JERZY JAN KOLENDO

ADAX Z UKŁADU ADHARY

OPOWIEŚĆ FANTASTYCZNA
DLA MŁODZIEŻY
Powieść fantastyczna dla młodzieży, której akcja dzieje
się ok. 2099 r, a dotyczy osiedlania się istot pozaziem-
skich na Ziemi. Powieść napisana jest prostym językiem
zawiera wiele elementów dramatycznych, które podnoszą
jej walor czytelniczy.
PROLOG
Zaczęło się niewinnie i nikt spośród nas nie przy-
puszczał, że stanie się świadkiem dziwnych wydarzeń.
Byliśmy na niedzielnej wycieczce w nadmorskiej
miejscowości położonej wśród sosnowych lasów, na po-
łudniowym brzegu Morza Bałtyckiego. Rozbawieni oraz
trochę już zmęczeni słońcem i wodą, postanowiliśmy
udać się w głąb lasu. W pewnym momencie, tuż przed
zachodem słońca, usłyszeliśmy potężny grzmot. W cią-
gu kilku zaledwie minut pociemniało, a nieboskłon
przecięły zygzaki błyskawic i spadł obfity deszcz. Tak
więc w lesie, zdała od ludzkich siedzib, spotkała nas
zdawałoby się zwyczajna, letnia burza. Tylko nikt się
z nas nie zastanowił, że kilka minut wcześniej, nie by-
ło na niebie ani jednej chmurki.
Padło pytanie, gdzie się schronić, żeby przeczekać
ulewę. Drzewa nie dawały dostatecznej osłony przed
deszczem. Zresztą burza w lesie i to z piorunami, nie
należy do przyjemności. W głębi lądu tak, bowiem za-
instalowane w każdej najmniejszej nawet ludzkiej sie-
dzibie odgromniki ściągały na siebie wyładowania
atmosferyczne, gromadząc je w kondensatorach, które
przekazywano do licznych przetwórni, gdzie ta natu-
ralna energia elektryczna była kierowana do zaspoka-
jania ludzkich potrzeb. Ale w lesie? W takich warun-
kach, każdy z uczestników wycieczki działał na własną
rękę.
Oderwaliśmy się od grupy i błądziliśmy przez pe-
wien czas, dopóki nie natrafiliśmy na zapomniany,
betonowy/bunkier, należący do nielicznych pozostałoś-
ci z okresu wojny rozpoczętej w 1939 roku, a więc
wtedy, kiedy nierozsądny ród ludzki, nie mając wi-
docznie nic lepszego do roboty, toczył ze sobą krwawe
bitwy, o których dzisiaj mało kto pamiętał. Bunkier
liczył sobie prawie sto sześćdziesiąt lat i chcieliśmy
w nim przeczekać mijającą już burzę.
Kiedy zbliżyliśmy się do wystającej nieco nad zie-
mią budowli, a zrobiło się już trochę ciemno, pojawiła
się jakaś postać, wpatrująca w nas trzema trójkątnymi,
olbrzymimi oczami, świecącymi w mroku zielonym,
fluoryzującym światłem. Myśleliśmy, że to któryś z ko-
legów robi głupi kawał chcąc napędzić nam stracha.
Rzuciliśmy się na niego pragnąc wciągnąć go do środ-
ka, ale nagle poczuliśmy się odrętwiali, niezdolni do
uczynienia najmniejszego ruchu. Ogarnęło nas przera-
żenie i przeczucie czegoś niepojętego, co częściowo zro-
zumieliśmy znacznie później.
Ale to już zupełnie inna historia, którą chcę tutaj
opowiedzieć stosując nasze, ziemskie parametry i wy-
rażenia, aby wszystko było zrozumiałe, jak było dla
mnie początkowo niesamowite i fantastyczne...
Już tysiące razy planeta Nex obiegła Adharę, a nę-
kające najazdy Gronów z układu Beroronid nie tylko
nie zmalały, ale stopniowo przybierały na sile, stając
się coraz bardziej niebezpieczne i szkodliwe. Nie było
już wiadomo, kiedy i gdzie nastąpi kolejne uderzenie,
niszczące dorobek cywilizacyjny Dedrumów. O tym, że
dotychczas nie nastąpiła zupełna ich zagłada, zadecy-
dowała twórcza myśl uczonych i konstruktorów, którzy
do dyspozycji pilotów pojazdów rakietowych walczą-
cych z najeźdźcami w granicach rodzimego układu,
postawili bardziej udoskonalone środki rażenia. Była
to jednak broń pozwalająca na odparcie aktów agresji,
opóźniająca ostateczną zagładę, lecz nie przesądzająca
o zwycięstwie. Nawet wprowadzenie do walki najnow-
szych urządzeń obronnych, ssaczy termicznych, nie
rozwiązywało kwestii, a kompletne unicestwienie wspa-
niałej cywilizacji stawało się kwestią... czasu. Nawet
najstarsi mieszkańcy planety Nex nie pamiętali, od jak
dawna trwała ta wojna. Informacje na jej temat, zma-
gazynowane w kryształach głównego dyspozytora na-
uki wyjaśniały, że bardzo długo i właściwie nie wia-
domo, kiedy się zaczęła. Przekazywane z pokolenia na
pokolenie legendy mówiły, że niegdyś, bardzo dawno
temu, między mieszkańcami obu układów planetar-
nych: Beroronid i Adhary panowała zgoda. Organizo-
wane były wspólne wyprawy kosmiczne, pozwalające
na coraz lepsze poznawanie Wszechświata. Statki kos-
miczne startowały z rodzimych planet i po latach
wędrówki w pustce, spotykały się w określonym punk-
cie, łączyły w jedną całość i już wspólnie kontynuo-
wały dalszy lot. W pierwszych stuleciach kosmicznej
współpracy, wiadomości z kosmolotów były przekazy-
wane jako meldunki radiowe, odbierane przez specjalne
stacje odbiorcze stale krążące w granicach obu ukła-
dów. Bowiem uczestnicy tych wypraw nie wracali ni-
gdy. Nauka nie doszła jeszcze wówczas do poziomu po-
zwalającego stosować wiekową hipotermię żyjących
istot. Owszem, po upływie określonego czasu byli przy-
wracani do życia, przeprowadzali korektę lotu, spraw-
dzali materiały zebrane przez automaty w czasie snu
i po wykonaniu tych czynności ponownie zapadali w
sen, z którego już nie było powrotu do grona żywych.
Kosmoloty spełniały swoje funkcje badawcze do koń-
ca, aby wreszcie zginąć gdzieś w przestrzeni między-
gwiezdnej, bowiem przestawały dochodzić jakiekolwiek
•sygnały. I podobno w czasie jednej z takich wypraw,
wśród jej uczestników doszło do nieporozumień. Ko-
smolot i jego załoga nie wykonali nawet części zada-
nia, szybko umilkły sygnały, a obserwatorium między-
galaktyczne zarejestrowało na orbicie statku potężny
wybuch termojądrowy. Tak podobno się to zaczęło, ale
nikt nie znał przyczyn nieporozirmienia, gdyż na ten
temat z kosmolotu nie przekazano ani jednej infor-
macji. Narastało wzajemne zniechęcenie, przestano so-
bie ufać, doszło do ostrych konfliktów, aż wreszcie
ktoś — też nie wiadomo kto — spowodował zniszczenie
międzygalaktycznej stacji obserwacyjnej. Tym samym
zniknęło ogniwo umożliwiające wzajemne i stosunkowo
łatwe porozumiewanie się. Potem przez długi czas pa-
nował spokój, zakłócany rzadkimi meldunkami o poja-
wieniu się w obrębie układu Adhary nieznanych ciał,
uważanych za planetoidy. Ale kiedy jedna z nich zbli-
żyła się zanadto do planety Nex, musiano spowodować
jej zniszczenie przez użycie wiązki promieni wojen-
nych. Nasrąpiła niespodziewana eksplozja i dzięki temu
udało się stwierdzić, że owa planetoida była obcym
statkiem kosmicznym, wyposażonym w potężny ładu-
nek nuklearny, który po zetknięciu się z powierzchnią
planety, mógł spowodować nieobliczalne zniszczenia.
I nawet wówczas nikt nie wierzył, że pojazd wysłali
Gronowie, chociaż wszystko wskazywało na jego przy-
bycie ze strefy układu Beroronid. Zgromadzenie Astrar-
tów — tak nazywali się Dedrumowie między sobą —
zdecydowało się na wysłanie przedstawicieli celem do-
wiedzenia się, kto i po co wysłał pocisk, lecz zawróco-
no ich na początku drogi; Gronowie nie chcieli z ni-
kim się spotkać. Oświadczyli jedynie, że Dedrumowie
zapłaoą za zniszczenie obserwatorium międzygalaktycz-
nego oraz statku, który — rzekomo przez pomyłkę au-
tomatów sterujących — znalazł się w pobliżu planety
Nex. Obie przyczyny były zmyślone, a miały na celu
uzasadnić przyszłe, agresywne, poczynania Gronów.
Wiadomości Astrartów, skoncentrowane w dyspozy-
torze nauki, zaczynały się od momentu zniszczenia
statku kosmicznego. Od tego też okresu, osiągnięcia
naukowe pozwalały na dokładne rejestrowanie każdego
zjawiska zachodzącego w układzie Adhary, w skład któ-
rego — poza planetą Nex — wchodziły inne ciała i pla-
nety znajdujące się_w początkowej fazie penetracji
i zagospodarowywania bądź do tego celu nieprzydatne.
Życie w wysoko rozwiniętej formie cywilizacyjnej ist-
niało tylko na Nex. I teraz, na skutek agresji, mogło
ulec całkowitemu zniszczeniu, do czego nie wolno była
dopuścić.
ROZDZIAŁ I
Derex, zastępca Wielkiego Dedruma, poruszył się nie-
cierpliwie. Denerwowały go wywody zwalistego Prexa,
przewodniczącego rady uczonych. Mówił wprawdzie
o nowym środku niszczycielskim zdolnym do wychwy-
tywania celów już w jonosferze, a więc znacznie lep-
szym od termicznych ssaczy znajdujących się w wielu
wybranych punktach planety Nex, ale sposób przeko-
nywania zgromadzenia był istotnie denerwujący. Prze-
cież nic nie stało na przeszkodzie, żeby swoje myśli
przekazywał w sposób usystematyzowany, przechodząc
od jednego punktu i argumentacji do drugiego. Prex
czynił odwrotnie: coś zaczynał, przerywał, wysuwał ja-
kiś wniosek, lecz go nie kończył i znowu powracał do
punktu wyjściowego. Mózgi zebranych Astrartów były
zdolne do rejestrowania tych przeskoków i układania
relacji w wiążącą się całość, ale nawet krótki chaos
myślowy nie należał do przyjemności w społeczności
spokojnej, nie umiejącej o czymś rozprawiać w sposób
nieskoordynowany.
Zresztą i tak niczego nie uratuje — pomyślał wstrzą-
śnięty grozą przybliżającej się zagłady. Impuls ten prze-
kazany natychmiast innym uczestnikom zgromadzenia
spowodował ich zaniepokojenie. Nawet Prex zawahał
się przez moment.
— Proponuję, żeby przejść do rozważań w sposób
słowny i wyłączyć się z przejmowania myśli — powie-
dział głośno Derex. — Szanowny Prex przedstawia nam
swój pomysł w sposób długi i zawiły, więc należy so-
bie ułatwić jego przyjmowanie przez równie długie
kojarzenie, wyłączając systematyzatory myślowe.
Zgodzili się na odmienny sposób dyskusji i dalsze
obrady toczyły się już głośno.
Derex wyłączył się całkowicie. Chciał pozostać sam
ze swoimi myślami. Zresztą ilekroć sprawy istnienia
wymagały naglących decyzji, a te stawały się ostatnio
coraz częstszą koniecznością, przejmował go przykry
dreszcz, będący przejawem rozumienia bezsilności.
Ogólnej bezsilności. Nie chciał, jśeby jego wewnętrzne
zaniepokojenie i zanik wszelkich nadziei wpływał de-
prymująco na innych, oczekujących od niego słów o-
tuchy a nie zwątpienia.
Rozejrzał się dokoła.
Członkowie zgromadzenia Astrartów siedzieli półko-
lem przed jego wnęką, stanowiącą największe wgłębie-
nie elipsoidy tarasu, wybiegającego nad obszerną doli-
nę otoczoną wzgórzami. Między nimi rozłożyło się wi-
doczne stąd miasto. Właściwie to widać było jedynie
budowle w formie kielichów, ale i one dawały pojęcie
0 wysokim stopniu cywilizacyjnym istot, vktóre swoją
planetę potrafili urządzić w sposób doskonały, zapew-
niając jej mieszkańcom spokojne i długie istnienie.
Na różowym niebie ukazała się iglica nieprzyjaciel-
skiego statku. Wypuszczona z niego smuga drgań nad-
zwyczajnej częstotliwości, uderzyła w pobliskie wzgó-
rze, na którego zboczach znajdowały się budowle
1 wznieciła ogromne kłęby rudego kurzu. Statek patro-
Iowy Gronów atakował iglicą następne wzgórze, kiedy
dostał się w zasięg ssaczy termicznych broniących mia-
sta. Potężna eksplozja rozjaśniła na ułamek sekundy
atmosferę, ale nie wyrządziła nikomu żadnej krzywdy:
ssacze termiczne natychmiast zneutralizowały skutki
wybuchu, koncentrując je w jednej chmurze, która zo-
stała wessana przez urządzenia.
Derex ani na moment nie zmienił swojej pozycji. Po-
dobnie jak inni uczestnicy zgromadzenia, spokojnie
przypatrywał się atakowi i obronie. Tu, gdzie się znaj-
dowali, nic im nie groziło. Ale tylko tu, na tarasie
i w jego najbliższym zasięgu założone zostały instalacje
zmieniające kierunek lotu każdego pocisku. Nie można
było zainstalować je wszędzie, bowiem ilość diadamu,
tego najrzadszego pierwiastka Wszechświata, odkrytego
niegdyś na sąsiedniej, niezamieszkałej planecie Nedem,
była tak znikoma, że nie pozwalała na wykonanie więk-
szej ilości aparatury emitującej promienie odpychają-
ce obce ciała znajdujące się w jej zasięgu. A należało
chronić i bronić przede wszystkim mózgu Nex: ośrod-
ka koncentrującego dokonania uczonych oraz aparatu-
rę Centralnego Dyspozytora Nauki i Centralnego Ośrod-
ka Kojarzenia Zjawisk Międzygalaktycznych, bez któ-
rych planeta już dawno stałaby się łatwym łupem na-
jeźdźców.
Dopiero po zniszczeniu statku patrolowego Gronów
i zlikwidowaniu chmury atomowej, która przybierając
kształt rozszerzającego się warkocza zniknęła w otwo-
rze niewidocznego stąd ssacza, Derex zmienił pozycję.
Jego ciężka, jakby galaretowata powłoka zakończona
owalem mieszczącego mózg, uniosła się z wnęki.
— Czułem, jak wasze ciała zrobiły się mniejsze,
a ośrodki centralnego układu nerwowego przestały na
chwilę działać. Ogarnął was strach chociaż wiecie, że
w tym miejscu nic złego nie może się wydarzyć. Boi-
cie się, ale łatwo to wytłumaczyć. Zastanowiło mnie
jednak co innego. Posiadamy zdolność przystosowania
się do aktualnych warunków, będącą wynikiem rozwi-
nięcia się drogą ewolucji naszych organów i powłok.
Ośrodki mózgowe potrafią przechwycić obce fale ra-
diowe lub elektromagnetyczne. Dlaczego więc nie otrzy-
mały sygnału o zbliżającym się kosmolocie? I dlaczego
nie zasygnalizowano nam tego zjawiska z Centralnego
Ośrodka Kojarzenia Zjawisk Międzygalaktyoznych? Co
to może oznaczać?
— Jest tylko jedna możliwość — odezwał się Pato,
będący jednym z najbardziej doświadczonych członków
zgromadzenia. — Istnieje prawdopodobieństwo, że Gro-
nowie opanowali jedną z naszych planet i założyli na
niej bazę wypadową. Urządzenia nastawione na układ
Beroronid nie mogły więc przechwycić sygnałów po-
chodzących z naszego układu. Albo też Gronowie ko-
rzystają z materiałów, których nasze urządzenia nie
potrafią wykryć. W takim razie — to początek końca.
—¦ Nie wierzę w istnienie takich materiałów — zao-
ponował Prex. — Układ Beroronid, podobnie jak Ad-
hary, składa się z identycznych składników, chociaż
dzielą nas setki lat świetlnych międzygwiezdnej prze-
strzeni. Bardziej do przekonania trafia hipoteza wyko-
rzystywania przez Gronów jednej z planet naszego
układu i nad tym trzeba się zastanowić. Proponuję,
żeby po zakończeniu rozważań dotyczących projektu
nowej broni, zająć się sprawą wysłania ekspedycji na
Nedem. Przemawia za tym kilka względów: znajduje
się najbliżej Nex oraz posiada minimalne złoże diada-
mu, który jeżeli dostanie się w ręce Gronów, może uni-
cestwić wszelkie wysiłki obronne. W tej chwili nasze
centrum jest bezpieczne, lecz co będzie jutro?
Oczy zebranych kierowane jedną myślą utkwione
były w niebo, na którym przed chwilą rozegrała się
walka. Oczy potrójne, dziwne, tworzące równoramien-
ny trójkąt osadzony u wierzchołka czegoś, co można
byłoby określić mianem głowy. Nie odbijały się -w nich
żadne uczucia, były zimne i nieruchome jak soczewki,
zamykające się raz po raz cienką błoną.
— Zdolność rozrodcza zmalała, żyje już tylko około
dwunastu tysięcy Dedrumów. Nic nie może nas uchro-
nić od zagłady. Musimy postawić sprawę otwarcie: je-
steśmy zgubieni, bo bezsilni... — Derex kontynuował
rozważania.
— Twierdzenie Derexa jest pozbawione logicznego
uzasadnienia. — Prex zdenerwował się, co u istot jego
pokroju należało do wyjątków. — Stał się wygodny
i nie potrafi myśleć tak jak dawniej. Jego pesymizm
niweczy wysiłki zmierzające do szukania sposobów ra-
tunku. Faktem jest, że od lat znajdujemy się w od-
wrocie, ale zwycięstwa Gronów nie przychodzą im
łatwo. Wystarczy sobie przypomnieć, ile nieprzyjaciels-
kich statków unicestwiły ssacze próżniowe. Mamy
miejsce do którego nie dotrze żaden pocisk, znajduje-
my się w przededniu skonstruowania jeszcze lepszych
urządzeń, pozwalających nie tylko na obronę, lecz
i atak. Trzeba jedynie zatwierdzić projekt i przyśpie-
szyć budowę magnegalitu, tak bowiem rada uczonych
nazwała nową broń. Jest to urządzenie wysyłające im-
pulsy na taką odległość, że każdy kosmolot lub pocisk
znajdujący się w znacznej odległości od Nex dostanie
się w ich zasięg. W ślad za impulsem poleci w prze-
strzeń igieryt, pocisk, który nigdy nie zboczy z toru lo-
tu, a wysyłający promienie zdolne zniweczyć każdą
przeszkodę znajdującą się naprzeciwko. Zniszczenie
nastąpi w naszym układzie, bowiem pociski spotkają
się w połowie odległości pomiędzy Nex a uchwyconym
przez magnegalit przedmiotem. Ale to nam zupełnie
nie przeszkadza.
— Kiedy zakończycie budowę? — zapytał Derex.
— Zanim Nex dwukrotnie obróci się wokół swojej
osi, będziemy gotowi. Pod warunkiem, że na ten czas
zgromadzenie przekaże do dyspozycji rady uczonych
Centralny Dyspozytor Nauki.
— To niemożliwe!
— To konieczne! W przeciwnym razie praca będzie
trwała znacznie dłużej. Muszę dodać, że jednocześnie
możemy skonstruować sześć takich urządzeń, co po-
zwoli na objęcie pasem obrony nie tylko miasta, ale
połowę planety.
— Wyłączenie dyspozytora nauki uniemożliwi wyko-
rzystanie ssaczy w czasie ataku.
— Dlatego proponuję, żeby na ten czas zmobilizować
wszystkich pilotów kosmicznych. Muszą krążyć nad
Nex i bez względu na straty likwidować wrogie obiekty
zbliżające się do planety.
— Wielu zginie...
— Giniemy, lecz nie możemy bezczynnie czekać, li-
cząc tylko na ssacze próżniowe i stwarzanie coraz to
nowych możliwości obronnych tu, na planecie. Trzeba
szukać innych rozwiązań — argumentował Prex i do-
dał: ¦— Gronowie atakują dwa, trzy razy na dobę.
Zastępca Wielkiego Dedruma rozejrzał się po zebra-
nych i zapytał:
— Co na to zgromadzenie?
Wtedy odezwał się Adax, najmłodszy członek zgro-
madzenia Astrartów.
—- Trzeba zgodzić się na propozycję. Chciałbym tyl-
ko uzupełnić wniosek Prexa i zaproponować, żeby gru-
pa kosmitów wyposażona w miotacze neutronów zaata-
kowala Nedem, z której — jak wynika z obliczeń —
mogą startować aparaty Gronów. Jeśli ich tam nie
znajdą, polecą w kieruku Polix — to równie blisko.
Natomiast wszyscy Astrarci, bez wyjątku, nie powinni
wychodzić na powierzchnią do czasu zakończenia prac
przy konstruowaniu oraz instalowaniu magnegalitów.
I do naszego powrotu — dodał po chwili.
— Co na to zebrani? — powtórzył Derex. — Są dwie
propozycje. Jako zastępca Astraxa, mający pierwszeń-
stwo głosu — wyrecytował tradycyjną formułkę —
proponuję przyjąć wniosek Adaxa.
Nikt nie oponował. Tylko Adax pochylił się, żeby
z jego trojga oczu nie wyczytano błysku wzruszenia.
Była to bowiem jego pierwsza propozycja zgłoszona
przed zgromadzeniem. I została przyjęta.
Derex ogłosił przerwę w obradach.
Astrarci podnieśli się z ław wykonanych z brył la-
wy, ale wygodnych, dostosowanych do budowy zwa-
listych postaci, okrytych szarymi, srebrzącymi się ma-
towo kombinezonami. Z korpusów wyrastały długie,
chwytne kończyny górne, którymi posługiwali się nie-
zwykle zręcznie. Ciekawe były dłonie podobne do lek-
ko wklęśniętych niecek, zaopatrzone w siedem długich,
twardych, zginających się palców. Odnóża dla odmiany
były grube i szerokie u podstawy, zaopatrzone w przy-
ssawki mocno przylegające do każdego podłoża. Pomi-
mo ciężkiej budowy byli zręczni. Jedni znikali w szy-
bie prowadzącym w głąb planety, inni znów udawali
się do stojących na krawędzi tarasu małych, okrągłych,
przypominających dyski pojazdów, które bezszelestnie
unosiły się w górę, aby po chwili zniknąć w płaszczyz-
nach miejskich kielichów, owych nadziemnych budowli
prowadzących w głąb planety, gdzie znajdowały się
obecnie siedziby Dedrumów. Niegdyś wszyscy mieszkali
na powierzchni. Konieczność zmusiła do zejścia niżej,
gdyż tylko w ten sposób można było przetrwać wielo-
setletnią wojnę i ocalić resztki wspaniałej cywilizacji.
Opuszczali bezpieczną siedzibę zgromadzenia chcąc się
zorientować, czy ich bliskim nic się nie stało. Wszak
pocisk Gronów zniszczył jedno ze wzgórz.
Na tarasie pozostał Adax, do którego zbliżył się De-
rex pytając:
— A jaka będzie twoja rola po przyjęciu wniosku?
— Jestem kosmitą i polecę walczyć! — odpowiedział.
Derex zastanowił się. Adax wyczuł, że z kimś w
myślach rozmawia, ale niczego nie potrafił przejąć.
Jego mózg nie przyjmował fal myślowych rozmówcy.
Czekał, chociaż interesowało go, z kim porozumiewał
się Derex.
— Chodź, pójdziesz ze mną — rzekł głośno zastępca
Wielkiego Dedruma.
— Dokąd?
— Tu, na dół. Chce z tobą rozmawiać Wielki De-
drum.
— Dlaczego?
Adax był zdziwiony. Jak długo żył, nie widział
Astraxa, nie kwestionowanego przywódcy Astrartów.
Zresztą, nie tylko on jeden. Od dziesiątków lat Wielki
Dedrum nie pokazywał się nawet na posiedzeniach
zgromadzenia, chociaż pełnił w nim najwyższą funkcję
przewodniczącego. Wszystkie obowiązki wykonywał w
jego imieniu Derex, należący do tej garstki Astrartów,
która potrafiła porozumiewać się z Astraxem i go wi-
dywać. Bowiem wielki Dedrum był tak wiekowy, że
nawet najstarsi, żyjący dotąd Astrarci, słyszeli o nim
już jako o starcu. Ile żył lat, nikt nie wiedział i nie
próbował dociekać. Był zawsze. Tyle, że od bardzo dłu-
giego czasu przestał pokazywać^się publicznie. Nielicz-
ni wiedzieli, że poruszał się z wielkim trudem. Dlate-
go zamknął się w podziemiach pałacu zgromadzenia
i tam, mając do dyspozycji wiele aparatów naukowych,
w tym Centralny Ośrodek Kojarzenia Zjawisk Między-
galaktycznych zwany w skrócie „Cexem", włączał się
swoim mózgiem w pracę czułych urządzeń, korygując
ich funkcjonowanie, bowiem bogate doświadczenia ży-
ciowe Wielkiego Dedruma okazywały się czasami bar-
dziej przydatne, niż zalecenia oparte na skomplikowa-
nych wyliczeniach krystalicznego, lecz sztucznego prze-
cież mózgu. Astrax nigdy nikogo nie przyjmował, a je-
śli czegoś potrzebował, przekazywał w myślach swoje
dyspozycje wybranej jednostce i sprawa była załatwio-
na, bez konieczności przeprowadzania wzajemnej roz-
mowy. W myśl praw Astrartów, słowo lub myśl Wiel-
kiego Dedruma nie podlegały żadnej dyskusji. Gdyby
komuś polecił unicestwić się, ten uczyniłby to bez wa-
hania wierząc, że tak trzeba. Dlatego Adax z niepoko-
jem przestępował próg dużej, widnej i pustej sali w
podziemnej części pałacu, do której zaniósł ich ru-
chomy chodnik.
— Podejdźcie bliżej — rozległ się cichy głos.
Adax jeszcze nikogo nie widział. Dopiero gdy Derex
pchnął go lekko w stronę wklęsłego, matowego ekranu
zajmującego jedną ze ścian i zlewającego się z tłem,
dostrzegł dużą bryłę wykutej ławy, na której spoczy-
wała jakaś postać.
— Nigdy mnie nie widziałeś, prawda. — Głos był
stanowczy, lecz łagodny i miękki. — Dlatego będę
z tobą rozmawiał osobiście! Chcę, żebyś wyraźnie po-
jął to, o czym mówił mi Derex.
Adax skupił się na tej postaci, w której uwagę zwra-
cały tylko oczy. Głowa była sucha i pomarszczona, że
wydawała się maleńka wobec ogromu trójkątnego
blasku. Widział także ręce oparte na licznych przycis-
kach znajdujących się po obu stronach skalnego łoża.
Resztę ciała pokrywała matowa, srebrzysta powłoka,
taka sama, jaką nosili wszyscy Astrarci.
— Spójrz na ekran — powiedział Wielki Dedrum.
W sali zrobiło się nieco ciemniej. Na olbrzymiej
płaszczyźnie ujrzał mgławicę, z której wyłoniły się zna-
ne kontury.
— To Nedem — powiedział.
— Słusznie. To Nedem oglądana przeze mnie zaw-
sze wtedy, kiedy spodziewamy się ataku Gronów. I ni-
gdy nie zdarzyło mi się ujrzeć, żeby startowały z niej
jakieś rakiety. Dopiero dzisiaj, kiedy przysłuchiwałem
się waszym obradom, już po ataku, włączyłem ekran
i w pobliżu planety ujrzałem smugę, która nie mogła
być niczym innym, jak śladem pozostawionym przez
dyszę pocisku. Widocznie jeden uległ uszkodzeniu,
musiał zawrócić i wchodząc w gęstą atmosferę planety
zdradził miejsce pobytu. Znajduje się ono po niewi-
docznej stronie Nedem, lecz gdybyś mógł widzieć całą
planetę, cały jej obrót, to i tak niczego nie dostrzeżesz.
Kosmodrom Gronów na pewno znajduje się pod po-
wierzchnią, tam, gdzie była kopalnia diadamu. Nie
znają tego pierwiastka, lecz na pewno interesuje ich
dlaczego budowaliśmy kopalnię. Mogą się domyśleć,
a to byłoby równoznaczne z naszą katastrofą. Wierzę,
że Prex i uczeni odsuną klęskę na pewien czas, lecz
chcąc się zabezpieczyć na przyszłość, trzeba nie tylko
oczyścić Nedem i zainstalować na niej ssacze termicz-
ne i magnegality, jak również uzupełnić zapas diada-
mu. Właściwie to nie mamy żadnego zapasu i nie wie-
niy, czy jeszcze znajdziemy diadam, gdyż w starej
kopalni pozostały tylko jego ślady. Wystarczająco du-
żo, żeby wskazać Gronom do czego służył, za mało,
żeby nam pomóc. Bez diadamu, szansa na skonstruo-
wanie dostatecznej ilości magnegalitów są żadne. Czy
już rozumiesz o co chodzi?
— Rozumiem. Trzeba zniszczyć kopalnią diadamu
z kosmodromem Gronów w taki sposób, żeby nie wy-
szedł stamtąd żaden sygnał oraz znaleźć diadam.
— Przeciwnie — wtrącił się Derex — najpierw trze-
ba znaleźć diadam, a później zniszczyć Gronów lub
planetę.
— Całą planetę? — zdziwił się Adax.
— Tak. Całą planetę, jeśli okaże się to konieczne,
aby na zawsze zlikwidować możliwość utworzenia w
pobliżu Nex pola startowego Gronów.
— To chyba niemożliwe...
— Tak, to niemożliwe — powtórzył Astrax. — Dla-
tego nie daję nikomu rozkazu, tylko chcę porozmawiać.
Taka wyprawa, to pewna samozagłada.
Adax zamyślił się. Nie chciał ginąć, chociaż życie na
Nex było ostatnio trudne i niebezpieczne. W domu
czekała Exa, która wkrótce miała dać życie jego po-
tomkowi. Świat Dedrumów jest taki piękny. Gdyby nie
Gronowie, jak przyjemnie byłoby żyć pod wielką
i wspaniałą Adharą, ogrzewającą ich układ od niepa-
miętnych czasów, od prapoczątków istnienia. Ale po
co marzyć? Wszak jest członkiem zgromadzenia i musi
myśleć przede wszystkim o innych. To jego rola.
— Tak, to twoja rola — przytaknął Astrax. — Myś-
lisz prawidłowo. Tylko że nie chcę rozkazywać. Co za-
mierzasz teraz uczynić?
— Chcę zobaczyć Nedem ze wszystkich stron. Każde
pasmo górskie, wąwóz. Mam pewien plan, ledwie się
rysuje, ale zanim go wyjawię, muszę obejrzeć planetę.
I bardzo proszę o nie łączenie się z moim mózgiem.
Chcę patrzeć i być sam. Zupełnie sam — odpowiedział
Adax.
Wielki Dedrum spojrzał na niego dziwnie ciepło.
— Będziesz sam w tej sali. Tylko ze^mną, bo trudno
mi się poruszać, a poza tym mogę ci pomóc nie tylko
w obsługiwaniu „Cexa". Znam Nedem, jak nikt spoś-
ród nas. A teraz przekaż Exie, "że zostajesz w pałacu.
Astrax nacisnął jedną z licznych dźwigni, przesunął
ją. Ekran rozjaśnił się jeszcze bardziej, a obok Adaxa
pojawiło się skalne łoże.
— Siadaj, patrz i myśl...
ROZDZIAŁ fl
Mózg Adaxa pracował. Przetwarzał obrazy widziane
na ekranie, wbijał w pamięć każdy widzialny szcze-
gół. Mógł wprawdzie zażądać ponownego pokazania
planety Nedem, ale najpierw chciał sobie utrwalić
ogólny widok, a dopiero później poznać drobne, lecz
istotne szczegóły. Zasłonił oczy powiekami, aby nie
rozpraszało uwagi. Stracił poczucie czasu, zaabsorbo-
wany tylko jednym pragnieniem — poznać wszystko.
Obraz Nedem poszeregowany na wycinki utrwalał się
coraz bardziej. I kiedy mógł stwierdzić, że przyswoił
sobie to, co widział, otworzył oczy.
— Chcę zobaczyć Nedem z bliska i dokładnie po-
znać tereny znajdujące się wokół kopalni. Kiedy uka-
żą się na ekranie, będę mówił, a to co powiem, proszę
utrwalić na mnemotonie.
— Żądanie słuszne, więc patrz i mów — odpowie-
dział Astrax.
Ekran ponownie rozjaśnił się srebrzystą poświatą,
aby po chwili ukazać powiększającą się bryłę planety.
Była coraz większa, zajęła sobą cały ekran. Miał przed
oczami pasmo wysokich gór, które ginęły gdzieś na
bokach ekranu, ukazując dna licznych wąwozów i płas-
kowyżów.
— Musisz poczekać, aż Nedem wykona pełny obrót.
Teraz obserwuj dokładnie, zwłaszcza okolice po prawej
stronie. Zobaczysz rozległą równinę zwaną Parsem,
,później kolejno góry, a tuż za nimi znajduje się ko-
palnia.
Widziane obrazy przesuwały się coraz bardziej w
lewo, na ich miejscu pojawiały nowe, przedstawiające
różne okolice planety. Oczy Adaxa oglądały, a mózg
rejestrował wszystkie szczegóły. Odezwał się wtedy,
gdy ujrzał szczyt pasma za którym znajdowała się ko-
palnia.
— Nie można zatrzymać obrazu?
— Nie można. Nedem obraca się w przeciwnym kie-
runku do naszej. Jeszcze nie jeden raz będziesz oglądał
to pasmo — odpowiedział Wielki Dedrum.
— To nic. Mówię.
W tym momencie Astrax nacisnął mały guzik mie-
niący się nikłym, zielonkawym blaskiem. Do Adaxa
przysunął się aparat przypominający małą skrzynkę.
— Mówię — powtórzył Adax. — Chcę, żeby na Ne-
dem udała się wyprawa złożona z sześciu pocisków
kierowanych nie przez automaty, lecz kosmitów. Dys-
pozytor nauki musi tak obliczyć orbitę i czas lotu, żeby
do planety i kopalni zbliżyć się lecąc zgodnie z obro-
tem planety, od strony widocznej z układu Beroronid.
Trzeba przewidzieć, że z tamtego kierunku mogą pły-
nąć nowe pociski lub kosmoloty. Jeżeli tak, mogą nas
dostrzec. Kosmici zejdą nisko nad teren kopalni, ale
niczego nie zaatakują. Mogą tylko niszczyć te pociski
znajdujące się w locie, które ewentualnie wystartują
z Nedem lub zbliżające się od strony Beroronid, co ra-
czej wątpliwe. W tym samym czasie ja polecę na Ne-
dem z przeciwnego kierunku, od strony nocy i wylą-
duję w górach po lewej stronie w takim miejscu, żeby
nikt nie mógł mnie ujrzeć i usłyszeć. Jeśli walki nie
będzie, to dobrze; Gronowie lub ich automaty zareje-
strują kilkakrotny przelot grupy rakiet. Jeśli juto-
miast wywiąże się walka, chociaż nie sądzę, żeby Gro-
nowie chcieli ujawnić swój pobyt na Nedem, to kosmici
odciągną ich na oświetloną część planety, jak najdalej
od krawędzi nocy. Zaabsorbowani walką, tym bardziej
nie powinni mnie widzieć. Tylko w ten sposób można
wykonać pierwszą część zadania: dostać się bezpiecznie
do Nedem.
— Pomysł niezły, chociaż trudny do zrealizowania.
Lecąc w przeciwnym kierunku będziesz musiał wy-
trzymać ogromne przeciążenie.
— Jestem kosmitą i mój organizm jest bardziej
przystosowany do przeciążeń niż ciała innych Astrar-
tów. Mogę latać bez osłony regulującej ciśnienie.
' — Nie powinieneś lekceważyć życia — zauważył
Astrax.
— W tym wypadku muszę — odpowiedział. — Osło-
na zajmuje trochę miejsca, krępuje ruchy, a ja zabiorę
ze sobą wiele przyrządów potrzebnych nie tylko do
znalezienia diadamu, ale zniszczenia kopalni.
— Zamierzasz wziąć rozpraszacz?
— Tak.
— Nie udźwigniesz. Musisz zabrać do rakiety robo-
ta.
— Za mało w niej miejsca. Uczeni muszą skonstruo-
wać taki rozpraszacz, żebym mógł go utrzymać w jed-
nej ręce.
— Zginiesz przez promieniowanie.
— Może nie zginę. Nie chcę siebie unicestwiać bez
potrzeby ani przed wykonaniem zadania, ani też póź-
niej.
__ Twój organizm nie wytrzyma takiej dawki pro-
mieniowania — powtórzył Astrax.
__ W normalnych warunkach gram stężonego jono-
ksytu musi się znajdować w osłonie o ciężarze jednej
tony; czego nie uniesie nawet kilku Astrartów. Jestem
bardzo silny, ale osłona musi ważyć dziesięciokrotnie
mniej.
— Wówczas promieniowanie wyniesie około pięciu-
set jednostek, a to ciebie unicestwi w ciągu krótkiego
czasu.
— Zapomniałeś, że mój ojciec był fizykiem i mło-
dość przeżyłem w atmosferze naładowanej wieloma
jednostkami. Mój organizm przyzwyczaił się do dużych
dawek promieniowania i przez krótki czas, nawet pięć-
set jednostek nie powinno mi zaszkodzić. Znam siebie.
— Będziesz nosił ze sobą broń przez cały czas?
— Nie. Ukryję w pobliżu rakiety i pójdę z przyrzą-
dami szukać diadamu. Zabiorę tylko rozpraszacz ne-
utronowy, który pozwoli na obronę i bezbłyskowe uni-
cestwienie tego, kto będzie chciał mi przeszkodzić.
Później wrócę po pocisk.
— I będziesz go niósł na sobie...
— Będę. Ale w kopalni na pewno znajdę zużyte
osłony chroniące przed promieniowaniem. Wezmę kilka
i w ten sposób zmniejszę działanie promieniowania
o połowę lub może nawet więcej.
— Niosąc pocisk będziesz bezbronny. Nie udźwig-
niesz.
— Wiem. Wtedy, jeżeli ktoś mi przeszkodzi, unice-
stwię siebie razem z kopalnią.
Wielki Dedrum spojrzał z podziwem na najmłodsze-
go członka zgromadzenia.
— Mądrze to obmyśliłeś, lecz zapomniałeś, że ma-
i
żesz do niej nie dojść. Co wtedy? Bezużyteczne samo-
unicestwienie? A jeśli nie chcesz ginąć, to gdzie się
ukryjdsz?
Adax zastanowił się.
— O tym nie pomyślałem. Ta druga część planu
jest niewykonalna.
— Właśnie, niewykonalna — powtórzył Wielki De-
drum.
— Pozwól mi to jeszcze raz przemyśleć.
— Myśl, a ja wyłączę ekran i siebie — powiedział
Astrax, przesuwając kilka dźwigni.
Projekt Adaxa był dobry, lecz przy założeniu, że
dotrze na miejsce i sam zginie. Tylko że zbyt kochał
swoją piękną planetę. Musiał jeszcze raz przemyśleć
wszystko od początku i znaleźć inne rozwiązanie.
Upłynęło sporo czasu, kiedy powiedział:
— Znów mówię, włącz mnie.
Astrax skrzywił się w niewyraźnym skurczu.
— Włączyłem.
— Uczeni muszą skostruować rozpraszacz w takiej
osłonie, o jakiej mówiłem poprzednio, lecz nie będę go
dźwigał. Pierwsza część planu nie ulegnie zmianie.
Wylot, atak, moje lądowanie i poszukiwania diada-
mu — jak poprzednio. Po wykonaniu tego* zadania, co
potrwa około czterech obrotów Nex, należy powtórzyć
atak. Ja go usłyszę i wtedy wystartuję z przeciwnego
kierunku i uderzę rozpraszaczem z góry, po przelece-
niu nad terenem kopalni. Dlatego pocisk musi posia-
dać urządzenie naprowadzające, które raz przeze mnie
ustawione, musi uderzyć w kopalnię. Nastąpi wybuch,
ale mnie nic się nie stanie. Będę wtedy daleko. Tylko
trzeba ostrzec naszych kosmitów, żeby przy drugim
ataku nie zbliżali się do Nedem niżej dwudziestu kilo-
metrów.
.— To już bardziej mi się podoba. A jeżeli nie znaj-
dziesz diadamu?
— Zniszczę kopalnię... Może uda mi się przeżyć w
jej sztolniach? Tam mnie znajdziecie.
Astrax zastanowi! się.
— Ten wybuch, to smutna konieczność. Nawet mały
pocisk skazi część planety co najmniej na dwa pokole-
nia. A Nedem jest jedyną, na której może znajdować
się diadam. Naturalnie, będzie można pracować w
osłonach, ale to poważne utrudnienie.
— Może źle szukaliście? — spytał Adax.
— Układ Dedrumów składa się z planety Nex, Ne-
dem oraz Fety, Asty i Gery. Ale tylko Nex jest plane-
tą istot żyjących, gdyż inne nie nadają się do tego, że-
by stworzyć na nich jakiekolwiek życie. Są martwe,
bez wody i roślinności — same skały. I tylko Nedem
posiada diadam i atmosferę.
— Mały jest nasz układ...
— Bardzo mały i dlatego mogliśmy dokładnie zba-
dać wszystkie planety wraz z ich satelitami. Jesteśmy
jednym z najmniejszych układów Wszechgalaktyki.
Najbliższy nam, Beroronid, z którym niegdyś żyliśmy
w zgodzie, jest odległy o trzysta parseków i żeby po-
konać tę przestrzeń, należy lecieć z szybkością równą
prędkości światła przez pięćdziesiąt siedem obrotów
Nex wokół Adhary. Dlatego dziwię się, że pomimo
ogromu dzielącej nas przestrzeni kosmicznej, Gronowie
tak bardzo nas nienawidzą.
— Może coś się tam stało?
— Może. Tego nikt się nie dowie.
— Czy u nas także istniała kiedyś nienawiść?
A właściwie, co to takiego jest? — spytał Adax.
Wielki Dedrum znów zmarszczył się w skurczu ma-
jącym znamionować uśmiech.
— NienaWiść, to takie zadowolenie ze zniszczenia
jednej żywej istoty przez drugą, lub szkodzenie sobie
względnie innym bez uzasadnionego celu. To tak, jak-
byś poszedł teraz do siebie i unicestwił Exę, bo nagle
nie możesz na nią patrzeć. Pytasz, czy była u nas?
Kiedyś, tak. Dawno i nie za mojej pamięci, na tej pla-
necie istniało nie tylko jedno miasto, jak teraz. Nie
mieliśmy tak wysoko rozwiniętej techniki, wszyscy
musieli pracować na wyznaczonych przez radę sta-
nowiskach, chociaż najcięższą pracę wykonywały auto-
maty. Wszyscy żyli spokojnie. Nie było wtedy roz-
dzielaczy środków zapewniających istnienie, ale każdy
mógł wchłaniać tyle, ile mu było potrzeba. Należało je
tylko samemu przygotować lub korzystać z rozrzuco-
nych po wszystkich miastach ośrodkach. Dzisiaj po-
wiesz swoje życzenie i automat podaje ci to, czego żą-
dasz, bez kłopotu, najwyżej trochę poczekasz. Inne też
były powłoki naciągania na ciała, środki poruszania się
po planecie. Obecnie, jak zniszczysz jedną, masz dru-
gą, nieopatrznie zniszczysz lub uszkodzisz aerotal, to
go pozostawiasz, łączysz się z Centralnym Dyspozyto-
rem Komunikacji i natychmiast otrzymujesz drugi. Ale
wtedy, niektórym Dedrumom nie wystarczała jedna
lub dwie powłoki, chcieli mieć ich więcej, imponować
ilością. Podobnie przedstawiała się sytuacja z innymi
przedmiotami i urządzeniami. Jeden drugiemu zazdroś-
cił, zaczęło narastać niezadowolenie i wreszcie dokonał
się podział na wrogie sobie grupy. Istoty niegdyś blis-
kie, zaczęły się nienawidzieć, wzajemnie unicestwiać
i wkrótce pozostała tylko mała garstka tych, którzy
potrafili opanować konflikty. Powróciła zgoda, lecz po-
trzebny był wysiłek wielu pokoleń, żeby częściowo
naprawić to, co uległo zniszczeniu. Ponownie rozwinę-
ła się nauka. Wtedy nawiązaliśmy kontakt z Gronami.
A później? Oni zaczęli nas niszczyć wiedząc, że na Ne-
xie- pozostała tylko garstka Astrartów.
— Skąd mogli wiedzieć? Przecież tu nie byli.
— Powiedzieli to nasi kosmici udający się wraz
z nimi na wyprawy międzygwiezdne. Zresztą, nigdy
nie ukrywaliśmy ilu nas jest. Gdyby nie ta wojna, na
Nexie byłoby więcej miast, może tyle co niegdyś?
