Brian Stableford

Podróż do Centrum

tłumaczył Andrzej Maciejewski
BYDGOSZCZ 1991
tytuł oryginału JOURNEY TO THE CENTRE
Copyright © 1982 by Brian Stableford
Copyright © for the Polish Translation by Andrzej Maciejewski,
Bydgoszcz 1991
projekt okładki Janusz TYMECKI
redaktor Aleksandra BARTKOWIAK
redaktor techniczny Dariusz IDKOWIAK
korektor Iwona ANFOROWICZ
ISBN 83-85175-13-X
Druk okładki: Bydgoska Drukarnia Akcydensowa, tel. 22-44-48 Druk 
i oprawa: Zakłady Graficzne w Pile, Sp. z o.o. Zam. 261/91
EXPRESS BOOKS, Bydgoszcz 1991
Gdybym posiadał więcej społecznej odpowiedzialności, wydarzenia 
na planecie Asgard mogłyby potoczyć się całkowicie inaczej. Jak 
zapewniano, na ostateczne przeznaczenie gatunku ludzkiego miał 
wpływ mój brak miłosierdzia. Ta myśl działa jak kubeł zimnej wody. 
Jestem także pewien, że wynika z tego nauka dla nas wszystkich. 
Nie mam jednak zamiaru prawić morałów, opowiadając tę historię, 
a także nie chcę pisać pouczających bajeczek.
Być może wszystko byłoby inaczej, gdyby telefon nie zadzwonił w 
środku nocy. Nikt nie czuje się w formie, gdy zostanie wyrwany ze 
snu mniej więcej o 12.87 znormalizowanego czasu metrycznego. Mamy 
jedynie telefon ścienny, do którego z łóżka nie można dosięgnąć. 
Aby odpowiedzieć na wezwanie, musiałem wyplątać się z betów i 
chwiejnym krokiem przebyć pokój. Po drodze przeważnie potykam się 
o własne buty, stąd pierwszym dźwiękiem usłyszanym przez 
dzwoniącego jest zwykłe chrząknięcie bardziej przypominające 
przekleństwo niż pozdrowienie.
Głos, który usłyszałem, nie wydawał się w żadnym razie zbity z 
tropu. Jego ton pozwolił go błyskawicznie zaliczyć do rasy Tetrów. 
Pangalaktyczny parole, język będący tetrańskim wynalazkiem, używa 
całą gamę głosek. Czynią one trudnym mówienie dla kogokolwiek z 
wyjątkiem swych twórców. Ludzie
zachodu brzmią zawsze barbarzyńsko, chociaż tacy Chińczycy dają 
sobie rade o wiele lepiej. Ja władam trzema ziemskimi językami: 
angielskim, francuskim i japońskim. Ale parole wciąż wymawiam jak 
międzygwiezdny odpowiednik wiejskiego przygłupa.
— Czy mam przyjemność z panem Michaelem Rousseau? zapytał Tctr.
— Prawdopodobnie tak — odpowiedziałem.
—•- Czy ma pan wątpliwości co do własnej tożsamości? -- dopytywał 
się niespokojnie.
Mikę Rousseau przy telefonie zapewniłem go znużony. — Nie ma co do 
tego dwóch zdań. A właściwie o co panu chodzi?
Jestem oznaczony kodem Scarion-74. Pełnię służbę w Kontroli 
Imigracyjnej. Jest u mnie pewna osoba pragnąca otrzymać pozwolenie 
na pobyt w mieście. Identyfikuje się ją jako pochodzącą z 
pańskiego gatunku. Nic może otrzymać zezwolenia, jeżeli ktoś tej 
samej rasy nie zechce zadeklarować odpowiedzialności za jej 
bezpieczeństwo. Jak pan zapewne wie, pański gatunek nie posiada 
konsulatu w tym świecie i wygląda na to, że nie istnieją żadne 
oficjalne kanały, przez które mógłbym nawiązać kontakt.
Dlaczego wybrał pan mnie? zapytałem zbolałym głosem. Na Asgardzic 
przebywa ze dwustu ludzi. A może w waszej wersji alfabetu moje 
nazwisko figuruje na samym początku kartoteki?
— Pańskie nazwisko zasugerował mi Aleksander Sovorov, członek 
Zarządu Koordynacji Badań.
Oczywiście, najpierw skontaktowałem się z nim. Miałem nadzieję, że 
posiada potrzebne pełnomocnictwa. Poinformował mnie, że nie jest w 
stanie wziąć odpowiedzialności za kogoś będącego szabrownikicm i 
poszukiwaczem skarbów. Podobno pan szybciej znajdzie wspólny język 
z takim indywiduum.
- Jak zapewne zauważyliście, nie jestem jedynym na planecie 
Asgard, któremu nie zbywa na miłosierdziu. Z całą pewnością nie 
jęknąłem. Słuchaj pan — powiedziałem właściwie czego ode mnie 
oczekujecie, co niby mam zrobić dla tego faceta?
Po prostu niech pan znajdzie dla niego tymczasowe lokum, dopóki 
nie wynajmie sobie własnego mieszkania i zapozna z naszym prawem i 
zwyczajami. Proszę być dla niego przewodnikiem, aż nie stanie na 
własnych nogach. To właściwie wszystko! Wciąż, jeszcze milcząco 
przeklinałem Sovorova. Zdałem się na instynkt.
Tego nie mogę zrobić powiedziałem zdecydowanie. Jestem prawic bez 
forsy. Za trzy, cztery dni, góra siedem, wyruszam na wyprawę. Do 
tego czasu muszę skombinować nowy ekwipunek. Moja aktualna 
sytuacja nie pozwala na zajmowanie się bezpańskimi psami.
Nie pojmuję odparł Scarion-74. Oczywiście, byłem zmuszony użyć 
angielskiego słowa ,,pics". Jak przypuszczam, w rodzinnym świecie 
mego rozmówcy takie stworzenia nie istnieją. Tetrowie nie znoszą, 
gdy wtrącamy rodzime określenia do ich przemyślnie skonstruowanego 
szlucz-
nego języka. Uważają to za coś w rodzaju naleciałości. I chyba 
mają rację.
Nie uczynię tego, o co pan prosi rzekłem.
Tak czy inaczej nie można go wkręcić pierwszej
osobie, która znalazła się pod ręką. Czy potrafię się
z nim porozumieć? A właściwie to jakim językiem on
mówi?
To był dobry sposób na pozbycie się kłopotu. Oczywiście, nie ma w 
parole słów oznaczających ludzkie języki. Jednakże Scarion-74 nie 
stracił rezonu. Bo oto nowy głos dołączył, aby odpowiedzieć na 
pytanie.
Moje nazwisko Myrlin, mister Rousseau powiedział po angielsku. 
Władani angielskim, rosyjskim i chińskim. Ale to nie ma znaczenia. 
Nie chciałbym się narzucać, jeżeli nie jest pan w stanie mnie 
zakwaterować. Nikomu nic będę się narzucać, ale ten funkcjonariusz 
nie wpuści mnie nawet na krok do Skychain City bez poręczenia. Czy 
może pan kogoś zasugerować?
Przemawiał tak uprzejmie, że poczułem się winny. Zamiast zadać 
sobie pytanie, kogo nie cierpiałem dostatecznie, aby o świtaniu 
nasłać na niego moich rozmówców, próbowałem przypomnieć sobie, kto 
byłby w stanic zająć się tym włóczęgą, nie rzucając gromów, gdy 
się go o to poprosi.
Myślę, że znam faceta, k lory mógłby się tym zająć powiedziałem po 
namyśle w parole, by zrozumiał również Tetr. Nazywa się Saul 
Lyndr-ach. Mieszka w sektorze szóstym. Nie dalej jak
wczoraj widziałem się z nim. Właśnie wrócił z podróży i wyglądał 
na całkiem zadowolonego ze stanu swoich spraw. To prawdopodobnie 
oznacza, że przez pewien czas będzie kręcił się po okolicy i, jako 
że jest wystarczająco zasobny, pewnie zechce panu pomóc.
— Dziękuję, mister Rousseau — gładko powiedział Scarion-74. Zaraz 
zadzwonię do pana Ly-ndracha. Przykro mi, że sprawiłem kłopot.
Dopiero gdy odwiesiłem słuchawkę, zaciekawiło mnie, kto to taki 
ten Myrlin. Tak gorliwie chciałem się go pozbyć, że nawet nie 
zapytałem, co tutaj właściwie robi, skąd przybył i o tuzin innych 
spraw, o które normalnie pyta się bratnią duszę ludzką. W końcu, 
gdy w trzytysięcznym mieście, w świecie oddalonym od Ziemi o parę 
tysięcy lat świetlnych, żyje niespełna trzystu ludzi, warto zadać 
sobie trochę trudu i zjednywać przyjaciół. Pomyślałem, że biedny 
Myrlin prawdopodobnie stawia każdego przedstawiciela rasy ludzkiej 
na Asgardzie na poziomie Aleksandra Sovorova. Zaraz jednak 
pocieszyłem się, że Saul Lyndrach wyprowadzi go szybko z tego 
błędnego mniemania. Postanowiłem spotkać się z Saulem za kilka 
dni, aby przeprosić go, a także Myrlina, za kłopot. Wyglądało to 
na słuszny tok myślenia, tak jak ten podczas rozmowy 
telefonicznej. Wróciłem do łóżka przekonany, że nic zdarzyło się 
naprawdę nic ważnego. Skąd mogłem wiedzieć, że pan zwący się 
Myrlinem, władający angielskim, rosyjskim i chińskim nie był 
człowiekiem w większym stopniu niż Scarion-74 z Kontroli 
Imigracyjnej, a może okazać
się najśmiertelniejszym zagrożeniem, z jakim rodzaj ludzki 
kiedykolwiek się zetknął.
2
iedy znowu wstałem, światła w Skychain City od pewnego już czasu 
płonęły jasno. Na zewnątrz kopuły panowały ciemności, ale według 
rozkładu jazdy Tetrów był dzień, a gdy tetrański plan zarządza 
dzień, to jest dzień. W rzeczywistości trwa według czasu 
ziemskiego około tygodnia, co odpowiada sześciu dniom czasu 
tetrańskiego. Jednak ani my, ani Tetrowie nie potrafili dopasować 
naszych rytmów do tego rodzaju reżimu. Mierzymy więc czas według 
własnych ustaleń, a właściwie, żeby być dokładnym, według ich 
ustaleń. Wszystkie inne stałe bazy na Asgardzie znajdują się pod 
powierzchnią na pierwszym poziomie, jednak nie Skychain City. 
Miasto to daje zakotwiczenie Podniebnemu Łańcuchowi (stąd nazwa 
miasta), który przewozi ludzi i towary na i z stacjonarnego 
satelity. Satelita, Łańcuch, a także Skychain City są w posiadaniu 
Tetrów, chociaż Izba Reprezentantów i siły policyjne są 
wielorasowe. W żartach mówi się, że członkowie wszystkich 
humanoidalnych gatunków na Asgardzie, aby decyzje podejmować 
demokratycznie, godzinami przemawiają, a następnie zgadzają się na 
propozycje Tetrów. Powód jest prosty: jeśli Tetr nie zgodzi się na 
współpracę, nic nie ruszy z miejsca. Takie jest życie.
Po śniadaniu poszedłem na spotkanie z moim dobrym przyjacielem 
Aleksandrem Sovorovem. Uprzejmie podziękowałem za zarekomendowanie 
mnie funkcjonariuszom z Kontroli Imigracyjnej, ale tak naprawdę 
chciałem dowiedzieć się, co się dzieje z podaniem złożonym w ZKB o 
nowy ekwipunek. Prosiłem, aby wypożyczyli mi potrzebny sprzęt w 
zamian za procent z czegokolwiek, co znajdę podczas mojej 
ekspedycji w podziemiach. To nie był dla nich zły interes, ale 
oczekując na końcowy wynik, nie byłem zbyt optymistycznie 
nastawiony.
— Nie otrzymałem jeszcze żadnego oficjalnego zawiadomienia — 
oświadczył Sovorov, skręcając Bi-ro między krótkimi poplamionymi 
palcami. Nigdy nie mogłem zrozumieć, czym je zapaskudził. Czasem 
podejrzewam, że celowo zanurzał je w jakimś odczynniku, aby móc 
obnosić kleksy jako urzędowe znamię. Jestem naukowcem, głosiły 
plamy. Pracuję w laboratorium, wykonując ciężką pracę 
przygotowawczą, ustalając z czego te wszystkie fantastyczne 
nieznane przedmioty są wykonane i jak działają. Nie potrzeba chyba 
dodawać, że Aleksander Sovorov uważał się za jednego z 
najważniejszych żyjących aktualnie ludzi, a na barkach takich 
facetów jak on spoczywa przyszłość ludzkiego gatunku.
On także nic nie słyszał o Myrlinie.
— Czy ktoś może poparł moją sprawę? — zapytałem. — Chodzi mi o to, 
czy przekazano sprawę elektronicznie, czy też ktoś zadał sobie 
trud, poszedł do komitetu i powiedział: słuchajcie, koledzy, to
dobry interes. Rousseau to porządny gość. Tak, tak, trochę 
moralnego poparcia ruszyłoby sprawę z miejsca.
Sovorov wzruszył ramionami.
— Nie znam nikogo skłonnego poprzeć twoją sprawę — oświadczył. — 
Osobiście nie zrobiłbym tego. Oczywiście, decyzja nie należy do 
mnie.
— Gdybyś zechciał, mógłbyś mi choć trochę pomóc. Więc dlaczego 
nie?
Sovorov stukał Birem w biurko. Ja w tym czasie zastanawiałem się, 
co jego podświadomość próbowała mi przekazać na swój słodki niemy 
sposób.
Ponieważ nie wierzę w przedkładanie osobistych zobowiązań nad 
zasady —- powiedział w końcu. Tak się składa, że należymy do tego 
samego gatunku. Być może jesteśmy nawet przyjaciółmi. Ale to nie 
zmienia faktu, że sposób w jaki działasz, nie ma nic wspólnego z 
metodami i zasadami tej instytucji. Chcemy odzyskać wiedzę 
uwięzioną w przedmiotach, które przetrwały w podziemnych 
poziomach. Próbujemy postępować rozsądnie i racjonalnie, krok po 
kroku. Wysyłamy własne zespoły badawcze, doskonale wyposażone, 
których najważniejszą zasadą jest bezpieczeństwo. Wiedzą 
dokładnie, co robią i czego szukają. To nie są poszukiwacze 
skarbów, to są naukowcy. Dla odmiany ty jesteś szabrownikiem. 
Pracujesz w pojedynkę, włócząc się bezcelowo po niezbadanych 
rejonach, szukając zejść na nieznane poziomy. Gromadzisz 
przedmioty, które wpadły ci w oko. Twoim głównym celem nie jest
10
powiększanie zasobów wiedzy, ale zarobek na obiektach, tych 
jeszcze nie odkrytych, a już znalezionych przez ciebie. Tylko Bóg 
wie, jakie szkody wyrządzasz gdzieś w odległych okolicach, gdzie 
buszujesz. Gdybyśmy mieli coś do powiedzenia, szabrownictwo tego 
rodzaju, które ty uprawiasz, byłoby zabronione. Nie 
utrzymywalibyśmy z tobą i tobie podobnymi żadnych stosunków. Ale w 
sytuacji jaka istnieje, jesteśmy, niestety, zmuszeni do 
współzawodnictwa na wolnym rynku o wiele z trofeów dostarczanych 
do miasta przez ciebie i twoich kumpli. Zamiast wyeliminować was z 
tego biznesu, musimy popierać.
To wolny świat wskazałem nie bez pewnej dozy sarkazmu. Tetrowie go 
odkryli i mogli zatrzymać całkowicie dla siebie. Nie musieli się z 
nikim dzielić. Ale w sytuacji jaka istnieje, nic wydaje mi się, 
abyście byli upoważnieni do specjalnych przywilejów tylko dlatego, 
że jesteście wielorasową instytucją poświęcająca się poszerzaniu 
wiedzy na setkach planet, kosztem niezależnego przedsiębiorcy 
próbującego zarobić na życie. Nikt nie ma moralnych praw do 
rozrzuconych po podziemiach pozostałości. Może oprócz istot 
egzystujących gdzieś głęboko we wnętrzu planety, jeśli w ogóle 
istnieją. Wszyscy jesteśmy pasożytami pomykającymi po zakątkach i 
szparach zewnętrznej skorupy Asgarda. Wszyscy usiłujemy zarobić 
trochę grosza na naszych pasożytniczych przedsięwzięciach. 
Pracujesz dla dobra ludzkiego rodzaju i setki innych podobnie 
myślących gatunków. W porządku, ja też to robię, na mój
skromny sposób. Założę się, o co chcesz, że cholernie dużo 
dowiedziałeś się z wykopalisk dostarczonych ci przez szabrowników. 
Więcej niż z przedmiotów dostarczonych ci przez wasze zespoły, tak 
dokładne i systematyczne. Nie przeszukują terenu na nasz sposób. 
Muszą zajrzeć pod każdy najmniejszy kamyczek. Przede wszystkim nie 
posiadają takiej intuicji jak my.
— Niewątpliwie nie przemieszczają się zbyt szybko i nie osiągają 
tak odległych celów jak wy to czynicie — przemówił Sovorov. — Ale 
z ich odkryć wytwarzamy sobie stopniowo logiczny obraz huma-noidów 
żyjących na tej planecie przed Wielkim Mrozem, jak to nazywacie. Z 
czasem te solidne fundamenty wiedzy dostarczą nam środków do 
poszerzenia wiedzy o Asgardzie i jego technologii. Mówiąc krótko, 
urządzenia, które wy, szabrownicy dostarczacie, mogą wnieść więcej 
do naszej wiedzy, niż bardziej ograniczone, ale logiczne 
informacje zebrane przez nasze zespoły badawcze. Na długi dystans 
nasze metody przyniosą jednak znaczniejsze zyski. Gdy opanujemy 
nowe technologie, wy wciąż jeszcze będziecie jak dzieci włóczące 
się w poszukiwaniu atrakcyjnych błyskotek. Przyjdzie czas, że nikt 
nie zechce tych świecidełek, ponieważ będziemy wiedzieli już 
wszystko, co miały nam do przekazania.
— Ale gdy ten czas nadejdzie — powiedziałem zuchwale — wciąż 
będziecie nadgryzali powierzchnię, tkwiąc najgłębiej na czwartym 
poziomie. Do tego czasu moja paczka znajdzie się w połowie drogi 
do jądra.
12
Roześmiał się. Był to śmiech mędrca skonfrontowanego z dawno 
skompromitowanym pomysłem. Tacy jak on drwili z Galileusza, 
naigrywali się z Krzysztofa Kolumba. Śmiali się też z całej kupy 
dziwaków, ale nie ma sensu spierać się o te sprawy. Gdyby nie 
optymizm geniuszy, to przede wszystkim nigdy nie osiągnęlibyśmy 
Asgarda.
Miałem jeszcze wiele innych nie cierpiących zwłoki spraw. Reszta 
dnia zeszła mi na dowiadywaniu się, czy któraś z nich posunęła się 
do przodu. Jak się okazało — żadna. Spędziłem jednak wiele czasu 
na dyskusjach i targach, zanim uznałem się za pokonanego.
Gdy człowiek nie znajduje nikogo gotowego dostarczyć mu 
potrzebnych gratów, to zaprawdę, pozostaje tylko jedna rzecz, jaką 
może uczynić. Przemyśleć wszystko i zmienić potrzeby. Były na to 
dwa sposoby. Na przykład, zrezygnować z działania w pojedynkę i 
przyłączyć się do któregoś z zespołów. Prawdopodobnie mógłbym 
zaoferować swoje usługi jednemu z tuzina koncernów utrzymujących 
swoich pracowników terenowych dobrze wyposażonych w sprzęt do 
przetrwania. Kłopot w tym, że byłbym tylko szeregowym 
pracownikiem. Gdyby mój zespół dokonał szczególnie doniosłych 
odkryć, wszyscy
13
członkowie otrzymaliby premię, ale o zawładnięciu znaleziskiem nie 
byłoby mowy. Nie chciałem jednak zrezygnować z marzeń o dokonaniu 
czegoś wielkiego. Nie szło tu o pieniądze, lecz o prestiż. 
Chciałem, aby ludzie rozpoznawali mnie na ulicy, aby istoty na nie 
znanych mi planetach wymawiały moje nazwisko z szacunkiem. 
Chciałem być bohaterem i żywą legendą. Nie jestem całkowicie pewny 
co do powodu, ale piekielnie tego pragnąłem. Wydawało mi się to 
ważniejsze od czegokolwiek innego.
Inny sposób na zredukowanie potrzeb to decyzja, że przynajmniej 
część ekwipunku będącego w moim posiadaniu przetrzyma jeszcze 
jedną wyprawę. Zyski z ostatniej wycieczki pokryły totalny remont 
mojej gabloty. Mogłem wiec bezpiecznie dotrzeć właściwie do 
każdego punktu, jaki tylko dusza zapragnie. Kłopoty zaczną się 
zapewne po opuszczeniu wehikułu i penetracji podziemi. Mój 
ocieplany kombinezon wciąż jeszcze zaliczał testy bezpieczeństwa, 
choć tak naprawdę był już stary i znoszony. Temperatura na 
dziennej stronie Asgarda jest znośna, ale na pierwszym poziomie 
podziemi rzadko przekracza punkt zamarzania. Na poziomie drugim 
panuje równa, przyjemna temperatura 140 stopni poniżej zera.
Jeszcze głębiej, na czwartym poziomie jest bez przerwy tylko 20 
albo 30 stopni powyżej zera absolutnego, jak gdyby Asgard był 
wciąż pogrążony w mrocznym obłoku, który planeta przebyła kilka 
milionów lat temu. Tak przynajmniej twierdził Sovo-rov i jego 
przyjaciele z ZKB. Oczywiście, chciałem
14
dotrzeć do czwartego poziomu, nawet jeszcze niżej, gdybym tylko 
potrafił zlokalizować przejście. Gdybym potrafił odnaleźć drogę, 
poszedłbym do samego jądra planety. Natrętna myśl, że wyprawa ze 
zdezelowanym ekwipunkiem była grą w rosyjską ruletkę z pistoletem 
o tylko jednej pustej komorze, nic opuszczała mnie. Jeśli się łazi 
po tlenowoazotowym śniegu, nic można sobie pozwolić, by kombinezon 
nawalał. Inaczej zamienicie się w sopel lodu w ciągu kilku minut, 
nawet jeśli kombinezon nie zawiedzie natychmiast.
Rozeszły się plotki, że jeśli was kiedykolwiek potem znajdą, 
pozostanie jeszcze nadzieja, by po rozmrożeniu wrócić do życia. 
Nic jest to jednak ryzyko na jakie poszedłby ktoś umiejący 
kalkulować. Widziałem dwie takie próby, w obydwu przypadkach 
skończyło się na cuchnącej papce. Nawet Tetrowie nie zawsze 
potrafią czynić cuda na zawołanie.
Oczywiście, nie chodziło tylko o kostium, miałem także kłopoty z 
zaopatrzeniem. Paliwo, pojemniki z gazem, żywność, woda - wszystko 
musiałem kupić. Moje możliwości płatnicze wpływały na czas, przez 
jaki pozwolę sobie pozostać na zewnątrz. To z kolei decydowało o 
prawdopodobieństwie złowienia czegoś wartego zachodu. 7awsze 
musiałem pamiętać o tym, że jeśli przywlokę nędzne odpady, nie 
pokryje to moich wydatków. Będę wtedy w jeszcze gorszej sytuacji, 
gdy zechcę wyruszyć znowu. Jeśli chciałem utrzymać się na 
powierzchni, powinienem wygrywać. Jedna porażka załatwiłaby mnie 
na dobre.
Oto dlaczego włóczyłem się po Skychain City, wypatrując faceta, 
który by zechciał na mnie postawić, zamiast od razu wyruszyć na 
pustkowie, a przedtem co do grosza wybulić kredyt na środki 
niezbędne do życia. Być może jestem hazardzistą, jak mniema, na 
przykład, Sovorov, ale na pewno nie głupcem. Nie zamierzałem 
postawić wszystkiego na jedną kartę, dopóki wszyscy na Asgardzie 
nie odeślą mnie z kwitkiem.
Tej nocy nikt nie zakłócił mojego snu. Dobrze się złożyło, gdyż 
była to ostatnia okazja, by dobrze się wyspać. Następnego poranka 
Sovorov poinformował mnie telefonicznie, że moje podanie o dotację 
na rynsztunek zostało odrzucone. Nawet nie zadał sobie trudu, aby 
przeprosić lub wyrazić współczucie. Stało się to jeszcze przed 
śniadaniem i byłem pewny, że już nic gorszego spotkać mnie nie 
może. Myliłem się. Właśnie umieściłem talerze w automatycznej 
zmywarce, gdy zabrzmiał dzwonek. Gdy otworzyłem drzwi, stanąłem 
oko w oko z dwoma Spirellyjczykami. W pierwszym odruchu chciałem 
zamknąć je z powrotem. Nie żebym miał coś przeciwko Spirellyj-
czykom jako takim, jednak obaj odziani byli w jaskrawe szaty 
głoszące wszem, że są samcami w wolnym stanie bez żadnej jeszcze 
pozycji. Sposobów, na jakie Spirellyjczyk może osiągnąć znaczącą 
pozycję w swoim klanie, jest wiele. Większość z nich wiąże się z 
wykończeniem kogoś. Tetrowie uważają około pięćdziesiąt gatunków 
za całkowicie barbarzyńskie. Homo sapiens to jeden z nich, a 
Spirellyjczycy to
16
drugi. Osobiście wydaje mi się, że Spirellyjczycy stoją trochę 
niżej od nas, ale jestem chyba uprzedzony.
Tak czy siak, pozwoliłem im wejść. Aby móc funkcjonować w miejscu 
takim jak Skychain City, gdzie setki humanoidalnych ras stykają 
się ze sobą, trzeba nauczyć się panować nad prymitywnymi 
odruchami.
— Moje nazwisko Haleb — przemówił jeden z nich. Jego oczy 
dokładnie i powoli lustrowały pokój. — Pan Mikę Rousseau, jak 
sądzę.
Wcale na mnie nie patrzył. Byłem na to przygotowany, to po prostu 
było oznaką uprzejmości. Jeśli się zdarzy, że jeden Spirellyjczyk 
zapatrzy się na drugiego choć przez kilka sekund, drugi uzna to za 
wyzwanie i groźbę.
— Zgadza się — potwierdziłem.
Mówił wyraźnie, ale to nie było bezpośrednio jego zasługą. 
Spirellyjczycy właściwie nie są podobni do Tetrów. Ich marmurkowa 
skóra miała błękitnoróżo-wy odcień. Na czaszce zarysowywały się 
wyraźnie dwa grzbiety, co upodabniało ich właściwie do jaszczurów 
o skrzydlatych hełmach. Tetrowie natomiast przypominali małpiatki 
o pyzatych pyskach i skórze jak nawoskowana czarna kora. Posiadali 
jednak podobnie zbudowane usta, płaskie podniebienia i zwinne 
języki.
— Obiło mi się o uszy, że szuka pan zajęcia — powiedział bez 
zająknięcia.
— Właściwie nie — odrzekłem obserwując uważnie jego młodszego 
kolegę, gdy ten zwrócił uwagę na
l Podróż do Centrurr
17
.
książki magnetyczne. Oznakowane były w angielskim albo francuskim, 
w zależności od języka w jakim były nagrane. Nie mógł zrozumieć 
tytułów, tym niemniej przyglądał się im bardzo dokładnie.
Próbuję wyskrobać wystarczającą ilość forsy na samotną ekspedycję. 
Nie chcę się wiązać z oficjalnymi poszukiwaczami.
Haleb wyszczerzył zęby w Spirellyjskim odpowiedniku uśmiechu, 
wpatrując się przy tym w jakiś nieokreślony punkt obok mojego 
ramienia.
Mam zamiar zorganizować własną ekspedycję oświadczył. W jej skład 
weszłoby pięć osób, wliczając także mojego młodszego brata Lenię 
skinął w kierunku swojego towarzysza. Dysponujemy wystarczająco 
dużym kapitałem, aby się dobrze wyposażyć. Nic ma jednak wśród nas 
żadnego doświadczonego przewodnika. Wydaje nam się głupotą 
wyruszać na pustkowia bez człowieka z odpowiednim doświadczeniem. 
Z czasem sami je zdobędziemy, ale jak na razie potrzebujemy 
pomocy. Pewna osoba poleciła pana.
Kto taki? zapytałem.
Funkcjonariusz z ZKB. Orientował się, że pańskie podanie o 
pożyczkę zostało odrzucone. Chciał wyświadczyć przysługę.
Musiał wiedzieć o tym przede mną wymamrotałem i zwróciłem się do 
Halcba: Musi pan mi dać czas na przemyślenie tej propozycji.
Są takie stworzenia, które nie uznają prawa do dyplomatycznej 
odmowy. Są skłonni uznać to za
18
obrazę. Haleb spojrzał na mnie spod oka wystarczająco długo, aby 
dać do zrozumienia, że ta odpowiedź nie zadowoliła go.
— Zaprosiłem pana do uczestnictwa w mojej wyprawie — powiedział 
chłodno. Pańskie wahanie można uznać za zniewagę.
— Nie zamierzałem pana obrażać — zapewniłem go uważając, aby nie 
dotknąć go zbyt natarczywym spojrzeniem.
— Myślę, że powinien pan zaakceptować moją ofertę — zauważył.
Och, mam jeszcze parę innych — zapewniłem go, kłamiąc w żywe oczy. 
— Rozpatrzę wszystkie.
Niech pan rozpatrzy je dokładnie powiedział z naciskiem. 
Niespodziewanie skinął na swojego brata, który wciąż wyrażał 
całkowicie nieuzasadnione zainteresowanie książkami magnetycznymi. 
Wyszli zamykając cicho drzwi za sobą.
Usiadłem na łóżku i zacząłem się zastanawiać, dlaczego los uwziął 
się na mnie. Ostatnią rzeczą jaką potrzebowałem, był zatarg ze 
Spirellyjczykiem. l tylko dlatego, że jakiś idiota z 7,KH 
przekonał go o potrzebie mego uczestnictwa w wyprawie, by la 
zakończyła się sukcesem. Jeżeli Haleb w to uwierzył, będzie 
próbował mnie zmusić. Spirellyjczycy przywiązują dużą wagę do 
postawienia na swoim.
Cholernie chciałem, aby ktoś mnie wysłuchał i pocieszył. W końcu 
zdecydowałem się udać do Są ula Lyndracha, a przy okazji przyjrzeć 
się bliżej tajemniczemu Myrlinowi.
19
4
Tak się niefortunnie złożyło, że Lyndracha nie było w domu. 
Dokładnie jak ja, mieszkał w jednopokojowej jednostce w budowli 
wzniesionej na wzór pszczelego ula, jednej z setek postawionych 
przez Tetrów na samym początku, gdy budowali bazę, która później 
rozrosła się i zamieniła w Sky-chain City. Nadzorca budynku nie 
widział go wychodzącego. Dokładnie mówiąc, to nie widział go od 
południa poprzedniego dnia, gdy ten wyszedł w towarzystwie 
olbrzyma. Jak zapewnił mnie uroczyście, olbrzym był o całą głowę 
wyższy od Lyndracha.-Ten z kolei o głowę przerastał mnie. Wydało 
mi się to nieprawdopodobne. Lyndrach miał ze dwa metry wzrostu. To 
było dużo w stosunku do dziewięćdziesięciu ośmiu procent 
humanoidalnej zbieraniny na Asgardzic. Pomyślałem, że jeśli tym 
olbrzymem był Myrlin, to stanowi wyjątkową ludzką istotę.
Udałem się do lokalnej spelunki Lyndracha, wiedząc, że spędzał tam 
sporo czasu. Wyglądało na bardzo prawdopodobne, że go tam zastanę, 
jak opowiada swojemu gościowi niesamowite rzeczy o Asgardzie i 
jego wnętrzu, o zaginionych urządzeniach, zamiast oprowadzania 
przybysza po Skychain City.
Jak oświadczył barman, Saul nie odwiedzał spelunki przez cały 
dzień i nigdy nic pokazywał się w towarzystwie wielkoludów. To 
właściwie mnie zadowoliło, ale pomyślałem, że równie dobrze mogę
20
strzelić sobie jednego. Gdy pociągałem ze szklaneczki, 
przypomniało mi się jeszcze coś.
Panie wezwałem barmana, który był Za-barańczykiem, jak mi się 
zdaje. Znasz pan Spirel-lyjczyka nazwiskiem Haleb? Ma braciszka 
Lemę.
Pytanie było niewinne. Jednak barmana odsunęło na parę dobrych 
kroków ode mnie.
— A co, jeżeli znam? odparował. Ściągnąłem brwi, nie 
oczekując obronnej reakcji.
— Coś nie pasuje z tym facetem? zapytałem podejrzliwie.
Nic mnie to nie obchodzi odrzekł Zaba-rańczyk.
— A kogo to obchodzi? — dopytywałem się, czując jak narasta we 
mnie niepokój.
Odwrócił się, aby zająć się innym klientem. Na odchodnym zdążył 
jeszcze wyjąkać: Guur. Dla nowicjusza nie znaczyło to nic, dla 
mnie oznaczało imię. Amara Guur vormyr. Niezbyt przyjemna osoba. 
Wręcz całkiem przeciwnie.
Jakbym nie miał dosyć zmartwień z Halebem. Jeśli naprawdę był na 
usługach Amary Guura, to znaczenie jego wizyty może się okazać o 
wiele większe, niż sobie dotychczas wyobrażałem. Nie przychodziło 
mi do głowy, z jakiego powodu Amara Guur interesuje się mną. Jeśli 
nawet istniała jakaś przyczyna, to było nieprawdopodobne, że 
wyjdzie mi to na dobre. Całkowicie nieprawdopodobne.
Gdy tak sobie pociągałem ze szklaneczki, zacząłem się zastanawiać, 
czy najlepszym wyjściem nie okaże
21
się opuszczenie Skychain City jeszcze przed wygaszeniem świateł. 
Opanowało mnie tak silne uczucie paniki jak nigdy przedtem. Nie 
było to przyjemne. O mały włos poddałbym się impulsowi, a wtedy 
cała opowieść wypadłaby o wiele krócej i prościej. Jednak 
przybycie innego ludzkiego rodaka, który podobnie jak Saul 
Lyndrach rozwijał swoje talenty w tej samej dziedzinie co i ja, 
odwróciło moją uwagę od obaw. Tym człowiekiem był Simeon Balidar.
Prawdę mówiąc, nie lubiłem za bardzo Balidara. Być może mieliśmy 
ze sobą zbyt wiele wspólnego. Zawsze węszył za informacjami o 
dochodowych miejscach. Oczywiście, jak wszyscy, ale Balidar wolał 
raczej spędzić trzy tygodnie na wychwytywaniu szczątek informacji 
o znaleziskach dokonanych przez innych, niż poświęcić dwa na 
odkrycie czegoś na własną rękę. Był rzeczywiście szabrownikiem 
podążającym śladami innych w nadziei zbicia majątku na ich 
wysiłku. Mimo wszystkich zastrzeżeń nigdy go nie unikałem. Nigdy 
też nie wdałem się z nim w sprzeczkę. Nie ma znaczenia, jak długo 
żyjecie wśród obcych istot, czy też jak blisko zaprzyjaźniacie się 
z członkami innych ras. Wciąż najważniejsze pozostanie dla was 
towarzystwo własnego gatunku.
Oto dlaczego Aleksander Sovorov, tak gwałtownie za zwyczaj 
wyrażający swoje niezadowolenie ze mnie, szczerze przyznałby, że 
jestem jego przyjacielem. Nie grało roli, czy ktoś lubił swoich 
bliźnich, czy nie. Prawdopodobnie nigdy nie poleciałby do gwiazd, 
gdyby ich kochał. Najważniejsze było, by utrzymy-
22
wać z przedstawicielami ludzkiego rodzaju poprawne stosunki. Mają 
czasami sporą wartość.
