa uczestniczył w Rzymie w bazylice św. Piotra w beatyfikacji Marii Teresy Ledóchowskiej. 
Tego roku wiele publikował w "Roczniku Filozoficznym" KUL na temat encykliki "Humanae vitae". 
W USA 

Jak zwykle na początku 1976 roku przebywał w Zakopanem. W połowie tego roku wyjechał do USA, gdzie odwiedził wiele miast i środowisk polonijnych, głosząc Słowo Boże. 
Po powrocie do kraju, w dniu 15.X.1976 roku, w przeddzień odsłonięcia pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie na Placu Matejki, kardynał Karol Wojtyła odprawił mszę św. w katedrze na Wawelu przy grobach zwycięzcy spod Grunwaldu, króla Władysława Jagiełły i jego małżonki błogosławionej królowej Jadwigi. W tym czasie kardynał otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jana Gutenberga w Moguncji. Dnia 15.V.77 roku w Nowej Hucie konsekrował kościół nazwany Arką Pana. 


W dniu 26.VI.1977 roku wziął udział w obchodach jubileuszowych 50-lecia kapłaństwa ks. prałata dziekana dra Edwarda Zachera, byłego katechety w Liceum w Wadowicach. 
Z wizytą w RFN, 1978 


W roku 1978 wyjeżdżał kilka razy do Rzymu by uczestniczyć w pracach komisji biskupów oraz naukowców. W dniu 6.VIII. tego roku zmarł w Rzymie Ojciec Święty Paweł VI. Kardynał Karol Wojtyła wyjechał do Watykanu na uroczystości pogrzebowe, a następnie na konklawe. Już 26 sierpnia 1978 roku konklawe wybrało papieżem Jana Pawła I. Po audiencji u nowego papieża, kardynał Karol Wojtyła wrócił do Krakowa, by zaraz udać się do Niemiec oraz innych państw. Wszędzie głosił Słowo Boże wynikające z ducha II Soboru Watykańskiego. 
I oto niespodziewanie w nocy z dnia 28 na 29.IX.1978 roku nadeszła z Rzymu wiadomość, że Papież Jan Paweł I nagle zmarł. Kardynał Karol Wojtyła 3.X. tego roku udał się do Rzymu na pogrzeb oraz konklawe. W uroczystościach tych brali udział polscy kardynałowie. Cały Kościół katolicki z zapartym tchem śledził pracę kardynałów. 
Kto następcą Jana Pawła I-go? 






KALENDARIUM 



Karol Wojtyła


16-17 grudnia 1970 
Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim toczy się dyskusja nad Osobą i Czynem Wojtyły. 
30 września - 6 listopada 1971 
Wojtyła uczestniczy w Synagodze Biskupów, poświęconym posłudze kapłańskiej i sprawiedliwości w świecie. 
24 grudnia 1971 
Kardynał Wojtyła odprawia swoją pierwszą pasterkę na otwartym powietrzu w Nowej Hucie- Mistrzejowicach. 
8 maja 1972 
Rozpoczyna się Synod Archidiecezji Krakowskiej. 
16 sierpnia 1972 
Kardynał Wojtyła odprawia mszę świętą w obozowisku na Błyszczu, " górze Tabor" ruchu oazowego. 
Luty 1973 
Wojtyła reprezentuje polski Kościół na Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym w Melboure w Australii. 
16 kwietnia 1974 
Kardynał Wojtyła rzuca wyzwanie czechosłowackim władzą komunistycznym, wygłaszając przemówienie na pogrzebie kard. Stefana Trochty w Litomierzycach. 
27 września- 26 października 1974 
Wojtyła pełni funkcję relatora na Synagodze Biskupów na temat ewangelizacji. 
Maj 1975 
Cykl poetycki Wojtyły, Rozważanie o śmierci, opublikowany pod pseudonimem w "Znaku". 
7 - 13 marca 1976 
Kardynał Wojtyła głosi rekolekcje wielkopostne dla papieża Pawła VI i Kurii Rzymskiej. 
23 lipca - 11 września 1976 
Wojtyła udaje się do Stanów Zjednoczonych na Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny w Filadelfii. 
15 maja 1977 
Kardynał Wojtyła konsekruje kościół Arka Pana w Nowej Hucie. 
30 września - 29 października 1977 
Wojtyła uczestniczy w Synodzie Biskupów, poświęconym katechizacji. 
25 maja 1978 
Kardynał Wojtyła broni podstawowych praw człowieka w obecności kilkudziesięciu tysięcy wiernych podczas dorocznej krakowskiej procesji Bożego Ciała.