— Mało u nas lądu, większą część planety pokrywa
ocean...
— Mało, ale można spowodować wyparowanie nie-
których basenów wodnych i powiększyć ląd. Tylko kie-
dy to zrobić, jeśli tak bardzo absorbuje nas walka
o przetrwanie? Zresztą i tego lądu, co jest, wystarczy
dla stokrotnie większej ilości Dedrumów — wyjaśnił
Astrax.
— Czy uda się tego dokonać po zniszczeniu bazy na
Nedem?
— Częściowo, gdyż Gronowie zapewne tam już nie
wylądują po raz wtóry i przynajmniej przez jedno po-
kolenie będziemy mieli spokój. Chyba, że w drodze
znajdują się kolejne wyprawy, o których jeszcze nie
wiemy.
— Co wtedy uczynimy? — spytał cicho Adax,
wstrząśnięty tym co usłyszał.
— Pozostanie tylko jedno wyjście, porzucenie ro-
dzinnej planety i szukanie możliwości zamieszkania
gdzieś w Kosmosie, z dala od Gronów.
— Czy jest to możliwe? Czy istnieją układy plane-
tarne podobne do naszego?
Astrax zastanowił się przez chwilę, zanim odpowie-
dział.
—¦ Jeżeli, poza naszym, istnieje układ Beroronid, to
na pewno istnieją inne. Znamy je częściowo z dawnych
wypraw mięćteygalaktycznych, mamy wyniki badań
przekazane przez ich uczestników. Ale nam jest po-
trzebny taki układ, w którym poza warunkami zbliżo-
nymi właściwościami do panujących na Nex, istniałby
jeszcze diadam, ten najrzadszy pierwiastek Wszech-
świata, niezbędny nam, przynajmniej w pierwszym
okresie, jak atmosfera, którą wdychamy.
— Czy taki układ istnieje? — spytał ponownie
Adax.
— Odpowiem ci, jak powrócisz z Nedem. Cały
i z dobrymi wynikami. Wtedy znów zaproszę cię na
rozmowę. A teraz idź odpocząć. Niedługo Derex zwoła
posiedzenia zgromadzenia, na którym będzie rozpa-
trzony twój projekt.
Adax nie usłuchał rady Wielkiego Dedruma. Wy-
szedł i wolał posiedzieć na tarasie pałacu, przyglądając
się pięknej okolicy. Rzadko ukazywały się pojazdy
przecinające bezszelestnie powietrze i znikające w kie-
lichach budowli. Różowe niebo zabarwiało wzgórze
osobliwym blaskiem, nadając im bajkowy koloryt. Po-
kryte jasnozieloną roślinnością, wydawały się ciche
i bezpieczne, przyciągały do siebie. Z przyjemnością
poleciałby na jedno z tych wzgórz, położył na miękkim
dywanie z długich, cieniutkich roślin przypominają-
cych tak bardzo rzadkie włosy Exy. Właśnie, Exa. Po-
stanowił połączyć się z nią i powiedzieć, że obowiązki
zatrzymują go dłużej niż zwykle. Musi przemyśleć
projekt, przygotować obronę swoich racji, gdyż nie
wątpił, że spotka się z opozycją ze strony uczonych,
zwłaszcza zaś Prexa, który — poza naukowymi — nie
uwzględniał innych rozwiązań. Adax był przekonany,
że jego propozycja jest słuszna i stanowi najlepsze
rozwiązanie. Zdawał sobie sprawę z faktu, że jeśli
ekspedycja na Nedem powiedzie się, nie będzie ona
równoznaczna ze zwycięstwem nad Gronami, lecz od-
sunie katastrofę na jakiś dłuższy czas, a to powinno
wystarczyć na utworzenie jeśli nie pasa idealnej obro-
ny, uniemożliwiającej dostanie się w strefę Nex ja-
kiegokolwiek niepożądanego ciała, to przynajmniej na
przygotowanie takich rozwiązań, które ograniczą stra-
ty do minimum. Ponadto zniszczenie bazy utrudni
dalsze ataki, lub je uniemożliwi. W pewnym momencie
przyszło mu na myśl, że na Nedem może również ist-
nieć wytwórnia pocisków kosmicznych, gdyż inaczej
nie można wytłumaczyć nieustannych ataków. Mogło
się zdarzyć, że przybywające niegdyś nieliczne statki
Gronów, kryły w swoich wnętrzach pewną ilość pocis-
ków i małych rakiet, ale trzeba przyjąć, że przez lata
agresji Gronowie mogli utworzyć na Nedem nie tylko
bazę startową. Wprawdzie Astrax na ten temat nic
nie mówił, ale wzięcie pod uwagę takiej możliwości
nie mogło spowodować zmiany projektu. Przeciwnie,
utwierdzało w przekonaniu, że wyjściowe rozumowa-
nie jest prawidłowe i słuszne, a obecne skojarzenia,
jakie się nasunęły, świadczą o prawidłowym przewidu-
jącym traktowaniu całej sprawy. Jeśli się uda — myś-
lał Adax, to kto wie, czy Astrarci nie przeniosą pola
walki poza strefę przyciągania przez Nex, gdzieś w
przestrzeń kosmiczną, z dala od rodzimej planety i bę-
dzie można stworzyć bazy zdolne do niszczenia każdego
przeciwnika. Może trzeba będzie szukać jeszcze innych,
doskonalszych rozwiązań, zmierzających do zagwaran-
towania istnienia garstki współplemieńców? Bo czy
projekt nowej broni, omawiany na posiedzeniu, jest
akurat najdoskonalszy? Astrartów było mało, to fakt,
ale ci, co pozostali, są zdolni do czynów o jakich nie
śniło się poprzednim pokoleniom.
Chciał podzielić się swoimi myślami z Wielkim De-
drumem, lecz zrezygnował z zamiaru. Nie należy mu
przeszkadzać. Astrax na pewno jest bardzo zmęczony
i wypoczywa. Zresztą po uchwale zgromadzenia i tak
się z nim spotka, żeby rozważyć szczegóły przewidy-
wanej wyprawy.
Dotarł do niego sygnał Derexa wzywający członków
rady.
Wolnym, kołyszącym się krokiem podszedł do swojej
wnęki, wkrótce pojawili się inni. Tylko miejsce Derexa
było jeszcze puste. Przyszedł wreszcie, ale nie zasiadł
w niszy, lecz obok na podsuniętym innym podłożu.
Adax zrozumiał, że po raz pierwszy od bardzo długie-
go czasu, obradom będzie przewodniczył Wielki De-
drum, który pojawił się po chwili i zajął należne mu
miejsce.
Derex sprawnie przekazywał propozycje dotyczące
spraw nie związanych bezpośrednio z obroną planety.
Uchwały zapadały szybko i bez sprzeciwu, czasami nie-
którzy prosili o bliższe wyjaśnienia. Adax czuł, że zbli-
ża się jego chwila. Przygotował się na nią, przemyślał
wszystko dokładnie, jak gdyby już teraz widział każdy
swój krok i słyszał każde słowo, każdą myśl. Na wez-
wanie Derexa wstał i spokojnie rozejrzał się po ze-
branych. Widział ich zainteresowanie tym większe, że
Derex nie powiedział o co chodzi. Po prostu wezwał
Adaxa do przedstawienia interesującego projektu.
— Czy mogę mówić głośno? — spytał Adax.
— Jeżeli ułatwi to omawianie propozycji, to tak —
odpowiedział Derex.
— Adax musi bardzo dokładnie zapoznać radę z pro-
pozycjami — odezwał się Wielki Dedrum. — Sądzę
również — tu zwrócił się bezpośrednio do niego — że
powiesz również o wynikach swoich rozważań, z który-
mi się zajmowałeś tutaj, na tarasie. Słyszałem ciebie
i aż dziwne, że nikt dotychczas na to nie wpadł. Na-
wet rada uczonych ¦— dodał, co spowodowało zaniepo-
kojenie Prexa i jego współpracowników.
.— Nie masz się czego denerwować, Prex — Astrax
mówił dalej swoim cichym, monotonnym głosem. —
Mogę jedynie dodać, że to, o czym będzie mówił Adax,
uszło uwadze nie tylko waszej czy mojej, ale wszyst-
kich aparatów rejestrujących i przetwarzających infor-
macje, z „Cexem" włącznie, co pozwala na wyciągnię-
cie wniosku, że rada uczonych powinna skonstruować
bardziej wszechstronną aparaturę badawczą. Jeśli bo-
wiem przewidywania Adaxa okażą się prawdziwe, to
nasz Centralny Ośrodek Kojarzenia Zjawisk Między-
galaktycznych i dyspozytor nauki, należy zaliczyć do
urządzeń przestarzałych. I obawiam się, że do takiego
wniosku dojdziecie. A teraz mów — zwrócił się do
Adaxa.
Kosmita zaczął mówić. Na początku przedstawił wy-
niki przekazane mu przez Astraxa, stwierdzające ist-
nienie -na Nedem obcej bazy. Powiązał z tym przewi-
dywanie w postaci konstruowania w podziemiach daw-
nej kopalni pocisków umożliwiających systematyczne
niszczenie planety bez konieczności dostaw z układu
Beroronid. Kto wie — mówił — czy na Nedem nie
istnieje kolonia Gronów, rozmnażających się w sposób
zgodny z potrzebami przeciwnika, co niemal zupełnie
wyklucza konieczność zasilania tej bazy nowymi przy-
byszami. Podejrzewam — kontynuował — że kilka po-
koleń temu, na Nedem, dotarła ekspedycja Gronów.
Przez okres lotu trwającego dłużej niż istnienie dwóch
pokoleń, spali, budząc się dopiero przed wejściem do
naszego układu. Wylądowali na Nedem w taki sposób,
że nikt tego nie zauważył i zastali wspaniałe warunki
rozwoju. Wszak od pokoleń, po stwierdzeniu, że pokła-
dy diadamu zostały wyczerpane, nikt tam nie prze-
bywał. Czasami wylądował jakiś kosmita, żeby choć
trochę poznać satelitę. I na ten czas Gronowie, wypo-
sażeni w urządzenia rejestrujące pojawienie się w po-
bliżu każdego ciała, mogli się ukryć. Mogli również
unicestwić każdego kosmitę, lecz tego nie czynili, po-
nieważ wzbudziłoby to podejrzenia, chociaż zdarzały
się wypadki, że któryś nie powrócił z lotu nad tą pla-
netą. Wówczas obserwowaliśmy wybuch, a to oznacza-
ło, że nastąpiło zderzenie z powierzchnią planety i kos-
mita zginął. A Gronowie siedzieli cicho, rozrośli się —
może mają podziemne miasto jak my — i pracują nad
planem zajęcia Nex, konstruując jednocześnie pociski.
Zwróćcie uwagę na jedno ciekawe zjawisko: nie uży-
wają broni mogącej zniszczyć wszystkie formy życia,
co przemawia za tym, że chcą objąć planetę w posia-
danie. Dlatego nękają nas inną bronią, żeby wystra-
szyć, zmusić do poddania. Jaki im przyświeca ostatecz-
ny cel — nie wiem, ale na pewno chcą nas unicestwić.
Może w układzie Beroronid nastąpiła katastrofa zmu-
szająca Gronów do szukania innych miejsc w Kosmo-
sie? Czy rada uczonych znajduje się w posiadaniu wid-
ma Beroronid, które pozwoliłoby na uzyskanie odpo-
wiedzi na nurtujące nas pytanie? Chciałbym, żeby
Prex wyjaśnił to teraz.
— Nie dysponujemy takimi materiałami, a posia-
dane obrazy widma nie pozwalają na potwierdzenie
twoich przypuszczeń — odpowiedział Prex.
— Urządzenia sprzed dwóch pokoleń nie były tak
doskonałe, jak obecnie — wtrącił Wielki Dedrum. —
Możliwe, że sygnały dotrą dzisiaj, jutro lub później?
Z układu Beroronid daleka do nas droga i radzę bar-
dziej uważnie czynić obserwacje.
— Gronowie mogli wcześniej przewidzieć jakiś ka-
taklizm i wówczas skierowali się w naszą stronę. Mógł
on już nastąpić, albo dopiero nastąpi — dodał Derex.
__ Dobrze. Zwrócimy na to uwagę chociaż nie wy-
daje mi się, żeby wątpliwości Adaxa posiadały jakie-
kolwiek podstawy naukowe — zgodził się Prex.
— Wszechświat zna różne kataklizmy — odpowie-
dział Adax — i tylko wy możecie dostarczyć dowodów,
że w układzie Beroronid coś się jednak wydarzyło. Ja
tylko przypuszczam, myślę, wyrażam wątpliwości szu-
kając odpowiedzi na pytania, które powinny zaintere-
sować wszystkich Astrartów.
— Adax ma rację, Prex. Zastanów się nad tymi
wątpliwościami — powiedział Astrax.
Adax mówił dalej i, jak przewidywał, projekt wy-
prawy spotkał się z opozycją Prexa i kilku innych
członków zgromadzenia, którzy wprawdzie nie kwe-
stionowali jej celowości, ale wyrażali wątpliwości w
skuteczność przedsięwzięcia.
— Zginiesz i ty, i inni, a Gronowie dowiedzą się, że
wiemy o ich istnieniu na Nedem, zwiększą nasilenie
ataków powodując coraz to większe zniszczenia. Należy
się tylko skutecznie bronić, żeby wreszcie ich zniechę-
cić. Niech siedzą w tym swoim gnieździe — oświad-
czył Gono, budowniczy podziemnych miast.
— To nasze gniazdo — odpowiedział Adax.
— Jeżeli Gronowie przeżyli kataklizm kosmiczny
i szukają dla siebie miejsca, jak to usiłowałeś uzasad-
nić, to ich poczynania są słuszne — wtrącił złośliwie
Prex.
- — Tylko z ich punktu widzenia, jeśli nasz układ im
odpowiadał, mogli się porozumieć, przybyć do nas jak
przyjaciele bez względu na to, jak wyglądają. Kiedyś
współpracowaliśmy ze sobą nie widząc się i nie znając.
Można było tak uczynić i teraz — mówił Adax.
— To znów twój punkt widzenia. Oni mogą rozu-
III
mować innymi kategoriami, różniącymi się od naszych.
Czy należy ich za to potępiać? — Prex nie ustępował
chociaż zdawał sobie sprawę z tego, że nie broni słusz-
nej sprawy. Po prostu chciał zdenerwować Adaxa.
— W żadnym wypadku, lecz oni nas niszczą. Nale-
żą do gatunku inteligentnych i wartość istnienia wszy-
stkiego co żyje i myśli, musi być u nich tak samo roz-
winięta, jak u nas. Jeżeli rozumują inaczej, powinni
zostać unicestwieni — bronił swoich racji Adex.
— Nie jest istotne udowadnianie niczyjej racji. Jeśli
Prex uznaje, że ich poczynania są uzasadnione szuka-
niem dla siebie miejsca do istnienia, to nasze działania
zmierzające do unicestwienia przeciwników są również
słuszne, bo my także chcemy istnieć. — Wielki Ded-
rura zwracał się do Prexa uznając go za główną pod-
porę Opozycji.
— Gronowie nie szukali porozumienia z Astrartami,
podstępnie zajęli Nedem, systematycznie niszczą naszą
planetę i powinni za to ponieść konsekwencje. Nie
wszyscy. Nikt spośród nas nie zamierza przygotowy-
wać żadnych wypraw do układu Beroronid. Lecz ci, na
Nedem, muszą być unicestwieni. Uważam, że propozy-
cje Adaxa są słuszne i dalsze rozważania nie mają
uzasadnienia. Proponuję je przyjąć. Proponuję także,
aby Derex porozumiał się z Uruxem i Xeresem i po-
wołał grupę kosmitów, którzy wraz z Adaxem wezmą
udział w wyprawie na Nedem. I jeszcze jedno: nikt
spoza członków zgromadzenia, nie może o tym wie-
dzieć.
— A jeżeli się nie powiedzie? — spytał Gono.
Wielki Dedrum zamyślił się i po chwili odpowiedział
wolno, bardzo wolno:
— Wówczas trzeba będzie zorganizować wyprawę,
która zajmie się znalezieniem innego miejsca w Kos-
mosie, z dala od Gronów, do którego możnaby prze-
nieść wszystkich Astrartów. Będziemy musieli znaleźć
taki układ planetarny, w którym istnieją warunki zbli-
żone do panujących w układzie Dedrumów. I wtedy
zgromadzenie zarządzi Wielki Exodus.
— Czy istnieje taki układ? — spytał Gono, zaś Adax
spojrzał na Wielkiego Dedruma w oczekiwaniu, że mo-
że teraz uzyska odpowiedź na swoje poprzednie py-
tania.
— Wydaje się, że istnieje, ale nie powiem gdzie. Na
tę ostateczność będziemy mieli jeszcze czas.
ROZDZIAŁ II!
Nie spał. Leżąca obok Exa nie poruszała się, nie
chcąc przerywać procesów zachodzących w jego umyś-
le. Nie mogła niczego pojąć. Wyłączył swój systema-
tyzator myślowy, uniemożliwiając przejęcie impulsów
rodzących się w mózgu. Chciał być sam. Wprawdzie
powiedział, że czeka go długa i niebezpieczna wypra-
wa, z której mógł nie wrócić, lecz tym się nie przejęła.
Każdy lot przynosił ryzyko zwłaszcza teraz, kiedy nie-
bo nad Nex nie było spokojne i zawsze należało spo-
dziewać się ataku Gronów. Była do tego przyzwycza-
jona, że Adax, kiedy miał wykonać jakieś zadanie, za-
mykał się w sobie. Kiedy wrócił z posiedzenia powie-
działa, że wkrótce zostanie ojcem. Ucieszył się, oczy
rozbłysły ciepłym blaskiem wzruszenia i nie chcąc,
żeby to dostrzegła, przymknął powieki. Kiedy je otwo-
rzył, nie mówiły już nic, były jak zawsze bez wyrazu,
zimne. Gdyby znała takie określenia, nazwałaby je
okrutnymi. Dlatego leżała spokojnie, czując poruszają-
ce się w oddechu jego ciało.
Tymczasem w mózgu Adaxa przesuwały się obrazy
Nedem widziane na ekranie. Każdy z nich ponownie
analizował, rozważał możliwości bezpieczniejszego i bar-
dziej skutecznego wykonania zadania, o którym wie-
dział, że może być ostatnim. A chciał żyć. W porówna-
niu z innymi członkami zgromadzenia był młokosem,
lecz wrodzone zdolności i odwaga zjednały mu pow-
szechny szacunek, jakiego nie spodziewał się od współ-
plemieńców, nie skorych do udzielania pochwał i wy-
różnień. Nawet dziwił się, że jego kandydatura do zgro-
madzenia, wysunięta przez grupę kosmitów, została bez
sprzeciwu zaakceptowana. Widocznie cieszył się zaufa-
niem. Teraz rozważając czuł, jak mu ciężko i jak bar-
dzo jest samotny. Tylko, czy istotnie samotny? My-
śląc — był sam, kiedy zacznie działać — pomagać będą
wszyscy dopóty, dopóki nie wystartuje. Później, już
na Nedem, znów będzie sam. Nie będzie mógł z nikim
się porozumieć. Nie wiedział, czy Gronowie nie znają
języka Dedrumów i nie potrafią przejmować impulsów
myślowych. Kiedy nad tym się zastanawiał ogarnął
go niepokój; jeśli kiedyś wyruszały wspólne wyprawy,
to Gronowie mieli okazję poznać język Astrartów. Ale
dlaczego ja nie znam ich mowy? — pomyślał. To było
niezrozumiałe i postanowił, że przy najbliższym spot-
kaniu z Astraxem poruszy tę kwestię. I natychmiast
przestał o niej myśleć przekonany, że tam, na Nedem,
będzie musiał milczeć, nie wolno mu przekazać żadnej
myśli, tym bardziej że była to planeta martwa, nie
posiadająca życia, nawet najdrobniejszej rośliny. Zaś
skały nie potrafią rozumować i wysyłać impulsów my-
ślowych.
Powrócił do rozpatrywania zasadniczego zadania:
znaleźć diadam i zniszczyć kopalnię lub nie znaleźć
diadamu i zniszczyć siebie. Ta druga ewentualność ry-
sowała się mało wyraźnie, mgliście, wbrew rozsądko-
wi nie trafiała do przekonania. Pojął więc, że zadanie
powinien wykonać. Nie można sądzić inaczej, jeśli roz-
budowany i wrażliwy instynkt samozachowawczy nie
zarejestrował żadnych obaw. Mogłoby wówczas być źle,
gdyby Gronowie potrafili przejmować impulsy myślo-
we. Jeżeli będzie milczał, pozostanie bezpieczny. Zde-
cydował, że musi to natychmiast sprawdzić.
— Kiedy zostaniesz matką? — spytał.
Exa drgnęła, jak gdyby zbudzona z głębokiego snu.
Była zdziwiona pytaniem i nagłym zainteresowaniem.
— Wkrótce — odpowiedziała.
— To niczego nie wyjaśnia...
— Za dziesięć tygodni.
Zastanowił się. To rzeczywiście prędko i jeśli wypra-
wa na Nedem odbędzie się szybciej, nie będzie świad-
kiem narodzin potomka i ta nieświadomość może nie-
potrzebnie absorbować jego uwagę w tym czasie, kie-
dy trzeba będzie koncentrować ją na najistotniejszych
problemach. Postanowił, że poprosi Wielkiego Dedruma
o ustalenie późniejszego terminu, kiedy już zostanie
ojcem. Tylko, czy jego osobiste sprawy mogą być waż-
niejsze od zadania, jakie powinien wykonać? Nie, nie
będzie prosił...
Exa niczego nie rozumiała. Systematyzatory Adaxa
były w dalszym ciągu wyłączone, więc o co mu cho-
dzi? — zastanawiała się.
— Zaraz się dowiesz — powiedział.
— Czekam.
— Czy pomyślałaś o tym, że wydając potomka mo-
żesz przestać żyć? Zdarzają się takie wypadki, prawda?
Czy twoje przeczucie niczego ci nie mówi? — spytał.
— Nie. Jestem dobrze zbudowana, nic mi nie dolega,
twój potomek rozwija się prawidłowo, czuję to. Nic
nie może mi zagrażać. Zresztą, wydam go na świat w
klinice.
— To normalne. A gdybyś nie przeżyła, co wówczas?
— Nie rozumiem. Dlaczego mam nie przeżyć? Nie
spotkałam się ze zjawiskiem, żeby ktoś przestał żyć,
dając życie.
— Tak, za naszego pokolenia to się nie zdarzyło,
lecz bywały takie wypadki wcześniej. — Uparcie chciał
ją zmusić do wywołania zaniepokojenia.
Zastanowiła się zanim odpowiedziała.
— Może były, nie interesując mnie. Myślę, że wszy-
stko odbędzie się bez kłopotów. Dlaczego pytasz? Nie
mogę niczego pojąć.
— Chcę wiedzieć, czy twój instynkt nie podsuwa ci
myśli o niebezpieczeństwie.
— Nie. Czuję się bezpieczna i spokojna. Nic złego nie
może mnie spotkać. Jestem tego pewna.
Kiedy istota jej gatunku tak twierdzi, musiała w tym
tkwić głęboka prawda, bo one są bardziej wrażliwe
i wyczulone na wszelkiego rodzaju przykre zjawiska.
Przypomniał sobie taki wypadek. Pewnego dnia był
z nią na dalekiej wycieczce. Zostawili aerotal na ukry-
tej polanie pod zalesionym wzgórzem i weszli na szczyt,
z którego roztaczał się piękny widok. Przebywali łam
przez pewien czas, w milczeniu przyglądając się zale-
sionym wzgórzom i wijącym się wśród nich jarom,
kiedy Exa odezwała się.
— Chodźmy już...
Był zaskoczony.
— Dlaczego? — spytał. — Tu jest tak pięknie...
— Nie wiem, ale chodźmy. Chcę być w domu. Na-
tychmiast. -
Bez słowa zeszli na dół, zajęli miejsca w pojeździe
i wkrótce wylądowali na tarasie obok pałacu zgroma-
dzeń. Przez cały czas krótkiego lotu nie mógł zrozu-
mieć o co jej chodziło, a przejmowane impulsy myślo-
we niczego nie powiedziały. W mózgu Exy panował
chaos. I nagle dostrzegł, jak spoza widnokręgu wyło-
niły się rakiety Gronów. Zbliżyły się do miasta, a je-
den spośród nich wyrzucił pocisk w stronę pobliskich
wzgórz. Tam, gdzie niedawno byli.
— Skąd wiedziałaś? — spytał łagodnie.
— Nie wiedziałam. Czułam, że stanie się coś złego
i musimy natychmiast odlecieć.
Teraz, leżąc obok niej, wyciągnął wniosek, że jeżeli
jej instynkt samozachowawczy nie sygnalizuje niebez-
pieczeństwa, potomek przyjdzie na świat bez kłopotów.
A wyprawa? Czy powiedzieć o niebezpieczeństwie na
jakie się naraża, czy milczeć? Powiedzieć, to zaprzątnąć
jej umysł czymś, co może ujemnie się odbić na jej psy-
chice. Nie mówić, to z kolei nie zasygnalizowanie jej
instynktowi niebezpieczeństwa, które — być może —
potrafi przewidzieć lub nie. Czy lepiej wiedzieć, że
wyjdzie z tej przygody cało, czy działać w nieświado-
mości? Postanowił, że milczenie bęflzie najlepszym roz-
wiązaniem, chociaż podświadomie czuł, że musi się udać.
Znał swoje możliwości i upewniał go niczym nie zmą-
cony spokój Exy.
A plan wyprawy?
Wielostronna analiza oglądanych obrazów nasunęła
kolejną wątpliwość. Astrax powiedział: najpierw zna-
leźć diadam, później zniszczyć kopalnię. W takim ra-
zie, najpierw powinien się do niej dostać, co było kro-
kiem niemożliwym do uczynienia ze względu na obec-
ność Gronów. Jak to sobie Wielki Dedrum wyobraża?
Czy o tym nie pomyślał? Dlaczego zaakceptował plan,
a jedyne wątpliwości dotyczyły zabezpieczenia się przed
promieniowaniem lub śmiercią? Co miał na myśli?
Przecież musiał zauważyć tę przeszkodę, wszak był
mądry, bardzo mądry. A może wie coś, o czym nie
chciał lub nie mógł powiedzieć? Tylko co? Może powie
później, przed samym odlotem? Nie chciał go wcześniej
niepokoić. Dlaczego? Trzeba zmienić plan. Po prostu
dlatego, że Gronowie posiadają aparaturę sygnalizu-
jącą zbliżanie się obcego statku i mogą dostrzec lądu-
jącą rakietę. Dlatego, poza maskującym lotem od sło-
necznej strony Nedem, kilka maszyn powinno przy-
lecieć z innej, właśnie z tej, z której podejdzie do lą-
dowania. W odróżnieniu od innych musi lecieć nisko,
tuż nad powierzchnią, wolno, omijając wyniosłe szczy-
ty i wylądować daleko od kopalni. Dalej poniesie go
aerotal na którego pokładzie musi pomieścić wszystko,
co będzie potrzebne do wykonania zadania. Później
przeniesie urządzenia na miejsce ewentualnego ataku.
Tylko, czy rzeczywiście zaatakuje? W jaki sposób?...
...Nedem... planeta niby znana a groźna i obca, tym
groźniejsza, że znajdują się na niej wrogowie, których
należy unicestwić. To można zrobić, tylko co z diada-
mem? Tak, przede wszystkim powinien odnaleźć dia-
dam, więc pójdzie do kopalni, a tam się nie dostanie
bez uprzedniego zniszczenia Gronów. Rozpraszacz wy-
woła eksplozję termojądrową, a po kopalni oraz znaj-
dujących się w jej wnętrzu Gronach, pozostanie olbrzy-
mia, wypalona przestrzeń. Sam — zginie. Tak nie moż-
na, byłoby to połowicznym wykonaniem zadania, a mu-
si je zrealizować w całości. I wrócić. Żywy i cały.
Był tak znużony, że kiedy ogarnął go myślowy chaos,
przymknął powieki i zasnął. Śniło mu się, że prowadzi
za sobą flotyllę kosmolotów i kieruje w odległy punkt
Wszechświata; ku obcej gwieździe, niemal identycznej
z rodzimą Adharą.
Obudziło go natrętne wezwanie. Skoncentrował się
i zdziwił. Jak to się mogło stać, że chociaż wyłączył
systematyzory myślowe, Astrax go usłyszał? Wydawa-
ło mu się, że słyszy cichy śmiech mądrego starca.
— Znam twoje wątpliwości i śmieję się. Nie, nie
z ciebie, lecz twojej niewiedzy i może naiwności. Po-
trafię słyszeć myśl każdego Dedruma, gdyż wiem, jak
to uczynić. Tylko mnie nikt nie może przeszkodzić,
może jeszcze kilku innym. Twój sposób rozumowania
był prawidłowy, tak to sobie wyobrażałem. Nie sądź,
że to ja wdarłem się do twojej świadomości i kiero-
wałem procesem myślowym. Chciałem, żebyś myślał
sam, bo jesteś nie tylko młody i odważny, lecz mądry
i przewidujący. Dlatego ciebie wybrałem do spełnienia
tej misji. I musisz ją wykonać bez względu na prze-
szkody. Miałeś rację, coś wiem, a właściwie przypusz-
czam, lecz teraz nie mogę cię wtajemniczyć, chociaż
na pewno byłoby ci łatwiej. Zrozum mnie dobrze: coś
przypuszczam i tylko twoja misja może przypuszczenie
zmienić w pewność, lub rozproszyć je jako mrzonkę.
— Czy jeszcze ktoś włączył się w naszą rozmowę? —
zapytał Daax.
— Nie. Rozmawiamy obaj i o tej wymianie myśli
nikt nie będzie wiedział, nawet Derex.
— Dlaczego?
— Tak powinno być. Kiedy wrócisz — dowiesz się!
— Wcześniej nie mogę?
— Nie.
— Dlaczego?
— Zbyt często pytasz. Pamiętaj, że o każdym posu-
nięciu decyduje zgromadzenie, ale do mnie należy
ostatnie słowo i jest ono wiążące. Nawet wtedy, kiedy
inni oponują.
— Nie wiedziałem o tym. Sądziłem, że decyzje zgro-
madzenia są ostateczne.
— Powinieneś wiedzieć, że decyzje zapadają łatwo,
nawet po wszechstronnym rozważeniu i dyskusjach.
Rzecz jedynie w tym, że ci, co je podejmują, nie zaw-
sze potrafią przewidzieć dalsze konsekwencje. Ja po-
trafię, i dlatego każdą ważniejszą decyzję zatwierdzam.
Teraz zrozumiałeś?
— Częściowo.
— To proste. Poza doświadczeniem i wiedzą dyspo-
nuję nie tylko „Cexem" do którego mają dostęp wszy-
scy uczeni, ale czymś, o czym wie tylko Derex. Teraz
ty. Jest to analizator myśli.
— Nigdy o tym nie słyszałem.
— Nikt nie słyszał.
— Dlaczego?
— Znów pytasz, lecz odpowiem. Zbyt wiele nie-
szczęść spotykało naszą planetę i kto wie, czy nie zna-
leźliby się tacy, którzy chcieliby wykorzystać niektóre
myśli i przewidzieć przyszłość. A to mogło by się stać
niebezpieczne.
— Można pytać?
— Pytaj...
Myśl Wielkiego Dedruma była spokojna, łagodna,
lecz zarazem stanowcza, chociaż nie zniewalająca. Adax
wyczuwał, że Astrax chce zachęcić go do dalszych roz-
ważań.
— Analizator myśli, podobnie jak szereg urządzeń
obronnych, potrzebuje diadamu. Zgadłem?
Przez pewien czas panowało milczenie. Adax za-
czął się już niepokoić, kiedy usłyszał.
— Zgadłeś.
— Można pytać dalej?
— Pytaj.
— Dlaczego zgromadzono tak małą ilość diadamu?
— Mówiłem ci, że zasoby kopalni zostały wyczer-
pane. Chcieliśmy szukać dalej w innym miejscu, kiedy
rozpoczęły się najazdy Gronów. Wówczas cały wysiłek
należało skierować na obronę, tym bardziej że niemal
każda rakieta usiłująca wylecieć zbyt daleko w kierun-
ku Nedem, ginęła bez śladu. Dzięki diadamowi uczeni
skonstruowali broń, która powstrzymała zapędy wro-
gów, umożliwia nam loty, lecz nie zapobiegła zajęciu
przez nich Nedem.
— Na pewno?
— Tak. Tam są.
— Od dawna o tym wiedziałeś?
— Od dawna przypuszczałem, lecz niczemu nie mo-
głem zapobiec. Teraz mam pewność, będzie można dzia-
łać inaczej, ale to zależy od ciebie.
— Wykonam zadanie.
— Zapewne. Lecz pamiętaj, że najważniejszy jest
diadam. Tylko to się liczy.
— Czy mam go przywieźć?
— Nie. Masz stwierdzić, czy istnieje i Gronowie go
nie wykorzystują. Sądzę, że nie.
— A gdyby?
— Niemożliwe. W przeciwnym razie nie rozmawia-
libyśmy ze sobą. Po prostu nie byłoby już Dedrumów.
— To okropne.
— Błędne mniemanie. We wszechświecie nie ma
zjawisk, które można by określić w ten sposób. Każde
z nich, jeśli jest — jak nazwałeś — okrutne dla jed-
nych, znajdzie logiczne uzasadnienie i aprobatę u in-
nych.
— Rozumiem.
— Doskonale. Nie jesteś zmęczony? Mało spałeś,
a jutro czekają poważne zadania.
— Nie. Jestem silny i wytrzymały.
— To dobrze, że wierzysz w swoje możliwości. Tyl-
ko ich nie przeceniaj.
— Nie przeceniam. Wiem co potrafię i nigdy nie
zabierałem się do tego, co przekraczałoby moje siły
i możliwości zarówno fizyczne, jak i umysłowo.
— Wiem. Dlatego wybrałem ciebie.
Adax odczuwał przez moment uczucie dumy i radoś-
ci, że jako jedyny spośród wielu został wybrany do wy-
konania niebezpiecznej misji. Odczuwał przyjemność
i strach. Zwyczajny strach, ale nie przed odpowiedzial-
nością. Bał się, że może napotkać na przeszkodę, której
nie potrafi pokonać i wówczas pozostanie tylko jedno
wyjście — unicestwić się razem z kopalnią i znajdu-
jącymi się w jej wnętrzu Gronami. To było jedyne
wyjście. Ostateczne. Lecz dzięki temu, wykona zadanie
przynajmniej w połowie.
— Przemyślałem wszystko od początku i podzielam
twoje wątpliwości. — Do mózgu Adaxa dotarła kolej-
na myśl Wielkiego Dedruma. — Dlatego zmieniłem de-
cyzję. Jeśli dojdziesz do przekonania, że nie będziesz
w stanie pokonać trudności, zawróć z drogi i wystrzel
pocisk w locie. Tak, jak mówiliśmy poprzednio. Na sa-
mounicestwienie należy się zdecydować tylko w jed-
nym wypadku, kiedy cię zauważą i będą chcieli schwy-
tać. Wtedy nie będziesz miał wyboru. Będziesz musiał
zginąć, w miarę możliwości razem z kopalnią i Grona-
mi. — I dodał po chwili: — Chcę cię widzieć żywego,
jeszcze będziesz mi potrzebny.
— Do czego?
— Dowiesz się w odpowiednim czasie. Na razie bę-
dziesz musiał myśleć tylko o tej jednej sprawie i ni-
czym innym nie zaprzątaj sobie mózgu.
— Czy tam, na Nedem, będziesz ze mną? — spytał
pełen nadziei.
— Nie. Będziesz sam. Nie wiem, czy Gronowie nie
potrafią przechwytywać impulsów myślowych. Nawet
jeżeli ich nie rozumieją, to mogą się zorientować, że
kierowane są do kogoś, kto znajduje się na planecie.
Wtedy zwiększą czujność. Ty również musisz się cał-
kowicie'wyłączyć, żeby ani jedna myśl nie kierowała
się poza ciebie. Nie możesz przepuścić żadnego impul-
su. Przecież myślałeś o tym, prawda? Przewidziałeś
taką możliwość.
— Tak. — I dodał po chwili: — Czy możesz zrobić
coś dla mnie?
— Naturalnie. Myślisz o Exie i potomku?
— Nie. Oni beze mnie nie zginą, dadzą sobie radę.
— Czego więc chcesz?
— Kiedy przestaniemy rozmawiać, nie czytaj mnie.
Chcę być zupełnie sam bez względu na to, czy będę
myślał prawidłowo czy nie. Jak wtedy, u ciebie. Muszę
wszystko przemyśleć wiele razy i podjąć decyzję. Bę-
dzie mi łatwiej i lżej wiedzieć, że decyduję sam i nikt
mi w tym na razie nie pomaga. Obiecujesz?
Usłyszał cichy chichot. Astrax śmiał się.
— Nie sądź mnie źle — usłyszał. — Przypomniałem
sobie, że kiedy byłem taki młody jak ty, działałem po-
dobnie. Zawsze chciałem podejmować samodzielne de-
cyzje, bez niczyjej pomocy.
— I dlatego...
— Tak, dlatego wybrałem ciebie. Dobrze odgadłeś.
Musisz jedynie przyrzec, że przed odlotem, jeśli nasuną
ci się jakieś dodatkowe wątpliwości, połączysz się ze
mną, dobrze? Nikomu nie ujawniaj planu. Wkrótce
wydam polecenia, że o wszystkim, co wiąże się z wy-
prawą — decydujesz tylko ty? Zgadzasz się?
— Zgadzam. Dziękuję ci, Astraxie.
— Nie dziękuj. Po prostu wierzę w ciebie. Jesteś
jedynym, który posiada niezbędne predyspozycje do
rozwiązywania trudnych problemów: wiedzę, młodość,
siłę, odporność, zdrowy rozsądek i przekonanie o słusz-
ności postępowania. I co ważne: stawiasz na pierwszym
miejscu dobro Dedrumów jako całości, odsuwając włas-
ne. Brak ci jedynie doświadczenia, ale nadejdzie ono
z latami.
— Jesteś bardzo mądry.
— Możliwe. To zasługa wielu lat życia i doświadcze-
nia. Nie jesteś zmęczony?
— Czuję się doskonale i nie wymagam nadmiernego
wypoczynku.
— To także jedna z zalet. Jesteś silny. Ja stary, ob-
chodzę się bez niego równie dobrze. Lecz radzę ci, prze-
stań teraz myśleć. Powinieneś się odprężyć. To działa
odświeżająco. Na myślenie będziesz miał wiele czasu.
—•_ Chcę jeszcze raz przemyśleć to, co oglądałem na
Nedem.
— Nie warto. Ja wyłączę się, a ty wypoczywaj,
zwłaszcza że wyjaśniłem kilka nurtujących cię proble-
mów. A jutro czeka praca. Wkrótce przyjdziesz do pa-
łacu zgromadzenia. Derex przyprowadzi cię do mnie.
Będziesz patrzał na Nedem tak długo ile zechcesz i nie
będę ci w tym przeszkadzał. To znacznie lepsze, niż od-
twarzanie z pamięci widzianych obrazów. Łatwiej je
sobie utrwalisz. Szkoda czasu na myślenie o tym, co
chcesz jeszcze ujrzeć, kiedy możesz to na ekranie. Wy-
poczywaj. s
— Jeszcze jedna sprawa, Astraxie.
— Mów.
— Nedem jest zawsze zwrócona do Nex jedną stro-
ną. Czy istnieją mapy drugiej strony?
— Naturalnie. Będą ci potrzebne?
— Chcę poznać całą Nedem.
— Jeśli uważasz to za słuszne, otrzymasz mapy.
A teraz wypoczywaj.
Adax wyczuł, że Wielki Dedrum wyłączył się z jego
myśli.
Spojrzał na uśpioną Exę i poczuł nagłe odprężenie
i ogromną tkliwość do leżącej obok istoty. Chciał ją
dotknąć, lecz cofnął się: mogła się obudzić, a potrzebo-
wała wiele snu i wypoczynku. Wszak nosiła jego po-
tomka, z którego na pewno będzie kiedyś dumny.
Wyciągnął się i przymknął trójkątne oczy. Po chwili
spał.
ROZDZIAŁ IV
Obudził się. Nieprzezroczyste ściany zaczęły się
rozjaśniać niebieskawym blaskiem przypominającym
przedświt. Tu, głęboko pod ziemią, stworzone zostały
warunki wywołujące złudzenie życia na powierzchni
planety. Sztuczne sklepienie zawieszone nad podziem-
nym miastem Dedrumów, posiadało obłoki, wschodziła
i zachodziła sztuczna Adhara, rosły drzewa i trawy,
a ulicami przesuwały ruchome chodniki ułatwiające
komunikację. Nie było tylko malowniczych wzgórz
i głębokich jarów poprzecinanych licznymi strumienia-
mi wartko płynącej wody. W każdej chwili można było
wydostać się na powierzchnię, lecz nie zawsze było to
bezpieczne. Nikt nie wiedział, kiedy nastąpi atak, a je-
dynym miejscem chroniącym przed pociskami były
okolice pałacu zgromadzenia. Dzięki wysiłkom uczo-
nych udało się uchronić planetę przed skażeniem, gdyż
opady radioaktywne wciągane przez ssacze były neu-
tralizowane. Gronowie od czasu zejścia Astrartów pod
powierzchnię Nex nie atakowali innych okolic. Widocz-
nie zdawali sobie sprawę z bezcelowości takich poczy-
nań, gdyż radioaktywne chmury powstałe w odległych
miejscach nikomu nie zagrażały, a kiedy pędzone wia-
trem zbliżały się do miasta, były wsysane. Atakowanie
miasta też nie przynosiło większych szkód; ukryte głę-
boko pod powierzchnią było bezpieczne. Niszczone wie-
że wentylacyjne lub ssacze natychmiast odbudowywa-
no, jednoczesne zniszczenie wszystkich nie wchodziło
w rachubę. Jednak nękające ataki i konieczność życia
pod ziemią działały deprymująco na mieszkańców.
Zmniejszyła się rozrodczość, liczba mieszkańców ma-
lała. Niegdyś planeta była gęsto zaludniona, ale we-
wnętrzne rozruchy sprzed wieków przyczyniły się do
znacznego zmniejszenia ilości Dedrumów. Największą
śmiertelność spowodowały pierwsze lata wojny z Gro-
nami. Astrarci byli wówczas niemal zupełnie bezbron-
ni i to, że wróg nie zdecydował się na lądowanie na
Nex, należało zawdzięczać przypadkowi. Pewnego razu
Prex zameldował o zakończeniu prac badawczych
i montażowych nad igierytem i fotocroxem. Sprzężone
ze sobą pozwalały na przeprowadzenie kontrataku w
znacznej odległości od miejsca zainstalowania urządzeń
sterujących. I wówczas, pełniący dyżur w „Cexie" Go-
no zameldował o zbliżaniu się dużej ilości nieznanych
statków, nie odpowiadających na sygnały ostrzegawcze.
Zorientowano się, że to Gronowie i podjęto decyzję
wypróbowania nowej broni. Kiedy flotylla zbliżała się
do Gery, niezamieszkałej planety satelitarnej krążącej
wokół Nedem, wystrzelono igierytowe pociski. Po pe-
wnym czasie — pociski biegły z szybkością ponad ty-
siąca kilometrów na sekundę — ujrzano kilkadziesiąt
potężnych błysków, a z ekranów Centralnego Ośrodka
Kojarzenia Zjawisk Międzygalaktycznych i Centralne-
go Dyspozytora Nauki zniknęła większość świetlistych
punkcików, zaś nieliczne, które dopiero zbliżały się do
strefy niebezpiecznego rażenia, zawróciły i nagle znik-
nęły z ekranu. Wysuwane były różne przypuszczenia:
poza układ Dedrumów nie mogli się wydostać, wszak
byliby jeszcze widoczni. Jeżeli zaś wylądowali — to
gdzie? Gera, po wybuchach w jej pobliżu, była skażona.
Czy na Nedem? Tego nikt wówczas nie wiedział. Wie-
dziano jedno — gdyby prace nad uruchomieniem no-
wej broni opóźniły się, Gronowie wylądowaliby i los
Astrartów byłby przesądzony.
Adax szykował się do wyjścia. Był tak zaabsorbowa-
ny myślami, że dopiero kilkakrotne wezwanie Exy
przywróciło go do rzeczywistości.
— Pytałaś o coś?
— Tak, kiedy wrócisz. I dlaczego wyłączasz się. Ro-
zumiem, że kiedy wypoczywałeś, musiałeś rozwiązywać
ważny problem i nie chciałeś, żebym przeszkadzała. Nie
pytam jaki. Jeśli o nim nie mówisz, nie chcę wiedzieć.
Z twoich pytań zorientowałam się, że wkrótce czeka
cię niebezpieczny lot.
— Tak.
— Nie chcesz powiedzieć dokąd?
Zastanowił się.
— Nie chcę... — a po chwili dodał: — i na razie nie
mogę.
— Rozumiem. Kiedy wrócisz?
— Nie wiem, lecz nie oczekuj rychłego powrotu.
— Będę czekała. Proszę, daj mi znać.
— Dobrze.
Zbliżył się do widniejącego w ścianie zarysu wyjścia.