Balidar przywitał mnie z taką wylewnością, jak gdyby nikogo innego 
na świecie nie pragnął spotkać Zapytałem go o Saula Lyndracha, ale 
nie miał większego pojęcia niż ja, co się z nim stało. 
Wymieniliśmy parę zdań bez znaczenia. Nie kryłem w sobie żadnych 
tajemnic, których obawiałbym się zdradzić. W końcu postanowiliśmy 
przyłączyć się do karciarzy urzędujących w pokoju na zapleczu. 
Chciałem przerwać naszą rozmowę polegającą na wymianie nudnych 
banałów. Pozwoliło na to zajęcie, które odwróciło moją uwagę od 
niepewnej i kłopotliwej sytuacji, w jakiej się znalazłem.
Dwóch graczy było Zabarańczykami, pozostałym — Sleath. Wyglądało 
na to, że znali Balidara. Wszyscy zgodnie potwierdzali znajomość z 
Saulem Lyndrachem. Jednak żaden nie widział go ostatnio, ani też 
nie miał zielonego pojęcia, gdzie mógł się podziewać. Nie 
wiedzieli też nic o olbrzymach. Tak przynajmniej twierdzili.
Nie zbywało mi na forsie, toteż zamierzałem opuścić towarzystwo po 
tym, jak przegram skromną sumkę, którą na początku wyłożyłem na 
stół. Byłem przygotowany na porażkę. Gra zabaryjska miała dosyć 
proste zasady, ale wystarczająco skomplikowane, aby dać 
doświadczonym i zaprawionym graczom sporą przewagę.
Jak się jednak okazało, zacząłem wygrywać. Nie decydowała tu moja 
zręczność. Miałem po prostu
23
fart. Rozdanie po rozdaniu szła mi karta. Szczególnie martwiło to 
Sleatha. Raz, że stracił kupę forsy, dwa, że nie grał szczególnie 
źle. Mimo że nie był skłonny do zbytniego hazardu, przegrywał raz 
za razem. Nawet świętego wyprowadziłoby to z równowagi.
Zwielokrotniony początkowy wkład do gry piętrzył się teraz przede 
mną i poczułem się trochę zakłopotany. Nie żeby mnie naszła chętka 
na oddanie czegokolwiek z powrotem. Zauważyłem, że Sleath zaczął 
się zastanawiać, czy przypadkiem nie szachruję, a ja się 
cieszyłem, że większość mojej wygranej pochodziła z zagrywek 
innych. Balidar stroił sobie żarty z mojego szczęścia w kartach. 
Można było te żarty odebrać dwojako, ale nie rozumiałem, dlaczego 
Sleath mógłby mieć powody do złości, pomijając fakt, że nie lubił 
przegrywać. Ale kto w końcu lubi?
Niektórzy faceci, gdy zaczynają tracić, stają się ostrożni. Inni 
znowu idą na całość. Sleath należał do tych drugich. Zaczął 
częściej wchodzić, a jeśli tylko się dało, podnosił stawki. To 
tylko zwiększyło prawdopodobieństwo, że będzie dalej przegrywał. I 
tak też się stało.
Już pół godziny wcześniej wiedziałem, że nic obędzie się bez 
rozróby. Specjalnie mnie to nie przerażało. Było sprawą 
Zabarańczyków, aby powstrzymali swojego przyjaciela, gdy strzeli 
mu jakaś głupota do głowy. Jeżeli okazaliby się niemrawi, 
powinienem sam dać sobie radę i załatwić Sleatha. Byłem prawie 
pewny, że ten stwór nie widział na oczy swojej rodzinnej planety. 
(Ja zresztą też nie). Miał to jednak
24
zakodowane w genach. Był szczupły i zwinny, zaadaptowany do 
szybkiego poruszania się w otoczeniu o grawitacji wynoszącej 
cztery piąte ciążenia na Asgardzie. Aby poruszać się po Asgardzie, 
musiał nosić wspomagający ubiór, co było właściwie sztucznym 
zewnętrznym szkieletem. Nie mógł sobie pozwolić na angażowanie się 
w bójki. Szczególnie nie przeciwko komuś, kogo budowa była 
przypadkowo prawie doskonale przystosowana do wymagań As-garda.
Stracił głowę po tym, gdy kolejna przegrana ze mną doprowadziła go 
praktycznie do bankructwa. Sam był sobie winny, bo zagrał z taką 
subtelnością mniej więcej, jak człowiek w skafandrze próbujący 
wykonać taneczną figurę. Zwrócił się jednak do Zabarańczyków i 
skierował oskarżający palec na rozdającego w tej turze Balidara.
Szachrujecie — oskarżył nas. Jesteście ślepi, gracie pod siebie.
Balidar przez cały dzień podrzucał najlepsze karty swojemu 
kumplowi.
Zabarańczycy zreflektowali się i spojrzeli na leżące przed nimi 
stosy żetonów. Obaj przegrywali, ale tak niewiele, że ledwo 
starczyłoby tego na zapłacenie jednej kolejki drinków. Balidar 
przegrywał więcej niż ci dwaj razem wzięci.
Słuchaj powiedziałem pojednawczo - karty nic okazały tobie żadnych 
specjalnych względów i ty też nie oddałeś im takiego szacunku, na 
jaki zasługują. Jeśli poskromisz swój temperament, może los okaże 
się dla ciebie łaskawszy.
25
— Ty skurwysynu! — powiedział Sleath i wyciągnął nóż.
Zerwałem się z krzesła i chwyciłem je w dłonie. Zanim zdążył się 
zbliżyć, trzymałem je przed sobą w pozycji obronnej. Wystartował. 
Jedną nogą podbiłem jego przegub, a drugą wpakowałem w lewą gałę. 
Ryk, jaki wydał, był przepełniony bardziej wściekłością niż bólem. 
Pomyślałem, że dla zachowania dyskrecji muszę go zaprawić do 
reszty. Przywaliłem mu w łeb wystarczająco mocno, aby padł jak 
ścięty.
Drzwi za mną otworzyły się, a ja się odwróciłem. Oczekiwałem, że 
przestrzeń poza mną wypełniona będzie zaciekawionymi twarzami. 
Rzeczywiście, ale nie wyglądały na specjalnie zaciekawione. Były 
za to znajome. Jedna z nich należała do barmana, a dwie pozostałe 
do Spirellyjczyków: do Haleba i jego braciszka.
Wciąż trzymałem krzesło i zamiar postawienia go z powrotem 
momentalnie mi przeszedł. Zerknąłem na Balidara w oczekiwaniu 
moralnego poparcia. Gapił się w sufit, bezmyślnie tasując karty.
Haleb uparcie wpatrywał się we mnie. Nie wyrzekł ani słowa. Nie 
musiał.
— Witaj, Haleb — powiedziałem z takim spokojem, na jaki tylko 
mogłem się zdobyć. — Szukasz mnie? — zwróciłem się do jednego z 
Zabarań-czyków. — Wymień mi żetony na forsę, dobra?
Zabarańczyk nie ruszył nawet ręką. Barman zamknął drzwi, gdy Haleb 
i Lema weszli do środka. Wyglądało na to, że jestem zdany na 
siebie.
26
W pokoju nie było okien, a zresztą tetrańskie szyby są nie do 
zbicia. Jeśli miałem się wydostać z tej pułapki, musiałem przejść 
obok niego, a raczej po nim.
— Największą ludzką wadą jest barbarzyństwo — powiedział Haleb, 
czysto akcentując parole. — Są złośliwi i nie okazują respektu 
zwyczajom obcych ras. Nie mają żadnego poczucia honoru.
Nie mogłem się opanować i spojrzałem znowu na Balidara. Ten jednak 
unikał mojego wzroku. Wyglądało na to, że niektórzy ludzie mają 
rzeczywiście swoje wady. Balidar wystawił mnie do wiatru.
— Morderstwo nie może ci ujść na sucho — kontynuował Haleb. — Nie 
tutaj. Tutaj panuje prawo, a prawo musi być przestrzegane. Inaczej 
życie we wspólnocie nie byłoby możliwe.
Wciąż się na mnie gapił, ale nie wykonał żadnego podejrzanego 
ruchu.
Sleath przewrócił się na drugi bok, jęcząc przy tym. Jak na 
zamordowanego, wykazywał dużo energii.
— Wymień te przeklęte żetony — powiedziałem ostrym tonem.
Tym razem Zabarańczyk trzymający bank zareagował i zaczął 
przeliczać żetony. Nie spieszył się zbytnio, gdy tymczasem reszta 
stała jak skamieniała. Rozlegał się tylko brzęk żetonów, a potem 
szelest tetrańskich banknotów, oficjalnego środka płatniczego w 
Skychain City.
Zanim zdążyłem zgarnąć gotówkę, Sleath przy-
27
szedł do siebie. Właśnie próbował usiąść, a kiedy ujrzał, że 
zgarniam forsę, sięgnął po nóż leżący na podłodze koło nogi 
stołowej. Nie miałem żadnych trudności, aby przydepnąć mu palce, 
gdy sięgał po broń.
Wtedy do akcji wkroczył Haleb.
Walka ze Spirellyjczykiem to całkiem inna sprawa niż bójka ze 
Sleathem. Haleb był tak samo doskonale przystosowany do grawitacji 
jak ja. W dodatku był wyszkolony w ręcznych rodzajach walki 
praktykowanych przez jego lud. Krzesło trzymałem wciąż w lewej 
ręce. Zaatakowałem przeciwnika zebrawszy wszystkie siły, na jakie 
mogłem się zdobyć. Oczywiście, oczekiwał tego. Odparował uderzenie 
w ten sposób, że dwoma łapami uchwycił krzesło, dodał własną siłę 
do siły mojego uderzenia. Musiałem wypuścić broń, jeśli nie 
chciałem fiknąć koziołka i wylądować na ścianie.
Trzymając w prawej ręce banknoty, dałem nura w kierunku drzwi. 
Haleb podciął mnie, a jego braciszek Leina wymierzył zgrabny cios 
w szyję. Upadłem na kolana oszołomiony, ale wciąż świadomy 
sytuacji i próbowałem znów rzucić się do przodu. Moje ramię 
uderzyło o zatrzaśnięte drzwi, które jednak ani drgnęły. 
Usztywnione palce zacisnęły się na mojej szyi, szukając arterii.
Zanim straciłem przytomność, zdążyłem pomyśleć, że ktoś 
przeprowadzał badania nad ludzką anatomią.
28
Gdy przyszedłem do siebie, miałem cholernego kaca. Zalatywało ode 
mnie jakimś aromatycznym alkoholem. Bóg jeden wie dlaczego. Wydało 
mi się lo trochę dziwne, potrzebowałem jednak czasu, aby sobie 
przypomnieć, że wcale nie piłem. Śmierdziałem też jak kupa gnoju, 
tak mocno, że wrażliwego człowieka mogło to doprowadzić do torsji.
Otworzyłem oczy i w tym samym momencie jaskrawe światło oszołomiło 
mnie. Pospiesznie mrugnąłem z tuzin razy, zanim oczy przywykły. 
Gdy w końcu byłem zdolny do rozejrzenia się, stwierdziłem, że 
znajdowałem się w celi. Była nienagannie czysta, a jedną ze ścian 
stanowiła szyba. Szkło mieniło się od błysków odbitego światła. 
Znać było w tym tetrańską rękę.
Zwlokłem się z nisko zawieszonej pryczy i próbowałem stanąć. Udało 
mi się za trzecim razem. Szklana ściana stanowiła jedność z 
wyjątkiem siatkowej płytki na wysokości głowy, skąd płynął 
strumień świeżego powietrza. Wziąłem kilka głębokich wdechów, a 
potem zacząłem walić pięściami w szybę. Minęło kilka minut, zanim 
pojawił się strażnik. Był to, oczywiście, Tetr, ubrany jak 
przeciętny tetrański urzędas państwowy.
Która godzina? zapylałem. Dziewięćdziesiąt po 
trzydziestej drugiej odparł.
Oznaczało lo, że przckimałem całą noc.
29
— Jak się tutaj dostałem?
— Policja pana dostarczyła.
— Skąd właściwie?
— Nie jestem pewny. Czy chciałby pan, abym spojrzał na raport 
policjanta, który dokonał aresztowania? — mówił łagodnie i z 
zainteresowaniem, niezawodnie uprzejmy.
— Proszę się nie kłopotać — powiedziałem. — Czy pamięta pan, o co 
się mnie oskarża?
— Morderstwo — odrzekł — przypuszcza się, że zamaltretował pan 
Sleatha na śmierć.
Jęknąłem. Nie zawracałem sobie głowy okrzykami: to kłamstwo, czy 
też: wrobili mnie. Nic by to nie pomogło. Strażnik po prostu 
poinformowałby mnie, że będę traktowany jak niewinny, dopóki wina 
nie zostanie udowodniona.
— Czy mógłby pan skontaktować mnie z adwokatem? — zapytałem.
— Oczywiście — powiedział. — Czy ma pan na myśli jakiegoś 
określonego adwokata?
— Nie znam żadnego — oświadczyłem. — Czy zechciałby pan 
zatelefonować do Aleksandra Sovo-rova z ZKB i poprosić go o radę? 
Z pewnością zna ich z tuzin.
— Uczynię to — obiecał strażnik. — Czy jest jeszcze ktoś, kogo mam 
zawiadomić?
— Tak. Niejaki Saul Lyndrach — odpowiedziałem. — Niech pan go 
poprosi, aby mnie odwiedził. Będę potrzebował wszelkiej pomocy. 
Mógłby przynieść mi pan wody do picia?
30
— Oczywiście. Czy chciałby pan także coś zjeść?
— Nie teraz. Chętnie natomiast pozbyłbym się smrodu idącego z tej 
ohydnej bryji, którą wlano we mnie, gdy byłem nieprzytomny.
— Za przegrodą z tyłu jest prysznic. Jest także maszyna czyszcząca 
ubrania. Czy mam udzielić panu instrukcji, jak obsługiwać te 
urządzenia?
Znużony potrząsnąłem głową.
Strażnik odszedł. Mówi się, że tetrańskie więziennictwo bazuje na 
wysokiej etyce, że traktują przestępców w najbardziej humanitarny 
sposób w całej Galaktyce. Więzienie jest całkiej przyjemnym 
miejscem dla kogoś oczekującego na rozprawę. Jedyny kłopot w tym, 
że nie przebywa się tam dłużej niż kilka dni. Nie jest 
przeznaczone dla skazanych kryminalistów.
Gdy napiłem się wody, umyłem i wyczyściłem ubranie, poczułem się 
jak nowo narodzony. Jedyny kłopot w tym, że im lepiej się czułem, 
tym bardziej świadomy byłem powagi sytuacji, w jakiej się 
znalazłem. Byłem w pułapce bez wyjścia. Najwyraźniej wszystko co 
wydarzyło się poprzedniego dnia, nie wydarzyło się przypadkowo. 
Haleb i Balidar maczali ręce w spisku, którego celem było 
wrobienie mnie za morderstwo.
A poza nimi, jeśli rozpoznałem poprawnie szept barmana, krył się 
Amara Guur. Nie miałem najmniejszego pojęcia, dlaczego 
zainteresował się moją personą. Wiedziałem jednak aż za dobrze, że 
nie wyjdzie mi to na dobre, obojętnie z jakiego powodu
31
to robił. Zbyt wielu facetów, którymi zainteresował się Amara 
Guur, skończyło na cmentarzu.
Mój adwokat pokazał się za dziesięć czterdziesta pierwsza. Zasypał 
przeprosinami mającymi wyjaśnić jego spóźnienie. Z przykrością 
wyjaśnił, że okazało się niemożliwym dotarcie do Saula Lyndracha, 
który najwyraźniej przepadł bez wieści.
Była to, oczywiście, jego osobista sprawa, ale z drugiej strony 
Tetrowie poszukiwali go w związku z ludzką istotą o nazwisku 
Myrlin, za którą był odpowiedzialny.
Prawnik nazywał się Zcnnala-238. Był, oczywiście, Tetrem.
Dowody oskarżenia są już w aktach oświadczył. Pozostaje jedynie 
przygotować pańską obronę. Oczywiście, potrzebuję pańskiej 
współpracy na każdym etapie. Wydaje mi się jednak, że ostatnia 
szansą na pomniejszenie wagi przestępstwa, jest powoływanie się na 
niezdolność rozpoznawania spowodowaną alkoholowym upojeniem.
Akurat, do cholery powiedziałem ja tego nie zrobiłem.
Jest mi bardzo przykro odpowiedział ale nie zdawałem sobie sprawy, 
że ten fakt jest dyskusyjny. Czy mógłby pan wyjaśnić swoimi 
słowami, co dokładnie zdarzyło się krytycznego dnia.
Opisałem szczegółowo całe wydarzenie. Przekazałem mu też moje 
podejrzenia tyczące spisku.
Ta relacja różni się dość znacznie od sprawozdania zdanego przez 
wszystkich innych świadków
32
oświadczył Zennata-238 tetrańskim odpowiednikiem zaniepokojonego 
tonu. Simeon Balidar przyznał, że rzeczywiście oszukiwał wspólnie 
z panem. Karty używane w grze zostały złożone do depozytu jako 
dowód. Oznaczone były strategicznie rozmieszczonymi plamami 
tłuszczu. Balidar, dwóch pozostałych graczy i Spirellyjczycy 
twierdzą zgodnie, że ciosy zadane przez pana były bezpośrednią 
przyczyną pęknięcia jego czaszki i w efekcie zgonu. Nic ma 
natomiast w ich zeznaniu najmniejszej wzmianki o nożu. Także 
niejaki Haleb doznał obrażeń cielesnych. Dokonano sporych szkód w 
wyposażeniu pomieszczenia, w którym odbyła się awantura. 
Prokuratura ustaliła, że od pewnego czasu próbował pan uzyskać 
pieniądze na zakup ekwipunku w celu odbycia odkrywczej ekspedycji 
do podziemi. Ustalono też, że odrzucił pan propozycję pracy 
złożoną przez Haleba, oświadczając, że jest w stanie uzyskać 
potrzebną sumę na własną rękę. Za jedyną rzecz jaką mógł mieć pan 
na myśli, przyjęto zamiar zdobycia pieniędzy, oszukując w kartach 
przy pomocy swojego wspólnika Balidara. On to potwierdza. Będzie 
niezmiernie trudno obalić w jakikolwiek sposób takie zeznanie. 
Wygląda na to, że wszyscy świadkowie są niezwykle jednomyślni.
I"ak wygląda powiedziałem głucho. Jest to niezwykle spójny i 
przemyślany stek kłamstw. Ktoś zadał, sobie sporo trudu, aby to 
wymyślić.
Ależ, panie Rousseau, w jakim celu? W jakim celu ktokolwiek 
posuwałby się do popełnienia mor-
derstwa, by pana skazano za zbrodnię? Jeżeli kryje się za tym 
spisek, musi istnieć jego przyczyna. Ale jaka?
To, oczywiście, było główne pytanie tego teleturnieju. Bez 
odpowiedzi na nie nawet najbardziej litościwy i ufny Tetr w całej 
Galaktyce mi nie uwierzy.
— Może uda się panu odkryć jakieś konszachty łączące Balidara i 
Haleba? Przypuśćmy, że uda nam się wykazać, w taki czy inny 
sposób, ich powiązania z Amarą Guurem.
Tetr potrząsnął głową.
— Nawet jeśli nam się uda, to żeby udowodnić istnienie spisku, 
potrzeba czegoś więcej niż wykrycie faktu, że dana grupa świadków 
zna się wzajemnie. Powtarzam, z jakiego powodu Amara Guur, czy też 
ktoś inny, pragnąłby, aby skazano pana za morderstwo?
—- No więc —- powiedziałem myśląc tak szybko, jak tylko potrafiłem 
— nie chodzi tu o coś, co mogłem mu uczynić. Nie ma powodów, dla 
których ktoś chciałby zemścić się na mnie. Jeśli powód nie leży w 
przeszłości, to musi znajdować się w przyszłości. Guur chce 
wykorzystać wasz pokrętny system karny, aby w końcu mieć mnie na 
swoich usługach. Tetr jest tak samo postępowy w traktowaniu 
osądzonych kryminalistów jak w traktowaniu oskarżonych, ale 
jeszcze nie skazanych. Tak się przynajmniej mówi. Faktycznie, 
wszystkie przestępstwa przyjmowane są jako dług w stosunku do 
społeczeństwa, dług, który
34
musi być spłacony, konkretnie osobom poszkodowanym. W wypadku 
śmierci prawo do odszkodowania mogą rościć związani z ofiarą 
zabójstwa: rodzina, pracodawca itd. Gdybym został skazany, sąd 
zadecydowałby o sposobie wynagrodzenia szkód w zależności od mojej 
sytuacji. Za morderstwo nie można było wykręcić się grzywną, gdyż 
umożliwiłoby to zasobnym w gotówkę bezkarność. Automatycznie 
skonfiskowano by wszystkie moje zasoby pieniężne, a i tak chciano 
by jeszcze. To jeszcze trzeba by wypracować. Mógłbym zatrudnić się 
u Tetrów, wykonując pracę, która okazałaby się z pewnością ciężka 
i nieprzyjemna. O stawce decydowaliby, oczywiście, oni. Spłaciliby 
całkowicie mój dług, a ja byłbym zmuszony odrobić tę sumę wraz z 
procentami, których wysokość również ustaliliby oni.
Na Ziemi istnieje na to określenie. Nazywa się to niewolnictwem. 
Tetrański odpowiednik nie niesie właściwie takich emocjonalnych 
skojarzeń. Jedynym wyjściem z sytuacji byłoby podobnie niewolnicze 
związanie się z kimś innym. Z kimkolwiek, kto zaoferuje kontrakt 
za twoje usługi. Umowy muszą być w zgodzie z określonymi 
przepisami, bo nawet niewolnicy mają prawa dotyczące ich 
traktowania. Są one jednak dosyć elastyczne. Tak więc, gdybym 
został skazany, przysługiwałoby mi prawo do akceptacji oferty z 
jakiegokolwiek źródła zdolnego do natychmiastowego spłacenia 
mojego długu w całości w zamian za przepracowanie określonej 
liczby dni, albo raczej lat, wykonując określony rodzaj pracy.
35
Istnieje jeszcze inny wybór, przynajmniej w teorii, a jest to 
odmowa podporządkowania się. Nikt cię nie zmusi do pracy, jeśli 
odmówisz jej wykonywania. Wtedy oni zdejmują białe rękawiczki. 
Tetr wprowadza cię w stan uśpienia, potem używa twego ciała jako 
fabryczki produkującej różnorodne związki organiczne, a nawet 
wirusy. Jeżeli nie chcesz działać jak człowiek, zapracujesz na 
wszystko jako maszyna. To zabiera więcej czasu, a kiedy odsłużysz 
swój wyrok, przeważnie nie jesteś już tym samym człowiekiem, 
którym byłeś kiedyś. Niewielu ludzi wybiera tę drogę, chociaż 
niektóre istoty mające interesujące systemy metaboliczne są tak 
bardzo poszukiwane, że w ten sposób udaje im się ujść z o wiele 
krótszym wyrokiem.
W każdym razie łatwo jest dostrzec znaczenie tego wszystkiego. 
Jeżeli jesteś szczególnie podstępnym facetem i jeżeli szczególnie 
zależy ci na pozyskaniu innego faceta, to możesz rozważyć 
wrobienie go w szczególnie ohydne przestępstwo. Potem zaoferujesz 
mu umiarkowanie korzystny przymusowy kontrakt, wiedząc, że inne 
propozycje będą mniej pociągające. Oczywiście, jeśli domyśli się, 
że to ty go wrobiłeś, napluje ci prawdopodobnie w twarz bez 
względu na konsekwencje. Ale musiałby być uparty jak osioł, gdyż 
Tetrowie żądaliby ze dwadzieścia lat, a ty tylko dwa.
- Wciąż nie rozumiem powiedział Zennata--238 w jakim celu Amara 
Guur potrzebuje pana usług. W Skychain City są setki szabrowników. 
Dlaczego chce akurat pana?
36
Na tym właśnie polegał cały kłopot. Teoria potwierdziłaby się w 
praktyce, gdybym mógł tylko wydedukować powód, dla którego Amara 
Guur potrzebowałby mnie tak cholernie, by spreparować morderstwo i 
złowić mnie na haczyk.
Trudno było doszukać się w tym wszystkim większego sensu. 
Spojrzałem na Zennatę-238 i zrozumiałem, że on nie widzi w tym 
niczego rozsądnego. Zbyt uprzejmy, aby to powiedzieć wprost, w 
głębi serca był na sto procent przekonany, że jestem winny jak 
wszyscy diabli.
Czy można temu się dziwić?
Niewolnictwo to ohyda	powiedziałem. - Nie powinno tolerować 
się go w żadnym cywilizowanym społeczeństwie.
Właśnie obejrzałem w telewizji moją rozprawę. Wyglądało na to, że 
Zennata-238 odstawił raczej bezbarwne przedstawienie. Tak naprawdę 
jednak nie wierzyłem, że ktoś inny zrobiłby to lepiej. Nie 
potrzebuję dodawać, że wysoki sąd uznał mnie winnym. Odwołanie 
rozpatrzono i odrzucono w ciągu kilku minut. Teraz musiałem 
odczekać ustawowe trzy dni, żeby ktoś mógł mnie wykupić. Grałem w 
karty ze strażnikiem, zwanym Aquila-69. O znaczonych kartach nie 
puścił pary. Zważcie, że używaliśmy jego
37
sprzętu i on zwyciężał. Graliśmy bez pieniędzy, dla wprawy.
Jak się traktuje kryminalistów na twojej rodzinnej planecie? — 
zapytał.
Powiedziałem mu.
Roześmiał się.
— Oczywiście, zdaję sobie sprawę, że wszystko co my, niższe 
gatunki robimy, wam wydaje się barbarzyńskie — powiedziałem. — 
Powinno jednak do was dotrzeć, że czasami sprawy mają się całkiem 
odwrotnie. Niektóre wasze zwyczaje są dla nas nie do przyjęcia. U 
nas niewolnictwo zostało zniesione przed ponad czterystu laty.
— To tylko udowadnia, jak zacofana jest wasza kultura — 
odpowiedział. — Jest cała kupa rzeczy, które powinniście odrzucić. 
Rezygnacja z nich potwierdziłaby, że osiągnęliście jednak pewien 
poziom oświecenia. Takie wojny, na przykład. Wiem jednak 
dokładnie, że nie tylko nie w głowie wam zarzucić je, na dodatek 
twoi pobratymcy są zaangażowani w międzyplanetarną wojnę przez 
prawie cały czas, odkąd zaczęliście używać gwiazdolotów.
—- Takie są pogłoski — przyznałem — mówisz jednak nie na temat. To 
wasze postępowanie trzeba poddać w wątpliwość, nie nasze. Kibluję 
tutaj w oczekiwaniu na ofertę wykupienia. Jeżeli nikt się nie 
zgłosi, automatycznie zostanę skierowany do przymusowej pracy w 
charakterze, jaki uznacie za stosowny. Albo to, albo zamienicie 
mnie w królika doświadczalnego o nieświadomym umyśle na dwa-
38
dzieścia lat. Wydaje mi się, że to dosyć nieprzyjemna sytuacja. 
Nie powinno się poddawać kogokolwiek podobnym praktykom.
Aquila-69 wzruszył ramionami.
— To konieczne. Nie tylko konieczne, ale nawet nieuniknione. 
Tetrowie mają dzięki temu okazję przebadać historyczny rozwój 
tysięcy humanoidal-nych kultur. Zachodzi pewna prawidłowość w 
zebranych informacjach, które naukowcy przeanalizowali i 
wyjaśnili. Istota społecznych stosunków istniejących w 
humanoidalnym społeczeństwie opiera się w przeważającej mierze na 
technologii będącej w posiadaniu tej kultury. Ekonomiczna podstawa 
jej egzystencji zmienia się pod wpływem rozwoju techniki. Na samym 
początku, gdy nie istnieje jeszcze żadna technologia warta 
wzmianki i zajęcia wszystkich przedstawicieli, rasy poświęcone są 
sprawie utrzymania się przy życiu, nie tworzą się jeszcze żadne 
złożone społeczne organizacje. Podstawowymi grupami są rodziny 
bądź też plemiona. Brutalna siła zastępuje polityczną władzę.
Gdy wiedza osiągnie stan pozwalający relatywnie małej grupie 
pracowników, trudniących się uprawą roli, wyprodukować 
wystarczającą ilość żywności, aby nakarmić dwukrotnie 
liczebniejszą ludność, stwarza to warunki do powstania miast, a co 
za tym idzie innych, bardziej złożonych organizmów. Władza 
polityczna jest zawsze całkowicie związana z opanowaniem gruntów 
uprawnych. Dzieje się tak dlatego, że ten kto trzyma pieczę nad 
ziemią, kon-
39
troluje także wytwarzane przez nią nadwyżki żywności. A one 
właśnie są podstawą utrzymania mieszkańców miasta.
Kiedy wiedza osiągnie jeszcze wyższy poziom, pojawiają się coraz 
bardziej złożone technologie, maszyny przejmują większość spraw 
związanych z produkcją dóbr. Rolnictwo staje się wydajniejsze, a 
miasta rozrastają się. Pojawiają się fabryki. Istoty kontrolujące 
maszyny osiągają większą polityczną władzę, pozwalającą im na 
współzawodnictwo z posiadającymi władzę z tytułu kontrolowania 
gruntów. To jest właśnie stopień w rozwoju historycznym, którego 
twoja cywilizacja aktualnie doświadcza. Tobie, oczywiście, się 
wydaje, że to już koniec przemian. Jeśli masz jednak wyobraźnię, 
pojmiesz, że tak nie jest. Wy za to jesteście wiecznie zajęci 
kłótniami o to, komu należy się panowanie nad ziemią czy maszynami 
albo też, która polityczna instytucja powinna je przejąć. My znamy 
już przebieg historii wychodzący poza wasz barbarzyński okres. 
Jednak gdy chcemy wam to wyjaśnić, nawet nie słuchacie. Jest to 
takie oczywiste, ale wy, barbarzyńcy, jesteście powszechnie znani 
z głupoty i braku logiki. Tym co wyniknie z waszego obecnego stanu 
rozwoju cywilizacji, a prawdopodobnie wyłania się już teraz i 
moglibyście to dostrzec, gdybyście tylko potrafili, jest nowy 
system stosunków społecznych. Tak jak feudalizm zastąpiono 
kapitalizmem, tak samo kapitalizm zostanie wyparty przez 
niewolnictwo. To jest nieuniknione. Wasza technologia już 
właściwie rozwinęła się
40
do tego stopnia, że zaopatrzenie w nieograniczoną energię jest 
wykonalne. Odkąd opanowaliście energię podstawową i odkryliście 
drogę do międzygwiezdnych podróży, sprawa kontroli Ziemi przestała 
mieć jakiekolwiek realne znaczenie. Jednak głupie terytorialne 
wojny przeciw waszym barbarzyńskim sąsiadom udowadniają, że jednak 
nie potrafiliście tego zrozumieć. Podobno posiadacie teraz 
mechaniczną siłę wystarczającą do osiągnięcia nadprodukcji. 
Żyjecie więc w materialnym dobrobycie. Z tego co mi wiadomo, w 
twoim świecie prawdopodobnie niektórzy ludzie głodują. Jeśli tak, 
przecież nie jest to konieczne. Na planetach zarządzanych przez 
Tetrów w żadnym wypadku nie spotka się głodujących istot. Tak więc 
kontrola nad maszynami przestała odgrywać kluczową rolę w walce o 
władzę polityczną. — Zatem co pełni kluczową rolę we władzy 
politycznej?
Powiem ci: decyduje o niej panowanie nad innymi jednostkami, 
kontrola pracy wykonywanej dla dobra innych. Prawdę mówiąc, to był 
zawsze kluczowy element politycznej władzy, to stanowi polityczną 
władzę, ale na prymitywnym etapie społecznego rozwoju jest 
osiągana pośrednio, poprzez zastosowanie różnych środków. W 
ostatniej fazie nie istnieją już żadne zastępcze środki. Końcowy 
wynik osiągany jest bezpośrednio. Wszystkie społeczne stosunki 
przybierają zinstytucjonalizowane formy funkcjonujące na zasadzie 
oddania jednostce kontroli nad pracą innego. Pieniądz oznacza 
bardziej samą pracę
41
niż produkt. Wszystkie zobowiązania zaciągnięte przez członków 
społeczeństwa, obojętne, czy dobrowolne, czy też przymusowe, muszą 
zostać wykonane poprzez umowę o pracę. Jak inaczej można spłacić 
dług w społeczeństwie dobrobytu, jeśli nie przez sprzedanie siebie 
samego? Nie ma się nic innego do oferowania. Jeśli chcesz, możesz 
nazwać to niewolnictwem, ale to i tak będzie nieuniknione. Takie 
jest przeznaczenie wszystkich humanoidalnych społeczeństw.
To fascynująca teoria — powiedziałem. W żadnym 
stopniu nie poprawia mi to jednak humoru.
- Nazywamy to teorią materializmu dialektycznego — oświadczył 
Aquila-69, sumując punkty z jeszcze jednej gry.
Wydaje mi się, że istnieje coś podobnego na mojej planecie 
powiedziałem.
Zaśmiał się.
— Jacy śmieszni jesteście wy, barbarzyńcy odpowiedział. — Wszyscy 
tacy sami. Opowiadamy o odkryciach i jeśli nie jest to sprzeczne z 
waszą wiedzą, próbujecie nam wmówić, że doszliście do tych samych 
wniosków. Czyż nie widzicie, jakie to absurdalne? Tylko poprzez 
skomplikowane porównania historii niezliczonych humanoidalnych ras 
można się było pokusić o empiryczne uogólnienie. Jak więc 
moglibyście stworzyć taką teorię bez obserwacji rzeczy wspólnych 
setkom różnych przypadków?
42
Wciąż twierdzę, że wytworzenie sytuacji, w której jestem zmuszony 
zaprzedać siebie po najniższej cenie, jest pogwałceniem moich praw 
jako rozumnej istoty powiedziałem wycofując się na pierwotną 
pozycję. Dyskusji z Tetrem nie można rozstrzygnąć na swoją 
korzyść. Jest to po prostu niemożliwe.
A ty znów swoje	powiedział Aquila-69 — jeżeli nie"potraficie 
przekonać o autorstwie jakiejkolwiek teorii, po prostu nie chcecie 
o niej słyszeć. Jesteście uparci jak głupcy i tyle. Jeśli uważacie 
nas za takich zacofanych, może pasowałoby wam, aby rządzili tutaj 
vormyrowie.
— - Yormyrowie rządzą tutaj jak jasna cholera — powiedziałem mu, 
chociaż przekleństwa wymówiłem w ojczystym języku. W 
pangalaktycznyin parole takie słowa nie istnieją. -— Może 
oficjalnie rządzicie wy, ale Amara Guur sprawuje władzę nad 
zorganizowaną przestępczością. Wy mnie aresztowaliście, 
osądziliście i skazaliście, ale to Amara Guur wrobił mnie w to. 
Jesteście tylko narzędziem w jego grze. Dlatego właśnie narzekam.
Tym razem był na tyle przyzwoity, że nie roześmiał się. Zbył uwagę 
milczeniem, nie biorąc jej poważnie. Mam nadzieję, że nie pogniewa 
się pan powiedziałem --— ale jest jedna rzecz dotycząca was, 
Tctrów, której do końca nie rozumiem. Dlaczego właściwie jesteście 
oznakowani numerami, a nie posiadacie imion?