Jan Paweł II


22 października 1978 
Papież Jan Paweł II uroczyście inauguruje swój pontyfikat. 
29 października 
Jan Paweł odwiedza sanktuarium maryjne na Mentorelli. 
Październik 1978 
KGBi Komitet Centralny KPZR zlecają wykonanie analiz wyboru Karola Wojtyły na urząd papieski. 
Listopad 1978 
Na Litwie powstaje Komitet Obrony Praw Ludzi Wierzących. 
5 listopada 1978 
Jan Paweł odwiedza sanktuaria świętych patronów Włoch, Franciszka z Asyżu i Katarzyny Sieneńskiej. 
12 listopada 1978 
Papież Jan Paweł II obejmuje we władanie swoją rzymską katedrę, bazylikę św. Jana na Lateranie. 
20 listopada 1978 
Jan Paweł spotyka się z kardynałem Josifem Slipym, głową prześladowanego kościoła greckokatolickiego na Ukrainie. 
2 grudnia 1978 
Jan Paweł apeluje o wolność religijną dla wszystkich w trzydziestą rocznicę proklamowania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. 
3 grudnia 1978 
Jan Paweł II dokonuje pierwszej wizytacji parafii w Rzymie. 
23 grudnia 1978 
Jan Paweł II wysyła kardynała Antonia Samore' jako mediatora w konflikcie granicznym w rejonie kanału Beangle między Argentyną i Chile. 
29 grudnia 1978 
Jan Paweł mianuje Franciszka Macharskiego swoim następcą w archidiecezji krakowskiej i 6 stycznia 1979 udziela mu sakry biskupiej. 
28 stycznia 1979 
Jan Paweł wygłasza przemówienie na III Konferencji Generalnej Rady Episkopatu Ameryki Łacińskiej w Puebli w Meksyku. 
25 lutego 1979 
Jan Paweł udziela ślubu córce rzymskiego zamiatacza ulic. 
4 marca 1979 
Pierwsza encyklika Jana Pawła II, Redemptor hominis. 
24 stycznia 1979 
Minister spraw zagranicznych ZSRR, Andriej Gromyko, składa wizytę papieżowi Janowi Pawłowi II w Watykanie. 
2 marca 1979 
Papież podejmuje działanie na rzecz wzmocnienia katolicyzmu w Czechosłowacji w liście dotyczącym oporu religijnego wobec tyranii. 
19 marca 1979 
Papieski list do ukraińskiego kardynała Josipa Slipego zapowiada obchody tysiąclecia chrześcijaństwa na Rusi Kijowskiej w 1988 roku i broni zasady powszechnej wolności religijnej. 
30 kwietnia 1979 
Arcybiskup Agostino Casaroli zostaje mianowany sekretarzem Stolicy Apostolskiej. 
2 - 10 czerwca 1979 
Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski. 
14 - 31 sierpień 1980 
Strajk w Stoczni Gdańskiej daje początek ruchowi i związkowi zawodowemu "Solidarność". 
8 kwietnia 1979 
Papież Jan Paweł II ogłasza pierwszy list do wszystkich kapłanów Kościoła na Wielki Czwartek. 
30 czerwca 1979 
Podczas swego pierwszego konsystorza Jan Paweł II mianuje czternastu nowych kardynałów. 
5 września 1979 
Papież rozpoczyna czteroletni cykl audiencji generalnych poświęconych teologii ciała. 
29 września - 1 października 1979 
Pierwsza w historii papieska pielgrzymka do Irlandii. 
1 - 8 października 1979 
papież udaje się w swoją pierwszą pielgrzymkę do Stanów Zjednoczonych. 
2 października 1979 
Jan Paweł II przemawia na 34. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. 
5 listopada 1979 
Papież zwołuje kolegium kardynalskie na pierwsze od 400 lat posiedzenie konsultacyjne. 
10 listopad 1979 
Jan Paweł II wzywa do ponownego zbadania spraw Galileusza. 
13 listopada 1979 
Przywództwo radzieckie zatwierdza plan "działań przeciwko polityce Watykanu w stosunku do państw socjalistycznych". 
26 listopada 1979 
Mahmet Ali Agca grozi, że zabije Jana Pawła II. 
29- 30 listopada 1979 
Jan Paweł II składa wizytę w Stambule patriarsze ekumenicznemu DimitriosowiI. 
15 grudnia 1979 
Kongregacja Nauk Wiary oświadcza, iż ks. Hansa Kunga nie można uznać za teologa katolickiego; Jan Paweł II wygłasza na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim przemówienie na temat znaczenia teologii dla profetycznego posłannictwa Kościoła. 
28 grudnia 1979 
Jan Paweł mianuje arcybiskupem Mediolanu Carla Marię Martiniego SJ, rektora Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego. 
16 października 1979 
Adhortacja apostolska Catechesi tradendae stanowi ukoronowanie Synodu Biskupów z roku 1977. 
14 - 31 stycznia 1980 
Synod partykularny Kościoła holenderskiego. 
24 lutego 1980 
List Jana Pawła II na temat Eucharystii, Dominicae Cenae. 
24 - 27 marca 1980 
W Rzymie zbiera się Synod ukraińskich biskupów greckokatolickich. 
5 kwietnia 1980 
Rozpoczęcie wydawania raz w miesiącu polskiej edycji "L'Osservatore Romano". 
6 kwietnia 1980 
Jan Paweł II pisze list do Kościoła na Węgrzech, wzywający do ożywienia katolicyzmu. 
2-12 maja 1980 
Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Afryki. 
30 maja - 2 czerwca 1980 
Pierwsza wizyta duszpasterska Papieża we Francji. 
2 czerwca 1980 
Jan Paweł II przemawia na forum UNESCO. 
30 czerwca - 12 lipca 1980 
Pierwsza pielgrzymka duszpasterska Jana Pawła II do Brazylii. 
16-19 sierpnia 1980 
Pierwsze seminarium dla fizyków w Castel Gandolfo. 
1 września 1980 
Dokument Stolicy Apostolskiej o wolności religijnej skierowany do sygnatariuszy Aktu Końcowego KBWE. 
26 września 
Synod Biskupów poświęcony zadaniom rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym; jego ukoronowaniem będzie adhortacja apostolska Familiaris consorito, ogłoszona 22 listopada 1981 roku. 
15 - 19 listopada 1980 
Pierwsza wizyta duszpasterska Jana Pawła II w Niemczech Zachodnich. 
30 listopad 1980 
Druga encyklika Jana Pawła II, Dives in misericordia. 
31 stycznia 1981 
Jan Paweł II mianuje Jean-Marie Lustigera arcybiskupem Paryża. 
16-27 lutego 1981 
Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła do Azji. 
14 - 31 sierpnia 1980 
Strajk w Stoczni Gdańskiej powołuje do życia związek zawodowy i ruch "Solidarność". 
20 sierpnia 1980 
Przesłania Jana Pawła II do przywódców Kościoła w Polsce popierają postulaty strajkujących. 
24 pażdziernika - 10 listopada 1980 
Trwa kryzys wokół rejestracji "Solidarności". 
5 grudnia 1980 
Rząd sowiecki wstrzymuje planowaną inwazję Układu Warszawskiego na Polskę. 
16 grudnia 1980 
Jan Paweł II pisze do Leonida Breżniewa w obronie suwerenności Polski. 
15 - 18 stycznia 1981 
Jan Paweł przyjmuje w Watykanie delegację "Solidarności". 
Marzec 1981 
Kryzys bydgoski wzbudza niepokoje w Polsce; nasilenie ataków prasy sowieckiej na Jana Pawła II. 
9 maja 1981 
Jan Paweł powołuje Papieską Radę do spraw Rodziny. 
13 maja 1981 
Papież Jan Paweł II zostaje postrzelony na placu św. Piotra przez Mehmeta Ali Agcę. 
28 maja 1981 
W Warszawie umiera kardynał Stefan Wyszyński, prymas Polski. 
3 czerwca 1981 
Jan Paweł powraca do Watykanu z kliniki Gemelli. 
20 czerwca 1981 
Jan Paweł wraca do kliniki Gemelli z powodu infekcji wirusowej. 
7 lipca 1981 
Józef Glemp zostaje prymasem Polski. 
22 lipca 1981 
Mehmet Ali Agca uznany winnego i skazany na dożywocie po trzydniowym procesie w Rzymie. 
14 sierpnia 1981 
Jan Paweł opuszcza klinikę Gemelli i po uroczystości Wniebowzięcia Matki Bożej udaje się na rekonwalescencję do Castel Gandolfo. 
5 września 1981 
Otwarcie I Krajowego Zjazdu NSZZ "Solidarność" w Gdańsku. 
14 września 1981 
Laborem exercens, pierwsza społeczna encyklika Jana Pawła. 
25 września 1981 
Oficjalny pisemny werdykt w procesie Agcy sugeruje istnienie spisku na życie Papieża. 
5 października 1981 
Jan Paweł II wyznacza osobistego delegata do zarządzania Towarzystwem Jezusowym. 
18 października 1981 
Generał Wojciech Jaruzelski zostaje I sekretarzem PZPR. 
8 grudnia 1981 
Jan Paweł II poświęca ikonę Maryi, Matki Kościoła - pierwszy wizerunek Maryji na placu św. Piotra 
12 - 13 grudnia 1981 
Generał Jaruzelski ogłasza w Polsce stan wojenny i wydaje nakaz internowania tysięcy działaczy "Solidarności". 
18 grudnia 1981 
List papieski do Jaruzelskiego nalega na położenie kresu przemocy i rozpoczęcie narodowego dialogu. <BR>1 stycznia 1982 
Przesłanie Jana Pawła na doroczny Światowy Dzień Pokoju potępia "fałszywy pokój" totalitaryzmu. 
maj - czerwiec 1982 
Wizyty papieskie w Wielkiej Brytanii i Argentynie podczas wojny o Falklandy/Malwiny. 
25 listopada 1981 
Kardynał Joseph Ratzinger zostaje mianowany prefektem Kongregacji Nauki Wiary. 
27 lutego 1982 
Spotkanie prowincjałów jezuickich z Janem Pawłem. 
13 maja 1982 
Jan Paweł II odwiedza sanktuarium maryjne w Fatimie w pierwszą rocznicę zamachu. 
7 czerwca 1982 
Spotkanie Jana Pawła z Prezydentem Reaganem w Watykanie. 
10 października 1982 
Papież Jan Paweł II kanonizuje bł.Maksymiliana Kolbego jako męczennika. 
28 listopada 1982 
Jan Paweł nadaje status prałatury personalnej Opus Dei. 
18 - 19 stycznia 1983 
Konsultacje watykańskie w sprawie szkicu listu pasterskiego biskupów USA na temat broni atomowej. 
25 stycznia 1983 
Konstytucja apostolska Sacrae disciplinae leges promuluje nowy Kodeks Prawa Kanonicznego; konstytucja apostolska divinus perfection magister wprowadza poprawki w procedurze procesu beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego. 
2 lutego 1983 
Podczas drugiego konsystorza Jan Paweł mianuje osiemnastu nowych kardynałów. 
24 lutego 1983 
Narada kryzysowa w Watykanie na temat ryzyka związanego z papieską pielgrzymką do Nikaragui. 
2 - 10 marca 1983 
Jan Paweł odwiedza Amerykę Środkową. 
25 marca 1983 
Inauguracja Świętego Roku Odkupienia. 
16 - 23 czerwca 1983 
Druga Pielgrzymka Jana Pawła do Polski. 
22 lipca 1983 
Generał Jaruzelski oficjalnie znosi stan wojenny w Polsce. 
sierpień 1983 
Pierwsze, odbywające się w cyklu dwuletnim, międzynarodowe seminarium humanistyczne w Castel Gandolfo. 
2 września 1983 
W Rzymie rozpoczyna obrady 33.Kongregacja Generalna Towarzystwa Chrystusowego. 
29 września 29 października 1983 
Synod Biskupów o pokucie i pojednaniu w misji Kościoła; prace Synodu zostaną ukoronowane adhortacją apostolską Reconciliatio et paenitentia, ogłoszoną 2 grudnia1984. 
5 października 1983 