Rozsunęło się bezszelestnie. Przez ogród wyszedł na uli-
cę. Niezdarnie kiwając się na boki, ruszył w kierunku
tunelu. Wokół posuwali się współplemieńcy, wśród
nich — rzadko — kosmici w pomarańczowych kombi-
nezonach ze złotym rombem na piersiach. Był jednym
z nich. Idąc wymieniał z nimi myśli. Ucieszył się i był
pełen dumy, kiedy dostrzegł, że spoglądają nań z sza-
cunkiem i podziwem. Widocznie wiadomość o wystą-
pieniu w zgromadzeniu już dotarła do miasta — po-
myślał. Zdawał sobie sprawę, że wkrótce poleci z nimi
na Nedem i wielu może nie wrócić na rodzimą planetę.
Będę nimi kierował, muszą mi pomóc, wszak to od nich
zależy wykonanie ważnej części zadania: niezauważalne
lądowanie wśród skalistych wzgórz Nedem — myślał.
Rozmawiał z nimi, włączając się w tok rozumowania,
serdeczniej pozdrawiał tych, których znał lepiej. Z wie-
loma łączyły go więzy serdecznej przyjaźni i wspom-
nienia odległych lotów zwiadowczych, mało bezpiecz-
nych, chociaż nie zdarzyło się, żeby statki Gronów, obo-
jętnie gdzie ukryte, próbowały atakować kosmitów.
Odparcie przed wieloma laty potężnego najazdu nau-
czyło ich szacunku do przeciwników i broni jaką dys-
ponowali. Udawały się natomiast błyskawiczne ataki
rakiet wysyłanych gdzieś spoza widocznej strony Ne-
dem, czemu nie zawsze można było się przeciwstawić.
Niejednokrotnie zastanawiał się dlaczego, i nigdy nie
potrafił znaleźć odpowiedzi na nurtujące go pytanie.
Wprawdzie Gronowie atakowali zwykle z jednego kie-
runku, ale mogli startować z Nedem, zatoczyć potężne
koło i kryjąc się przed urządzeniami lokacyjnymi na
Nex, zaatakować z drugiej strony. No tak, było to mo-
żliwe, lecz bezskuteczne; gdyż obrót Nex wokół włas-
nej osi nie pozwalał na ukrycie takich lotów. Wrogie
rakiety musiały się znaleźć w polu widzenia setek ka-
mer „Cexu" szybciej, niż nastąpiłoby niebezpieczne
zbliżenie. Tak, to wreszcie zrozumiał. Ale dlaczego uda-
wały się ataki z tej strony, bardziej widocznej? Zaraz,
coś zaczynam rozumieć — pomyślał. Prex twierdził,
że możliwość przyśpieszenia budowy magnegalitu jest
uzależniona od przekazania do dyspozycji uczonych
Centralnego Dyspozytora Nauki. Astrax zaś powiedział,
że trzeba znaleźć diadam. Widocznie wykonanie więk-
szej ilości pocisków igierytowych, podobnie jak funk-
cjonowanie „Cexu" i setek jego kamer, wymaga posia-
dania diadamu, którego zapasy znajdują się na wy-
czerpaniu. Dlatego odpierane były tylko ciężkie, zma-
sowane ataki, a nie wypady pojedynczych rakiet. Czy
Gronowie zdają sobie z tego sprawę? Czy znają sy-
tuację na Nex? Czy wiedzą, że kilkanaście zmasowa-
nych ataków przyniesie im wprawdzie ciężkie straty,
lecz spowoduje w konsekwencji całkowite zużycie cen-
nego pierwiastka, dzięki czemu Nex stanie się bezbron-
na? Odsunął tę myśl. Gdyby wiedzieli, dawno by ata-
kowali nie licząc się ze stratami, gdyż ich nienawiść
jest tak wielka, że nie cofnęliby się przed tego rodzaju
operacją, tym bardziej że w pierwszej fazie ataku mogli
użyć pocisków bezzałogowych i dopiero później, kiedy
dostrzegą osłabienie lub zaniechanie obrony, wprowa-
dzić do walki statki z żywymi istotami. Nie chcą też
zniszczyć całej Nex, widocznie jest im do czegoś po-
trzebna, tylko do czego?
Nie zauważył, kiedy podszedł Pato.
— Nad czym tak rozmyślasz? — spytał. — Wyłączy-
łeś się i niczego nie mogę pojąć.
Adax ocknął się i spojrzał na przyjaciela, który mó-
wił dalej:
— Stoisz przez dłuższy czas i nikogo nie widzisz.
Sądzisz, że to pomaga w rozważaniach? Chciałem się
włączyć, lecz bezskutecznie. Co tak ciebie absorbuje?
Pato pytał chociaż znał przyczyny rozmyślań. Po pro-
stu chciał się upewnić, czy miał rację.
— Ostatnie posiedzenia zgromadzenia dało wiele do
myślenia — odpowiedział Adax. — Problemów wiele,
lecz jak je rozwiązać?
— Nie mam pojęcia. Sądzę, że Astrax i Derex pod-
jęli jakieś decyzje. Może wkrótce dowiemy się. Dosta-
łeś wezwanie?
— Dokąd? — spytał Adax, udając zdziwienie.
— No tak, wyłączyłeś się. Derex zwołał posiedzenie
zgromadzenia.
— Nic mi o tym nie było wiadomo. To idziemy.
Po przejściu około kilometra zbliżyli się do widnie-
jącego w skalnej ścianie otworu. Ruchomy chodnik pod-
niósł ich w głąb tunelu i zatrzymał przy widniejącej
w podłożu, owalnej, dużej płycie. Stanęli na niej. Po
chwili uniosła się do góry i zatrzymała. Przeszli na
inny chodnik. Operacja powtarzała się kilkakrotnie za-
nim się znaleźli w pionowym szybie. Podłoga uniosła
się i po chwili ujrzeli świecącą Adharę, prawdziwą, nie
sztuczną. Zajęli miejsca w stojącym obok aerotalu, któ-
ry wezwali w czasie spaceru po tunelu. Pojazd ruszył
i skierował w stronę pałacu zgromadzenia.
Przybyli jako jedni z ostatnich. Brakowało tylko De-
rexa. Wreszcie zjawił się i zajął miejsce.
— Rozpoczynam obrady... — powiedział.
Adax uważnie słuchał i oczekiwał ważnego momen-
tu, który by wreszcie nadszedł. Po długich rozważa-
niach zgodzono się co do tego, że Centralny Dyspozy-
tor Nauki trzeba przekazać do wyłącznej dyspozycji u-
czonych, konstruktorów magnetolitu. Nex pozostanie
bezbronna i jedynym wyjściem z sytuacji, nawet ko-
niecznością, będzie lot zwiadowczy nad Nedem. Rakie-
ty Astrartów wyposażone w pociski igierytowe i ne-
trony, powinny uniemożliwić start Gronów. Było to
prawdopodobne. Gronowie sądząc, iż o istnieniu ich na
Nedem Astrarci nie wiedzą, zapewne nie zechcą ujaw-
nić swojej obecności, zwłaszcza że kosmici będą tylko
przelatywali a nie atakowali. Powinni więc siedzieć ci-
cho i śledzić na własnych ekranach loty, których prze-
znaczenia nie znali i które zaabsorbują ich uwagę. Za-
pewne zdadzą sobie sprawę, iż jakakolwiek reakcja
z ich strony spotka się z bombardowaniem termojądro-
wym bazy. Należy wziąć pod uwagę, że w jej stworze-
nie włożyli ogromny wysiłek i nie zechcą jej niweczyć
nieostrożnym posunięciem. Tak, to dobre rozwiązanie,
tylko pytanie, jak długo rakiety Dedrumów muszą
przebywać w powietrzu? Tego nikt nie potrafił powie-
dzieć, a Prex stwierdził, że ze dwa lub trzy obroty
Nex. I wtedy Der ex powiedział:
— Decyzją Wielkiego Dedruma, akcją przygotowaw-
czą, startem, lotami oraz ich czasokresem, będzie kie-
rował wyłącznie Adax.
Zapadła cisza. Wprawdzie po wczorajszym wystąpie-
niu najmłodszego członka zgromadzenia i jego wizycie
u Astraxa przypuszczano, że została mu zlecona jakaś
misja, ale kierownictwo nad całością? Jak Nex Nexem,
tego jeszcze nie było. Taki młokos, a już...
Adax przejmował sygnały myślowe i nie było mu
przykro. Przeciwnie, cieszył się, że wzbudził zaintere-
sowanie przekraczające zwyczajną ciekawość. I nie sta-
rał się niczego wyjaśniać. Poprosił o głos i powiedział:
— Nie posiadam sprecyzowanego planu działania.
Wkrótce będzie gotowy, lecz nikt poza mną nie będzie
znał szczegółów...
— Nawet Astrax i Derex? — przerwał Gono.
— Tylko oni dwaj, wszak muszą go zatwierdzić —
wyjaśnił.
— Dlaczego taka tajemnica? — wtrącił Pato. — Nie
wierzysz zgromadzeniu?
— Wierzę, lecz nie o wiarę tu chodzi. Misja jest nie-
bezpieczna i trudna. Jeden nieostrożny krok może ją
zniweczyć. Musicie mi tylko pomóc w przygotowaniu
wyprawy i zapewnić, że w czasie jej trwania, aż do
mojego powrotu, ani jedna myśl tysięcy Astrartów nie
skieruje się w stronę Nedem i krążących wokół niej
kosmitów.
— Sądzisz, że Gronowie mogą przejmować nasze
myśli? — spytał Urux.
— Tego nikt nie potrafi wyjaśnić i dlatego lepiej za-
chować daleko idącą ostrożność.
— No dobrze — zgodził się Pato. — A jeżeli nie
wrócisz?
Adax zastanawiał się przez moment, jakby zawahał.
— Wtedy decyzję podejmie Astrax.
— Zapewne będzie można kierować myśli do kosmi-
tów? Wielu spośród nich ma ojców — odezwał się mil-
czący dotychczas Xemes. — Mój potomek też tam bę-
dzie, ja również.
— Wiem. Załogi mogą porozumiewać się między so-
bą w razie konieczności, tego nie można uniknąć, ale
żadna myśl nie może dotyczyć mnie i Nedem. Żadna!
Tak, jakbym nie istniał. To nie paradoks, lecz koniecz-
ność. I żadna nie może mówić o tym, że w czasie tego
lotu Nex jest bezbronna. Otrzymacie szczegółowy plan
działań i będziecie go ściśle wykonywać bez względu
na ewentualne straty. Tylko że mnie przy tym nie bę-
dzie. Rozumiecie?
— Nie bardzo — powiedział Prex. — Należy rozu-
mieć, że ty nie wystartujesz?
— Może...
— Niczego nie rozumiem,
W tym momencie usłyszeli myśl Wielkiego Dedru-
ma. Zamilkli i wsłuchali się w słowa nieobecnego
mędrca. '
— Derex przedstawił moją decyzję, i co do tego, że
jest ona wynikiem wielu przemyśleń, nie powinno być
wątpliwości. Wyprawą, jej przygotowaniem i powro-
tem kosmitów, kieruje Adax. Nie powie niczego więcej
ponad to, co słyszeliście i nie domagajcie się dalszych
wyjaśnień. Zakazałem mu. Później dowiecie się, dla-
czego postąpiliśmy w ten sposób. Derex też wszystkie-
go nie wie, a jest spokojny i nie pyta. Rozumie, że tak
musi być i im mniejsza ilość Astrartów zostanie wta-
jemniczona w niektóre sprawy, tym lepiej. Nie zro-
zumcie mnie źle, gdyż celem jest uratowanie Nex
i Astrartów przed zagładą. Dlatego postanawiam: do
czasu wydania przez Adaxa szczegółowych poleceń, ty
Uruxie — zajmiesz się rozplanowaniem kilku warian-
tów tras lotu, biorąc pod uwagę następujące problemy:
loty nad planetą z obu stron, krzyżujące się ze sobą
od jej widocznej i niewidocznej strony. Ty zaś, Xeme-
sie — skoncentruj się nad przygotowaniem kosmitów
oraz rakiet. Z kolei Prex i rada uczonych muszą my-
śleć tylko o magnetolicie i uczynić wszystko, żeby w
momencie przekazania do waszej dyspozycji Central-
nego Dyspozytora Nauki, wykorzystać każdą chwilę
i jak najszybciej zakończyć prace. Cały wysiłek Astrar-
tów musi być skoncentrowany na tej jednej sprawie.
To wszystko. Derex — zwrócił się do przewodniczącego
obrad — zarządź krótką przerwę w obradach i przy-
prowadź do mnie Adaxa. Chcę z nim mówić.
Adax podniósł się i poszedł w stronę wejścia do pod-
ziemnej siedziby Wielkiego Dedruma, Prowadzony przez
Derexa znalazł się w znanej już komnacie.
— Możesz wracać i prowadzić dalej obrady. — Wiel-
ki Dedrum zwrócił się do swojego zastępcy.
Zielonkawe oczy Derexa zdawały się uśmiechać, kie-
dy powiedział do Adaxa:
— Sądzę, że dasz sobie radę. Na tobie spoczywa wiel-
ka odpowiedzialność.
— Skąd wiesz? — spytał Adax.
Znowu rozbłysły mu oczy i jakby skurczyły w uśmie-
chu.
— Zapomniałeś, że zastępuję Astraxa? Wprawdzie
nie wszystko zechciał mi powiedzieć, lecz to, co wiem,
wystarczyło, żebym zorientował się w całości. Pragnę
wyjaśnić, że loty kosmiczne nigdy nie były moją naj-
mocniejszą stroną, to domena Wielkiego Dedruma. Mu-
sieliśmy podzielić zadania. Jeden mózg nie jest w sta-
nie opanować skomplikowanych zjawisk związanych
z istnieniem i trwaniem nas nawet wtedy, kiedy dyspo-
nujemy najnowocześniejszymi urządzeniami pamięcio-
wymi. Czy wiesz w jaki sposób można wykorzystywać
diadam? — spytał.
— Nie wiem — odpowiedział Adax zgodnie z praw-
dą.
— Ja też nie za bardzo, ale Astrax i Prex wiedzą,
a to już wystarczy. Zgadzasz się co do konieczności
podziału zadań?
Adax chciał potwierdzić, lecz przerwał mu Astrax:
— Ja z kolei nie potrafię rozwiązać żadnego poważ-
niejszego problemu architektonicznego, czy związanego
ze zdrowotnością Dedrumów. I nie czuję się z tego po-
wodu nieszczęśliwy. Ty jesteś doskonałym kosmitą
oraz — jak zdążyłem się zorientować — kalkulatorem
poważnych przedsięwzięć dotyczących lotów i niebez-
piecznych, wymagających odwagi, akcji. A co wiesz
0 codziennym życiu Exy i jej kłopotach, przygotowa-
niach do wydania potomka, jego wychowaniu? Również
nic, prawda? Każdy z Astrartów ma swoje życie, w
okresie którego wykonuje czynności do jakich został
przygotowany zgodnie z wrodzonymi predyspozycjami.
1 wcale nie musi się troszczyć o inne sprawy, które go
bezpośrednio nie dotyczą.
Adax zastanowił się.
.— Dość tych rozważań i teoretycznych dyskusji.
Usiądź przy mnie — wskazał na znajdującą się obok
wnękę — i patrz. Zaraz ujrzysz Nedem. I jeszcze jedna
sprawa. Powiedz Exie, żeby się nie martwiła i nie cze-
kała. Wyjaśnij, że jesteś u mnie.
Posłuchał. Kiedy złączył się swoją myślą z Exą, była
zaskoczona.
— Co się stało? Zaczynam się bać...
— O mnie? — zdziwił się. — W nocy nie bałaś się.
— Nie, nie o ciebie, lecz o siebie.
Niczego nie rozumiał. Odwrócił się zdziwiony w stro-
nę Wielkiego Dedruma, jakby u niego chciał znaleźć
wytłumaczenie dziwnych słów Exy, ale dostrzegł skur-
czoną w uśmiechu starczą głowę i zrezygnował.
— Dlaczego? — spytał Exę.
— Ci, co kontaktują się z Wielkim Dedrumem są
bardzo ważni, decydują o naszym życiu...
— Jestem zawsze taki sam — przerwał — i nie
wiem, skąd się wzięły twoje nierozsądne skojarzenia.
Naprawdę, nie boisz się o mnie? — Przypomniał sobie
nocne rozważania.
— Powiedziałam już, że nie. Naprawdę.
— Dobrze. Przyjdę, gdy skończę pracę.
Zajął miejsce we wnęce. Ułożył się wygodnie wiedząc,
że spędzi w niej wiele czasu. Nie pomyślał o koniecz-
ności zasilenia organizmu pożywkami.
— Jesteś gotów? — usłyszał głos Astraxa.
— Tak. Pragnę przypomnieć o prośbie.
— Bądź spokojny. Nie będę ci w niczym przeszka-
dzał. Myśl i analizuj sam. Jeżeli zechcesz, możesz mnie
przywołać. Potrafisz obsługiwać ekran?
— Nie wiem, muszę spróbować.
— To proste. Z lewej strony masz dźwignię z czer-
woną gałką. Przed sobą, na pulpicie, kilka przycisków
i przełączników. Ciebie będą interesowały trzy: nie-
bieski ze znakiem „X", czerwony oraz żółty. Są to
włącznik i wyłącznik ekranu oraz utrwalacz, ten żółty.
Jeśli uznasz, że jakiś fragment obrazu należy utrwalić
na płycie, naciśnij. Zdjęcia są gotowe natychmiast
i znajdziesz je w skrzynce obok pulpitu. Dźwignia słu-
ży do zbliżenia obrazu, a zwłaszcza, kiedy zainteresuje
ciebie coś, co zechcesz dokładniej obejrzeć, przyciąg-
nij ją do siebie, ale pomału, nie za szybko. Wtedy
otrzymasz zbliżenie, które też możesz utrwalić. Istnieje
możliwość powiększenia obrazu do tego stopnia, że bę-
dziesz widział każdy drobny kamień i szczelinę. Apa-
ratura nastawiona jest na całą Nedem, ale najlepsze
powiększenia obejmują pas o szerokości rzędu dwustu
kilometrów. W tym pasie, lecz po drugiej, niewidocz-
nej stronie, znajduje się kopalnia. Niestety, Nedem
zwrócona jest do nas tylko jedną stroną. Jeśli zech-
cesz poznać drugą, dostaniesz filmy. Zrozumiałeś?
Adax przymknął powieki i zastanowił się zanim od-
powiedział.
— Tak. Zrozumiałem.
— Wobec tego patrz i myśl.
Włączył przycisk. Olbrzymi, srebrzystoszary, matowy
ekran rozjaśnił się, fluoryzował silnym, migotliwym
blaskiem i po chwili ujrzał ciemniejącą bryłę planety.
Wpatrzył się w nią, a kiedy obraz stał się wyraźny,
przesunął dźwignię ku sobie. Nedem zbliżała się.
— Jeszcze się nie koncentruj — usłyszał głos Astra-
xa. — Zapomniałem powiedzieć, że kiedy będziesz my-
ślał, możesz niektóre myśli utrwalić. Wtedy załóż leżą-
cy obok ciebie hełm i naciśnij biały włącznik po pra-
wej stronie. Myśl zostanie utrwalona w kryształach
i już nie zaniknie, będziesz ją mógł odtworzyć, kiedy
zaczniesz analizować sytuację i wyciągać wnioski. Tyl-
ko że ten hełm nie jest wygodny. Teraz patrz. Widzisz
Nedem w całej surowej krasie.
Postanowił skoncentrować się na jej widocznej częś-
ci, która sąsiadowała z ukrytą kopalnią po drugiej stro-
nie. Spenetrowanie jej najbliższego otoczenia odłożył
na później: plany kopalni były zapisane w pamięci
Centralnego Dyspozytora Nauki i może zapoznać się
z nimi. Obchodziła go przede wszystkim okolica, na któ-
rej powinien wylądować. Musi znaleźć teren, niezbyt
oddalony od celu, osłonięty przed kamerami Gronów —
o ile -takie były — którzy nie powinni się zorientować
o wylądowaniu jednej z nich, znajdujących się wów-
czas nad planetą rakiet. I wtedy nasunęła się myśl:
czy nie warto upozorować zderzenia jednej z nich, na-
turalnie bezzałogowej, z jakimś szczytem w pobliżu
siedliska Gronów? Wybuch rozniesie rakietę na atomy,
a słup dymu i kurzu, potrafi skutecznie osłonić lądu-
jącą inną rakietę, naturalnie pod warunkiem, że będzie
leciał tuż nad powierzchnią, bowiem aparatura wykry-
wająca potrafi ujawnić każde obce ciało nawet zasło-
nięte kłębem dymu. W takim razie będzie musiał za-
brać ze sobą osłonę, gdyż umieszczając rakietę w po-
bliżu miejsca wybuchu, może się narazić na zbyt wiel-
ką dawkę promieniowania. Tak, to chyba dobry pomysł,
z tym że należy zsynchronizować eksplozję z lądowa-
niem. Chodzi o ułamki sekundy i trzeba to dokładnie
obliczyć.
Zbliżył obraz skraju Nedem. Poszarpane, ponure, lecz
niezbyt wysokie góry, skalne urwiska, sprawiały nie-
przyjemne wrażenie. Raziły nagością — na tej planecie
nie istniała żadna forma życia. Uważnie obserwował
teren. Nedem powoli przesuwała się, jej obrót przebie-
gał inaczej niż obrót Nex wokół własnej osi. Była zaw-
sze widoczna tylko z jednej strony. Wyglądało to, jak-
by ktoś przed nim przekręcał olbrzymią, okrągłą płasz-
czyznę, rodzaj koła na niewidzialnej osi. Przesunął
obraz w prawo, chciał się zorientować w budowie po-
przecznego pasma gór, o których wspomniał Astrax.
Zlewały się z wyglądem całej planety. Dostrzegł jed-
nak, że w pewnym miejscu są niższe. Przesunął dźwig-
nię. Tak, to była kotlina otoczona ze wszystkich stron
wyższymi partiami gór. Na niej musi wylądować, tyl-
ko w którym miejscu? Przybliżył jeszcze bardziej obraz
i uważnie badał każdy sektor. Zauważył rodzaj głębsze-
go i długiego jaru po jednej stronie kotliny. Obliczył
wysokość otaczających ją gór i kurczył się w uśmiechu.
Była wystarczająca, żeby ukryć zbliżającą się rakietę.
Tak więc wyląduje w tym jarze. A gdyby tak zabrać
ze sobą latix, dobrać kolor piany do wyglądu okolicz-
nych skał i po wylądowaniu ukryć rakietę w taki spo-
sób, że wyglądałaby jak jeden z wykwitów skalnych?
Tak uczyni, naturalnie po uprzednim ukryciu aerotalu,
który również musi zamaskować. Przeczeka w nim
i kiedy stwierdzi, że nie grozi niebezpieczeństwo, wy-
startuje. Lecąc tuż nad powierzchnią będzie niewidocz-
ny i niesłyszalny. Będzie musiał przewieźć sprzęt w
bezpieczne miejsce, jak najbliżej kopalni. Zabierze mu
sporo czasu, lecz jest to konieczne. Im bliżej stworzy
sobie bazę, tym krótsza i lżejsza będzie droga, którą
musi przejść z dużym obciążeniem. A Astrarci chodzą
bardzo wolno i skrócenie każdego odcinka trasy jest
cenne.
Nedem zwolna obracała się. Uważnie obserwował ko-
tlinę i badał każdy odcinek. Był coraz bliżej widocznej
krawędzi planety, kiedy dostrzegł coś fascynującego.
U podnóża dwóch wyniosłych szczytów połączonych
dołem w jeden masyw, destrzegł wnękę. Przybliżył
obraz. Nie widział jej wnętrza, lecz zorientował się, że
wystarczy miejsca na kilka małych pojazdów. Tu urzą-
dzi bazę. A więc jeszcze jeden problem rozwiązany. Cti
kopalni oddalały go wysokie, poszarpane wzniesienia
Wśród nich będzie szukał przejścia i musi je znaleźć.
Wpatrywał się w okolicę. Wysokie skały zdawały się
nie posiadać żadnej przełęczy ułatwiającej przedostanie
się. Trzeba będzie się wspinać. Adax dysponował znacz-
ną siłą, lecz czy potrafi przenieść przez góry pocisk?
Musi. Podjął się tego zadania i je wykona. Nawet wów-
czas, kiedy na przeszkodzie stanęłaby jeszcze wyższa gó-
ra. Trudno, będzie dźwigał, innego wyjścia — jak do-
tychczas — nie znalazł.
Stracił pojęcie czasu. Jeszcze kilkakrotnie badał spe-
netrowane odcinki i doszedł do wniosku, że to, co poT
stanowił, jest najlepszym rozwiązaniem. Na razie, bo-
wiem trzeba się jeszcze zapoznać z okolicami, których.'
teraz nie może oglądać. I nagle poraziła go myśl: wo-
bec tego plan omówiony z Astraxem powinien ulec
zmianie. Przedtem była mowa o ataku Astrartów
i zniszczeniu kopalni, w związku z czym należało za-
brać ze sobą cały arsenał broni. Chodzi wszak o znale-
zienie diadamu i zniszczenie kopalni, będącej bazą wy-
padową Gronów. A zniszczyć można z powietrza, nie-
potrzebne więc są żadne bomby, które należałoby prze-
nosić na znaczną odległość. Wystarczy zainstalować je
w rakiecie. Ze sobą zabierze tylko rozpraszacz i apara-
turę pozwalającą na rejestrowanie zjawisk w okolicy
w jakiej będzie przebywał. Tylko co rejestrować, jeśli
kopalnia ulegnie zagładzie? Już wie, musi zabrać apa-
raturę wykrywającą diadam. Tylko to... Nie będzie ob-
ciążony, gdyż — jak na jego siły — dźwiganie rozpra-
szacza nie przedstawiało żadnej trudności zaś cała apa-
ratura diadometryczna, to mała skrzyneczka z długim,
ruchomym prętem zakończonym czujnikiem. Więc dla-
czego tak się przeraził? Zastanowił się i doszedł do
wniosku, że było to uczucie podświadome, wywołane
koniecznością wprowadzenia zmian do planu uzgodnio-
nego z Wielkim Dedrumem. Pamiętał, że Astrax nigdy
nie zmieniał raz wydanej decyzji. Teraz powinien to
uczynić.
Poczuł, że jest bardzo zmęczony, a jego mózg coraz
wolniej reaguje na bodźce wizualne. Patrzył bezmyśl-
nie i postanowił przerwać badanie. Nacisnął guzik.
Ekran zmatowiał i zgasł.
Adax wstał, wyprężył ciało i westchnął. Obejrzał się
i ze zdziwieniem zauważył, że miejsce Astraxa jest pu-
ste. Gdzie poszedł? Rozglądał się dokoła i już zamie-
rzał ruszyć z miejsca, kiedy wejście rozchyliło się i do
sali wszedł Wielki Dedrum. Spojrzał na kosmitę i po-
wiedział:
— Pomóż mi usiąść.
Adax ostrożnie, jakby postać była wykonana z naj-
bardziej kruchego materiału, objął starca i uniósł w
powietrze. Był bardzo lekki. Posadził go we wnęce
i stanął obok.
— Wcale nie chciałem, żebyś aż tak troszczył się
o mnie. Nie jestem wygodny. Po prostu mam trudności
ze zginaniem ciała.
— Jesteś bardzo lekki, lżejszy niż Exa.
— Jej gatunek jest o wiele lżejszy od nas, samców —
powiedział Wielki Dedrum. — Dziękuję ci.
— Długo tu jesteś? — spytał Adax.
Astrax uśmiechnął się skurczem, a jego zielonkawe
oczy zajaśniały wesołym blaskiem.
— Trochę cię wyręczyłem. Powiedziałem Exie, żeby
się nie martwiła twoją długą nieobecnością, gdyż w
dalszym ciągu jesteś u mnie i pracujesz. Pytasz, jak
długo tu jesteś? Zdążyłem wypocząć, a Nex dwukrotnie
obróciła się wokół osi.
— Straciłem rachubę czasu...
— Przestrzegałem. Kiedy mózg intensywnie pracuje,
nie odróżniasz dnia od nocy zwłaszcza tutaj, tylko my-
ślisz, analizujesz, wyciągasz wnioski. Tak było z tobą.
Długo ciebie obserwowałem i doszedłem do przekona-
nia, że oderwiesz się od pracy nie wcześniej, niż jej nie
skończysz lub nie poczujesz się tak zmęczony, że bę-
dziesz musiał przerwać. Dlatego zostawiłem ciebie i po-
szedłem odpocząć.
— Skąd wiedziałeś, kiedy skończę?
— Wyczułem. My starcy wyczuwamy wiele zjawisk
nawet przez sen. Weź to — podał mu czarkę z kilkoma
kolorowymi granulkami.
Adax przechylił naczynie i wsypał jego zawartość do
otworu znajdującego się poniżej oczu, przeżuł i uczuł,
jak go opuszcza zmęczenie.
— Zapomniałem o zasileniu organizmu. Nie przy-
puszczałem, że spędzę tu tak wiele czasu.
— Ja też zapominam o czasie, kiedy nad czymś roz-
myślam. Teraz zapewne będziesz chciał obejrzeć nie-
widoczną stronę Nedem i okolice kopalni, prawda?
Kosmita spojrzał nań zaniepokojony.
— Czytałeś mnie?
— Dlaczego nie wierzysz w to, o czym zapewniałem?
Byłeś zupełnie sam. Po prostu wiem, że jeśli wyłączy-
łeś ekran, to zakończyłeś część badań i teraz, kiedy
nagromadzone w mózgu wiadomości są jeszcze świeże,
chcesz je uzupełnić nowymi.
— Przepraszam, nie chciałem cię urazić. Jestem mało
doświadczony i pewnych zjawisk nie potrafię skoja-
rzyć.
— Dlatego nie gniewam się, broni ciebie przywilej
młodości i braku tego doświadczenia, o którym wspom-
niałeś. Siadaj. Za chwilę będziesz oglądał Nedem po jej
niewidocznej stronie.
— Gdzie? — spytał.
— Jak to gdzie? — zdziwił się Wielki Dedrum. — Na
tym samym ekranie. Tylko, że teraz ja będę regulował
obraz, ty zaś będziesz mi dawał wskazówki. Obrazów
jest mnóstwo, tych z okolic kopalni i trzeba przeprowa-
dzić selekcję. Nie znając ich, nie potrafisz tego uczynić,
zaś analizowanie każdego nie jest celowe. Zresztą, żeby
obejrzeć wszystkie, musiałbyś tu bardzo długo prze-
bywać.
— Czy nie ma filmu? — zdziwił się Adax.
— Nie ma. Poprzednio nikt o tym nie myślał, zresz-
tą nie był nigdy potrzebny. Później jego wykonanie
stało się niemożliwe. Owszem, są pewne wycinki, fra-
gmentaryczne, lecz nie przedstawiają większej wartoś-
ci. Stare zdjęcia są lepsze.
Adax zastanowił się.
— Chciałbym zobaczyć najbliższe okolice na styku
dwóch części Nedem, widocznej i niewidocznej.
— Czy potrafisz je określić bardziej precyzyjnie?
Adax przymknął oczy. Nie odpowiedział od razu,
chciał się zastanowić, skonkretyzować pytanie w opar-
ciu o zapamiętane obrazy.
— Myślę, że najpierw zapoznam się z pasmem gór-
skim oddzielającym obie części Nedem. Muszę znaleźć
jakiejś przejście, a jeśli nie będzie takich możliwości,
wybrać odcinki pozwalające na przedostanie się na drugą
stronę. Czy kopalnia znajduje się daleko od tego pasma?
— Blisko, tuż pod nim.
Astrax włączył ekran. Ukazało się oglądane z wyso-
ka pasmo górskie. Kiedy przybliżył obraz, Adax pochy-
lił się do przodu, jakby to pozwalało lepiej widzieć.
— Bardziej w prawo — powiedział — zdaje się, że
poniżej tych zwalisk jest miejsce, które wybrałem. Tam
znajduje się wnęka.
— Dostrzegłeś ją, to dobrze, jesteś spostrzegawczy.
Adax nie odpowiedział, jakby nie słyszał pochwały.
Uważnie badał pasmo, analizował, szukał przejścia, któ-
rego nie było.
— Teraz w lewo, tak, dobrze.
Po chwili:
— Chcę obejrzeć sąsiedni odcinek.
Znów wpatrzył się w zdjęcia. Zastanowiło go obni-
żenie górskiego pasma. Schodziło łagodnie w dół, do
wielkiej kotliny, w centrum której znajdowała się ko-
palnia. Dostrzegł wiele drobniejszych wykwitów i sku-
pisk skalnych oraz pojedynczych głazów. Tak, jakby
na tym górskim siodle zostały umyślnie poukładane.
— Przybliż...
Była to poszukiwana przełęcz, ale położona w zbyt
dużej odległości od miejsca wybranego na bazę. Jej
dobrą stroną były owe głazy, pozwalające na ukrycie
się.
— Czy druga strona tej przełęczy jest wygodna i łat-
wa do sforsowania? — spytał.
— Dojście nie jest możliwe. Przekonaj się — odpo-
wiedział Astrax.
Przybliżył obraz pokazując interesujący kosmitę fra-
gment.
— Spójrz, tu widać fragment drugiej strony. Oto
pasmo, w którym znajduje się wnęka. Do przełęczy nie
ma żadnego dojścia. Trzeba być ptakiem...
— Będę miał aerotal...
— Lecz gdzie wylądujesz? Na szczycie nie możesz,
bo staniesz się widoczny.
Adax myślał. Jego analityczny umysł zastanawiał się
nad rozwiązaniem trudnego problemu.
— Chyba znalazłem — powiedział z wahaniem po
dłuższym zastanowieniu się.
— Mów...
— Zatrzymam aerotal pod samym szczytem. Muszę
znaleźć takie miejsce, żeby wysiąść i odesłać aparat do
wnęki. Nie będzie mi później potrzebny, przynajmniej
przez jakiś czas.
— Dobrze. Odeślesz, ustawiając odpowiednio apara-
turę sterującą. Lecz co później? Musisz go wezwać,
a to może oznaczać przejęcie myśli przez atmosferę.
Jeżeli Gronowie potrafią je przejmować, to zorientują
się, że jest ktoś w pobliżu.
— Muszę zaryzykować. Innego wyjścia nie widzę.
— Ja także nie — zgodził się Astrax. — Chociaż ry-
zyko wielkie i narażasz życie.
— Tak trzeba. Teraz chcę obejrzeć kotlinę i kopal-
nię.
— Dobrze.
Na ekranie pojawił się nowy obraz, na którym prze-
łęcz stanowiła maleńki fragment. Była to obszerna ko-
tlina, oddzielona od widocznej strony planety wysokim
pasmem, które będzie musiał przejść. Z innych stron
góry otaczające kotlinę były niższe, raczej pagórkowate,
nie tak strome. W pobliżu była kopalnia, której po-
szczególne zabudowania znajdujące się na powierzchni
sięgały do połowy zbocza. Uważnie obserwował stojące
budynki — pozornie puste — wieże szybów, drogi krzy-
żujące się ze sobą. Ten obiekt musiał zniszczyć.
— Zastanawiam się, gdzie mogą być kosmodromy
Gronów — powiedział. — Czy wiemy coś na ten temat?
-— Nie. Każdy pojazd skierowany w stronę kopalni
ginął. Nie wiemy w jaki sposób. Nie było eksplozji, zaś
aparatura pokładowa nie rejestrowała żadnego niebez-
pieczeństwa. Po prostu znikali bez śladu.
— Trzeba liczyć się z tym, że wielu kosmitów może
nie wrócić z wyprawy — zauważył Adax.
— Tak i nie. Jeśli kosmodrom znajduje się pod po-
wierzchnią, Gronowie nie będą atakowali w obawie
przed ujawnieniem swoich stanowisk. Jeżeli na po
wierzchni — zaatakują i to w znacznej odległości od
Nedem. Wtedy mogą zniszczyć rakiety. Wszystko mo-
żliwe.
— Uważasz, że mogą zmusić do lądowania w nie-
znany nam sposób?
— Możliwe. Co chcesz jeszcze obejrzeć?
— Gdzie się znajduje wejście do kopalni?
— W każdym szybie. Jest ich kilkanaście. Zostały
skupione blisko siebie i stanowią jeden zespół.
— Innego wejścia nie ma?
— Nie. Badzo dawno temu, jeszcze mnie nie było,
mówiono, że przed zbudowaniem szybów istniało innr-
wejście. Lecz nikt nie wie, gdzie się znajdowało.
— Nie szukano go? — zdziwił się Adax.
— Po co? Był okres, kiedy diadamu potrzebowano
o wiele mniej niż w ostatnich czasach. Kiedy zachodzi-
ła potrzeba, wiercono nowe szyby. Starego dojścia nikt
nie szukał. Podobno znajduje się gdzieś w górach.
— Czy w planach kopalni nie ma żadnych wskazó-
wek na ten temat?
— Nie ma. Na pewno.
— Dziwne — powiedział Adax i dodał po chwili: —
To mi wystarczy na razie, można wyłączyć.
Kiedy ekran zgasł, powiedział:
— Chciałbym przedstawić swój plan. Luźny, orien-
tacyjny, na pewno będz'> jeszcze wymagał korekt
i sprecyzowania, lecz w ogólnych zarysach jedyny. Ist-
nieje tylko jedna, zasadnicza trudność.
— Jaka? — spytał Astrax, spoglądając z zaintere-
sowaniem na młodego kosmitę.
Adax jakby się wahał.
— Muszę to powiedzieć. Otóż nasze pierwotne za-
miary trzeba przekreślić. A ty już wydałeś decyzję.
— Wydałem i jej nie zmienię.
— Czy dotyczy ona całej wyprawy, ze wszystkimi
omówionymi szczegółami?
— Nie.
— Wobec tego, czego.
Adax był bardzo ciekawy. Wbrew oczekiwaniom
Wielki Dedrum nie zdenerwował się, tylko przyjaźnie
uśmiechnął.
— Sprawy zasadniczej, że ty przygotowujesz i bę-
dziesz kierował wyprawą.
— A inne postanowienia?
— Zapadną wówczas, kiedy przedłożysz mi plan
skonkretyzowany, realny, przewidujący wszystkie mo-
żliwości. Słowem — szczegółowy, drobiazgowy program
całej wyprawy.
Adax odetchnął z ulgą.
— Sądziłem...
Wielki Dedrum nie pozwolił mówić dalej.
— Wydanie każdej decyzji wymaga zastanowienia,
rozpatrzenia wielu wariantów, ustalenia konkretów
i wyciągnięcia wniosków pozwalających na stwierdze-
nie, że cel zamierzeń jest realny. Rozmawialiśmy o tych
problemach w sposób jeszcze luźny, nie sprecyzowany,
bardzo ogólny. Ty imponowałeś odwagą i rozsądkiem,
ale nie widziałeś Nedem i nie znasz tej planety tak do-
brze, jak ja. Przytakiwałem, nie chciałem ciebie zrazić.
Sądziłem, nie bez racji, że kiedy się zorientujesz w
podstawowych problemach, na pewno zmienisz pogląd
na kilka kwestii. Stało się jak przypuszczałem, więc
nie mogłem wydać innej decyzji poza jedną — przeka-
zaniem tobie całości spraw. Następne zapadną wtedy,
gdy nadejdzie pora.
— Kiedy?
— Już mówiłem. Jak przedstawisz sprecyzowany
program obejmujący wszystkie szczegóły wyprawy
i przewidujący nawet ewentualne straty.
— Kiedy mam ci to przekazać?
Astrax skurczył się w uśmiechu.
— Nie prędko. Najpierw pójdziesz do Exy i odpocz-
niesz. Radzę, żebyś całkowicie wyłączył się i o niczym
nie myślał, a już najmniej o wyprawie. Musisz mieć
świeży umysł, inaczej nic z tego nie wyjdzie. Nie ma
czego się śpieszyć.
— Tylko jedno pytanie mające dla mnie wielkie
znaczenie.
— Mów.
— Czy głównym celem jest znalezienie i przywie-
zienie diadamu, czy zniszczenie kopalni.
— Celem jest diadam, lecz znajduje się tylko w tym
jednym miejscu. Musisz go zdobyć za wszelką cenę,
a później zniszczyć kopalnię wraz z Gronami. Tego nie
można uczynić z powietrza. -
— Sądziłem, że można.
— Zrobilibyśmy to dawno, lecz, jak wspomniałem,
wszystkie rakiety gdzieś giną, nie wiemy gdzie i w jaki
sposób.
— Zrozumiałem. Czy diadam na pewno znajduje się
tylko w tym jednym miejscu?
Astrax zastanowił się, myślał przez pewien czas, coś
rozważał.
— Raczej tak, chociaż nie jestem tego pewien. Ko-
palnie zbudowano bardzo dawno i w inych miejscach
nie prowadzono poszukiwań zwłaszcza, że nagromadzo-
ne zapasy miały wystarczyć na długi okres. I wystar-
czyłyby. Gdyby nie Gronowie, moglibyśmy szukać w
innych miejscach na Nedem, lecz to wymagałoby wy-
słama wielu ekip i sprzątu umożliwiającego prowadze-
nie wierceń. Tego nie da się zrobić w tajemnicy. Jesz-
cze jedno: widmo widocznej strony Nedem nie wyka-
zuje obecności tego pierwiastka, a w dawnej kopalni
jest go bardzo mało, prawie wcale, raczej ślady.
— Prawda. Czy diadam występuje również w czystej
postaci?
— Zdarzało się, lecz niezwykle rzadko. Z tysiąca ton
rudy można otrzymać około trzech gramów tego pier-
wiastka. A nam potrzeba tysiące razy więcej.
— Jedną tonę jestem w stanie dźwignąć.
— Jeżeli byłby to czysty diadam. Lecz weź pod uwa-
gę, że diadam jest pierwiastkiem metalicznym, posiada-
jącym zdolność odpychania innych ciał z metalu. Mu-
sisz mieć pojemniki z litixu, inaczej nawet z minimal-
ną ilością diadamu nie wsiądziesz do aerotalu, bo po-
jazd będzie odpychany.
— O tym nie wiedziałem.
— Dlatego musisz mieć pojemniki. Jeśli nie uda ci
się znaleźć czystego diadamu, musisz zebrać około pół
ton rudy. Tyle poniesiesz. Razem z wagą pojemnika,
będzie to prawie dwa razy więcej.
— To drobiazg. Czy mała ilość diadamu zawarta w
rudzie nie spowoduje odpychania?
— Nie. Diadam odpycha wtedy, kiedy występuje w
czystej postaci. Dlatego rudę przerabialiśmy na Nex,
inaczej nie można byłoby przewieźć czystego metalu.
Wtedy nie znano jeszcze litixu.
— Teraz rozumiem. Sto gramów diadamu wystarczy
na jakiś czas.
— Wystarczy do uruchomienia nowej broni chronią-
cej nas przed nalotami Gronów bez naruszania resztek
zapasu. Czy jednak na długo, trudno powiedzieć. Oba-
wiam się, że nie.
— To wszystko, co chciałem wiedzieć. Pójdę już.
Podniósł się i stanął obok wnęki.
— Dziękuję za pomoc i wskazówki, Astraxfe. Były
cenne i niezbędne. Dopiero teraz wiem, jak przystąpić
do pracy.
— Nie masz za co dziękować. Ochrona Astrartów
należy tak do mnie, jak i do ciebie. Wszyscy muszą
0 niej myśleć i pomagać. To wspólny obowiązek. Idź,
wypocznij i jeśli tylko zechcesz wezwij mnie. Pomogę
ci w znalezieniu najlepszego rozwiązania.
Adax wyszedł. Kiedy znalazł się na powierzchni
odurzyło go ciepłe, pachnące powietrze. Zanim wsiadł
do oczekującego pojazdu, mimo woli spojrzał w górę.
Wysoko, oświetlona promieniami niewidocznej teraz
Adhary, świeciła Nedem, daleka i groźna. Patrzył na
nią przez chwilę i przeraziła go myśl, że z tym olbrzy-
mim ciałem będzie musiał się zmierzyć sam na sam.
1 to wkrótc?.
ROZDZIAŁ V
Był całkowicie bezpieczny i wiedział o tym. Pokryta
latixem rakieta, upozorowana wyglądem do jednego
z licznych skalnych wykwitów, stanowiła doskonałe
ukrycie. Nikt nie mógł dojrzeć pojazdu. Najdosko-
nalsza aparatura nie potrafiłaby odkryć, że pod war-
stwą surowo udrapowanej, nieprzezroczystej, szarawej
i twardej piany, kryje się żyjąca istota. Przez wizjer
mógł obserwować kotlinę, lecz nie zauważył niczego
podejrzanego, a jej spokój zakłócił — tuż po jego wy-
lądowaniu — przelot dużej eskadry rakiet Astrartów.
Zgodnie z jego poleceniem, nad Nedem, od jego nie-"
widocznej strony, napłynęły dwie flotylle. W pierwszej
znajdowała się jego rakieta. W odpowiednim czasie
obniżył lot, wystrzelił najpierw pocisk, i wylądował.
Zanim opadła chmura dymu i pyłu, był już skryty za
ścianą latixu. Nieco później, po nieboskłonie przesu-
nęła się druga grupa rakiet. Nie słyszał odgłosów wy-
buchu czy walki, a pokładowa aparatura nie zarejestro-
wała żadnego interesującego zjawiska.
Adax rozmyślał.