Czascin trzeba mieć się na baczności, zadając
43
obcym istotom osobiste pytania tego rodzaju. Przypadkowo można 
śmiertelnie obrazić któregoś z nich, spostrzegając, że ich 
najświętsze obyczaje są dosyć pokrętne. Tetrowie jednak nie są 
specjalnie obra-żalscy.
— Stosujemy numery identyfikacyjne z dokładnie przeciwnych 
powodów, dla jakich większość gatunków odrzuca zapis liczbowy i 
żąda imion — gładko odpowiedział. — Obawiacie się zatracenia 
własnej osobowości. Jesteście zaniepokojeni, aby nie stać się nic 
nie znaczącą jednostką w wielkiej społecznej całości. Mówiąc „stać 
się", mam oczywiście na myśli „stanie się" według waszego 
pojmowania tej rzeczy. Natomiast my odmawiamy zgody na imiona, 
ponieważ obawiamy się utraty naszego poczucia wspólnoty, naszej 
przynależności do większego zbioru. Obawiamy się, że inaczej 
staniemy się nic nie znaczącymi jednostkami wyobcowanymi z 
otoczenia. W tym wypadku „stanie się" oznacza „stanie się" według 
naszego pojmowania rzeczy. Wszystko jest kwestią interpretacji 
sytuacji. Obiektywny opis sytuacji nie ma większego znaczenia, bo 
przecież zawsze jesteśmy jednostkami i jednocześnie członkami grup 
w konkretnych gatunkach. Czy to jasne?
— Wygląda mi to na wielką bzdurę — rzekłem.
— W chwilach egzystencjalnego kryzysu podtrzymuje mnie na duchu to 
— powiedział — że mimo wszystko musimy być przy zdrowych zmysłach. 
Dopiero wtedy gdy zgadzasz się z nami, zaczynamy się martwić.
44
Jak już wspomniałem, z Tetrem nie można wygrać dyskusji. W tym 
momencie nasza podnosząca na duchu rozmowa została przerwana, gdyż 
rozległ się sygnał z ręcznego telefonu mojego partnera. Popatrzył 
na ekranik, a potem spojrzał na mnie.
— Wygląda na to, że ktoś pragnie zaoferować ci kontrakt — 
powiedział.
— A jednak!
zecz jasna nie oczekiwałem, że Amara Guur .przybędzie we własnej 
osobie. Prędzej spodziewałem się Haleba, który przecież już 
próbował skłonić mnie do współpracy na sposób bardziej 
odpowiadający regułom. Po krótkim namyśle uznałem jednak, że 
ponieważ był jednym ze świadków na moim procesie, przez pewien 
czas będzie się trzymał z dala ode mnie.
Osobą, która faktycznie się pojawiła, aby złożyć mi ofertę, jak 
przypuszczano, nie do odrzucenia, była niejaka Jacinthe Siani, z 
pochodzenia Kythnajka.
Wszystkie humanoidalne rasy galaktycznej wspólnoty są mniej lub 
bardziej podobne do siebie. Wszystkie dysponują parą nóg, rąk, 
jedną głową i sposobem do jako takiego porozumiewania się. To 
wszystko jednak wciąż pozwala na ekscentryczne ułożenie organów 
zmysłów, rodzaj skóry itd. Powstały różne
45
systemy klasyfikacyjne polegające na zróżnicowanych ocenach 
ważności podobieństw i różnic. Upraszczając całą sprawę, można 
powiedzieć, że istnieje z pół tuzina obcych gatunków tak bardzo 
zbliżonych do rodzaju ludzkiego, że nie byłoby perwersją 
współżycie z ich kobietami. Do tej małej, ale doborowej kategorii 
należą także Kythnajczycy. Powstrzymam się od żartów o nich i im 
podobnych.
Jacinthe Siani była wystarczająco piękna, aby myśl o wykorzystaniu 
jej uczynić nie tylko znośną, ale nawet wyjątkowo atrakcyjną. Jej 
skóra miała lekko-zielonkawe zabarwienie. Pomijając ten szczegół, 
mogłaby uchodzić za kobietę z wyspy Bali. Nie miała jednak 
spiczastych uszu, a ja to bardzo lubię.
— Wraz, z upływem czasu odezwałem się do niej — moja sytuacja 
wygląda na coraz bardziej surrcalislyczną. Amara Guur zadaje sobie 
naprawdę sporo trudu, czyż nie? Najpierw Haleb mnie znokautował, a 
teraz ty przychodzisz pogłaskać. Wiesz, on chyba jednak przesadza.
Nie mam pojęcia, o co ci chodzi zamruczała. Jej łagodny, 
niski głos był bardzo przyjemny.
Tak. Nie przypuszczam, że masz pojęcie powiedziałem. 
Spróbuję zgadnąć. A więc jesteś urzędniczką werbującą osoby 
do lokalnej farmy hodowlanej?
Potrzebuję człowieka z twoim doświadczeniem — powiedziała.
— No właśnie.
— Doświadczeniem dotyczącym eksploracji podziemi — uściśliła.
46
Ach tak — rzekłem próbując wyglądać na zaskoczonego i 
rozczarowanego. Nie była to z pewnością najlepiej udana odżywka w 
moim życiu. Prawdę mówiąc, nie bardzo miałem ochotę na wymuszane 
przekomarzanie się.
Osoby, które reprezentuję kontynuowała przygotowują wyprawę z 
zamiarem, głębszej niż dotychczasowe, penetracji wnętrza podziemi. 
Chcemy zlokalizować szlak prowadzący do samego Centrum.
Znam takiego człowieka	powiedziałem. Wie więcej o Centrum 
niż jakakolwiek inna istota na Asgardzie. Jest to jego prawdziwą 
obsesją. Zwie się Saul Lyndrach.
Na ułamek sekundy jak gdyby cień przemknął po jej twarzy. Zmrużyła 
oczy, a gdy na krótko zmarszczyła brwi, biło z niej coś więcej niż 
tylko zaskoczenie. Nie oczekiwałem kompletnie żadnej reakcji. Po 
prostu kontynuowałem rozmowę.
Słuchaj no powiedziałem czuję pismo nosem. Coś mi tutaj nie gra. 
Co wspólnego z tym wszystkim ma Lyndrach? Chyba nic cię nie łączy 
z jego nagłym zniknięciem? A co wiesz na temat tego wielkoluda 
Myrlina? Znasz go?
Na żadne z tych pytań nawet nic zareagowała.
Mam pełnomocnictwa na zaoferowanie ci dwuletniego kontraktu
	powiedziała. Otrzymasz także zwyczajową ochronę od fizycznego 
nadużycia i wymiernego ryzyka.
No jasne. Kiedy tylko znajdziemy się na mrozie, wszystkie 
paragrafy dotyczące bezpieczeństwa będą miały wartość garści 
śniegu azotowego.
47
— Nie udawaj głupiego, przecież potrzebujemy twojego 
doświadczenia. Utrzymanie cię w dobrej kondycji leży w naszym 
interesie.
— Bezwzględnie — zgodziłem się. — Ale przede wszystkim martwi 
mnie, co się ze mną stanie, gdy już nie będziecie mnie więcej 
potrzebowali. Dlaczego właściwie zdecydowaliście się na mnie? 
Skychain City aż się roi od poszukiwaczy skarbów w pięćdziesięciu 
różnych gatunkach. Z każdych trzech, dwóch zaliczyło więcej 
wycieczek na mrozie niż ja. Co jest we mnie, biednym Mike'u 
Rousseau, takiego wyjątkowego?
— Jesteś osiągalny — wskazała.
— Nie tak tanio — odparowałem. — Musisz mnie wykupić, a ja siedzę 
za morderstwo. Za mniejszą sumę dostaniesz cały tuzin. Właściwie 
mogłabyś kupić kogo dusza zapragnie, może z wyjątkiem Saula 
Lyridracha. Gdybyś jego zechciała, musiałabyś wymyślić coś 
lepszego, niż wrobienie go w morderstwo na kimś takim jak biedny, 
ciemny Sleath. Ale ty o tym wiesz, prawda? Z Saulem już 
spróbowaliście. Co szczególnie pociągającego jest w ludziach?
— Lubię pracować z tymi, z którymi czuję się swobodnie — 
powiedziała. — Jesteś ze mną tak blisko spokrewniony, jak tylko 
wytwór obcej ewolucji może.
— Taaak. W ciągu ostatnich kilku dni sporo się dowiedziałem o 
tajemniczym funkcjonowaniu potężnego ramienia zbiegu okoliczności. 
Jeżeli chcesz kogoś za grosze, to mogę polecić pewnego faceta. Zwą 
go Simeon Balidar. Byłbym zapomniał, on już należy do waszej 
paczki, czyż nie?
48
— Pierwszy raz słyszę o kimś takim — powiedziała. Wyglądało, że ma 
sporo praktyki w bezczelnym kłamaniu. — W każdym razie, chcę 
ciebie.
— Pochlebiasz mi — wymamrotałem. Ton wypowiedzi zabrzmiał 
uwodzicielsko. Ale przynęta jest zawsze pociągająca.
— To dobry kontrakt — zapewniła mnie. — Czy masz jakieś inne 
wyjście?
— Mógłbym podjąć pracę u Tetrów.
— Na połowę twojego życia?
— Nie jest to najlepsze rozwiązanie — zgodziłem się — ale zawsze 
jakieś życie. Zatrudnienie miałbym zapewnione.
— Na twoim miejscu nie stawiałabym na to — powiedziała. — Niektóre 
z zajęć oferowanych skazańcom przez Tetrów są dosyć niebezpieczne. 
Mógłbyś nie przeżyć pierwszego roku twojej odsiadki.
Jej głos brzmiał swobodnie, ale potrafię uchwycić groźbę, gdy 
takowa się pojawia.
— Naprawdę zadajecie sobie sporo trudu — powiedziałem.
— Jakoś sobie z tym radzimy — zapewniła — czasem konieczny jest 
połów.
— Zawsze istnieje możliwość, że otrzymam jeszcze inną ofertę. W 
końcu, jeżeli powszechnie cieszę się taką reputacją jak u was, 
może się okazać, że z tuzin wypraw spróbuje mnie skaperować.
— Nie wydaje mi się -- powiedziała. Szczerze mówiąc, byłabym 
bardzo zdziwiona, gdybyś otrzymał chociaż jedną ofertę.
49
Nic obchodzi mnie, jak bardzo byłabyś zdzi-wiona. Mam prawnie 
zagwarantowane trzy dni i chcę je wykorzystać. Gdy upłynie ten 
termin, może wtedy podpiszę wasz, gówniany kontrakt. Jak na razie 
Amara Guur posiada wszystkie asy z talii, ale ja nie mam zamiaru 
oddać partii walkowerem. Możesz mu to powiedzieć. Zobaczymy się 
znów, gdy mój czas się skończy. A do tej chwili...
Na tym skończyłem. Nie było już do dodania nic, co nie 
zabrzmiałoby bezsensownie.
Uśmiechnęła się.
Możesz porozumiewać się z kim chcesz powiedziała. Nikt i tak cię 
nie wykupi. Nic znajdziesz, żadnego przyjaciela, który pokładałby 
w tobie lak duże zaufanie. Prawdę mówiąc, byłabym zaskoczona, 
gdybyś zdołał doszukać się chociaż jednego sprzymierzeńca.
Oświadczywszy mi to, wyszła. Wymierzyłem kopniaka w szklaną 
ścianę, ale wszystkim co na tym zyskałem, był obolały palec.
Gnębiło mnie okropne podejrzenie, że miała rację.
Pierwszą osobą, z którą chciałem się skontaktować, był Saul 
Lyndrach. Nie było go jednak w domu. Zadzwoniłem do Scariona-74 z 
Kontroli I migracyjnej, aby zapytać go, czy ma pojęcie, gdzie
50
się podziewa Myrlin. Niestety. Przyznał się, że trochę go ta 
sprawa zaciekawiła. Jednak oświadczył także, że żadne oficjalne 
śledztwo nie zostało wszczęte. Prawdopodobnie jego zainteresowanie 
polegało na tym, że odkąd Saul przejął odpowiedzialność za 
Myrlina, Kontrola Imigracyjna umyła ręce od wszelkich związanych z 
nim spraw.
Do kogo jeszcze mogłem zwrócić się po pomoc? Nie czując się zbyt 
pewnie, zadzwoniłem do Aleksandra Sovorova.
Alex powiedziałem poważnie ja tego nie zrobiłem.
— Ależ, oczywiście odpowiedział nawet mi to przez 
myśl nie przeszło.
Amara Guur mnie wrobił. Być może zabrzmi to niewiarygodnie, ale 
wszystko wskazuje, że udziela poparcia pewnej ekspedycji do 
podziemi.
Być może brzmi to niewiarygodnie zgodził się ale wygląda na to, że 
tak naprawdę jest. Zdajesz sobie sprawę, jak błyskawicznie 
rozchodzą się tutaj plotki? Wszystkie te bzdurne opowieści o 
Centrum powróciły do łask. Jak wiem z własnego doświadczenia, 
zdarza się to mniej więcej raz na rok. Ale po raz pierwszy dali 
się na to złapać vormyrowie. Sądzę, że tajemnice Asgarda dostaną w 
końcu nas wszystkich.
Wyciągnij mnie stąd	powiedziałem. Nie miałem ochoty wdawać się w 
filozoficzne dysputy dotyczące porażających umysł rezultatów 
popularnej mitologii.
51
— Chciałbym ci jakoś pomóc — powiedział So-vorov — ale naprawdę 
nie mam pojęcia, jak mógłbym to zrobić. Ja nie mam pieniędzy.
— ZKB dysponuje przecież funduszem. Zaprzedam im się na warunkach, 
jakie tylko wymyślą. Na dziesięć lat, nawet piętnaście. Ale 
wyciągnij mnie.
— ZKB nie działa na takich zasadach — poinformował mnie.
— Alex — mówiłem cierpliwie — to jest sprawa życia i śmierci. W 
porządku, nie czułeś się na siłach, aby udzielić poparcia mojemu 
podaniu w sprawie pożyczki na ekwipunek. Doskonale to rozumiem. 
Ale teraz chodzi o coś całkiem innego. Nic mnie nie obchodzi 
polityka ZKB. Chcę, żebyś przestał płaszczyć swój leniwy tyłek i 
zrobił coś w tej sprawie. Musisz bezwzględnie mnie stąd wyciągnąć.
— Mikę, ty jednak nic nie rozumiesz — oświadczył — i mógłbym 
dodać, że nie po raz pierwszy. Zarząd Koordynacji Badań to 
wyjątkowa instytucja. Tuziny różnych ras przekazują swoje zasoby, 
swoją wiedzę, swoje wysiłki dla osiągnięcia wspólnego celu. Nie 
masz w ogóle pojęcia jakie to skomplikowane, jak trudno utrzymać 
równowagę. Bez względu na rasę, wszyscy muszą odsunąć na bok swoje 
osobiste i grupowe zasady na rzecz wspólnej sprawy. ZKB ma zawsze 
pierwszeństwo. Nieistotne są prywatne potrzeby jednostek, czy 
nawet całych gatunków. Jest to najważniejsza sprawa w jaką my, 
ludzie, kiedykolwiek byliśmy zaangażowani. Inne rasy nigdy nie 
przestaną uważać nas za barbarzyńców, jeśli zauwa-
52
żą, że nie udzielamy się stuprocentowo. Bóg jeden wie, że 
chciałbym ci pomóc, ale nie mogę. Z pewnością sam to rozumiesz?
— Słuchaj no ty... — powiedziałem najbardziej racjonalnym tonem, 
na jaki się mogłem zdobyć.
— Jeżeli jakoś się stąd nie wydostanę, wykończą mnie. Będę TRUPEM. 
Nie potrzebuję pogadanek o cudach międzygatunkowej kooperacji. 
Potrzebuję pomocy.
— Przykro mi — rzekł. Naprawdę słowa te były pełne żalu. — Po 
prostu nic nie da się dla ciebie zrobić. A właściwie nic co by się 
wiązało z ZKB. Czy mógłbym coś uczynić dla ciebie, nie mieszając w 
to tej instytucji?
— Nie — powiedziałem wyczerpany — całkiem nic...
— Jest mi nieskończenie przykro — powiedział
— a przy okazji, jeśli to może być pociechą, wojna się skończyła.
— Jaka wojna? — zapytałem. Miałem na głowie ważniejsze sprawy.
— No ta wojna. Mój Boże, czy nic nie wiedziałeś, że byliśmy w 
stanie wojny?
— Ach, ta wojna. No i kto wygrał?
— No więc, według mojej wyważonej opinii nie wygrał nikt i nigdy 
nie mógł. Sam fakt prowadzenia walk wyrządził naszej reputacji w 
galaktycznej wspólnocie szkodę nie do naprawienia. Wydaje się 
jednak, że pokonaliśmy wroga. Sądzę nawet, że wybiliśmy ich co do 
ostatniego żołnierza. Okupujemy teraz ich planetę.
53
-- Wspaniale. Naprawdę poprawiłeś moje samopoczucie.
Ale tak naprawdę nie poczułem się lepiej. Może to odrażające 
przyznać się do tego, ale w tym momencie niewiele mnie wszystko 
obchodziło.
Dopiero później zdałem sobie sprawę, jak bardzo powinienem się 
cieszyć. Bo w końcu, tak naprawdę, nasza zwycięsko zakończona 
wojna uratowała mi życie.
Chyba was to specjalnie nie zaskoczy, że nie było wielkiego ruchu 
w interesie związanym z wykupieniem mnie. W innych warunkach 
człowiek mógłby się poczuć szczególnie nielubiany. Tak jak się 
rzeczy miały, zawsze mogłem odwołać się do idei, że ci którzy 
autentycznie pragnęli mojej pomyślności, byli albo zbyt biedni, 
albo zbyt zastraszeni, aby zrobić cokolwiek w tej sprawie.
Podczas gdy chwile wytchnienia powoli odpływały, desperacko 
próbowałem wymyślić wyjście z sytuacji. Wyobraźnia nie spisywała 
się jednak najlepiej. Cala sprawa była zbyt sprytnie obmyślana. 
Jedynie zaprzedanie się Amarze Guurowi stwarzało szansę na 
przeżycie, przynajmniej na najbliższą przyszłość. O niczym 
bardziej nie marzyłem, jak o pokrzyżowaniu jego podstępnych 
knowań, cokolwiek by to było. Ale
54
niech mnie diabli wezmą, jeśli pozwolę, aby mnie wykończyli lub 
zamienili w farmaceutyczną fabrykę.
Próbowałem pocieszyć się myślą, że przynajmniej wyniuchałbym o co, 
do diaska, w tym wszystkim szło. Wydało mi się to jednak zbyt 
wysoką ceną za usatysfakcjonowanie niewinnej ciekawości.
Tak więc gdy wyznaczona godzina nadeszła, jak wszystkie określone 
chwile nieuchronnie i nieubłaganie zwykły to czynić, miałem dosyć 
fatalistycznc odczucia związane ze sprawą. Nawet wyraźnie 
uwodzicielskie pozy zawodowej femme fafule, którą Guur oddelegował 
do pomocy w przełknięciu gorzkiej pigułki, zawiodły i nie uczyniły 
moich widoków bardziej ponętnymi, niż były w rzeczywistości. Z 
celi zaprowadzono mnie do Domu Sprawiedliwości, gdzie w obecności 
sprawującego urząd sędziego, niezbyt godnego zaufania adwokata i 
dobrego przyjaciela Aquily-69, miał być podpisany decydujący o 
wszystkim dokument. Zadaniem zebranych było poświadczenie, że 
sygnuję kontrakt z własnej, nieprzymuszonej woli. Zezwala się przy 
lym na pusty śmiech.
Podczas gdy sędzia odczytywał w perfekcyjnym parole dokument, mój 
wzrok spoczywał na zegarze ściennym, obserwując umykający czas. 
Standardowy dzień tetrański liczy około dwadzieścia osiem godzin, 
podzielonych na sto jednostek, które z kolei są znowu dzielone na 
setne części. Tak więc każda najmniejsza jednostka ma w 
przybliżeniu dziesięć sekund. Obserwowanie jak upływają, 
przypomina legendarną chińską torturę za pomocą wody.
55
Przygotowali już nawet Biro i poduszkę do brania odcisków palców, 
kiedy przeznaczenie wyskoczyło ze swojej wyrobionej koleiny i 
wzięło jeden z tych dramatycznych zakrętów, za które jest słusznie 
sławione.
Rozległ się hałas raptownie uderzających o wy-froterowaną 
plastikową podłogę butów i do sali wkroczyło pół tuzina ludzi w 
schludnych, czarnych uniformach — z blondynką na czele. Sprawiała 
wrażenie, jak gdyby uważała, że jej gniewne spojrzenie zdolne jest 
zamienić wszystkich w kamień.
— Russel — rozkazała — nie podpisuj tego świstka!
Nie miałem zamiaru uprawiać słownej szermierki, więc nie zwróciłem 
uwagi na wymowę mojego nazwiska. Wlepiłem tylko w nią oczy. 
Nadchodziła maszerując, dosłownie maszerując, przejściem między 
ławkami. Oddział gwiezdnych gwardzistów podążał za nią. Na samym 
końcu, aby nadążyć, truchcikiem nadbiegał Aleksander Sovorov.
Jacinthe Siani rozejrzała się wokół, jak gdyby szukając moralnego 
poparcia. Pozostała jednak osamotniona. Nawet gdyby towarzyszyło 
jej tuzin goryli Guura, nie odegrałoby to większej roli. Po 
pierwsze byłoby dyplomatyczną gafą wszczynać zamieszki w Domu 
Sprawiedliwości w obecności urzędującego sędziego. Po drugie 
gwiezdny kapitan i jej sześciu zuchów uzbrojeni byli w ogniowe 
pistolety, i wyglądali na takich, którzy wiedzą jak je używać.
Gwiezdna kapitan podeszła do podnóża podium,
56
a następnie wskoczyła nań, aby podejść do stołu, przy którym 
odbywała się nasza mała ceremonia. Zerknęła na Jacinthe Siani, 
wykrzywiła lekko usta, potem spojrzała gdzieś w bok, promieniując 
pogardą. Kythnajka zazgrzytała zębami.
— Jestem kapitan Susarma Lear z Ziemskiej Gwiezdnej Gwardii — 
przedstawiła się blondyna.
— Żądam, aby tego człowieka przekazano pod moją opiekę. Zapłacę 
konieczną sumę.
— To niemożliwe! — sprzeciwiła się Jacinthe Siani. — Termin 
upłynął. Ten człowiek podpisze teraz kontrakt, który już 
zaakceptował.
Nie wydawało mi się, aby był to odpowiedni czas na drobiazgi. 
Porwałem ze stołu sporny dokument, przedarłem go na pół i rzuciłem 
pod nogi Kythnajki.
— Rozmyśliłem się jeszcze przed terminem — powiedziałem. — Zamiast 
tego mam zamiar zaakceptować ofertę kapitan Gwiezdnej Gwardii. 
Pełen nadziei spojrzałem na sędziego. Ten popatrzył na Zen-natę-
238.
Zennata-238 umiał znaleźć się w sytuacji.
— Uznaję — powiedział — że z braku przeciwstawnych dowodów, 
jesteśmy zmuszeni zaakceptować oświadczenie pana Rousseau, iż 
rzeczywiście zmienił swoje zamiary przed upływem wyznaczonego 
terminu. W każdym razie, jeszcze nie potwierdził, że ma zamiar 
podpisać dokument. Nie można więc utrzymywać, jakoby formalnie 
zaakceptował kontrakt panny Siani.
— Wydaje mi się, że jest to racjonalne podsumo-
57
wanie całej sytuacji zgodził się sędzia. Jeżeli tylko kapitan 
Gwiezdnej Gwardii usatysfakcjonuje mnie zachowaniem warunków 
prawnych, nie widzę powodu, dlaczego nie miałaby uzyskać 
zwolnienia więźnia.
Spojrzałem prosto w twarz Jacinthe Siani i uśmiechnąłem się 
szeroko.
— Robię to z bólem serca, ale uwielbiam kobiety w mundurach.
Pożałujesz tego wysyczała, tracąc zimną krew pod wpływem stresu.
Jeśli będę miał coś do powiedzenia na ten temat zapewniłem ją 
wyniosę się z tej planety, zanim Amara Guur zacznie ją nadgryzać.
Kapitan Gwiezdnej Gwardii podeszła do Zennaty--238 i sędziego. 
Tymczasem Sovorov przyłączył się do mnie. Gwardziści zostali na 
dole, spoglądając na Jacinthe Siani, która opuszczając salę 
wyglądała, jak gdyby się gdzieś spieszyła.
Chryste Panie! — powiedziałem. Nie zasypiasz gruszek w popiele. 
Skąd ją wytrzasnąłeś?
Tak naprawdę to nie ja ją wytrzasnąłem odpowiedział. Została mi 
narzucona. Ten nadgorliwy idiota z Kontroli (migracyjnej zadzwonił 
do mnie i zapytał, czy ze względu na zniknięcie Saula Lyndracha i 
z powodu twojego uwięzienia, nie mógłbym odegrać roli sponsora dla 
kilku krótkoterminowych imigrantów? Miałem już zamiar wepchnąć ich 
komuś innemu, gdy pani kapitan we własnej osobie włączyła się do 
rozmowy. Oświadczyła, że ma nie
58
cierpiącą zwłoki sprawę, nic ją nic obchodzą biurokratyczne 
szczegóły i że mógłbym być uprzejmy zezwolić na błyskawiczną 
odprawę. Pomyślałem so-hie, że lepiej podporządkuję się jej 
prośbie.
- Doskonale to rozumiem -mruknąłem. Ale jak ją 
przekabaciłeś, aby mnie wykupiła?
Ach, to nie był mój pomysł powiedział. W tym momencie zalew 
spontanicznego zachwytu, który dotychczas odczuwałem, zniknął jak 
za dotknięciem czarodziejskiej różdżki.	Bo widzisz — kontynuował — 
gdy ją przepuściłem, pierwszą rzecz o jaką mnie zapytała, było 
gdzie mogłaby znaleźć Saula Lyndracha. Wyjaśniłem jej, że zniknął 
bez wieści. Wtedy ona wyjawiła, że tak naprawdę poszukuje obcego, 
którym Lyndrach zajął się przed kilkoma dniami. Z kolei ja 
wyjaśniłem, że ten osobnik opuścił miasto przez piątą śluzę 
wczoraj zaraz po północy, l to w twoim pojeździe. Wtedy...
Co zrobił? pisnąłem. Po usłyszeniu tej szokującej wieści moje 
serce biło jak szalone. Wiadomość, że moja gablota została 
uprowadzona od razu wybiła mi z głowy postanowienie porzucenia tej 
planety bez (roszczenia się nawet o zmianę bielizny.
Tak mi przykro powiedział Sovorov nic o tym nie wiedziałeś?
Jasne, że nie miałem o (ym pojęcia, ty głupcze!
Czy mogłem wiedzieć, że nie otrzymałeś informacji powiedział 
rozzłoszczonym głosem.
Nieważne już. kąd o tym wiesz?
A więc najpierw zadzwonił do mnie niejaki
59
Scarion-74, facet z Kontroli [migracyjnej. Było to, oczywiście, 
jeszcze przed przybyciem kapitan Gwiezdnej Gwardii. Facet pyta 
mnie, czy w pojeździe z obcym przybyszem nie było przypadkiem 
Saula Lyndracha. Bo widzisz, jeśli go tam nie było, oznaczałoby to 
naruszenie odpowiedzialności.
Normalnie Scarion-74 nie przejmowałby się tym, ale ze względu na 
fakt, że w całej tej sprawie były pewne niejasności...
— Czy Saul był z tym obcym przybyszem?
— A skąd mam wiedzieć? — odparł. — Tak czy inaczej, opowiedziałem 
o tym wszystkim pani kapitan, a także poinformowałem ją, że 
Lyndracha znałeś tak jak wszyscy inni. Powiedziałem jej też, że 
jeśli miała zamiar ścigać obcego spoza miasta, ty byłbyś 
najodpowiedniejszym człowiekiem na przewodnika. Wskazałem, że 
chyba będziesz chciał odzyskać swój pojazd, jeśli twoje oskarżenie 
o morderstwo zostanie wymazane poprzez odpowiednią zapłatę. To 
uczyniłoby z was ludzi związanych wspólną sprawą.
Jak na mój zmącony myślami umysł, sprawy toczyły się zbyt szybko.
— Jak on właściwie dobrał się do mojej gabloty? — zapytałem. — 
Klucze powinny być w mieszkaniu.
Sovorov wzruszył ramionami.
Nie starczyło już czasu, aby zgłębić tę zagadkę. Kapitan Lear 
dotknęła mojego ramienia.
— W porządku — powiedziała — jesteś wolny. Tetrowie otrzymają 
swoją należność. Pamiętaj o tym, że nie robię tego dla twoich 
pięknych oczu. Masz u mnie dług. Podpisz tutaj.
60
Zapoznała mnie z plikiem papierów, formularze w trzech 
egzemplarzach w języku chińskim i angielskim. Nie bardzo docierało 
do mnie, o co w nich chodzi.
— Co to jest? — zapytałem z głupia frant.
— Te dokumenty stwierdzają twoją chęć wstąpienia do wojska — 
powiedziała. — Gwiezdna Gwardia ma zamiar zrobić z ciebie 
mężczyznę.
— Ale ja nie chcę — wyrwało mi się. Zrezygnowałem jednak ze 
sprzeciwu, gdy spojrzenie jej jasnych błękitnych oczu zamieniło 
się we wzrok Gorgony, który już wcześniej zmiażdżył Siani.
Spojrzałem na papierzyska, zastanawiając się, czy mam powody czuć 
się przygnębiony.
— Czy nie mówiłeś mi przypadkiem, że twój gatunek zarzucił 
niewolnictwo przed wielu generacjami? — spytał przypatrujący się z 
zainteresowaniem Aquila-69.
— Niby tak — potwierdziłem. — Zdaje mi się jednak, że nie jesteśmy 
w końcu takimi barbarzyńcami.
l©
Nie dostałem, oczywiście, patentu oficerskiego. Nie dostałem 
nawet munduru. Kapitan Gwiezdnej Gwardii Susarma Lear 
wetknęła pod pazuchę mój akces do wojska i poprowadziła przej-
61
ściem między ławkami pod oślepiający blask łukowych lamp kopuły. 
Przekazywanie elementarnych wiadomości trwało około pół minuty.
— To jest porucznik Crucero — wskazała na jednego ze swoich 
wesołych zuchów. Jakikolwiek rozkaz wyda, ty masz go wykonać. 
Jestem kapitan Gwiezdnej Gwardii, Lear. Czegokolwiek zażądam, 
musisz się podporządkować. Jeśli nasuwają ci się jakieś pytania, 
lepiej ich nie zadawaj. A teraz powiedz, co wiesz o androidzie?
— O jakim androidzie?
O tym olbrzymie, który porwał twój pojazd. Znany jest pod 
nazwiskiem Myrlin.
— To on nie jest człowiekiem? dopytywałem się.
— Jest androidem stwierdziła. Zadałeś o dwa pytania za dużo. Co o 
nim właściwie wiesz?
Nawet go na oczy nie widziałem - powiedziałem. Poproszono mnie, 
abym za niego poręczył, a tym samym umożliwił mu wejście do 
miasta. Przekazałem go Saulowi Lyndrachowi. Próbowałem 
skontaktować się z Saulem, zanim wrobiono mnie w to ohydne 
morderstwo, ale nie dałem rady. Zapadł się, z androidem do spółki, 
pod ziemię, dopóki jakiś durny personel śluzy nic wypuścił go 
odjeżdżającego moją gablotą. Już się cieszę na myśl, jak ubierze 
się w mój skafander. To nauczy rozumu tego drania!
— A to niby dlaczego?
— Wieść niesie, że jest z pół metra wyższy ode
62
mnie. Skafandry przeciw zimnu nie są rozciągliwe. W każdym razie 
nie do tego stopnia. Staliśmy przed Domem Sprawiedliwości.
Więc dokąd się udajemy? zapytała.
Na pokład twojego okrętu za pomocą Podniebnego Łańcucha 
odparłem pełen nadziei. Mam rację?
Przybyliśmy tu w pościgu za Myrlincm — powiedziała -- i dostaniemy 
go.
Jest gdzieś na zewnątrz sprzeciwiłem się.
- W jaki sposób, do diabła, masz go zamiar znaleźć? Nie jesteśmy w 
stanie nic zrobić, możemy tylko czekać na jego powrót. I o niebo 
lepiej będzie nam się czekało na pokładzie twojego okrętu niż 
tutaj, na dole.
Przypuśćmy, że wcale nie wróci? rzekła.
- To kłopot sam spadnie ci z głowy, nie mam racji?
Znów spojrzała na mnie ciężko.
Słuchaj powiedziałem. Wydaje mi się, że źle oceniasz sytuację, w 
jakiej się znalazłem. A dokładnie, w jakiej się oboje znaleźliśmy. 
W tej chwili jestem praktycznie ruchomym celem, a ty razem ze 
inna. Może nie zdajesz sobie z tego sprawy, ale ja mam wrogów. 
Ratując mnie z paszczy lwa, sama przysporzyłaś sobie 
nieprzyjaciół. Tutaj nie jest zbyt bezpiecznie.
Jej ponury wzrok przenikał najgłębsze zakamarki mojej duszy.
Szeregowcu Russell powiedziała zimno
63
wstąpiłeś do gwiezdnych sił. Z pewnością masz wrogów. My też ich 
mamy. Mój okręt już dziewiętnaście miesięcy, według czasu 
ziemskiego, przebywa w rejsie bojowym. Przez cały ten czas 
zwalczaliśmy napastników otrzymujących wsparcie z wielu planet. 
Zniszczyliśmy ich. Wypaliliśmy całe światy. Perspektywa uczynienia 
sobie wrogów pośród drobnych kryminalistów Skychain City nie 
przeraża nas. Czy to do ciebie dociera?
— Do mnie, tak — zapewniłem ją — ale do Amary Guura, być może, 
nie.
— W jaki sposób mogłabym się skontaktować z lokalnymi agencjami 
stojącymi na straży prawa? — zapytała. To był wyjątkowy przypadek.
Gdy mówiła, spoglądałem ponad jej ramieniem na zbliżający się 
odcinek ruchomej drogi. W tym właśnie momencie przebywali na nim 
trzej reprezentanci prawa: tetrańscy funkcjonariusze ładu i 
porządku uzbrojeni w paralizatory umysłu. Normalnie nie byłby to 
widok napędzający stracha niewinnemu obywatelowi, jak ja. Jednak 
od chwili gdy ich ujrzałem, ich wzrok spoczywał na mnie.
Nie odpowiedziałem na pytanie Susarmy. Wtedy ona zerknęła w tym 
samym kierunku co ja. Wyglądała na zadowoloną. Funkcjonariusze 
prawa zeskoczyli zgrabnie z ruchomego chodnika, ignorując moją 
towarzyszkę. Przywódca zwrócił się do mnie.
— Czy pan Michael Rousseau? — zapytał.
— Ja tego nie zrobiłem - rzekłem.
— Na razie nie jest pan podejrzany o-popełnienie
64
przestępstwa — poinformował mnie służbowo.
— Prowadzimy jednak śledztwo w sprawie wielokrotnego morderstwa. 
Fakt, że pańskie nazwisko zostało wymienione w związku z 
niektórymi ofiarami, zmusza nas do zadania panu paru rutynowych 
pytań. Nie wydaje mi się konieczna rozmowa w biurze, pod 
warunkiem, że nie ma pan nic przeciwko rejestrowaniu swoich 
odpowiedzi na miejscu.
Kapitan Gwiezdnej Gwardii spojrzała na mnie dosyć dziwnie, jak 
gdyby zastanawiała się, czy przypadkowo nie zaangażowała Kuby 
Rozpruwacza.
— Kogo znów wykończono? — zapytałem.