Lech Wałęsa otrzymuje pokojową nagrodę Nobla. 
31 października 1983 
List papieski do kardynała Johannesa Willebrandsa z okazji pięćsetlecia urodzin Marcina Lutra. 
16 listopad 1983 
Jan Paweł II przesyła osobisty list do przywódcy chińskiego Deng Xiaopinga, prosząc o bezpośredni kontakt z rządem chińskim. 
27 grudnia 1983 
Jan Paweł II odwiedza Mahmeta Ali Agcę w rzymskim więzieniu Rebibbia. 
10 stycznia 1984 
Ustanowienie pełnych stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a Stanami Zjednoczonymi. 
26 stycznia 1984 
Jan Paweł mianuje Johna J.O'Connora arcybiskupem Nowego Jorku 
11 lutego 1984 
Salvifici doloris, list apostolski o chrześcijańskim sensie cierpienia. 
8 kwietnia 1984 
Kardynał Bernardin Gantin zostaje mianowany prefectem Kongregacji Biskupów; kardynał Roger Etchegaray obejmuje stanowisko przewodniczącego Papieskiej Rady "Iustitia et Pax". 
2 - 12 maja 1984 
Druga papieska pielgrzymka do Azji. 
12 czerwca 1984 
Przemówienie Jana Pawła do Światowej Rady Kościołów w Genewie. 
6 sierpnia 1984 
Kongregacja Nauki Wiary ogłasza Instrukcje o niektórych aspektach "teologii wyzwolenia". 
9 - 21 września 1984 
Pierwsza pielgrzymka pasterska Jana Pawła do Kanady. 
19 pazdziernika 1984 
Ksiądz Jerzy Popieuszko zostaje zamordowany przez polską Służbę Bezpieczeństwa. 
22 marca 1986 
Kongregacja Nauki Wiary ogłasza Instrukcje o chrześcijańskiej wolności i wyzwoleniu. 
4 grudnia 1984 
Joaquin Navarro-Valls zostaje mianowany dyrektorem Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej. 
27 lutego 1985 
Sowiecki minister spraw zagranicznych Andrej Gromyko bezskutecznie próbuje wciągnąć Jana Pawła II w kampanię przeciwko amerykańskiej incjatywie obrony strategicznej. 
11 marca 1985 
Kongregacja Nauki Wiary wydaje oświadczenie w sprawie książki brazylijskiego teologa wyzwolenia Leonarda Boffa Kościół: charyzmat i władza. 
31 marca 1985 
List apostolski Jana Pawła II do młodych całego świata. 
29 kwietnia 1985 
Zakończenie zasadniczej reorganizacji Kurii Rzymskiej, rozpoczętej w 1984 roku. 
11 - 15 maja 1985 
Papieska pielgrzymka do Holandii. 
27 maja 1985 
Podczas trzeciego konsystorza Jan Paweł mianuje dwudziestu ośmiu nowych kardynałów. 
2 czerwca 1985 
Slavorum apostoli, czwarta encyklika jana Pawła II. 
24 czerwca 1985 
Komisja Stolicy Apostolskiej ds.Stosunków Religijnych z Judaizmem wydaje dokument Żydzi i judaizm w głoszeniu słowa Bożego i katechezie Kościoła katolickiego (Wskazówki do właściwego przedstawiania tych zagadnień). 
28 czerwca 1985 
W dwudziestąpiątą rocznicę powstania Sekretariatu Jedności Chrześcijan Jan Paweł oświadcza, że zaangażowanie Kościoła rzymskokatolickiego na rzecz ekumenizmu jest "nieodwołalne". 
5 lipca 1985 
W Czechosłowacji wielkie uroczystości w Welehradzie na Morawach stają się okazją do publicznego odrodzenia się katolickiego ruchu oporu. 
19 sierpnia 1985 
Jan Pawełm II przemawia do 80 tysięcy młodych muzułmanów w Casablance. 
28 października 1985 
Jan Paweł przemawia do Międzynarodowego Katolicko-Żydowskiego Komitetu Łączności z okazji dwudziestej rocznicy ogłoszenia Nostra aetate. 
24 listopada 8 grudnia 1985 
Nadzwyczajny Synod Biskupów dla uczczenia dwudziestej rocznicy II Soboru Watykańskiego. 
listopad 1985 - luty 1986 
Rewolucja "Władzy Ludu" na Filipinach obala reżim Marcosa i manifestuje nową postać teologii wyzwolenia. 
31 stycznia - 11 lutego 1986 
Jan Paweł odwiedza Indie. 
13 kwietnia 1986 
Jan Paweł II przemawia do wspólnoty żydowskiej w synagodzie rzymskiej. 
18 maja 1896 
Dominum et Vivificantem, piąta encyklika Jana Pawła. 
30 czerwca 1986 
Wymiana koryspondencji między Janem Pawłem II, arcybiskupem Robertem Runcie'em i kardynałem Johannesem Willebrandsem wskazuje na poważne trudności w kontynuacji dialogu katolicko-anglikańskiego. 
25 lipca 1986 
Kardynał Joseph Ratzinger informuje księdza Charles'a Currana, że został on pozbawiony funkcji profesora teologii katolickiej. 
4 - 7 pazdziernika 1986 
Trzecia papieska pielgrzymka do Francji. 
27 pazdziernika 1986 
Spotkanie światowych przywódców religijnych podczas Światowego Dnia Modliw no Pokuj w Asyżu. 
18 listopada - 1 grudnia 1986 
Najdłuższa papieska pielgrzymka prowadzi Jana Pawła do Bangladeszu, Singapuru, Fidżi, Nowej Zelandii, Australii i na Seszele. 
27 grudnia 1986 
Papieska Komisja " Iustitia et Pax" wydaje dokument W służbie wspólnocie ludzkiej: Etyczne podejście do zagadnienia długu międzynarodowego. 
13 stycznia 1987 
Papież Jan Paweł II przyjmuje w Watykanie generała Wojciecha Jaruzelskiego. 
20 lutego 1987 
Papież przyjmuje panią Muzeyyen Agcę, matke Mehmeta Ali Agcy. 
25 marca 1987 
Redemptoris Mater, szósta encyklika Jana Pawła. 
1 - 13 kwietnia 1987 
Papieska pielgrzymka do Chile i Argentyny. 
1 maja 1987 
Jan Paweł II beatyfikuje w Kolonii Edytę Stein. 
5 czerwca 1987 
Jan Paweł ogłasza list apostolski do biskupów litewskich z okazji 600-lecia chrztu Litwy. 
7 czerwca 1987 
Papież inauguruje Rok Misyjny, zakończony 15 sierpnia 1988. 
8 - 14 lipca 1987 
Trzecia papieska pielgrzymka do Polski. 
25 czerwca 1987 
Papieska audiencja dla prezydenta austrii Kurta Waldheima wywołuje konflikt ze światowymi przywódcami żydowskimi oraz staje się pretekstem do specjalnych konsultacji 31 sierpnia -1 września w Rzymie i Castel Gandolfo. 
8 - 14 lipca 1987 
Jan Paweł wędruje po Dolomitach. 
10-21 września 1987 
Druga papieska pielgrzymka do Stanów Zjednoczonych. 
1-30 października 1987 
Synod Biskupów obraduje nad powołaniem i posłannictwem świeckich w Kościele i w świecie; prace Synodu zostaną podsumowane w adhotacji apostolskiej Christifideles laici ogłoszonej 30 grudnia 1988 
3-7 grudnia 1987 
Patriarchia ekumeniczny Dimitrios I przybywa z pielgrzymka do Rzymu. 
22 grudnia 1987 
Przemówienie bożonarodzeniowe Jana Pawła do Kurii Rzymskiej podkreśla pierwszeństwo apostolstwa nad urzędem. 
30 grudnia 1987 
sollicitudo rei socialis, druga społeczna encyklika Jana Pawła. 
25 stycznia 1988 
List apostolski Euntes in mundum dla uczczenia tysiąclecia chrztu Rusi Kijowskiej. 
14 lutego 1988 
Orędzie milenijne Jana Pawła do katolików ukraińskich, Magnum Baptismi donum, sławi wierność grekokatolików w obliczu prześladowań. 
7 - 19 maja 1988 
pielgrzymka do Urugwaju, Boliwii, Peru i Paragwaju. 
21 maja 1988 
W Watykanie rozpoczyna działalność schronisko dla bezdomnych. 
7 czerwca 1988 
Jan Paweł II pisze osobisty list do Michaiła Gorbaczowa, będący sygnałem otywarcia na szeroki dialog; list ten wręcza na Kremlu 13 czerwca kardynał Agostino Casaroli. 
28 czerwca 1988 
Jan Paweł mianuje dwudziestu czterech nowych kardynałów podczas czwartego konsystorza i ogłasza konstytucje apostolską Pastor Bonus, dokonującą reorganizacji Kurii Rzymskiej. 
30 czerwca 1988 
Acybiskup Marcel Lefe'bvre nielegalnie wyświeca czterech biskupów i automatycznie ściąga na siebie ekskomunikę. 
15 sierpnia 1988 
List apostolski Mulieris dignitatem o godności i powołaniu kobiety. 
Luty 1989 
W Watykanie Jan Paweł II przyjmuje Andreja Sacharowa. 
11 października 1988 
Papież Jan Paweł II przemawia na forum Parlamentu Europejskiego w Strasburgu. 
Luty - kwiecień 1989 
Rezultatem rozmów przy "okrągłym stole" w Polsce są częściowo wolne wybory 4 czerwca, w których zwycięstwo odnosi "Solidarność". 
8 - 11 marca 1989 
Nadzwyczajne spotkania konsultacyjne pomiędzy arcybiskupami Stanów Zjednoczonych i przedstawicielami Watykanu. 
1 - 10 czerwca 1989 
Pierwsza w historii papieska pielgrzymka do krajów skandynawskich. 
17 lipca 1989 
Wznowienie pełnych stosunków dyplomatycznych pomiędzy Stolicą Apostolską i Polską. 
20 sierpnia 1989 
Jan Paweł wygłasza kazanie na zakończenie II Światowego Dnia Młodzieży w Santiago de Compostela, w Hiszpanii. 
12 września 1989 
Tadeusz Mazowiecki - pierwszy po drugiej wojnie światowej niekomunistyczny premier Polski - staje na czele rządu. 
6 - 16 października 1989 
Piąta pielgrzymka Jana Pawła II do Azji, podczas której Papież zwraca się za pośrednictwem radia do Chin z prośbą o nowe otwarcie. 
12 listopada 1989 
Papież kanonizuje Brata Alberta - Adama Chmielowskiegon i Agnieszkę Czeską. 
24 listopada 1989 
List otwarty kardynała Frantiśka Tomaśka zdecydowanie ustawia Kościół katolicki w Czechosłowacji po stronie "aksamitnej rewolucji". 
l grudnia 1989 
Jan Paweł II przyjmuje w Watykanie Michaiła Gorbaczowa. 
12 - 17 stycznia 1990 
Konsultacje pomiędzy przedstawicielami Kościoła rzymskokatolickiego i rosyjskiego prawosławia w Moskwie nie przynoszą rozwiązania problemu odradzającego się Kościoła greckokatolickiego na Ukrainie. 
15 marca 1990 
Nawiązanie stosunków dyplomatycznych pomiędzy Stolicą Apostolską i ZSRR. 
21 - 22 kwietnia 1990 
Papieska pielgrzymka do Czechosłowacji. 
26 sierpnia 1990 
Podczas niedzielnej modlitwy na Anioł Pański Jan Paweł II przedstawia stanowisko Stolicy Apostolskiej wobec kryzysu w Zatoce Perskiej. 
25 września 1990 
Publiczna prezentacja konstytucji apostolskiej Ex corde eccle-siae wzmacnia katolicką tożsamość uniwersytetów katolickich. 
30 września - 28 października 1990 
Synod Biskupów obraduje nad problemem kapłanów we współczesnym świecie. Zwieńczeniem prac Synodu jest ad-hortacja apostolska Pastores dabo vobis, ogłoszona 25 marca 1992. 
15 stycznia 1991 
Jan Paweł II wysyła listy do prezydentów Saddama Husajna i George'a Busha z prośbą o jak najszybsze rozwiązanie kryzysu w Zatoce Perskiej. 
4 - 5 marca 1991 
Nadzwyczajne konsultacje przedstawicieli Watykanu z patriarchami katolickich Kościołów Bliskiego Wschodu i biskupami krajów zaangażowanych w wojnę w Zatoce Perskiej. 
l maja 1991 
Ogłoszona zostaje trzecia społeczna encyklika Jana Pawła, Centesimus annus. 