Był pewien, że jego lądowanie na Nedem nie zostało
dostrzeżone przez Gronów, i pierwszą część zadania
wykonał zgodnie z programem. Tylko — jakim kosz-
tem? Czy pilotujący rakiety kosmici dotarli szczęśliwie
na Nex, czy też zostali zmuszeni do lądowania i wpadli
w pułapkę zastawioną przez przeciwników? Aslrar
mówił, że rakiety zbliżające się nad teren kopalni w
pewnym momencie milkną i giną w tajemniczy sposób,
gdyż nigdy nie zarejestrowano eksplozji. Zachodzi więc
pytanie: czy Gronowie posiadają urządzenia mogące
zmusić do lądowania jedną, kilka czy kilkadziesiąt ra-
kiet? Jeśli jedną lub <kilka, to ofiary będą mniejsze.
A jeśłi zginęły obie flotylle? Wówczas Astrarci byliby
pozbawieni osłony rakietowej, gdyż w wyprawie wzię-
ła udział większość kosmitów. Wrócili czy zginęli? —
zastanawiał się. Odpowiedź będzie mógł otrzymać po
powrocie na Nex, jeśli — naturalnie — wykona zada-
nie i zdoła powrócić. Na razie myślał o współtowarzy-
szach, a nie o dalszym przebiegu wyprawy. Tak ją
przygotował, że nie przewidywał kłopotów pod warun-
kiem, iż nie zostanie dostrzeżony przez Gronów. W os-
tatniej rozmowie z Astra*xem zgodził się na to, że na
Nex mogą o nim myśleć. Wszak dla Astrartów już nie
istniał, zginął w czasie lotu. Wyobrażał sobie rozpacz
Exy, ale taka wersja była konieczna i tylko Wielki
Dedrum znał prawdę.
.Adax zdawał sobie sprawę z tego, że można liczyć
tylko na siebie i pod tym kątem przygotował wyprą vvę.
Teraz czekał.
Zauważył jakiś ruch, a czujniki zarejestrowały czy-
jąś obecność. Skoncentrował się i pomału obracał wiz-
jerem, szczególnie uważnie obserwując kraniec kotliny
i pasmo niższych wzgórz, wśród których eksplodowała
rakieta kierowana falami radiowymi. Coś tam się ru-
szało. Aparatura wskazywała na obecność urządzeń
wysyłających i przejmujących sygnały radiowe.
Wysłali aparaty — pomyślał. — Nic dziwnego, że
trwało to tak długo. Widocznie nie chcieli wcześniej
ujawnić swojej obecności. W takim razie możliwe, że
wszystkie rakiety powróciły do baz na Nex. To dobrze.
Jeśli wysłali roboty, to musi istnieć jakieś przejście
przez te góry. Może przekopali się? To prawdopodobne,
na pewno dysponują wysoką techniką. Z drugiej stro-
ny, czy warto było wykonywać olbrzymią pracę tylko
po to, żeby ułatwić sobie przejście lub przejście dla
robotów, żeby zbadać, co było przyczyną eksplozji?
Myślał, intensywnie myślał i analizował postępowa-
nie Gronów, starając się zrozumieć motywy, jakimi się
kierowali. Zdawał sobie sprawę, że odkryją skażenie
terenu i może szczątki rakiety, nic więcej. Nie potrafią
stwierdzić, czy sterowały nią automaty czy żywa istota.
Jeżeli zbadają teren, to chcą się upewnić, czy rzeczy-
wiście była to eksplozja pojazdu kosmicznego.
W okularach wizjera ruch wzmógł się. Teraz wyraź-
nie widział, jak spoza jednego ze wzgórz wysunął się
duży stwór. Na kilku długich, zginających się w wielu
miejscach odnóżach, znajdował się cylinder zaopatrzo-
ny w sterczące na wszystkie strony czułki.
Takich robotów jeszcze nie widziałem — pomyślał.
Dał zbliżenie. Teraz mógł wyraźnie obserwować apa-
rat. Widział dokładnie tylko jeden, inne znajdowały się
poza zasięgiem wizjera. Posuwający się w różne strony
robot pobierał próbki gruntu i wkładał do cylindra.
Aparatura przeprowadza analizę spektralną, ale to
im niczego nie przyniesie poza stwierdzeniem obecnoś-
ci atomów poszczególnych pierwiastków i związków
chemicznych. Po co im to? Zapewne chcą wiedzieć, czy
rzeczywiście jedna z rakiet uległa rozbiciu. Ale mają
wypalony krater, obserwowali i zarejestrowali wybuch,
więc po co te dodatkowe badania pozbawione — we-
dług niego — sensu. Przybycie na miejsce i zbadanie
terenu tak, lecz analiza?
Robot posuwał się po powierzchni pobierając od
czasu do czasu próbki. Wreszcie zatrzymał się, zmienił
kierunek i zniknął za skałami. Adax jeszcze przez pe-
wien czas obserwował, lecz nic się więcej nie zdarzyło,
roboty nie powróciły.
Postanowił czekać. Mógł sobie na to pozwolić, gdyż
czas nie miał większego znaczenia. Musiał wykonać
misję, zrobić to dobrze i nie mógł ryzykować.
Przebywając w ukryciu, wiele razy oglądał przez
wizjer daleką Nex, ale w stronę rodzimej planety nie
skierował żadnej myśli i żadnej nie starał się przejąć.
Całkowicie się wyłączył, bo musiał być sam. Tego wy-
magało bezpieczeństwo i pomyślny przebieg wyprawy.
Wreszcie postanowił wyjść. Wyprowadził aerotal
i wkrótce zmontował pojazd, okrywając go ze wszyst-
kich stron pianą. Pozostawił jedynie wąskie przejście,
przez które mógłby się przecisnąć. Przełożył aparaturę
badawczą i rozpraszacz. Zastanowił się, czy zabrać ze
sobą netron, lecz zrezygnował; pocisk zabierał zbyt
wiele miejsca, więc postanowił po niego powrócić.
Wziął też osłonę w przewidywaniu, że będzie musiał
się przebrać, chociaż poruszanie sią w ciasnym i sztyw-
nym kombinezonie sprawiało mu trudność. Po zakoń-
czeniu pracy zakrył otwór i wrócił do rakiety. Zbliżył
się do wizjera, spojrzał na czujniki: nie rejestrowały
żadnego ruchu, chociaż teren zasięgu aparatury obej-
mował promień o średnicy prawie stu kilometrów. Po-
stanowił jeszcze czekać.
Kiedy nastąpiła kolejna noc i Adhara skryła się po
drugiej stronie planety, czujniki zarejestrowały ruch.
Obudził się i popatrzył w wizjer. Tam, gdzie poprzed-
nio, ujrzał podobne roboty pobierające próbki gruntu,
tylko że teraz było ich znacznie więcej. Poruszały sią
po okolicy, penetrowały teren poza miejscem wybuchu.
Widocznie coś wzbudziło ich nieufność, tylko co? —
pomyślał. A może przesadna ostrożność? I dlaczego
przybywają zawsze nocą, a nie w ciągu dnia? Zapewne
nie chcą ujawniać obserwatorom na Nex, że tu są.
Poruszające się wolno roboty, widziane z góry, mogły
sprawiać wrażenie dużych głazów i dopiero zbliżenie
pozwalało ujawnić ich prawdziwe znaczenie. Przypo-
mniał sobie, że kiedy z Wielkim Dedrumem oglądał
widoczną część Nedem, uzyskiwał zbliżenie pozwala-
jące na odróżnienie nawet małych kamieni. I od razu
nasunęło mu się skojarzenie: jeśliby Gronowie posia-
dali taką aparaturę, byliby ostrożniejsi, starali się
ukryć roboty maskującą substancją. Jeżeli takich moż-
liwości nie_ mają, ich technika stoi na niższym pozio-
mie. Tylko w jaki sposób znikają rakiety? Doszedł do
wniosku, że istnieją dziedziny wiedzy, w których wro-
gowie są lepsi. Postara się to później uzasadnić. Na ra-
zie obserwował.
Po pewnym czasie roboty zakończyły pracę i skryły
za wzgórzami. Wtedy przeszyła go myśl: widocznie
tam jest ich baza i w takim razie nie będzie mógł do-
stać się do podnóża skał wcześniej, dopóki tego nie
stwierdzi i nie zniszczy aparatów. I nadal musi czekać.
Nie wątpił, że jego poczynania są bez przerwy ogląda-
ne przez Wielkiego Dedruma i na pewno widział wię-
cej niż on tutaj. Tylko że Astrax, lepiej orientujący
się w sytuacji, nie mógł pumóc.
Znów czekał, jeszcze dłużej niż poprzednio. Wiele
razy dzień zmieniał się w noc, nim postanowił wyru-
szyć. Zabezpieczył rakietę i wyprowadził aerotal. Mu-
siał poruszać się wolno, po najniższych partiach kotli-
ny, a ze wszystkich stron okrywał go ochronny płaszcz
z latixu. Uznał to za konieczne, gdyż nie wiedział na
co może się natknąć, a po zatrzymaniu pojazd wyglą-
dał jak mały wykwit lub skalny pagórek, jeden z wie-
lu w tej kotlinie. Tracił wprawdzie na czasie i szyb-
kości, ale zwiększało to bezpieczeństwo. Zresztą, czas
się nie liczył.
Uważnie wpatrywał się przed siebie. Czułki aerotalu
uniemożliwiały zderzenie z głazami, pozwalały na wy-
mijanie każdej przeszkody. Posuwał się w stronę pas-
ma wzgórz, a kiedy noc zaczęła blednąc, stanął w cie-
niu skupiska głazów przewyższających pojazd. Do
miejsca wybuchu pozostawała jeszcze taka sama odle-
głość jak ta, którą przebył.
Dopiero teraz odczuł, jak bardzo był zmęczony i na-
pięty. Rozluźnił się, łyknął kilka granulek odżywczych,
przymocował na głowie opaskę z czujnikiem i położył.
Chociaż miejsca było niewiele, udało mu się wyciągnąć
i zasnąć.
Kiedy się obudził, dzień zbliżał się ku końcowi. Po-
czekał aż zapadnie całkowita ciemność i ruszył dalej,
jak poprzednio wybierając drogę przez najniższe partie
i kryjąc za skałami. Pomału zbliżał się do pagórków.
Znalazł miejsce dobrze osłonięte, niewidoczne z tamtej
strony, więc zatrzymał pojazd. Sprawdził zabezpiecze-
nie, aparaturę, nałożył opaskę i położył się. Tym razem
nie mógł zasnąć. Zastanawiał się, co może spotkać za
tymi wzgórzami? Czy roboty Gronów zostały zabrane,
czy pozostały na miejscu? Jeśli zostały, musi je znisz-
czyć, a to oznaczało ujawnienie obecności. Dopiero te-
raz doszedł do przekonania, że spowodowanie wybuchu
na trasie wyprawy było błędem, lecz wcześniej nie
mógł tego przewidzieć. Z drugiej strony, gdyby nie
ten błąd, nic by nie wiedział o robotach.
Następnej nocy wyszedł. Przerzucił przez siebie roz-
pras/acz i kryjąc za głazami, pomału zbliżał do szczytu
pagórka. Zaczął pełzać, chociaż było to straszliwie
trudne; Astrarci nie byli wprawieni do takiego sposobu
poruszania się ze względu na wielką i mało elastyczną
postać. Zmęczony dotarł do wybranego miejsca pod
jednym ze wzniesień, omijając wypaloną jamę w któ-
rej eksplodowała rakieta. Wyczuwał bijące z ziemi pro-
mieniowanie, ale taka dawka nie mogła mu zaszkodzić
Wysunął wizjer i uważnie obserwował teren. Niczego
nie zauważył. Podniósł się nieco i wyjrzał, Aparatów
nie było. Więc gdzie się podziały? Nie startowała żad-
na rakieta, żaden pojazd, a one poruszały się zbyt wol-
no, by odejść daleko. Muszą się znajdować gdzieś w
pobliżu, tylko gdzie? Przyglądał się okolicy. Cała kot-
lina była pusta. Postanowił zaryzykować.
Wrócił do aerotalu, zasiadł w fotelu, obok siebie po-
łożył rozpraszacz i uruchomił silnik. Nie wiedział, że
w tej chwili, obserwujący go Wielki Dedrum tak zacis-
nął kończyny na manetkach dźwigni, że omal ich nie
zmiażdżył. Spoglądał z przerażeniem, jak pojazd Ada-
xa porusza się po kotlinie, kierując w stronę skalnej
wnęki.
Kiedy osiągnął cel nie napotykając na żadną prze-
szkodę i wprowadził aerotal pod skalny pułap, przy-
stąpił do rozładunku. Szybko uporał się z tą pracą,
ułożył wszystko pod jedną ze ścian i pokrył latixem.
Następnie wyjrzał na zewnątrz. Panowała cisza, a do
świtu było jeszcze daleko. Wsiadł do pojazdu, przesu-
nął się tuż pod skalnymi ścianami, zszedł niżej i zna-
lazł w kotlinie. Po przebyciu pagórków zwiększył szyb-
kość i wkrótce był przy rakiecie. Przeładował pozostały
sprzęt i zanim noc zbladła, był ponownie we wnęce.
Tylko małą część okapu zasłonił pianą i położył się za
tą ścianą. Z dołu nie mógł być widoczny, nie potrzebo-
wał wizjera, miał przed sobą całą rozległą dolinę.
Obudziło go przeczucie niebezpieczeństwa i jakieś
odgłosy dochodzące do miejsca, w którym się znajdo-
wał. Przez chwilę leżał nieruchomo, następnie prze-
sunął na skraj podłoża i wyjrzał. U podnóża góry stał
rodzaj obszernej platformy zapełnionej znanymi mu,
przynajmniej z wyglądu, robotami. Jeszcze kilka apa-
ratów gramoliło się niezdarnie, czyniąc spory hałas.
Uważnie obserwował, ale nie widział żadnej żywej
istoty. Czyżby wszystkie aparaty były kierowane zdal-
nie? — pomyślał. Widocznie tak. Po pewnym czasie
platforma drgnęła i "uniosła nieco w górę, wznosząc
tumany kurzu. — Poduszka powietrzna — skonstato-
wał. — Co za prymityw. Obserwował dalej. Pojazd ru-
szył w kierunku wzgórz, a kiedy stał się maleńkim
punktem, Adax wziął wizjer.
Teraz widział dokładnie. Platforma zatrzymała się
pod wzniesieniem, roboty zeszły i zajęły się znaną
mu czynnością pobierania próbek gruntu. Cofnął się
do wnęki i zaczął rozmyślać.
Gdzieś tutaj, u podnóża tej góry, znajduje się baza
tych aparatów. Są kierowane falami radiowymi lub
zaprogramowane, i widocznie niczego innego, poza po-
bieraniem próbek, nie potrafią. W cylindrach znajduje
się aparatura poruszająca i pozwalająca na przeprowa-
dzenie szczegółowych badań, zaś ich wyniki muszą być
przekazywane drogą radiową lub zapisywane we wnę-
trzu, a później wyjmowane i odczytywane. Jeśli tak,
to w bazie robotów muszą się znajdować Gronowie._
A może analiza przeprowadzana jest gdzie indziej?
Wówczas też trzeba wziąć pod uwagę obecność Gro-
nów. Z drugiej strony, jeżeli ap/araty działają na zasa-
dzie impulsów, to nikt nie potrafi nimi kierować.
Zresztą, gdyby jakaś żywa istota zajmowała się auto-
matami, na pewno wyszłaby z wnętrza tej góry. Jak
to zbadać, żeby uzyskać pewność!
Rozejrzał się po wnęce i pod jedną ze ścian ujrzał
duży głaz. Przesunął go do krawędzi wnęki i nawet
specjalnie nie kryjąc, zsunął na zewnątrz. Toczył się
po skałach pociągając za sobą lawinę kamieni, czyniąc
przy tym straszliwy hałas, który wreszcie ucichł. Lecz
nic się nie stało, nikt nie zareagował na zjawisko. W ta-
kim razie na dole nikogo nie ma, albo spadanie kamie-
ni ze szczytów jest w tych górach zjawiskiem codzien-
nym — pomyślał. Wobec tego, po powrocie aparatów
do bazy ukrytej gdzieś u. podnóża tej góry, będę mógł
spokojnie realizować swój plan.
Długo się zastanawiał, czy jego wnioski są słuszne
i znów czekał. Chociaż była noc, panowała dobra wi-
doczność. Wreszcie zauważył zbliżającą się platformę
i przestał myśleć o tym, co kryje wnętrze góry.
Platforma zatrzymała się w miejscu startu. Przeli-
czył roboty — były wszystkie. Zeszły z pojazdu i zgi-
nając lśniące, metalowe odnóża, powędrowały w stronę
skały, kryjąc się w niewidocznym stąd miejscu.
W chwilę później zniknęła również platforma. Na zrzu-
cony przez niego głaz i rumowisko kamieni, nic i nikt
nie zwrócił uwagi.
Kiedy zrobiło się widno, postanowił wyjść i rozejrzeć
po zboczu. Doszedł do przekonania, że roboty Gronów
pracują tylko w nocy, a w ciągu dnia są gdzieś ukryte
z czego wynikało, że nikt nie powinien go zauważyć.
Czy na pewno? Może warto poczekać? Chyba tak. Ro-
boty nie wychodziły codziennie, widocznie dokonane
analizy próbek zawierały jakieś braki lub nieścisłości.
Gronowie chcieli je uzupełnić. Więc poczeka. Aparaty
wychodziły o jednej porze. Jeśli nie pojawią się, trochę
poczeka i wyjdzie. Tak będzie najlepiej. A teraz położy
się i spróbuje zasnąć, czeka go trudna i ciężka praca,
trzeba będzie się poruszać po stromym zboczu, musi
być silny i wypoczęty.
I znów noc, która już z rzędu na tej planecie? Stra-
cił rachubę czasu i był trochę zły, że tak długo musi
czekać. Żywa osobowość Adaxa buntowała się przeciw-
ko takiej sytuacji, chociSż wiedział, że inaczej nie moż-
na.
Obudz-ił się. Roboty nie wychodziły ze skalnego
schronu więc postanowił wyjść, zabierając ze sobą roz-
praszacz. Kiedy rozglądał się po wnęce, zauważył apa-
raturę badawczą do poszukiwania diadamu. Zupełnie
o niej zapomniał. Zabrać? Przymocował małą skrzy-
neczkę, zawiesił na uchwycie złożony czujnik.
Wyjrzał. Jak każdej nocy, na Nedem było widno.
Wysokie skały rzucały głębokie cienie, w których kryła
się również jego wnęka. Szary ubiór czynił niewidocz-
nym na tle skał, zwłaszcza w cieniu.
Zdecydował się wyjść. Czepiając chwytnymi koń-
czynami wystające głazy, posuwał się w górę. Do
szczytu było bardzo daleko. Wiedział, że w ciągu za-
planowanego czasu tam nie dojdzie, ale w tej wspi-
naczce chciał się sprawdzić, spróbować pokonania
wzniesienia. Sądził, że to może przydać się później,
pod przełęczą. Kiedy poczuł się nieco zmęczony, spoj-
rzał w dół. Przebył taki mały odcinek, że zaczął żało-
wać podjętej decyzji. Nawis skalny nad jego wnęką
wydawał się bardzo bliski, natomiast szczyt — nie do
zdobycia. Kiedy tak spoglądał w górę, skalna ściana
wydała mu się w pewnym miejscu mniej stroma, doj-
rzał jakby załamanie. Wejdę jeszcze trochę — pomyś-
lał i rozpoczął dalszą wspinaczkę.
Była to skalna półka. Wgramolił się na nią i natych-
miast położył. Musiał odpocząć. Później usiadł, opiera-
jąc się o skały.
Półka była mała, a nad nią wznosił się wysoki ma-
syw, rzucający głęboki cień. Pomimo tego, Adax wszy-
stko doskonale widział, gdyż organowi wzroku Dedru-
mów nie przeszkadzała ciemność, która jedynie zacie-
rała nieco ostrzejsze kontury. Dlatego spostrzegł, że
trochę w prawo, znajdowała się mało widoczna szczeli-
na. Uważnie przyglądał się i doszedł do wniosku, że
trzeba ją zbadać. Podniósł się, poprawił pasy podtrzy-
mujące rozpraszacz i aparaturę, i podszedł bliżej.
Wcisnął się w szczelinę i po chwili wyczuł wokół
siebie więcej miejsca. Znajdował się w przejściu, które
po kilku krokach rozszerzało się i pod ostrym kątem
skręcało w prawo, w głąb masywu. Co za wspaniała
kryjówka — pomyślał zadowolony. — Nic dziwnego,
że nikt jej nie dostrzegł, nawet przy zbliżeniu obrazu.
Zastanowił się: pójść dalej czy najpierw wypocząć?
Cofnął się. Noc gasła, więc zdecydował się na wypo-
czynek, zwłaszcza że był bardzo zmęczony. Gdy się
obudzi, pójdzie dalej, nie czekając kolejnej nocy. Tu
nikt go nie dostrzeże, jest całkowicie bezpieczny.
Wysunął się ze szczeliny i popatrzył w dół. Dokoła
panowała cisza, tylko słaby wiatr .pędził przed sobą ob-
łoki.
Adaxa urzekło swoiste piękno surowej planety. Du-
ża, pozbawiona roślinności i wody, zatłoczona wysokimi
pasmami górskimi z głębokimi, olbrzymimi kotlinami
pokrytymi skalnymi zwaliskami — zachwycała dzikoś-
cią. Nie odczuwał uroku Nedem, kiedy ją obserwował
na ekranie u Wielkiego Dedruma, ani później, już tu-
taj, gdy ukryty za ścianą latixu oczekiwał stosownej
chwili do kontynuowania niebezpiecznej wyprawy. Do-
piero teraz, spoglądając z wysoka, dostrzegał jej suro-
wy urok. Nie dziwił się, że planeta stała się tylko do-
stawcą diadamu.
Właśnie. Przecież po drugiej stronie tego pasma, w
podobnej kotlinie, znajduje się kopalnia. Może więc
wnętrze tej góry kryje w sobie drogocenny pierwia-
stek? Warto spróbować. W tym wypadku weźmie ze
sobą aparaturę badawczą, a rozpraszacz zostawi. Nie
wiadomo też, dokąd prowadzi ten chodnik, broń na
pewno nie będzie potrzebna, bo kiedy zauważy nie-
bezpieczeństwo — zawróci. Jeszcze raz rzucił okiem
na kotlinę i wcisnął się do szczeliny. Po chwili spał.
Wkrótce obudził się i przystąpił do badania tego
chodnika. Nie wiedział jak długo szedł, trzymając
przed sobą czujnik wskazujący na nikłą ilość znajdu-
jącego się w skałach poszukiwanego pierwiastka. Idąc
w ciemnościach, przestał orientować się w czasie. Wie-
dział, że chodnik czasami zwężający się, lecz stale wy-
soki, nie stanowił linii prostej, miał liczne, łagodne za-
kręty i ciągle prowadził w dół. Szedł rozważnie, spo-
glądając na świecące wskaźniki aparatury. W pewnym
momencie najpierw wyczuł, a po chwili zobaczył, że
znalazł się w olbrzymiej grocie. W tym samym mo-
mencie czujniki przesunęły się na skrajną pozycję
tarczy i parły dalej, jakby chciały wyskoczyć z jej
obudowy.
— Diadam, tu znajduje się diadam w skoncentrowa-
nej postaci — ucieszył się.
Posuwając się wzdłuż jednej ze ścian, bez trudu zau-
ważył srebrzyste pasma, charakterystyczne dla czy-
stego diadamu. A więc wnętrze tej góry kryje skar-
by — pomyślał. — Tylko że ja nie będę mógł ich prze-
wieźć zbyt wiele. Po prostu nie posiadam materiału,
który by zneutralizował odpychającą siłę. Nie miał na
sobie niczego z metalu, aparatura badawcza była wy-
konana ze stopów odpornych na działanie diadamu. —
Rozpraszacza nie utrzymałbym — stwierdził głośno —
a do aerotalu nie włożę ani kawałka czystego metalu.
Usiadł i zastanowił się. I nagle zdał sobie sprawę, że
dokonane odkrycie całkowicie zmieniało plan wyprawy.
Teraz nie potrzebował przywozić wydobytej przez sie-
bie rudy. Wystarczyło zniszczyć kopalnię, Gronów
i wezwać ekipę, która zajęłaby się eksploatacją wnętrza
tej góry. Tylko, dlaczego wcześniej nie stwierdzono
obecności złóż diadamu w tym masywie? Czy przyczy-
na tkwiła w niedoskonałości posiadanych wówczas apa-
ratów badawczych, czy w nieudolności poszukiwaczy?
Przypomniał sobie, że Astrax wspominał o tym mó-
wiąc, że złoża diadamu w ilości nadającej się do eks-
ploatacji znajdowały się na Nedem tylko w jednym
miejscu, właśnie tam, gdzie jest stara kopalnia. Nigdzie
więcej. Po ich wyczerpaniu, dalsze poszukiwania nie
potwierdziły istnienia innych złóż położonych w miejs-
cach umożliwiających wydobycie. Później opuszczono
kopalnię i wkrótce zajęli ją Gronowie. Wynika z tego,
że aparatura Astrartów była niedoskonała, jeśli przy
jej pomocy nie można było penetrować wnętrza gór.
A widmo? Przecież wykonano wiele badań spektral-
nych tej planety. Czyżby masyw skalny nie przepusz-
czał nawet tak silnego promieniowania? Dlaczego moż-
na było stwierdzić istnienie wielu bogactw naturalnych
na Nex, a nie uzyskano pozytywnych rezultatów tutaj?
No tak, Nex nie była planetą górzystą, a barwa roślin-
ności pozwalała na ujawnienie zasobów geologicznych.
Tu natomiast wszystko znajdowało się pod litą skałą.
Ciekawe, w jaki sposób powstała ta planeta, przypo-
minająca swoim wyglądem olbrzymich rozmiarów po-
strzępiony głaz. Co się jeszcze kryje w jej wnętrzu?
Podniósł się i postanowił pójść dalej. Szedł długo
wzdłuż ściany pokrytej srebrzystymi żyłkami. Już nie
zwracał uwagi na czujnik i aparaturę. Wiedział, ie
tego bogactwa wystarczy na wieki.
Stwierdził, że doszedł do końca groty. Znów znatezł
się w chodniku, znacznie węższym i niższym od po-
przedniego. Był bardziej kręty, zmieniał kierunek
ostrymi zakosami i ciągle schodził w dół. Nie wiedział,
jak długo przebywa we wnętrzu tej góry. Odruchowo
wyjął kilka kapsułek i przełknął, bowiem zaczął od-
czuwać głód i pragnienie. Nie liczył już zakrętów —
chodnik nie posiadał żadnych odgałęzień. W pewnym
momencie zauważył, że zaczyna iść pod górę. Coś się
zmienia, trzeba uważać, nie wiadomo gdzie to się skoń-
czy i co spotkam... Wędrował jeszcze przez pewien
czas, wciąż lekko pod górę, kiedy dostrzegł, że z przodu
rozjaśnia się... — Zbliżam się do końca tej drogi —
stwierdził. Zwolnił. Teraz szedł bardzo pomału. Złożył
czujnik, który od pewnego czasu powrócił do dawnego
położenia, wykazując małe ilości diadamu. W koryta-
rzu było coraz widniej, czerń ciemności przekształciła
się w szarość coraz jaśniejszą. Wolno, krok za krokiem,,
starając się nie potrącić żadnego kamienia, zbliżał się
do widniejącego w skalnej opoce, niesymetrycznego
i bardzo wąskiego — jak stwierdził — otworu. Gdy
znalazł się blisko, wstrzymał oddech. Usłyszał jakieś
odgłosy. Przybliżył się jeszcze bardziej, ale szczupłość
miejsca uniemożliwiała wyjrzenie na zewnątrz. Zorien-
tował się, że to jeszcze nie koniec skalnego masywu,
lecz jakby przejście do kolejnej groty, oświetlonej na-
turalnym światłem dnia. Ostrożnie manipulując koń-
czynami, odłupywał drobne kawałki skały starając się,
żeby nie upadły,, usuwał luźne odłamki. Wreszcie uda-
ło mu się wcisnąć w otwór, chociaż przyszło to z trud-
nością. Posuwając się do przodu stwierdził, że jego
przypuszczenie było trafne. Ujrzał przed sobą olbrzy-
mią, wysoką grotę, zaś otwór w którym tkwił, znajdo-
wał się niemal pod jej sklepieniem. Na wprost, na do-
le, widniało w pewnej odległości wejście. Tam było
zupełnie jasno, na Nedem panował dzień. Przecisnął
się jeszcze bardziej do przodu. Był tak ściśnięty, że
prawie nie mógł oddychać. Spojrzał w dół.
Równo, jedna przy drugiej, leżały na poziomych pod-
stawach rakiety o nieznanej konstrukcji i wyglądzie.
Smukłe, z ostrym zakończeniem dziobu, z tyłu roz-
szerzające się, każda zaopatrzona w szereg dysz. Zo-
rientował się, że musiały to być rakiety małe, bojowe,
kierowane przez automaty, chociaż u boków widniały
kontury łuków prowadzących do ich wnętrza. Przy-
glądał się z zainteresowaniem — wszak był kosmitą,
starając odgadnąć, gdzie może być obsługa, bowiem
hałas dochodził w dalszym ciągu. Przed sobą nie wi-
dział nikogo, a bardziej nie mógł się wysunąć, żeby
dostrzec, co się dzieje pod nim, gdzie wzrok nie mógł
sięgnąć. Musiał czekać, ciągle czekać, a chciał już wie-
dzieć wszystko: gdzie się wychodzi z tej jaskini, jak
zejść na dół, jak daleko znajduje się kopalnia. I wresz-
cie, czy przebywają tu żywe istoty czy tylko auto-
maty.
Hałas wzmógł się. W polu widzenia pojawiły się
dwa roboty, podobne do poprzednich. Posuwały się na
metalicznych odnóżach w stronę wyjścia i wyszły na
zewnątrz, chociaż hałas nie ustępował. Widocznie
znajdują się tam również inne, coś robią, ale co? —
zastanawiał się.
Obserwował dalej. Znów kilka robotów znalazło się
w zasięgu wzroku Adaxa. Zatrzymały się przy rakie-
tach. Odnóża oparły na podstawach pocisków, mani-
pulowały jakimiś przyrządami. Podstawy drgnęły i czte-
ry rakiety ruszyły w stronę wyjścia. Zatrzymały się
w samym przejściu, uniosły pionowo w górę. Zoriento-
wał się, ze to przygotowania do startu.
Wtedy zobaczył Gronów.
ROZDZIAŁ VI
Był przerażony monstrualnymi postaciami. Już po
wyglądzie automatów zorientował się, że Gronowie
różnią się znacznie od Dedrumów, lecz nie przypusz-
czał, że tak bardzo. Nie posiadali wierzchniego okrycia,
poza połyskliwą, sprężystą, ciemnobrązową skórą, po-
krytą częściowo jakby łuskami zachodzącymi jedna na
drugą. Czułki wzrokowe znajdujące się na czymś, co
w niczym nie przypominało głowy, znieruchomiały,
wpatrzone gdzieś w przestrzeń. Na jednej z masek za-
uważył szerszą i grubszą od innych bransoletę. W pew-
nym momencie Gerd zbliżył ją do otworu gębowego
i coś powiedział. Dał się słyszeć cichy szum, na wy-
rzutniach pojawiły się smugi ognia, których blask zmu-
sił Adaxa do nagłego cofnięcia się, a rakiety jedno-
cześnie poszybowały w przestrzeń, pozostawiając po
sobie swąd i kłęby dymu.
Zasłonięty skalą Adax odczuł wzmożoną dawkę pro-
mieniowania. Dla mnie jeszcze nie szkodliwa — po-
myślał. — Mogę wyjrzeć.
Przesunął się do przodu. Ze zdziwieniem stwierdził,
że stojący Gron nie ukrył się w momencie startu. Oto-
czony kłębami dymu, wpatrzony przed siebie, wyglądał
jak groźny posąg. f
— Nie są wrażliwi na promieniowanie — skonstato-
wał Adax i zastanowił się. Jeśli tak, to kto wie, czy
nie znają możliwości przetrzymania wybuchu jądro-
wego. Chyba nie, wszak taki wybuch spali wszystko, roz-
niesie na atomy, a to były żywe istoty. Mogą być
odporni na promieniowanie, lecz nie na wysoką tem-
peraturę, równą niemalże temperaturze Adhary na jej
powierzchni, a tego nie wytrzyma żaden organizm.
Kiedy ponownie spojrzał w dół, w polu widzenia nie
było nikogo. Wycofał się i postanowił pójść z powro-
tem. Mógł wypocząć w chodniku, ale chciał ujrzeć Nex.
Pragnienie obejrzenia rodzimej planety było tak silne,
że nie potrafił się opanować. Wkrótce znalazł się w
miejscu występowania diadamu i nagle zatrzymał. Wy-
korzystanie tego podziemnego przejścia we wnętrzu
góry, w celu przeprowadzenia ataku na kopalnię nie
mogło wchodzić w rachubę, dlatego że nie przeniesie
broni. Diadam wyrwie mu ją, odrzuci w miejsce rów-
noważenia się potężnych sił; gdzieś w przestrzeń pustej
groty. Zrozumiał, że będzie musiał przedzierać się
przez szczyty i dopiero stamtąd, z wysoka, zaatako-
wać.
Gdy znalazł się przy wyjściu z chodnika, nad Nedem
panowała noc. Położył się na głazach i głęboko odetch-
nął, spoglądając na błyszczącą wysoko, ukochaną Nex.
Nie wiedział, czy wysłane przez Gronów pociski dotrą
do celu i spowodują zniszczenia. Nie sądził, żeby były
one dotkliwe, jeśli rakiety w ogóle dolecą do po-
wierzchni planety. Przecież w tym czasie, kiedy starto-
wał w kierunku Nedem, cała energia została skierowa-
na na jeden cel: zakończenie prac nad bronią, która
uniemożliwi jakikolwiek atak powietrzny.
Z tą myślą zasnął. Nie wiedział, że Gronowie zostali
postawieni w stan pogotowia, a dokonały tego przejęte
przez ich ośrodki łączności informacje, że pociski skie-
rowane na Nex nie osiągnęły celu i zostały zniszczone
w atmosferze, w znacznej odległości od planety.
Zmęczony długotrwałą wędrówką Adax wypoczywał.
Sen był długi, a kiedy się wreszcie obudził, na Nedem
znów panowała noc. Zasilił organizm i postanowił zejść
na dół. Pomyślał, że musi wykorzystać cienie osłania-
jące partie gór i jak najszybciej znaleźć się we wnęce.
Przymocował broń, aparaturę badawczą pozostawił na
miejscu i wyszedł na strome urwisko. Ostrożnie scho-
dził w dół, co okazało się znacznie trudniejsze niż
wspinaczka i wymagało większej zręczności. Kiedy
wreszcie znalazł się na dole, odetchnął z ulgą: wszyst-
ko leżało na swoim miejscu. Rodszedł do aerotalu
i spojrzał na leżący pocisk.
Czy potrafię go dźwignąć tak wysoko? — pomyś-
lał — A może polecieć aerotalem do przełęczy, czy też
szukać innego rozwiązania?
Nie wiedział. Wykonując polecenie Wielkiego Dedru-
ma i realizując własny plan, uważał go za najlepszy
i niczego nie chciał zmieniać. Z drugiej strony sytuacja
wymagała wprowadzenia korektur. A może uderzyć od
razu? Unieść się pojazdem na szczyt, zatrzymać w do-
godnym miejscu, zniszczyć rozpraszaczem urządzenia
znajdujące się na powierzchni — jeżeli takie będą —
i wystrzelić pocisk? Ryzyko wielkie, może zginąć. No
tak — myślał dalej — ale zniszczę kopalnię i Gronów,
tylko że uprzednio muszę zawiadomić Nex o odkryciu
diadamu. Tylko, jak to uczynić?
Usiadł w fotelu przy pulpicie sterowniczym i patrząc
na pocisk myślał. Był zmęczony schodzeniem w dół
bardziej niż przypuszczał.
We wnęce robiło się coraz jaśniej. Nadchodził kolej-
ny dzień w którym i tak niczego nie dokona. Znów
musi czekać. Ma sporo czasu do dalszego zastanawia-
nia się nad problemem. Postanowił, że przed zapadnię-
ciem kolejnej nocy podejmie ostateczną decyzję.
Opuścił aerotal i zbliżył się do krawędzi wnęki. Do-
koła panowała cisza i pustka, nie było widać żadnego
automatu. Usiadł nieco w głębi i kryjąc w cieniu, ma-
jąc przed sobą posępną, chociaż rozjaśnioną blaskiem
Adhary, kotlinę, myślał, jak powinien postąpić. Myśli
plątały się, zlewały w mglistą, postrzępioną całość, ale
bez wyraźnego obrazu. Zmęczenie jest większe niż są-
dziłem, muszę się położyć i zasnąć, przed nocą muszę
być wypoczęty i silny, dłużej nie należy zwlekać. Zba-
dałem to, co było możliwe, odkryłem diadam, wiem jak
wyglądają Gronowie, gdzie się znajdują ich rakiety.
Znalazłem przejście na drugą stronę tych gór. Zrobi-
łem bardzo dużo. I kiedy tak się zastanawiał doszedł
do przekonania, że istotnie uczynił wiele i nie został
przy tym odkryty przez wrogów, chociaż ryzykował
przelot nie wiedząc, gdzie się oni znajdują. A są gdzieś
pod nim, u podnóża tego skalnego masywu.
Nagle przeszyła go myśl tak nieprawdopodobna, że
zerwał się z miejsca.
No tak, że też wcześniej tego nie dostrzegłem. Jeżeli
roboty Gronów są ukryte z tej strony pasma, na dole.
to musi istnieć inne przejście do kopalni. W takim ra-
zie ta góra posiada drugi chodnik znany tylko Gronom,
bo na Nex nikt o nim nie wiedział. Chyba że aparaty
zostały przerzucone drogą powietrzną. To również trze-
ba zbadać, co oznacza dodatkowe, nieprzewidziane
czynności. Więc znów musi czekać i odwlec chwilę wy-
konania zadania. Co robić? Jaką podjąć decyzję?
Nie wiedział.
I kiedy tak się zastanawiał, doszedł do przekonania.,
że do kopalni nie przedostanie się przez przełęcz. Przez.
odkryty chodnik również. Pozostawało tylko jedno
wyjście — zaatakować z góry, z przełęczy, chociaż nie
wiedział co się znajduje po tamtej stronie. Następną
czynnością byłby powrót i zaatakowanie bazy robotów,
które — o tym wiedział — nie potrafią wzbijać się w
powietrze. Pomyślał też, że musi zachować daleko idą-
cą ostrożność oraz powrócić do rakiety, w której należy
zostawić wiadomość o znalezieniu diadamu. Mógł tego
dokonać, gdyż opady radioaktywne nie zetkną się z po-
wierzchnią po tej stronie planety tak szybko, a jemu
potrzeba niewiele czasu. Ponadto ma osłonę. I wtedy
wystartuje albo pozostanie na miejscu, może bez życia,
ale z zapisem w aparaturze.
Jednak i ten plan nie był najdoskonalszy, więc po-
stanowił, że wiadomość powinien pozostawić tu, na tej
skale. Jeszcze przed zniszczeniem bazy robotów i przed
udaniem się na przełęcz.
Nagle podświadomie odczuł, że to, co robi po tej
stronie Nedem, jest uważnie obserwowane przez Astra-
xa lub jego współpracowników. I to przez cały czas.
Wobec tego tuż przy szczelinie powinien pozostawić
znak wskazujący wejście do groty. To można zrobić
niczym nie ryzykując, a później działać według planu:
zniszczyć kopalnię lub jej teren i bazę robotów. Wcale
też nie musi powracać do rakiety, tylko siedzieć w tej
szczelinie dotąd, dopóki go w niej nie znajdą Dedru-
mowie, którzy tu muszą przybyć.
A rakiety?
Ta myśl zaczęła go dręczyć coraz bardziej, lecz był
już tak zmęczony, że postanowił odłożyć to na później.
I natychmiast zasnął.
W kilka godzin później czuł się znacznie lepiej. Już
wiem — myślał — dlaczego wcześniej nie można było
zauważyć pracujących robotów Gronów. Po prostu nie
istniała potrzeba badania gleby z tej strony i dopiero
wybuch rakiety spowodował taką konieczność. Z tego
wniosek, że w grocie, w której się znajdują, nie powin-
no być Gronów. Tylko te rakiety... Zaraz... Przecież wy-
buch powinien je również zniszczyć, owa grota jest
otwarta na zewnątrz. A jeżeli nie, to trudno... Lecz
dlaczego się martwić? — pomyślał nagle. — Przecież
Exa była zupełnie spokojna, kiedy odlatywałem.
I ta zdawałoby się mała, nieco absurdalna pociecha
zupełnie go uspokoiła.
A może wtedy, kiedy zauważą wybuch tutaj, wystar-
tują inni, żeby mi pomóc? Przecież, kiedy będę szedł
do przełęczy, zobaczą co robię, zorientują się. Na pew-
no...
Wstał i spojrzał na kotlinę, lecz nie ujrzał żadnego
ruchu. Było cicho, spokojnie, nawet wiatr ucichł, a ja-
snobłękitne niebo nie posiadało ani jednej chmurki.
Tylko w oddali gromadziły się szare obłoki, tworząc
wąskie pasmo stykające się z horyzontem. Z dołu by
tego nie dostrzegł, dopiero tutaj, w górze, wzrok sięgał
bardzo daleko.
— Trzeba zaczynać!
Był przekonany, że z Nex obserwują go współtowa-
rzysze, liczący na niego i na powodzenie w trudnej
misji. Wprawdzie wszystko przemyślał, ale wiedział,
że sytuacja może ulec zmianie w ciągu sekundy. Wszak
tylko przypadek, spowodowany jego ciekawością, po-
zwolił na zbadanie wnętrza tej góry i odkrycia boga-
tych złóż diadamu. Jakże często przypadki decydują
o sprawach najważniejszych — pomyślał. — Szczęśli-
we lub nieszczęśliwe. Ten przypadek był szczęśliwy,
ale ile przede mną niewiadomych?
Przypomniał sobie znów, że Exa nie przeczuwała
nieszczęścia. Co teraz robi? Czy wydała na świat ocze-
kiwanego potomka, jednego z wielu Dedrumów?
Nie wiedział. Ale pomyślał, że są sprawy ważniejsze
od losu potomka, jednostki czy tysięcy jednostek i cza-
sami trzeba je poświęcić dla dobra ogółu. To prawda,
jednostka jest ważna, ma często decydujący wpływ na
bieg wydarzeń, lecz zawsze musi ustąpić, kiedy są sta-
wiane cele decydujące o życiu przyszłych pokoleń. Dla-
tego chciałby żyć, a jeżeli zginie — to bez żalu.
Już czas!
Wstał, zbliżył się do skraju wnęki i wyjrzał. Adhara
zniżała się ku zachodowi ginąc gdzieś za widnokrę-
giem, właściwie za skalnymi szczytami, które rzucały
cień na część kotliny. Wziął ze sobą rozpraszacz,
sprawdził prawidłowość umocowania bomby na lekkiej
wyrzutni. Zdjął osłonę, rozmontował część aparatury
łączności, wszystko to ledwie mieściło się we wnętrzu
aerotalu. W kombinezonie było mu straszliwie gorąco,
lecz musiał go założyć na siebie.
Wysiadł i jeszcze raz rozejrzał się po okolicy, ale nie
zauważył niczego podejrzanego. Teraz już nic nie może
zmienić planu — pomyślał. Zasiadł w fotelu pilota,
oparł kończynę na dźwigni i lekko pociągnął ku sobie.
Pojazd drgnął i bezszelestnie uniósł się w powietrze,
wolno wychynął z wnęki i zaczął wznosić się w górę.
Adax leciał tuż przy skałach, kryjąc się w cieniu
rzucanym przez szczyty. Nie śpieszył się. Bacznie uwa-
żał, żeby nie zahaczyć o wystające, ostre głazy.
Wprawdzie aerotal posiadał system umożliwiający wy-
minięcie każdej przeszkody, lecz nieostrożny ruch
dźwignią czy nagłe przyśpieszenie mogło spowodować
wypadek, który, w jego sytuacji, stałby się tragedią.
Pomału zbliżał się do szczytu. Dawno wyminął znajo-

mą półkę i piął się w górę, szukając jakiejkolwiek
płaszczyzny, na której mógłby się zatrzymać, lecz ni-
czego takiego nie zauważał. Ściana wznosiła się niemal
pionowo w górę, a napotykane półki skalne nie nada-
wały się do lądowania. Dopiero pod samym szczytem
dostrzegł rodzaj grani i tam się zatrzymał. Wysiadł,
dźwignął pocisk i aż ugiął pod jego ciężarem. Czy
doniosę? — pomyślał. Szczyt był tuż, tuż, lecz czy za
nim nie spotka przeszkody uniemożliwiającej zaatako-
wanie?
Postanowił sprawdzić. Położył pocisk i wspiął się w
górę. Spojrzał. Była to przestrzeń stosunkowo wąska,
pokryta skalnym rumowiskiem i większymi głazami,
za którymi można było się ukryć.
— Już wiem, co zrobię — powiedział głośno.
Zdecydował się. Wrócił do aerotalu, lecz po chwili
był znów na gór.ze. Teraz bez trudności przeniósł po-
cisk, umieścił między głazami w taki sposób, żeby moż-
na było szybko przesunąć go do przodu i odpalić.