— Wygląda na to, że uśmiercono siedem istot
— oświadczył policjant. — Trzech vormyrów, jednego Spirellyjczyka, 
jednego człowieka i dwóch Za-barańczyków. Troje spośród 
wymienionych składało ostatnio zeznania na procesie, pańskim 
procesie. Wszyscy trzej zeznali, że w ich obecności, w następstwie 
sporu podczas gry w karty, zamaltretował pan Sleatha na śmierć.
— Balidar nie żyje? — zapytałem anemicznie. Był to z pewnością 
dzień wielkich niespodzianek.
— Simeon Balidar to zmarły człowiek — potwierdził funkcjonariusz 
prawa. — Spirellyjczyk Lema także zeznawał przeciwko panu. Tak 
samo uczynił Zabarańczyk, niejaki Shian Mor.
Moją pierwszą myślą, muszę się przyznać, było lekkie 
rozczarowanie, że najwyraźniej wśród trupów nie było Haleba.
— Przecież wiecie, że to nie moja sprawka - —
65
powiedziałem. — Siedziałem w pudle. Zapytajcie Aąuilę 
numer taki a taki.
- Już powiedziałem: jest pan poza wszelkim podejrzeniem odparł 
Tetr, ściągając brwi na skutek niegrzecznego sposobu, w jaki 
odniosłem się do jego rodaka. — Chce tylko od pana usłyszeć, czy 
wie pan coś o tej zbrodni? Czy zna pan kogoś, oprócz siebie, kto 
miałby jakieś porachunki z tymi istotami?
- Nie mam nic do powiedzenia na temat tej zbrodni - powiedziałem 
zgodnie z prawdą. — Ofiary uczestniczyły w spisku mającym zwieść 
wymiar sprawiedliwości poprzez doprowadzenie do skazania mnie za 
przestępstwo, którego nie popełniłem. Wydaje mi się, że spisek był 
dziełem Amary Guura. Być może u niego dowiecie się, kto widziałby 
korzyść w usunięciu jego agentów. A może przypadkiem jest on 
jednym z uśmierconych vormyrów?
Funkcjonariusz, prawa nie wyglądał na zbyt uszczęśliwionego moim 
zeznaniem, jednakże pracowicie je zarejestrował.
— Amara Guur nie znajduje się wśród ofiar
uprzejmie odpowiedział na pytanie. Czy może
pan dostarczyć dowodów na potwierdzenie zeznań?
- No pewnie odparłem. - Oświadczam ze stuprocentową pewnością, że 
to nie ja zamordowałem Sleatha, a tylko zadbano, żeby tak 
wyglądało. Dowodami są: moja własna pamięć i moje zmysły. Innych 
nie potrzebuję.
Kapitan Gwiezdnej Gwardii najwyraźniej uważała, że marnuje swój 
czas.
66
— Czy macie zamiar wysunąć oskarżenia przeciwko temu człowiekowi? 
— zażądała wyjaśnień.
—- Nie stwierdził funkcjonariusz.
— W takim razie nie ma pan prawa przesłuchiwać go bez mojej zgody. 
Ten mężczyzna jest szeregowcem gwiezdnych sił Ziemi. Jestem jego 
przełożonym oficerem. Tak się składa, że potrzebuję pewnych 
informacji, których pan może prawdopodobnie udzielić. Chciałabym 
wiedzieć, gdzie aktualnie może się znajdować skradziony pojazd. 
Oczekuję także waszej współpracy w pochwyceniu i ekstradycji 
złodzieja.
Obawiam się -- powiedział funkcjonariusz że ponieważ w tej chwili 
jestem zajęty prowadzeniem śledztwa o morderstwo, nic pomogę pani. 
Proszę zadać sobie trochę trudu i zadzwonić z pierwszego lepszego 
telefonu do naszego biura. Jestem pewien, że chętnie ktoś 
przedyskutuje z panią tę sprawę. Czy dawała pani do zrozumienia, 
że nie powinienem dłużej przesłuchiwać tego obywatela?
To właśnie miałam na myśli odsz.czcknęła. Mamy własne 
sprawy do załatwienia.
Zostało to dokładnie zanotowane powiedział lekko rozgniewany Telr. 
Być może skontaktujemy się jeszcze z panią.
Odwrócił się, wskoczył na ruchomy chodnik i wraz z towarzyszami 
odjechał.
Kapitan Gwiezdnej Gwardii, Lear, utkwiła we mnie wzrok.
Gdybyś mnie pytała o zdanie powiedziałem przyjaźnie zasugerowałbym 
przeprowadzenie ma-
67
łego śledztwa na własną rękę. Aby zdobyć kluczyki od mojej 
gabloty, musieli przecież włamać się do kawalerki. Chciałbym tam 
pójść i rozejrzeć się, co jeszcze skradziono. Może znajdziemy 
jakąś pomocną wskazówkę. A przy okazji, jestem głodny. Upitrasimy 
sobie coś u mnie.
— Zdawało mi się, że boisz się poruszać po ulicach ze względu na 
możliwość nastawania na twoje życie? — powiedziała trochę 
ironicznie.
— Zgadza się — zapewniłem ją. — Ale nie zamierzasz wpuścić mnie na 
pokład swojego okrętu, prawda? Poza tym, wygląda na to, że nie 
jesteśmy jedynymi dobrymi w tej grze. Ktoś zaczął mordować 
morderców. Nie mam pojęcia, kim jest ta osoba, ale życzę jej 
wszystkiego najlepszego w jej przyszłych zabiegach. Więc idziemy 
do mnie?
— Idziemy — powiedziała ponuro. Odniosłem wrażenie, że nie była do 
mnie całkowicie przekonana, ale jeszcze nie powiedziała mi tego 
prosto w oczy.
Podróż do domu zajęła dwadzieścia minut, a po drodze nikt nie 
dybał na moje życie. Wprowadziłem kapitan i jej oddział do chaty. 
Nie zauważyłem żadnych śladów włamania. Właśnie zaczynałem czuć 
się bezpiecznie, jak zwykle w znajomym otoczeniu, gdy zauważyłem 
coś zdecydowanie nieoczekiwanego.
Ktoś leżał na moim łóżku.
Był to Saul Lyndrach. Wyglądał „bardzo martwo".
li
Nie będę was zanudzał zdawaniem sprawozdania z każdego słowa jakie 
padło przed wieczorem, w poszukiwaniu wyjaśnienia obecności 
zmarłego Saula Lyndracha w moim łóżku. Niech wystarczy, jeśli 
powiem, że Tetr przeprowadził śledztwo z chwalebną dokładnością i 
doszedł do następujących wniosków.
Punkt pierwszy. Zgon Lyndracha nastąpił rano, około dwunastej 
osiemdziesiąt, gdy ja spałem w celi. Było to mniej więcej dwie 
godziny po tym, jak Myrlin, kierując moim pojazdem, przejechał 
śluzę numer 5. Jednak tetrański patolog stwierdził, że ofiara 
mogła być nieprzytomna już na kilka godzin przed śmiercią.
Punkt drugi. Powodem utraty przytomności Saula Lyndracha przed 
zgonem, był zły stan zdrowia. Natomiast jego zła kondycja była 
wynikiem poddania go, prawdopodobnie, torturom. Według tego samego 
patologa, tortury były zadane przed kilku dniami, na krótko po 
tym, jak Saul wyraził zgodę na przyjęcie do siebie bezdomnego 
androida.
Punkt trzeci. Przed utratą przytomności Lyndrach, za pomocą mojego 
telefonu, poczynił całą serię ważnych zakupów. Nabył skafander o 
wyjątkowo dużym rozmiarze i wystarczającą liczbę zapasów do 
zaopatrzenia gabloty na podróż trwającą kilkaset dni (według czasu 
tetrańskiego). Właściwie wydał wszystkie posiadane kredyty. 
Kupione dobra dostarczono do miejsca garażowania mojego pojazdu.
69
Punkt czwarty. Ani Saul Lyndrach, ani osobnik zwący siebie 
Myrlinem nie wezwał pomocy medycznej. Saul jednak pozostawił na 
ekranie telefonu adresowaną do mnie wiadomość. Donosiła: Drogi 
Mikę, nie mamy zielonego pojęcia, gdzie jesteś, dlatego nie możemy 
zapytać cię o pozwolenie. Pilnie potrzebujemy twojej gabloty. Nie 
jesteśmy w stanie dostać się do mojego pojazdu, ale po naszym 
odjeździe ty będziesz mógl to uczynić. Należy do ciebie. Myślę, że 
to uczciwy interes. Przykro mi, jeśli okaże się inaczej. Saul.
Wywnioskowaliśmy z tego, że Saulowi nie było nic wiadomo o moim 
aresztowaniu. Zamierzał udać się na wyprawę razem z Myrlinem. Ale 
z jakiego powodu, zastanawialiśmy się, Saul nie mógł użyć własnego 
statku?
To było właściwie wszystko, może oprócz jednego, początkowo nie 
pozostającego w związku, faktu, który jeden z funkcjonariuszy 
pozwolił sobie wymienić podczas toczącej się rozmowy. Simeon 
Balidar i sześć innych powiązanych z nim uśmierconych istot 
zostali poszarpani niczym szmaciane lalki. Nikt nie użył przeciwko 
nim broni. Ktokolwiek tego dokonał, musiał dysponować potężną 
siłą. Nawet jeśli zabierał się do każdego z osobna.
Kiedy w końcu złożyłem wszystko do kupy, ułożyłem sobie zgrabną 
teorię, kto, co i kiedy zrobił. Wciąż jednak nie miałem żadnego 
pomysłu, dlaczego to zrobiono. Ale i tak wyglądało na to, że 
funkcjonariusze pozostają o jeden krok w tyle, chociaż z Tetrami 
nigdy nic nie wiadomo.
70
W moim apartamencie wciąż był tłok, nawet po wyjściu Tetrów, 
którzy zabrali ze sobą zwłoki Saula Lyndracha. Mieszkanie nie 
należało do największych, a więc nie było przeznaczone do 
wydawania przyjęć na dużą skalę. Kapitan Gwiezdnej Gwardii i jej 
gwardziści nie przejmowali się tym zbytnio. Nie zainteresowali się 
nawet, czy mi to nie przeszkadza. Jedliśmy rozsiadłszy się na 
podłodze. Bogu dzięki, gwiezdne siły pokryły koszty posiłku.
— Ile czasu będą potrzebowali na ujęcie androida? zapytała kapitan 
Lear.
-— Skąd wiesz, że w ogóle zamierzają go ścigać? zadałem jej 
pytanie.
Wyglądała na zaskoczoną. Zorientowałem się, że naprawdę nie miała 
wiele pojęcia o tym, jak miały się rzeczy na Asgardzie.
Przecież, to morderca powiedziała. Zniknął gdzieś na Ciemnej 
Stronic ogromnej planety odrzekłem. Schować się może nie tylko na 
powierzchni, ale także w podziemiach. Telr nie posiada cienia 
szans na doścignięcie go. Ale po co mają sprawiać sobie kłopot? 
.leżeli kiedykolwiek powróci, przesłuchają go w sprawie wydarzeń 
ostatnich kilku dni. A tymczasem łatwiej jest zastosować zasadę: 
co sprzed oczu to z. głowy.
Na rany Chrystusa! rzekła. Wcale nietrudno byłoby go znaleźć. 
Prawdopodobnie mogliby go wytropić ze stacjonarnego satelity.
Nic, jeśli chroni go Ciemna Strona powiedziałem. Jakkolwiek by tam 
było, dlaczego ma ich
71
to obchodzić? Jest przecież niewinny, dopóki nie udowodni mu się 
zbrodni. Tetrowie nie mają żadnej pewności, że to on zamordował 
kogokolwiek. Nawet gdyby byli o tym przekonani, raczej nie 
zaangażowaliby sił koniecznych do akcji ujęcia go.
Kapitan Gwiezdnej Gwardii nie odpowiedziała. Zauważyłem, że nad 
czymś się zastanawia.
— A tak z czystej ciekawości — spytałem — co myślisz, kogo 
zamordował?
— Oczywiście, Saula Lyndracha — odrzekła.
— Wszystko ci się pokręciło — powiedziałem. — Zamordował 
wszystkich oprócz Saula. Balidara, Lemę i całą resztę. Zamordował 
ich, kiedy zaskoczyli Saula, pewnie wczoraj. Ty to nazywasz 
morderstwem, ja uważam za heroizm. Zdecydowanie samoobrona. Saula 
uśmiercił Amara Guur. Oczywiście, nie on sam, ale to jego sprawka. 
Inaczej być nie mogło.
Przyjrzała mi się poprzez zmrużone oczy.
— Skąd ta pewność?
— Logiczna dedukcja — powiedziałem. — Naprawdę podstawowa rzecz. 
Wszystko co potrzeba, to wyjściowa przesłanka, mniej lub bardziej 
w tych okolicach pewna, że gdy zdarzy się coś paskudnego, kryje 
się za tym vormyr. Ludzie Guura musieli uprowadzić Saula niedługo 
po tym, jak przejął Myr-lina z rąk Scariona-74. Z pewnością nie 
spodziewali się obecności olbrzyma, więc albo zabrali go ze sobą 
na przejażdżkę, albo porzucili gdzieś po drodze. Prawdopodobnie 
uśpili jego i Saula za pomocą po-
72
cisków z narkozą, aby uniknąć ewentualnego oporu. Jednak z 
Myrlinem nie poszło im tak łatwo, jak to sobie wyobrażali. W tylko 
sobie wiadomy sposób udało mu się zrewanżować. Uwolnił Saula, ale 
ten znajdował się w pożałowania godnym stanie. Z obawy przed 
gangsterami Guura nie odważyli się udać do własnego mieszkania ani 
do garażu z jego pojazdem. Zdecydowali się szukać pomocy. Przyszli 
tutaj, nie mając pojęcia, że Guur dobrał się również do mnie. 
Saula nazywano złotą rączką, więc potrafił sforsować zamek. Potem 
rozpoczął przygotowania do ucieczki, wykorzystując do tego celu 
mój pojazd. Plany się nie powiodły. Po prostu wykorkował, 
pozostawiając Myrlina samemu sobie. Android powinien wezwać pomoc 
medyczną, czy coś w tym rodzaju, ale może nie wiedział, jak to 
uczynić. W najgorszym razie, pozwolił Saulowi umrzeć, nie czyniąc 
nic, aby go uratować. Ale nie on zabił.
— Myślę, że byłoby dobrze, gdybyś wyjaśnił dokładnie, o co w tym 
wszystkim chodzi — powoli powiedziała Susarma Lear.
— A ja chciałbym wiedzieć, czego ty tutaj szukasz — odparowałem.
Ujrzałem znowu to jej spojrzenie Meduzy.
— Szeregowiec — powiedziała ostro — w ten sposób nie odpowiada się 
oficerowi w gwiezdnych siłach zbrojnych. To ja zadaję pytania.
Zdecydowałem się okazać wielkoduszność i wybaczyć jej. W końcu 
ledwie przed kilku godzinami uratowała mi życie.
73
— W porząsiu — okazałem rozsądek — powiem ci wszystko, co mi jest 
wiadome. Niestety, niewiele będę mógł dorzucić do tego, co już 
powiedziałem wcześniej. Jak przypuszczam, Guur uprowadził Sau-la, 
podejrzewając, że ten dokonał wielkiego odkrycia w podziemiach. 
Wiele na ten temat plotkowano na Akademii Mądrości Aleksandra 
Sovorova. Myślę, że Saul znalazł przejście na niższe niż 
dotychczas dostępne poziomy. Może nawet odnalazł drogę 
bezpośrednio wiodącą do samego wnętrza. Na odszukanie tej drogi 
wielu poświęca całe życie. Powiedziałbym, że Saul miał większe 
szansę niż ktokolwiek inny na dokonanie tego wyczynu. Jednej 
rzeczy jednak nie mogę wciąż zrozumieć: do czego potrzebował mnie 
Guur. Być może wiem o czymś, czego sam nie jestem świadom, jeśli 
dociera do ciebie, o co mi chodzi. To właściwie wszystko.
O jakich to podziemnych poziomach wciąż wspominasz? — zapytała.
To pytanie oszołomiło mnie. Nie przyszło mi nawet na myśl, że ona 
nie wiedziała najważniejszej rzeczy. Przyjąłem, nic zastanawiając 
się nad tym, że każda istota rozumna we Wszechświecie słyszała o 
Asgardzie.
Powierzchnia tego świata została sztucznie skonstruowana 
poinformowałem ją. Składa się z całej serii powłok. Nikt tego 
dokładnie nie wie, ale dopuszczalna jest teoria, że cała planeta 
jest sztucznym tworem, zlepkiem kolejnych warstw. Bezpośrednio pod 
powierzchnią, na pierwszym poziomie, jest
74
pięć głównych systemów jaskiń, każdy wielkości kontynentu. 
Zlokalizowano wiele zejść na poziom drugi. Nie jest także zbyt 
trudne osiągnięcie poziomu trzeciego i czwartego. Jedyny kłopot w 
tym, że jest w nich cholernie zimno. Kiedyś żyły tam jakieś 
istoty, ale wyprowadziły się. Większość uważa, że zeszli w głąb 
planety, uchodząc przed kataklizmem, który zniszczył zewnętrzną 
atmosferę i pogrążył w mrozie górne poziomy. Musiało się to 
wydarzyć dawno temu, bardzo dawno, może przed milionami lat, może 
przed setkami milionów. Niektórzy wierzą, że nieznajomi egzystują 
gdzieś w głębi, może w samym Centrum. Zarabiamy na życie, 
szabrując wśród porzuconych przez nich rzeczy. Dzięki niskiej 
temperaturze zachowały się w dobrym stanie. Dla nas oznaczają one 
nową technologię. Instytuty, jak na przykład Zarząd Koordynacji 
Badań, próbują uzyskać logiczny obraz tego społeczeństwa, a także 
kryjącej się za technologią wiedzy. Po to tu wszyscy jesteśmy.
Rozumiem powiedziała. Ale nie rozumiała. Nie rozumiała nic z 
wyjątkiem, być może, małego wycinka, o co w tym wszystkim 
chodziło. Pojąłem, że będę jej musiał sporo wyjaśnić. — Domyślam 
się — kontynuowała że badałeś podziemia wiele razy.
Zgadza się — powiedziałem.
— To bardzo dobrze. Będziesz naszym doradcą, gdy ruszymy w pościg 
za androidem.
Dawno już się domyśliłem, że powie lak wcześniej czy później. 
Było to po prostu nieuniknione. Po-
75
winno mnie wprawić w osłupienie, ale zamiast tego potrząsnąłem 
tylko głową.
— To jest niewykonalne — powiedziałem. — Nie mamy większych szans 
na wytropienie go, tak jak i Tetrowie.
— Musimy spróbować.
— Dlaczego? — zapytałem.
— Tego nie mogę ci powiedzieć, ale Myrlina koniecznie należy 
schwytać.
— I co zrobisz, gdy już go ujmiesz?
— Zlikwiduję — powiedziała beznamiętnie.
— Ja nie mam nic przeciwko niemu. Kompletnie nic.
— Należysz do Gwiezdnej Gwardii — przypomniała mi. — To wystarcza. 
Ten android musi zostać zlikwidowany!
— Krzyki nic nie pomogą. Jak mówię, że niemożliwe, to niemożliwe. 
Nie ma sposobu, żeby ustalić, gdzie się podziewa. Żadnego sposobu.
Nastąpiła chwila ciszy. Potem usłyszałem:
— Szeregowcu Russell, mam wszelkie powody przypuszczać, że 
Gwiezdna Gwardia, aby unieszkodliwić androida, będzie gotowa 
rozwalić ten świat na kawałki, jeśli to się okaże konieczne.
Spojrzałem na nią, zastanawiając się, czy czasami nie zwariowała. 
W końcu jedyna myśl jaka mi się nasunęła to sprostowanie: nazywam 
się Rousseau, a nie Russell. Nazwisko pochodzenia francuskiego.
— Czy pojąłeś w końcu ogrom problemu? -- poważnie zapytała.
76
— No jasne — potwierdziłem — po eksterminacji jednego z 
humanoidalnych gatunków macie teraz zamiar dobrać się do trzystu 
innych, wliczając w to Tetrów. Stosunek ich sił do naszych, 
skromnie licząc, miałby się jak wiele milionów do jednego. Mam na 
myśli żywe stworzenia. Jeśli chodzi o planety, okręty i 
uzbrojenie, ich przewaga byłaby niebotyczna. Szanowna pani, na tej 
planecie wystarczy odbezpieczyć swój miotacz płomieni, by przez to 
wywołać dyplomatyczny incydent. Jeśli przypadkiem powtórzysz komuś 
to, co mi powiedziałaś, a szczególnie Tetrowi, możesz szybko 
znaleźć się na pokładzie okrętu lecącego donikąd, z bezterminowym 
zakazem postawienia stopy na tej planecie. Co tobie się wydaje, że 
kim jesteś?
Zapadła długa, przejmująca cisza. Przysiągłbym nawet, że 
kawalerzyści wstrzymali oddechy. Znieruchomieli jak zaklęci. 
Pomyślałem, że kapitan wpadnie w szał, myliłem się jednak.
— Otrzymałam rozkazy — powiedziała dosyć uprzejmie — by zrobić 
wszystko co w mojej mocy, aby pochwycić i unieszkodliwić androida. 
Dosłownie wszystko.
— Jeśli tak sprawy się mają — zauważyłem — to powinnaś dobrze się 
zastanowić, jak daleko sięga twoja władza, bo z pewnością nie tak 
daleko, jak to sobie wyobrażasz. Czy pochodzisz z Ziemi?
— Tak, z Ziemi.
— Czy przebywałaś już na obcych planetach?
— Na kilku. Myślę, że wiem, co chcesz powie-
77
dzicć. A więc tak, szeregowcu Ronsseau, nic mam żadnego 
doświadczenia w paktowaniu z humanoidalnymi kosmitami. No może 
oprócz wroga, którego niedawno pokonaliśmy. Nie mam jednak zamiaru 
okazywać nadmiernej nieostrożności. Oświadczenie dotyczące środków 
jakie ewentualnie może zastoso-wać Gwiezdna Gwardia, miało 
przekonać cię co do powagi misji. Ten android istotnie zagraża 
przyszłości całej ludzkiej rasy.
— Wydaje mi się, że stosunek jego sił do naszych jest jak jeden do 
kilku milionów powiedziałem - nawet jeśli ma dosyć pary, aby za 
jednym zamachem rozprawić się z siedmioma gorylami Guura. Jakimi 
nadludzkimi siłami może w końcu dysponować? domyślam się, że 
powołali go do życia nasi pokonani nieprzyjaciele?
Zgadza się.
W takim razie, logicznie rozumując, ten android nie może być aż 
tak piekielnie niebezpieczny. Inaczej nie wygralibyśmy wojny. Nie 
mam racji?'
Pozostaje jednak faktem - upierała się - że otrzymałam rozkazy, 
aby go zniszczyć, nie baczać na nic. Twoim zadaniem z kolei będzie 
uczynienie wszystkiego, co zapewni wykonanie mojej misji. Czy to 
jasne?
Są takie istoty, do których nie docierają żadne argumenty. Nie są 
to tylko letrowie.
Właśnie miałem oświadczyć, że nawet jeśli od czasu do czasu uda mi 
się wiele zdziałać, to nie jestem w stanie czynić cudów, kiedy 
zadzwonił tclclbn.
7H
Podniosłem słuchawkę wideotelefonu. Na ekranie ukazała się postać 
vonnyra. Dla nieprzyzwyczajonego ludzkiego oka każdy vormyr 
wygląda podobnie. W tym wypadku jednak nie potrzebowałem się długo 
zastanawiać, aby rozpoznać rozmówcę.
Mister Rousseau? Moje nazwisko Amara Guur — powiedział, 
straszliwie kalecząc język parole.
12
Uprzejmość nakazywała uruchomienie kamery umieszczonej nad 
telefonem, aby rozmówca także mógł mnie ujrzeć. Nie zatroszczyłem 
się jednak o to. Pomyślałem, że do szczęścia nie jest mi potrzebna 
pogawędka twarzą w twarz z Amarą Guurem.
Czego chcesz? - zapytałem bez ceregieli. Uśmiechnął się. Pierwotny 
gatunek vormyrów jest niepoprawnie mięsożerny. Mówiono mi, że mają 
wyjątkowo nieświeży oddech. W każdym razie ich zęby doskonale 
pasują do ich diety. Sam Guur wyglądał jak krzyżówka wilka z 
krokodylem i nie była to zbyt udana kombinacja. Jego uśmiech nie 
był wcale pociągający.
Mam dla ciebie prezent oświadczył.
Zatrzymaj go sobie odparłem.
Tego nie mogę uczynić rzekł. Według prawa należy do ciebie, 
jeżeli, o ile mi wiadomo, jesteś spadkobiercą testamentu Saula 
Lyndracha.
79
— O czym ty, do diabła, gadasz? — zapytałem. W tłumaczeniu 
wyrażenie to straciło trochę na sile wyrazu, ale wydawało mi się, 
że ogólny sens pozostał.
— Jest to pewna drobna rzecz, którą Saul... oddał pod moją opiekę 
— tu podniósł coś do kamery, abym mógł się przyjrzeć. Był to 
czarny notes. Dziennik Saula. Kapnąłem się, że musi zawierać opis 
przebiegu jego ostatniej wyprawy. Musiała to być autentyczna 24-
karatowa mapa wiodąca do skarbów. Zastanowiło mnie, dlaczego Amara 
Guur z własnej, nieprzymuszonej woli przekazywał mi ją.
— Nic nie rozumiem — powiedziałem.
— I na to przyjdzie czas — obiecał mi.
— Jeśli wyobrażasz sobie, że to wystarczająca przynęta, by mnie 
zwabić w pułapkę, to się grubo mylisz.
— Wcale tak nie uważam — powiedział. — Zostanie ci to wręczone, 
jeśli tylko zechcesz, w publicznym miejscu w pełnym świetle dnia. 
Możesz nawet zaangażować ochronę, uzbroić się w miotacz płomieni i 
co ci przyjdzie do głowy. Ja wyślę Jacinthe, całkiem nie 
uzbrojoną. Musisz mi wybaczyć, jeśli nie przybędę osobiście. Nie 
chciałbym, aby łączono mnie z Saulem Lyndrachem, ze względu na 
jego niefortunną, przypadkową śmierć. Zapewniam cię, że była 
przypadkowa.
— Tak samo jak śmierć Sleatha — powiedziałem. Znów się uśmiechnął.
— Najmocniej przepraszam za wszelkie kłopoty, które niechcący 
mogłem ci sprawić -- oświadczył.
— Muszę jednak powiedzieć, że kompletnie nic mi nie wiadomo o 
sprawie Sleatha. A przy okazji, popełniłbyś gruby błąd, informując 
funkcjonariuszy pokoju o układzie, jaki być może zawrzemy. Jeśli 
położą swoje łapy na notatniku, nigdy go nie odzyskasz. Tetrowie 
posiadają wrodzone poczucie uczciwości, ale potrafią dbać o swoje 
interesy i rzadko się mylą w tych sprawach. Jeśli cię ciekawi, o 
czym wiedział Saul Lyndrach, bądź na placu położonym na zachód od 
Podniebnego Łańcucha jutro, dokładnie o pięćdziesiątej.
— Raczej w piekle — powiedziałem mając nadzieję, że uchwyci 
negatywne przesłanie tej wypowiedzi.
— Przemyśl to dobrze, Rousseau — powiedział i przerwał rozmowę.
Powoli odłożyłem słuchawkę na miejsce. Kapitan już otwierała usta, 
szybko uniosłem rękę.
— Nie żądaj ode mnie wyjaśnień — powiedziałem.
— Sam nie wiem, o co chodzi. Jedno jest pewne: Amara Guur nic nie 
daje za darmo, chyba że śmierć. Nie ma takiej siły we 
Wszechświecie, która by mnie zmusiła do udania się na to 
spotkanie.
— Wcale nie musisz tam iść — oświadczyła Su-sarma Lear. — Zamiast 
ciebie ja się stawię.
— A to dlaczego? --- zapytałem.
— Ponieważ ten notatnik może nam dostarczyć informacji o miejscu 
pobytu androida.
— Być może — zgodziłem się — ale jeśli tak jest, dlaczego Guur tak 
po prostu przekazuje to nam?
81
Nie mam pojęcia odpowiedziała ale jeśli to co mówisz, jest prawda, 
stanowi to nasz;; jedyna szansę na odnalezienie Myrlina i musimy 
ją wykorzystać.
— Rób, jak uważasz — powiedziałem wzruszając ramionami 
proszę bardzo.
— Ty pójdziesz ze mną powiedziała.
Przed chwilą mówiłaś coś innego zapro-testo wałem.
Zadecydowałam inaczej. Chcę mieć ciebie na oku. Właśnie 
pomyślałam, że jeśli zostawię cię tutaj, to możesz przypadkiem 
zaginać. Myślę, że lepiej będzie trzymać się razem, przynajmniej 
do czasu, gdy będziemy mieli więcej powodów do wzajemnego 
zaufania. Jutro wszyscy udamy się na miejsce spotkania, a ja 
odbiorę dziennik. Wydaje mi się, że Guur nic dąży do zlikwidowania 
ciebie. A to z tej prostej przyczyny: osobiście pojawił się na 
ekranie, wiedząc, że obok znajdują się świadkowie rozmowy. Wygląda 
na to, że jego plany są bardziej wyrafinowane. Gdybyś stracił 
życic bezpośrednio po jego telefonie, nawet gdyby uniknął wyroku 
skazującego, z pewnością nie uniknąłby oskarżenia o przestępstwo. 
Czy nie jesteś w stanie wyciągnąć podobnych wniosków?
Musiałem przyznać, chociaż sobie samemu, że trafiła w dziesiątkę. 
Niewiadomo z jakiego powodu, ale Guur zaniechał działań, do jakich 
był przyzwyczajony i ostrożnie postanowił grać w otwarte karty. 
Jak na niego, był to już pewien rodzaj gwarancji dobrej woli. Ale 
co właściwie chciał zys-
82
kac? Piekielnie mnie to męczyło i nie pomogła świadomość, że Guur 
celowo wszystko tak urządził, żeby mnie zaciekawić.
Do diabła z tym rzekłem sprawy zaszły za daleko, żebym mógł się 
wycofać. Więc podłoże mój durny łeb pod topór katowski, tak jak i 
ty. Zresztą co można zarzucić życiu na granicy ryzyka?
Wreszcie zaczynasz gadać jak prawdziwy żołnierz gwiezdnych sił 
powiedziała.
Automatycznie nasunęły mi się mądre słowa mojego dobrego kumpla 
Aquily-69: Dopiero gdy przyznają ci rację, zaczynasz, się martwić.
13
Szczęśliwie udało mi się w sąsiedztwie wynająć jeszcze jeden pokój 
i dzięki temu nie spaliśmy w ośmioro w moim apartamencie. Kapitan 
l.car uparła się, aby wystawić wartownika na korytarzu. Nie było 
całkowicie jasno, czy ma on powstrzymać ewentualnych zabójców, czy 
też mnie od ucieczki, a może dać dobry pretekst dla dzielenia 
mojego domu z trzema innymi ludźmi. Kapitan Gwiezdnej Gwardii 
rozlokowała się na łóżku, pozostawiając porucznikowi Cruccro i 
mnie podłogę. Szarża ma swoje przywileje.
83
Rano kapitan rozpoczęła przygotowania do ekspedycji. Klucze do 
pojazdu Saula Lyndracha znalazłem w tej samej szufladzie, z której 
zabrano moje. Tak jak obiecał, zamiana przebiegła uczciwie. 
Wyjaśniłem pani kapitan, że w żadnym wypadku jedna gablota nie 
zabierze więcej niż trzech łudzi. Przekonałem ją do dobrania sobie 
jednego towarzysza i pozostawienia pozostałych dwóch zawadiaków w 
Sky-chain City. Namówiłem ją na zorganizowanie jeszcze jednego 
pojazdu, chociaż i tak konieczne było pozostawienie dwóch osób w 
mieście. Kiedy podałem jej listę potrzebnego ekwipunku, 
potraktowała ją z dużą podejrzliwością. Ale gdy się już 
zdecydowało zapłacić za gablotę, nie ma sensu spieranie się o 
sześć skafandrów chroniących przed niskimi temperaturami, o pełne 
wyposażenie w zapasy i konieczne narzędzia. Konieczne dla mnie. 
Kiedy Tetrowie z upoważnienia Gwiezdnej Gwardii zaakceptowali jej 
weksle, targały mną mieszane uczucia. Z jednej strony naprawdę nie 
spieszyło mi się do łapania wiatru w jej towarzystwie. Z drugiej 
jednak, gdyby wszystko poszło po mojej myśli, to pod koniec dnia 
moje problemy związane z ekwipunkiem byłyby rozwiązane. 
Przyjmowałem, oczywiście, że dam sobie radę z takimi drobnostkami 
jak przynależność do Gwiezdnej Gwardii. Nie tylko Myrlin potrafi 
znikać, gdy zachodzi taka potrzeba. Zbliżało się południe. 
Udaliśmy się do centrum, na plac przylegający bezpośrednio do 
doków Podniebnego Łańcucha. Kapitan Lear oddelegowała 
Crucero do załatwienia spraw związanych z zaopa-
trzeniem. Wzięła ze sobą dwóch gwardzistów do roztoczenia opieki 
nad nami w razie kłopotów. Jeden nazywał się Khalekhan i pochodził 
z Orientu, drugi, niejaki Serne, był niewiadomego pochodzenia. Z 
tego co wiedziałem, mieli doświadczenie w naziemnej walce i 
uczestniczyli w niejednym starciu. Prawdopodobnie do tego 
ograniczały się ich umiejętności, ale swój zawód wykonywali ze 
zręcznością i oddaniem. Jednak mimo ich kwalifikacji, nie czułem 
się bezpieczny. Amara Guur był zbyt wyrafinowany, aby zaplanować 
coś, w czym ci wojacy mogliby się wykazać.
Samo oczekiwanie dłużyło się w nieskończoność. Wszystkie części 
Skychain City są do siebie podobne. Nawet fakt, że 
plac stanowił najobszerniejszą otwartą przestrzeń pod kopułą, 
nie czynił jeszcze z niego atrakcji turystycznej. Sam Podniebny 
Łańcuch znajdował się, oczywiście, ponad kopułą. Wszystko co było 
dostępne dla naszych oczu, to konstrukcja wspierająca dolny 
odcinek Łańcucha. Jedyną rzeczą, która rozproszyła 
znudzenie, był wypadek na ruchomej drodze spowodowany przez 
Campanulczyka próbującego w niebezpieczny sposób zmienić kierunek 
przemieszczania. Stracił równowagę, spowodował upadek trzech istot 
różnych ras i upuścił coś pomiędzy mechanizmy toczące. 
Zablokowało to całą maszynerię i uaktywniło wystarczającą ilość 
urządzeń zabezpieczających, by przelotowe odcinki na 
półkilometrowym dystansie w obydwu kierunkach zostały 
unieruchomione.
85
— Wspaniale — skomentowałem. — Jesteśmy skazani na spacer do 
najbliższego skrzyżowania, zanim użyjemy ruchomej drogi.
— Czy zdarza się to często? -— zapytała Susarma Lear, podczas gdy 
jej stalowe spojrzenie błądziło po całej scenie wypadku, oceniając 
rozmiary rzezi.
— Mniej więcej dwa razy dziennie. Brygady naprawcze opanowały 
interwencje do perfekcji. W ciągu godziny potrafią doprowadzić 
wszystko do idealnego stanu. Trochę więcej czasu upływa, gdy jakiś 
idiota wsadzi rękę albo nogę tam gdzie nie potrzeba.
Jacinthe Siani spóźniła się, przypuszczalnie z powodu zamieszania 
w ruchu drogowym. Nie zauważyłem jej, dopóki prawie na nas nie 
wpadła, a to ze względu na tłum gromadzący się na chodniku. Kiedy 
ruchome drogi są zablokowane, chodnik szybko się zapełnia, 
szczególnie w takim miejscu jak plac.