7 grudnia 1990 
Zostaje podpisana ósma encyklika Jana Pawła II Redemptońs missio (zaprezentowana publicznie 22 stycznia 1991 roku). 
13 kwietnia 1991 
Jan Paweł n ustanawia trzy administratury apostolskie w Związku Sowieckim. 
1 - 9 czerwca 1991 
Czwarta wizyta duszpasterska w Polsce. 
28 czerwca 1991 
Na swoim piątym konsystorzu Jan Paweł powołuje dwudziestu trzech nowych kardynałów. 
14 - 15 sierpnia 1991 
Papież zwraca się do uczestników III Światowego Dnia Młodzieży w Częstochowie. 
2 października 1991 
Umiera patriarcha ekumeniczny Dimitrios I, a 22 października jego miejsce zajmuje patriarcha Bartłomiej I. 
28 listopada - 14 grudnia 1991 
W Rzymie obraduje Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów poświęcone Europie. 
13 stycznia 1992 
Stolica Apostolska uznaje niepodległość Chorwacji i Słowenii. 
25 marca 1992 
Reorganizacja struktury kościelnej w Polsce. 
13 maja 1992 
Papież ogłasza, że dzień 11 lutego - święto Matki Boskiej z Lourdes - będzie corocznie obchodzony jako Światowy Dzień Chorego. 
15 lipca 1992 
Jan Paweł II przechodzi operację usunięcia łagodnego guza jelita. 
21 września 1992 
Stolica Apostolska nawiązuje stosunki dyplomatyczne z Meksykiem. 
9 - 14 października 1992 
Papież bierze udział w IV Konferencji Generalnej Rady Episkopatu Ameryki Łacińskiej w Santo Domingo. 
31 października 1992 
Jan Paweł otrzymuje raport komisji papieskiej na temat Galileusza i zachęca do nowego dialogu pomiędzy nauką i religią. 
5 grudnia 1992 
Papież domaga się uznania "obowiązku" "interwencji humanitarnej" w przypadku groźby ludobójstwa. 
7 grudnia 1992 
Publiczna prezentacja Katechizmu Kościoła Katolickiego. 
12,15 stycznia 1993 
Jan Paweł II w dwóch wystąpieniach do polskich biskupów z okazji wizyt ad limina ogłasza nadejście "godziny laikatu" w polskim katolicyzmie, a także sprzeciwia się Kościołowi stronniczemu. 
10 lutego 1993 
Podczas swojej dziesiątej pielgrzymki do Afryki w przemówieniu w Chartumie Papież potępia prześladowania chrześcijan w Sudanie. 
9 kwietnia 1993 
Jan Paweł zwraca się do sióstr karmelitanek, mieszkających w klasztorze tuż obok byłego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, prosząc je o kontynuowanie swej modlitwy w innym miejscu. 
25 kwietnia 1993 
Papież wyświęca czterech nowych biskupów w Albanii. 
8 - 10 maja 1993 
Podczas trzydniowej pielgrzymki na Sycylię Jan Paweł II ostro krytykuje działalność mafii. 
17 - 24 czerwca 1993 
Konsultacje przedstawicieli Kościołów rzymskokatolickiego i prawosławnego w libańskim Balamand, mające na celu likwidację podziałów ekumenicznych w okresie postkomunistycznym. 
4 - 10 września 1993 
Papieska pielgrzymka na Litwę, Łotwę i do Estonii. 
12-15 sierpnia 1993 
IV Światowy Dzień Młodzieży w Denver (w stanie Kolorado). 
5 października 1993 
Ogłoszona zostaje dziesiąta encyklika Jana Pawła II, Yeritatis splendor (podpisana 6 sierpnia). 
11 listopada 1993 
Jan Paweł II potyka się i doznaje zwichnięcia stawu barkowego. 
30 grudnia 1993 
Stolica Apostolska i Izrael podpisują porozumienie o podstawowych zasadach regulujących wzajemne stosunki. 
15 stycznia 1994 
W dorocznym przemówieniu do korpusu dyplomatycznego Jan Paweł II krytykuje bałwochwalstwo nacjonalizmu. 
8 kwietnia 1994 
Odsłonięcie odrestaurowanego Sądu Ostatecznego Michała Anioła w Kaplicy Sykstyńskiej. 
28 kwietnia 1994 
Jan Paweł upada i łamie kość udową; 29 kwietnia Papież przechodzi zabieg wszczepienia sztucznego stawu biodrowego. 
13 maja 1994 
W Watykanie zostaje otwarty klasztor dla żeńskiego zakonu kontemplacyjnego. 
22 maja 1994 
Jan Paweł II ogłasza list apostolski Ordinatio sacerdotalis o udzielaniu święceń kapłańskich wyłącznie mężczyznom. 
Czerwiec - sierpień 1994 
W dwunastu wystąpieniach przy okazji modlitwy na Anioi Pański Jan Paweł stara się nadać nowy kształt międzynarodowej dyskusji na temat planowania rodziny i kwestii ludnościowych, w związku z III Międzynarodową Konferencją na temat Zaludnienia i Rozwoju. 
5 - 13 września 1994 
Obrady Międzynarodowej Konferencji na temat Zaludnienia i Rozwoju w Kairze. 
8 września 1994 
Papieska pielgrzymka do Sarajewa zostaje odwołana. 
19 października 1994 
Opublikowana zostaje książka Jana Pawła II Przekroczyć próg nadziei. 
11 listopada 1994 
Wspólna deklaracja chrystologiczna podpisana z Patriarchą Asyryjskiego Kościoła Wschodniego kończy trwający 1500 lat okres teologicznego oddalenia. 
26 listopada 1994 
Na swoim szóstym konsystorzu Papież mianuje trzydziestu nowych kardynałów. 
13 grudnia 1994 
Jan Paweł II pisze "List do dzieci" całego świata. 
10 kwietnia - 8 maja 1994 
Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów dla Afryki obraduje w Rzymie; prace Synodu kończy adhortacja apostolska Ecdesia in Africa, ogłoszona we wrześniu 1995 roku. 
13 czerwca 1994 
Kolegium kardynalskie omawia przygotowania do Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. 
29 września 1994 
Szmuel Hadas, pierwszy ambasador Izraela w Stolicy Apostolskiej, składa na ręce Papieża listy uwierzytelniające. 
25 października 1994 
Stolica Apostolska nawiązuje oficjalne stosunki dyplomatyczne z Organizacją Wyzwolenia Palestyny. 
10 listopada 1994 
List apostolski Tertio millennia adveniente o Wielkim Jubileuszu Roku 2000. 
styczeń - grudzień 1995 
Jan Paweł II piętnaście razy publicznie apeluje o pokój w Bo-śni-Hercegowinie. 
14 stycznia 1995 
Na falach radia Yeritas Asia Ojciec Święty zachęca wszystkich chińskich katolików do "odnalezienia dróg komunii i pojednania". 
15 stycznia 1995 
W Manili na celebrowanej przez Jana Pawła II mszy kończącej V Światowy Dzień Młodzieży zbiera się największy tłum w historii świata. 
25 marca 1995 
Ukazuj e się Evangelium mtae, j edenasta encyklika Jana Pawła II 
25 maja 1995 
Ukazuje się Ut unum sini, pierwsza papieska encyklika na temat ekumenizmu. 
27 - 30 czerwca 1995 
Patriarcha ekumeniczny Bartłomiej I składa wizytę w Watykanie. 
29 czerwca 1995 
Ojciec Święty ogłasza "List do kobiet". 
4-15 września 1995 
W Pekinie trwają obrady IV Światowej Konferencji poświęconej Kobiecie. 
4 - 9 października 1995 
Trzecia pielgrzymka Jana Pawła II do Stanów Zjednoczonych. 
5 października 1995 
Przemówienie Jana Pawła II na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ. 
12 listopada 1995 
List apostolski z okazji 400-lecia unii brzeskiej. 
26 listopada - 14 grudnia 1995 
W Rzymie zbiera się Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów w sprawie Libanu. 
25 marca 1996 
Adhortacja apostolska Vita consecrata wieńczy prace Synodu Biskupów zwołanego w 1994 roku. 
8 października 1996 
W klinice Gemelli Jan Paweł przechodzi operację usunięcia wyrostka robaczkowego. 
7 - 10 listopada 1996 
Jan Paweł II wraz z kapłanami - złotymi jubilatami z całego świata - obchodzi pięćdziesiątą rocznicę święceń kapłańskich. 
15 listopada 1996 
Ukazuje się duchowa autobiografia Ojca Świętego, Dar i Tajemnica. 
7 kwietnia 1994 
W Auli Pawła VI, w obecności Jana Pawła II, odbywa się koncert ku czci ofiar Holocaustu. 
22 lutego 1996 
Konstytucja apostolska Unwersi Dominici gregis zmienia zasady wyboru papieży. 
15 czerwca 1996 
Początek reorganizacji Kurii Rzymskiej. 
21 - 23 czerwca 1996 
Pierwsza papieska pielgrzymka do zjednoczonych Niemiec. 
19 - 23 września 1996 
Pielgrzymka Jana Pawła do Francji. 
14 - 18 października 1996 
Negocjacje miedzy Stolicą Apostolską i władzami Wietnamu w Hanoi. 
3 - 5 grudnia 1996 
Arcybiskup Canterbury, dr George Carey, składa wizytę w Rzymie. 
4 kwietnia 1997 
Biuro Prasowe Watykanu informuje, że w ciągu pierwszych trzech dni działania watykańską stronę internetową odwiedzono 2,9 miliona razy. 
12 - 13 kwietnia 1997 
Pielgrzymka Jana Pawła do Sarajewa. 
10 - 11 maja 1997 
Pielgrzymka do Libanu. 
31 maja - 10 czerwca 1997 
Kolejna pielgrzymka Jana Pawła II do Polski. 
Czerwiec 1997 
Patriarchat Moskiewski odwołuje planowane spotkanie patriarchy Aleksego II i papieża Jana Pawła II. 
21 - 24 sierpnia 1997 
Papież uczestniczy w VI Światowym Dniu Młodzieży w Paryżu. 
5 września 1997 
Śmierć Matki Teresy z Kalkuty. 
31 października 1997 
Przemówienie Jana Pawła podczas zorganizowanego przez Watykan sympozjum "Korzenie antyjudaizmu w środowisku chrześcijańskim". 
16 listopada - 12 grudnia 1997 
W Rzymie zbiera się Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów dla Ameryki. 
21 - 25 stycznia 1998 
Pierwsza w historii pielgrzymka Papieża na Kubę. 
21 lutego 1998 
Podczas siódmego konsystorza Jan Paweł II mianuje dwudziestu nowych kardynałów. 
16 marca 1998 
Watykańska Komisja do spraw Stosunków Religijnych z Judaizmem ogłasza dokument "Pamiętamy: Refleksje nad Shoah". 
19 kwietnia - 14 maja 1998 
W Rzymie zbiera się Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów dla Azji. 
18 maja 1998 
Papież podpisuje list apostolski Ad tuendam fidem. 
21 maja 1998 
Biskup Rzymu podpisuje list pasterski Apostolos suos. 
25 maja 1998 
Jan Paweł II staje się najdłużej urzędującym papieżem w XX wieku. 
30 maja 1998 
Pół miliona członków ruchów odnowy wraz z Papieżem świętuje wigilię Zielonych Świątek na placu św. Piotra. 
31 maja 1998 
Jan Paweł II podpisuje list apostolski Dies Domini. 
25 czerwca 1998 
Stolica Apostolska ogłasza wspólny luterańsko-rzymskokatolicki dokument na temat nauki o usprawiedliwieniu. 
11 października 1998 
Jan Paweł II kanonizuje siostrę Teresę Benedyktę od Krzyża (Edytę Stein). 
15 października 1998 
Publiczna prezentacja trzynastej encykliki Jana Pawła II, Fideset ratio. 
18 października 1998 
Papież odprawia na placu św. Piotra mszę z okazji dwudziestej rocznicy pontyfikatu. 
7 - 9 maja 1999 
Pielgrzymka Jana Pawła II do Rumunii.