Zdjął z siebie rozpraszacz i wyjrzał. Przed nim, głębo-
ko w dole, widniała olbrzymia kratownica anteny,
a biegnące od niej liczne, grube złącza, zbiegały się w
jednym punkcie: w dużym obiekcie usytuowanym obok
jednej z wież wyciągowych.
— Dobrze, że nie u stóp tej góry. Tam musi się
znajdować centrum dyspozycyjne...
Oparł rozpraszacz o kamienie. Między nimi był nie-
widoczny, chociaż Adhara jeszcze oświetlała szczyt.
Uważnie wpatrzył się w obiekt, ustawił wizjer i przy-
cisnął dźwignię.
Niewidzialna smuga uderzyła w budynek. Prowadził
ją po złączach kratownicy, którą następnie ciął na częś-
ci. Tam, gdzie przeszła śmiercionośna smuga, nie po-
zostawało nic, poza wypalonym pasmem szklistego
gruntu. Prowadził smugę na krzyż, ukośnie, zataczał
koła. W chmurze pyłu nie widział, że olbrzymia kon-
strukcja waliła się. Tu, wysoko, niemal pod chmurami,
nie słyszał straszliwego chrzęstu i zgrzytu walących się
tysięcy ton metalu. Prowadził dzieło zniszczenia bez
opamiętania i dopiero kiedy rzucił wzrokiem w bok
i ujrzał obłe cielsko leżącego kilka kroków dalej po-
cisku, zreflektował się. Odłożył rozpraszacz, rozsunął
kilka głazów, zaprogramował odpalenie i szybko od-
szedł, zabierając ze sobą rozpraszacz. Wsiadł do aero-
talu i trzymając się blisko skalnych ścian jak poprzed-
nio, leciał na dół. Ujrzał kłęby dymu i kurzu wycho-
dzące z wejścia do pieczary, zasłoniętej od góry potęż-
nym okapem skalnym. To dlatego jej nie widzieliś-
my — pomyślał. Odsunął kopułę i skierował w tamtą
przestrzeń. Ujrzał, jak w głębi pojawiły się jakieś bły-
ski, lecz nie miał możliwości sprawdzenia skutków tego
ataku. Cofnął rozpraszacz i położył obok siebie, zasunął
kopułę i poleciał ku skalnej półce. W połowie drogi
nagle zrobiło się jasno, jakby Adhara wzeszła po raz
drugi, lecz zaświeciła blaskiem tysiąckroć silniejszym.
Posypały się głazy, lecz już był przy półce. Zatrzymał
się, wziął rozpraszacz i po chwili znalazł w szczelinie.
Usłyszał głuchy łoskot, a nad szczytami wzniósł się
potworny grzyb. Aerotal, na który zwaliły się głazy,
poleciał na dół. Grzyb potężniał, objął już część pla-
nety, a Wielki Dedrum zobaczył na swoim ekranie, jak
spoza niewidocznej części Nedem wysunęła się straszli-
wa chmura.
Adax tego nie widział. Natychmiast po wślizgnięciu
się w szczelinę rozmontował rozpraszacz i schował do
przygotowanej wcześniej obudowy. Chociaż było mu
gorąco, nie zdjął kombinezonu. Uchylił tylko hełm,
żeby odetchnąć bardziej świeżym powietrzem i wszedł
w głąb góry. Przyśpieszył kroku, niemal biegł, cliociaż
ciała Astrartów nie są przystosowane do gwałtownego
poruszania się. Odczuwał drżenie potężnego masywu
skalnego, lecz nie bał się, że skały mogą mu się zwalić
na niego. Wcześniej, niż poprzednio, znalazł się na koń-
cu chodnika i chociaż przeszkadzały masy skalnego
pyłu utrudniające widzenie, wychylił się. W tumanach
dymu i kurzu ujrzał rozbite wyrzutnie rakiet, a wśród
nich kręcące się bezradnie automaty i kilku Gronów.
Szybko rozszerzył otwór nie bacząc na czyniony hałas.
Wysunął rozpraszacz i trochę na ślepo przesuwał smu-
gę po podłożu groty, starając się zniszczyć wszystko,
co mogło się znajdować w zasięgu broni. Nikt nie mógł
go dostrzec w tumanach dymu i kurzu, czuł się cał-
kowicie bezpieczny. Wreszcie na uchwycie rozprasza-
cza ujrzał migocące, czerwone światełko, informujące
o wyczerpaniu ładunków. Pozostała tylko skromna re-
zerwa, którą postanowił zachować na wszelki wypadek.
Cofnął się. Coraz bardziej odczuwał straszliwe go-
rąco. Chciał zdjąć osłonę lecz pomyślał, że musi odejść
dalej, żeby uniknąć zbyt silnego promieniowania. Zda-
wał sobie sprawę, że unoszące się pyły mogą być nie-
bezpieczne nawet dla jego organizmu. Wycofał się,
a kiedy znalazł w znacznej odległości i stwierdził, że
w powietrzu unosi się minimalna ilość pyłu, zdjął osło-
nę i kombinezon. Było nieco lżej. Uszedł jeszcze kilka
kroków i w pewnym momencie poczuł, że coś wyrwało
mu z rąk rozpraszacz. Skurczył się w uśmiechu, za-
pomniał o złożeniu broni i ukryciu w osłonie. Poszedł
więc dalej. Nie spotkał nikogo. Dochodził do końca
szczeliny, kiedy ujrzał jasność. Założył osłonę i wyj-
rzał.
Nad Nedem rozszalało się piekło. Olbrzymia, zasła-
niająca połowę nieboskłonu, czerwona chmura unosiła
się coraz wyżej, rozszerzając na boki. Zaś na dole,
u podnóża górskiego pasma, nie ujrzał nikogo i nicze-
go.
Cofnął się i pomyślał:
— Jeszcze nigdy nie byłem tak zmęczony...
ROZDZIAŁ VH
Adax nie pamiętał, jak długo spał. Kiedy się obudził
poznał miejsce w którym przebywał, ale zdziwił się:
jak tutaj przybył? Zaczął sobie przypominać ostatnie
chwile, odtwarzać wypadki. Ponieważ jest w domu, w
pobliżu powinna być Exa. Przywołał ją.
Weszła trzymając przed sobą niezgrabny stwór, ma-
ło przypominający Dedruma. Musiał upłynąć określony
czas, żeby nabrał cech właściwych jego gatunkowi.
— To się odbyło bez kłopotów? — spytał.
— Normalnie — odpowiedziała.
— Nie bałaś się?
— Nie. Czuwali nade mną ci, którzy są do tego po-
wołani. Nic złego nie mogło się zdarzyć.
Ucieszył się i skurczył w uśmiechu, zaś oczy roz-
świetliły na moment ciepłym blaskiem, rzadkim w
osobowości istot, które nie znały w zasadzie uczucia
wzruszenia. Zadowolenia, radości, obawy czy złości —
tak, lecz wzruszenia — nie.
— Byłem daleko... — zaczął, lecz mu przerwała.
— Wiem. Nie obawiałam się.
— Wiesz gdzie byłem?
— Teraz wszyscy wiedzą, ale ja dowiedziałam się
jako pierwsza — rzekła z dumą w głosie. I po chwili
dodała: — Powiedział mi Wielki Dedrum.
Zdziwił się.
— Rozmawiałaś z nim?
— Tak. Przywołał mnie, kiedy wydałam potomka.
— To niedawno. Mówił gdzie byłem?
— Tak.
— Coś jeszcze?
— Nic. Tylko dodał, że jesteś bardzo dzielny i mąd-
ry-
Nie od razu odpowiedział. Cieszył się z uznania
i zdawał sobie sprawę, że dokonał rzeczy wielkich. Je-
go plan był mądry i przewidujący, zamierzenia przy-
niosły rezultaty, dzięki czemu życie jego braci wkrótce
mogło się przenieść na powierzchnię planety. Tylko,
czy istotnie niczego nie zapomniał? Zaniepokojony
chciał się podnieść.
— Już idziesz? — spytała Exa.
— Muszę.
— Możesz wypoczywać. Prex mówił, że zostaniesz
wezwany.
— Kiedy?
— Tego nie mówił.
— Mogę jeszcze spać?
— Naturalnie. Nie będę ci przeszkadzała. Cieszysz
się? — spytała wysuwając przed siebie drobne i nie-
kształtne ciało.
— Bardzo. Martwiłem się o ciebie, kiedy byłem na
Nedem.
Oczy Exy rozbłysły. Chciała coś powiedzieć, lecz
wstrzymała się uznając, że tak będzie lepiej.
— Spij. Musisz być wypoczęty.
— Muszę.
Znowu zasnął, lecz tym razem sen był lżejszy od po-
przedniego. Zasypiając czuł, że znużenie zaczyna opusz-
czać jego potężne ciało i znów zaczyna być pełen sił
i wiary w siebie.
Obudziło go natrętne wezwanie, ale mózg Adaxa
jeszcze nie chciał przyjmować napływających sygna-
łów, bronił się przed ingerencją... Musiało upłynąć nie-
co czasu zanim pojął, że ktoś go wzywa i poznał De-
rexa, który poinformował go o posiedzeniu zgromadze-
nia. Powinien w nim uczestniczyć.
Idąc oświetloną, podziemną arterią w stronę chodni-
ka prowadzącego do wyjścia na powierzchnię, widział
że jest przedmiotem ogólnego zainteresowania oraz po-
dziwu, co u opanowanych współbraci należało do rzad-
kości. Sprawiało mu to zadowolenie, a jednocześnie
krępowało. Wszak był jeszcze bardzo młody, dopiero
wprowadzany w ważne problemy, nie pełnił żadnej
znaczącej funkcji. Należał do nielicznej grupy kosmi-
tów, a jedyne co go wyróżniało i — być może — zade-
cydowało o przyszłych losach, to wieloletnie przeby-
wanie w laboratoriach rodziców. Tam, trochę z nie-
ostrożności, a trochę z konieczności, stykał się z pro-
mieniowaniem, co uodporniło jego organizm. Może
przebywanie od wczesnych lat młodości w gronie uczo-
nych wyrobiło w nim większą zdolność logicznego ro-
zumowania i wyciągania trafnych wniosków? Na pew-
no miało to znaczenie, jeśli został powołany w skład
zgromadzenia i powierzono mu trudne zadanie. Do-
tychczas nie zastanawiał się nad tym i dopiero teraz,
kiedy tak szedł obrzucany ciekawymi spojrzeniami po-
czuł, że tej społeczności jest potrzebny. Zaczął sobie
zdawać sprawę nie tylko z własnej wartości, lecz i od-
powiedzialnością, jaką i on ponosi za losy jego świata.
Zrozumiał, że powołanie go do zgromadzenia nie mog-
ło być dziełem przypadku. Zdziwił się, kiedy to nastą-
piło, bo nie dokonał niczego, co mogło by uzasadnić
wybór. Widocznie posiadał cechy, z jakich nie zdawał
sobie sprawy lub ich nie doceniał, lecz były znane tym,
którzy podejmowali decyzje. Nie pamiętał, że często
zastanawiał się nad możliwościami ulepszenia walki
z Gronami, przemyśliwał nad tym, przypatrywał ata-
kom, starał wyciągać wnioski.
Kiedy rozmyślając zbliżył się do oczekujących na
płycie lądowiska aerotalów, pomyślał: wszak przywód-
cy Astrartów w doskonalszym stopniu niż inni miesz-
kańcy Nex, potrafią się włączyć w procesy myślowe
każdej żyjącej istoty.
Wsiadł i zasunął nad sobą przezroczystą kopułę,
przesunął dźwignię i po chwili znalazł się nad powierz-
chnią. Skierował pojazd w stronę pałacu zgromadzenia,
stanowiącego centralny ośrodek myśli i decyzji jego
świata. Zewsząd, w tym samym kierunku, podążały
bezszelestnie inne, z których po wylądowaniu wysu-
wały się znane postacie. Adax nie zatrzymywał się
i z nikim nie zamienił słowa, gdyż dostrzegł stojącego
przy wejściu Prexa, który przywołał go do siebie, jak-
by tylko na niego czekał.
— Odpocząłeś? — spytał, a małe trójkątne oczy za-
mieszczone na środku pomarszczonej głowy, jakby się
uśmiechały.
- — Naturalnie. Trochę mi nieprzyjemnie, że na Ne-
dem tak nagle zasnąłem i nie wiem, co się dalej działo.
— Wkrótce po wybuchu i my byliśmy na miejscu,
ale nie mogliśmy ciebie dobudzić. Zresztą, nie było
takiej potrzeby, więc mogłeś spać.
— Chciałbym wiedzieć, co stało się później...
Prex przerwał.
— Zaraz ci powiem. W tym czasie, kiedy spałeś,
pracowali już inni, którym utorowałeś drogę. Nie by-
łeś potrzebny, swoje zrobiłeś. Chwała ci! Tylko pamię-
taj, że poza mną, nikt cię nie będzie chwalił, gdyż nie
ma takiego zwyczaju.
— Wiem i nie oczekuję pochwał. Czy Nedem została
skażona?
— Tak i na powierzchni trzeba pracować w osło-
nach.
— A we wnętrzu góry?
— Tam promieniowanie nie dochodzi, lecz trzeba
uważać. Korytarze zostały skażone pyłem radioaktyw-
nym o dużej sile promieniowania i zanim przystąpiono
do pracy, należało je przeczyścić.
Prex rozejrzał się i spostrzegł, że pozostali sami na
tarasie.
— Musimy pójść. Zajmij swoje stałe miejsce.
*— Jeszcze chwila — Adax go zatrzymał. — Czy
Wielki Dedrum będzie uczestniczył w obradach? —
spytał.
i— Naturalnie. Pośpiesz się.
Adax przeszedł przez długi korytarz i po chwili zna-
lazł w olbrzymiej, amfiteatralnie zbudowanej sali.
Szybko zajął swoje miejsce, rozejrzał. Ponownie do-
strzegł, że jest obiektem ogólnego zainteresowania.
Najbliżej siedzący pozdrawiali go, nawet krewki Pato
spoglądał nań życzliwiej niż zwykle, a siedzący od-
dzielnie Derex powitał unosząc do góry kończynę.
W sali panował gwar. Uczestnicy zgromadzenia Astra-
rtów oraz uczeni rozmawiali ze sobą, wymieniali poz-
drowienia, ale co chwila odwracali się w kierunku
Adaxa. Czuł się skrępowany okazywanym zaintereso-
waniem i z niecierpliwością oczekiwał rozpoczęcia ob-
rad. W pewnej chwili rozległo się uderzenie gongu
i gwar ucichł.
Derex podniósł się i podszedł w stronę drzwi. Roz-
sunęły się i do sali wszedł Astrax, troskliwie podtrzy-
mywany przez dwóch młodych Dedrumów. Poruszał
się z trudem i upłynęło kilka chwil nim doszedł na
miejsce i zajął swoją ławę. Obok usiadł Derex, a po
drugiej stronie Prex. On też rozpoczął obrady infor-
mując o dokonaniach z ostatnich tygodni i dni.
Adax uważnie słuchał. Dowiedział się, że baza Gro-
nów została całkowicie zniszczona i przez wiele lat,
pobyt na tej planecie bez ubioru ochronnego będzie
niemożliwy.
— Wydobywanie diadamu trwa bez przerwy — mó-
wił Prex. — Dużą jego ilość już przetransportowaliśmy
na Nex, co pozwoliło na zaspokojenie wszystkich do-
tychczasowych potrzeb i przyśpieszenie projektowanych
prac, mających na celu wzmocnienie siły obronnej.
Wkrótce nie zagrozi nam żadna wroga rakieta lub po-
cisk. Będziemy dysponowali bronią uniemożliwiającą
wszelką agresję. Rozpoczęliśmy przygotowania do stwo-
rzenia takiego systemu obronnego na innych planetach
wchodzących w skład układu Adhary, nawet na Ne-
dem, że uniemożliwi to zainstalowanie jakiejkolwiek
wrogiej bazy. Ten system nie dopuści żadnego obcego
ciała do naszego układu planetarnego. Wiemy, że zbli-
żają się Gronowie, ale sądzimy, że tym razem nie
będą w stanie nam zagrozić.
— Nie wiedziałem o tym... — powiedział Adax.
— Nic dziwnego, wszak byłeś na Nedem.
Prex usiadł. W sali panowała cisza. Adax zdawał
sobie sprawę, że to dopiero początek i nie wszystko
zostało powiedziane. Jeżeli na obrady przybył Wielki
Dedrum, to rozstrzygane będą sprawy wielkiej wagi.
Zadowolony z dotychczasowych informacji, które po-
twierdzały rolę jaką odegrał, czekał na słowa Astraxa.
Tymczasem Wielki Dedrum milczał. Spoglądał na
zgromadzonych, jakby ich nie widział. Może jego
wzrok, wybiegający poza ściany pałacu, dostrzegał w
oddali coś, co tylko jemu było dostępne? A może cią-
żyła mu już odpowiedzialność, zbyt wielka jak na
istotę dożywającą swoich dni? Adax nie spuszczał
wzroku ze starca, jakby chciał mu pomóc w dźwiganiu
tej odpowiedzialności za losy ukształtowanego i bogate-
go w doświadczenia świata Dedrumów, który niegdyś
powstał z chaosu i dzięki pracy wielu pokoleń stał się
takim, jakim jest — pięknym, wygodnym, bez trosk.
Do pełnego zadowolenia i szczęścia brakowało jedne-
go — spokoju, naruszanego przez Gronów. Dlaczego
oni tak bardzo chcą nas zniszczyć? Co mogło się zda-
rzyć wtedy, kiedy jeszcze spotykano się w przestrzeni
międzygwiezdnej, żeby we wspólnych wyprawach pe-
netrować bezmiar Wszechświata? Nie byli do siebie
podobni, to prawda,' widział ich na własne oczy, lecz
kiedyś współpracowali ze sobą, posiadali wspólne cele
nakreślone przez oba światy i z powodzeniem realizo-
wane. Co zaszło, że stali się wrogami? Skąd się wzięła
ich zaciekłość? A musiała być potężna, jeśli Gronowio
nie szczędzili sił i środków, żeby zniszczyć jego świat.
Obserwował Astraxa i myślał zapominając, że mil-
czenie Wielkiego Dedruma mogło oznaczać nie tylko
znużenie, lecz wychwycanie procesów myślowych za-
chodzących w mózgach zebranych, również w jego
mózgu.
Doszedł go sygnał. Wielki Dedrum ze względu na
wiek i słaby już głos, który mógł nie dotrzeć do odleg-
łych zakątków wielkiej sali posiedzeń, postanowił pro-
wadzić dalszy ciąg narady w znany wszystkim sposób,
a polegający na bezgłośnej wymianie myśli. Przerwa-
no ciche rozmowy, nastąpiła niezbędna przy tego ro-
dzaju rozważaniach koncentracja uwagi i myśli.
Astrax podniósł głowę, jak gdyby w niemym pozdro-
wieniu uniósł na moment obie kończyny i zaczął prze-
kazywać swoje myśli.
— Sądzę, że jesteśmy gotowi do podjęcia rozważań
i decyzji które, być może, pozwolą na rozwiązanie wie-,
lu problemów nurtujących nasz świat. Wiecie nie tylko
od Prexa, że dzięki przemyślanemu planowi, który
udało się zrealizować jednemu spośród was, zlikwido-
wane zostało wielkie niebezpieczeństwo zagrażające pla-
necie, zaś dostateczna ilość diadamu wzmocniła nasze
siły obronne. Ten cenny pierwiastek, którego brak od-
czuwaliśmy prawie jak zapowiedź zbliżającego się
kresu cywilizacji Dedrumów, jest nadal wydobywany
i przesyłany na Nex. Jego zasoby okazały się teoretycz-
nie nieograniczone, lecz należy się spieszyć ze względu
na obce statki zbliżające się do układu Adhary. Przy-
puszczam, że są to statki międzygwiezdne Gronów,
gdyż innych cywilizacji w tych rejonach Wszechświata
nie spotkaliśmy. Dzieli nas jeszcze odległość rzędu jed-
nego parseka, lecz istnieje możliwość porozumienia się
przy pomocy fal radiowych, co potwierdził „Cex". Nie-
stety, nie odpowiadają. Nie wysyłają też żadnych sy-
gnałów z czego wynika, że muszą dysponować odmien-
nym systemem wzajemnego komunikowania się, trud-
no bowiem przypuszczać, żeby statki nie porozumie-
wały się pomiędzy sobą. Nasze urządzenia radioloka-
cyjne zainstalowane na planetach Feta i Polix oraz
sondy kosmiczne, też nie przejmują żadnych sygnałów.
Należy mniemać, że w naszym kierunku zmierzają nie
przyjaciele, lecz wrogowie, których mieliśmy okazję po-
znać. Stwierdziliśmy też, że szybkość, z jaką się poru-
szają w przestrzeni, jest o wiele mniejsza, niż sądziliś-
my, co odwleka czas przybycia do celu. I tego czasu,
jaki nam pozostał, nie wolno zmarnować. Cały nasz
system pokryjemy siecią ssaczy, wielką ilością netro-
nów oraz pocisków igierytowych, co uniemożliwi jaki-
kolwiek atak. Sądzę, że uda nam się stworzyć bazy
obronne na wszystkich niezamieszkałych planetach,
o czym wspomniał Prex. Dodam, że Gronowie są bar-
dziej odporni na promieniowanie niż my i nie należy
o tym zapominać.
Przerwał na chwilę, jakby się zmęczył, lecz wkrótce
zaczął przekazywać dalej:
— Xemes przedstawi plan kształcenia kosmitów.
Trzeba wybrać najlepszych. Z kolei Urux zajmie się
opracowaniem programu lotów kosmicznych w dwóch
wersjach. Wstępnie wyjaśnię, że pierwsza dotyczy lotu
w kierunku zbliżających się gwiazdolotów, co jest tech-
nicznie łatwe i nie wymaga większych przygotowań.
Istota sprawy tkwi w tym, żeby nasze statki wyposażyć
w osłony, które nie dopuszczą żadnego pocisku lub pro-
mieni, jakimi bez wątpienia dysponują przeciwnicy.
Pole siłowe nie rozwiąże sprawy ochrony przed promie-
niami. Drugi program, to na razie tajemnica i dopiero
po opracowaniu całego problemu, przedstawimy go
zgromadzeniu do zatwierdzenia. Rada uczonych pod
przewodnictwem Prexa kończy konstruowanie dwóch
mózgów elektronowych, bardziej udoskonalonych niż
„Cex" oraz rozbudowuje Centralny Dyspozytor Nauki,
mając w programie stworzenie takiego samego lub —
na ile okaże się to możliwe — ulepszonego. Chcemy
dysponować nie jednym, lecz kilkoma ośrodkami dys-
pozytorskimi i koordynującymi wszelkie, zachodzące w
naszym układzie zjawiska. Jest to ogromna praca, wy-
magająca zespolenia w jedną całość wielu uczonych
i zestrojenie ich mózgów z aparaturą w taki sposób,
żeby procesy myślowe koncentrowały sią tylko na tym
zagadnieniu. Musimy zdążyć. Czasu pozostało sporo,
lecz nie za wiele, jak na pełne zrealizowanie zamiarów,
od których może zależeć przyszłość nie tylko cywili-
zacji Astrartów, lecz całego układu planetarnego Ad-
hary.
Astrax przestał mówić. Był już zmęczony i musiał
odpocząć, przynajmniej tak to rozumieli członkowie
zgromadzenia, gdyż nikt się nie poruszył ani nie wy-
łączył. Rzeczywiście, po chwili, dobiegły ich dalsze
myśli Wielkiego Dedruma:
— Chciałbym, żeby zgromadzenie skoncentrowało sią
tylko na tych problemach, jakie przedstawiłem. Jeśli
na innych, to mających z nimi ścisły związek. Pozostałe
omówicie później, kiedy przewodnictwo obrad obejmie
Urux. Zdajecie sobie sprawę, że nie jestem w stanie
dorównać wam, młodym, w dyskusjach i w czasie. Mój
czas dobiega końca, a pozostało jeszcze tak wiele do zro-
bienia, że rozpraszając uwagę na sprawach mniejszych,
mogę nie zrealizować tego, co najważniejsze. Proszę,
pytajcie.
Prośba Wielkiego Dedruma była zawsze respektowa-
na przez uczestników. Wyjaśnień udzielał Derex lub
Prex. Czasami tylko Astrax coś poszerzył lub dodał
zwłaszcza wtedy, kiedy pytania dotyczyły nie zamiesz-
kałych planet, na których zamierzano utworzyć bazy
obronne.
— Czy będzie można wyjść z życiem na powierzch-
nię? — spytał Gono. — Czy musimy ciągle przebywać
w ciemnościach, pozbawieni ciepła Adhary?
Derex spojrzał pytająco na Astraxa, a ten jakby
skurczył się w uśmiechu.
— Pytanie istotne, godne głównego architekta —
odpowiedział. — Naturalnie, lecz pod warunkiem, że
dotychczasowe podziemne siedziby będą utrzymane w
takim stanie, w jakim się znajdują. Oznacza to, że każ-
dy musi się troszczyć o dwie siedziby. To, co się kryje
we wnętrzu Nex stworzyliśmy ogromnym wysiłkiem,
żeby przetrwać i kto wie, czy wkrótce znowu nie bę-
dzie nam potrzebne. Rozumiemy się?
— Inaczej być nie może — ucieszył się Gono.
Adax nie dziwił się zadowoleniu głównego architek-
ta. Po długim okresie względnej bezczynności mógł
przystąpić do tworzenia wspaniałych siedzib już nie
we wnętrzu planety, gdzie możliwości twórcze były
ograniczone, lecz na powierzchni pokrytej roślinnością,
wzgórzami, poprzecinaną wieloma strumieniami z kry-
stalicznie czystą wodą. Adax pomyślał, że również bę-
dzie musiał zająć się tym ze względu na powiększoną
rodzinę. Postanowił zwrócić się do architektów o szyb-
kie wykonanie projektu i to koniecznie w pobliżu swo-
jego ulubionego zakątka, tuż pod wzgórzem, obok któ-
rego przepływa strumień. Realizacja będzie łatwa: po
prostu budowlę wzniosą wyspecjalizowane, wcześniej
zaprogramowane roboty i maszyny, co wyeliminuje wy-
siłek fizyczny.
Nie słuchał dalszych rozważań. To, co usłyszał wy-
starczało, żeby sobie wyrobić pogląd na sytuację. Inte-
resowało go co innego, a mianowicie program lotów
międzygwiezdnych, zwłaszcza ów drugi, tajemniczy wa-
riant. Pierwszy rozumiał doskonale, chodziło o bezpo-
średnią konfrontację ze zbliżającymi się statkami oraz
dowiedzeniu się, kto i po co zbliża się w kierunku Ad-
hary. Kosmici, którzy wystartują, żeby spełnić zada-
nie, nawet swoją zagładą zasygnalizują, że zbliża się
wróg.
Może i ja polecę? — pomyślał. Możliwe, wszak jest
kosmitą i potrafi walczyć. Może otrzyma zadanie po-
kierowania wyprawą? Nadawał się do tej roli lepiej niż
ktokolwiek inny, więc musi być przygotowany do ta-
kiej ewentualności, a dopóki to nie nastąpi, czynić co
mu polecą i cieszyć się życiem, obserwując rozwój po-
tomka, z którego był tak dumny. A może drugi wariant?
O czym myśli ten mądry starzec przewodniczący obra-
dom i troszczący się o los jego świata?
Adax wiedział, że jego myśli nie kierowane do ni-
kogo, nie mogą być odbierane przez innych z wyjąt-
kiem przywódców, Astraxa lub Derexa, lecz i ci wsłu-
chani w rozważania na poruszane poprzednio tematy
nie byli zainteresowani tymi, którzy milczeli i nie włą-
czali się do dyskusji. Gdyby nawet Astrax wiedział
0 czym myśli, nie mógłby mieć pretensji. Przecież każ-
demu spośród nich chodziło o zachowanie cywilizacji,
życia oraz wykonanie tych zadań, jakie nań zostaną
nałożone. Astrarci zaś, chociaż zdyscyplinowani, byli
indywidualistami a czym świadczyły ich siedziby. Każ-
da rodzina dysponowała odrębnym, odizolowanym od
innych pomieszczeniem stworzonym przez architektów
1 budowniczych w oparciu o własne plany lub rozwią-
zania sytuacyjne, a każdy młody, po dojściu do okreś-
lonego wieku, opuszczał rodzinną siedzibę i do czasu
poszukania partnerki lub partnera zamieszkiwał sam.
Dopiero później, już po założeniu rodzin, opuszczał do-
tychczasowe pomieszczenie i otrzymywał inne, dosto-
sowane do zwiększonych potrzeb i osobistych gustów.
Adax zawsze rozumował logicznie. Teraz, analizując
wszystkie znane mu zjawiska i spoglądając na sylwetkę
Wielkiego Dedruma nie potrafił dociec, co się kryło za
sformułowaniem: „drugi program, to na razie tajemnica
i dopiero po opracowaniu całego problemu przedstawi-
my go do zatwierdzenia." Tak więc pierwszy, to kwestia
doraźnego i przyszłościowego bezpieczeństwa. Lecz dru-
gi? Nie wiedział.
Obrady dobiegały końca. Zamyślony Adax nie zau-
ważył, że uczestnicy zaczynają opuszczać salę posie-
dzeń. Wreszcie podniósł się i pomału zbliżył się do
wyjścia. Wtedy zatrzymał go Derex.
— Zostań...
Odwrócił się, a wraz z nim kilkunastu znajdujących
się jeszcze w sali Dedrumów.
— Mówię do Adaxa — wyjaśnił Derex.
Chciał usiąść na najbliższej ławie, lecz przywołał go
do siebie skinieniem.
— Podejdź bliżej.
Kiedy znalazł się obok, siedzący nieruchomo, jakby
nieobecny, wpatrzony w siebie Astrax, podniósł głowę
i zamrugał powiekami.
— Będziesz nam potrzebny, Adaxie — powiedział.
— Jestem gotowy.
— Czy Exa wie, gdzie jesteś?
— Oczywiście.
— Prawda, już zapomniałem...
Mówiąc to Astrax skurczył się w uśmiechu, lecz
Adax odczuł, że było mu przykro.
— Czasami i ja zapominam... — Astrax mówił, jak-
by chciał się wytłumaczyć.
— To drobne sprawy, nie musisz- o nich myśleć.
— Nie muszę, lecz powinienem, zwłaszcza że mam
na uwadze ciebie. Jeśli zapominam, to znak, że wkrót-
ce odejdę.
— Każdy musi odejść, a ty istniejesz dłużej niż kto-
kolwiek spośród żyjących — wtrącił Derex. — Jestem
od ciebie o dwa pokolenia młodszy, i co z tego?
— Tak, lecz nauczyłeś się tego, co nie każdy potrafi:
cierpliwości i rozwagi. Młodzi nie posiadają tych cech.
— Ty mi je przekazałeś, mnie i Prexowi.
— A teraz musimy je przekazać Adaxowi. Pomożesz
mi Adaxie, prawda?
Mówiąc to Wielki Dedrum z trudem uniósł się z miej-
sca. Adax chciał mu pomóc, lecz po obu stronach star-
ca pojawiło się dwóch Dedrumów, którzy ujęli go de-
likatnie i pieczołowicie poprowadzili w stronę wyjścia.
— Nie o taką pomoc mi chodziło, Adaxie. Chodź
z nami.
Znaleźli się w szerokim korytarzu. Nigdy tu nie był
i nie znał tej części gmachu, którego kondygnacje, jak
słyszał, biegły daleko w głąb planety. Rozglądał się cie-
kawie po surowym i prostym otoczeniu. Ściany roz-
świetlone niewidocznym źródłem światła pokrywała
szarawa mozaika geometrycznych wzorów, wśród któ-
rych rzucał się w oczy ciągle powtarzający motyw spi-
rali, symbolu Wszechświata. Twarda zdawałoby się po-
sadzka tłumiła odgłosy kroków. Po obu stronach ciąg-
nęły się ławy. Po przejściu kilkunastu kroków weszli
do małej, bocznej salki o ścianach pokrytych takim sa-
mym ornamentem.
Odczuł lekkie drgnienie i zauważył, że jadą w dół.
Wkrótce stanęli. Rozsunęły się drzwi, przez które we-
szli do długiego korytarza, znowu drgnięcie, ornamen-
tyka zaczęła się przesuwać ku tyłowi, a ruchomy chod-
nik przeniósł ich do kolejnej sali, nieco większej od ka-
biny i windy, którą zjechali na dół.
— Możemy usiąść — powiedział Astrax. — Siadaj
Adaxie — powtórzył, widząc, że ten jakby się krępował.
Usiedli na prostokątnej ławie zajmującej środek po-
mieszczenia, a Derex powiedział:
— Do siedziby Wielkiego Dedruma.
Ława drgnęła, zaczęli zjeżdżać w dół. Zatrzymali się
w kolejnym korytarzu, a ruchomy chodnik przeniósł
ich dalej.
— Możecie odejść, dziękuję wam — Astrax zwrócił
się do dwóch milczących towarzyszy, którzy mu poma-
gali.
Pozostali w trójkę i przeszli kilka kroków w kierun-
ku widocznych drzwi zakończonych łukiem prowadzą-
cych do olbrzymiej sali, pośrodku której znajdowała się
dziwna aparatura. Wychodziła z niej srebrzysta, długa
rura, u której nasady znajdowało się wiele dźwigni,
przełączników i przycisków. Obok stała wklęsła, półko-
lista ława mogąca pomieścić kilka istot. Jedną ze ścian
zajmował duży ekran, a zamiast sufitu, Adax miał nad
sobą roziskrzone gwiazdami niebo.
— To prawdziwe gwiazdy, nie złudzenie — odezwał
się Derex. — Sufit tej sali jest przezroczysty.
— Tego jeszcze nie widziałem — odpowiedział Adax.
— Nic dziwnego. Jest to jedyne miejsce na Nex po-
siadające sklepienie, na wykonanie którego potrzeba
tyle diadamu i kwarcu, ile jesteśmy w stanie wytwo-
rzyć w ciągu roku. Gdybyś wzniósł się nad tę salę, zo-
baczyłbyś zwyczajną, urwistą grań skalną. Stąd ob-
serwujemy Wszechświat.
— Kiedy byłem u Astraxa...
— Oglądałeś tylko Nedem jako mały wycinek nasze-
go świata i na nim koncentrowałeś uwagę. Zaręczam,
że obraz jaki wówczas widziałeś był przekazany stąd.
Jeszcze nie znasz wielu spraw, Adaxie, lecz wkrótce
będziesz je musiał poznać.
— Dlaczego ja? — spytał.
Milczący dotychczas Astrax wskazał, żeby spoczęli.
Zajął miejsce obok Derexa, który przesunął małą dźwi-
gnię. Odczuł ruch. Półkolista ława i znajdujące się obok
podłoże ścieśniły się tak, że siedzieli naprzeciwko sie-
bie, ale jedno miejsce pozostało nie zajęte.
Derex odczytując myśl Adaxa powiedział:
— Zaraz przyjdzie Prex. W międzyczasie przekaż
Exie, gdzie jesteś. Może się niepokoić, że inni wrócili,
a ciebie nie ma.
— Dobrze.
Wywołał Exę. poinformował gdzie jest. Gdy skoń-
czył, zapytała:
— Kiedy wrócisz?
— Nie wiem — odpowiedział zgodnie z prawdą.
— Dobrze.
— Nie wyłączaj się, Exo — wtrącił Astrax. — Nie
zatrzymam go dłużej niż należy.
— Jestem spokojna i rozumiem.
— Dziękuję.
Do sali wszedł Prex. Usiadł na wolnym miejscu i za-
czął sapać.
— Zmęczyłem się...
— Zapominasz, że nie jesteś w wieku Adaxa — zau-
ważył Derex.
Prex skrzywił się.
— Zapominam, lecz taki już jestem. A ty nie zapo-
minasz?
Astrax spoglądał na niego z sympatią, tak się przy-
najmniej Adaxowi wydawało.
— Kiedyś, bardzo dawno temu, byłem taki sam —
powiedział.
— Czas niszczy wszystkich i wszystko — wtrącił De-
rex.
Zapadła cisza.
Adax czekał spoglądając na milczących towarzyszy.
Zasiadł wśród najważniejszych Astrartow, najmądrzej-
szych, kierujących życiem jego świata. Ich wspólne de-
cyzje były prawem i rzadko się zdarzało, żeby nie zys-
kały aprobaty. W każdym przypadku decydowało stano-
wisko Wielkiego Dedruma i wtedy nikt nie śmiał się
sprzeciwiać.
Długo trwało milczenie nim przerwał je Prex:
— Zanim dowiesz się po co cię wezwaliśmy, wyjaś-
nię pewne kwestie, których jeszcze nie znasz. Orientu-
jesz się, że wola Astraxa jest w zasadzie prawem, ale
wyraża ją w naszym wspólnym imieniu, jest bowiem
przywódcą o najbogatszym doświadczeniu i wiedzy.
Każdy z nas zajmuje się odrębną problematyką, zaś
najważniejsze zadania spoczywają na Astraxie, któremu
pomagamy swoją wiedzą i doświadczeniem, będącym
efektem pracy wyspecjalizowanych zespołów Dedru-
mów oraz pomagającej im aparatury naukowej, którą
już trochę poznałeś. Stanowimy zespół, w którym brak
jakichkolwiek nieporozumień i ambicji. Źle się wyra-
ziłem, wszyscy posiadamy ambicję: jak najlepiej służyć
naszemu światu. To trudne zadanie i sam się o tym
przekonałeś wykonując pracę stanowiącą ułamek skom-
plikowanej problematyki. Nie dziw się, wkrótce wszy-
stko zrozumiesz.
— Jednemu tylko się dziwię, dlaczego właśnie ja,
należący do najmłodszego pokolenia...
— Zostałeś wybrany przez Astraxa — wyjaśnił De-
rex.
— Powtórzę pytanie: dlaczego ja, a nie kto inny?
Wielki Dedrum spoglądał na niego z zainteresowa-
niem i powiedział:
— Ja wyjaśnię. Na pewno zastanawiałeś się, w jaki
sposób w tym stosunkowo małym, cywilizowanym spo-
łeczeństwie Dedrumów, dokonuje się wyboru jednostek
do pełnienia różnych funkcji i wykonywania określo-
nych czynności. Otóż nie cna tu niczego niejasnego.
Każdy przychodzący na świat Dedrum jest poddawany
badaniom. Aparatura określa wielkości poszczególnych
składników krwi i mózgu, chromosomów, genów, funk-
cjonowanie gruczołów, co pozwala na ustalenie predys-
pozycji psychicznych i fizycznych, przy czym pomyłki
zdarzają się bardzo rzadko. Wiedząc o tym, szkolimy
każdą jednostką w określonym kierunku, na ogół zgod-
nie z jej osobistymi zainteresowaniami, dzięki czemu
dysponujemy zespołami doskonałych specjalistów. Je-
żeli w okresie rozwoju okaże się, że jednak zaszła po-
myłka i jednostka nie może spełnić pokładanych w niej
nadziei, przeprowadzane są rozmowy i dodatkowe bada-
nia, co pozwala na znalezienie dla niej miejsca w na-
szym społeczeństwie. Są tacy, których rozwój nie prze-
biega prawidłowo, nie wykazują większych zdolności
lub ich w ogóle nie posiadają. Ale są także potrzebni
i znajdujemy dla nich miejsce, jak na przykład dla
tych dwóch, którzy się mną opiekują. Nie potrafią wy-
konać niczego poważniejszego, więc pełnią funkcję po-
mocnicze i są szczęśliwi, gdyż czują się potrzebni. Każ-
dy Dedrum jest potrzebny i musi znaleźć swoje miej-
sce w naszym świecie. Pytasz, dlaczego właśnie ty. Wy-
kazywałeś zdolności naukowe i odwagę, masz krytycz-
ny umysł, co nie odbyło się bez udziału twoich rodzi-
ców, Idy i Xera, zwłaszcza ojca, wspaniałego uczonego,
którego dobrze znaliśmy i ceniliśmy, i który nie jeden
raz przebywał wśród nas, w tym miejscu, co ty teraz.
Gdyby nie przedwczesne zejście spowodowane nadmier-
ną pasją badawczą i brakiem ostrożności przy pracach
nad ciałami promieniotwórczymi, byłby tutaj jako je-
den z nas i przysłuchiwał się rozmowie z własnym po-
tomkiem. Niestety, nie udało się zapobiec jego unicest-
wieniu. Wkrótce z tych samych powodów odeszła Ida.
I pozostawili ciebie. Początkowo sądziliśmy, że zosta-
niesz uczonym, ale byłeś zbyt żywiołowy, prędki, chcia-
łeś być niemal wszystkim. Wobec tego zostałeś kosmitą,
gdyż to najbardziej odpowiadało twojemu charaktero-
wi, chociaż nie zaspakaja wszystkich twoich zaintereso-
wań. Przez cały czas znajdowałeś się pod nieustanną
obserwacją, włączaliśmy się do twojego procesu myśle-
nia, razem z tobą martwiliśmy się, jak rozwiązać nur-
tujące cię problemy. Nieczego nie podpowiadaliśmy,
możesz być spokojny, sam wybierałeś rozwiązania, a my
się zastanawialiśmy, czy były one najlepsze z możli-
wych, czy też nie. Znając twoje zdolności i pasję po-
znania, zasugerowaliśmy Uruxowi, żeby wysunął two-
ją kandydaturę do zgromadzenia. Chcę wyjaśnić, że
Urux także należy do ścisłego grona kierowniczego,
a nie ma go dlatego, iż spoczywają na nim obowiązki
związane z obroną, o czym wiesz. Tym sposobem, jako
delegat kosmitów wszedłeś w krąg wielkiej wagi. Dłu-
go myśleliśmy komu powierzyć dzieło zniszczenia bazy
na Nedem i właściwie ciebie wytypowaliśmy. Myślałeś
o tym bowiem często i rozsądnie, nie wiedząc nawet
o istnieniu bazy, a jedynie na podstawie obserwacji ich
rakiet i pocisków, że trudne zadanie powierzyliśmy to-
bie. Trzeba przyznać, że wykonałeś je znakomicie. Nie
dziękowaliśmy ci publicznie,, bo tego nikt z nas nie lubi.
Tu możemy jedynie powtórzyć, że zdałeś egzamin jako
rozsądny, ostrożny, zrównoważony Dedrum. Ponieważ
udowodniłeś, że jesteś mądry, chcemy żebyś nam po-
mógł rozwiązać pewien problem. Twoim dodatkowym
atutem jest młodość i świeżość spojrzenia.
— To ten drugi projekt? — spytał Adax.
— Tak. Na razie w ogólnych zarysach, lecz już trze-
ba przystąpić do omawiania niektórych zjawisk i szu-
kania najbardziej optymalnych rozwiązań.
— Czy to takie trudne?
— Bardzo. Wyprawa na Nedem i wszystko to, czego
w tej sprawie dokonaliśmy, to drobiazg wobec proble-
mu, jaki chcemy ci przedstawić i wspólnie się zasta-
nowić nad wybraniem jedynej koncepcji. Jedynej, bo
istnieje tylko jedna. Rzecz w tym, żeby tej realizacji
zapewnić pełne powodzenie, w przeciwnym wypadku
przedsięwzięcie nie miałoby sensu.
W słowach Wielkiego Dedruma Adax wyczuwał na-
pięcie i powagę. Odniósł wrażenie, że to od niego bę-
dzie wiele zależało. A ponieważ czuł się silny i odważ-
ny, zdolny do czynów wielkich, więc się wyprostował
i spojrzał na siedzących obok rozmówców. Ujrzał nie-
ruchome oczy, jakby oczekujące na jego odpowiedź, na-
pięte i uważne.
— Mów. Słucham...
ROZDZIAŁ VIII
W kilka godzin późnej Adax odtwarzał w myślach
tę długą rozmowę opartą na obserwacji gwiazdozbio-
rów, których tak wiele we Wszechświecie. Miał dosko-
nałą pamięć, potrafił w swoim umyśle utrwalać wszy-
stko co widział i słyszał. Było tego bardzo dużo i posta-
nowił po swojemu uporządkować, żeby z pozornego
chaosu odtworzyć jasny obraz rzeczywistości. Tragicz-
nej rzeczywistości, bowiem nie zatajono przed nim
straszliwej prawdy.
Świat Dedrumów znajdował się w gwiazdozbiorze
Psa Wielkiego, w potężnym zbiorowisku gwiazd, wśród
których najjaśniejsza i najbardziej odległa przedsta-
wiała na ekranie widok małego, świetlistego punkciku.