Gdy Kythnajka zbliżyła się, ręka kapitan Lear tkwiła na broni. Ale 
oczy Jacinthe Siani skierowane były na mnie. Podeszła do mnie i z 
kieszeni kurtki wyciągnęła czarny notes.
— Tak jak było umówione, mister Rousseau
powiedziała. — Należy do pana. O ile nam
wiadomo, jest pan jedyną istotą w Skychain City,
która potrafi go wykorzystać. Prawdziwy z pana
szczęściarz.
Ostrożnie wziąłem notes do ręki, jak gdybym się spodziewał, że 
mnie ugryzie. Jacinthe Siani nie zamierzała odejść. Stała w 
wyczekującej pozycji, z rękami na biodrach.
86
Otworzyłem notatnik na chybił trafił i przerzuciłem parę stron. 
Olśnienie jakiego doznałem przypominało uderzenie w głowę. Bo oto 
ostatnia część układanki doskonale dopasowała się do reszty. Saul 
Lyndrach pisał swój dziennik po francusku. Wśród trzystu ludzi 
żyjących w Skychain City wielu władało angielskim, rosyjskim, 
japońskim lub chińskim. Ale spośród ludności Ziemi i jej 
wszystkich kolonii wybierzcie trzysta przypadkowych osób, 
zobaczycie wtedy, ilu z nich mówi po francusku. W określonej 
sytuacji odpowiedź brzmiała: dwie. To właśnie Ama-ra Guur chciał 
wiedzieć. Posunął się do tortur w stosunku do Saula, ale ten nie 
pękł, a dodatkowo wyłożył Guurowi, że ze mną opłacą mu się 
delikatniejsze metody.
Spojrzałem na Jacinthe. Obserwowała mnie, a po jej ślicznej 
twarzyczce błąkał się półuśmiech.
Ale dlaczego — zapytałem -— z jakiego powodu mi to oddajecie?
Ponieważ nie jest to już taka absolutna tajemnica	oświadczyła. 
Gdybyśmy dysponowali czasem, znalazłby się sposób na uzyskanie 
informacji. Niestety, spieszno nam. Nie przewidzieliśmy, że wplata 
się do całej sprawy olbrzym. Lyndrach musiał mu wszystko wygadać. 
W krótkim czasie, szlak do Centrum będzie tak zatłoczony, jak 
przelotowa ruchoma droga. Nic przyniesie to nam żadnego pożytku, a 
pomyśleliśmy, że dla ciebie może mieć znaczenie, jako gest dobrej 
woli. Zadośćuczynienie, jeśli chcesz.
— No jasne -— powiedziałem. Tak naprawdę to myślicie, że wyruszę w 
pościg za Myrlinem jeszcze przed zapadnięciem nocy. Zgubiliście 
jego trop. Tym razem, stosując odpowiednie środki przygotowawcze, 
jesteście pewni, że naszego śladu nie zgubicie. My pochwycimy 
Myrlina, wy z kolei pojmiecie nas. Siła ognia rozstrzygnie o 
wszystkim. Ładne zadośćuczynienie.
— Niech będzie po twojemu powiedziała Ja-cinthe Siani, uśmiechając 
się szeroko. Zrobiła nieuważny krok do tyłu i wpadła na 
spieszącego Noe-mijczyka, co właściwie zwaliło ją z nóg. Zachwiała 
się i runęła na kapitan Gwiezdnej Gwardii, która chwyciła ją i 
postawiła z powrotem na nogi. Chociaż raz współgrały wyrazy ich 
twarzy. Obydwie wyglądały na zaskoczone. Pani Lear działała przed 
chwilą odruchowo, ale teraz odepchnęła Kythnajkę, jak gdyby 
broniąc się przed skażeniem. Wymieniły jeszcze jedno współgrające 
spojrzenie: wrodzonej nienawiści. Potem Jacinthe Siani ulotniła 
się i przepadła w tłumie.
Zerknąłem na panią kapitan, zastanawiając się, czy w pełni pojęła, 
co się przed chwilą wydarzyło, a także czy powinienem ją 
uświadomić, jeśli nie. Zadecydowałem, że odpowiedź w obydwu 
przypadkach jest negatywna.
W notatniku najprawdopodobniej umieszczono zminiaturyzowany 
przekaźnik, a aktualnie co najmniej jeszcze jeden znajdował się na 
pani kapitan. Nie przejąłem się zbytnio. Jeśli Guur miał w tym
interes, to znajdzie tuzin sposobów, aby nas tropić na 
powierzchni. W głębi podziemi będzie to już całkiem inna sprawa. 
Jeśli naprawdę istniała trasa do samego środka, to prawdopodobnie 
znajdę mnóstwo okazji do porzucenia po drodze zarówno dziennika, 
jak i pani kapitan. Tam będę w swoim żywiole i cokolwiek Amara 
Guur i Susarma Lear planują, będę miał przewagę.
— No dobra — rzekłem do pani kapitan. — Ten notatnik powinien 
zawierać rozwiązanie zagadki: dokąd udał się android. Możemy 
wyruszyć, kiedy tylko zechcesz.
Opuściliśmy miasto przez śluzę numer pięć. Kilka minut 
później Tetrowie mieli, zgodnie z rozkładem, wyłączyć światło 
dzienne i przejść do zredukowanego oświetlenia nocnego. Na 
zewnątrz pozostało jeszcze dwanaście godzin do brzasku.
Skierowaliśmy się na północ. Szliśmy przez, obszerną płaską 
równinę otaczającą miasto ze wszystkich stron. Serne i pani 
kapitan podróżowali ze mną. Crucero, Khalekhan i niejaki Yasari 
podążali za nami w drugim wehikule. Utrzymywaliśmy stały kontakt 
zarówno z nimi, jak i z jednostką wojenną Susarmy Lear, z kolei 
połączoną z satelitarnym kompleksem na szczycie Podniebnego 
Łańcucha.
89
Czerń nocy nie pozwalała dostrzec samego Łańcucha. Światła pojazdu 
błądziły po niczym nic wyróż-niającym się białym dywanie. Nie 
padały żadne cienie.
- O Boże powiedziała Susarma Lear mniej więcej po godzinie jazdy. 
Czy wszędzie jest tak samo?
- Właściwie tak odrzekłem. Aby poruszać się z dużą precyzją, 
stosujemy poszukiwacz kierunku. Branie namiarów w środku nocy przy 
pustym niebie nie jest łatwą sprawą na Asgardzie. Nie istnieją 
żadne znaki szczególne, a śnieg zalega prawie wszędzie. Nie jest 
tu, oczywiście, tak płasko, jak na to wygląda. Nie ma wprawdzie 
gór czy też dolin, ale istnieją płytkie koryta i zagłębienia. 
Kiedy około południa śnieg się stopi, zobaczysz sama.
Siedziała przy mnie, wpatrując się w niebo.
- Czy naprawdę jest aż tak czarne i bezgwiezdne? zapytała. 
Czy tylko teraz jest pochmurno?
Jest bezgwiezdne. Znajdujemy się na samym skraju galaktycznego 
ramienia. O tej porze roku nocne niebo jest prawie kompletnie 
ciemne, z wyjątkiem kilku gwiazd ukazujących się nad samym 
horyzontem. Nad naszymi głowami nic ma niczego poza nieskończoną 
ciemnością. Zauważ jednak, że nie jest pusto, a tylko ciemno. 
Przez teleskop można dostrzec inne galaktyki. Ale nie tę Czarną, 
do tego potrzeba radioteleskopu.
Jaką czarną? Spojrzałem na nią z ukosa.
90
Ty naprawdę mało wiesz o świecie, nie mam racji?
— A skąd mam wiedzieć dużo? odparła ostro. - Naprawdę nigdy 
nie słyszałaś o Czarnej Galaktyce?
Coś niecoś odpowiedziała wymijająco.
— Jest to raczej skromny członek naszej małej galaktycznej rodziny 
— powiedziałem. Oddalona jest o około sto dwadzieścia tysięcy lat 
świetlnych, a więc znajduje się bliżej niż Obłoki Magellana, ale 
niezbyt zdecydowanie. Wciąż przybliża się do nas z szybkością 
około trzydziestu tysięcy metrów na sekundę. Minie jednak ze sto 
milionów lat, a nawet więcej, zanim znajdzie się w naszym 
sąsiedztwie. Nie ma się czym specjalnie przejmować. W zasadzie 
jest to chmura różnorakiego pyłu, podobnie jak chmury pyłowe we 
wnętrzu naszej Galaktyki, różni się jednak trochę. Posiada bardzo 
niską przeciętną temperaturę, chociaż istnieją znaczne różnice. We 
wnętrzu płonie kilka gwiazd, ale przed osiągnięciem nas ich 
światło jest całkowicie pochłaniane. Na swój skromny sposób jest 
słynna. Ciemny towarzysz Drogi Mlecznej, galaktyka jak cień, która 
pewnego dnia pochłonie większą część naszego spiralnego ramienia. 
Nic oznacza to, oczywiście, że Ziemia, czy też inna planeta, musi 
koniecznie ulec tej samej katastrofie, której poddał się Asgard w 
mrocznej i odległej przeszłości.
— Co to za katastrofa? - dopytywała się. Westchnąłem.
91
L
—• Być może zdążyłaś rzucić okiem na ciśnieniomierz i zauważyłaś, 
że nie jedziemy przez próżnie. W rzeczywistości, kiedy upał za 
dnia roztopi śnieg, przekonasz się, że powierzchnia Asgarda nie 
jest całkowicie pozbawiona życia. Kiedyś, dawno temu (nawet 
Aleksander Sovorov nie rości sobie pretensji, że zna datę) 
istniało bujne życie na Asgardzie. Było to dobrze nam znane życie, 
funkcjonujące za pomocą dobrze znanego procesu fotosyntezy. 
Atmosfera przypominała to, do czego my i większość humanoi-dalnych 
gatunków, z którymi potrafimy rozmawiać, jest przyzwyczajona. 
Powietrze było bogate w tlen. Niespodziewanie dzięki wypadkowi w 
kosmicznej kolei losów (w każdym razie tak się przypuszcza) Asgard 
wszedł w zimną chmurę złożoną głównie z wodoru i przyprawioną 
kosmicznymi odpadkami. Lodowe okruchy komet i tym podobne. Możesz 
sobie wyobrazić, co zaszło dalej. Z czasem coraz więcej wodoru 
dostawało się do stopniowo oziębiającej się atmosfery. Słońce 
Asgarda zaczęło prawdopodobnie niezwykle się zachowywać. Być może 
nie martwiło to miejscowych istot, ponieważ chmura zmniejszyła 
jego wpływ. Kiedy atmosfera zapłonęła, temperatura na powierzchni 
być może podniosła się lekko, ale był to dosyć ulotny żar. Cały 
tlen został wchłonięty przez gazy znajdujące się w chmurach, 
następnie opadł z niebios jako mżawka. Wygląda na to, że z czasem 
cala atmosfera skropliła się. Po długim okresie azot, amoniak i 
inne gazy śladowe zamieniły się w ciała stałe, przemieszaając się 
przez pustynię w postaci śniegu.
92
Pomimo tego, że o hibernacji mówi się pozytywnie, ekologia planety 
zareagowała na rozwój wypadków negatywnie. Kiedy epoka lodowcowa 
przeminęła, niewiele pozostało z dążącego do powtórnego odrodzenia 
życia. Możemy być wdzięczni za to, że choć trochę przetrwało. Z 
niewielką pomocą Tetrów, życie roślinne kwitnie. Doskonale 
przystosowało się do conocnych mrozów. Powoli także rozwiewa się 
problem uczynienia atmosfery zdatną do oddychania. Większość 
wodoru zdążyła ulotnić się już w przestrzeń kosmiczną, a poziom 
metanu jest dosyć znośny. W ciągu kilku tysięcy lat, a nawet 
szybciej, jeśli przedsięwzięcia Tetrów się powiodą, humanoidy będą 
mogły ponownie baraszkować po Asgardzie. W każdym razie podczas 
dnia.
— A, to dlatego właśnie, dla uniknięcia zagłady, tubylcy wydrążyli 
wnętrze planety?
Jeśli o to chodzi, dotykasz sprawy budzącej wiele kontrowersji. 
Wszystko co dotychczas ci powiedziałem, jest dobrze znane. 
Istnieje jednak parę zastanawiających zjawisk, o których nie mamy 
pojęcia. Opinie są zróżnicowane. Na przykład, nie jesteśmy pewni, 
gdzie znajdował się Asgard, gdy to wszystko się wydarzyło.
Nie wydaje mi się, aby Susanna Lear była rzeczywiście zdolna do 
odegrania prawdziwego zdziwienia. Gdy tylko powiedziałem coś 
zaskakującego, patrzyła na mnie, jak gdybym dokonał aktu agresji, 
a mówienie jej o czymś nowym i szokującym, było subtelnym 
wyrażaniem wrogości dążącej do podważenia jej obrazu Wszechświata.
- Chodzi ci o to, że Asgarda nic było w tym miejscu? — zapytała, 
jak gdyby ta idea była lekko niesmaczna.
Tego nie powiedziałem. Niektórzy wierzą, że zawsze okrążał obecne 
słońce. Jedynym problemem w sporze jest tajemnica znikającej 
chmury pyłu. Z pewnością nie ma jej tutaj ani pośród najbliższych 
gwiazd. Więc jeśli się utrzymuje, że Asgard nic zmienił swojej 
pozycji, trzeba stworzyć pomocniczą hipotezę z uwzględnieniem 
zaginionego obłoku. Każda taka teoria dotyka problemu, ile czasu 
upłynęło od kataklizmu. A tego nikt nie wie. W promieniu kilkuset 
lat świetlnych istnieją obłoki pyłowe. Ale wśród nich nie ma 
takiego, który oddalałby się trajektorią sugerującą, że być może 
kiedyś przebył ten system. Jedną albo dwie chmury można jakoś 
dopasować do całej układanki, przyjmując, że coś zaskakującego 
przydarzyło im się w ciągu ostatnich kilku milionów lal, ale do 
lego konieczna jest następna pomocnicza hipoteza. Więc być może, i 
tylko być może, Asgard znajdował się w innym miejscu, gdy rozegrał 
się kataklizm.
Ale gilzie? chciała wiedzieć. Wskazałem prosto do góry.
W Czarnej Galaktyce? zapylała.
Wielu tak myśli. Jeśli się już zakłada, że planeta przemieściła 
się, można od razu przyjąć, że przybyła z naprawdę ciekawego 
miejsca.
Ale przecież, mówiłeś, że Czarna Galaktyka porusza się w naszym 
kierunku.
94
Bo tak jest. Hipoteza zakłada, że Asgard nadszedł najpierw. Cały 
pomysł opiera się na tezie, jakoby początkowo planeta orbitowała 
wokół gwiazdy w pustym rejonie Czarnej Galaktyki, na peryferiach, 
z których można było dostrzec Drogę Mleczną. Teoria dalej 
twierdzi, że mieszkańcy przewidzieli nadchodzące pochłonięcie ich 
świata przez obłok i to, że tak może już pozostać. Dalej twierdzi 
się, że krótkoterminowe plany nie przyniosłyby wiele korzyści. 
Opracowano wiec dalekosiężną ideę wyrzucenia planety 7 rodzimej 
galaktyki i skierowania jej w stronę naszej. Jednocześnie, aby być 
na miejscu po osiągnięciu przez Asgard celu, inne istoty wycofały 
się do wnętrza, przedtem wprowadzając się w stan hibernacji.
Ależ to czyste szaleństwo!
Może i tak zgodziłem się. Nie jest (o jednak tak nieprawdopodobne, 
jak ten cały hokus--pokus konieczny cło rozwiązania zagadki 
zaginionego obłoku pyłowego.
Jak właściwie mieliby poruszyć całą planetę? Za pomocą napędu 
rakietowego?
-- Nie. Poprzez zastosowanie energii strukturalnej. A dokładnie, 
użyli wariantu napędu wykorzystującego tunel przestrzenny.
Ależ niemożliwe jest wprowadzenie do tunelu rzeczy rozmiaru 
planety oświadczyła pewna siebie.
Teoretycznie nie ma takiego limitu powiedziałem.	Jedynym 
mankamentem jest wysoki koszt zużytej energii. Nie wydają się zbyt 
ekonomicz-
95
ne gwiazdoloty większe od statków oceanicznych, jednak niektóre 
rasy mają inne zdanie na ten temat. Ogólnie mówiąc, taniej wypada 
zbudować sto jednostek dziesięciotonowych niż jeden o wyporności 
tysiąca ton. W dodatku małe statki zużywają wspólnie mniej energii 
od lego jednego wielkiego. Ale jeśli ma się ją na zbyciu, można 
sobie pozwolić na rozrzut-ność.
— To śmieszne. Przecież trzeba by zużyć energię gwiazdy dla 
wprowadzenia całej planety do tunelu przestrzennego.
Małej gwiazdy zgodziłem się. Konieczny byłby także duży zapas 
wodoru dla podtrzymania jej spalania. Ale przecież nawet my, 
nędzni ludzie, mamy w naszej mocy kilka pomniejszych gwiazd. 
Przyznaję, że są to karły, ale zawsze są. Niektórzy znani nam 
kosmici wytworzyli w pewnym sensie sztuczne słońca.
— Chcesz mi powiedzieć powiedziała zagniewana 
przypuszczalnie dlatego, że nie mówiłem zbyt jasno że gdzieś 
tam, we wnętrzu planety, znajduje się gigantyczny reaktor 
szczepiający atomy? W rzeczy samej - zgodziłem się.
—- Czyżby wypróżnili swój świat, aby zbudować dla niego komorę? A 
może był już taki?
To jest jeszcze jedna kość niezgody. Bo widzisz, ludzie, którzy 
popierają hipotezę przemieszczenia się planety, nie należą do 
takich, którzy ślęczą nad nowymi oryginalnymi ideami. 
Konserwatyści, oczywiście, sądzą, że wnętrze Asgarda jcM 
całkowicie
96
normalne, a tylko na jego powierzchni skonstruowano pewną ilość 
sztucznych poziomów. Naukowcy z przeciwnego bieguna twierdzą, że 
całość jest produktem inteligentnych istot, i to od góry do samego 
dołu. Uważają, że podziemne pietra sięgają aż do Centrum. Według 
ich poglądów, planeta jest pewnego rodzaju sferą Dysona zbudowaną 
metodą: zrób to sam. Utrzymują, że zamiast konstruowania obszernej 
czaszy wokół istniejącego już słońca, budowniczowie Asgarda 
stworzyli powłokę bardziej odpowiadającą ich potrzebom, a 
następnie w jej wnętrzu zapalili gwiazdkę. W ten sposób traci się 
mniej przestrzeni.
Czy na dolnych piętrach nie byłoby czasami trochę za gorąco?
Gorąco jak w piekle potwierdziłem. Powstawałyby olbrzymie ilości 
energii. Ale czyż tego właśnie nie potrzebowali, by cała 
konstrukcja mogła przebić się przez kosmos do, jak już zdążyłaś 
nadmienić, zakrzywienia wystarczającej ilości przestrzeni i 
wprowadzenia planety w materialną matrycę. Zgorzkniała i 
zadziwiona potrząsnęła głową.
Czy w tym wszystkim jest jakiś sens? zapytała, a jej ton 
sugerował, że w żadnym wypadku nie miało to sensu.
Niektórzy mówią, że jest zapewniłem ją.
Ja sam uważam się za agnostyka. W końcu, jak
dotąd nie ma dowodów potwierdzających, że jest tak
albo siak. Ale w głębi serca nie chcę pozbawiać się
złudzeń, że nawet najbardziej szalone pomysły spraw-
97
dzą się. Chciałbym poznać prawdę, jakakolwiek jest. A niektóre 
prawdy są o wiele bardziej ekscytujące od innych.
— Aby tego dokonać - powiedziała kapitan Gwiezdnej Gwardii — 
musieliby dysponować technologią zdecydowanie przewyższającą 
naszą. I chyba tak było rzeczywiście. W innym wypadku nie 
kręciłoby się tutaj tylu facetów kopiących w poszukiwaniu jej 
resztek.
— Naprawdę wcale nie był konieczny taki wysoki poziom techniki. 
Nie musieli przewyższać nas tak zdecydowanie pod względem wiedzy. 
Przede wszystkim powinni wiedzieć, jak ją zastosować. I w tym byli 
świetni. Przecież nie szperamy w poszukiwaniu urządzeń czyniących 
cuda. Po prostu szukamy rzeczy, które wykonałyby pewne czynności i 
procesy trochę lepiej od tych, które już mamy. Ludzie często 
uważają, że technologię tworzy się oddzielnie od innych dziedzin 
wiedzy, a tak przecież nie jest. Przełomowe wynalazki, zdolne 
zmienić świat poprzez wielostronne zastosowania, bardzo często są 
pochodną posiadanej od dłuższego już czasu wiedzy. Grecy, na 
przykład, byli zdolni do skonstruowania maszyn parowych, gdyby 
tylko chcieli albo potrzebowali czegoś takiego. Baterię 
elektryczną wynaleziono prawdopodobnie w Epoce Klasycznej, ale 
później zapomniano o niej, ponieważ nie było na nią 
zapotrzebowania.
Gdybyś z.łożyła wizytę na rodzinnej planecie jednego z dziesięciu 
humanoidalnych gatunków przeby-
98
wających tutaj, z pewnością doszłabyś do wniosku, że drogi 
technologicznego rozwoju są bardzo zróżnicowane. Z drugiej strony 
jednak, ich wiedza o procesach zachodzących we Wszechświecie 
byłaby podobna. Technologię uważa się za naukę stosowaną, ale 
słowo stosowana tuszuje fakt, że jest to przede wszystkim sztuka. 
Istnieje milion sposobów na zaprojektowanie najprostszej rzeczy, 
jak na przykład: spinki, przełącznika czy też drzwi. Ludzie są tak 
zahipnotyzowani znanymi sposobami tworzenia produktów, że stają 
się ślepi na łakt istnienia, być może, tuzina innych metod 
osiągnięcia tych samych celów, niektórych nawet lepszych. Rozwój 
technologii nie jest w żadnym wypadku podobny do historii teorii 
naukowej. Jeśli się temu bliżej przyjrzeć, przypomina raczej 
ewolucję malarstwa. Weźmy, na przykład, szkoły architektoniczne. 
Nic są (o jedynie przybytki sztuki opierające się o estetyczne 
rozważania. Są to także szkoły technologii, uczące różnych 
sposobów łączenia przyjemnego z pożytecznym.
Nic przebywamy na Asgardzie ze względu na to, że miejscowe istoty 
posiadały większą wiedzę od naszej. Jesteśmy tutaj, ponieważ byli 
oni doskonałymi artystami, a ich technika może powiedzieć o całe 
niebo więcej o różnorodnych sposobach zastosowania wiadomości 
będących już w naszym posiadaniu. Oczywiście, gdyby się jednak 
okazało, że budowniczowie podziemi dysponują nauką, o której my 
nie mamy pojęcia, to zmieniłoby postać rzeczy. Po prostu 
odwróciłoby całą sytuację do góry nogami. Ale nie
99
jest to wcale konieczne, aby usprawiedliwić nasze zainteresowanie 
wydobywanymi na światło dzienne wytworami. Nie trzeba też od razu 
przypuszczać, że ich wiedza stała na wyższym poziomie od naszej, 
by przypisać im umiejętność zbudowania sztucznego świata, nawet 
tej wielkości, oraz wprowadzenie go w międzygalaktyczny tunel 
przestrzenny. W tej hipotezie punkt ciężkości leży raczej w innym 
miejscu. Bo widzisz, jeśli wszystkie podane przeze mnie fakty są 
zgodne z rzeczywistością, to Asgard osiągnął już swoje miejsce 
przeznaczenia. W stosunku do obłoku, posiada margines 
bezpieczeństwa co najmniej stu milionów lat. Więc jeśli cała ta 
teoria jest prawdziwa, to co oni właściwie osiągnęli? Dlaczego nie 
opuszczają swoich kryjówek? Jeśli przebywają w stanie hibernacji, 
z jakiego powodu nie przerywają jej?
Milczała przez parę chwil, przyswajając szczegóły tej 
fantastycznej opowieści. Zauważyłem, że pomimo jej odruchowo 
nieprzychylnej reakcji, magia teorii podnieciła jej wyobraźnię, 
tak jak i wszystkich innych. Przypuszczam, że w ostatecznym 
rozrachunku, dlatego właśnie tutaj jesteśmy.
Susarma Lear zwróciła swoje duże błękitne oczy na mnie. Chociaż 
raz jej spojrzenie nie przypominało wzroku węża próbującego 
zahipnotyzować mysz.
— Być może ich małe prywatne słońce zgasło — powiedziała. Mogło 
się też. zdarzyć, że nie tylko górne piętra zamarzły w chmurze 
pyłowej i zimno dotarło do samego Centrum.
— Aż do dzisiaj zawsze dopuszczałem taka myśl
100
rzekłem. Nie chciało mi się wierzyć, ale brałem to pod 
uwagę. Teraz już wiem, że tak nie jest.
Skąd ta pewność? zapytała, chociaż sama powinna się domyślić, 
gdyby tylko przez chwilę się zastanowiła.
Postukałem w leżący na osłonie deski rozdzielczej dziennik Saula 
Lyndracha.
Słońce, które przeniosło Asgard przez zakrzywioną przestrzeń, 
mogło się rzeczywiście wypalić powiedziałem ale gdzieś 
tam, na dole, reaktory szczepiające atomy wciąż działają. Jest tam 
ciepło i istnieje życie. Nie tego oczekiwano.
11
Kapitan Lear zmrużyła oczy. Co dokładnie zawiera ten 
notatnik? spytała. - Po prostu zapis przebiegu ostatniej 
podróży Saula — celowo niedbale odpowiedziałem.
— Kiedy mówię dokładnie, to chcę wiedzieć dokładnie rzekła 
niewzruszonym tonem.
Wiesz, możemy zawrzeć układ zaoferowałem.	Powiesz mi, 
dlaczego zagięłaś parol na Myrlina, a ja wyjawię, co jest 
dokładnie w notatniku. Nie masz uprawnień do zawierania 
umów rzekła. Twoim obowiązkiem jest wykonywanie rozkazów. 
Rozkazuję ci wyjaśnić, co zawiera ten dziennik.
101
Miałem zamiar być uparty jak osioł. Co ona mogła mi w końcu 
zrobić: oddać pod sąd wojenny i rozstrzelać za niesubordynacje? 
Postanowiłem być jednak wspaniałomyślny. Osobiste wojny nie mają 
sensu w tej zimnej krainie. Kłopotów i tak jest bez liku.
Saul odkrył jakiś szyb powiedziałem. Za pomocą lin spuścił się na 
dno. Nie był jednak dostatecznie dobrze wyposażony w sprzęt, aby 
przebić się dalej. Udało mu się wywiercić otwór w ścianie. Po 
drugiej stronie dostrzegł światło i oznaki życia. Temperatura 
wzrosła powyżej punktu zero. Mury uniemożliwiły dojrzcnie czegoś 
więcej. Budynek, w którym znajdował się szyb, był w opłakanym 
stanie, ale całość trzymała się dobrze. Lyndrach zauważył jakieś 
rośliny i owady. Nie mógł wyjrzeć przez okno, ponieważ było 
zablokowane. Nic nie wskazywało na użytkowanie budowli przez 
kogoś. Wszystkie, poza kamiennymi, przedmioty uległy zniszczeniu.
A więc tam udał się Myrlin?
Zabrał ze sobą sprzęt wiertniczy powiedziałem. Zamówił go przez 
mój telefon. Gdy tylko przedostanie się na drugą stronę, będzie 
miał cały świat do znalezienia sobie kryjówki. Ale najpierw musi 
zlokalizować wejście do szybu. Nawet dla nas nie będzie to łatwe, 
chociaż dysponujemy dokładnymi wskazówkami z notatnika. Po 
pierwsze, musi osiągnąć czwarty poziom, a następnie wybrać się w 
daleką wędrówkę przez obszary zimna. Nic posiada żadnego 
doświadczenia. Jedyna jego pomoc;)
102
będzie słowne sprawozdanie uzyskane od człowieka będącego w stanic 
agonalnym. To może nie wystar-c%yć do osiągnięcia celu. Jeśli 
jednak powiedzie mu się, może być zdolny nawet do odkrycia 
następnego szybu, który zaprowadzi go jeszcze głębiej. Ciepło i 
światło wymagają energii, więc gdzieś tam, na dole, maszyneria 
wciąż działa, w tym także reaktor. To by wskazywało, że żyją (am 
istoty rozumne. Jeśli to się potwierdzi, dni grzebania się tuż pod 
powierzchnią Asgarda są policzone. Hędziemy w stanic rozwiązać 
wszystkie zagadki, o których ci opowiadałem.
Może się okazać, że to wcale nie są humanoidy powiedziała pani 
kapitan.
Wszystkie te graty, które wydobywamy z górnych pięter, są 
przeznaczone dla islot nam podobnych. Co do tego, że są 
humanoidami, nic ma wątpliwości... Niektórzy, szczególnie ci o 
wybujałej wyobraźni, twierdzą, że mogą to być nawet humanoidy 
właściwe.
Nie pojmuję.
W znanej nam części Galaktyki żyje z tysiąc gatunków pokrewnych 
ludziom. Wszystkie wywodzą się z planet typu ziemskiego. Ich cechy 
podstawowe są podobne, zarówno fizycznie, jak i chemicznie. 
Większość teoretyków uważa, że jest (o sprawa zbieżnych ewolucji. 
Konkretne kwasy nukleinowe są jedynymi molekułami używanym! w 
systemie reprodukcyjnym, a także przebieg ewolucji, która powołała 
nas wszystkich do istnienia, zawiera rodzaj deter-minizmu. co 
powoduje tylko minimalne różnice.
Twierdzi się, że istoty podobne nam są jedynymi zdolnymi do 
przyswojenia tego rodzaju inteligencji. Niepodobne humanoidom 
rasy, na które się natknęliśmy, charakteryzują się także wieloma 
cechami wspólnymi. Wywodzą się przeważnie ze światów o podobnych 
warunkach naturalnych, chociaż w żadnym wypadku nie 
przypominających ziemskich. Z drugiej strony, według opinii 
mniejszości, wszystkie gatunki podobne ludziom mają sporo 
zbliżonych cech, bo posiadają wspólnego przodka. Życie miało 
przybyć z pewnego niezależnego źródła. Niektórzy naukowcy 
twierdzą, że podstawowe chemiczne substancje konieczne do 
zapoczątkowania życia powstają w obłokach międzygwiezdnego pyłu, a 
następnie zasiewają jednakowym surowcem każde możliwe środowisko. 
Inni argumentują, że dokonały tego celowo istoty naśladujące 
własny proces ewolucyjny. Ponieważ nikt nie ma pojęcia, skąd 
przybył Asgard, czy też od jak dawna przebywa w tym miejscu, czyni 
to z niego planetę dogodną do uznania jej jako miejsce pochodzenia 
hipotetycznych proto-humanoidów.
— Wygląda mi na to — oświadczyła kapitan Gwiezdnej Gwardii — że 
ludziskom zachciewa się wymyślania powiastek z tego, co im tylko 
przyjdzie do głowy. Dla mnie to wszystko jest czystą fantazją.
— Masz absolutną rację powiedziałem. Centrum Asgarda doskonale 
nadaje się na legendarne miejsce, któremu przypisuje się 
wszelkiego rodzaju mity. Dopóki nikt dokładnie nic wic. co kryje 
wnętrze, wszystko jest możliwe. W pewnym sensie z tego
104
wynika główna atrakcja. Wydaje się, że wydobywanie 
technologicznych gadżetów z mroźnych podziemi jest tylko 
pretekstem do tego, co naprawdę tutaj robimy. W rzeczywistości 
jest to konfrontacja z tajemnicą. Każda istota uwielbia, a nawet 
wręcz potrzebuje tajemnic. Ludzie nadali tej planecie imię Asgard, 
aby jak najwierniej oddać nazwę daną przez Telrów. Asgard oznacza 
Dom Bogów, chociaż tetrańskie słowo wcale nie narzuca tej 
interpretacji. Znaczy ono Sedno Tajemnicy, a drugie słowo ma 
wydźwięk metafizyczny. Większość przebywających tutaj istot, aż 
pali się, aby zbliżyć się do jądra planety, na ile tylko jest to 
możliwe. Są prawie pewni, że odkryją tam coś takiego, co 
przewyższy wszelkie światowe wartości. Coś, co umożliwi wyjątkowe 
i kluczowe spojrzenie na budowę Wszechświata. Milion innych 
projektów na tysiącu różnych światów ma prawdopodobnie podobną 
wagę dla zaangażowanych w nie istot. Odkąd tylko przestaliśmy 
wierzyć w Boga, próbowaliśmy znaleźć coś w Jego zastępstwie.
— Sądzę — powiedziała Susarma Lear, której w żadnym wypadku nie 
można było zaliczyć do ostatnich wielkich romantyków że wszyscy, 
bez wyjątku, macie porządnego fioła.
Prawdopodobnie tak przyznałem.
Dopóki nie przeczytałeś notatnika powiedziała nie miałeś żadnych 
powodów, aby przypuszczać, że istnieją jeszcze piętra pod tymi, 
które już spenetrowałeś. Nawet teraz może się okazać, że jest ich 
tylko dziesięć albo dwadzieścia. A może istnieje
105
po prostu jedna głęboka jaskinia. Całe to gadanie o sztucznym 
słońcu w samym środku planety, podtrzymywane przez rasę, która 
miała jakoby stworzyć wszystkie humanoidalne gatunki w Galaktyce, 
jest bajeczką dla dzieci.
Być może -- odparłem pogodnie.
Chyba nic wierzysz w te wszystkie brednie przyczepiła 
się do mnie. No powiedz, tak z głębi duszy?
Nie chodzi o to, czy się wierzy, czy nie rzekłem. Wszystko to są 
przypuszczenia, pobożne życzenia. Ale marzenia powinno się brać 
serio. Naprawdę zasługują na to, aby traktować je poważnie. Być 
może są to jedyne rzeczy warte poważnego rozpatrzenia.
Wciąż uważam cię za szaleńca.
Prawdę mówiąc, ty też nie wyglądasz na osobę będącą przy zdrowych 
myślach. Obsesja na punkcie polowania na androidy nie wydaje mi 
się całkiem normalna, a skłonność do utrzymywania powodów takiego 
postępowania w sekrecie wskazuje na objawy paranoi. Co on do 
diabła takiego uczynił?
Odwróciła się ode mnie i zapatrzyła w czerń nocy.
Zabił czy też. nie... powiedziała bezbarwnym tonem. Chodzi o to, 
co może uczynić, jeśli tylko nadarzy się okazja.
Nie mogłem się powstrzymać od uczucia, że jej zachowanie mówiło o 
wiele więcej o niej samej niż o androidzie. Wydawało mi się, że na 
jakiś dziwny
106
sposób, wymierzała sobie sprawiedliwość. Bóg jeden wie z jakiego 
powodu.
Pozostało to dla mnie tajemnicą.
16
Gdy słońce wzeszło, wciąż prowadziłem wóz. Pani kapitan przeszła 
do tylnej części pojazdu, aby trochę odpocząć. Zastąpił ją Scrne, 
który teraz przygotowywał się do przejęcia kierownicy.
Nagle pojawił się brzeg tarczy słonecznej. Po naszej prawej 
stronie powoli rósł złocisty łuk. Mój towarzysz aż zachłysnął się 
powietrzem. Przedtem niebo zalał srebrzysty blask, ale to było 
całkiem coś innego. Światło słoneczne niczym powódź rozlało się po 
równinie, zamieniając nieskalanie biały śnieżny dywan w morze 
mieniącego się złota. Z kruczoczarnego, niebo rozjaśniło się do 
głębokiego, gładkiego błękitu, nie zakłóconego najmniejszym 
kłębkiem chmury.