PIELGRZYMKI DO POLSKI 






Pierwsza pielgrzymka - 02.06.1979 - 10.06.1979 
Druga pielgrzymka - 16.06.1983 - 22.06.1983 
Trzecia pielgrzymka - 08.06.1987 - 14.06.1987 
Czwarta pielgrzymka - podzielona etapami 
Piąta pielgrzymka - 22.05.1995 (jednodniowa) 
Szósta pielgrzymka - 31.05.1997 - 10.06.1997 
Siódma pielgrzymka - 05.06.1999 - 17.06.1999 
Ósma pielgrzymka - 16.08.2002 - 19.08.2002







1. Pierwsza pielgrzymka - 02.06.1979 - 10.06.1979  < do góry > 
Dziewięć dni czerwca 1979 roku wstrząsnęło Polską i Polakami. Trasy przejazdu papieża i msze odprawiane przez niego gromadziły setki tysięcy ludzi. Papież był swobodny, mówił o sile płynącej z wiary, historii i narodowej tradycji, zarażał optymizmem i radością. Ludzie wiwatowali i płakali, odczuwali jedność i wzajemną życzliwość. Porządku pilnowały głównie powołane przez Kościół ochotnicze służby porządkowe- milicjanci byli prawie niewidoczni w tłumie i dziwnie łagodni. Mimo ograniczenia informacji, starannej reżyserii transmisji telewizyjnych i radiowych, cenzury tytułów prasowych- kraj chłonął naukę papieską. Dostojnicy partyjni i państwowi witali papieża, przyjmowali go, uczestniczyli w niektórych mszach, ale-byli osobno.



2. Druga pielgrzymka - 16.06.1983 - 22.06.1983  < do góry > 
Druga pielgrzymka nastąpiła w trudnych warunkach dla Polski, trwał wprowadzony 13 grudnia 1981 roku stan wojenny. Przyjazd Papieża spodziewano się już 1982 w sierpniu w związku z 600-lecia Obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej. Papież wykorzystywał każdą sposobność do kontaktu z ludźmi. Spotkał się z profesorami KUL, dawnymi współpracownikami, z robotnikami, uczonymi, st udentami, a nawet z chórem Akademii Teologii Katolickiej i wszędzie witały go tłumy. 
TRASA: 
16-18 czerwca - Warszawa (przylot) 
18 czerwca - Niepokalanów 
19 czerwca - Częstochowa 
20 czerwca - Poznań, Katowice 
21 czerwca - Wrocław, Góra Św. Anny 
22 czerwca - Kraków, Mistrzejowice 
23 czerwca - Tatry, Dolina Chochołowska 
23 czerwca - Karków - Balice (pożegnanie)


3. Trzecia pielgrzymka - 08.06.1987 - 14.06.1987  < do góry > 
Pretekstem do tej wizyty była 50 rocznica Kongresu Eucharystycznego w Poznaniu, ale naprawdę było inaczej Papież chciał zapoczątkować tradycję regularnego pielgrzymowania do ojczyzny co cztery lata. Władze komunistyczne nie chciały aby na trasie pielgrzymki znalazł się Gdańsk, spotkanie z Wałęsą oraz odwiedziny grobu ks. Popiełuszki na warszawskim Żoliborzu, ale Jan Paweł II był nieprzejednany. Podczas pierwszej pielgrzymki Papież nas budził podczas drugiej pocieszał, teraz chciał więcej "wymaga". 
TRASA: 
8 czerwca - Warszawa (przylot) 
9 czerwca - Lublin, Majdanek 
9 - 10 czerwca - Tarnów 
10 czerwca - Kraków 
11 czerwca - Szczecin, Gdynia 
12 czerwca - Gdańsk 
12 - 13 czerwca - Częstochowa 
13 czerwca - Łódź 
13 - 14 czerwca - Warszawa (pożegnania) 

4. Czwarta pielgrzymka - podzielona etapami  < do góry > 
- I 01.06.1991 - 09.06.1991 
- II 13.08.1991 - 16.08.1991 
Witając Polskę na lotnisku pod Koszalinem, Papież powiedział: "Raduję się z tego wielkiego dobra, jakie się stało i wciąż się dokonuje w mojej Ojczyźnie. Serdecznym moim pragnieniem jest głosić pokój moim Rodakom. Ten pokój, który umniejsza zwątpienie, przywraca zgodę i pobudza do miłości. 
TRASA: 
1 czerwca - Koszalin (przylot) 
2 czerwca - Koszalin, Rzeszów, Przemyśl, Lubaczów 
3 czerwca - Lubaczów, Kielce 
4 czerwca - Radom, Łomża 
5 czerwca - Łomża, Białys tok, Olsztyn 
6 czerwca - Olsztyn, Włocławek 
7 czerwca - Włocławek, Płock, Warszawa 
8 - 9 czerwca - Warszawa 
13 sierpnia - Kraków 
14 sierpnia - Kraków, Wadowice, Częstochowa 
15 sierpnia - Częstochowa 
16 sierpnia - Częstochowa, Kraków-(pożegnanie) 



5. Piąta pielgrzymka - 22.05.1995 (jednodniowa)  < do góry > 
Zgodnie z tradycją zapoczątkowaną w 1979 roku po czterech latach Papież znowu odwiedza Polskę. Tym razem jest to wizyta nieoficjalna, złożona przy okazji kanonizacji w Ołomuńcu na Morawach Jana Sarkandra. Papież pragnie odwiedzić rodzinne miasto świętego, Skoczów, a przy okazji rzucić okiem na ukochane Beskidy. Wizyta trwała tylko 10 godzin. 
TRASA: 
Skoczów, Bielsko Biała, Żywiec 