Adhara była jedną z mniejszych i — jak się dowie-
dział — jej istnienie dobiegało końca, a wraz z nią ży-
cie na Nexie. W tym gwiazdozbiorze tylko dwa układy
planetarne były zamieszkałe przez istoty cywilizowa-
ne — Adhary i Beroronid. Odległości między nimi by-
ły wielkie, lecz nie ma takiej przeszkody, która unie-
możliwiałaby penetrację Kosmosu zwłaszcza wtedy, kie-
dy u jej źródeł leży agresja. Gronowie byli wrogami
tak zaciekłymi, że można było przypuszczać, iż musi
vv tym tkwić przyczyna inna niż zwykła chęć zniszcze-
nia. Może szukają dla siebie innego świata, gdyż ich
ginie? Może i tam, w bezmiarze Wszechświata zacho-
dzą zmiany zmuszające do poszukiwań globów, na któ-
re można by przenieść swoje życie. Wprawdzie Dedru-
mowie nie odkryli żadnych zjawisk świadczących o ka-
tastrofie w najbliższych okolicach sięgających wielu
megaparseków, lecz nie tylko zanik życiodajnych gwiazd
może stać się przyczyną zagłady. W układzie Adhary
jedno było pewne: Adhara wysyłała coraz mniej ciep-
ła i chociaż od jej odczuwalnego ostygnięcia dzieliło ich
wiele pokoleń, to trzeba było rozpocząć poszukiwania
innego miejsca we Wszechświecie, żeby w odpowiednim
czasie wiedzieć, dokąd się przenieść. Uczeni pod kie-
rownictwem Astraxa i Prexa dokładnie przeanalizowali
wszystkie możliwości i doszli do przekonania, że w ich
gwiazdozbiorze, wyłączając dwa istniejące układy pla-
netarne, takiego miejsca nie ma. Sąsiadujące nie posia-
dały warunków umożliwiających życie. Badania wyka-
zały, że w odległości wielu kiloparseków istnieje układ
składający się tylko z jednej gwiazdy i dziewięciu pla-
net, zaś widmo tej gwiazdy charakteryzuje się cechami
identycznymi dla Adhary, co niemal z całkowitym
prawdopodobieństwem pozwala na stwierdzenie, że krą-
żące wokół niej planety powinny posiadać warunki zbli-
żone do takich, jakie panują na Nex, tym bardziej że
odległości niektórych spośród nic są zbliżone do odle-
głości Nex od Adhary. Istnieje więc układ, który war-
to zbadać i należy do tego przystąpić stosunkowo szyb-
ko. Nie tylko ze względu na Adharę, lecz i prowadze-
nie nieustannej wojny. Wprawdzie Dedrumowie są na
razie bezpieczni, lecz trudno przewidzieć, czym dyspo-
nują Gronowie. Należy przypuścić, że przestali być
groźni, ale kto wie, czy nie staną się takimi w przy-
szłości, zwłaszcza że prawdopodobnie jest ich wielo-
krotnie więcej niż Dedrumow. Ponadto ponaglani walką
uczynią wszystko, żeby opanować układ Adhary. Ist-
nieją jednak trudności spowodowane ogromnymi od-
ległościami. Ten nowy, tajemniczy świat, podobnie jak
układ Adhary, odbiega środek rodzimego zbiorowiska
gwiazd i materii międzygwiezdnej i jest odległy od cen-
trum tego zbiorowiska o około dziesięciu megaparseków,
przy czym biegnie wraz z otaczającym go zbiorowis-
kiem ciał w kierunku przeciwnym, niżby tego należało
oczekiwać z prędkością dwudziestu kilometrów na se-
kundę. Ponieważ układ Adhary wraz z całym gwiazdo-
zbiorem Psa Wielkiego porusza się we Wszechświecie
z podobną prędkością, można uznać, że oba układy znaj-
dują się w odległości od siebie niezmiennej. Problemem
jest tylko odległość. Poruszając się z prędkością zbliżo-
ną do śwTiatła, trzeba przebyć ponad siedemnaście par-
seków. Niestety, gwiazdoloty Dedrumow osiągają tylko
prędkość zbliżoną do czwartej prędkości kosmicznej,
czyli około stu siedemnastu kilometrów na sekundę.
Tak więc lot w jedną stronę zabrałby ponad sześćset
sześćdziesiąt lat, a to oznacza życie trzech lub czterech
pokoleń. I to tylko w jedną stronę.
Czy tę straszliwą przestrzeń można pokonać? Teore-
tycznie tak, praktycznie nie jest to możliwe.
Czy rzeczywiście?
Zaraz. Należy uporządkować fakty. Adhara gaśnie,
lecz nie jest to niebezpieczeństwo zagrażające już,
wszak udowodniono, że nastąpi to w odległej przyszłoś-
ci, jeśli tego zjawiska nie przyśpieszy jakiś kataklizm
kosmiczny. Niebezpieczeństwo ze strony Gronów jest
bardziej realne, ale można się długo i skutecznie bro-
nić. Dopiero połączenie tych obu zjawisk z malejącą
rozrodczością Dedrumow stanowi już realne niebezpie-
czeństwo. Trzeba więc przewidzieć wypadki nawet od-
ległe i przyjąć konieczność szukania nowego świata.
Czy nie można dostosować organizmów do życia bez
Adhary? Niestety nie, gdyż Nex i pozostałe planety
przekształcą się w zimne, zamarłe globy. Czy Gronowie
0 tym wiedzą? Przyszło mu na myśl, że gdyby wie-
dzieli o Adharze, może zaprzestaliby najazdów? Tylko
że to nie rozwiąże problemu w przyszłości i wobec tego
trzeba pogodzić się z faktem, że Dedrumowie będą mu-
sieli opuścić rodzimy układ. W takiej sytuacji trzeba
myśleć o zbudowaniu gwiazdolotu poruszającego się w
przestrzeni Wszechświata z możliwie największą szyb-
kością, zbliżoną do szybkości światła, co wymaga szu-
kania lepszych i niewyczerpalnych źródeł energii i sta-
wiało przed uczonymi zupełnie nowe zadania. W tym
kierunku trzeba będzie działać.
Konstrukcja gwiazdolotu, to kolejny problem. Czy
istnieją techniczne możliwości zbudowania statku mo-
gącego pomieścić w swoim wnętrzu całą społeczność
Astrartów? Teoria mówi, że tak, natomiast rzeczywi-
stość może być odmienna. Trzeba zabrać ze sobą naj-
ważniejsze urządzenia techniczne i możliwie największą
ilość diadamu, co stworzy kolejne problemy. Wobec
tego powinna powstać cała flotylla gwiazdolotów. Jest
to rozwiązanie o tyle lepsze, iż w przypadku awarii
jednego czy kilku, pozostałe dotrą do celu.
Ten cel jest odległy. Astrax i Prex mówili o nim,
lecz w sposób nie pozwalający na pewne zlokalizowanie
układu. Będzie musiał wiele razy rozmawiać na ten te-
mat. Ponadto nie wie, do jakich celów zostanie prze-
znaczony. Astrax mówił, że oczekuje jego pomocy, lecz
nie wyjaśnił jakiej? Czy jeszcze za wcześnie na pełne
ujawnienie planu? Czy przeprowadzona już rozmowa
1 wyjaśnienie sytuacji było zaledwie wstępem? Wkrótce
się dowie. Może właśnie w tej chwili Astrax rozważa
jego myśli i też zastanawia się nad dalszym postępowa-
niem? A swoją drogą ciekawe, że przywódcy Dedru-
mów posiadają zdolności włączenia się w proces my-
ślenia każdego spośród nich, ci zaś byli tej możliwości
pozbawieni. Owszem, mogli porozumiewać się w ten
sposób między sobą, ale z przywódcami tylko wówczas,
gdy ci wyrazili na to życzenie. Istniała jakaś różnica
w budowie systemu nerwowego i mózgów, tylko na
czym ona polegała?
— Wyjaśnię, że nie ma żadnej różnicy...
Drgnął gdyż'poznał, że to Astrax chce z nim roz-
mawiać.
— Byłeś ze mną przez cały czas? — spytał.
— Częściowo. Siedzę twoje myśli od tego momentu,
w którym zacząłeś się zastanawiać nad ilością gwiazdo-
lotów. To są późniejsze kwestie, a ja chcę wyjaśnić pe-
wne wątpliwości. Nie ma żadnej różnicy między twoim
mózgiem a moim. Tylko że nasze posiadają znacznie
większy zasób wiedzy, co wynika z wieloletnich przy-
gotowań i zakresu pełnionych obowiązków oraz wieku.
Ty jesteś młody, ja wielokrotnie starszy. Jeżeli zaś ist-
nieje różnica, dotyczy umiejętności psychicznego odgra-
niczenia się, odizolowania od fal myślowych innych
członków naszej społeczności, ale ta cecha przychodzi
z wiekiem i jest rezultatem wykształconej woli. W mia-
rę upływu czasu, nabywania doświadczenia, koniecznoś-
ci koncentrowania wysiłku umysłu na sprawach naj-
ważniejszych, wyrobisz w sobie podobne umiejętności.
To konieczne, jeśli nie chcesz, żeby twojej uwagi nie
rozpraszały zjawiska i sprawy drobne, mało istotne.
Na pewno ważne dla poszczególnej jednostki, lecz nie
posiadające wpływu i znaczenia dla świata jako całości.
— Zrozumiałem i dziękuję. Jeśli włączyłeś się, to
wiesz o czym myślałem. Interesuje mnie ten drugi
świat, podobny do naszego, chociaż tak odległy.
Przez dłuższą chwilą Astrax zastanawiał się.
— Trudno mi teraz mówić. Trzeba to rozważyć pa-
trząc w głębię Wszechświata i obserwując. Musisz do
mnie przyjść.
— Kiedy? — spytał Adax.
Znów chwila milczenia.
— Zawiadomię. W najbliższym czasie będę miał wie-
le pracy. Chcemy się spotkać i zastanowić nad możli-
wościami zbudowania silnika o mocy umożliwiającej
uzyskanie wymaganej szybkości.
— To mnie również interesuje...
— Wiem — przerwał Astrax. — Wkrótce porozu-
miem się z Derexem i Prexem. Jeżeli uznają za słusz-
ne, poproszę cię na spotkanie z Uruxem.
— Urux jest kierownikiem lotów kosmicznych, a nie
konstruktorem — zauważył Adax.
— Jednym i drugim. Mało o nim wiesz — zaśmiał
się cicho Astrax. — Ale to nic, wkrótce dowiesz się
o nas więcej.
Owo wkrótce nastąpiło szybciej niż oczekiwał. Właś-
nie bawił się z potomkiem na łące w ulubionym zakąt-
ku nad strumieniem, obok którego wkrótce stanie jego
nowy dom, gdy usłyszał wezwanie. Oddał potomka nie-
co zdziwionej Exie i powiedział:
— Muszę już iść. Wzywają mnie — powiedział.
— Niczego nie słyszałam, a jestem z tobą w nie-
ustannym kontakcie.
— To był sygnał przeznaczony dla mnie — wyjaśnił.
Exa posmutniała. Była dumna ze swego współpartne-
ra, lecz odczuwała, że od chwili powrotu z Nedem dzieli
ich jakiś dystans. Przyzwyczajona do tego, że w spo-
łeczeństwie decydującą rolę odgrywają samcy, była po-
słuszna, lecz jako istota inteligentna, tym bardziej by-
ło jej przykro.
Adax to zauważył i zaczął zdawać sobie sprawę, że
być może krzywdzi Exę, db której był bardzo przywią-
zany. Dlatego przed odejściem pragnął wyjaśnić jej
pewne kwestie. Usiadł z powrotem na soczystej trawie
i zaczął mówić.
— Zostałem włączony w sprawy, od których wiele
zależy. Niestety, bez zgody Wielkiego Dedruma nie mo-
gę o nich mówić. Orientuję się, że na razie takiej zgo-
dy wydać nie może. Zostałem wybrany spośród wielu
i dlatego mój los i życie są inne, niż pozostałych. Po-
winnaś to zrozumieć.
— Rozumiem, chociaż tak bardzo chciałabym prze-
bywać z tobą zawsze, wyłączając czas w którym wyko -
nujesz swoje obowiązki. Zajmują one ułamek dnia, ty
zaś, nawet kiedy przebywasz obok mnie, znajdujesz się
daleko. I nie mogę dociec o czym myślisz. Nie potrafię
porozumieć się z tobą, bo tego nie chcesz.
Adax słuchał. A więc Astrax miał rację, że niedo-
puszczenie do siebie cudzych fal myślowych jest kwe-
stią umiejętności — pomyślał. Co ciekawsze, dopiero
Exa potwierdziła to, o czym dotychczas właściwie nie
wiedział. Zrobiło mu się trochę przykro.
— Myślę o sprawach wielkich i dlatego mój umysł
nie dopuszcza do siebie innych. To konieczne. Obiecuję
ci, że jeśli Wielki Dedrum wyrazi na to zgodę, opowiem
ci wszystko, co będę wiedział, dobrze?
— Dobrze. Teraz idź. Tym razem słyszę, że cię wzy-
wają.
Wsiadł do pojazdu i uniósł się w powietrze. Przez
kilka minut leciał nad powierzchnią uważając, żeby
o nic nie zaczepić. Latanie zawsze sprawiało mu przy-
jemność i nie chciał zdawać się na przyrządy, jeśli nie
zachodziła taka konieczność. Wkrótce wzbił się wyżej
i rozejrzał. Dokoła rozciągał się wspaniały widok. Ob-
serwował niezwykły ruch: w wielu miejscach powsta-
wały obiekty, w których zamieszkają jego bracia przez
lata zmuszeni do życia pod powierzchnią Nex. Dopie-
ro teraz, kiedy nie śpiesząc się, leciał w stronę widocz-
nej w dali olbrzymiej budowli, dostrzegł niezwykłe
piękno swojego świata. Nie dostrzegał tego piękna, kie-
dy wciśnięty w kabinę kosmolotu poruszał się z olbrzy-
mią prędkością, patrolując wyznaczone odcinki i ob-
serwując setki znajdujących się przed nim przyrządów.
Na podziwianie piękna Nex nie było czasu. Nawet gdy
wracał aerotalem zatopiony w myślach, rzadko zwra-
cał uwagę na urok otaczającego go świata. Dopiero
dzisiaj... Czy to rozmowa z Exą spowodowała zmianę
nastroju i zwrócenie uwagi na piękno?
Wylądował na tarasie i wysiadł. Podszedł w stronę
otwartych drzwi, przed którymi oczekiwał go Prex.
— Pośpiesz się — powiedział. — Musiałeś tłumaczyć
się przed Exą, prawda? — Roześmiał się.
Adax zamrugał powiekami.
— Trochę. Było jej raczej przykro — odpowiedział.
— Musi się przyzwyczaić. Moja partnerka widuje
mnie tak rzadko, że już dawno przestała reagować na
moją nieobecność.
— Różnica w czasie. Masz potomków dwu lub trzy-
krotnie starszych ode mnie. Żyjesz bardzo długo.
— Tylko ci się wydaje. Oja miała do niedawna inne
zdanie. Rozumiała, lecz nie była zadowolona. Taki już
los tych, którym przypadło w udziale decydowanie
o innych.
Wkrótce znaleźli się w siedzibie Wielkiego Dedruma,
lecz nie w sali z teleskopem, tylko w znacznie mniej-
szej, wyposażonej w mały ekran zajmujący jedną ze
ścian. Obok Astraxa siedział Derex, Urux i Xemes —
dowódca kosmitów. Kiedy weszli, Wielki Dedrum spoj-
rzał na Adaxa i skurczył się w uśmiechu. Powiedział:
— Słyszeliśmy twoją rozmowę z Exą i doszliśmy do
wniosku, że możesz jej powiedzieć, co uznasz za sto-
sowne. Gdyby jej rodzicami nie byli Eaxo i Lexa, mu-
siałbyś milczeć. Jej możesz powiedzieć, jest tego warta.
Pamiętaj, że dzieciństwo spędziła w gronie istot nale-
żących do kręgów elity intelektualnej Astrartów, a Pa-
xo, póki nie zginął w czasie jednego z nalotów Gronów,
należał do grona najbliższych współpracowników Prexa,
podobnie jak twój ojciec. Exa to mądra istota, wie
i przypuszcza więcej niż sądzisz.
— Dziękuję za nią i za siebie, uczynię to — odpo-
wiedział.
Wielki Dedrum spoglądał na niego, a w oczach mi-
gotały mu złociste błyski, jakby rozbawienia.
— Nasz młody przyjaciel — powiedział — jest bar-
dzo ciekawy. Ponieważ wybraliśmy go do wykonania
zadania przewyższającego wszystko, co dotychczas zda-
rzyło się na tej planecie uznaliśmy, że powinien uczest-
niczyć nie tylko w opracowaniu programu, ale posiąść
przynajmniej część tej wiedzy, jaką dysponujemy i znać
szczegóły techniczne. Wówczas będzie mu łatwiej.
— Dziękuję — powiedział Adax.
— Nie masz za co. Doświadczenie uczy, że jeśli sami
uczestniczymy w przygotowaniach czegoś, co trzeba
zrealizować, wykonujemy to lepiej i potrafimy przewi-
dzieć niespodzianki. Zapewne zorientowałeś się, że to-
bie powierzona zostanie misja spenetrowania interesu-
jącego nas innego świata. Czy wyruszysz sam czy nie,
trudno obecnie zadecydować. Wstępnie przewidujemy,
że będziesz miał do dyspozycji zespół współtowarzyszy
o różnych specjalnościach, ale dobierzesz ich sobie sam,
naturalnie działając w porozumieniu z nami. Jeżeli ze-
chcesz zabrać Exę z potomkiem, nie mamy nic prze-
ciwko temu, lecz zastanów się, czy będzie to dla ciebie
i innych korzystne. Kiedy polecisz? Jeszcze nie wiemy.
Szybkość dotychczasowych gwiazdolotów jest zbyt mała
i trzeba ją wielokrotnie zwiększyć, a to wymaga skon-
struowania i zastosowania silników o potężnej sile cią-
gu oraz nowych, bardziej wydajnych i wystarczających
źródeł energii. Przestrzeń kosmiczna nie jest pusta,
a odległości olbrzymie. I co najistotniejsze dla ciebie —
być może, że nie wrócisz z tej wyprawy.
— Jeśli muszę spełnić zadanie, trzeba zastosować hi-
bernację.
— Naturalnie, bierzemy to pod uwagę, inaczej żywy
nie dotrzesz do celu i wyprawa nie miałaby sensu.
— Powinieneś zrozumieć — wtrącił Derex — że je-
śli znajdziesz odpowiednie miejsce i ten odległy świat
może nas przyjąć, musisz się porozumieć i nawiązać
kontakt z mieszkającymi tam istotami. A później przy-
gotujesz się na przylot całej społeczności Dedrumów.
Jak to uczynisz, jeszcze nie wiemy. Na razie są to hi-
potezy, przypuszczenia.
— Mogę coś powiedzieć? — spytał Adax.
Astrax zamigotał powiekami jak to bywało, kiedy był
w dobrym nastroju, skurczył twarz w uśmiechu.
— Szybki jesteś, ale mów...
— Jeżeli ten świat będzie nie zamieszkały, chociaż
posiada warunki odpowiednie dla Dedrumów, tym le-
piej. Wybierzemy miejsce, ukryjemy gwiazdolot pokry-
wając go grubą warstwą skamieniałej piany, a po wy-
słaniu sygnałów na Nex, ponownie zapadniemy w sen.
Obudzimy się, kiedy będziecie blisko i w takim czasie,
żeby zdążyć przygotować to, co będzie niezbędne. Jeśli
natomiast są tam istoty myślące, to po nawiązaniu kon-
taktu i uzyskaniu przez nie zgody, uczynimy podobnie,
a po przebudzeniu, może uda się skorzystać z ich po-
mocy.
— Jeśli zechcą jej udzielić i zgodzić na przylot De-
drumów — wtrącił Urux.
— Z tym należy się liczyć — dodał Astrax. — Jeżeli
nie uzyskasz zgody, powrócisz, jeżeli ją otrzymasz —
uczynisz, jak ci podyktuje rozsądek i warunki. Tu, na
Nex, musimy wiedzieć, jakie uzyskałeś rezultaty. Bez
tej informacji nie wyruszymy do nowego świata. Bę-
dziemy szukali innego.
— Jestem jak najlepszej myśli — powiedział Adax. —
We Wszechświecie żyją nie tylko istoty myślące o nisz-
czeniu. Jak rozwiążecie problem gwiazdolotu i energii?
— Pracujemy nad tym od dawna, niech to wyjaśni
Urux — powiedział Wielki Dedrum.
— Wstępne obliczenia posiadamy. Prex oświadczył,
że nie ma problemu budowy gwiazdolotu zdolnego do
pokonania olbrzymich przestrzeni międzygwiezdnych w
długim okresie czasu. Teoretycznie i praktycznie jest
to możliwe. Dysponujemy materiałem umożliwiającym
skonstruowanie wystarczająco dużej flotylli. Problem
tkwi w prędkości i energii. Uczeni nad tym pracują,
mają pewne koncepcje, ale nie wiem, kiedy przedstawią
gotowe rozwiązanie. Sądzę, że wkrótce, bo bardzo się
śpieszą.
— Mamy wiele czasu — powiedział Astrax. — Po-
wiemy, żeby Prado umożliwił ci dostęp do pracowni
uczonych. On wie o naszych zamiarach i celu. Inni
orientują się, chociaż nie znają szczegółów. Przynaj-
mniej na razie.
— Na początek chciałbym zobaczyć ten nowy świat,
do którego mam lecieć. Czy jest to możliwe? — spytał
Adax.
— Czekałem na takie pytanie — odpowiedział Astrax
i w pewnym sensie zobaczysz go. Zwrócił się do współ-
towarzyszy: — Wracajcie do swoich zajęć, ja zostanę
z Adaxem.
Podnieśli się. Wielki Dedrum podtrzymywany przez
Adaxa skierował się w stronę widocznych w końcu po-
mieszczenia drzwi. Otworzyły się i weszli do długiego
korytarza. Po chwili znaleźli się w znanej już Adaxowi
sali wyposażonej w potężny ekran. Astrax usadowił
się w wygodnej wnęce i wskazał miejsce obok siebie.
— Musimy uzyskać ogromne zbliżenie — powiedział.
Poruszył kilka dźwigni i przełączników nie patrząc
na przyrządy. Znajdujący się naprzeciwko wypukły
ekran, wypełniający swoją powierzchnią całą ścianę,
rozjaśnił się i pokrył niezliczoną ilością migocących,
świetlistych punkcików.
— To_jLosmos — powiedział Astrax, chociaż tej pod-
stawowej prawdy nie musiał wyjaśniać. — Każdy z tych
punkcików to inny, złożony świat, często odmienny od
naszego i znanego nam, Dedrumom. A teraz spójrz tam,
w lewo, w dolny róg. Widzisz ten mały, zamglony
punkt?
— W mgławicy? Widzę.
— Właśnie ten. Na nim musisz skoncentrować całą
uwagę, gdyż tylko ten świat nas interesuje. Jedyny
spośród wielu — dodał Astrax.
W czasie rozmowy manipulował licznymi dźwigniami
i gałkami, powiększał obraz. Znikały gdzieś poza ramy
liczne, pozorne gwiazdy, gdyż każda z nich stanowiła
zespół wielu różnych ciał, posiadających własne źródła
energii lub zamarłe, zimne globy; gromady mniejszych
i większych planetoid. Interesujący układ zbliżał się co-
raz bardziej, aż zajął niemal połowę ekranu. Widział
nieznaną gwiazdę i otaczające ją, znajdujące się w róż-
nych odległościach i miejscach drobne punkciki — pla-
nety.
— Patrz uważnie. Ten układ, podobnie jak Adhary,
posiada jedną gwiazdę. Powstał, tak przypuszczają nasi
uczeni, w tym samym czasie co nasz, chociaż dzielą je
olbrzymie odległości, trudne do uzmysłowienia. Kiedyś
we Wszechświecie musiał nastąpić gigantyczny wybuch,
który doprowadził do rozproszenia materii między-
gwiezdnej i skupienia jej w różnych miejscach bez-
miaru Kosmosu. Z niej uformowały się znane i niezna-
ne światy, takie jak nasz i tamten. Badania spektralne
tej gwiazdy i otaczających ją ciał — bardzo małych,
bowiem ich masa stanowi zaledwie cząstkę masy
gwiazdy — wykazały, że trzecia planeta interesuje nas
najbardziej, gdyż powinny panować na niej warunki
zbliżone do świata Dedrumów.
— Czy to pewne? — spytał Adax.
Wielki Dedrum zastanowił się przez chwilę, zanim
odpowiedział:
— Sądzimy, że tak. Masa tej gwiazdy zbliżona jest
do masy Adhary, tylko nie wiemy, dlaczego w naszej
występuje proces szybkiego emitowania energii, która
wyczerpuje się coraz bardziej i wkrótce doprowadzi
do wygaśnięcia. Podobne zjawisko nie zachodzi tam,
chociaż skład chemiczny obu jest identyczny. I tylko to
nas różni, więcej nic. Odległość Nex od Adhary jest
prawie identyczna z odległością trzeciej planety od
gwiazdy. Widzisz ją, to ta, obok której znajduje się
satelita o masie kilkakrotnie mniejszej od Nedem.
Pierwsza planeta leżąca najbliższej gwiazdy nie wcho-
dzi w rachubę, podobnie druga, gdyż panują na nich
bardzo wysokie temperatury, czwarta również, lecz
już ze względu na zimno, dalsze — podobnie. Tak więc
Epośród nich, tylko trzecia — żadna inna! — może po-
siadać warunki zbliżone do naszych.
— Jeżeli tak twierdzisz, to powinno tam istnieć ży-
cie, może nawet cywilizowane, lepsze od naszego —
zauważył Adax.
— Zastanawialiśmy się nad tym i doszliśmy do prze-
konania, że istnieje na niej życie o strukturze białko-
wej, może nieco odmiennej w kształcie, lecz identycz-
ne w formie. Może żyją istoty myślące, istnieje wysoka
cywilizacja? Nie wiemy. Jeśli tak, trzeba nawiązać
kontakt. Wiele razy wysyłaliśmy sygnały w jej kie-
runku, lecz bez rezultatu chociaż możemy przypusz-
czać, że zostały przejęte. Rzecz w tym, że Wszechświat
nie znajduje się w stanie spoczynku, nie jest martwy,
każda gwiazda emituje własne fale radiowe i elektro-
magnetyczne, krzyżują się ze sobą w przestrzeni kos-
micznej i zanim dotrą do odbiorników, ulegają takim
zniekształceniom, że łatwo je przejąć, lecz nie sposób
odczytać i zrozumieć.
— W takim razie, jak przekażę informację na Nex —
spytał Adax nieco zaniepokojony perspektywą zabu-
rzeń radiowych.
Wielki Dedrum skrzywił się.
— Jak zawsze jesteś trochę za szybki i zapominasz.
To proste. Twój potężny nadajnik, jakiego dotąd nie
skonstruowano na Nex, będzie emitował fale silniejsze
niż niejedna gwiazda i właściwe tylko dla niego. A tu,
na Nex, aparatura, która bardzo uważnie będzie śledzi-
ła twój lot, z całą pewnością je odbierze i odczyta. Te-
go możesz być pewien.
— Ciebie już wówczas nie będzie...
— Nie szkodzi. Mój czas zbliża się ku końcowi, lecz
pozostaną inni. Czy sądzisz, że jestem najmądrzej-
szy? — Mówiąc to Wielki Dedrum skrzywił się w swo-
im specyficznym uśmiechu. — Najstarszy jestem, ale
moja wiedza to zespolenie wiadomości wielu Dedru-
mów zajmujących się swoimi specjalnościami. Przecież
jedna istota, nawet najmądrzejsza, nie jest w stanie
przyswoić sobie całej wiedzy. Musisz o tym pamiętać
i ufać innym, jak ja ufam. Odejdę, ale na moim miejs-
cu pozostanie Derex, później przyjdzie ktoś inny, lecz
wokół tych jednostek będzie zawsze istniał zespół
istot zespolonych jedną naczelną myślą — służenia
ogółowi społeczeństwa dla jego dobra.
Adax słuchał, lecz przez cały czas pilnie obserwował
ekran. Zauważył, że satelita posuwa się wokół niezna-
nej planety, a ta wykonała w tym czasie drobny ruch,
jakby posuwając się po torze opasującym gwiazdę.
A więc tak, jak Nex wokół Adhary — pomyślał.
— Właśnie, jak Nex wokół Adhary, a to oznacza, że
i tam zachodzą identyczne zjawiska, jest dzień i noc.
Atmosfera zawiera tlen, wodór i nikłe ilości innych ga-
zów. Niepokoi jedynie nadmierna ilość dwutlenku węg-
la będącego rezultatem procesu spalania i nie wiemy
w czym tkwi przyczyna. Są to jednak ilości nie zagra-
żające naszym organizmom.
— Ta gwiazda i krążące wokół niej planety wchodzą
w skład dużej grupy ciał — zauważył Adax.
— Naturalnie, są maleńką cząstką spiralnego ukła-
du galaktycznego, ten zaś stanowi część jeszcze wię-
kszego zespołu dużej galaktyki. Jak widzisz, Wszech-
świat jest olbrzymi, lecz nie do tego stopnia, żeby nie
móc go poznać, przynajmniej w części. Trzeba jedynie
umieć i wiedzieć w jaki sposób, a tę wiedzę posiadamy.
Co chcesz jeszcze wiedzieć?
Adax zastanowił się.
— Czy dolecę bezpiecznie do celu?
— Powinieneś. Gwiazaolot zostanie zaprogramowa-
ny tylko na tę gwiazdą i nie zboczy G toru. Wszystko,
co się znajdzie na jego drodze, a mogą to być jedynie
drobne planetoidy, meteoryty, zostanie unicestwione w
takiej odległości, że nic nie powinno dotrzeć do po-
wierzchni statku. Zespół rozpraszaczy sprężonych z fo-
tokroxem o zwielokrotnionej mocy zniszczy wszystko.
Będzie w stanie zlikwidować nawet taką planetę, jak
Nedem i rozproszyć ją na atomy, lecz sądzę, że tego
rodzaju niebezpieczeństwo zderzenia nie zagrozi, zwła-
szcza że duże ciała można ominąć. To również zostanie
przewidziane. A jeżeli już coś się zdarzy, to i tak ni-
czego nie poczujesz, zaś o wszystkim dowiemy się z za-
milknięcia sygnałów, które aparatura twojego statku
będzie wysyłała nieustannie tak długo, jak długo bę-
dzie istniał. To chciałeś wiedzieć?
— Tak. I jeszcze jedno.
— Mów.
— Zastanowiłem się i chcę zabrać Exę z potomkiem.
Kiedy tam dotrzemy, przyda się dorosły Dedrum i...
Wielki Dedrum przerwał:
— Mówiłem ci, że jesteś za szybki. Zastanów się.
Czy zapomniałeś, że starzeć się będziemy tu, na Nex,
natomiast ty wraz z załogą pozostaniecie młodzi?
W stanie hibernacji zachowacie swoje siły, zatrzymacie
czas i twój potomek będzie taki sam, jak w momencie
startu. Naturalnie, wyłączając czas obudzenia się i okre-
sowej pracy na statku.
— Przepraszam, rzeczywiście zapomniałem. Pomimo
tego chciałbym, żeby byli ze mną. I im, i mnie będzie
łatwiej. Jeżeli zostanę więcej ich nie zobaczę.
— Rozumiem i nie widzę przeszkód. Tylko zastanów
się nad tym, czy ci, którzy z tobą polecą, też nie po-
winni zabrać swoich najbliższych. Jeżeli tak, to wasze
towarzyszki muszą się szybko uczyć, żeby zdobyć okre-
śloną wiedzę. Exa jest, o ile pamiętam, kosmobiolo-
giem?
— Tak, ale od czasu urodzenia potomka, zgodnie
z prawem, zajmuje się wyłącznie jego wychowaniem.
— Wiem. Ja nie mogę łamać praw i dlatego każda
istota, która z wami poleci, musi sama prosić radę
uczonych o wciągnięcie jej do prac i badań specjali-
stycznych. Poza najmłodszymi, wszyscy muszą wyko-
nywać określone obowiązki. Dlatego sprawa skomple-
towania załogi staje się pilna, ponieważ niektórzy jej
członkowie muszą zmienić kwalifikacje. Trzeba się
pośpieszyć, jeżeli chcesz dysponować wyszkolonym ze-
społem. Czy to wszystko?
Adax wyczuł, że Wielki Dedrum był zmęczony, więc
nie pytał o nic więcej.
— Tak, to wszystko — powiedział. — Czy mam ci
pomóc wyjść?
Adax skrzywił się i zamigotał powiekami.
— Tu najlepiej wypoczywam. Ty wyjdziesz, a ja so-
bie w milczeniu będę oglądał ten wspaniały Wszech-
świat, dopóki nie usnę. Wtedy wyłączą ekran. Zresztą
snu potrzebuję już niewiele.
Adax podniósł się. Jeszcze raz spojrzał na ekran,
jakby chciał utrwalić w pamięci to, co na nim widział,
następnie na skulonego we wnęce Wielkiego Dedruma
i wyszedł.
Na powierzchni panowała noc. Zatrzymał się na ta-
rasie i zanim wsiadł do oczekującego pojazdu, spojrzał
na roziskrzone tysiącami punkcików niebo. Ale nie po-
trafił się zorientować, gdzie znajduje się ta gwiazda,
do której wkrótce wystartuje i której osiągnięcie sta-
nie się najważniejszym celem nie tylko w jego życiu.
ROZDZIAŁ IX
1
Nigdy dotąd Adax nie napracował sią tak wiele, jak
w okresie przygotowań do lotu w nieznane. Część dnia
spędzał w obserwatorium Wielkiego Dedruma i tam,
w ciszy, w oparciu o wyniki badań przeprowadzanych
przez Centralny Ośrodek Kojarzenia Zjawisk Między-
galaktycznych oraz o wiedzę Astraxa i innych uczo-
nych, korygował mapę wyznaczającą trasę lotu. „Cex"
dostarczał nowych informacji o zjawiskach zachodzą-
cych we Wszechświecie. Pogłębiała się jego wiedza,
a zarazem poczucie odpowiedzialności za los Dedru-
mów, których — jeśli mu się powiedzie — wprowadzi
do nowego, może bardziej bezpiecznego świata. Wy-
kłócał się z Prexem i uczonymi o drobiazgi, które oni
uważali za zbędne, on za konieczne. Uczestniczył w
pracach konstruktorów tworzących wizję gigantyczne-
go gwiazdolotu zabezpieczającego przed wszelkimi nie-
spodziankami, jakie mogły zaistnieć w Kosmosie. Sporo
czasu zabierało kompletowanie załogi. Z Exą nie miał
żadnych kłopotów. Kiedy ją poinformował o swojej de-
cyzji i oczekującej nań pracy, spojrzała bardzo ciepło,
inaczej niż zwykle i tylko powiedziała:
— Nie zawiedziesz się!
Wiedział, że obok zajmowania .się potomkiem, każdą
wolną chwilę spędzała w laboratoriach, pogłębiając za-
sób wiedzy związanej z jej specjalnością. To go nie
dziwiło. Był jednak zaskoczony, kiedy na kosmodro-
mie, jeden z przyjaciół — kosmitów, mający wyruszyć
na lot patrolowy, zwrócił się do niego:
— Wiesz, mamy nowego kosmitę. Bardzo szybko
opanował umiejętności prowadzenia rakiet i muszę
przyznać, że czyni to doskonale.
Adax wzruszył ramionami.
— Wszyscy jesteśmy w tym dobrzy, inaczej nie by-
libyśmy tym, kim jesteśmy.
— Lecz to wyjątkowy kosmita, jeszcze go nie znasz.
Mówiąc to Berx skrzywił się w uśmiechu, a Adax
zdziwił.
— Przecież wszyscy znamy się bardzo dobrze.
Berx spojrzał na niego wyraźnie rozbawiony, o czym
świadczyło szybkie migotanie powiekami.
— Teraz nie często tu przychodzisz, bo zajmujesz
się czym innym. — I dodał po chwili: — Może go na-
wet znasz, lecz nie z tej strony.
Adax zniecierpliwił się czując, że przyjaciel żartuje
sobie jego kosztem.
— Kto to taki? — spytał.
— Exa.
— Niemożliwe!?
— Prawdziwe. Chciała zdobyć drugą specjalność
i muszę przyznać, że na licencję kosmity trzeciego sto-
pnia zasłużyła w całej pełni.
— Ty ją uczyłeś?
— Naturalnie, a plan szkolenia zatwierdził Urux,
który się najpierw trochę opierał, a później wyraził
zgodę. Exa była bardzo uparta. Prosiła, żeby do czasu
uzyskania licencji nic tobie nie mówić. Chciała zrobić
niespodzianką.
_ Tego dnia wrócił późno. Kiedy się położył, Exa trzy-
mając przed sobą potomka, któremu dali imię Adaxasa,
powiedziała:
— Już wiesz, że uzyskałam licencję kosmity. Chcia-
łam ci pokazać, że stać mnie na większy wysiłek, niż
można było sądzić.
— Jesteś cząstką Lexy i Paxa, więc się nie dziwię —
odpowiedział. — Przeciwnie, jestem ci wdzięczny
i dumny.
Położyła potomka obok i przytuliła się do niego.
— Ty zaś Idy i Xera. Jesteśmy do siebie podobni.
Czy mogłam być gorsza od ciebie?
— Sądzę, że uczyniłaś dobrze.
Mijały dni i Adax przestał je liczyć. Nie interesował
się zwycięstwem odniesionym nad Gronami. Ich flo-
tylla znajdująca się w znacznej odległości od Nedem
i Nex, krążyła przez pewien czas w jednym rejonie,
wysyłając sygnały odbierane przez Dedrumów, lecz
pozostające bez odpowiedzi. Zorientowali się, że przy-
czyna musi tkwić w uszkodzeniu anteny lub zniszcze-
niu bazy na Nedem, o czym ich wreszcie poinformowa-
no żądając, żeby opuścili układ Adhary, w przeciwnym
bowiem razie zostaną unicestwieni. Pomimo ostrzeże-
nia, kilka bojowych kosmolotów, widocznie na próbę,
weszło na orbitę Fety i zostało zniszczonych. Rozbu-
dowany system obronny wykazał, że Astrarci mogą
czuć się bezpieczni. Dopiero wtedy Gronowie zawrócili.
Teraz wysiłki uczonych i postawionych do ich dyspo-
zycji zespołów aparatury naukowo-badawczej, można
było ukierunkować na jedną, najważniejszą sprawę.
Po długim okresie badań, prób i analiz, Prex zameldo-
wał, iż problem zaopatrywania gwiazdolotu w paliwo
został rozwiązany.
Dyskusja na ten temat była krótka i ograniczała się
do zaaprobowania przedstawionego rozwiązania. Prex
wyjaśnił:
— Statek międzygalaktyczny zostanie wyposażony
w udoskonalony system bezpieczeństwa w taki sposób,
aby najdrobniejszy pyłek nie zetknął się z jego korpu-
sem i takie rozwiązanie jest jedynie słuszne. Zastana-
wialiśmy się, czy wobec ograniczonej ilości diadamu,
jaki trzeba będzie zabrać, istnieje możliwość wykorzy-
stania materii międzygwiezdnej. Próby dowiodły, że
jest to możliwe. Rozbite na atomy ciała nie pozostaną
w Kosmosie, lecz będą wchłonięte przez aparaturę
działającą na zasadzie ssaczy o zwielokrotnionej mocy,
a później, już w zespole napędowym, przekształcone w
plazmę, która w wysokiej temperaturze umożliwi prze-
prowadzenie reakcji termojądrowej, a ta z kolei, na-
turalnie po dokonaniu szeregu operacji, umożliwi wy-
tworzenie wiązki fotonów. Ich prędkość będzie równa
prędości światła. Gwiazdolot otrzyma więc napęd fo-
tonowy, ale ze względu na swoją masę, nie uzyska
prędkości zbliżonej do światła, lecz mniejszej; rzędu
dwustu tysięcy kilometrów na sekundę, ale nieznaczne
przekroczenie tej prędkości leży w granicach możliwoś-
ci statku. Pozwoli to na skrócenie czasu przelotu do
dwóch pokoleń. Teoretyczne koncepcje zostały potwier-
dzone przez doświadczenia i dzięki temu problem osią-
gnięcia maksymalnej szybkości oraz paliwa został roz-
wiązany.
— Jakie środki zostały przewidziane w przypadku
przelotu przez rejony pozbawione materii między-
gwiezdnej? — spytał Adax.
— Wzięliśmy to pod uwagę. Gwiazdolot otrzyma ta-
ką ilość materiału pędnego, że wystarczy na trzecią
część lotu w obie strony. Należy wyjaśnić, że większą
część podróży statek przebędzie bez konieczności uży-
wania paliwa. W próżni kosmicznej raz nadany pęd
utrzyma go w tym stanie dotąd, dopóki nie zajdzie ko-
nieczność zastosowania rozpraszaczy. Ich promienie
działają przeciwległe do kierunku lotu, co — siłą rze-
czy — wpłynie hamująco na prędkość. Po osiągnięciu
krytycznego momentu, włączą się silniki przyśpieszają-
ce. To bardzo małe odcinki czasowe — uzupełnił Prex
kończąc wywód.
— Zostały rozpoczęte roboty nad budową gwiazdo-
lotu — powiedział Urux. — Czynności przebiegają bez
żadnych zakłóceń. f
— Skompletowałeś załogę?
Z tym pytaniem Wielki Dedrum zwrócił się do Ada-
xa wiedząc, że miał pewne kłopoty z naborem odpo-
wiednich kandydatów.
— W zasadzie tak — odpowiedział. — Przewiduję,
że zespół będzie się składał z kosmobiologa, lekarza,
kosmity, koordynatora urządzeń pokładowych i obron-
nych, koordynatora silnikowego będącego fizykiem ją-
drowym i energii fotonowej oraz z astronawigatora
czyli mnie, z tym że każdy z nas musi posiadać drugą
specjalizację oraz dublera.
— Znalazłeś takiego dla siebie?
— Jeszcze nie, chociaż przewiduję, że powinien to
być syn Xemesa.
— Dlaczego właśnie on? — zdziwił się dowódca kos-
mitów.
— Nie dlatego, że jest twoim potomkiem i kosmitą,
lecz cechuje go wiedza, poczucie odpowiedzialności
i dyscyplina — wyjaśnił Adax.
Xemes wydawał się być zadowolony z pochwały po-
tomka.
— Rozmawiałeś z nim? — spytał.
— Tak i sądzę, że wyrazi zgodę, chociaż się wahał —
odpowiedział Adax.
— Kłopot w tym, że nie ma dotąd partnerki. — Mó-
wiąc to Xemes zastanowił się i dodał:
— Nie wiem, kogo sobie wybierze, bo dotychczas nie
przejawiał większego zainteresowania założeniem ro-
dziny.
— Będzie musiał poszukać i to wśród tych, które po-
siadają potrzebną specjalizację. Jeszcze z nim porozma-
wiaj — zaproponował Adax.
— Zrobię to i wkrótce otrzymasz od niego odpo-
wiedź.
Przysłuchujący się rozmowie Wielki Dedrum zwró-
cił się do Adaxa:
— Masz inne kłopoty?
— Niektóre partnerki boją się wyruszyć w tak długą
podróż.
— Partnerzy zgadzają się?
— Naturalnie.
— Wobec tego muszą im wyjaśnić, że to koniecz-
ność, po prostu polecenia.
— Wszyscy zainteresowani o tym wiedzą, ale po-
staram się przypomnieć — zapewnił Adax.
— Należy to uczynić jak najszybciej. Są inne propo-
zycje i uwagi? — zwrócił się do pozostałych, a kiedy
nie otrzymał odpowiedzi, dodał:
'— Wszystkie wysiłki trzeba skierować na budowę
gwiazdolotu i jego wyposażenia. — A zwracając się
do Adaxa uzupełnił:
— Tylko w pierwszych godzinach lotu, zaraz po
starcie, będziecie odczuwali ogromne przeciążenie i dla-
tego musicie założyć skafandry. Zdejmiecie je, kiedy
zacznie funkcjonować sztuczna grawitacja.
— Rozumiem! I wkrótce przedstawię do zatwierdze-
nia pełną listę członków załogi — odpowiedział Adax.
Była to ostatnia, poważniejsza narada przed skon-
struowaniem gwiazdolotu. Adax, a wraz z nim inni
Astrarci, obserwował, jak wydłużały się konstrukcje, na
których fragment po fragmencie zestawiano poszczegól-
ne człony olbrzymiej rakiety. Wśród nich uwijały się
automaty zaprogramowane stosownie do życzeń kon-
struktorów. Łączone fragmenty były pokrywane gru-
bym pancerzem, ten z kolei opasywano potężnymi ło-
żyskami. Dopiero na nich spocznie wirująca wokół
własnej osi, żaroodporna powłoka.
Gwiazdolot rósł, a wraz z nim duma Adaxa coraz
bardziej świadomego zadania, jakie przed nim posta-
wiono. Chwilami odczuwał strach przed odpowiedzial-
nością, lecz w takich momentach w tok jego rozumo-
wania włączał się Wielki Dedrum, z uwagą śledzący
poczynania młodego Astrarty.
— To dobrze, że zdajesz sobie sprawę z powagi za-
dania. Tym pewniej i lepiej je wykonasz, kiedy bę-
dziesz pamiętał, że od niego zależy los twoich współ-
braci.
— A jeżeli przytrafi się coś, czego nie przewidzia-
no? — spytał pewnego razu.
— Aparatura zarejestruje każde zjawisko zachodzą-
ce wewnątrz i na zewnątrz gwiazdolotu. Będzie ono na-
tychmiast przekazane na Nex, tu zarejestrowane i od-
czytane przez nowy „Cex", który będzie służył tylko
twojej wyprawie. On przeprowadzi analizę i przekaże
nam przetworzone informacje. Ponieważ odległości bę-
dą wzrastały i wkrótce nasze sygnały będą do ciebie
docierały po bardzo długim okresie czasu, gwiazdolot
otrzyma podobną aparaturę, a ta w przeciągu ułam-
ka sekundy poda rozwiązanie. Jednocześnie aparatura
otrzyma dyspozycje do natychmiastowego wykonania.
Możesz być spokojny, konstruktorzy pomyśleli o wszy-
stkim.
— Przecież przez większą część lotu będziemy spali...