Serne osłonił oczy i próbował spojrzeć w oślepiające światło, aby 
przypatrzyć się ognistemu półokręgowi, wspinającemu się po 
błękicie nieba. Nie mógł jednak znieść blasku. Ze schowka 
wyciągnąłem dwie pary okularów przeciwsłonecznych i jedną 
wręczyłem sąsiadowi.
Nie patrz prosto w słońce powiedziałem bo zostaniesz 
oślepiony.
107
Jest takie wielkie... wyszeptał. Większe od ziemskiego --- 
potwierdziłem. Asgard krąży także po mniejszej orbicie. Ale 
olbrzymie rozmiary częściowo trzeba przypisać optycznemu złudzeniu 
wywołanemu przez odbite od śniegu świal-ło. Asgard krąży wokół 
własnej osi w powolnym tempie. Poczekaj do zachodu, wtedy w 
powietrzu jest bardzo dużo pary, co na przeszło godzinę zmienia 
cały ten przeklęty świat w ocean krwi.
Serne rzucił okiem na rozświetloną równinę, dopiero teraz ją 
zauważając. Wciąż nic nie można było dostrzec. Tak pozostanie do 
czasu, aż śnieg stopnieje i odsłoni płytkie zagłębienia i 
roślinność. Zdawało się, że płaszczyzna ciągnie się bez końca. 
Było to z pewnością dla niego coś nienaturalnego. Był 
przyzwyczajony do drzew i wzgórz, i innych obiektów 
rozpraszających monotonię krajobrazu, pozwalających na spojrzenie 
z zachowaniem właściwych proporcji. Tutaj nie było żadnych 
odnośników. Odległości wydawały się cokolwiek nierealne. Było 
właściwie tak, jak podczas przemierzania otchłani.
Skontaktowałem się z towarzyszącym nam pojazdem i zaleciłem 
Crucero założenie ciemnych okularów. Zameldował, że wszystko 
przebiega zgodnie z planem, ale na temat piękna wschodu słońca nic 
miał nic do powiedzenia.
—- A może pani kapitan rzuci okiem zasugerowałem sąsiadowi.
Potrząsnął głową.
Chyba śpi. Nie przerywa się snu kapitanowi
Gwiezdnej Gwardii tylko po to, żeby zameldować o uroczym świcie.
Wzruszyłem ramionami.
Czy długo jesteś pod jej rozkazami? — zapytałem.
Jakiś czas — powiedział niejasno. — To była daleka wyprawa, 
uwieńczona lądowaniem i wszystkim co się z tym łączy.
Wchodziłeś w skład sił inwazyjnych?
— Właściwie nie było żadnej inwazji. Daliśmy w kość Salamandrze 
jeszcze w próżni. Bitwa rozgrywająca się w całym systemie trwała 
dobry miesiąc. Wylądowaliśmy po to, aby przeczesać teren i to 
dopiero wtedy, gdy przerwano ogień zaporowy. Nie mieliśmy tam 
wiele roboty.
— Więc na Asgard przybyliście prosto ze strefy walk?
— Zgadza się ----- powiedział. — Było jeszcze jedno zadanie do 
wykonania: przeczesywanie terenu.
Dlaczego właściwie tak pilno wam do pochwycenia androida?
Jego twarz ani na moment nie zmieniła wyrazu. Mówił niskim, 
beznamiętnym tonem, a jego kasztanowe oczy penetrowały wnętrze. 
Wreszcie spojrzał na mnie po raz pierwszy spoza ciemnych szkieł.
On jest niebezpieczny oświadczył lakonicznie.
Odniosłem wrażenie, że dalsze przypieranie go do
muru byłoby przyjęte z niechęcią. Dlatego umilkłem.
Kapitan Lear ci to wyjaśni, jeśli uzna za
109
konieczne — niespodziewanie dodał Serne. — Nie próbuj tylko 
wywierać nacisku.
— Taaak. Ona zachowuje się tak, jak gdyby sporo ostatnio przeżyła.
— Masz cholernie małe pojęcie o tych sprawach — odpowiedział, a w 
jego głosie zadźwięczała nagle groźba. - - Nie próbuj przeginać 
pały, ani w stosunku do niej, ani do kogokolwiek innego. Uważaj, 
żebyś nie był za sprytny.
Nic na to nie odpowiedziałem. Wydawało mi się. że nie ma już. nic 
ważnego cło dodania. Jednak b\ to jeszcze coś, z czego chciał się 
wywnętrzyć mój towarzysz podróży.
— Myślę, że powinieneś wiedziec i to rzekł łagodnie. —Jeśli w 
jakikolwiek sposób przysporzysz naszej kapitan kłopotów, skończysz 
bardzo źle.
Przestał mówić i znowu gapił się przez okno.
Zastanawiałem się, ilu wariatów właściwie uczestniczyło w tej 
ekspedycji. W oddaniu Serne'a do bezpośredniego przełożonego 
wyczuwało się coś więcej niż tylko respekt przed militarni} 
dyscypliną. Nietrudno dostrzec, co się za tym kryło. Na statku. 
którym Susarma Lear przybyła na Asgard, prawdopodobnie służyło 
prawie tyle samo kobiet co i mężczyzn. Nie było ich jednak zbyt 
wiele wśród oddziałów zaangażowanych bezpośrednio w walkę. Kapitan 
Gwiezdnej Gwardii Lear była czymś wyjątkowym. Bo o kim innym mógł 
fantazjować Serne i jego koledzy w trakcie dobierania się do 
kobiet z technicznej obsługi lub onanizowania się.
110
Żołnierze nie mogą sobie pozwolić na miłość z przełożonymi, ale 
nie można im zabronić marzyć o tym.
— Pochodzisz może z Ziemi? — zapytałem zdając sobie sprawę, że 
nasze stosunki powinny stać się bardziej przyjacielskie.
— Przyszedłem na świat w kosmosie — odparł zwięźle. — W Pasie 
Asteroidów.
— Ja też urodziłem się w Pasie — oświadczyłem. — Mój ojciec 
pochodzi z Kanady. Przybył na Asteroidy, aby budować statki. W 
końcu pożeglował w kosmos jako członek misji dyplomatycznej 
dążącej do nawiązania stosunków z Tetrami. Nie udało się i nie 
mieliśmy wiele okazji do przyjrzenia się ich planecie. Wtedy też 
usłyszałem o Asgardzie. Będzie już z dziesięć lat, jak przybyłem 
tutaj z trzema facetami. Wszyscy nie żyją. Zginęli w katastrofie 
po Ciemnej Stronie. Mnie wtedy z nimi nie było. Organizowałem 
zaopatrzenie w Skychain City. Niewiele brakowało, a wszystko bym 
rzucił i wrócił do domu. Jednak nigdy jakoś nie mogłem zdążyć na 
statek lecący na Ziemię.
— W ten sposób ominęła cię wojna — powiedział bez emocji. Jednak w 
jego słowach pobrzmiewała nutka krytycyzmu.
— No tak, wojna mnie ominęła — rzekłem znużony.
Zapadła chwila milczenia.
Nigdy nie dolecieli do Ziemi odezwał się Serne. — Pas Asteroidów 
nie był taki łatwy do obrony. Przebywało w nim z milion ludzi. 
Lwia część poległa. Zginęli wszyscy moi znajomi, nie licząc 
Gwardii.
Przykro mi — powiedziałem.
— Drogo za to zapłacili zapewnił mnie. — Dosłownie zmietliśmy tych 
skurwysynów z powierzchni.
— Tak właśnie mi mówiono — rzekłem sucho.
— Wydaje ci się, że powinniśmy się powstrzymać? Wzruszyłem 
ramionami.
— Nie mam pojęcia, jak ani dlaczego wybuchła ta wojna.
— I pewnie nic cię to nie obchodzi?
— Ależ obchodzi.
Celowo patrzył gdzieś w bok, ponad błyszczącą równiną, jak gdyby 
pragnął się w niej zagubić. Dla mnie zdawał się być już zagubiony. 
Myślę, że on też tak uważał.
17
anim udałem się na tyły pojazdu na spoczynek, udzieliłem Sernemu 
dokładnych instrukcji dotyczących obsługi urządzeń ustalających 
kierunek podróży i przekazałem mapy z zaznaczoną siecią wodną.
Dosyć niechętnie zdawałem się na jego pomoc, ale liczyłem na to, 
że w obecności kapitan Lear nic popełni pomyłki. Byłem pewny, że 
przynajmniej ona była kompetentna.
Chodziło o lo, by posuwać się naprzód, prowadząc na zmianę i mając 
nadzieję na dościgniecie Myrlina.
112
zanim ten osiągnie punkt, gdzie Sani zszedł pod powierzchnię. 
Zdobył przewagę nad nami, ale przypuszczalnie był zmuszony do 
robienia przerw na sen i posiłki. Nie byłem pewny, co się stanie, 
jeśli zdążymy dogonić go na wolnej przestrzeni. Jedno nie ulegało 
wątpliwości nie miałem najmniejszego zamiaru wracać, gdy Gwiezdna 
Gwardia pojmie zbiega. Obojętne mi było, jak się na to zapatrywała 
pani kapitan, ale miałem zamiar podążyć szlakiem Lyndracha aż do 
samego końca.
Kiedy się przebudziłem, słońce wyszło już spoza horyzontu i 
wznosząc się sprawiało wrażenie, że w każdej chwili może runąć i 
spalić nas na węgiel. Śnieg nie tajał, gdyż jego błyszcząca 
powierzchnia bardziej odbijała, niż absorbowała światło. 
Zewnętrzna osłona pojazdu pod wpływem promieni słonecznych 
pociemniała, ale wciąż trzeba było nosić ochronne szkła.
Gdy Serne przecisnął się do pryczy, zająłem miejsce obok kapitan 
Gwiezdnej Gwardii.
-— Coś ciekawego? — zapytałem.
Statek poinformował nas, że w kilka godzin po opuszczeniu przez 
nas miasta, konwój pojazdów przekroczył tę samą śluzę. Podążają za 
nami, prosto jak strzelił.
-— Nie jest to dla mnie niespodzianką — powiedziałem.
A co my na to możemy poradzić?
Absolutnie nic. W każdym razie dopóty, dopóki nie znajdziemy się w 
podziemiach. Później
113
pomyślimy, jak pozbyć się ukrytych w naszej gablocie czujników, za 
pomocą których jesteśmy tropieni. A na razie niech myślą, że 
panują nad sytuacją.
— Istnieje jeszcze inne wyjście.
— No dalej — powiedziałem — nie każ mi zgadywać.
— Mój okręt jest uzbrojony w pociski klasy orbita-ziemia. Jesteśmy 
w stanie w mig z nimi się rozprawić.
— Nie sądzę, aby Tetrowie przyjęli to bez sprzeciwu — 
oświadczyłem. — Przypuszczam, że uznaliby to za akt barbarzyństwa. 
Nie zapominaj, że wojna się skończyła. Chyba nie zamierzasz do 
końca życia terroryzować obce planety strzelaniną.
— A co oni są w stanie zrobić? — zapytała odrywając na moment 
dłonie od kierownicy. — Zadrzeć z dobrze uzbrojoną jednostką? Za 
pomocą uzbrojenia? Jakiego?
Potrząsnąłem powoli głową.
— Nawet gdyby nie byli w stanie ruszyć małym palcem, zniszczyłoby 
to nasze powiązania z nimi na prawie sto lat. Mogłoby się nawet 
okazać, że bez większych kłopotów potrafiliby pozbawić nasz okręt 
żądła. Z połową załogi ugrzęzłabyś dokładnie w tym samym bagnie, z 
którego wyciągnęłaś mnie. Tetrowie nie są zbyt skorzy do walki, 
ale nie są także specjalnie delikatni w stosunku do tych, którzy 
ich zaczepiają. Jeśli już musimy zmierzyć się z Amarą Guurem, 
zróbmy to dyskretnie, gdzieś w mroźnych podziemiach. Wierz mi, to 
się opłaci.
114
Wzruszyła szerokimi ramionami.
— W porządku — powiedziała. — Zrobimy, jak uważasz. Ale nie 
pozwolę, aby jakiś podrzędny gangster mieszał się do naszych 
spraw. Jeśli sobie ubzdurał, że jest w stanie zadrzeć z Gwiezdą 
Gwardią, gorzko tego pożałuje.
To było pocieszające. Tak w każdym razie mi się wydawało.
Zapytałem ją, czy wrzuciłaby coś na ruszt, ale odmówiła. 
Przygotowałem więc śniadanie tylko dla siebie i skonsumowałem je 
bez pośpiechu.
Słuchaj zapytała moja partnerka, gdy skończyłem. Gdy osiągniemy 
wyznaczony cel, to co sądzisz, jak głęboko będziemy zmuszeni 
zejść?
Sani nic o tym nie wspomina odpowiedziałem. Ale nie przejmuj się 
lym. Nic zamierzamy wędrować aż do samego jądra planety. Nic mamy 
nawet takiej długiej liny.
— Jak uważasz, ile pięter może tam być?
Promień planety liczy około dziesięciu tysięcy kilometrów - 
powiedziałem. Jeśli rzeczywiście składa się całkowicie z 
wypróżnionych pięter, to może ich być od pięćdziesięciu do stu 
tysięcy. Nikt tego dokładnie nic wie. Jednakże znamy średnią 
gęstość tego świata. Przekracza minimalnie trzy i pół grama na 
każdy centymetr sześcienny. Asgard jest. oczywiście, większy od 
Ziemi, chociaż grawitacja na jego powierzchni jest porównywalna do 
naszej planety. Nie mamy pojęcia, jak wyjaśnić tę gęstość, jak 
również czy jest jednakowa na każdej głębokości. 
Najprawdopodobniej nie jest.
115
Kapitan Lear na chwile zamilkła, a potem powiedziała:
— Jeśli promień Asgarda jest o połowę dłuższy od ziemskiego, to 
jego powierzchnia musi być dwa razy większa. Nawet gdyby istniało 
tylko pięćdziesiąt poziomów, każdy o obszarze o połowę mniejszym 
od zewnętrznego, to wciąż oznaczałoby to tyle przestrzeni pod 
powierzchnią, ile jest na pięćdziesięciu planetach wielkości 
Ziemi.
— Masz całkowitą rację przyznałem.
Ilu zatem pracowników potrzeba do wykonania takiej pracy 
budowlanej?
— Wielu — odpowiedziałem. Jeśli wciąż wszyscy tam przebywają, to 
jest niezły tłok. Wyprowadzając się tylko z powierzchni planety i 
czterech górnych pięter, faktycznie ewakuowali siedem albo nawet 
osiem razy większą przestrzeń od ziemskiej. Liczba istot mogła 
sięgać miliardów. Być może z tego właśnie powodu wypróżnili całe 
wnętrze swojego świata, jeśli przybyli z Czarnej Galaktyki, 
zamiast transportowania populacji w mniejszych statkach.
Moja rozmówczyni znowu zamilkła, zastanawiając się nad tym, co 
przed chwilą usłyszała. Dobrze wiedziałem, że kiedy tylko zaczęła 
rozmyślać nad wymienionymi przeze mnie liczbami, stawała się 
podatna na mistykę Asgarda. W końcu zaświtało jej, jak wiele może 
kryć wnętrze planety.
— Czy w Skychain City przebywają Salamandryj-czycy? — 
niespodziewanie zapytała.
116
Nie wiem nawet, jak tacy osobnicy wyglądają. To ten lud, z którym 
prowadziliście wojnę, zgadza się?
—---- Tak.
Dlaczego o to pytasz? korciło mnie, aby dodać także sarkastyczny 
komentarz na temat prześladowania ich (do ostatniej istoly), ale 
zmieniłem zdanie.
— Zastanawiałam się, z jakiego powodu android tutaj przybył.
Salamandryjczycy znają sprawy związane z Asgardem, nawet jeśli 
żaden z nich tam nie gościł — oświadczyłem. — Tak jak i my, 
nawiązali stosunki z Tetrami.
Może uważał to za dobre miejsce do zamelinowania się? zapytała.
— Może — przytaknąłem. Przed chwilą sama wspomniałaś, że w żadnym 
innym miejscu nie uświadczy się pięćdziesięciu światów w jednym. 
Jest to najwspanialsze miejsce w Galaktyce do zatarcia za sobą 
śladów.
Powstrzymałem się od uwagi, że jeśli taki miał zamiar, to nigdy go 
nie znajdziemy. Ostatnim miejscem do jakiego się uda, będzie 
zejście w podziemia, które wskazał mu Saul Lyndrach, chyba że, co 
jest także możliwe, wykalkulował sobie, że jest to jedyna droga do 
pięter, gdzie wykryto światło, życie i powietrze zdalne do 
oddychania. Nie miałem zamiaru głośno zdradzać swoich myśli, 
ponieważ istniały przesłanki, że pani kapitan będzie kontynuowała 
swoje wywody.
117
— Z drugiej strony, może on czegoś szuka? — rzekła.
Tak jak my wszyscy, pomyślałem.
— Powiedz mi, czy Tetrowie mają sposób na klonowanie istot 
należących do ras humanoidalnych? Czy są w stanie wytworzyć sto 
kopii androida, gdyby ten zażądał tego od nich? — spytała.
— Sądzę, że tak — odpowiedziałem. — Z pewnością mogą klonować 
siebie samych, by zemścić się na ludzkim gatunku. Nie jestem wcale 
pewien tego, czy Tetrowie byliby w stanie podołać takiemu 
stworowi. Właściwie to wiem, że nie podołaliby.
Jej oczy ukryte za ciemnymi szkłami obserwowały mnie 
nieprzerwanie. Nie wiedziałem jednak, co wyrażały.
— On musi zostać zlikwidowany — rzekła.
— Chcę, żeby to dotarło do ciebie. Za wszelką cenę musi zostać 
zniszczony.
— Jasne — powiedziałem przez zaciśnięte zęby.
— Naprawdę to do mnie dotarło. Poważnie. Ale jednego nie mogę 
pojąć, w jaki sposób ten piekielny android jest w stanie zagrozić 
całej ludzkiej cywilizacji.
Tym razem jej milczenie wydało mi się szukaniem schronienia w 
intymnej części jej świadomości, gdzie miała okazję w psychicznym 
komforcie wylizać zadawnione rany. Sądzę, że udział w wyniszczaniu 
obcego świata pozostawia coś w rodzaju złych wrażeń w pamięci i to 
powodowało, że jakaś jej cząstka wciąż była w stanie szoku.
118
Okrążając południowo-wschodnią odnogę jednego z większych mórz 
północnej półkuli, po dwóch dniach podróży, byliśmy zmuszeni do 
obrania kierunku wschodniego. Odwilż zdążyła dopiero nadejść. Góry 
lodowe wciąż sterczały na tle horyzontu jak rzędy połamanych 
zębów, migocząc w miejscach, gdzie igrały promienie słoneczne. 
Przez moment gra światła tworzyła przyjemny kontrast z pustą 
równiną, ale na swój sposób była tak samo niezmienna.
— Czy wszędzie jest tak piekielnie płasko mruknął Serne w 
rzadkim przypływie chęci do nawiązania rozmowy, gdy dzieliliśmy ze 
sobą szoferkę.
— Właściwie tak — powiedziałem. - Morza są płytkie, góry niewarte 
uwagi. To nie jest Ziemia, gdzie płyty tektoniczne miażdżą się 
nawzajem, wynosząc na wierzch górskie łańcuchy, a wulkany bryzgają 
lawą. Tutaj powierzchnia planety została zaprojektowana. Nie ma 
też żadnych miast. Tetrowie odkryli wprawdzie kilka nieregularnie 
rozrzuconych skupisk ruin po budowlach, ale żadnych wyludnionych 
miast, starożytnych świątyń, czy piramid. Wydaje się, że tutejszy 
lud przejawiał pewną aktywność na powierzchni, ale zamieszkiwał w 
głębi planety. Kiedy porzucili te miejsca, zabrali ze sobą 
wszystko, co mogli przetransportować. Pozostawili tylko trochę 
technicznych urządzeń, mniej niż na poziomach bezpośrednio pod 
gruntem Asgarda.
Większość uważa, że ten lud kretów zdecydował się
119
na podziemne życie na długo przed opuszczeniem górnych pięter. Być 
może zagospodarowali powierzchnię pod uprawę rolną. Jednak 
paleobiologowie z ZKB badający nasiona i mikroskamieliny nie 
znaleźli dowodów na wysokowydajną gospodarkę. Najprawdopodobniej 
był to po prostu dach tego świata i pozostawiono go własnemu 
losowi. W najlepszym wypadku stanowił on coś w rodzaju ogrodu na 
dachu. Morze przypuszczalnie odgrywało rolę rezerwuaru wodnego czy 
też jeziora, chociaż naukowcy z ZKB uważają to po prostu za kałużę 
w rowie odpływowym. A przy okazji, wkrótce miniemy stację ZKB. To 
powinno choć trochę rozproszyć monotonię dnia.
— Czy właśnie zmierzamy do stacji pod kopułą? — zapytał.
- Właściwie tak — odpowiedziałem. — Pracownicy ZKB są przeważnie w 
złych humorach. Takim jak ja i ty nie pozwalają korzystać z 
odkrytych przez nich wejść do podziemnego świata. Jeśli zapuka się 
do ich drzwi, to nie poczęstują nawet filiżanką herbaty. Są tacy 
dumni z faktu, że w ich szeregach wspólnie pracują przedstawiciele 
stu różnych ras, że stali się cokolwiek paranoidalni na punkcie 
swojego odosobnienia. Tacy jak my wynajdują własne drogi na 
pierwszy poziom. W tym wypadku skorzystamy z jednego z szybów 
Saula.
Serne spojrzał przez okna szoferki, najpierw na posępne szare fale 
pluskające łagodnie o pusty brzeg, a następnie na opustoszałą, 
zamgloną krainę. Aż po
120
horyzont ląd pokrywały rozmyte odcienie bladej szarości. Nie można 
było natomiast dostrzec ani skrawka zieleni. Mając nawet niezbyt 
wygórowane wymagania w stosunku do powierzchni Asgarda, nie było 
to wyjątkowo pociągające miejsce.
— Skąd, do diabła, wiesz, w którym miejscu się przekopywać? — 
kwaśno zapytał Serne.
Nie musimy się przekopywać. Są takie miejsca na równinie, gdzie 
przed milionami lat wiatr zwiał całą warstwę gleby, tworząc 
wielkie plastikowe pustynie podziurawione drobnymi odłamkami 
meteorytów. Można tam znaleźć włazy, które kiedyś wykorzystywał 
kreci lud. Nie jest to jednak takie proste, bo nie można niczego 
spostrzec poza szczeliną cienką jak włos i praktycznie nie ma 
zatartych już oznakowań, ani żadnych uchwytów czy zawiasów. Można 
mimo wszystko tego dokonać, jeśli się wie, gdzie prowadzić 
poszukiwania.
— A ty wiesz?
— Cholernie dobrze. Na pierwszym poziomie każdy system jaskiń 
układa się w przybliżeniu na podobieństwo płatków kwiatu, to 
znaczy od stosunkowo małego centralnego środka rozchodzą się 
promieniście ramiona. Oczywiście, wszystkie systemy są często 
połączone za pomocą mniejszych tuneli, ale wielkie otwarte 
przestrzenie, które być może były wykorzystane pod uprawę, tworzą 
taki właśnie wzór. Centrum tego systemu znajduje się daleko na 
północy. ZKB zbudowała tam swoją stację, ale ta, obok której 
przejedziemy, umieszczona jest na odnodze bieg-
121
nącej w stronę równika. Tetrowie przebywają tutaj wystarczająco 
długo, aby móc dostatecznie zgłębić fundamentalne konstrukcje 
zastosowane przez krecich architektów. Większość włazów jest 
rozłożona równomiernie. Na przykład, umiejscowienie wejścia Saula 
ponad sąsiednią odnogą odpowiada włazowi pod mijaną przez nas 
stacją. Kupę czasu zabrało Lyndrachowi zlokalizowanie go, no ale 
szukanie kręgu o kilkumetrowej średnicy na obszarze stu mil 
kwadratowych nie należy do łatwych zadań. Miał to jednak 
ułatwione, gdyż już przed wyruszeniem wiedział, gdzie rozpocząć 
poszukiwania.
— Uważasz, że mogą wyniknąć jakieś problemy z odnalezieniem tego 
miejsca?
— Nie przypuszczam. Dziennik podaje lokalizację włazu z 
dokładnością do stu metrów, a do tego miejsca drogę wskaże nam 
satelita. Tam wszystko wezmę w swoje ręce. Jeśli dopisze nam 
szczęście, odnajdziemy zachowane do dzisiaj ślady sań Saula. Gdyby 
jednak zostały zatarte przez śnieżyce, powinienem odszukać czop, 
którym mój przyjaciel zatkał wywiercony otwór.
Tak naprawdę modliłem się o przejściowe porządne pogorszenie 
pogody w nadziei, że to może nawarzyć piwa pirackiej bandzie 
wysłanej przez Amarę Guura, w pocie czoła tropiącej nasze ślady. 
Gdyby tak jedna z ich gablot utknęła gdzieś po drodze, zmieniłoby 
to obraz całej sytuacji. Na razie nie było sposobu na 
powstrzymanie ich i sytuacja taka utrzyma się do osiągnięcia 
„wrót" do podziemnego świa-
122
ta. Jednak mała poprawka stosunku sił na naszą korzyść mogłaby 
okazać się nader pożądana, kiedy znajdziemy się już we wnętrzu 
planety. Wciąż liczyłem, że przy sprzyjających okolicznościach uda 
mi się wydostać z tego bagna cało. Zła pogoda to tylko jeden 
podarunek, który ofiarować może nam koło fortuny.
— Jakiego rodzaju napędu używa się w saniach? — zapytał Serne. 
Roześmiałem się.
— Napęd własnych rąk i nóg!
— Chryste Panie! Czy chcesz mi powiedzieć, że szybsza podróż jest 
niemożliwa?
— Tam, gdzie mamy zamiar się udać, czasem jest bardzo zimno. Na 
trzecim albo czwartym piętrze wszelkie maszyny nie działają 
szczególnie skutecznie. Jak się trafi dobry dzień, termometry na 
skali Kel-vina wskazują najwyżej kilka stopni. Ciśnienie 
atmosferyczne jest nieznaczne, większość gazów skrystalizowała się 
w śnieg. Jednak człowiek nie czuje się tam jak w przestrzeni 
kosmicznej. Za każdym razem gdy się z czymś zetknie, podeszwy 
butów i rękawice wchodzą w kontakt z ciałami stałymi o 
temperaturze niższej niż cokolwiek w wewnętrznych przestrzeniach 
systemu słonecznego i z pewnością zimniejsze od kadłubu statku 
kosmicznego. Pojazdy kołowe są wykluczone. ZKB czasem posługuje 
się poduszkowcami, jednak i one kompletnie zawodzą w węższych 
korytarzach, a w dodatku podczas postoju muszą przecież zetknąć 
się ze stałym gruntem, co oznacza
123
konieczność podłożenia warstwy ochronnej izolacji przy każdej 
przerwie w podróży. To wszystko nie ułatwia posuwania się do 
przodu, a wręcz przeciwnie, sprzyja tylko poruszaniu się w 
zwyczajowym już tempie ślimaka. Mój przyjacielu, jeśli już chcesz 
włóczyć się po tunelach, musisz polegać na najprostszych 
sposobach. Własne nogi i dobrze nasmarowane płozy. Ale jeżeli 
producenci używanych przez ciebie butów i rękawic przereklamowali 
ich niezawodność, możesz wpakować się w poważne tarapaty.
Ta wiadomość, jak również upodobanie z jakim uprzejmie 
informowałem go o tym, że porządnie możemy dostać w kość, nie 
wprawiły Serne'a w dobry nastrój.
A ile czasu zamierzamy spędzić w podziemiach? — zapytał.
Wzruszyłem ramionami.
Nie spędzimy tam ani minuty dłużej, niż to się
okaże absolutnie konieczne	zapewniłem go.
Chcę osiągnąć wyznaczone cele tak szybko, jak
tylko się da. Jeśli nic nie nawali, obszary zimna
powinniśmy mieć za sobą w ciągu paru dni.
I co dalej?
Urządzenia oczyszczające są zdolne do odnawiania naszego powietrza 
przez prawie miesiąc. Zestawy te uzdatniają do powtórnego użytku 
wszystkie odpady i wzbogacają je węglowodanami. To pozwoli nam z 
pewnością dotrwać do chwili, gdy powietrze ostatecznie stanie się 
niezdatne do oddychania. Do tego czasu stracimy na wadze, a nasze
124
układy trawienne będą coraz gorzej przyswajały. Sądzę, że jesteś 
obyty z tego rodzaju efektami ubocznymi.
Spojrzał na mnie ponuro. Nie chciałem go indagować, jak długo był 
zdolny do przebywania w skafandrze podtrzymującym wszelkie funkcje 
życiowe. Prawdopodobnie w tym względzie nie dosięgał mi nawet do 
pięt. Ale gdy ustanawiałem mój rekord, na karku nie siedziała mi 
armia kosmitów próbująca rozerwać mnie na strzępki, usmażyć albo 
odparować ze mnie całą wodę.
Nigdy nie byłem w takiej sytuacji, aż do dzisiaj.
— Coś mi się wydaje, że kombinezony i zestawy oczyszczające 
zdążyły ci już wyjść bokiem - powiedziałem łagodnie.
— W przestrzeni kosmicznej stosowaliśmy tylko ciężkie skafandry 
próżniowe —jego głos pozbawiony był wszelkiej emocji. Ale walki 
twarzą w twarz z przeciwnikiem toczyły się przeważnie na stałym 
lądzie planety. Temperatura była znośna, a powietrze byłoby zdatne 
do oddychania, gdyby arsenał biotechnicznej broni 
Salamandryjczyków był trochę skromniejszy. Mam tu na myśli 
viroidy, bakterie przenoszące neurotoksyny i tym podobne draństwo. 
Oczywiście, wszystko obliczone na ludzi. Przez większość czasu 
paradowaliśmy w cienkich sterylnych kombinezonach, które nie 
utrudniały swobody naszych ruchów i wyglądaliśmy jak wspaniałe 
plastikowe worki. Opinały ciało i posiadały coś w rodzaju sieci 
naczyń włoskowatych do odprowadzania
125
potu. Przed ich nałożeniem byliśmy zmuszeni golić całe ciało. 
Dostarczano nam wprawdzie środek po-wstrzymujący odrastanie 
włosów, ale na swędzenie, oczywiście, nie pomagał. Po pięciu albo 
sześciu dniach akcji czułem, jak cierpnie mi skóra. Nie mogłem się 
nawet porządnie podrapać...
Czas schodził nam na czołganiu się po okolicy pod niebem tak 
błękitnym, jak na żadnym z przyjaznych nam światów lub też pod 
gwiazdami. Wokół nas pieniła się ładniutka zieleń. Od przypadku do 
przypadku zdarzało nam się natknąć na opuszczone miasto... W 
powietrzu przeważnie unosiły się rzeczy zdolne do zamienienia nas 
w olbrzymie bryły gangreny, gdyby nam przyszło do głowy nabrać je 
w płuca. Do noszenia kombinezonów byliśmy zmuszeni tak na wszelki 
wypadek, nawet gdy teoretycznie można było się bez nich obyć. 
Zdaliśmy się bez reszty na maszynerię podtrzymującą przy życiu 
stale noszoną przez nas na plecach. Ubrania ochronne właściwie 
były niezniszczalne; za diabła nie można było ich rozerwać. Jednak 
prawdę mówiąc, to podczas dotykania czegokolwiek, nigdy nie czułem 
się stuprocentowo bezpieczny. No bo dajmy na to, że przekłułbym 
sobie palec u rękawicy i z rykiem odwalił kitę.
Nigdy nie przyzwyczaiłem się do tej machiny na plecach. Nie mogłem 
jej ani zobaczyć, ani dotknąć. Ale ona tam była, nadzorując 
funkcjonowanie mojego ciała jak jakiś pomniejszy bóg. Zawsze 
jednak wydawała mi się bardziej oddalona ode mnie niż
126
rakieta na orbicie, czy nawet gwiazdy na nieboskłonie.
Gdyby przerwał swoje wywody choć na chwilę, dałbym mu do 
zrozumienia, że wiem, o co mu chodzi, wiem dokładnie co czuje. 
Kontynuował jednak wystarczająco długo swój monolog, aby mnie 
przekonać, że tak nie jest. Bo jego przypadek był jakąś wyjątkową 
odmianą paranoi.
— Teraz będzie inaczej — oświadczyłem. — Rozrabiaki Amary Guura są 
uzbrojeni w przestarzałą, solidną broń. Tak samo zresztą jak twój 
przyjaciel android. Pomimo tego, na piętrach gdzie panuje mróz, 
wystarczy tylko raz oberwać i po człowieku. Na niższych poziomach, 
tam gdzie Saul natknął się na znośną temperaturę i życie, prędzej 
można przeżyć jedno albo dwa powierzchowne draśnięcia. Ale 
uwięzieni bylibyśmy tam na całą wieczność. Kiedy już się człowiek 
znajdzie w tych czeluściach, nawet nie może nadać przez 
radiostację wołania o pomoc.
— Nie zawracaj sobie tym głowy. Gdy już dojdzie do strzelaniny, z 
pewnością popędzimy im kota. W końcu nic takiego nie powiedziałeś, 
co dawałoby mi podstawy do myślenia, że natrafimy na naszej drodze 
na coś takiego, co może wytrącić nas z marszu.
Bardzo mnie korciło, żeby zapytać go, czy nie cierpiał przypadkowo 
na klaustrofobię. Jasjie, że tam na dole istniało sporo szerokich, 
otwartych przestrzeni, ale czasem trzeba będzie się przedzierać 
przez wąziutkie korytarze, tunele zdecydowanie odmienne od tych, 
które mogą drążyć nasze gwiazdoloty, gdy
127
mkną przez podprzcstrzcń. Lecz im lepiej poznawałem kapitan 
Gwiezdnej Gwardii i jej wesołą drużynę, tym bardziej nabierałem 
pewności, że w terenie, który będzie dla nich czymś w rodzaju 
terra incognito, potrafią stanąć na wysokości zadania. Być może 
były z nich niezłe świry, ale zarazem niewątpliwie twardziele.
Jeśli twierdzisz, że wojna była taka okrutna — wysiliłem się na 
komentarz — to myślę sobie, że teraz gdy dobiegła końca, 
powinieneś pospieszyć do domu. Co cię przygnało aż tutaj?
— Wojna się jeszcze nie skończyła — jego usta zaledwie drgnęły, 
gdy to mówił.
Nie? Chcesz mi powiedzieć, że cała przeklęta ludzkość znajduje się 
w stanie wojny z jednym zawszonym androidem?
To był rzeczywiście jakiś rzadki rodzaj paranoi pomyślałem, gdy 
mój rozmówca odwrócił wzrok. Trzeba go koniecznie 
zlikwidować. To nie podlega żadnej dyskusji.
To było wszystko, co powiedział.
— No dobrze. Może i tak. Wasza w tym głowa. Zresztą wydaje mi się, 
że chcecie, bym trzymał się z dala od tej sprawy. Ale na to co 
teraz robimy, można spojrzeć jeszcze pod innym kątem. Byłbym 
głęboko wdzięczny za pomoc w uwrażliwieniu pani kapitan na 
niektóre z powstałych implikacji. To co aktualnie ma miejsce na 
Asgardzie, może się w każdym calu okazać dokładnie tak ważne dla 
przyszłości rodzaju ludzkiego jak wojenka, która niedawno roz-
128
strzygnęliście na swoją korzyść. A dla całej reszty galaktycznej 
wspólnoty planeta ta jest wręcz nieodzowna.
Jego blade oczy skierowane były wprost na moje.