6. Szósta pielgrzymka - 31.05.1997 - 10.06.1997  < do góry > 
To już trzecia pielgrzymka do wolnej Polski. Choć nie wolnej od podziałów. W Kościele trwał spór o obecność w życiu publicznym oraz odwlekana przez rząd ratyfikacja konkordatu ze Stolicą Apostolską. 
TRASA: 
31 maja - Wrocław (przylot) 
2 czerwca - Gorzów Wielkopolski, Legnica 
3 czerwca - Gniezno, Poznań 
4 czerwca - Kalisz, Częstochowa 
5 - 7 czerwca - Zakopane 
7 czerwca - Ludźmierz 
7 - 8 czerwca - Kraków 
10 czerwca - Krosno, Kraków-(pożegnanie) 
7. Siódma pielgrzymka - 05.06.1999 - 17.06.1999  < do góry > 
Najdłuższa, 13 dniowa pielgrzymka do Polski była wielkim wyścigiem. Organizatorzy rywalizowali między sobą o wielkość i okazałość swoich ołtarzy, a wierni poszczególnych diecezji o to, kto więcej razy zagłuszy głos Papieża okrzykami i barwami, aura nie mogła zd ecydować się, która wersja - zimno, ulewa czy też omdlewająco, upalna będzie odpowiedniejsza dla tej wizyty Ojca Świętego. Papież odwiedził 22 miasta a jego hasłem pielgrzymki było przesłanie "Bóg jest miłością", a tematem było - osiem ewangelicznych błogo sławieństw. 
TRASA: 
5 czerwca - Gdańsk (przylot) 
5 czerwca - Sopot 
6 czerwca - Pelplin, Elbląg 
6 - 7 czerwca - Licheń 
7 czerwca - Bydgoszcz, Toruń 
7 - 8 czerwca - Licheń 
8 czerwca - Ełk 
8 - 10 - Wigry (1 dniowy odpoczynek) 
10 czerwca - Siedlce, Drohiczyn 
10 -12 czerwca - Warszawa 
12 czerwca - Sandomierz, Zamość 
12 - 14 czerwca - Warszawa 
13 czerwca - Radzymin 
14 czerwca - Łowicz, Sosnowiec 
14 - 15 czerwca - Karków 
16 czerwca - Stary Sącz, Wadowice 
16 czerwca - Kraków 
17 czerwca - Gliwice, Jasna Góra, Kraków-(pożegnanie)


8. Ósma pielgrzymka - 16.08.2002 - 19.08.2002  < do góry > 
Celem pielgrzymki było niesienie hasła "Bóg bogaty w miłosierdzie". Jan Paweł II beatyfikował podczas tej pielgrzymki ks. arcybiskupa Szczęsnego Felińskiego, ks. Jana Wojciecha Balickiego, ojca Jana Beyzyma i siostrę Sancję Janinę Szymkowiak.


 













ZAMACH 




Dnia 13 maja 1981 roku o piątej po południu na placu św. Piotra Papież jak zwykle jechał swoim białym jeepem i ściskał wyciągnięte do niego ze wszystkich stron dłonie. Właśnie oddał rodzicom dziewczynkę, którą podali mu do samochodu. Była prawie dokładnie ta pora dnia, co wtedy, gdy Karol Wojtyła został wybrany papieżem. Nagle usłyszano dwa strzały, gołębie wzbiły się w powietrze i zapadła przerażająca cisza. Tłumy zobaczyły jak samochód zawraca, a ks. Stanisław Dziwisz podtrzymuje bezwładnego Papieża. Twarz Ojca Świętego była kredowobiała, spokojna, na ustach wykwitł nikły uśmiech. Dopiero po chwili na placu rozległy się krzyki i szloch. 
Relacja księdza Dziwisza  
"...byłem tak wstrząśnięty, że nie od razu zrozumiałem. Wybuch pod samochodem? Huk był ogłuszający. Naturalnie, szybko zrozumiałem, że ktoś strzelał. Ale kto? I zobaczyłem, że Ojciec Święty został zraniony. Chwiał się, ale nie było widać ani krwi, ani ran. Zapytałem: "Gdzie?". Odpowiedział: "W brzuch". Spytałem jeszcze: "Czy bardzo boli?". Odpowiedział: "Tak". Stojąc za Ojcem Świętym, podtrzymywałem go, żeby nie upadł. Półleżał w samochodzie, oparty o mnie, i tak dojechaliśmy do ambulansu koło centrum sanitarnego wewnątrz murów watykańskich. Cały czas myślałem o jednym: konieczny jest szpital i musi to być Poliklinika Gemelli. Z dwóch przyczyn: klinika była przygotowana na taką ewentualność, a poza tym pamiętałem, że Ojciec Święty po swoim wyborze powiedział, że gdyby któregoś dnia potrzebował leczenia, pójdzie do szpitala jak każdy zwykły człowiek i że tym szpitalem mogłaby być Poliklinika Gemelli. Ojciec Święty oczy miał zamknięte, bardzo cierpiał i powtarzał krótkie modlitwy w formie aktów strzelistych. O ile dobrze pamiętam, to najczęściej: 'Maryjo, Matko moja! Maryjo, Matko moja!'". 
Wyścig do kliniki  
Od przeniesienia Papieża do karetki rozpoczyna się dramatyczny wyścig z czasem. Najpierw bowiem okazuje się, że Jan Paweł II jest nie w tej karetce, w której powinien. Ta pierwsza, stojąca przy kolumnadzie placu św. Piotra, nie ma pełnego wyposażenia. Przenosi się więc rannego do drugiej, zaledwie tydzień wcześniej ofiarowanej Watykanowi przez rzymskich lekarzy. Rusza ona wreszcie z piskiem opon i wyjącą syreną, ale ma przed sobą do pokonania drogę kompletnie zakorkowanymi ulicami Rzymu, drogę, na którą o tej porze dnia trzeba liczyć co najmniej pół godziny! Jeśli jeszcze dodać, że karetce nie towarzyszy - bo nie ma na to czasu - żadna eskorta, która może ułatwiać przejazd, że w trakcie jazdy psuje się ostrzegawcza syrena i kierowca może korzystać jedynie z normalnego klaksonu, dowiezienie Papieża żywego wydaje się nieprawdopodobieństwem. A jednak! Już po ośmiu minutach karetka hamuje przed kliniką. 
Co będzie dalej...    
Stamtąd uprzedzony już telefonicznie personel transportuje Papieża na dziesiąte piętro. Kolejne korytarze, windy i znów mija bezcenny czas. Na dziesiątym piętrze pierwsze konsylium i decyzja o natychmiastowej operacji. Ale sale operacyjne są piętro niżej, więc znów - na korytarz i do windy. Czas, czas! Ojciec Święty od chwili trafienia stracił już trzy i pół litra krwi. Jest 17.55, gdy zamykają się drzwi sali operacyjnej. Równocześnie do dziennikarzy dociera informacja, że Papież prawdopodobnie ma przestrzeloną trzustkę. Ten prawie wyrok śmierci zostaje uchylony dopiero o 18.47, gdy lekarze oficjalnie informują, że żaden z ważnych organów nie został uszkodzony. Kula, która ugodziła Papieża, minęła tętnicę główną zaledwie o milimetry. Gdyby arteria została uszkodzona, Jan Paweł II niemal natychmiast wykrwawiłby się na śmierć. Dramat trwa. W szpitalu nie ma jeszcze profesora Castiglioniego, dyrektora kliniki, a przede wszystkim znakomitego chirurga. W chwili zamachu jest w Mediolanie. Dopiero o 18.40 wsiada do samolotu lecącego do Rzymu i tylko przez radio udziela swoim współpracownikom pierwszych wskazówek. Operuje profesor Crucitti, też zresztą ściągnięty w ostatniej chwili z wizytacji pacjentów gdzieś w Rzymie. O 20.10 jest komunikat, że operacja przebiega pomyślnie, a o 20.50 - że dobiega końca. Ale to nieprawda - będzie trwała aż do 23.25, kiedy to profesor Castiglioni powie dziennikarzom, że lekarze zrobili już wszystko, co było możliwe, że teraz pozostaje oczekiwanie. I że nie ma żadnej pewności, co będzie dalej... Koło północy w sali reanimacyjnej Ojciec Święty budzi się z narkozy. "Czy odmówiliśmy kompletę?" - pyta się czuwającego przy łóżku ks. Dziwisza. 
Świat modli się za Papieża  
Tymczasem na placu św. Piotra wciąż pozostają tłumy, chciwe każdego komunikatu o tym, co dzieje się w Klinice Gemelli. Późnym wieczorem wiedzą już, że Papież jest operowany. Wiedzą, że pierwsza z wystrzelonych kul trafiła go w brzuch i przeszyła na wylot, po czym raniła ciężko stojącą z drugiej strony Ann Odre ze Stanów Zjednoczonych, a drugi pocisk drasnął łokieć Papieża i ranił 20-letnią mieszkankę Jamajki Rose Hall. 
Liczni polscy pielgrzymi ustawiają przed pustym papieskim fotelem obraz Matki Boskiej Częstochowskiej i kładą róże, które mieli dać Rodakowi na tej audiencji. Obecni na placu bezustannie się modlą, wielu płacze, wszyscy czekają na komunikaty ze szpitala. Tak samo jest nie tylko w Rzymie, nie tylko we Włoszech, ale w całym katolickim świecie: kościoły otwierają się na całą noc, by przyjąć setki tysięcy modlących się o życie Papieża ludzi. Niepewność trwa jednak aż osiem dni, bo dopiero 23 maja lekarze podpisują komunikat, że życiu Jana Pawła II nie zagraża niebezpieczeństwo. Wraca on do Watykanu dopiero 3 czerwca i w dodatku okazuje się, że musi przejść ponowną operację, co oznacza nowy pobyt w klinice od 20 czerwca do 14 sierpnia. Opuszcza ją zdrowy. Obie turystki też szczęśliwie wyzdrowiały. 
Dożywocie dla zamachowca  
Zamachowiec, Turek Ali Agca, został aresztowany na miejscu zbrodni, dzięki temu, że zaraz po strzałach rzuciła się mu dosłownie na kark stojąca w pobliżu młoda franciszkanka z włoskiego Bergamo, siostra Letizia, i uniemożliwiła mu ucieczkę. Agca krzyczał: "To nie ja, to nie ja". Oskarżonego o próbę zamordowania Papieża, zranienie dwóch turystek, nielegalne posiadanie broni, ukrywanie tożsamości oraz posługiwanie się fałszywymi dokumentami Agcę rzymski sąd przysięgłych skazał 22 lipca 1981 roku na karę najwyższą, czyli dożywocie. Ani Papież, ani Watykan nie skorzystali z prawa do wystawienia w procesie oskarżyciela prywatnego. 
Kto naprawdę za tym stał?   
Domysły i poszlaki na temat powiązań politycznych zamachowca i prawdziwych inspiratorów zbrodni nie ustają do dziś. Wiadomo co prawda, że Agca był związany z terrorystyczną turecką bojówką prawicową "Szare Wilki", a inny jej członek, Oral Celik, zbiegł z placu św. Piotra chwilę po zamachu, ale nie wyjaśnia to, dlaczego "Szare Wilki" miałyby chcieć śmierci Papieża. Najgłośniejszy i najbardziej prawdopodobny był tzw. trop bułgarski, zgodnie z którym zleceniodawcami Agcy miała być bułgarska komunistyczna służba bezpieczeństwa na polecenie (lub z inspiracji) radzieckiej KGB. W roku 1984 doszło nawet do oficjalnego oskarżenia przez włoskiego prokuratora generalnego trzech Bułgarów i pięciu Turków, ale sąd wszystkich ich zwolnił z braku dowodów winy. Po latach okazało się też, że amerykańska CIA dopuściła się zarówno tuż przed zamachem, jak i po nim karygodnych zaniedbań w pracy wywiadowczej: zlekceważono liczne sygnały ostrzegawcze oraz nie potrafiono właściwie zinterpretować uzyskanych informacji. 
Papież wie i wybacza  
Wątpliwości nie ulega natomiast postawa Jana Pawła II. Zaraz po operacji przebaczył zamachowcowi i nazwał go "bratem", zaś 27 grudnia 1983 roku udał się do więzienia Rebibbia, gdzie spotkał się z 400 więźniami. 20 minut spędził w celi z Ali Agcą, z którym rozmawiał w cztery oczy. Nikt nie zna treści tej rozmowy (choć fachowcy od czytania z ruchu warg twierdzą, że druga kwestia Papieża brzmiała: "Kto Pana posłał?"). Sam Papież powiedział, że stanowi ona ich tajemnicę. Wiadomo tylko, że jeszcze raz przebaczył swemu niedoszłemu zabójcy, zaś w lutym 1999 roku zwrócił się do prezydenta Włoch o jego ułaskawienie. Tak też się stało i Ali Agca 13 czerwca 2000 roku opuścił rzymskie więzienie. W 1992 roku nuncjusz papieski w Sofii oświadczył, że Papież "z pewnością zna całą prawdę" o inspiratorach zamachu, "lecz (...) nie ma zamiaru wyjawić tła sprawy. Jan Paweł II jest najgłębiej przeświadczony, że uszedł z życiem za sprawą cudu". I tak właśnie jest: Papież nieraz deklarował, że wie, iż życie zawdzięcza Matce Boskiej Fatimskiej, w której święto doszło do zamachu. Zaprzyjaźnionemu dziennikarzowi powiedział wprost: "Czyjaś ręka strzelała, ale Inna Ręka prowadziła kulę". W rok później Jan Paweł II przybył do Fatimy i złożył na ołtarzu pocisk, który go trafił. Kulę oprawiono w złotą i diamentową koronę Matki Boskiej Fatimskiej. Zakrwawiony pas od sutanny Papież przekazał w darze Matce Boskiej Częstochowskiej. 
W szklanej klatce   
Po zamachu otoczenie Papieża zdecydowało, że Ojciec Święty nie będzie więcej jeździł odkrytym samochodem, a jedynie specjalnym pojazdem z pancernymi szybami. Papież podporządkował się tej decyzji, ale nigdy nie ukrywał, jak jest z niej niezadowolony. A o "szklanej klatce", jak sam nazwał nowe papamobile, powiedział kiedyś Andre Frossardowi: "Wszystkie te środki ostrożności są daremne. Kiedy wychodzę ubrany na biało, stanowię cel, którego nie da się chybić". 