— Naturalnie, ale to wzięto pod uwagę. Jeśli zajdzie
potrzeba interwencji istoty żywej, zostaniesz obudzo-
ny jako pierwszy, a wraz z tobą tylko ci, którzy okażą
się niezbędni. Spać będziecie bardzo długo. Wkrótce po
starcie, kiedy wyjdziecie ze sfery przyciągania Adhary
i wejdziecie w głąb Kosmosu, ułożycie się do snu. Apa-
ratura obudzi was wtedy, kiedy zaczniecie wchodzić w
kolejne konstelacje gwiazd, a po przeprowadzeniu ana-
lizy obliczeń wykonanych przez rejestratory i pokłado-
wy „Cex" oraz ewentualnym skorygowaniu trasy lotu,
ponownie ułożycie się pod kopułami. Przed wejściem
w sferę interesującego nas świata, obudzicie się na dłu-
żej i w określonym czasie zaczniesz zmniejszać pręd-
kość. Otrzymasz dokładne instrukcje co i kiedy należy
wykonać. Jestem pewien, że postarasz się wszystko za-
pamiętać, lecz umysł bywa zawodny. Można na nim
polegać, co nie przeszkadza, żeby odwoływać się do
aparatury. Ja też, chociaż dużo wiem, lubię się nią pe-
sługiwać i sprawdzać.
Podobne rozmowy odbywały się bardzo często i dzię-
ki nim Adax utwierdzał się w przekonaniu, że zadanie
wykona oraz że nie ma takiej przeszkody, której gwiaz-
dolot nie potrafi pokonać. Coraz częściej dzielił się
uwagami z Exą i wkrótce mogli się porozumiewać bez
słów, nawet gdy byli od siebie daleko. Zresztą nie tyl-
ko z nią. Skompletowana załoga, w miarę upływu cza-
su, również udoskonaliła tę umiejętność, dzięki czemu
można było porozumiewać się bez względu na miejsce
w jakich sig akurat znajdowali. Jeszcze nie doszli do
pełnej doskonałości, lecz to, co już posiadali, było wy-
starczające. ;
Gwiazdoló? rósł, a oblekana w kształty konstrukcja
przedstawiała się jak olbrzymi, długi pocisk, zakończo-
ny tępymi pyskami rozpraszaczy okalających poszcze-
gólne segmenty statku. Obok nich pojawiły się lejko-
wate urządzenia pochłaniające. Poza tym statek chro-
niony był przez pole siłowe uniemożliwiające w czasie
postoju zbliżenie się żywego lub martwego organizmu.
Bezpieczeństwo było zatem pełne.
Przyszła załoga spotykała się codziennie. Zwykle po
zakończeniu zajęć szkoleniowych, które obejmowały
wszystkich poza Adaxem, zbierali się na kosmodromie
i zapoznawali z każdym nowym segmentem. Chcieli
wiedzieć o najmniejszym szczególe w zakamarkach po-
tężnej konstrukcji i aparaturze, chociaż poznanie wszy-
stkiego nie było możliwe. Chodziło o ogólną orientację.
Kiedy montowano segmenty zespołów mieszkalnych,
Adax zwrócił uwagę na konieczność wyposażenia każ-
dego pomieszczenia w awaryjne porcje żywności i pły-
nów.
— Jeżeli ktoś, z niewiadomych przyczyn, zostanif
odcięty na jakiś czas, po prostu zablokowany, musi
mieć szansę przeżycia we wszystkich segmentach gwiaz-
dolotu, o ile jest to możliwe, trzeba rozmieścić drobne
zapasy. Wiele miejsca nie zabiorą, a mogą być po-
trzebne.
Konstruktorzy zastosowali się do tej rady. W miarę
postępu budowy uwag przybywało, zwłaszcza przy wy-
posażeniu laboratoriów, centralnej sterowni, nawiga-
torni oraz hali rakiet i hangaru aerotalów, których za-
mierzano zabrać kilkanaście. Kiedy je montowano,
Adax, po uprzednim porozumieniu się z towarzyszami
lotu, zwrócił się do Prexa:
— Tu trzeba dokonać istotnych zmian. Żadna rakie-
ta nie może wystartować bez zgody dowódcy gwiazdo-
lotu lub w razie jego nieobecności, lub niedyspozycji —
zastępcy. Hala musi być tak chroniona, żeby nikt, poza
aparaturą konserwującą, nie miał do niej dostępu.
— Przecież nikogo obcego tam nie będzie, tylko
wy — zżymał się Prex. I dodał: — Nie ufasz załodze?
— Ufam, ale biorę pod uwagę możliwość choroby,
której nie sposób przewidzieć i dostrzec. Może zdarzyć
się, że ktoś spośród nas zechce się unicestwić wylatu-
jąc w przestrzeń kosmiczną. To należy uniemożliwić.
Prex przyznał rację. Montaż hali rakiet został
wstrzymany, a kiedy go wznowiono, Adax zwrócił się
do niego z pytaniem:
— Zainstalowałeś urządzenia, o które prosiłem?
i Prex skurczył twarz w nieco złośliwym uśmiechu.
— Poszliśmy dalej niż proponowałeś. Tylko ty i syn
Xemesa będziecie mieli dostęp do hali i to pod warun-
kiem, że najpierw, w przedsionku, zostaniecie zbadani.
— Dlaczego? — zdziwił się Adax.
— A jeśli któremuś z was wpadnie do mózgu ten
absurdalny pomysł spowodowany ukrytą chorobą? Po-
nadto, jeżeli was obu zabraknie, aparatura otrzyma od-
powiednie instrukcje i wówczas prawo wejścia do hali
i uruchomienia rakiet będzie miał każdy, pod warun-
kiem uprzedniego zbadania.
Adax zastanowił się przez chwilę i odpowiedział:
— Mądrze pomyślane. Jak długo potrwa takie ba-
danie? -
— Moment. Wejdziesz do przedsionka, staniesz pod
obręczą i wsuniesz ją na siebie. Jeśli drzwi do hali
otworzą się, jesteś w porządku i dalsze decyzje należą
do ciebie. Jeśli zaś będziesz chory, drzwi pozostaną
zamknięte. Jesteś zadowolony? — spytał nieco zasko-
czony obojętnością Adaxa.
— Bardzo. Okazuje się, że co dwa mózgi, to nie je-
den. Doskonale to rozwiązałeś!
Prex skrzywił się.
— To nie ja, tylko Urux. Przejął się twoim projek-
tem i poszedł dalej niż chciałeś...
— Podziękuj mu przy najbliższym spotkaniu...
Coraz to nowe ekipy specjalistów wchodziły na po-
kład gwiazdolotu, a wraz z nimi zespoły robotów, które
po wykonaniu zadań udawały się do specjalnie wznie-
sionej hali rekonstrukcji, w której były rozbrajane
z zakodowanej pamięci i programowane na nowo w
miarę istniejących potrzeb. Identyczną pracownię, cho-
ciaż w miniaturowych rozmiarach, urządzono na stat-
ku, zaś Derex wyjaśnił zdziwionemu nieco Adaxowi
i jego współtowarzyszom:
— Będziesz dysponował pełnym zestawem robotów
przewidzianych do wykonania określonych zadań i każ-
dy egzemplarz, tak jak wy, musi posiadać dublera,
który zostanie włączony do działania na polecenia „Ce-
xa" lub któregoś spośród was, jeżeli zajdzie taka po-
trzeba. Może się zdarzyć, że maszyna ulegnie awarii,
dubler również. Mając pracownię programującą, bę-
dziesz mógł albo odtworzyć identycznego robota, albo
zaprogramować innego, przystosowanego do odrębnych
celów. W pracowni będą się znajdowały zespoły poz-
walające na stworzenie każdego trzeciego egzemplarza
z uwzględnieniem przekonstruowań wynikających ze
zjawisk, jakie spowodowały zniszczenie lub uszkodze-
nie pierwowzoru. To wam ułatwi zadanie w razie nie-
oczekiwanych przeszkód.
Innym razem, oglądając pomieszczenia mieszkalne
weszli do dużej sali wyposażonej w szereg postumen-
tów pokrytych przezroczystymi kopułami. Zbliżyli się
zaś Adax wskazując na nie powiedział do współtowa-
rzyszy:
— To są wasze łoża i tu będziemy spali.
— Ciekawe...
Szczególne zainteresowanie wykazywała Exa, która
obchodziła kopułę ze wszystkich stron i nad czymś się
zastanawiała.
— Będę spała sama, czy z potomkiem? — spytała.
Adax rozejrzał się po sali.
— Chyba sama, nie widzę podwójnej kopuły.
— Zasmuciła się.
— Szkoda, chciałabym go mieć obok siebie.
Nie spostrzegli, że do sali wszedł Prex, który słyszał
rozmowę. Zbliżył się do nich.
— To niemożliwe. Zanim się ułożycie możliwie naj-
wygodniej i w ulubionej pozycji, musicie pozakładać
elektrody na kończyny i głowę, zaś tę oto igłę zakoń-
czoną przyssawką wcisnąć sobie do żyły, później za-
suniecie kopułę, i to wszystko. Przed wejściem do tej
sali musicie się rozebrać. Idąc w stronę kopuły, każdy
zostanie naświetlony specjalnymi lampami, których tu
jeszcze nie ma. Wszystkie bakterie znajdujące się na
waszych ciałach zostaną zniszczone. Dopiero sterylnie
czyści, możecie wejść pod kopuły. Proces zasypiania
trwa bardzo krótko. Pytałaś — zwrócił się do Exy —
dlaczego sama? Zaraz ci wyjaśnię. W czasie snu, istota
pojedyncza może się obrócić, inaczej ułożyć. Wpraw-
dzie nie znamy wypadków, żeby istota znajdująca się
w stanie hibernacji, w oziębionej cieczy, ruszała się,
lepiej jednak być przygotowanym do takiej ewentual-
ności. Otóż potomek może się przesunąć i zacisnąć je-
den z licznych przewodów podłączonych do twojego
ciała lub go zerwać. W takim wypadku, jeśli to nie
wymaga interwencji istoty żywej, wysunie się chwy-
tak — tu wskazał na małe urządzenie znajdujące się
obok miejsca przeznaczonego na głowę — i ponownie
umocuje elektrodę. Nie przesunie jednak ciała i wtedy,
zanim dotrze obudzony Adax czy lekarz, może być za
późno. Na skutek przerwania dopływu energii .lub po-
żywki, zmiany zachodzące w mózgu staną się nieod-
wracalne. Dlatego każdy musi spać sam.
— Wspomniałeś o płynie — wtrącił Adax — co to
takiego? Nigdy o nim nie słyszałem.
— To zrozumiałe. Opracowaliśmy i udokumentowa-
liśmy nową metodę hibernacji. Kiedy zaśniecie i tem-
peratura ciał obniży się do określonego poziomu, wnę-
trze zostanie wypełnione płynem, który zachowa wa-
sze ciała w świeżości. Kiedy się obudzicie, każdy będzie
już suchy i czysty. Nad tą salą i nad każdym Urządze-
niem do hibernacji bez przerwy czuwa aparatura cał-
kowicie odizolowana od innych urządzeń na statku —
i co najważniejsze — nieomylna.
Adax zastanowił się. Myślał przez pewien czas, za-
nim sformułował pytanie:
— A energia? Skąd dopływ energii, jeżeli ta apa-
ratura jest niezależna od innych urządzeń?
— Z centralnej siłowni, lecz jeśli dopływ zostanie
przerwany, automatycznie włączy się inna aparatura
przeznaczona tylko dla tej sali, jeśli zaś i ta ulegnie
uszkodzeniu, to pod każdą kopułą znajduje się kolejny
zespół, również włączany automatycznie, pozwalający
na usunięcie płynu, ogrzanie i osuszenie ciała i obu-
dzenie. Jak widzicie, przewidzieliśmy niemal wszyst-
kie możliwości — pochwalił się Prex.
— Skąd będziemy wiedzieli, że obudzono nas z po-
wodu awarii? — spytała Exa.
— Stąd. — Prex wskazał rodzaj soczewki umiesz-
czonej wewnątrz każdej kopuły naprzeciwko głowy. —
Będzie się jarzyć. Wtedy wiadomo, że coś się wydarzy-
ło i trzeba zachować daleko idącą ostrożność.
— Bardzo to mądre i skomplikowane, a jednocześnie
proste — westchnęła Exa.
— Tak bywa. Zjawiska skomplikowane mają bardzo
prosty rodowód: są zrozumiałe, i odwrotnie. Tylko, że-
by je pojąć, trzeba wiele umieć — odpowiedział Prex
i odszedł swoim charakterystycznym, mocno kołyszą-
cym się krokiem zatrzymując co moment, jakby się nad
czymś zastanawiał.
Już nie liczyli dni. Nikt nie wymagał od nich tak
ogromnego wysiłku i angażowania w sprawę budowy
gwiazdolotu, wszak wiele czasu poświęcali na doskona-
lenie własnych umiejętności. Zniknęła ich wrodzona
ociężałość. Zdążyli wiele razy spierać się z uczonymi
i między sobą, przy czym w sporach z konstruktorami
cechowała ich zapalczywość i rzeczowa argumentacja,
zaś we własnym gronie — żartobliwość i wzajemne
zrozumienie. Zmienił się też Adax, a Exa, ze spokojnej
i potulnej do niedawna istoty, przekształciła w ener-
giczną kosmitkę, nie wiele ustępującą umiejętnościami
współpartnerom.
Kiedy tak dyskutowali w astronawigatorni gwiazdo-
lotu, Adax usłyszał wezwanie Wielkiego Dedruma.
Przerwał rozmowę i powiedział:
— Muszę iść, nie wiem kiedy wrócę.
Byli zdziwieni, a kiedy zjechał na dół i Exa dostrzeg-
ła oddalający się pojazd, wyjaśniła:
— To już zapewne wkrótce. Wezwał go Astrax.
— Jesteś tego pewna? — spytała Ada.
Skurczyła twarz w uśmiechu.
— Naturalnie, wszak odebrałam sygnał.
Teraz wszyscy byli zdziwieni, a syn Xemesa zapy-
tał:
— Potrafisz porozumieć sią z Astraxem?
Zastanowiła się, czy może powiedzieć prawdę i wów-
czas usłyszała Wielkiego Dedruma. Wyczuła, że się
śmieje.
— Możesz im powiedzieć.
— Potrafię i trudno temu się dziwić. Gdybyście byli
razem z Adaxem tak często jak ja, też doszlibyście do
tego.
— Wielki Dedrum nie rozmawia z każdym — ode-
zwała się Ada, od pewnego czasu partnerka Duxa, sy-
na Xemesa, lecz bez cienia zazdrości, gdyż to uczucie
było Dedrumom nieznane.
— Tylko z tymi, których w danej chwili potrze-
buje — wyjaśniła Exa. — Mnie nigdy nie potrzebował,
lecz często rozmawiał z Adaxem, wzywał go, a mnie
chciał uspokoić.
— Najmądrzejsza istota wśród Astrartów, a może
nawet i we Wszechświecie... — westchnął Dux.
— Nie wiem, zapewne tak, przynajmniej dla nas.
Myśli o wszystkim, nawet o naszej przyszłości — za-
uważyła Ada.
— Takie jego posłannictwo — oświadczyła Exa. —
Kiedy został wybrany, nie było na świecie naszych ro-
dzicieli, a on już wtedy był bardzo stary i mądry. I ca-
łą wiedzę poświęcił sprawie służenia społeczeństwu.
Wielu jest takich.
Dux myślał przez chwilę, jakby się nad czymś bar-
dzo ważnym zastanawiał i wreszcie powiedział:
— To naturalny bieg rzeczy, że najmądrzejsi i naj-
bardziej doświadczeni programują i kierują życiem w
układzie Adhary. Jestem przekonany, że w innym
świecie czeka nas podobna praca.
— Nas? — zdziwiła sią Ada, zaś Exa równi.eż zdzi-
wiona zatrzepotała powiekami.
— Właśnie nas. Rozmawiałem już o tym z Adaxem.
Kiedy dotrzemy do tamtego świata, będziemy musieli
dobrze go poznać, zanim przybędą Astrarci. I tylko my
jedni będziemy w stanie nimi pokierować. To wielka
odpowiedzialność. — I jakby chciał ją z siebie strząs-
nąć, dodał: — Bardzo dobrze się stało, że rola dowódcy
wyprawy przypadła nie komu innemu, tylko Adaxowi.
Dux nie przypuszczał, że właśnie w tej samej chwili
Wielki Dedrum rozmawiał o tym z Adaxem, ten zaś,
po powrocie do domu, był przez całą noc zamyślony,
zamknięty w sobie bardziej niż zwykle. Nie spał,
a wraz z nim czuwała Exa, która nie wiedziała co się
stało, gdyż tym razem, nie dopuszczał jej do swoich
myśli. Przeczuwała, że było to coś bardzo ważnego.
Podobnie było następnego dnia. Pracował inaczej niż
zwykle, nie odzywał się do nikogo, jakby ich nie wi-
dział. Oglądając prace w gwiazdolocie odchodził, gdy
zbliżał się któryś z przyszłych towarzyszy wyprawy,
a kiedy Ada chciała o coś zapytać, odpowiedział szor-
stko:
— Chcę być sam, przepraszam...
Odeszła zdziwiona, a do jego mózgu dotarły fale
myślowe Wielkiego Dedruma.
— Jesteś za szybki, tak nie należy postępować: Dzi-
wią się, bo zachowujesz się inaczej niż zwykle, więc
chcą wiedzieć dlaczego. Jeszcze nie możesz powiedzieć
im całej prawdy, lecz pozwalam na wyjawienie jej
Exie. Pomów z nią, przyrzekam, że nie włączę się do
tej rozmowy.
Adax nie odpowiedział, lecz o zmroku, już nieco
spokojniejszy, usiadł we wnęce i gestem zaprosił ją,
by uczyniła podobnie. Usiadła, podświadomie wyczu-
wając, że nadszedł czas wtajemniczenia jej w sprawy
wielkie. Tylko tyle zdążyła pomyśleć, kiedy Adax po-
wtórzył:
— Tak, sprawy wielkie i chcę, żebyś o nich wiedzia-
ła. Na razie tylko ty, nikt więcej.
— Rozumiem. Czy tam będzie ci potrzebna moja
pomoc?
— Bardzo, zwłaszcza w najbliższej przyszłości. Musi
istnieć ktoś, komu mogę powierzyć swoje myśli. Jesteś
wyłączona?
— Tak, nie dopuszczę nikogo.
Adax wstał, zaczął spacerować, usiadł, znów się pod-
niósł i podszedł do Ex, postał chwilę, ponownie usiadł.
Widać było, że zastanawia się nad sposobem przekaza-
nia informacji w sposób w jak najbardziej zrozumiały.
— Orientujesz się, że celem wyprawy jest znalezie-
nie takiego miejsca we Wszechświecie, do którego będą
mogli dotrzeć wszyscy Astrarci. Taki układ istnieje,
musimy do niego dotrzeć i zbadać.
— To wiemy, lecz w czym tkwi przyczyna? — spy-
tała.
— Adhara gaśnie i za kilkanaście pokoleń nasza
planeta stanie się martwym globem, pozbawiona świat-
ła i ciepła. Tylko przez krótki czas uda się utrzymać
życie.
Zadrżała z przerażenia.
— Opowiadała mi kiedyś Lexa, że może nadejść dla
Astrartów taki czas, kiedy trzeba będzie ogłosić Wielki
Exodus.
— Możliwe, że coś już wiedziała, gdyż należała do
grona uczonych. I ten czas zbliża się nieuchronnie,
a my musimy go wyprzedzić i znaleźć rozwiązanie
umożliwiające dalszy rozkwit cywilizacji Dedrumów,
W układzie planetarnym Adhary nie jest to możliwe.
— Rozumiem, czy w tym tkwi powód twojego nie-
pokoju?
— Nie. W rozmowie z Wielkim Dedrumem dowie-
działem się o sprawach dotychczas nieznanych, których
nie brałem pod' uwagę. Powiedział mi, że jeśli miejsce
do którego dotrzemy istotnie ^umożliwi nam dalsze ist-
nienie i uzyskamy na nie zgodę tamtych nieznanych
istot, wówczas prześlemy sygnały, które dotrą do Nex
w czasie szybszym niż będzie trwał nasz lot, a wtedy
muszę być przygotowany nie tylko na przylot współ-
braci, co zresztą zostało przewidziane, ale objęcie nad
nimi przewodnictwa. W czasie trwania exodusu, co —
być może — nastąpi za trzy lub cztery pokolenia, zo-
stanie ogłoszone, że rada Astrartów powołała mnie na
Wielkiego Dedruma. Rozumiesz, co to oznacza?
Exa milczała. Przestała oddychać i nie mogła tego
pojąć. Wreszcie odezwała się.
— Czas Wielkiego Dedruma zbliża się ku końcowi,
lecz pozostaną inni, jak Derex, Prex, Urux, Xemes...
— Wtedy ich również już nie będzie — odpowie-
dział.
— Można zastosować hibernację.
— Można, ale to niczego nie zmieni. Kiedy z nowe-
go świata prześlemy sygnały, Wielki Dedrum będzie
Burx i on zorganizuje wyprawę, jeżeli dożyje. Sądzę,
że tak. Lecz już do nas nie doleci, gdyż wobec starców,
hibernacja kończy się unicestwieniem. On również
przekaże mi przewodnictwo za pośrednictwem tych, co
będą przy jego odejściu.
— Więc to dlatego...
— Tak. Ja najlepiej będę znał nowy świat, ty i po-
zostali uczestnicy również. Dlatego zdania zostały roz-
dzielone już teraz. Dux obejmuje funkcję mojego za-
stępcy, tak jak w gwiazdolocie. Odyx — stanie na czele
rady uczonych, zaś Panax otrzyma kierownictwo lotów
kosmicznych. Wam również przypadły specjalne zada-
nia. Ada obejmie urząd przewodniczącej rady lekarzy,
a ty...
— Co ja? — przerwała niecierpliwie.
Zawahał się.
— Jeśli okaże się to niezbędne, to dowódcą kosmi-
tów, jeśli nie — będziesz tylko ze mną.
— Nigdy istota innej płci nie pełniła takiej funkcji,
jak dowodzenie kosmitami.
— Dotychczas nie było takiej potrzeby. Lecz ile
spośród was wchodzi do rady uczonych? Ile współrzą-
dzi? Spisujecie się nie gorzej od nas.
— To prawda — powiedziała.
— Wolałbym drugie rozwiązanie, gdyż na pewno bę-
dzie mi bardzo trudno. Czuję ciężar odpowiedzialności,
a co będzie później, kiedy odległa wizja stanie się rze-
czywistością? Muszę mieć obok siebie kogoś bliskiego,
komu mogę bezwzględnie ufać.
— Zawsze będę przy tobie i możesz na mnie liczyć.
Czy kiedykolwiek sprzeciwiłam się twojej woli? —
spytała.
— Nigdy i za to dziękuję.
Exa postanowiła zmienić temat rozmowy.
— Widziałeś ten nowy świat?
— Widziałem maleńki pyłek we Wszechświecie. Pły-
nie do niego energia wspaniałej gwiazdy, której nie
grozi wygaśnięcie.
— To Adhara zgaśnie?
— Tak i zamieni się w małe ciało niebieskie o takim
stężeniu atomów, że jego masa nie będzie mniejsza niż
obecnie. A Nex umrze.
— Kiedyś uczyłam się tego, wiąc trochę pamiętam...
Długa rozmowa uspokoiła nieco Adaxa. Wiedział, że
nie będzie sam i ma obok siebie wierną i oddaną isto-
tę, od której zawsze będzie mógł oczekiwać rady i po-
mocy.
Kiedy analizował z Wielkim Dedrumem przyszłość,
dowiedział się, dlaczego nie została przyjęta zgłoszona
przez niego kandydatura Burxa, bowiem jemu powie-
rzona zostanie identyczna rola tu, na Nex. Wkrótce
będzie z nim rozmawiał na ten temat, wszak z żyją-
cymi trzeba wcześniej omówić założenia, które w przy-
szłości staną się prawem. I zmęczony, z tą myślą usnął.
Tej nocy chciał z nim rozmawiać Wielki Dedrum, któ-
ry wraz z Derexem i Prexem ustalał termin wyprawy,
lecz zorientowawszy się, że Adax bardzo twardo śpi,
powiedział do towarzyszy:
— Dajmy mu dzisiaj spokój. To od wielu dni jego
pierwsza, spokojna noc.
Dopiero nazajutrz Adax otrzymał wezwanie. Jak
zwykle przed wejściem oczekiwał na niego Prex.
— Śpioch z ciebie. My pracujemy a ty śpisz, chociaż
byłeś nam bardzo potrzebny.
— Trzeba było mnie obudzić — żachnął się Adax,
Prex przystanął na moment.
— Astrax nie pozwolił. Dba o ciebie bardziej, niżby
to czynił wobec własnego potomka...
Weszli do sali, a w niej, obok Astraxa, zastali Dere-
xa, Uruxa i Xemasa. Po zajęciu miejsca, Derex oświad-
czył:
— Pozostała nam do omówienia jedna sprawa, a mia-
nowicie: ustalenie terminu startu. Wszystkie prace
przy budowie zostały zakończone, urządzenia spraw-
dzone, magazyny pełne. W każdej chwili można star-
tować. Nie mogliśmy sprawdzić silników, lecz teore-
tycznie wszystko się zgadza, a badania poszczególnych
zespołów wykazały ich pełną sprawność.
— Jestem gotów — powiedział Adax. — Inni rów-
nież.
Wielki Dedrum zamigotał powiekami.
— Jak zwykle jesteś bardzo szybki. Od czego może
zależeć wybór najdogodniejszej pory startu w Kos-
mos? — spytał, spoglądając badawczo na Adaxa.
— Od położenia Nex względem Adhary i tamtej ga-
laktyki — odpowiedział.
— Właśnie. Dlatego trzeba poczekać, żeby znaleźć
się w najdogodniejszej sytuacji. Wówczas wejście na
orbitę Adhary, a następnie na trajektorię lotu odbędzie
się bez dodatkowych manewrów.
— Jeśli mówiłem, że jesteśmy gotowi, to nie ozna-
cza, że już należy startować — odpowiedział Adax, jak-
by chciał się wytłumaczyć.
Wielki Dedrum skrzywił się.
— Wiemy, wiemy...
Rozejrzał się po zebrany.ch.
— Wobec tego już wkrótce, zaś Adaxowi trzeba je-
dynie życzyć pomyślnego startu i dotarcia do celu.
Urux zamigotał powiekami.
— Zrobimy to na kosmodromie, przed startem —
powiedział.
Kiedy później, już w trakcie lotu, Adax wspominał
ostatnie chwile przed startem z rodzimej planety, ogar-
niało go wzruszenie. W jego mózgu jak w krysztale,
utrwalił się moment pożegnania w czasie obrad zgro-
madzenia Astrartów, a później u stóp gwiazdolotu,
któremu dano na imię „Astrax". Wprawdze Wielki De-
drum nie chciał się na to zgodzić, lecz przegłosowany za-
milkł. Tylko szybko migające powieki i wyraźniejszy
niż zwykle skurcz twarzy świadczyły, że by wzruszony.
Jego dzieło i myśli, z którymi żył przez długie lata,
zostały obleczone w realne kształty.
Wtedy, zanim weszli na podest windy mającej ich
unieść wysoko, niemal pod niebo, do iglicy gwiazdolo-
tu, Wielki Dedrum pożegnał go ostatni.
— Wierzę w ciebie i twoją misję.
Były to ostatnie słowa, jakie od niego usłyszał.
Patrząc z góry widział na dole maleńkie istoty.
Wkrótce znikły, pomne niebezpieczeństwa promienio-
wania przy starcie. Tylko w oddali migotały w pro-
mieniach Adhary rakiety kosmiczne, które miały mu
towarzyszyć przez kilka chwil, zanim nie osiągnie
większej szybkości.
Pamiętał, jak zamknięci w ciasnych skafandrach za-
jęli miejsca w sterowni i na ekranie ujrzeli sylwetki
przywódców. Słyszeli słowa rozkazów, a później po-
tężna siła wcisnęła ich w fotele. Jeszcze przez jakiś
czas, kiedy ciśnienie zmniejszyło się do normalnego, co
oznaczało funkcjonowanie sztucznej grawitacji i można
było pozbyć się skafandrów, przyjmowali życzenia
i gratulacje. A najważniejszą wiadomość przekazał
Prex, który na pewien czas zniknął z ekranu, aby
wkrótce pojawić się ponownie obok Wielkiego Dedru-
ma.
— Urządzenia funkcjonują normalnie i coś mi się
wydaje, że powinieneś osiągnąć prędkość większą od
przewidywanej. Kiedy się wyzwolisz spod siły przy-
ciągania Adhary, wypróbuj siłę ciągu, ale nie przekra-
czaj prędkości krytycznej. Jeśli nie będzie sygnału nie-
bezpieczeństwa, możesz ją utrzymać do końca pracy
silników.
Dopiero wtedy Adax uzmysłowił sobie, że wraz
z małym zespołem zapoczątkował Wielki Exodus.
EPILOG
Wówczas, sparaliżowani strachem, spoglądaliśmy na
stojące przed nami zjawisko i w pewnym momencie
ujrzeliśmy, jak powieki trójkątnych oczu zaczynają
szybko migotać, a twarz nie twarz, kurczyć, jak gdyby
w uśmiechu. Niemal jednocześnie dobiegły nas mięk-
kie, melodyjne, niezrozumiale dźwięki, a w mózgach
zaczęło utrwalać przekonanie o pełnym bezpieczeńst-
wie.
Niczego nie rozumieliśmy, lecz na wszelki wypadek,
wskazując na stwór ręką, spytałem:
— Kim jesteś?
,W odpowiedzi znów melodyjny głos.
— Przybysz z innego świata — oświadczyła kate-
gorycznie Weronika. I nagle krzyknęła głośno, chwy-
tając mnie za ramię, jakby ta wieść dotarła do niej
akurat w tej chwili.
— Paweł, czy wiesz? Paweł! We Wszechświecie
istnieją ludzie! Rozumiesz? A my jesteśmy pierwszy-
mi, którym udało się ich ujrzeć! Paweł, jaka jestem
szczęśliwa!
Wypowiedziane szybko słowa nie wzbudziły zanie-
pokojenia u przybysza. Przyglądał się nam, słuchał,
jakby analizował. Powieki przestały migotać a twarz
wygładziła. Spoważniał, stał się czujny — pomyśla-
łem.
— Nie mów głośno i szybko, to go niepokoi — po-
wiedziałem do Weroniki.
Jakby się zawstydziła i zwróciła twarz w stronę zja-
wiska.
— Przepraszam. — I dodała wskazując palcem na
siebie: — Weronika. Powtórz: Weronika.
Stwór zatrzepotał powiekami i wymówił wyraźnie,
dotykając dziewczynę długimi, chwytnymi palcami.
— Weronika.
Przeniósł wzrok na mnie i jakby czegoś oczekiwał.
— Paweł — wskazałem na siebie palcem. — Paweł.
Trzecim spośród nas był Adam, który wysunął się
spoza moich pleców.
— Adam — powiedział — powtarzając nasze gesty.
Stwór cofnął się i spojrzał na niego.
— Adam? — W jego głosie wyczuliśmy ogromne
zdziwienie.
— Adam — powtórzył przyjaciel.
Zamigotały powieki, a w dziwnych oczach pojawił
się nikły blask. Wskazał na siebie palcem i wolno po-
wiedział.
— Adax, Adax...
Każdy z nas wymówił to imię. A więc Adax, tylko
skąd? Konwersacja urwała się. Spoglądaliśmy na sie-
bie i na niego skonsternowani, a wówczas Adax, odsu-
wając się nieco, wskazał na stojącą w głębi bunkra
drewnianą, niemal rozsypującą się ławę. Coś przy tym
powiedział, więc uznaliśmy, że trzeba usiąść.
Przyglądał się nam trójkątnymi, uważnymi oczami,
milczał, zaś my nie odczuwaliśmy lęku, tylko ogromną
ciekawość. Odłożył trzymaną w jednym ręku — na-
zwijmy w ten sposób długie i chwytne kończyny przy-
pominające ludzką rękę — dziwne urządzenie, skła-
dające się z małej skrzynki i wystającego z niej dłu-
giego, wąskiego lejka. Patrzył na nas tak intensywnie,
jakby chciał przewiercić wzrokiem na wylot lub do-
trzeć do mózgów. I to mu się udało.
Nie wiem jak długo to trwało, bo kiedy wyszliśmy
z bunkra panowała noc, a my wiedzieliśmy już wszyst-
ko lub prawie wszystko... Nie wiem jak, milcząc, tra-
fił do naszych jaźni i spowodował, że zaczęliśmy się
rozumieć. Najpierw w myślach, lecz wkrótce rozumie-
liśmy słowa. Ze zdziwieniem słuchaliśmy opowieści
0 Dedrumach przedstawionej przez Adaxa w wielkim
skrócie i o długiej, straszliwie długiej — w pojęciu
ziemskiego czasu — podróży kosmicznej. W pewnym
momencie otworzył rodzaj owalnego rulonu i wyjął
coś, co przypominało papier, lecz nim nie był. Roz-
winął i przy świetle latarki ujrzeliśmy mapę nieba.
1 wtedy światełko naszej latarki zaczęło żółknąć i zga-
sło.
— Te elektroniczne cudeńka są licho warte — po-
wiedział Adam. — I co teraz zrobimy?
Adax podniósł się i skierował do wyjścia. Poszliśmy
za nim, a drogę oświetlał księżyc. W odległości kilku-
dziesięciu metrów znajdował się spory, kamienny pa-
górek. Skierował na niego dziwny lejek i pokręcił gał-
ką przy małej skrzyneczce. Pagórek zaczął topnieć
i ukazało się coś w kształcie dysku z kopułą na środku.
Podszedł i otworzył niewidoczne wejście, zapraszając
gestem do środka.
Zawahaliśmy się.
— Ja idę, wy jak chcecie — powiedziała Weronika
i zniknęła we wnętrzu.
Wzięliśmy z niej przykład i po chwili zajęliśmy
miejsca w wygodnych, chociaż zbyt obszernych i nieco
za twardych, jak na nasz gust fotelach, które — o dzi-
wo — przystosowały się do naszych kształtów. Biorąc
przykład z Adaxa zapięliśmy pasy i dopiero wtedy
rozejrzeliśmy po wnętrzu. Było idealnie okrągłe, wy-
posażone tylko w fotele — przynajmniej innych urzą-
dzeń nie widzieliśmy — i tylko obok miejsca zajmowa-
nego przez Adaxa znajdował się mały pulpit z kilkoma
gałkami i dźwigienkami.
Dopiero teraz Adax spojrzał na nas i powiedział:
— Startuję. Nie wiem, jakie przeciążenie może
znieść wasz organizm, więc będę obserwował.
— Jaką prędkość może osiągnąć ten pojazd? — spy-
tałem.
— Od zerowej do świetlnej — odpowiedział Adax
i dodał: — ale tylko na bardzo krótki okres, najwyżej
dwie lub trzy sekundy.
— Jaka to miara czasu? Czy takiego, jak u nas,
ziemskiego? — spytała Weronika.
Zastanowił się.
— Nie wiem, czy okres w jakim odbywają się róż-
ne zjawiska, w tym życie, nazywacie czasem. Jeżeli
tak, to miara czasu, jedna z mniejszych.
Nie pytaliśmy więcej.
Adax przesunął dźwignię. Niczego nie odczuliśmy:
ni żadnego hałasu silnika — a taki przecież musiał
istnieć — ni wibracji. Dosłownie niczego. Po upływie
kilku sekund odczuliśmy, że ciała wciskają się w fotele
i nie możemy ruszyć przysłowiowym palcem. Ręce
spoczywające na krawędziach foteli były jakby przy-
klejone, a na dioniach pojawiły czerwone żyłki.
Dopiero wówczas Adax zmniejszył szybkość i z de-
zaprobatą w głosie powiedział:
— Bardzo źle znosicie przeciążenie.
— Taka juz nasza ludzka natura — odpowiedzia-
łem.
Zamigotał powiekami i rzekł:
— Podróż musi potrwać nieco dłużej niż przypusz-
czałem.
— Jak długo? — spytał Adam.
— Niezbyt. Nie mam waszego pojęcia czasu, ale dla
mnie długo.
Owo „długo" trwało około dziesięciu minut, nim
przeciążenie przestało działać. Wprawdzie w dalszym
ciągu niczego nie odczuwaliśmy, lecz wydawało się, jak
gdyby pojazd w czymś się zanurzał. Trwało to bardzo
krótko, zaledwie kilkanaście sekund, kiedy Adax odpiął
pasy, podniósł się i podszedł do wyjścia. Zrobiliśmy to
samo i stanęliśmy obok. Wtedy znów zamigotał powie-
kami, skurczył twarz — już rozumieliśmy, że to uś-
miech — nacisnął niewidoczny dla nas przycisk. Drzwi
rozsunęły się. Przed naszymi oczami rozciągała się ol-
brzymia hala, w której znajdowało się kilka identycz-
nych pojazdów, jak ten, którym przybyliśmy oraz po-
tężne, wysokie, teraz leżące poziomo, rakiety. Wtedy
Adax powiedział:
— Witajcie, Ziemianie, na pokładzie gwiazdolotu
„Astrax".
I w ten sposób poznaliśmy wszystkich znajdujących
się we wnętrzu Dedrumów, a z rozłożonej mapy
Wszechświata dowiedzieliśmy się, że przybyli do Ukła-
du Słonecznego z gwiazdozbioru Psa Wielkiego — kie-
dy później, dla lepszej informacji Ziemian, ustaliliśmy
z Przybyszami. Straszliwa odległość, o przebyciu któ-
rej ludzkość nie mogła nawet marzyć. A oni tego do-
konali!
Licząc się z czasem, bowiem nasza nieobecność na
pewno wzbudziła niepokój, notowaliśmy wszystko, co
przekazywał Adax. Już wiedzieliśmy czego chcieli
i z grubsza poznaliśmy szczegóły. Zobowiązaliśmy się
do poinformowania o tym wydarzeniu Parlamentu
Światowego zapewniając go — chociaż nie mieliśmy
do tego żadnego prawa — że ludzkość ich przyjmie
i pozwoli zamieszkać na planecie Ziemia.
— Tylko jak się porozumiemy? — spytała Weroni-
ka, jak zawsze bardzo praktyczna i przewidująca.
Adax wręczył każdemu z nas małe pudełko, nie
większe od paczki papierosów i wyjaśnił.
— To bardzo proste i łatwe. Każde ma inną nume-
rację — tak się to u was nazywa — lecz wszystkie są
nastawione na „Astraxa". Wystarczy nacisnąć ten gu-
ziczek i możecie mówić, i słyszeć.
— Z każdego miejsca na Ziemi? — spytałem.
— Naturalnie — odpowiedział.
— A gdzie w tej chwili znajduje się gwiazdolot? —
spytała Weronika.
Adax zastanowił się i powiedział:
— Mogę wam ufać, gdyż przybyliśmy do was z na-
dzieją. Na dnie wielkiej wody.
— Bałtyku? — spytała.
— A co takiego Bałtyk?
— No, morze, nad którego brzegiem spotkaliśmy się.
— Nie.
Skinął na nas i zaprowadził do bryły przypominają-
cej stół, na którym leżała rozłożona mapa.
— To wasza Ziemia, a my znajdujemy się w tym
miejscu — wskazał palcem.
Weronika spojrzała i zdziwiła się.
— Przecież to Morze Norweskie, prawie w najgłęb-
szym miejscu.
Adax nie wykazał zainteresowania jej zdziwieniem.
— Gwiazdolot znajduje się nie na samym dnie, lecz
pod powierzchnią, w pozycji pionowej, tak że w każ-
dym momencie może startować. To wszystko, co chcia-
łaś wiedzieć?
— Chcielibyśmy obejrzeć wasz gwiazdolot, ale nie
mamy czasu. Musimy wracać, na pewno nas szukają —
powiedziała Weronika.
— Tam jeszcze panuje noc, ale dobrze, zaraz wy-
ruszymy.
Pożegnaliśmy się z dziwną załogą, która przez cały
czas tylko słuchała i obserwowała nas. "W kilkanaście
minut później byliśmy na tym samym miejscu, obok
starego bunkra. Adax nie wysiadł razem z nami Długo
się nam przyglądał i wreszcie powiedział:
— Czekam na waszą wiadomość. I dziękuję.
Drzwi zasunęły się, a dysk bezszelestnie oderwał od
ziemi, uniósł ku górze i popłynął na zachód. Mienił się
zielonkawą, później srebrzystą poświatą i zniknął.
1 Rzeczywiście szukano nas. Przyjaciele sądzili, że za-
trzymaliśmy się u jakiegoś rybaka. Zaniepokoili, kiedy
nie wróciliśmy na noc. Tuż przed świtem ponownie jęli
nas szukać i wtedy ich spotkaliśmy.
— Widzieliście latający talerz? — pytali.
— Naturalnie — odpowiedziała Weronika — ale nam
chce się straszliwie jeść i spać. Później będziemy się
tłumaczyć.
Nie tłumaczyliśmy, gdyż następnego dnia byliśmy
już w Warszawie, a w kilka godzin później spotkaliś-
my się u Weroniki, której ojciec był znanym w świe-
cie astrofizykiem i dzięki temu posiadał największe
możliwości szybkiego działania. Opowiedzieliśmy mu
wszystko ze szczegółami, co nas spotkało, ale nie chciał
nam uwierzyć, co spowodowało dezaprobatę córki.
— Tato — spytała. — Czy kiedykolwiek w życiu
skłamałam?
— No nie. Podejrzewam, że po prostu zasnęliście w
tym bunkrze i mieliście identyczne sny.
Wyjęła z torebki małe pudełeczko.
— A to też sen?
Wziął je do ręki, oglądał ze wszystkich stron i nic
nie mówiąc oddał Weronice.
— Mamy takie same — powiedziałem.
Zastanawiał się przez moment i podszedł do regału
wypełnionego książkami. Wyjął jedną, przerzucił kil-
kanaście stron i powiedział:
— No tak. Adhara jest jedną z gwiazd w konstelacji
Psa Wielkiego i znajduje się w odległości sześciuset lat
świetlnych. To by się zgadzało.
— Widzisz? — ucieszyła się Weronika. — My nie
kłamiemy.
Pokiwał głową.
— W tym przypadku nie kłamiecie. Zaraz. Czy mo-
żecie porozumieć się z tym, jak mu tam, Adaxem? —
zapytał.
— Naturalnie, w każdej chwili — odpowiedzieliśmy
chórem.
Weronika była szybsza. Nacisnęła guzik i trzymając
przed sobą pudełeczko wyraźnie powiedziała.
— Adax na „Astraxie", Adax na „Astraxie." Czy
możesz się odezwać? Tu Weronika.
Z pudełeczka nie dobiegł żaden głos, lecz Weronika
jakby coś słyszała. Przez kilka minut była uważna, na-
pięta, wreszcie powiedziała:
— Rozumiem, ale chcemy usłyszeć twój głos.
Poznaliśmy Adaxa. Mówił melodyjnie i dziękował
za rozpoczęcie przez nas działań.
— Skąd wiesz, że to czynimy? — spytała Weronika.
— To proste. Ludzie, wśród których przebywasz,
chcą usłyszeć mój głos, prawda? Żeby uwierzyć.
— Prawda. Dziękuję ci, to na razie wszystko. Po-
zdrów załogę, zwłaszcza Exę i Adę. Myślę, że bardzo je
polubię, chociaż jeszcze z nimi nie rozmawiałam.
— A co to takiego: polubię? — spytał Adax.
Roześmieliśmy się, zaś ojciec Weroniki spoglądał na
¦ nas z niedowierzaniem.
— Trudno mi wytłumaczyć, ale obiecuję, że uczy-
nię to przy najbliższym spotkaniu. Teraz, wyłączamy
się.
Odłożyła nadajnik i zwróciła się do ojca.
— Teraz jesteś przekonany? — spytała.
— Chyba tak. Tylko w jaki sposób poznaliście ich
język?
— Wcale nie poznaliśmy. To umysł Dedrumów tak
wpływa na nasze mózgi, że pojęcia językowe stają się
wzajemnie zrozumiałej naturalnie z pewnymi odchyle-
niami. Nie wiedzą, co to takiego „polubić", mają inne
pojęcie czasu, odległości, inny system wartości. Ale jak
to czynią, że możemy się porozumieć, naprawdę nie
wiemy.
W czasie relacji Weroniki, jej ojciec podszedł do
wideofonu. Włączył. Na ekranie pojawiła się twarz
młodej kobiety.
— Połącz mnie z przewodniczącym europejskiego in-
stytutu astrofizyki.
— W tej chwili.
Ekran zamigotał i pojawiła na nim postać korpulen-
tnego mężczyzny siedzącego za obszernym biurkiem.
— Witam Warszawę — powiedział. — Dawno z tobą
nie rozmawiałem. Masz urlop, jak słyszałem...
Ojciec Weroniki przerwał.
— Słuchaj. Bardzo ważna sprawa. Widzisz tę trójkę
urwisów?
— Naturalnie. Weronika, kiedy wpadniesz do Paryża
na ciastka?
— Teraz nie mam czasu, wkrótce zacznie się wku-
wanie. Zresztą mam na głowie straszliwie ważne prob-
lemy. Tata zreferuje.
— Rozumiem, chociaż coś mi mówi, że wkrótce się
spotkamy. Wtedy obiecywane ciastka — murowane!
— Dziękuję. Tato — zwróciła się do ojca. — Mów,
proszę.