Posłuchaj tylko kontynuowałem. Kapitan Lear zdążyła już 
wykalkulować, że tylko przy pięćdziesięciu warstwach Asgard byłby 
w stanie pomieścić stukrotnie większą powierzchnię od ziemskiej. 
Jeśli tę cholerną rzecz skonstruowano, to może ona zawierać nawet 
dziesięć tysięcy pięter, co odpowiadałoby liczbie piętnastu do 
dwudziestu tysięcy światów. To z kolei oznaczałoby setki tysięcy 
oddzielnych środowisk. Wnętrze Asgarda może zamieszkiwać więcej 
humanoidalnych ras niż całą galaktykę naturalnych planet. Kto to 
może wiedzieć? Tetrowie od niepamiętnych czasów próbowali uchylić 
wieka tej nie zgłębionej ogromnej puszki nieznanych stworów. No a 
teraz nadeszła kolej na nas. Na ciebie, na mnie i na sex-bombę o 
blond włosach! Ach, merdc. Ty i tak masz nikłe pojęcie o tym 
wszystkim, prawda?
Tylko mnie nie obrażaj, Rousseau powiedział łagodnie. Podobnie jak 
i ty jestem zwykłym belterern. To prawda, że niewiele mi wiadomo o 
tych okolicach. Ale nie jestem półgłówkiem, a nasza pani kapitan 
może być wszystkim tylko nie idiotką. Jeżeli się okaże, że tam w 
podziemiach są rzeczy, które mogą się okazać pożyteczne dla 
ludzkości, uczynimy wszystko, aby je posiąść. Przede wszystkim 
jednak musimy dostać w nasze ręce androida. Dopiero potem, w 
zgodzie z otrzymanymi rozkazami, zade-
129
cydujemy co dalej. Jeśli jednak mam być szczery, to po tym co 
ujrzałem w tym świecie, a także co usłyszałem od ciebie o 
trzaskających mrozach w podziemnych tunelach, nie tryskam 
przesadnym entuzjazmem.
Poprzednio prosił, a może nawet rozkazywał, żebym pohamował się i 
nie obrażał go. Zastosowałem się do tego i nie na próżno 
strzępiłem gębę. W głowie kołatała mi myśl, że oto przebywałem w 
towarzystwie człowieka, którego wyobraźnia zwietrzała i zanikła. 
Według jego rozumowania liczyła się tylko rywalizacja gatunku 
ludzkiego z Salamandryjczykami, w której chodziło o kontrolę 
lokalnej przestrzeni kosmicznej. Cała reszta Wielkiego Kosmosu, w 
którym istniało z tysiąc humanoidalnych gatunków, nie była warta 
splunięcia. Coś tam świtało mu, że Asgard może okazać się bardzo 
ważny w politycznym kontekście, ale tak naprawdę kompletnie nie 
dostrzegał, jak skomplikowaną łamigłówką była cała sytuacja. 
Całkowicie nie docierało do niego, że rozwiązanie tej zagadki może 
dać nam precyzyjną odpowiedź na pytanie: gdzie my — homo sapiens i 
cała pokrewna reszta dwunożnych umiejscawiała się w uniwersalnym 
porządku rzeczy. Nie kontaktował także w sprawie tajemnicy naszego 
pochodzenia, czy też możliwych rozwiązań naszego ostatecznego 
przeznaczenia. Był zatem moim przeciwieństwem.
W żadnym wypadku nie można mnie nazwać namiętnym czy porywczym. 
Jestem zimny jak ryba. Zadowalam się własnym towarzystwem. Cieszę 
się,
130
jeśli uda mi się dożyć następnego dnia w tym całkiem nieprzyjaznym 
wszechświecie. Stosunki międzyosobowe to nie moja działka, choć 
obchodzą mnie sprawy wielkie i odpowiedzi na filozoficzne pytania.
Z pewnością poruszały mnie sprawy dotyczące wnętrza Asgarda. 
Równocześnie nie miałem najmniejszego pojęcia, w jaki sposób 
wyjaśnić to takiemu facetowi jak Serne. Chciałem koniecznie 
wiedzieć, kto i w jakim celu zbudował tę planetę. Ciekawiło mnie 
także, skąd ona przybyła i dokąd zmierzała. Musiałem rozgryźć 
problem, czy wszelkie człeko-podobne gatunki naszej Galaktyki 
wywodziły się ze wspólnego pnia, a jeśli tak było, to które i co o 
tym przesądzało. Chciałem też wiedzieć, kim właściwie byłem, bo 
pomimo tego co Serne oświadczył, nie byłem po prostu belterem, czy 
nawet ludzką istotą, ale obywatelem samej nieskończoności i 
wieczności. Świadectwem potwierdzającym moje pochodzenie był kod 
DNA zawarty w moich chromosomach.
Były to właśnie powody, oddając wszystkie należne honory mojemu 
aktualnemu przełożonemu i właściwie już kumplom gwiezdnym 
gwardzistom, z powodu których nie mogłem wykrzesać z siebie 
wystarczająco dużo entuzjazmu, aby przejmować się gównianym 
androidem i ich idiotyczną paranoją.
Oto znajdowałem się na szlaku zmierzającym do samego Centrum 
Wszechświata, a zarazem do osobistej konfrontacji z jego 
najtajniejszymi sekretami.
Ostatecznie okazało się, że była to bardziej skomplikowana 
wędrówka, niż początkowo przewidywałem. Ale czy zazwyczaj tak nie 
bywa?
131
W końcu najnudniejsza faza podróży dobiegła kresu. Sprawiło mi to 
ulgę, chociaż — mówiąc prawdę — nie miałem pojęcia, z czego mam 
się cieszyć. Wciąż przecież ciągnęła mnie ze sobą banda szaleńców, 
goniąca za olbrzymem mającym w zwyczaju masakrowanie osobników, 
którzy na nieszczęście zirytowali go. Na dokładkę tuzin, a może i 
więcej, najczarniejszych charakterów galaktycznej wspólnoty 
węszyło moim tropem. Były to wystarczające powody, by zaniepokoić 
każdego.
W każdym razie, nasze pojazdy stały już na pustej równinie w 
osamotnionej wspaniałości. Wokół kół poczęły się tworzyć zaspy ze 
śniegu naniesionego przez wiatr. Dął z Ciemnej Strony w kierunku 
ciepłego miejsca, ponad którym stało słońce w swoim tymczasowym 
zenicie.
Na straży wehikułów, których było teraz trzy (po tym jak 
natknęliśmy się na gablotę, którą Myrlin pożyczył ode mnie), 
pozostawiliśmy gwardzistę Vasa-riego. Amara Guur wysłał naszym 
tropem cztery pojazdy; nawet gdyby nam udało się zwieść go w 
podziemnym labiryncie i wydostać z powrotem na światło dzienne, 
oczekiwałaby nas niezła przeprawa. Zdaje mi się, że wciąż jest 
jeszcze możliwe poprosić okręt na orbicie, aby wykończył 
skurczybyków zauważyła Susarma Lear. Laserem albo promieniami 
cząsteczkowymi, do wyboru, do koloru.
Nie przejawiała jednak już tyle entuzjazmu; wi-
132
docznie zdążyła wyobrazić sobie, jak Naczelne Dowództwo Ziemi może 
się zapatrywać na samowolę pani oficer, która przysporzyła im 
kłopotów w stosunkach z Tetrami.
Korciło mnie, by skorzystać z tej oferty. Ale dla mnie samego 
niezbędnym było utrzymać się u prawicy Tetrów. To nie byłoby 
najgorsze wyjście z sytuacji, gdyby po powrocie z naszej skromnej 
ekspedycji zamiast gangsterów oczekiwali na nas funkcjonariusze 
prawa. Cokolwiek jednak znajdziemy w podziemnych czeluściach, 
umiejscowienie szybu Saula Lyn-dracha wiodącego do życiodajnych 
pięter było sekretem, za który zarówno Tetrowie, jak i ZKB byliby 
gotowi słono zapłacić, byle tylko dostać go w swoje łapy. Nie 
chciałem im dawać powodów do wyciśnięcia ze mnie tej informacji za 
pomocą niezbyt przyjemnych metod. Wolałem, aby posłużyli się 
brzęczącą monetą.
Poinformowałem dokładnie Tetrów, o co w tym wszystkim chodzi -— 
oświadczyłem. Wydaje mi się, że nie spuszczą Amary Guura z oka. 
Ostatecznie nie chcą, by po powrocie na powierzchnię spotkała nas 
niefortunna przygoda. Gang Guura znajduje się jeszcze na otwartej 
przestrzeni. On sam nie jest aż tak głupi, żeby rozpocząć taniec 
tu, gdzie Tetrowie baczą pilnie na niego.
Pani kapitan wzruszyła ramionami. Nie miałem zamiaru zwracać jej 
uwagi na wniosek wypływający z polityki mówienia prawdy prosto z 
mostu. Gdyby Myrlin powrócił na zewnątrz, to Tetrowie nie od-
133
nieśliby się z większą wyrozumiałością do jej egzekucji na nim niż 
do napadu dokonanego przez Amarę Guura na nas. Był to jeszcze 
jeden niuans całej afery, którą można było tylko rozstrzygnąć w 
zaciszu podziemnych korytarzy, gdzie nie sięgało długie ramię 
sprawiedliwości.
Tetrowie nie byli specjalnie uszczęśliwieni opowiedzianą przeze 
mnie historyjką. Wskazali na wiele szczegółów, co do których można 
było sądzić, że się pomyliłem, jednak ogólnie można było 
powiedzieć, że zrozumieli moje położenie. Przypuszczam, że Guur 
przechwycił całą konwersację, nie miał jednak nic do dodania. Nie 
zareagował też na próby skontaktowania się z nim. Widocznie 
wyznawał zasadę, że milczenie jest złotem.
Nasza pięcioosobowa ekspedycja przystąpiła do wleczenia sań po 
topniejącym śniegu w miejscu, gdzie można było wciąż dostrzec 
ślady Saula. Świeży trop Myrlina był doskonale widoczny. 
Uzbrojenie kapitan Gwiezdnej Gwardii i jej wojaków stanowiły 
spluwy ogniowe. Zastanawiałem się przez chwilę, czy broń ta nadaje 
się do użytku w temperaturze dziesięciu stopni powyżej zera 
absolutnego, ale ostatecznie nie indagowałem o to moich 
towarzyszy. Zresztą przypuszczałem, że będzie działać, bo jeżeli 
jest coś w czego projektowaniu ziemscy konstruktorzy są znakomici, 
to może to być tylko wymyślanie uzbrojenia jakiego tylko dusza 
zapragnie.
Na dotarcie do szybu Saula potrzebowaliśmy prawie pełnej godziny. 
Nie mielibyśmy specjalnych pro-
134
blemów z jego odszukaniem, nawet gdyby ślady Myrlina były zatarte. 
Android nie zadał sobie nawet trudu powtórnego zaczopowania otworu 
wiertniczego, co niewątpliwie uczynił Saul, by go zamaskować. Poza 
tym krajobraz był tak monotonny, że byłoby naprawdę sztuką nie 
znaleźć tego miejsca.
Włazy rozmieszczone w dachu tego świata były przystosowane do 
reagowania na sygnał radiowy, na który w odpowiedzi klapa usuwała 
się na dół, a następnie chowała w szczelinie. Niepotrzebne jest 
chyba dodawanie, że jeszcze nie znaleziono sprawnie działającego 
mechanizmu. Próby przewiercania włazów były wyjątkowo 
pracochłonne. Klapy do podziemnego świata wykonano ze sztucznie 
przyrządzanego bioproduktu przypominającego niezwykle odporne 
szkliwo dentystyczne. Jednak technologia Galaktyki stała na 
wystarczająco wysokim poziomie, aby dostarczyć odpowiednich 
narzędzi do przebicia się. Podstawowy materiał budowlany, z 
którego Asgard przypuszczalnie był wykonany, całkowicie nie 
odpowiadał normom, jakie musiałyby obowiązywać w przypadku, gdyby 
wypróżniono setki poziomów, unikając przy tym tąpnięć. Wiercenie, 
czy też wysadzanie otworów w powłoce planety, nie było niemożliwe. 
Podobna sytuacja panowała w labiryncie tuneli: tam gdzie nie 
natrafiono na otwarte wejścia, trzeba było szukać niezbyt trudnych 
do sforsowania zamkniętych bram. Prawdopodobnie istniały miliony 
zamaskowanych wrót, które mogły udostępnić głębiej położone 
piętra, gdybyśmy tylko znali ich rozmieszczenie.
135
Niestety, nikt nigdy nie znalazł mapy albo planu, który pozwoliłby 
nam zapoznać się ze sposobem łączenia podziemnych korytarzy.
Sprowadzenie sań na pierwszy poziom zabrało nam następną godzinę. 
Chociaż Myrlin pozostawił linę zwisającą z uchwytu na krawędzi 
włazu, byłem zmuszony przymocować jeszcze jedną, by móc opuścić 
ekwipunek. Użyłem do tego wykonanego z mono-molekularnych włókien 
i wyjątkowo wytrzymałego biotechnicznego sznura. Niskie 
temperatury nie wywierały żadnych zmian, a zwinąć dawał się tak 
ściśle, że jedna osoba była w stanie nieść go w razie potrzeby z 
milion metrów. Tyle powrozu jednak nie potrzebowaliśmy. W końcu 
podczas naszych poszukiwań nie zamierzaliśmy udawać Tezeusza.
W pionowym szybie było kiedyś coś w rodzaju drabiny, ale korozja 
zdążyła się już do niej dobrać, od czasu gdy mróz wyniszyczył 
wszelką zgniliznę.
Po chwili opuściliśmy się do wnętrza półokrągłego pomieszczenia i 
stamtąd skierowaliśmy się poprzez krótki i wąski korytarz do 
przepastnego tunelu, który odgrywał prawdopodobnie w krecim 
społeczeństwie rolę przelotowej autostrady. Lampa wbudowana w mój 
hełm promieniowała wystarczająco silnym światłem, aby wydrzeć z 
ciemności przeciwległą ścianę.
— Gdzie jesteśmy? — zapytał porucznik Crucero.
Nieprzerwanie utrzymywaliśmy ze sobą łączność, aby wszyscy 
nawzajem mogli się porozumieć. Crucero odwrócił się do mnie i 
reflektor na jego kasku
oślepił mnie. Gdy pracuje się zespołowo w podziemiach, to wzajemne 
oślepianie może być prawdziwą udręką. Uczestnicy wyprawy muszą po 
prostu wbić sobie do głowy, że mogą patrzeć wszędzie tylko nie w 
twarz swojego rozmówcy.
W sytuacji w jakiej się znalazłem, nie byłem w stanie posłużyć się 
notatnikiem Saula: zostawiłem go w gablocie. Zarejestrowałem 
jednak całą istotną informację na taśmie dźwiękowej wkomponowanej 
w rękaw skafandra. Używając języka, byłem w stanie odtworzyć 
taśmę, a także przewijać ją w dowolnym kierunku, stosownie do 
potrzeb. Szlak Saula będzie z pewnością oznaczony znakami 
wyżłobionymi w ścianie na każdej krzyżówce. Pomimo tego nie mogłem 
obyć się bez taśmy przy rozszyfrowywaniu symboli. Chciałem .także 
wykorzystać komentarze, które Lyndrach dołączył do swoich 
zapisków.
— Według informacji Saula znajdujemy się przy głównej trasie — 
odpowiedziałem porucznikowi Crucero. — Przebiega ona 
prawdopodobnie wzdłuż całej długości ramienia tego systemu. 
Podrzędne drogi odgałęziają się w regularnych odległościach. One 
same także są drogami przelotowymi dla jeszcze podrzędniejszych 
tuneli. Trzeba mieć niezły fart, żeby trafić na taki właz jak ten. 
Nie każde zejście do podziemi prowadzi do tak korzystnego miejsca.
Z dziennika wynikało, że Saul używał tego włazu ponad dziesięć 
razy. Zakładając, że każda wyprawa trwała dwadzieścia pięć dni, 
oznaczało to, że regularnie powracał tutaj przez okres 
przekraczający czas
Może [nawet le. ią
ly się od-
B?
|Lear,
136
137
roku ziemskiego. Z większości wypraw wracał może nie z pustymi 
rękami, ale też nie przywoził nic więcej niż pospolite graty 
znalezione na poboczach dróg na trzecim albo czwartym piętrze. 
Niespodziewanie, jak grom z jasnego nieba, spadł na niego 
szczęśliwy traf: znalazł największą bonanzę w całej historii 
poszukiwań kryjących się w ziemi skarbów w naszej Galaktyce. 
Odkrycie to przyniosło mu tylko tortury i śmierć z ręki drani 
nasłanych przez Amarę Guura.
Czasami nie jest stosowne i wystarczające po prostu wzruszyć 
ramionami i powiedzieć: Cćst la vie.
— W drogę — nakazała Susarma Lear.
Ruszyliśmy po autostradzie, kierując się na północny zachód. Nie 
rozmawialiśmy za wiele, chociaż gwardziści od czasu do czasu 
zadawali pytania. Głównie Crucero przejawiał aktywność, ale być 
może ciekawość należała do obowiązków zastępcy dowódcy. Prośby o 
praktyczne rady spełniałem z łatwością, ale ważkie pytania 
pozostawały bez odpowiedzi z wyjątkiem jednego.
Jeżeli to my posiadamy dziennik podróży, to w jaki sposób 
android orientuje się na szlaku? zapytał porucznik.
Może jego pamięć jest zdolna do odtwarzania każdego zapamiętanego 
przedtem szczegółu powiedziałem.	W końcu, gdy się już projektuje 
androidy, to przy okazji można udoskonalić naturę na wiele 
sposobów. Jeśli jednak mam wyrazić opinię na ten temat, to równie 
dobrze Myrlin mógł nawet nie widzieć tego notatnika. 
Najprawdopodobniej po-
sługuje się taśmą nagraną przez Saula i wyjaśniającą znaczenie 
kompletu symboli z jego kodu. Gdyby okazało się, że mam rację, 
android nie będzie czuł się tak pewnie podczas wędrówki jak my. 
Istnieje szansa, że niedługo będzie nas wyprzedzał.
— Tylko w przypadku, gdy skieruje się w stronę szybu — powiedział 
ponuro Serne.
Innego wyjścia nie ma spostrzegłem. Jeżeli nie nosi się z zamiarem 
powrotu na powierzchnię, musi osiągnąć obszary ciepła. Jeśli 
jednak chce powrócić, wtedy nie obędzie się bez wyniesienia z 
głębin rzeczy wystarczająco cennej dla zainteresowania nią Tetrów, 
którzy z kolei wezmą go pod swoje skrzydła, aby ochronić przed 
wrogami.
Gościniec był całkowicie pusty. Pokrywała go cienka warstwa lodu: 
tylko niewielkie ilości wody zdołały się tutaj przedostać, a 
temperatura na pierwszym poziomie była wystarczająco wysoka, by 
sprawić, że zamarznięta ciecz stanowiła jedyny rodzaj lodu. Po 
wyjątkowo gładkiej powierzchni sanie sunęły tak lekko, jak tylko 
można było sobie tego życzyć. Nie przerażało mnie nawet ich 
holowanie.
Dwa razy minęliśmy bryły żużlu. Było to wszystko, co pozostało z 
wehikułów, którymi zasuwali tubylcy po podziemnej drodze w 
niewyobrażalnie odległej przeszłości. Aby nie blokowały przejazdu, 
zaparkowano je w niszach; krety były schludnym ludkiem. Jak wam 
się udaje odzyskać coś wartościowego z lakiego czegoś? zapytał 
Crucero, po tym jak on i kapitan Lear przeprowadzili inspekcję 
bryły, która kiedyś była pojazdem.
Może i nawet ilne.
Lear,
i w tej
138
139
—- Nawet nie próbujemy --- oświadczyłem. To nie jest nawet stara 
dobra rdza. Kreci lud podobnie jak Tetrowie i wasi niedawni 
wrogowie Salamandryj-czycy byli nastawieni na biotechnologię. Ten 
pojazd był organiczny. Większość materiałów do jego budowy 
uzyskano za pomocą sztucznej fotosyntezy, chociaż elektroniczne 
wyposażenie wytworzono na bazie krzemu i wielu innych zwykłych 
surowców. Wszystko to jest teraz nie warte złamanego grosza. 
Szabrow-nicy nie mają czego szukać na poziomie pierwszym. 
Najlepszy urobek pochodzi z trzeciego i czwartego piętra, gdzie 
czas stanął w miejscu, kiedy mróz rozprzestrzenił się w dniach 
Wielkiego Zaciemnienia. Nawet pojedyncza molekuła nie była w 
stanie drgnąć do czasu, gdy fachowcy z ZKB rozpoczęli penetrację. 
Ciepło słoneczne nie zdążyło jeszcze tam przeniknąć, a my, 
szabrownicy, mamy skłonności do rozsądnego używania naszych czopów 
i nadmuchiwanych namiotów.
Musieliśmy minąć tysiące szerokich, całkowicie dostępnych odnóg. 
Niektóre nosiły, dokonane za pomocą lasem, wypalone znaki jako 
świadectwo eksploracyjnej wędrówki Saula. Większość bocznych 
tuneli została jednak przez mojego przyjaciela zignorowana. Nie 
mam pojęcia, czym się kierował, wybierając korytarze do 
penetracji. Prawdopodobnie zdawał się na swój instynkt albo 
wybierał na chybił trafił.
Po trzech godzinach wędrówki zrobiliśmy przerwę dla złapania tchu. 
Jak dla mnie wleczenie sań (rwało
140
za długo, byłem więc wyczerpany jak stara szkapa. Gwardziści 
znosili lepiej tempo podróży. Przypuszczam, że w porównaniu do 
przeczesywania będącej pod ostrzałem powierzchni planety był to 
dla nich piknik. Oni sami nie wyrazili na ten temat żadnej opinii.
W miejscach gdzie systemy skafandra były podłączone do mojego 
organizmu, dokładnie na piersiach i w pachwinie, odczuwałem 
podrażnienie. Ponieważ zawsze zabierało mi trochę czasu 
zaaklimatyzowanie się do, będącego małym laboratorium chemicznym, 
tyrana na moich plecach, nie czułem się najlepiej. Żołądek wciąż 
łaknął pożywienia i buntował się, ponieważ nie otrzymywał ani 
kęsa. Zamienienie się w cyborga nie jest taką łatwą sprawą.
Rozważałem, czy android borykał się z podobnymi problemami, czy 
może miał wmontowane zdolności adaptacyjne.
Kontakt ze światem zewnętrznym był już od pewnego czasu przerwany; 
dach ponad nami był stosunkowo odporny na penetrację fal 
radiowych. Nie miałem pojęcia, jaki rodzaj podsłuchu Amara Guur 
zainstalował w naszych gablotach, jak również nie mogłem sobie 
wyobrazić sposobu, w jaki zamierzał nas śledzić. Mikroskopijne 
aparaciki wczepione we włosy pani kapitan Lear przez Jacinthe 
Siani, a także urządzenie ukryte w grzbiecie dziennika nie były 
przesadnie dalekosiężne. Jeżeli Guur stosował elektroniczne 
przyrządy, to nasze maskowanie po opuszczeniu autostrady 
prawdopodobnie uwolniłoby eks-
141
pedycję od wścibstwa. Ten facet na pewno nie miał zielonego 
pojęcia, co oznaczały wypalone znaki Saula.
Mimo wszystko nie miałem najmniejszych powodów do zadowolenia. Być 
może Amara Guur był złośliwym i podstępnym gadem, ale sprytu mu 
nie brakowało. Chociaż nic nie wiedziałem o urządzeniach do 
podsłuchu, obiło mi się o uszy, że takie zabawki produkowane przez 
Tetrów pozwalały na tropienie osób o pewnych cechach organicznych 
przez pół świata po upływie pięciu lat. Zakupiliśmy przecież 
trochę ekwipunku i właściwie każdy przedmiot mógł być tak 
spreparowany, aby wydzielać smród, który może być całkowicie 
niewyczuwalny przez nas, ale dla jakiegoś elektronicznego ogara 
byłby porównywalny z zapachem wydzielanym przez skunksa.
Zanim ponownie podjęliśmy naszą wędrówkę, cisza i monotonia 
panująca w tunelu zaczęły grać gwardzistom na nerwach. Serne do 
spółki z Khale-khanem zamienili parę ostrych słów, podczas gdy 
reszta towarzystwa przysłuchiwała się. Adwersarze byli świadomi, 
że ich kłótnia była rodzajem przedstawienia, ale prawdopodobnie 
nic było to dla nich pierwszyzną. Przecież przebywali w swoim 
towarzystwie w trakcie niejednej długotrwałej misji. 
Porozumiewając się na ogólnodostępnym kanale radiowym, zdążyli już 
wypracować taka strategię i taktykę, że zupełnie nic sobie nie 
robili z obecności przypadkowych słuchaczy, wliczając także 
dowódców, którzy przysłuchiwali się wymianie obelg. Pogawędka 
wkrót-
ce znudziła się wszystkim i na mnie spadł obowiązek przejęcia roli 
wodzireja. W końcu to przecież ja znajdowałem się na własnych 
śmieciach i miałem ważkie sprawy do zakomunikowania.
Gdy zboczyliśmy z autostrady w podrzędny tunel, droga stała się 
łatwiejsza. Po krótkiej wędrówce osiągnęliśmy tereny całkiem 
odmienne od dotychczas przemierzanych.
Zauważyłem, że na gwardzistach spore wrażenie wywarły rozległe 
otwarte przestrzenie, ponad którymi sufit był zawieszony na 
wysokości dwudziestu metrów. Dach podpierały regularnie 
rozmieszczone ogromne filary.
— Oto krecie ziemie uprawne — wyjaśniłem moim towarzyszom. O ile 
eksperci się nie mylą, w rolnictwie stosowano głównie 
fotosyntetyczne procesy, niektóre w oparciu o ciecze, inne z kolei 
o ciała stałe. Trochę kontrowersji istnieje wokół sprawy, czy lud 
ten kiedykolwiek używał rzeczywistych organizmów w tego rodzaju 
technice rolnej. Tetrowie zbudowali pod Skychain City własne 
instalacje, które produkowały żywność na pierwsze potrzeby. 
Wypełnili je obszernymi dywanami zielonego tworzywa zasilanego 
światłem, ciepłem lub nawet wprost energią elektryczną. Produkują 
tam wiele artykułów żywnościowych ogólnie nazywanych przez nas 
manną, a przeznaczoną dla konkretnych ras kosmitów. Zielone dywany 
dostarczają także innych użytecznych produktów, wydzielając je, a 
następnie magazynując na dnie instalacji. Konieczny jest złożony 
system na-
142
143
wadniający, jak również urządzenia transportujące służące do 
pakowania i dystrybucji plonów. Pierwotny system produkcyjny 
kretów prawdopodobnie pokrywał się z tetrańskim. Na drugim piętrze 
będziecie mieli okazję przyjrzeć się trakcji kolejowej i kanałom 
dostarczającym wodę.
— Czy było tam oświetlenie? zapytał Crucero, kierując snop światła 
z ręcznego reflektora na rozległy sufit.
Oczywiście — powiedziałem. — Jednak tylko sam diabeł zdołałby 
zlokalizować przewody zasilające. Prawdopodobnie w wielu miejscach 
umieszczono autentyczne żarówki elektryczne, choć nie wszędzie. 
Gdzie indziej zastosowano przypuszczalnie odmianę sztucznego 
bioświatła. Tetrowie są także zdolni do wytworzenia czegoś 
podobnego. Możliwe, że kable łączą wszystkie poziomy. Być może są 
doprowadzone aż do sztucznego słońca w centrum planety albo do 
głównego reaktora, jeżeli takowy istnieje. Jednak ściany, mury i 
przegrody są tak masywne i wytrzymałe, że jest właściwie 
niemożliwością dotarcie do przewodów i rur, czy też odnalezienie 
integralnie połączonych systemów.
— Czy zmierzamy do czegoś, co można określić mianem miasta? 
zapytał Khalekhan.
— Tak przypuszczam	odpowiedziałem. Chociaż czasem trudno 
stwierdzić jednoznacznie, co jest miastem, a co nim nie jest. 
Najpierw dojdziemy do ogromnego muru, w którym gęsto roz-
mieszczono wejścia prowadzące do korytarzy labi-
ryntu. Liczba drzwi osiąga milion, a wszystkie bez wyjątku 
zamknięte są na cztery spusty. Za diabła człowiek nie zgadnie, ile 
pomieszczeń może kryć się za murem, a może jest tam tylko lita 
skała. Dogłębne zbadanie takiego kompleksu zabierze zespołowi z 
ZKB całe lata. Być może potrwa to stulecia powolnych i cierpliwych 
badań wielkich komór zlokalizowanych w środku każdego systemu. 
Naukowcy od dawna przypuszczali, że w centralnych pomieszczeniach 
muszą istnieć szyby prowadzące prosto w głąb planety. Wierzyli, że 
w końcu znajdą je, jeśli tylko wykażą wystarczająco dużo metodyki 
w swoich poszukiwaniach. Trzeba im przyznać rację, choć, jak na 
razie, zajęcza taktyka Saula okazała się skuteczniejsza od żółwiej 
strategii instytutu.
Mozolnie przemierzaliśmy porzucone i nie uprawiane pola. W snopach 
świateł z naszych latarek wszystko przybierało barwę śnieżnej 
bieli. Tereny podzielone z geometryczną precyzją układały się w 
romby i prostokąty, a filary podtrzymujące dach wystrzelały w 
każdym rogu hali. Posuwaliśmy się wzdłuż murów przedzielających 
poszczególne poletka, gdzie w zamierzchłych czasach istniały 
uprawne dywany lub jeziora sztucznych foto-, elektro- i ter-
mosyntetycznych substancji. Ale dzisiaj były tu tylko puste doły. 
Kreci lud pozwijał poletka i wypróżnił rezerwuary, a potem zabrał 
wszystko, kiedy zdecydował się na cksodus w głąb planety.
Cały ten system by] samonapędzającą się jednostką ekologiczną: 
całkowicie kompletna i funkcjonującą
144
145
ekosferą. Teraz zamarł, podobnie jak powierzchnia świata, który 
doznał kosmicznego kataklizmu albo nuklearnej zagłady. Był to 
świat-widmo.
Próbowałem wyobrazić sobie kolejkę, która mogłaby utworzyć się 
przy windzie zdążającej do Centrum, i przypomniałem sobie stare 
kawały o tym, jak to facet stoi nieruchomo w miejscu, a wszyscy 
Chińczycy przemaszerowują rzędem obok niego... marsz nigdy się nie 
skończy, bo nowe żółtki rodzą się szybciej niż stare zdążą 
przejść.
Kreci lud, jak sądziłem, nie borykał się z tego rodzaju 
problemami. W końcu rasa żyjąca w odciętej od świata zewnętrznego 
niszy ekologicznej z pewnością była zdolna do stabilnego przyrostu 
naturalnego. Miałem jednak pewne wątpliwości. Być może było 
całkowicie inaczej, to znaczy, ponieważ kreci lud nie miał stałej 
liczby populacji, był zmuszony do dodawania kolejnych warstw do 
rodzinnego globu, aby zaspokoić rosnące zapotrzebowanie na życiową 
przestrzeń. Jeślli tak sprawy się miały, możliwe, że katastrofa z 
zamierzchłej przeszłości, która przepędziła ich z zewnętrznych 
pięter, zdarzyła się głęboko w trzewiach Asgarda. Nie doszło więc 
do zniszczenia zewnętrznej powłoki atmosferycznej.
Próbowałem powstrzymać się od rozważania tej sprawy i powiedziałem 
sobie, że kiedy ukończymy naszą misję, będziemy wiedzieli znacznie 
więcej. A na razie wszelkie spekulacje mogły się okazać tak 
trafne, jak przysłowiowa kula w płot. Mimo wysiłków myśli same 
cisnęły mi się do głowy. Im bardziej byłem
146
bliski odpowiedzi, tym pytania wścieklej drążyły mój mózg. Sądzę 
nawet, że przesadziłem z rozważaniami na ten lemat.
Jak się później okazało, przesadziłem, i to zdrowo.
Zgodnie z przewidywaniami osiągnęliśmy w końcu wielki i długi mur. 
Jak okiem sięgnąć, w obydwu kierunkach, zakrzywiał się i ginął w 
oddali. Na wprost nas ziała brama, z każdej strony oznaczona przez 
Saula Lyndracha i Myrlina trzema zagadkowymi hieroglifami: dwoma z 
lewej, a jednym z prawej. Otwór był wystarczająco obszerny dla 
przeciągnięcia sań.
Idąc na czele, byłem zmuszony do podzielenia mojej uwagi na kilka 
rzeczy w dwóch kierunkach. Zerknąłem do tyłu na moich kompanów, a 
następnie zahaczyłem wzrokiem o znaki Saula, szorując jednocześnie 
językiem po taśmie w celu takiego jej naprowadzenia, aby każda 
istotna uwaga została odczytana. Przy tym posuwałem się bez 
przerwy naprzód.
Nie miałem żadnej szansy spostrzeżenia druto-potykacza czającego 
się na mnie w ciemnościach bezpośrednio za drzwiami. Od razu 
poczułem, że moja stopa o coś zahacza, ale było już za późno. 
Czasu starczyło mi ledwo na rozpaczliwe potoczenie wzrokiem, bo 
zaraz coś przypominającego mikroskopijne słońce wynurzyło się z 
ciemności i poszybowało wprost na moją łepetynę.
147
2O
Jest takie przysłowie, że głupcy pchają się nawet tam, gdzie 
aniołowie boją się chodzić na palcach. Bazując na tym, można 
powiedzieć, że głupcy potykają się tam, gdzie aniołowie wciąż 
utrzymaliby się na nogach. Nie musi to być znowu taka wielka wada, 
bo jeśli ogniowy pistolet jest wycelowany dokładnie w miejsce 
gdzie powinna znajdować się twoja twarz, to z pewnością wyjdziesz 
na tym lepiej, jeśli stracisz równowagę.
Ogniowa spluwa właściwie nie miota strumieniem płomieni. 
Wystrzeliwuje natomiast rodzaj półpłynnego plastiku, niezwykle 
łatwopalnego, który w kontakcie z tlenem samorzutnie się zapala. 
Spala się błyskawicznie, wydzielając przy tym duże ilości ciepła. 
Osoba, w kierunku której oddano strzał, spotyka się z szybko 
rozprzestrzeniającym się obłokiem gazu. Kiedy potknąłem się o 
linkę pozostawioną w bramie przez Myrlina, niewiele brakowało, 
abym oberwał. Miniaturowe słoneczko przemknęło obok mnie w 
odległości nie większej niż dziesięć centymetrów. Nie zdążyło 
rozrosnąć się na tyle, aby mnie sparzyć. Promieniowanie 
elektromagnetyczne nie było wystarczająco silne, aby wypalić 
dziurę w moim kombinezonie. Zanim oddano drugi strzał, wyciągnąłem 
się jak długi na podłożu i postanowiłem pozostać na nim dopóty, 
dopóki niebezpieczeństwo nie minie.
Broń nastawiona była na automatyczne strzelanie, gdyż drugi strzał 
w żadnym wypadku nie był ostat-
nim. Straciłem rachubę po pięciu, ale jestem pewny, że ta 
przeklęta zabawka oddała osiem do dziesięciu strzałów, zanim 
zamilkła. Nawet w tym wypadku prawdopodobnie zawiódł spust, 
ponieważ magazynek pistoletu tego rodzaju zawiera dużo więcej 
amunicji. Czekałem dobrą minutę, nie ważąc się drgnąć, zanim 
uniosłem głowę i stanąłem na drżących nogach.
Obróciłem się na pięcie i spojrzałem na podświadomie oczekiwaną 
rzeź.