80 URODZINY 



Jan Paweł II nawet w dniu swoich 80. urodzin nie przestał bić rekordów. W dniu 18 maja 2000 msza odprawiona przez Ojca Świętego z okazji Jubileuszu Duchowieństwa oraz urodzin na placu w. Piotra w Watykanie koncelebrowała rekordowa liczba duchownych. Ojca Świętego otaczało 80 ze 149 kardynałów. Dalej stało 250 biskupów. A zamiast spodziewanych 3 tysięcy księży przybyło ich ponad 5 tys. Wszyscy razem czytali słowa mszy. Życzenia w imieniu kościoła papieżowi składał kardynał Dario Catrillona Hoyosa, prefekt watykańskiej Kongregacji ds. Duchowieństwa. "Ja jestem poród was ten, który służy" - powtórzył papież podczas mszy słowa Chrystusa - "Dziękuję Bogu za te 80 urodziny i za to, że dane mi jest mu służyć już ponad 50 lat.". Następnie w wielu językach wiata, w tym po polsku, podziękował księżom za ich pracę. Po mszy Jan Paweł II zjadł uroczysty obiad wydany na jego cześć przez kolegium kardynalskie. Podzielono wtedy ogromny urodzinowy tort, na którym było 80 wieczek.
Wieczorem na zakończenie urodzinowych obchodów zaplanowano koncert w auli Pawła VI w Watykanie "Stworzenie Świata" Haydna. Odegrała go Londyńska Orkiestra Symfoniczna. Przez cały dzień spływały do Watykanu życzenia od głów państw oraz zwykłych wiernych. Do papieża napisali m.in.: Clinton, Gorbaczow, Arafat, Buzek i Aleksander Kwaśniewski, a także zabójca Ojca Świętego Ali Agca. Oprócz z życzeń z całego wiata zjeżdżały dla papieża prezenty Najcenniejszym z nich są największe we Włoszech organy, jakie dla jednego z rzymskich kościołów sprezentował Rutelli. Instrument ma 15 metrów wysokości. Dzień 80 urodzin w e Włoszech był wolny od pracy. Jednak Jan Paweł II już dzień po urodzinach wrócił do normalnych obowiązków. 
W Polsce urodziny papieża obchodzono różnie. Jedną z największych uroczystości był koncert w Wadowicach specjalnie dla Niego zadedykowany. Wystąpili min. Grzegorz Turnał, Kaya, Sojka, Rynkowski. W Wadowicach pojawiły się transparenty "Kochany Ojcze Święty", "Sto lat Ojcze Święty". W uroczystościach uczestniczyli także koledzy Karola Wojtyły. Wspominali piękne chwile, a także śpiewali piosenki, które za lat młodzieńczych razem nucili z Wojtyłą. Ojciec Święty znalazł czas by przemówić do swoich rodaków:
Jan Paweł II