— Dobrze. Włącz taśmę. To, co powiem, musisz za-
pisać.
Człowiek z ekranu coś nacisnął.
Kiedy ojciec Weroniki zaczął mówić, mężczyzna spo-
ważniał, skupił się. Uważnie słuchał, coś notował, a kie-
dy rozmowa została zakończona, zwrócił się do nas:
— To najważniejsze i najciekawsze wydarzenie w
życiu naszej cywilizacji. Goście z Kosmosu szukający
innego świata. Słuchajcie uważnie. Za kilka godzin po-
łączę się z wami, na pewno jeszcze dzisiaj, a najpóźniej
jutro będziecie musieli przylecieć do Berna.
— Dlaczego do Berna? — zdziwiliśmy się. Weroni-
ka chciała jeszcze--coś powiedzieć, lecz jej ojciec wy-
jaśnił:
— Tam się znajduje siedziba światowego rządu i par-
lamentu. Nie wiecie?
— Wiemy — odpowiedzieliśmy.
— Właśnie — powiedział gość z ekranu. — Posta-
ram się zwołać posiedzenie rządu i możecie być po-
trzebni. Do zobaczenia.
Wyłączył się.
Bardzo długo rozmawialiśmy z ojcem Weroniki, któ-
rego interesowało wszystko, każdy nawet najmniejszy
drobiazg. W tym czasie porozumiałem się z domem
i wytłumaczyłem, że wrócę późno. Podobnie uczynił
Adam. Wkrótce ojciec Weroniki przeniósł się do swoje-
go gabinetu. Orientowaliśmy się, że rozmawia z całym
światem. Kiedy wrócił do nas, był już bardzo późny
wieczór.
Usłyszeliśmy sygnał.
Srebrzysty ekran wideofonu rozjaśnił się i ukazała
twarz kobiety.
— Łączę z Paryżem.
Znów pojawił się obraz przewodniczącego europej-
skiego instytutu astrofizyki.
— Tak, jak mówiłem poprzednio. Na jutro w połud-
nie zostało zwołane posiedzenie rządu. Jesteście nie-
zbędni. Zabierzcie ze sobą wasze aparaty porozumie-
wawcze. Pokoje w hotelu „Bristol." Przyjedź z nimi —
zwrócił się do ojca Weroniki.
— Zrozumiałe. Dzieciarni samej nie puszczę.
Weronika żachnęła się.
— Też mi dzieciarnia. Mamy po szesnaście lat...
Człowiek z ekranu uśmiechnął się.
— Wierzę, ale twój ojciec będzie potrzebny. Do ju-
tra...
Wyłączył się.
Wkrótce zaczęliśmy się żegnać. Chcieliśmy pójść do
domów trochę pospać, no i uzyskać zgodę na wyjazd.
Odprowadzała nas Weronika. Kiedy wyszliśmy przed
dom, zostaliśmy otoczeni przez liczną grupę reporte-
rów. Błyskały flesze, pod nos podsuwano dziesiątki mi-
krofonów, zadawano setki pytań, ale na żadne nie
chcieliśmy odpowiedzieć. Weronika z trudem wycofała
się do domu, my zaś, niemal przepychając, dotarliśmy
do autolotów. Tylko że we własnym domu też nie mia-
łem spokoju. Musiałem opowiadać, opowiadać, opowia-
dać... Okazało się bowiem, że o naszym spotkaniu wie-
dział już cały świat, gdyż paryski przyjaciel ojca We-
roniki nie czynił z tego żadnej tajemnicy. Nie wiedzia-
no tylko, gdzie się znajduje gwiazdolot Dedrumów.
Kiedy wreszcie wyczerpany rodzinną indagacją poło-
żyłem się spać, zegar wskazywał trzecią nad ranem.
— Chwała losowi — westchnąłem — przynajmniej
pośpię z pięć godzin.
Zasnąłem natychmiast i tę noc, naturalnie we śnie,
spędziłem na planecie Nex, w obserwatorium Astraxa,
który już od dawna nie żył, o czym — opierając się
na słowach Adaxa doskonale wiedziałem.
Rano byłem na kosmodromie, a w godzinę później
lądowaliśmy w Bernie. Kilka minut lotu do hotelu,
zjedzenie drugiego śniadania na wyraźne życzenie ojca
Weroniki i przed dwunastą byliśmy w sali posiedzeń
obszernej siedziby rządu światowego. Kilkadziesiąt ze-
branych osób spoglądało na nas z takim zainteresowa-
niem, że zrobiło mi się głupio. Zresztą nigdy nie czu-
łem się najlepiej w roli głównego „bohatera".
Przewodniczący, smagły Peruwiańczyk, Carlos Bere-
ira poprosił nas o zajęcie miejsca w pierwszym rzędzie
wygodnych foteli.
— Kto referuje sprawę? — spytał, zwracając się do
naszej trójki.
— Weronika jest najbardziej wygadana, niech mó-
wi — powiedziałem, jako że przed dostojnym zgroma-
dzeniem czułem się bardzo skrępowany.
Spojrzała na mnie spod oka i mruknęła przez zaciś-
nięte zęby:
— Porachujemy się nieco później... — a ponieważ
rozległ się szum kamer telewideofonowych i zrozumia-
ła, że cały świat nas obserwuje, uśmiechnęła się pro-
miennie i zaczęła mówić.
Mówiła długo, niczego nie przemilczając, poza miejs-
cem pobytu gwiazdolotu, my zaś, ograniczaliśmy się,
przynajmniej w tej części, do potakiwania głowami.
Później, już wszyscy, odpowiadaliśmy na mnóstwo py-
tań, zanim padło najważniejsze:
— Czy tylko wy potraficie porozumieć się z nimi?
Spojrzeliśmy po sobie, a ja odpowiedziałem:
— Sądzę, że na razie tak, chociaż wydaje się, iż w
ciągu bardzo krótkiego czasu potrafi to każdy inteli-
gentny człowiek. Opieram się na naszym przykładzie.
— Ale samochwała — mruknęła pod nosem Wero-
nika i na szczęście nikt jej nie słyszał.
Bereira pytał dalej.
— Czy istnieje możliwość wezwania tego stworu?
-- Istoty — poprawiła Weronika. — Istoty z innego
świata, ale myślącej, chociaż innej.
Garlos Bereira spojrzał na nią trochę zażenowany.
— Przepraszam, lecz musisz nas zrozumieć. Rzeczy-
wiście istoty. Czy istnieje taka możliwość? — powtó-
rzył.
— Myślę, że tak. Tylko gdzie tu można wylądo-
wać? — spytała Weronika.
— Na wewnętrznym dziedzińcu pałacu narodów.
Wyjrzyj przez okno i powiedź, czy nadaje się na lądo-
wisko?
Podeszliśmy do okna dzieląc się uwagami. Dziedzi-
niec był bardzo wielki i pełen ludzi.
— Miejsca wystarczy, tylko trzeba będzie usunąć
widzów — powiedziałem.
— To zrozumiałe. Ile godzin trzeba czekać na przy-
bycie tego Adaxa? — padło kolejne pytanie Bereiry.
Weronika zdziwiła się.
— Godzin? Powinien być za kilka minut.
Przewodniczący zwrócił się do zebranych:
— Jeżeli tak, to nie będziemy robili przerwy w ob-
radach, żeby nie odwlekać spotkania. Przyznam, że
chyba każdy z nas chciałby jak najszybciej ujrzeć-
przybysza z Kosmosu. Kto za tym wnioskiem, żeby
go zaprosić od razu?
Na świetlistej tablicy zamigotały błyski i pojawiła
liczba — czterdzieści siedem.
— Nie ma żadnego głosu sprzeciwu — powiedział
przewodniczący i zwracając się do Weroniki dodał:
— Wobec tego łącz się. W międzyczasie proszę
o usunięcie ludzi z wewnętrznego dziedzińca.
— Mam prośbę — odezwała się Weronika. — Pro-
szę, żeby nikt nie filmował Adaxa ani dziedzińcu, ani
w tej sali, przynajmniej na razie. Bo może go to pe-
szyć.
— Dobrze.
Wyjęliśmy aparaciki, a Weronika zapominając, że
znajduje się w gronie najtęższych umysłów politycz-
nych i naukowych świata oraz że jeszcze działają ka-
mery, głośno powiedziała:
— I co? Ja tu jestem najważniejsza i dlatego pierw-
sza połączę się z Adaxem — co wzbudziło gromki wy-
buch śmiechu. Zdetonowana, ale tylko przez moment,
roześmiała się.
— Wygłupiłam się, ale to nic. A teraz proszę o ciszę,
łączę się z gwiazdolotem.
Nacisnęła guzik i wyraźnie powiedziała.
— Tu Weronika. Tu Weronika. Wzywam „Astraxa",
wzywam „Astraxa". Adax, jeśli mnie słyszysz, odez-
wij się głosem. Zrozumiałeś?
Po upływie kilku sekund, z miniaturowego, ukrytego
w nadajniku głośnika, wydobył się melodyjny, znany
już głos. Weronika wraz z nami słuchała przez jakiś
czas, a później wyjaśniła:
— Słuchaj uważnie, a jeżeli czegoś nie rozumiesz,
pytaj. W tej chwili obraduje rząd światowy, to coś ta-
kiego jak najwyższa rada Astrartów. Jestem z Pawłem
i Adamem. Powiedzieliśmy o waszej prośbie dotyczącej
chęci osiedlenia się na planecie Ziemia. Chcą z tobą
rozmawiać. Czy możesz przylecieć?
— Naturalnie. Gdzie to jest? — spytał Adax.
Weronika zastanowiła się.
— W Bernie. To miasto w górach, nie wiem jak tu
trafisz, ale musisz lecieć w stronę południa. I jeszcze
jedno. Prosiłam, żeby w czasie twojego pobytu tutaj,
nie filmowano cię.
— Co to takiego: filmowano?
Kiedy Weronika wyjaśniła, powiedział:
— Mnie to nie przeszkadza. Chyba dobrze, że twoi
bracia zobaczą, jak wyglądam, prawda? A was znajdę.
Wyjdźcie na lądowisko i trzymajcie włączone nadajni-
. ki. Wysyłają przecież fale, które przejmę. Zaraz będę.
I wyłączył się.
— Szybko na dół — zawołała Weronika.
Zbiegliśmy po schodach na pusty już plac i włączy-
liśmy nadajniki. We wszystkich oknach pojawiły się
setki twarzy.
Weronika powiedziała:
— Adaxie, czekamy.
Upłynęło kilka minut. Na niebie pojawił się maleńki
punkcik. Rósł błyskawicznie, aż przekształcił w sre-
brzysty dysk, który zatrzymał się nad dziedzińcem
i opuszczając na dół, łagodnie wylądował. W otwartych
drzwiach pojawiła się zwalista postać Adaxa ubranego
w srebrzysty kombinezon. Kiedy wychodził zauważy-
liśmy, że wewnątrz pozostała Exa.
— Dlaczego nie wysiadła razem z tobą? — spyta-
liśmy.
— Ktoś musi pozostać. Nie wiem, jak mnie tu przyj-
mą.
Odezwałem się:
— Doskonale ciebie rozumiem, ale jest ważniejsza
sprawa. Czy możesz spowodować, żeby twoje wyjaśnie-
nia stały się zrozumiałe dla wszystkich, którzy będą
cię słuchali?
— Naturalnie, lecz to musi potrwać. Krócej, niż to
było z wami, ale musi.
— Zrozumiałe. Wobec tego chodź z nami.
Musieliśmy wyglądać bardzo dziwnie, my, ludzie
z planety Ziemia, drobni i szczupli, a obok potężna po-
stać istoty z innego świata, posuwająca się wolno, nie-
zgrabnie. Srebrzysty kombinezon z rombem kosmity
imponował nam. Wszak byliśmy pierwszymi ludźmi,
którzy nawiązali kontakt z Dedrumami.
Weszliśmy do sali. Powitały nas oklaski, szumiały
kamery. Każdy, kto tylko mógł, siedział tego dnia
przed ekranem i oglądał wydarzenie, jakiego świat
jeszcze nie widział.
Przewodniczący podszedł do zwalistej postaci De-
druma i wyciągając rękę, powiedział:
— Jestem Carlos Bereira. Witam cię w imieniu
Ziemian.
Adax wyciągnął swoją kończynę i ujął podaną dłoń.
Zwrócił się do mnie.
— Powiedz, że zrozumiałem i dziękuję.
Przetłumaczyłem słowa, po których Bereira popro-
wadził Adaxa do szerokiego, mocnego fotela i wskazał
nań ręką.
— Proszę, usiądź.
Adax usiadł i powiedział, zwracając się do Weroniki:
— Wyjaśnij, że teraz będzę milczał, żeby nawiązać
kontakt z ich umysłami. Jest ich wielu, więc to po-
trwa.
Weronika przetłumaczyła. Według naszego czasu
kompletne milczenie, przerywane tylko nieustannym
szumem kamer, trwało około pół godziny, kiedy Adax
wstał i zwrócił się do zebranych, łagodnym, melodyj-
nym głosem:
— Sądzę, że teraz możemy się porozumieć.
— Rozumiem ciebie — zdziwił się Bereira — ale
wyjaśnij, jak to czynisz, że tak nagle potraf i&z poro-
zumieć się z ludźmi?
Adax zamigotał powiekami i skurczył twarz, zaś
Weronika wyjaśniła, zwracając się do niego:
— Pozwól, że coś im powiem.
Odwróciła się do zebranych.
— Dedrumowie, jeżeli są zadowoleni lub rozbawie-
ni, poruszają szybko powiekami, a ten skurcz, to po
prostu uśmiech.
— Dziękuję, że im to wyjaśniłaś — powiedział
Adax. — Ja dodam, że to proste. Jesteśmy inni, róż-
nice w budowie naszych powłok są znaczne, ale je-
steśmy istotami uformowanymi z tych samych związ-
ków chemicznych, wśród których podstawową struk-
turę stanowi białko. Wobec tego ciała mogą być róż-
ne, ale mózgi są zbudowane podobnie, sądzą nawet, że
chyba identycznie. Nasza nauka stoi na takim poziomie,
że potrafimy nawiązać kontakt ze wszystkimi cywilizo-
wanymi istotami we Wszechświecie, których budowa
opiera się na białku. Mogą jedynie występować różni-
ce czasowe.
— Muszę przyznać, że nasza wiedza nie sięga tak
daleko — przyznał Carlos Bereira.
— Nie masz racji. Rozumiesz, co mówię, prawda?
Po prostu jeszcze nie poznaliście mechanizmów czy
metod działania w tym zakresie, ale to łatwe do osią-
gnięcia. Na przykład z Weroniką, Pawłem i Adamem,
chociaż na pokładzie „Astraxa" przebywali bardzo
krótko, potrafię się porozumieć bez używania słów.
Oni ze mną także. Po prostu, takie predyspozycje ist-
nieją również i u was, tylko że ich nie wykorzystuje-
cie.
— Może to proste i zrozumiałe dla Dedrumów, ale
jeszcze nie dla Ziemian. Sądzę, że w przyszłości na-
uczymy się od was nie tylko tego jednego.
Adax spoważniał.
— Czy twoje słowa mają oznaczać, że przyjmiecie
nas do rodziny Ziemian? — spytał.
— Zanim wydamy ostateczną decyzję opowiedz,
dlaczego szukacie nowego świata. Te dzieci, mło-
dzież — poprawił się widząc oburzenie Weroniki i na-
sze — powiedziały nam wszystko, co wiedziały, ale
chcemy poznać więcej. Co wolisz: mówić samemu, czy
¦ odpowiadać na pytania?
Adax pomyślał przez chwilę, zanim odpowiedział:
— Może najpierw opowiem o życiu moich współ-
braci, Adharze, Nex, całym moim świecie. Wprowadzę
was w świat Dedruniuw lub Astrartów, gdyż Ziemia-
nie, czyli ludzie, posługują się również kilkoma od-
miennymi, chociaż jednoznacznymi określeniami. Kie-
dy skończę, pytajcie.
Wyjął z ukrytej kieszeni kombinezona aparacik,
taki sam, jaki dał nam i położył przed sobą.
— Po co to uruchomiłeś? — spytał Bereira.
— Chcę, żeby moja wspólpartnerka lepiej słyszała,
co mówię. Znajduje się obok, zaś współtowarzysze na
pokładzie gwiazdolotu. Jeżeli czegoś nie będę wiedział
pomogą mi.
— Wobec tego słuchamy.
Tego dnia planeta Ziemia wyglądała jak wymarła.
Prawie dziesięć miliardów ludzi siedziało przed ekra-
nami wideofonów, oglądając i słuchając opowieści
z odległego świata.
Kiedy Adax skończył, Bereira zwrócił się do niego:
¦— Dziękuję ci. Wiele zrozumieliśmy, ale — jak mó-
wiłem — należy ustalić wiele spraw. Proponuję, że-
byśmy skończyli spotkanie. Wracaj do siebie, a kiedy
podejmiemy ostateczną decyzję lub będziemy chcieli
wiedzieć coś więcej, damy znać.
— Długo to potrwa? — spytał Adax.
Bereira zastanawiał się przez chwilę.
— Nie sądzę, chyba nie. Wkrótce dowiesz się.
Adax podniósł się i zwrócił do Weroniki.
— Będziecie ze mną w kontakcie?
— Naturalnie, aż do znudzenia.
— Co to jest znudzenie? — spytał. Kiedy usiłowała
mu wyjaśnić, do małej grupki zbliżył się ojciec We-
roniki.
— Mam do ciebie prośbę, Adaxie. Właściwie propo-
zycję. Czy możesz mi dać aparat nadawczo-odbiorczy?
Nie chcę go brać od Weroniki, która na pewno będzie
ciebie nieustannie informowała o sprawach ważnych
i błahych, a może zajść konieczność uzyskania lub
przekazania ważnej informacji. Jak zapewne się zo-
rientowałeś, jestem nie tylko ojciem Weroniki, ale
uczonym i członkiem parlamentu.
— Rozumiem, naturalnie, mam je w aerotalu — po-
wiedział Adax.
Wyszli na dziedziniec i zbliżyli do pojazdu. W ot-
wartych drzwiach stała Exa trzymając aparat. Podała
go Adaxowi, a ten wręczył ojcu Weroniki.
— Twój potomek, czyli — jak mówisz — córka,
nauczy cię, jak się z tym obchodzić. To bardzo proste.
— Dziękuję — odpowiedział ojciec Weroniki.
Adax wszedł do pojazdu nie zwracając zupełnie
uwagi na setki głów wyglądających ze wszystkich
okien pałacu. Kiwnął ręką na pożegnanie i po chwili
otwór wejściowy zniknął. Aeorotal filmowany przez
setki kamer, bezszmerowo, pomału uniósł się ku górze
i wzbił ponad wysokie domy, a po kilku sekundach —
nabierając niespotykanego na ziemi przyśpieszenia —i
zniknął.'
Sprawa przyjęcia Dedrumów do społeczeństwa Zie-
mian okazała się bardziej skomplikowana niż pierwot-
nie przypuszczaliśmy. Przede wszystkim ogromne
zainteresowanie. Przekazana przez wszystkie stacje na-
dawcze audycja z pobytu Adaxa w Bernie nie zaspo-
koiła ludzkiej ciekawości. Napływające do wielu re-
dakcji i rządu światowego listy, dziesiątki tysięcy
listów, wymagało udzielenia odpowiedzi, a to było
trudne, gdyż o Dedrumach właściwie niewiele wie-
dziano, oprócz tego, co powiedział Adax. Trzeba było
powołać specjalne biura, które — w miarę napływu
pytań — udzielały zbiorowych wyjaśnień, lecz i to nie
zaspokoiło ciekawości. Byli tacy, którzy witali Astrar-
tów z ufnością, inni z obawą, jedni domagali się na-
tychmiastowego podjęcia pozytywnej dla nich decyzji,
inni — nie wyrażenia zgody, uzasadniając to „innoś-
cią" — jak stwierdzali. Tysiące listów napływało na
nasze adresy. Było ich tak wiele, że chcąc odpowie-
dzieć, musielibyśmy dysponować sztabem wyspecjali-
zowanych sekretarek. Doszło do tego, że na naszą
prośbę stacje telewizyjne wydały komunikat informu-
jący, że nie jesteśmy w stanie nikomu odpowiedzieć,
ale i to nie na wiele się zdało. Ludzie byli uparci.
— Oto przyjemności i koszmar sławy — powiedział
pewnego dnia ojciec Weroniki, kiedy doręczono mu
kolejny worek listów. Ja i Adam spoglądaliśmy na to
z zaniepokojeniem, jako że podobne paki nadeszły za-
pewne i pod naszymi adresami.
Adam podrapał się w głowę i z nieukrywaną złością
powiedział:
— Już dawno przestałem je czytać. Tylko przeglą-
dam nadawców, żeby z tej masy wyłowić listy pocho-
dzące od przyjaciół i znajomych, z którymi utrzymuję
kontakty. Inne do wsypu i na przemiał...
— A ładnie to tak — odezwał się ojciec Weroniki,
który rozbawiony spoglądał na nasze kwaśne miny. —
Ludzie chcą się czegoś dowiedzieć, mają do was zaufa-
nie, a wy ich lekceważycie.
— Tato, nie kpij. Twoja córka czuje, że jej nie naj-
głupsza łepetyna wkrótce osiwieje.
— Nie osiwieje, nie osiwieje. A tak swoją drogą, to
nie miałbym nic przeciwko temu, żeby spotkać się
z Adaxem i to w gwiazdolocie. Nazbierało się trochę
spraw i musimy uzyskać od nich wiele wiarygodnych
informacji i wyjaśnień.
— Przecież możesz się z nim połączyć — rzekła
Weronika.
— Owszem, mogę, lecz to nie wystarcza. Po prostu
musimy znać o wiele więcej szczegółów, a te trudno
uzyskać drogą krótkich rozmów. Poza tym wy tak
często z nimi rozmawiacie o wszystkim i o niczym, że
na pewno mają dosyć i żałują, że Adax dał wam na-
dajniki.
— Tato, co też — oburzyła się Weronika, a my
wstaliśmy, żeby podkreślić jej dezaprobatę, chociaż
wiedzieliśmy, że to żarty.
A swoją drogą ojciec Weroniki miał rację. Przez
kilka pierwszych tygodni łączyliśmy się z gwiazdolo-
tem po wiele razy dziennie. A to Adam miał trudności
z zaliczeniem jakiegoś egzaminu — i Adax musiał
o tym wiedzieć; przyszła kolejna porcja listów — też;
Weronika objadła się słodyczami i trochę niedomaga-
ła — już łączność z Adaxem lub Exą i tak dalej, i tak
dalej. Wreszcie doszliśmy do przekonania, że tak nie
można i ustaliliśmy ścisły regulamin połączeń, co roz-
bawiło Adaxa, którego o tym poinformowaliśmy.
Kiedy ojciec Weroniki powiedział o konieczności wi-
dzenia się z Dedrumami, spojrzeliśmy po sobie i już
chcieliśmy wyciągać nadajniki, kiedy dodał:
— Wstrzymajcie się, sam to załatwię w przyszłym
tygodniu. Muszę poszeregować pytania i wątpliwości,
wszystko uzgodnić z Bereirą i radą uczonych, wy mu-
sicie załatwić sobie kilkudniowe urlopy w uczelniach,
bo chyba polecimy razem, prawda? \
— Naturalnie, jakże inaczej — odpowiedzieliśmy.
Ojciec Weroniki pokiwał głową.
— Rozumiem, rozumiem, inaczej nie może być..
Gdybym poleciał sam, czy z kimś tam jeszcze, ale bez
was, skazalibyście mnie na wieczne potępienie.
— I na straszliwe kary piekielne, spośród których
smażenie się w piekielnym kotle w smole pod nadzo-
rem wykwalifikowanego palacza, uznałbyś za przy-
jemność — oświadczyła Weronika.
Rzeczywiście. Chcąc przyjąć Astrartów, ludzkość
musiała wiedzieć o nich znacznie więcej, niż przekazał
Adax. W gronie najtęższych głów zastanawiano się,
czy jest ich rzeczywiście tylko dwanaście tysięcy i czy
nie zamierzają dokonać agresji — bo i takie głosy po-
jawiły się. Wprawdzie świat, na którym już od dawna
nie było żadnych konfliktów, był jako tako przygoto-
wany na niespodzianki z Kosmosu, to jednak — jak
to powiedział jeden z uczonych na posiedzeniu rady
obrony — strzeżonego ktoś tam strzeże. Ponadto, gdzie
ich usadowić, jakie znaleźć miejsce przypominające
krajobraz Nex, a jeśli już takie się znajdzie, to czy
będzie wystarczające dla Dedrumów, którzy — a z tym
należało się liczyć — będą zwiększali swoją liczebność
z roku na rok. Wprawdzie ten kłopot spadnie na przy-
szłe pokolenie Ziemian, ale należało myśleć o tym już
teraz. I tak dalej, i tak dalej...
W kilka dni później ojciec Weroniki wszedł do po-
koju, w którym zbieraliśmy się prawie codziennie i za-
pytał.
— Macie urlopy z uczelni?
— Mamy — odpowiedzieliśmy.
— Ty również? — zwrócił się do mnie, gdyż wie-
dział, że miałem ostatnio kłopoty z jednym zalicze-
niem.
— Naturalnie. Przysiedziałem fałdów i z biedą, bo
z biedą, ale zaliczyłem, z czego jestem dumny — po-
wiedziałem, wypinając pierś. — Musiałem, inaczej nie
mógłbym z wami polecieć.
— No to w porządku. Wobec tego leci wasza pacz-
ka, ja, Bereira, przewodniczący światowej rady obro-
ny i rady uczonych.
— Rety, a po co obrony? — zdziwiłem się.
[ — Widocznie tak trzeba. Musimy być ostrożni. Po-
myśl tylko: Dedrumowie, jak nam wiadomo, są naj-
bardziej łagodnymi istotami w Kosmosie i my ich
przyjmujemy. A gdzie pewność, że w ślad za nimi nie
pojawią się przybysze z układu Beroronid?
— Trochę racja, chociaż taką ewentualność wyklu-
czam — powiedziałem, a Weronika przytaknęła.
— Przecież Gronowie nie będą wiedzieli, że Astrar-
ci opuścili planetą Nex. Więc niby skąd? — powie-
działa.
Połączyliśmy się z gwiazdolotem i po krótkiej roz-
mowie oddaliśmy głos ojcu Weroniki, który wyjaśnił
o co chodzi. Adax natychmiast przejął propozycję do-
dając, że musimy zabrać ze sobą ziemskie wiktuały,
na co Weronika włączając się do rozmowy powiedzia-
ła, że naturalnie, gdyż na „Astraxie" nie ma ciastek,
a chłopaki, czyli my, muszą jeść coś konkretnego, a nie
pigułki, co z kolei spotkało się ze zrozumieniem Ada-
xa. Ustaliliśmy, że aby uniknąć nadmiernego rozgłosu,
prasa i telewizja zachowają dyskrecję, gdyż z Berna
już przeciekły informacje, że Ziemianie mają się po-
nownie spotkać z Adaxem, co wzbudziło zrozumiałą
sensację. Ustaliliśmy, że wyjedziemy poza Warszawę,
znajdziemy odpowiednią łączkę z dala od ludzkich sie-
dzib i wtedy wezwiemy aerotal.
I tak uczyniliśmy. Wprawdzie z nie zamieszkałym
miejscem było trochę kłopotów, lecz znalazła się taka
łąka nad Zalewem Zegrzyńskim. Pojazdy zostawiliś-
my w jednym z licznych ośrodków rekreacyjnych,
później trzykilometrowy spacer z plecakami wyłado-
wanymi żywnością i kiedy uznaliśmy, że to chyba tu,
Weronika zrzuciła plecak, odsapnęła i wyjęła nadaj-
nik.
— Coś wara powiem. Jeżeli nie zrezygnujemy z wy-
godnictwa, to wkrótce oduczymy się chodzenia, a naj-
mniejszy wysiłek fizyczny może się skończyć nagłą
a niespodziewaną śmiercią.
— A kto wam tego broni? — zdziwił się Bereira. —•
Spójrz na nas, dorosłych. Niby to wiecznie siedzimy
za biurkami lub w laboratoriach, lecz ani śladu zmę-
czenia, wy zaś ledwie zipiecie. Oj młodzież, mło-
dzież... — pokiwał głową z dezaprobatą.
— Za mało macie wysiłku — dodał przewodniczący
rady uczonych. — Ja każdą wolną godziną spędzam w
górach. Drapię się tam, gdzie mnie nie swędzi i jestem
zawsze w kondycji. Moi przyjaciele także, a wy? —
I machnął lekceważąco ręką.
Weronika uruchomiła nadajnik i wezwała Adaxa.
Kiedy się odezwał, powiedziała:
— Jesteśmy gotowi. Będziesz miał szóstkę Ziemian
obładowanych bagażami i musisz przylecieć nieco wię-
kszym aerotalem.
— A co to takiego bagaż? — spytał Adax.
Weronika wyjaśniła i wtedy dodał.
— Już wiem. Podaj, gdzie jesteście.
Weronika mniej więcej sprecyzowała miejsce.
— Rozumiem. Nie wyłączaj nadajnika. Wkrótce bę-
dę.
Za kilkanaście minut nad naszymi głowami pojawił
się maleńki punkcik. Nikt spośród nas niczego nie za-
uważył, gdyż spoglądaliśmy w kierunku północy. Uj-
rzeliśmy wtedy, kiedy się znajdował w odległości kil-
kuset metrów." Widzieliśmy świetlisty, wirujący wokół
siebie krąg, który wkrótce zatrzymał się kilkanaście
metrów od nas. Adax później wyjaśnił, że natychmiast
po starcie wszedł w stratosferę i dopiero kiedy był
nad nami, zaczął zniżać lot.
Wkrótce byliśmy we wnętrzu pojazdu. My go trochę
znaliśmy, dorośli jeszcze nie. Byli niezmiernie zdzi-
wieni, kiedy zauważyli brak jakichkolwiek zegarów
kontrolnych, wskaźników, manetek. Ot, jakaś mała
dźwigienka i kilka różnokolorowych przycisków na
małym pulpicie, nad którym zawieszony był ekran.
Kiedy zajęli miejsca, Adax zapytał:
— Jak dorośli znoszą przyśpieszenie?
Ojciec Weroniki \vzruszył ramionami.
— Nigdy nie latałem czymś takim, więc trudno po-
wiedzieć..
— Najlepiej, żebyś nie nadawał pojazdowi nadmier-
nej szybkości. Przecież mamy czas — powiedziałem.
Adax zamigotał powiekami.
—¦¦ Dobrze. Wobec tego włączą obraz, żebyście zo-
baczyli, jaka piękna jest wasza Ziemia widziana z wy-
sokości.
— Doskonale.
Nacisnął jeden z przycisków i lekko przesunął
dźwignię. Uczuliśmy, jak potężna siła wciska nas w
fotele, lecz nie było to uczucie zbyt przykre. Na ekra-
nie ujrzeliśmi Ziemię, oddalającą się coraz bardziej.
Po kilkunastu minutach lotu byliśmy bardzo wysoko.
Zniknęły plamy miast i nitki rzek, obłoki zrobiły się
maleńkie, zasłaniały część globu. Pod nami przesuwa-
ły się różnokolorowe pasma, które przeszły w błękit,
później w szarość.
— Jaka nasza Ziemia jest piękna — westchnęła
Weronika. — Nigdy jej nie oglądałam z tak wysoka.
— Nikt spośród nas nie oglądał — stwierdził jej
ojciec. — Tylko piloci rakiet kosmicznych mają tę
przyjemność, lecz nie wiem, czy wpatrzeni w przyrzą-
dy, mają czas na zachwycanie się pięknem naszej pla-
nety.
Ujrzeliśmy ocean.
Spojrzałem na dorosłych. Kiedy zbliżaliśmy się do
powierzchni wody, widziałem na ich twarzach jakby
zaniepokojenie. Widział je również Adax, a Weronika
uśmiechnęła pod nosem, robiąc perskie oko. Nachyliła
się ku mnie i szepnęła na ucho.
— Mają pietra...
— Acha... — mruknąłem.
Wkrótce Adax podniósł się i wskazał ręką na jed-
ną ze ścian.
— Jesteście na pokładzie „Astraxa."
Niewidoczne drzwi rozsunęły się. Przed nami, w;
znanej nam już hali rakiet, zebrała się załoga gwiaz-
dolotu. Weronika wyszła pierwsza i przywitała z Exą
a następnie z innymi Później wyszli pozostali. Adax
pełnił obowiązki gospodarza i przedstawił wszystkich
wszystkim, gdyż w czasie lotu został poinformowany,
jakie stanowisko piastuje każdy z dorosłych Ziemian.
Kiedy dorośli ochłonęli z pierwszego wrażenia,
Adax zwrócił się do ojca Weroniki:
— Czy chcecie przebywać razem w jednym wię-
kszym pomieszczeniu, czy oddzielnie? — spytał.
— Chyba razem. Będzie nam łatwiej pracować.
— Dobrze. A wy? — zwrócił się do nas.
— Ja z Adamem, a Weronika oddzielnie — powie-
działem.
Kilka godzin zajęło zapoznanie Ziemian z takimi
urządzeniami, jak pomieszczenia mieszkalne, labora-
toria oddane do ich dyspozycji, łazienki. Właściwie
pierwszy dzień upłynął na wzajemnych rozmowach.
Przez cały tydzień przebywaliśmy w gwiazdolocie.
Dorośli po kilkanaście godzin na dobę spędzali z Ada-
xem, który dla nas przestał istnieć. W rezultacie opie-
kował się nami Dux, Ada i Exa, która często opusz-
czała nasze towarzystwo, gdyż musiała zajmować
się — jak to określiła — potomkiem, ale nie chciała
go pokazać.
— Jest bardzo mały, nie zna innych istot poza De-
drumami. Poza tym boję się. Wprawdzie poddaliście
się procesowi oczyszczenia waszych ciał i powłok od
bakterii, lecz macie je w sobie, a my ich jeszcze nie
poznaliśmy. Dlatego nie mogę go narażać — wyjaśni-
ła, widząc smutek na twarzy Weroniki.
Niemal codziennie, Dux zabierał nas do aerotalu
i robiliśmy wycieczki nad oceanem, lecąc tuż nad wo-
dą lub kryjąc, kiedy gdzieś daleko pojawiła się jakaś
rakieta pasażerska. Po prostu nie chcieliśmy robić
sensacji, chociaż świat i tak się dowiedział, że grupa
Ziemian przebywa u Astrartów. Ze starszymi spotyka-
liśmy się przy posiłkach przygotowywanych dla wszy-
stkich przez Weronikę, która wcale nie pochwalała
„zaufania dorosłych" — jak to powiedziała z przeką-
sem, kiedy jej ojciec zaproponował zajęcie się sprawa-
mi kulinarnymi. Najgorsze było to, że przez pierwsze
dwa dni, tych dorosłych trzeba było niemal siłą zaga-
niać do jedzenia i dopiero groźba Weroniki, że zrezyg-
nuje z zaszczytnej funkcji kucharki, gdyż nie ma za-
miaru od rana do wieczora pitrasić dla wszystkich ra-
zem i każdemu z osobna, pomogła i wprowadziła jaką
taką dyscyplinę posiłkową. Najchętniej to by nie jedli,
nie spali, tylko siedzieli w tej sali z dużym ekranem
i dyskutowali z Adaxem o tym, co zobaczyli i co było
dla nich obce lub nie zrozumiałe. Tak upływał czas
i wreszcie nadeszła chwila, kiedy Bereira oświadczył,.
że właściwie to już wiedzą wszystko lub prawie wszy-
stko. Zaś ojciec Weroniki poinformował, że wkrótce
edbędzie się posiedzenie parlamentu światowego i za-
padnie decyzja o przyjęciu Astrartów do ziemskiej
społeczności.
— Na pewno? — spytaliśmy, kiedy byśliśmy sami.
— Na pewno! Wiemy, że są to istoty bardzo inteli-
gentne i łagodne, właściwie pozbawione uczucia agre-
sji. Ale potrafią się bronić i wtedy nie szczędzą życia.
Bardzo rozwinięte jest wśród nich poczucie współod-
powiedzialności jednostki za losy innych — całej spo-
ieczności. Tego my, niestety, jeszcze nie potrafiliśmy
wykształcić u naszych współobywateli.
— Czyli stoją na wyższym stopniu cywilizacyjnym
niż Ziemianie, prawda? — spytała Weronika, lecz na
to pytanie jej ojciec wolał nie odpowiadać.
— A niebezpieczeństwo Gronów? — spytał Adam.
— Sądzę, że w zasadzie nie istnieje. Należy przy-
puszczać, że po opuszczeniu układu Adhary przez De-
drumów, zajmą ich miejsce, ale i w to należy wątpić,
gdyż gwiazda gaśnie i o tym już powinni wiedzieć.
Zapewne skierują się w inną stronę Wszechświata,
bliżej swojego układu. Wszechświat jest taki wielki,
że na pewno znajdą dla siebie miejsce, a z ich praktyk
wynika, że poszukują pustego, niezamieszkałego globu,
o czym świadczyła chęć zniszczenia cywilizacji As-
trartów.
— Tylko dlaczego? — spytała Weronika.
— Trudno powiedzieć. Może taka jest ich natura,
będąca rezultatem warunków w jakich żyją? Tego
nikt nie wie, nawet Dedrumowie.
Żegnani przez załogę „Astraxa", wróciliśmy nad Za-
lew Zegrzyński i wkrótce byliśmy w domach. Tym
razem* nie zamęczano nas listami, więc mieliśmy spo-
kój.
W kilkanaście dni później odbyło się zapowiadane
posiedzenie Parlamentu Światowego, transmitowane
przez wszystkie stacje telewizyjne. Poprzedziło je re-
ferendum, w którym większość mieszkańców Ziemi
wypowiedziała się za przyjęciem Astrartów. Po zło-
żeniu oficjalnego sprawozdania przez uczestników wy-
prawy na pokład gwiazdolotu, wyjaśnieniu licznych
wątpliwości nurtujących niektórych członków teg«
licznego, reprezentatywnego zespołu, podjęta została
uchwała o przyjęciu Dedrumów do ziemskiego społe--
czeństwa, o czym niezwłocznie ojciec Weroniki —
dysponujący nadajnikiem — bezpośrednio z sali obrad
poinformował Adaxa.
Od tego dnia, dla załogi gwiazdolotu oraz jej ziem-
skich przyjaciół, rozpoczął się okres intensywnej pra-
cy. Stosując się do prośby Adaxa, który odbył kilka-
dziesiąt lotów w różne zakątki Ziemi, przeznaczono
dla Dedrumów wyspę Maderę, znaną z łagodnego kli-
matu i rzeźby terenu, przypominającego odległą Nex.
Jej mieszkańców przemieszczono — za ich zgodą — w
inne rejony Ziemi. Rozumieli bowiem, że upłynie wie-
le lat zanim przybędą istoty z odległego świata, ale
juz teraz trzeba im stworzyć jak najlepsze warunki
i wyznaczyć odpowiednie miejsce. W miejscowych
górach Adax wyszukał rozległą i trudno dostępną kot-
linę i tam wylądował ,,Astrax". Najpierw był w mo-
rzu, później na kosmodromie w Bajkonurze — naj~
większym na świecie — wreszcie na Maderze. W kie-
runku układu planetarnego Adhary, Adax wysłał
wiadomości i przystąpił do poziomego ułożenia olbrzy-
miego statku. Przy pomocy potężnych dźwigów skon-
struowanych przez roboty, gwiazdolot pochylał się
i został ustawiony pod kątem czterdziestu pięciu stop-
ni. Z tej pozycji mógł startować Następnie, przez
wiele dni, Dedrumowie pokrywali kotlinę wraz ze
statkiem grubą warstwą kamieniejącej piany, aż wy-
pełnili ją w taki sposób, że nic nie zdradzało miejsca
postoju rakiety. W tym okresie, wszystkie statki po-
wietrzne Ziemian omijały wyspę, a statki morskie
opływały ją z daleka, szanując wolę Dedrumów. Poza
mną, Adamem i Weroniką — na ten czas zostaliśmy
urlopowani z uczelni — na wyspie nie było nikogo.
Po kilku tygodniach szaleńczej pracy, Adax powie-
dział:
— Wkrótce będziemy musieli się rozstać — na co
Weronika zaniosła się płaczem. Rzuciła się do Exy
i objęła potężną postać.
— Dlaczego tak prędko? Nie możecie jeszcze po-
czekać? — szlochała.
Exa zamigotała powiekami, a w oczach pojawiło się
wzruszenie.
— Nie możemy. Musisz zrozumieć, Weroniko, że to
niczego nie przyniesie i o tyle dni skróci nasze istnie-
nie wtedy, kiedy naprawdę będzie tu potrzebne, o ile
później zaśniemy. Pokochaliśmy was, jak to określa-
cie, lecz podobne uczucie żywimy do naszych współ-
braci, którym jesteśmy bardzo potrzebni. Zrób jedno.
Mówiąc to dała Weronice srebrzystą odznakę kos-
mity, na której odwrocie znajdował się jej zakodowa-
ny symbol.
— Daj to swojemu potomkowi, on z kolei swojemu,,
tamten zaś — jeśli dożyje tej chwili — niech przybę-
dzie wtedy, kiedy Madera zakwitnie życiem Dedru-
mów. Niech przyjdzie do mnie lub Adaxa i pokaże od-
znakę. Będziemy wiedzieli, że to wy, chociaż nieco in-
ni.
— A my, to gorsi! — Adam udał oburzenie.
Adax skurczył twarz, odpiął swoją odznakę i wrę-
czył ją mnie, natomiast Adam otrzymał od Duxa.
— Zróbcie tak, jak radzi Exa. Bądźcie pewni, że ni-
gdy o was nie zapomnimy. Zresztą Dedrumowie ni-
czego nie zapominają..
W jakiś czas później, na specjalnym posiedzieniu
parlamentu wystąpił Adax. Podziękował w imieniu
społeczeństwa Dedrumów za stworzenie im możliwoś-
ci zamieszkania na planecie Ziemia. Mówił długo
i pięknie, wzruszając miliardy słuchaczy obserwują-
cych wydarzenie na ekranach. Swoje wystąpienie za-
kończył w taki sposób: ,t ^
— Jest nas niewielu, według waszych określeń:
dwanaście tysięcy. Nie rozmnażamy się tak, jak wy,
Ziemianie, nasze partnerki mogą urodzić do dwóch
potomków. Potrzeby żywieniowe zaspokoimy sami
i inaczej niż wy, a potrzebne do wytwarzania poży-
wienia surowce, czerpiemy z morza, powietrza i roś-
lin. Sami je będziemy uprawiali, lecz inaczej niż Zie-
mianie. Daliście nam piękną wyspę o warunkach kli-
matycznych niemal identycznych z tymi, jakie panują
na Nex. A wasze słońce jest podobne do naszej Adha-
ry. I co mnie" najbardziej wzruszyło — że użyję tu
waszego, ziemskiego określenia — znaleźliśmy wraz
z Exą miejsce nad małym strumieniem wśród wzgórz
takie same, jakie opuściliśmy. Tym bardziej przypo-
mina ono rodzimą planetę. Wkrótce załoga gwiazdo-
lotu ułoży się pod kopułami i zaśnie na bardzo długi
okres czasu. Bardzo was proszę, bracia Ziemianie,
uszanujcie nasz sen i naszą wolę. Nie szukajcie nas
na wyspie. Za zgodą waszego rządu, teren, na któ-
rym znajduje się gwiazdolot, będzie chroniony przez
pole siłowe, którego nikt nie potrafi wyłączyć, poza
nami, uśpionymi i czekającymi na nadejście odpo-
wiedniego czasu. Wówczas, wasi potomkowie, ujrzą
nas znowu. Być może, będziemy prosili was o pomoc,
chociaż Astrarci przywiozą ze sobą wszystko, co będzie
potrzebne do założenia miasta. Do tego czasu wasza
cywilizacja rozwinie się jeszcze bardziej, a później,
połączone umysły dwóch społeczeństw — Ziemian
i Dedrumów, pozwoli na odkrywanie nowych, innych,
może bardziej odległych niż nasze — światów. —
A zakończył w ten sposób: — Daliście nam najpięk-
niejszą pomoc — miejsce na waszej Ziemi.
Były to ostatnie, oficjalne słowa Adaxa. W kilka
godzin późnię], żegnaliśmy się na pustej plaży wy-
brzeża Oceanu Atlantyckiego, Było tylko kilku Zie-
mian, wśród nich my i ojciec Weroniki. Długo nie
mogliśmy się rozstać, ale musiało to nastąpić.
Adax stanął w otwartych drzwiach aerotalu i pod-
niósł do góry obie kończyny.
— Do zobaczenia, bracia...
Srebrzysty dysk wolno wzniósł się w powietrze,
okrążył kilka razy grupkę ludzi, wzniósł jeszcze wy-
żej i błyskawicznie zniknął w przestrzeni.
Tak zakończyło się nasze spotkanie z ludźmi — jeśli
można użyć takiego sformułowania — z innego świa-
ta. I tylko ziemskie obserwatoria radiolokacyjne i as-
tronomiczne, przez długie już lata przejmują sygnały
o identycznym natężeniu wysyłane nieustannie przez,
starannie ukrytą pod skalną powłoką, aparaturę gwiaz-
dolotu Astrartów. I przejmują je nadal, a wraz z ni-
mi sygnały płynące z Kosmosu, coraz silniejsze, jakby
bliższe.