DZIEŃ POWSZEDNI 




Jeszcze nie tak dawno Jan Paweł II wstawał około godz. 5.30, a nawet jeszcze wcześniej. Zaraz po przebudzeniu krótko się gimnastykował, a następnie modlił się w samotności, często leżąc krzyżem przed ołtarzem. Dzisiaj wstaje nieco później, przed godziną 6.00. 
7.30 Msza  < do góry > 
Po porannej toalecie Papież rozpoczyna nowy dzień od modlitwy w swojej prywatnej kaplicy z polskimi siostrami sercankami, które prowadzą mu dom. O 7.30 Jan Paweł II odprawia mszę (dawniej o 6.00), w której bardzo często uczestniczą goście: dyplomaci, politycy, duchowni, ważne osobistości ze świata kultury i nauki, znajomi i przyjaciele Papieża. Wszystkim Ojciec Święty osobiście udziela komunii. 
8.30 Śniadanie   < do góry > 
Po mszy Jan Paweł II rozmawia z jej uczestnikami, niektórych zaprasza na śniadanie, innych na obiad. Nie robił tego żaden z jego poprzedników, gdyż dotąd papieże spożywali posiłki wyłącznie w obecności swoich sekretarzy. 
Często wspólne posiłki mają charakter roboczy - Papież omawia ze swoimi gośćmi ważne sprawy, często zadaje pytania i uważnie słucha odpowiedzi. Zawsze takim spotkaniom - co podkreślają zgodnie wszyscy goście Papieża - towarzyszy miła, serdeczna atmosfera, stwarzana przez Gospodarza. 
9.30 W gabinecie   < do góry > 
Około 9.30 Jan Paweł II udaje się do swego gabinetu. Czyta dokumenty dostarczone mu przez Sekretariat Stanu, opracowuje listy i encykliki. Zazwyczaj dokumenty podpisuje czarnym piórem, ale pod encykliką, aktem papieskim najwyższej rangi, składa podpis piórem koloru złotego. Papież wprawdzie ma komputer, ale raczej go nie używa. Teksty pisze ręcznie, zawsze po polsku, po czym oddaje do tłumaczenia na włoski i inne języki. Tłumaczeniami zajmują się sekretarze, którzy podlegają biskupowi Dziwiszowi. 
Sporo czasu zajmuje Papieżowi lektura codziennej prasy. Na jego biurku codziennie znajdują się gazety w języku włoskim, angielskim, niemieckim, hiszpańskim i, oczywiście, polskim, gdyż Jan Paweł II zawsze jest bardzo zainteresowany tym, co dzieje się w jego Ojczyźnie. Papież w lekturze pogrąża się sam. Nie potrzebuje tłumacza, gdyż zna biegle osiem języków. Natomiast podczas zagranicznych pielgrzymek dla Papieża przygotowywany jest przegląd prasy. Na przykład podczas wizyt w Ojczyźnie taki przegląd w języku polskim i włoskim dla Jana Pawła II i jego świty opracowuje rano Katolicka Agencja Informacyjna. Mimo swoich ponad 80 lat do czytania i pisania Papież nie używa okularów. 
11.00 Audiencje i spotkania   < do góry > 
Zwykle o 11.00 zaczynają się prywatne audiencje i spotkania z gośćmi, które trwają w sumie dwie godziny. 
Zdarza się, że jest ich ponad dziesięć jednego dnia. Papież przyjmuje wielkich tego świata - koronowane głowy, szefów państw oraz zwykłych wiernych. Bardzo często wśród gości są przedstawiciele innych religii, wyznań, a także niewierzący. Ojciec Święty dla wszystkich jest serdeczny i uprzejmy, co często powoduje, że goście otwierają się przed nim. Prezydent Czech Vacláv Havel wyznał po audiencji, że "wyspowiadał się" u Papieża, co oczywiście nie oznacza, że przystąpił do sakramentu, ale wiele mówi o atmosferze rozmowy z Janem Pawłem II. 
Nawet jeśli w audiencji uczestniczy kilkadziesiąt osób, wszyscy mogą liczyć na uścisk dłoni Papieża i na krótką rozmowę. Mimo kłopotów z chodzeniem, Papież cierpliwie, bez żadnego grymasu na ustach obchodzi wokół obszerną przestrzeń swojej biblioteki, aby przywitać się z każdym uczestnikiem audiencji. Spotkanie kończy się zawsze wspólnym zdjęciem z Janem Pawłem II, które robi papieski fotograf Arturo Mari, chociaż czasem biskup Stanisław Dziwisz pozwala również pielgrzymom robić zdjęcia. 
Przed obiadem Jan Paweł II przyjmuje także rzymskich kurialistów, najczęściej z urzędów wyspecjalizowanych w tematyce, którą akurat się zajmuje. Wolne od audiencji są tylko wtorki i niedziele, ale wówczas Papież spotyka się z teologami i przedstawicielami innych nauk. Wyjątkowym dniem jest środa, kiedy odbywa się audiencja generalna, czyli dla wszystkich pielgrzymów przybyłych z całego świata. Miejscem spotkania jest plac Świętego Piotra, a w razie niepogody wierni gromadzą się w Auli Pawła VI i bazylice Świętego Piotra. Pielgrzymi mają okazję jeszcze raz spotkać się z Papieżem w niedzielę w południe, na modlitwie Anioł Pański. 
13.30 Obiad   < do góry > 
Na godzinę 13.30 wyznaczony jest obiad, choć często z powodu przedłużających się audiencji Papież zasiada do stołu dużo później. Nie bez racji jeden z papieskich prałatów mawia: "Z Ojcem Świętym są dwie rzeczy niewiadome do ostatniej chwili - o której godzinie i z kim będzie jadł obiad". Przy tym posiłku jest zazwyczaj więcej zaproszonych osób niż na śniadaniu. Zazwyczj jest bardzo dużo gości z Polski. Dla przykładu - w drugiej połowie listopada 2000 roku, Jan Paweł II przyjął na obiedzie: Lecha Wałęsę, Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Hannę Gronkiewicz-Waltz, Hannę Suchocką, Tadeusza Mazowieckiego i redaktorów: Marka Skwarnickiego i Stefana Wilkanowicza. Czy można się więc dziwić, że jest doskonale zorientowany w sytuacji w Ojczyźnie? Na obiedzie pojawiają się także współpracownicy Ojca Świętego, z którymi omawia on najbliższe plany. Dlatego obiad przedłuża się do 15.00. 
15.00 Spacer i praca  < do góry > 
Po obiedzie Jan Paweł II udaje się na 20-minutową sjestę. Następnie spaceruje z różańcem w ręku, na ogół samotnie, czasami w towarzystwie biskupa Dziwisza. Miejscem przechadzek są Ogrody Watykańskie, choć czasem Jan Paweł II zadowala się spacerem po tarasie swojej rezydencji, gdzie jest bardzo dużo zieleni. O Piusie XII mówiono, że kiedy wychodził na spacer, wszyscy robotnicy watykańscy usuwali mu się z drogi. Natomiast Jan Paweł II wprost przepada za kontaktami z ludźmi i rozmawia z napotykanymi po drodze pracownikami. Po spacerze Papież zabiera się znowu do intensywnej pracy, czasem robiąc krótkie przerwy na modlitwę lub spacer (kiedy miał więcej sił, pozwalał sobie na tylko jedną przerwę między godz. 17.15 a 17.45). Potem przegląda korespondencję, którą przygotowuje mu polska sercanka, siostra Eufrozyna, prowadząca sekretariat prywatny Jana Pawła II. 
Na godzinę przed kolacją Papież omawia aktualne sprawy ze współpracownikami. W tym gronie pojawiają się między innymi szefowie najważniejszych watykańskich urzędów: Włoch, kardynał Angelo Sodano - "watykański premier", czyli Sekretarz Stanu Stolicy Apostolskiej, Niemiec, kardynał Joseph Ratzinger - watykański "stróż ortodoksji", czyli prefekt Kongregacji Nauki Wiary, a do niedawna Murzyn z Beninu kardynał Bernardin Gantin - wówczas prefekt Kongregacji do spraw Biskupów. 
19.30 Kolacja   < do góry > 
Kolacja w domu papieskim jest o godzinie 19.30. Również i tego posiłku Papież nie spożywa sam. Gdy dzieje się coś ważnego na świecie, Ojciec Święty ogląda włoski dziennik telewizyjny. Po kolacji wraca do swego gabinetu, gdzie studiuje dokumenty kościelne, odpisuje na najważniejsze listy i przygotowuje przemówienia na audiencje, które mają się odbyć następnego dnia. 
Przed północą - sen  < do góry > 
Po wieczornej modlitwie Papież udaje się na spoczynek, zazwyczaj między 23.00 a 23.40. Światła w sypialni papieskiej gasną przed północą. Ten rozkład dnia zmienia się, gdy Papież wyjeżdża do letniej rezydencji w Castel Gandolfo, gdzie więcej czasu poświęca na wypoczynek i nie ma oficjalnych spotkań. Jeszcze inaczej - co oczywiste - wygląda to podczas zagranicznych pielgrzymek, kiedy Papież zajęty jest bardziej niż w Watykanie. 
Nie można także zapomnieć, że Jan Paweł II, choć jest głową Kościoła rzymskokatolickiego, wykonuje takie czynności jak każdy ksiądz. Codziennie odprawia mszę, udziela komunii, czasem chrzci i udziela ślubów, a w każdy Wielki Piątek zasiada do konfesjonału w bazylice św. Piotra i spowiada. 














ZNACZKI 





























































CZY WIESZ, ŻE... 













...papież Jan Paweł II biegle włada 7 językami ? Są to; Włoski, Hiszpański, Angielski, Łaciński, Francuski, Niemiecki i Rosyjski... 
...Jan Paweł II jest pierwszym papieżem czytającym bez okularwów. Jest również pierwszym papieżem noszącym zegarek na rękę. Pozatym Karol Wojtyła jest również pierwszym papieżem jeżdżącym na nartach, uprawiającym wspinaczkę górską, pływającym kajakiem, Pierwszym który czysto odśpiewał "Ite, missa est" i pierwzsym w dziejach Słowianinem wybranym na głowę Kościoła. Jest również największym podróżnikiem wszechczasów spośród wszystkich papieży. 
...dzienny przegląd wiadomości z całego świata przygotowuje dla Ojca Świętego zespół księży pracujących w watykańskim Sekretariacie Stanu. Każdego ranka czytają oni około 30 dzienników z Włoch i innych krajów, wybierają artykuły i piszą z nich krótkie streszczenia. Tak przygotowany raport składa się z około 20 stron i składany jest papieżowi każdego ranka o godzinie dziesiątej rano. 
...przydomek Karola Wojtyły brzmi Lolek i został mu on nadany już w dzieciństwie. Nadal używają go jego rodzina i przyjaciele z Polski. 
...w każdą podróż zagraniczną Jan Paweł II, zabiera z sobą pojemniki ze swoją własną krwią. Dzieje się tak, ponieważ ma bardzo rzadką grupę krwi, a w sytuacji krytycznej urzędnicy Watykanu nie chcą polegać na zagranicznych bankach krwi. 
...papież Jan Paweł II ma do swojej dyspozycji basen zbudowany z betonu i szkła na gruntach pałacowych. Lecz jest on czymś więcej niż tylko basenem, ponieważ znajduje się tam także sauna, solarium i sala gimnastyczna.