Zobaczyłem olbrzymie kłęby dymu i oparów, tudzież rozżarzone 
miejsca, gdzie temperatura na półce, po której przyszliśmy, 
podniosła się gwałtownie z kilku do kilku tysięcy stopni w skali 
Kelvina. Jedne z sań zostały kompletnie zniszczone: zamieniły się 
w kupę żużlu, każda część stała się tak samo bezużyteczna jak te 
wiekowe pojazdy, na które natknęliśmy się podczas wędrówki po 
autostradzie. Drugie sanie znajdowały się tak blisko mnie, że 
pociski przeszły ponad nimi, a promieniowanie nie wyrządziło 
specjalnych szkód.
Gdyby pani kapitan i jej ludzie trzymali się moich pleców, 
zostaliby ugotowani. Wrodzona ostrożność jednak ich powstrzymała. 
Gdy tylko oddano strzały, gwardziści uczynili jedyną słuszną 
rzecz, w pełni wykorzystując wpojone im odruchy warunkowe. Usunęli 
się w cień litej ściany, rzucając się w bok tak, że ogniowe 
pociski przeszły obok. Przypadli do zicmi, osłaniając oczy i 
pozostając w sporej odległości od eksplozji wywołanych przez 
ogniowe pioruny powstałe przy uderzeniu w korpus sań. Mieli 
szczęś-
148
149
cię, że nosili ciężkozbrojne skafandry, a nie opisane mi przez 
Serne'a lekkie sterylne kombinezony uznawane jako zwykłe 
wyposażenie bojowe.
Rousseau, z ciebie jest niezły idiota — lodowato rzuciła kapitan 
Lear.
- Może masz rację -— powiedziałem. Prawdę mówiąc, rzeczywiście 
czułem się jak idiota z tego względu, że dałem się złapać na 
sznurek, nie będąc dostatecznie na to przygotowany. — Powinnaś 
jednak być wdzięczna Bogu, jakiegokolwiek byś wyznawała, że 
drutopotykacz założono zaraz przy bramie. Jeśli ta pułapka 
znajdowałaby się w wąskim korytarzu trzydzieści metrów dalej, nie 
mielibyście ani cienia szansy na uniknięcie tych kulistych 
piorunów. Myślisz, że on jest także idiotą? A może było to tylko 
ostrzeżenie, aby zachwiać naszą pewność?
— Oszczędź sobie tego, Rousseau. Powiedz wprost, jakie mamy straty 
i o ile zmniejsza to nasze szansę — rzekła pani kapitan z 
wrodzonym sobie wdziękiem.
Westchnąłem.
— No więc, z pewnością nie wpłynęło to korzystnie. Zostaliśmy 
pozbawieni większości urządzeń do fedrowania, a także 
nadmuchiwanych namiotów. A to oznacza kłopoty z noclegami. 
Sytuacja zmusza nas do zawieszania ha7naków na dworze i cholernie 
musimy uważać, żeby z nich nie wypaść. Jeśli można mieć zaufanie 
do testów, to skafandry mamy szczelne, ale właściwie przy 
wytwarzaniu materiału, z którego je wykonano, nie przewidziano 
odporności na zalew promieniowaniem podczerwonym i mikrolala-
150
mi. Ochroniły nas przed ugotowaniem na żywca, choć ich 
wytrzymałość mogła zostać nadwerężona. Uważam, że jesteśmy w 
stanie kontynuować naszą ekspedycję, lecz ryzyko znacznie wzrosło. 
A następnym razem, idący na czele, niech lepiej uważa, żeby nie 
wpaść w pułapkę. To wszystko w tej sprawie.
Widocznie nic więcej ważnego nie było do dodania na ten temat, bo 
moja rozmówczyni nie zareagowała. Nie było sensu grozić mi jakimiś 
strasznymi karami, jeśli byłem na tyle głupi, żeby samemu pchać 
się śmierci w paszczę. Musiała mi zaufać, że na przyszłość będę 
ostrożniejszy. Nikt inny nie był w stanie mnie zastąpić. W końcu 
byłem tu prawie tubylcem, a jej chłopcy czuli się trochę jak ryby 
wyjęte z wody.
Droga stawała się coraz trudniejsza. Wkroczyliśmy do korytarza, 
mijając miejsce, gdzie Myrlin przymocował do sufitu ogniową 
spluwę. Z pomocą taśmy na moim ramieniu i podążając za znakami 
Saula rozpoczęliśmy mozolną wędrówkę przez labirynt. Posuwaliśmy 
się wolno, bez przerwy bacząc pilnie na grunt bezpośrednio przed 
nami.
Jeszcze przed postojem przeznaczonym na sen natknęliśmy się na dwa 
następne drutopotykacze każdy połączony z linką biegnącą gdzieś w 
ciemność. Żadna z nich nie była przymocowana do czegokolwiek. Były 
to po prostu upozorowane pułapki założone w celu zwolnienia tempa 
naszego marszu, tudzież dla podniesienia poziomu niepokoju. Jak na 
androida, Myrlin odznaczał się sporym poczuciem humoru.
151
Nasze hamaki rozwiesiliśmy na plastikowych strukturach 
spoczywających na podłożu na czterech nóżkach. Była to nasza 
jedyna ochrona przed zimnem od chwili, gdy straciliśmy 
nadmuchiwane namioty. Zmrożony grunt nie mógł, oczywiście, nam 
zaszkodzić, ponieważ byliśmy odizolowani od niego metrowej 
wysokości warstwą próżniową. Spałem już z tuzin razy w ten sposób, 
choć muszę przyznać, że nie należało to do przyjemności.
Gdy ponownie wyruszyliśmy na szlak, podążyliśmy za wskazówkami 
Saula, które doprowadziły nas do szerszego korytarza. Natrafiliśmy 
tam na dwie masywne szyny zawieszone nad podłożem. Była to 
trakcja, po której kiedyś sunęły w obydwu kierunkach jednoszynowe 
kolejki. Widok magistrali sprawił mi przyjemność. Tunele, którymi 
kiedyś przemierzały pociągi, ciągną się w nieskończoność. Nie ma 
tam żadnych przegród, czy śluz hamujących ruch. Prowadzą 
przeważnie do takich interesujących miejsc jak stacje i dworce, 
gdzie istnieją duże szansę na zlokalizowanie szybów, po których 
kursowały windy.
— Jak daleko jeszcze? — zapytała kapitan Gwiezdnej Gwardii, kiedy 
wlekliśmy się już pół dnia, idąc ścieżką między trakcjami.
Skonsultowałem się z zarejestrowanymi przeze mnie notatkami Saula.
Za parę godzin powinniśmy się znaleźć na poziomie trzecim — 
oświadczyłem. — A wtedy będziemy już naprawdę na terenach 
opanowanych przez zimno. W tej lodowni spędzimy jeden dzień.
152
Potem po dwunastu lub czternastu godzinach wędrówki osiągniemy 
wielką studnię. Saul zmitrężył sporo czasu na odnalezienie jej, 
ale dla nas to będzie małe piwo.
Ostatecznie nie było to takie proste, jak mi się wydawało, głównie 
z tego powodu, że natknęliśmy się na wrak kolejki tarasujący 
tunel. Dla Saula nie stanowiło to żadnej przeszkody, ale tak było 
przed eksplozją przygotowaną przez naszego starego znajomego, 
Myrlina. Na nasze szczęście rozwalił kolejkę na wystarczająco małe 
kawałki, aby przeszkoda okazała się dla nas niezbyt skuteczna. 
Ściany, strop i trakcja kolejowa były na tyle solidne, by oprzeć 
się petardzie, której używają szabrownicy, więc Myrlin nie miał 
możliwości spowodowania większego zawału blokującego drogę.
Dla oczyszczenia przejścia gwardziści harowali jak oszalali, zatem 
podjęliśmy naszą wędrówkę, nie tracąc zbyt wiele czasu. Ta 
dodatkowa niedogodność tylko trochę nadwerężyła nasze humory, 
chociaż czara goryczy u moich towarzyszy broni była i tak 
wypełniona po brzegi, a cały gniew skupiał się na nieszczęśliwym 
uciekinierze, Wiedziałem aż za dobrze, że gdy android zostanie 
pochwycony, gwardziści już się postarają, by dostał za swoje.
Przyrzekłem sobie znaleźć się w tym czasie w innym miejscu, jeśli 
w ogóle będzie to możliwe.
Opuszczenia się na trzecie piętro w żadnym wypadku nie można było 
nazwać piknikiem. Wciąż jednak dysponowaliśmy linami i 
wystarczającą iloś-
153
cią ekwipunku, żeby zmajstrować wyciąg i krzesełko. W rezultacie 
pusty szyb nie stwarzał jakichś nadzwyczajnych problemów. Wkrótce 
potem znów przerwaliśmy wędrówkę i rozstawiliśmy hamaki. Wojacy 
wyglądali na zmęczonych, ale poza tym nic specjalnego im nie 
dolegało. Przez cały boży dzień przemierzaliśmy wąskie i ciasne 
tunele. Znałem osoby całkowicie wolne od klaustrofobii, które w 
podobnych warunkach dostawały kręćka. Natomiast ci faceci, pomimo 
ich wrodzonej paranoi, byli twardzi jak skała. Być może 
rozkoszowali się myślą, że ich przeciwnikiem jest samotny android, 
a nie horda złowrogich kosmitów i niebezpiecznych biotechnicz-nych 
robali. Pomimo tego, że uciekinier dał porządnie popalić gorylom 
Amary Guura, tudzież małego incydentu z pułapką zastawioną na nas, 
tak naprawdę to nie obawiali się jego. Byli stuprocentowo pewni, 
że gdy tylko go pochwycą, natychmiast zniszczą.
Tuż przed udaniem się na spoczynek Serne oświadczył mi, że nie 
bardzo mógł sobie wyobrazić samotnego mężczyznę włóczącego się po 
podziemnym świecie trzy tygodnie bez dnia przerwy i nie 
dostającego od tej wędrówki fioła. Zapewniłem go jednak, iż mając 
pewną praktykę, ciężar samotności był dość łatwy do zniesienia. 
Jednostajne otoczenie na swój sposób było całkiem znośne. Jednak 
nic wspomniałem o tym, że dla rozproszenia nudy zwykle zabierałem 
ze sobą mikrolaśmy z nagranymi setkami godzin muzyki. Miałem także 
zwyczaj, od czasu do czasu, wygłaszania nic kończących się
154
monologów. Zbyt przypominałoby to przyznanie się do słabości, co 
nie byłoby zbyt zręczne wobec nawet najostrożniejszych chojraków z 
Gwiezdnej Gwardii.
Następnego dnia nasze rozmowy stały się bardziej płynne, częściowo 
z tego powodu, że czuliśmy się coraz bardziej swojsko w swoim 
towarzystwie, a także dlatego że otoczenie było tak nieskończenie 
nudne i monotonne. Było zatem koniecznością urozmaicić nasze 
doznania dyskutując. Nie kończący się labirynt korytarzy, które 
przemierzaliśmy, pozostawał niezmienny. Myrlin odpuścił sobie 
takie trywialne kawały jak, na przykład, zakładanie drulopotyka-
czy, które są lub też nie połączone z czymś tam jeszcze.
Opowiedziałem gwardzistom o moich przygodach podczas penetracji 
jaskiń, o rzeczach, które znalazłem i o rzeczach, na które wielu 
ostrzyło sobie zęby, a które pozwoliłyby dokonać następnego 
epokowego skoku w zrozumieniu Asgarda i jego tajemniczych 
mieszkańców. W rewanżu opowiedzieli mi o swych przygodach podczas 
walk z Salamandryjcz.ykami, o wszystkich wypadkach, z których 
szczęśliwie wyszli cało, a także o misjach zakończonych sukcesem. 
Opowieści wojaków były o niebo bardziej ekscytujące od moich, a 
lakoniczny sposób, w jaki je przekazywali, wystarczał, aby zmrozić 
krew w żyłach.
Może to pytanie wyda się wam naiwne, ale właściwie z jakiego 
powodu toczymy wojnę z Sala-mandryjczykami? zapytałem w pewnym 
momen-
155
— Próbowaliśmy skolonizować ten sam rejon przestrzeni kosmicznej — 
wyjaśniła pani kapitan. — Poza tym miejscem byliśmy, faktycznie, 
otoczeni przez kultury dłużej od nas zasiedziałe w kosmosie. 
Wyglądało na to, że pozostała tylko garść planet do zajęcia, a 
Ziemianie i Salamandryjczycy znaleźli się mniej więcej w równie 
dogodnej sytuacji, aby je podporządkować. Wojna nie wybuchła od 
razu, na początku doszło nawet do współpracy. Uzgodniono wspólną 
eksploatację i obronę na wypadek, gdyby ktoś przypadkiem wszedł w 
paradę. Dziewięćdziesiąt procent powierzchni tych światów były to 
nagie skały, na zasiedlenie których potrzeba by tysięcy lat, 
obojętnie, czy przewidziano by założenie systemu życia w rodzaju 
ziemskiego na zewnątrz planety lub też spróbowano by wypróżnić 
glob i stworzyć środowisko podobne do tych, jakie istnieją na 
asteroi-dach. Specjalnie nie było się o co spierać i negocjacje o 
to, kto otrzyma ten czy inny kawałek kamienia, przebiegały dosyć 
gładko. Po jakimś czasie jednak wzdragaliśmy się przed współpracą, 
szczególnie kiedy odkryliśmy, że umiejętności Salamandryjczyków w 
zakresie biotechnologii są wyższe od naszych. Z drugiej strony ich 
umiejętności związane z metalami, jak również fizyka plazmowa były 
mniej wyrafinowane. Wydawało się, że wymiana informacji przyniesie 
obustronne korzyści. Wszystko poszło jednak nie tak jak trzeba — 
kontynuowała kapitan Lear. Im bardziej dwie rasy zbliżały się do 
siebie, tym większe pojawiały się tarcia. W końcu doszliśmy do 
wniosku.
156
że zbytnio się spoufaliliśmy. Kiedy wrogość zaczęła narastać, nie 
było żadnych możliwości zduszenia jej. Byliśmy tak mocno związani, 
że cała seria pojedynczo nic nie znaczących incydentów 
doprowadziła do katastrofy. Raz rozpoczętych bombardowań nie można 
było już powstrzymać. Albo ludobójstwo, albo pokój, trzeciego 
wyjścia nie było. Pozostało rozstrzygnąć, który gatunek zostanie 
wyniszczony lub zniewolony. Nie posiadaliśmy nawet łączności 
niezbędnej do negocjacji pokojowych, bo przecież byliśmy 
rozproszeni w próżni liczącej sto lat świetlnych. Kiedy walki 
rozpoczęły się w kilkunastu różnych miejscach, nie było innego 
wyjścia, jak skierować całe gwiezdne siły do akcji. Gdybyśmy się 
zawahali, moglibyśmy zostać unicestwieni. I tak ponad połowa 
populacji poległa poza systemem, a spora część w samym systemie, 
głównie w pasie asteroidów i w innych punktach na zewnątrz.
— Jesteś całkowicie pewna, że nie można było tego załatwić 
pokojowo? — zapytałem. — Czy nie było żadnego sposobu na 
powstrzymanie się od wojny?
— Za diabła, nie było. Zresztą pewność co do tego nie jest 
najważniejsza. Nie wstawiaj mi tu tetrańskiej gadki o życiu w 
pokoju i dobrobycie, Rousseau. Znamy to na pamięć. Wszyscy wiemy, 
że w tej ogromnej Galaktyce egzystuje cała masa inteligentnych 
humanoidalnych ras i, oczywiście, my też chcemy należeć do tej 
olbrzymiej szczęśliwej rodziny, zresztą jak wszyscy inni. Ale 
kiedy już
157
wybuchnie wojna, optymizm tego rodzaju jest do bani. Jesteś 
zmuszony martwić się każdego wieczora przed zaśnięciem, czy 
przypadkiem nim zdążysz się obudzić, cała ludzkość nie przestanie 
istnieć za sprawą salamandryjskiej plagi, lub też Ziemia nie 
zostanie zamieniona w bryłę żużlu przez jakiegoś niszczyciela 
planet. W końcu jak oni chcą zabić nas, to my musimy ich 
uprzedzić. To wszystko co mam do powiedzenia na ten temat. 
Właściwie to nie masz prawa mówić, że jesteśmy nie w porządku, bo 
cię nawet tam nie było. Siedziałeś sobie tutaj, dokładając swoją 
cegiełkę do telrańskiej chwały, pomagając tym małpowatym 
hipokrytom powiększyć przewagę w pangalaktycznym wyścigu 
technologicznym. Wiesz, że niektórzy traktują to jako zdradę?
Tak się składało, że wiedziałem. Nie miałem jednak najmniejszego 
zamiaru z tym poglądem się zgadzać.
-— Nie chodzi tylko o Tetrów — rzekłem. W Skychain City można się 
doliczyć kilkuset ras. Jest to takie miejsce w Galaktyce, gdzie 
istoty różnych gatunków muszą prowadzić wspólne interesy. ZKB 
dysponuje naukowcami z dziesiątków światów, w tym także z Ziemi. 
Jeżeli gdzieś w skali całego wszechświata istnieje zalążek 
prawdziwego galaktycznego społeczeństwa, to właśnie na Asgar-dzie. 
Może się okazać, że praca jaką odwalamy i sposób w jaki to 
wykonujemy, jest właśnie tym, co uratuje całą populację Galaktyki 
od wzajemnego wykańczania się w bezcelowych wojnach.
158
— A może nie odparowała.
Był to rodzaj argumentu, który niełatwo poddać racjonalnej 
krytyce.
Następna wypowiedź pani kapitan była bardzo interesująca.
—-* Może ten wasz opancerzony sztuczny świat jest wszystkim, co 
przetrwało z ostatniej rundy międzygwiezdnych wojen. Może właśnie 
z tego powodu jego atmosfera zapaliła się, a zewnętrzne warstwy 
podziemi zamarzły. Do diabła, może ta wojna wciąż jeszcze toczy 
się we wnętrzu planety, a jej właściciele nigdy nie wytknęli nosa 
na zewnątrz, ponieważ doszczętnie się wytłukli.
Byłem zmuszony uznać to za prawdopodobne. Samo przypuszczenie było 
jednym z najbardziej przygnębiających w moim życiu. Cokolwiek 
czekało nas w jądrze planety, z pewnością było lepsze. Ze 
wszystkich potencjalnych rozwiązań łamigłówki, jaką stanowił 
Asgard, a które chodziły mi po głowie, najgorsza sugerowała, że 
ludy Galaktyki, wzniecając gwiezdne wojny, skazane są na dławienie 
w zalążku rodzących się cywilizacji. Nawet kapitan Gwiezdnej 
Gwardii, pomimo wilczego usposobienia, nie znajdowała w tej idei 
przyjemności.
Galaktyczne rasy mają wystarczającą ilość wspólnych cech, aby 
wywieść je z tego samego pnia podjąłem moje rozważania. — My 
dwoje, być może, jesteśmy genetycznie podobni do szympansów czy 
goryli, ale biorąc pod uwagę rozwój mózgu, homo sapiens \ 
Salamandryjczycy, do cholery, nawet Tet-
159
rowie i vormyrowie są praktycznie lustrzanym odbiciem, różnice są 
minimalne.
— No jasne — rzuciła moja rozmówczyni — przecież dziewięćdziesiąt 
procent morderstw zdarza się w rodzinie. Tak było w czasach Kaina 
i Abla... i jak wszystkie znaki na Niebie i Ziemi wskazują, tak 
już pozostanie. Międzygwiezdne odległości tylko trochę zmieniają 
stan rzeczy, to wszystko.
— Mam nadzieję, że się mylisz. Życzę sobie tego z całego serca.
— Wszystko to i tak gówno warte, Rousseau. Do cholery, wyobrażasz 
sobie, że jak ja się czuję? Ale nadzieja jest matką głupich, 
prawda?
Zabrakło mi słów.
21
upełnie nie wiem, czym kierował się Saul Lyndrach, odnajdując 
drogę, mnie z pewnością na coś takiego nie było stać. Czułem się 
zdezorientowany podejmowanymi przez niego decyzjami. Gdy trafił na 
szlak wiodący do Centrum, z premedytacją zaczął zachowywać się 
perwersyjnie. Być może jest to jedyny sposób, by osiągnąć cel. 
Jedno nie ulegało wątpliwości: trasa, którą się posuwaliśmy, była 
wyjątkowo ciekawa.
Powszechnie wiadomo, że szabrownicy prawie zawsze działają w tych 
rejonach podziemnego świata,
160
w których prowadzono intensywne badania technologiczne. Przecież 
naszym celem jest wygrzebywanie cennych przedmiotów, każdy żyje 
nadzieją odkrycia czegoś całkiem nowego, reprezentującego technikę 
najwyższej klasy. Unikamy, tak zwanych, dziewiczych obszarów. Tak 
naprawdę, nikt nie wie, jak wyglądają systemy jaskiń na poziomach: 
pierwszym, drugim i trzecim. Wydaje się, że na trzecim jest 
zdecydowanie najwięcej nie rozpoznanych miejsc. Właściwie nie 
wiadomo, jakie z tego wysnuć wnioski. Ale ponieważ brak dowodów 
wykazujących, że kreci lud trzeciego poziomu nie miał zbyt 
rozwiniętej technologii, zawsze przychylałem się do tezy, że po 
prostu odpowiadała im dziewiczość. Prawdopodobnie leżały im na 
sercu własne ewolucyjne korzenie i chcieli je zachować w 
nienaruszonym stanie. Możliwe że kiedy, stosując sztuczną 
fotosyntezę, rozpoczęli produkcję żywności, zdecydowali się na 
uwolnienie wszystkich hodowlanych zwierząt, by mogły decydować o 
swoim losie. Choć nie jest to pewnik, teorię tę uważano za jeden z 
bardziej wiarygodnych, a tym samym mniej intrygujących problemów 
dostarczonych przez Asgard.
Saul Lyndrach zapuszczał się do dziewiczych obszarów wiele razy, 
jak gdyby szukał tam czegoś konkretnego. I w końcu trafił na swoją 
bonanzę. Dotarliśmy tam, podążając śladem androida. Otaczały nas 
jedynie drzewa i kości. Zwierzęta wyginęły przed milionami lat, a 
przeważająca część ścierwa zgniła i obróciła się w proch przed 
nastaniem zimna,
161
które zakonserwowało tylko resztki. Wymarły wszystkie gatunki, 
chociaż tetrańscy biologowie, cieszący się najlepszą reputacją w 
całej Drodze Mlecznej, w taki czy inny sposób, zdołali pobrać 
sporą ilość próbek.
Na zbielałych drzewach o sękatych pniach i splecionych gałęziach 
nie pozostał nawet jeden listek. Nie potrafiłem oszacować ilości 
gatunków i odmian, mogłem natomiast wskazać najstarsze drzewa: 
potężne, z koroną tak rozbudowaną, że najmniejsze gałązki były 
cienkie jak igły.
Skupiska kości znajdowano często w rowach i dołach, które kiedyś 
były strumieniami i stawami. Woda spłynęła z nich widocznie przed 
wielkim mrozem, więc teraz były pokryte cienką warstwą szronu, 
która niczym prześcieradło przykryła cały krajobraz. Według mojego 
rozeznania gnaty nie przedstawiały większej wartości. Można było 
bez większego wysiłku znaleźć piszczele, miednice i szczęki z 
zachowanym uzębieniem. Niewątpliwie były one podobne do tych 
znajdowanych w każdym innym świecie, gdzie z pewnością żyły 
odpowiedniki bydła, drobiu, tak jak i ludzi.
Jednak nie było tutaj czaszek po humanoidach. Jak również 
dinozaurów, olbrzymów gnieżdżących się w ziemi i okropnych 
kosmitów podniecających wyobraźnię.
Rosnąca kiedyś trawa, tak jak wszystko inne, zginęła jeszcze przed 
nastaniem zimnych czasów, wyschła i stała się łamliwa. Bez 
najmniejszego wy-
162
siłku kruszyliśmy ją butami. Wydawało nam się, że stąpamy po 
oszronionych pajęczynach.
— Tu jest naprawdę niesamowicie zauważył Crucero. Zdecydowanie 
wolał prosty i nieskomplikowany tunel, który kiedyś dudnił od 
przejeżdżających jednoszynowych pociągów.
Czy tu na dole jest coś żywego?
Nie było to takie głupie pytanie, jakby się mogło zdawać.
W tak niskiej temperaturze żaden żywy organizm nie jest zdolny do 
funkcjonowania. Chociaż z drugiej strony nie ulega destrukcji. 
Niektóre ko-mórczaki przetrwały aż do samej inwazji mrozów. Ich 
funkcjonowanie można przywrócić nawet po milionach lat 
krionicznego nieistnienia. Jak na razie biotechnicy nie byli w 
stanie przywołać do życia nic bardziej złożonego od bakterii, ale 
na swój sposób jest to pewnym przełomem. Dzień, w którym ożywią 
amebę, można będzie uznać za wielki i znaczący.
— Gdyby mrozy nastały gwałtownie dumała kapitan Lear — istniałaby 
szansa, że przechowają się kompletne okazy roślin i zwierząt.
— W żadnym wypadku chłody nie przyszły z dnia na dzień, nawet tuż 
pod powierzchnią. Znajdujemy się sześćdziesiąt, a może i 
siedemdziesiąt metrów pod ziemią, a ta sztucznie wytworzona skała, 
używana do budowy ścian i stropów, jest znakomitym izolatorem. 
Niewykluczone, że upłynęły tysiąclecia od kataklizmu, który 
zaskoczył powierzchnię planety, zanim zimno wsączyło się do 
wnętrza globu. Spadek tem-
163
peratury następował przypuszczalnie stopniowo. Kiedy w końcu 
nastał mróz, nie pozostało wiele, czemu mógłby poważnie zagrozić. 
Mieszkańcy już dawno się wynieśli. Możliwe, że zabrali ze sobą 
ptactwo i zwierzęta.
— A ja wyobrażam to sobie inaczej — rzuciła pani kapitan.
Wcale mnie tym nie zaskoczyła. Gdy tylko nasza jedynaczka 
zauważyła, że nie byłem specjalnym zwolennikiem hipotezy 
ukazującej Asgard jako fortecę, dużo przyjemności znajdowała w jej 
dopracowywaniu. Jeden po drugim dopasowywała do siebie dowody 
potwierdzające jej teorię.
— Nie krępuj się — oświadczyłem. Liczyłem, że jestem wystarczająco 
twardy, by ją wysłuchać.
— Przypuśćmy, że gdzieś tam w Centrum naprawdę istnieje źródło 
energii. Gwiazdka, jak ty to nazywasz. Przypuśćmy dalej, że linie 
energetyczne, aby dostarczyć prąd i ciepło, rzeczywiście 
przebiegają tysiące pięter, także i to, na którym właśnie 
przebywamy. Jeżeli tak jest, nie ma żadnego powodu, dla którego 
zimny klimat miałby przeniknąć tak głęboko. Może wcale nie musiał. 
Może zarówno ten, jak i wyższe poziomy zostały rozmyślnie 
zamrożone, a atmosfera planety zniszczona z premedytacją. Wszystko 
mogło być przecież częścią strategii wojennej.
— Więc uważasz, że jest to rezultat ofensywy wrogich kosmitów? — 
zapytałem.
Nie widziałem jej twarzy, ale mogłem sobie wyobrazić, jak 
wyszczerzyła zęby.
164
— Ależ nie — odpowiedziała. — Uważam, to za posunięcie defensywne. 
Myślę, że byli zmuszeni ewakuować się z tych pięter, bo nie mogli 
ich utrzymać. Zamrozili je, by powstrzymać postępujący rozkład.
Przypomniałem sobie przekazane przez Serne'a opisy walk, w które 
była zaangażowana Gwiezdna Gwardia. Zainteresowania 
Salamandryjczyków koncentrowały się wokół biotechnologii. Więc 
jako broni użyli sztucznie wyhodowanej zarazy.
— Coś w tym jest — przyznałem ostrożnie.
— Jeśli to się potwierdzi, twoi tetrańscy przyjaciele, ciągle 
gorliwie wskrzeszający znalezione pod zaspami śnieżnymi bakterie, 
przeżyją pewnego dnia ciężki szok.
Wiedziałem, że i w tym wypadku mogła być bliska prawdy, ale nie 
miałem najmniejszego zamiaru przyznawać jej racji. Wcale nie 
potrzebowała zachęty do ujawniania wytworów swojego paskudnego 
umysłu. Tak czy inaczej, byłem zdolny rozwinąć tę ideę bez jej 
wsparcia. Jeśli Asgard rzeczywiście był fortecą, której zewnętrzne 
linie obrony zostały zajęte, to powód, dla którego wygnany lud nie 
wyszedł ze swoich kryjówek przed milionem lat, nie jest zbyt 
trudny do zgłębienia. Niewykluczone, że poddanie zewnętrznych 
pięter wcale nie powstrzymało inwazji, a pod naszymi stopami 
piętrzyły się tylko warstwy martwych światów. Czułem jednak, że 
nie było aż tak źle, a nadzieję swą czerpałem z kilku 
poruszających wyobraźnię zapisków, skreślonych ręką Saula w 
notatniku. Poziom, który osiągnął nie był opanowany
165
przez mrozy, a co więcej, warunki pozwalały na istnienie życia. 
Było tam światło, egzystowały rośliny, nawet zwierzęta. 
Wystarczająco dużo zobaczył, zanim został zmuszony do powrotu, bo 
dodam dla wyjaśnienia, że osiągnął granicę swoich badawczych 
możliwości. Ale to co Saul ujrzał, nie dowodziło, że we wnętrzu 
Asgarda wciąż tli się inteligentne życie. Wykazanie, że tocząca 
się tam wojna nie zakończyła się klęską, to było za mało. 
Scenariusz kapitan Gwiezdnej Gwardii był wciąż bardzo 
prawdopodobny. Jeśli miała rację, to ciepła, pełna życia enklawa 
Asgarda, do której zmierzaliśmy, może być bardziej niebezpieczna, 
niż przypuszczałem. Osiągnęliśmy następną ścianę. Przypominała 
większość innych murów w podziemiach, była oszroniona, lekko 
zakrzywiona i całkowicie pozbawiona okien. Na wprost nas czerniła 
się brama, którą Saul sforsował za pomocą dźwigu. Zachowując 
wszelkie możliwe środki ostrożności, zbliżyliśmy się do wejścia. 
Doskonale wiedzieliśmy, że było to idealne miejsce na kolejną 
pułapkę Myrlina. Chyba właśnie dlatego nie zauważyliśmy nic 
podejrzanego. Android, tak długo uchodząc pogoni, prawdopodobnie 
poczuł się bezpiecznie. Kiedy tylko oddali się od dna studni, nie 
będzie musiał kluczyć. Pozostanie mu tylko zacierać tropy. 
Korytarze po drugiej stronie muru niczym nie różniły się od tuneli 
w innych kompleksach, ale droga przetarta przez Saula prowadziła 
do pomieszczeń całkowicie odmiennych od dotychczas przeze mnie 
zwiedzanych. Nie zostały do końca opróżnione. Leżący tu towar 
uczy-
166
niłby Saula bogatym, nawet gdyby nie odkrył szybu do Centrum. 
Wszystkie ściany przesłaniały piętrzące się sterty towarów. Na 
półkach leżały różności: wielkie urządzenia zaopatrzone w ekrany, 
klawiatury i tablice kontrolne, nawet krzesła stały na swoich 
miejscach. Można było tam także dostrzec zlewy i ławy, tudzież 
szczelnie zamknięte komory wyposażone w automatyczne manipulatory. 
Na dodatek była tam też cała masa wyrobów szklanych. Najwyraźniej 
kreci ludek planował powrót na te tereny. Wszystko wskazywało na 
to, że nie było go tutaj już od dłuższego czasu.
-- To chyba jest laboratorium — oświadczył Crucero, rozglądając 
się po jednym z większych pomieszczeń.
Cholera, masz rację odparłem w roztargnieniu. Przyglądałem się 
wielkim metalowym pudłom, które równie dobrze mogły być 
zamrażarkami, jak piecami, czy pojemnikami chroniącymi od 
promieniowania. Głowiłem się, czy istniał jakiś sposób, aby dostać 
się do ich wnętrza.
To chyba laboratorium biotechniczne powiedziała Susarma Lear, 
starając się, aby wszyscy ją dosłyszeli. Podejrzewałem, że 
wyobraźnia podsuwa jej na myśl zastępy techników próbujących 
rozwiązać problem obrony cywilizacji, odciętej od świata 
zewnętrznego, przed atakiem zarazy... i zawodzących. - ZKB 
zapłaciłoby masę forsy za takie miejsce — oświadczyłem. — Nie 
widać, żeby tu ktoś grasował. Prawdopodobnie jest odpowiednio 
zabezpieczo-
167
ne, tak aby w każdej chwili można je było znowu wykorzystać. W 
innych miejscach nie znaleźliśmy nic poza odpadami, pozostawionymi 
zapewne dlatego, że były bezużyteczne. A to jest coś 
rzeczywistego.
A jednak odczuwało się tutaj dziwną pustkę. Było zbyt czysto. Z 
pewnością to pomieszczenie nie zostało porzucone w panice; 
jakiekolwiek badania w nim przeprowadzano, zostały one zakończone. 
Wydawało się, że wystarczy odnaleźć główny przełącznik, by 
wszystko zaczęło działać. Było to jednak zwodnicze uczucie. 
Khalekhan przejechał palcem po jednej z klawiatur, jak gdyby 
oczekiwał, że klawisze ustąpią pod naciskiem, a ekran powyżej 
rozjaśni się. Ale klawisze tkwiły nieporuszone. Jakakolwiek 
informacja została wprowadzona do krzemowych obwodów maszyny, 
musiała już dawno obrócić się w chaos. Nawet przy dwudziestu 
stopniach Kelvina, a zimniej tutaj nie było, entropia powoli bo 
powoli, ale robi swoje. Elektroniczne systemy mogą przetrwać 
miliony lat, bo krzem to odporny materiał, ale niezbędne jest, aby 
pracowały i były konserwowane. Nienaturalna martwota temperatury 
niewiele wyższej od zera absolutnego nie jest wcale takim 
znakomitym zabezpieczeniem, jak sobie to niektórzy ludzie 
wyobrażają.
— Nie traćmy czasu — rzuciła energicznie pani kapitan. — Później 
będziecie się zabawiać. Przecież wiecie, że mamy robotę do 
wykonania.
Nie zaprotestowałem. Także spieszyłem do zlokalizowania szybu, 
aczkolwiek z całkiem odmiennych
168
powodów. Laboratoria z pewnością ekscytowały, ale w porównaniu z 
tajemnicami głębin Asgarda, ich atrakcyjność kompletnie bladła. 
Podjęliśmy naszą wędrówkę, omijając drzwi, których Saulowi nie 
udało się sforsować, ledwo zaglądając do otwartych przez niego 
pomieszczeń. Tylko w jednym przypadku zwlekałem przez moment, 
zawładnęła mną ciekawość. Zdarzyło się to obok przezroczystej 
szczelny zamkniętej sali, w której automatyczne ręce 
znieruchomiały nad skromnym zestawem przyrządów: pi-petek, naczyń 
na odczynniki, zlewek. Panujący lekki nieporządek fascynował i 
obiecywał coś niezwykłego. Cokolwiek zawierała ta odizolowana 
komora, zdawała się być ostatnim miejscem pracy kreciego ludu, 
zanim wyprowadził się, być może, zjechał głębinową windą, aż do 
tajemniczego środka. Podczas gdy ja jeszcze się ociągałem, Serne 
ruszył do przodu, penetrując ścieżkę w poszukiwaniu 
drutopotykaczy. Nie wykrył żadnej pułapki, za to znalazł szyb. 
Wezwał nas do siebie, chociaż znajdował się poza zasięgiem wzroku. 
Tym samym zmusił nas do odegrania popularnej komedii. My 
pytaliśmy: Gdzie? On bezużytecznie odpowiadał: Tutaj. W końcu 
jednak udało nam się do niego trafić.
Jeśli jeszcze wahaliśmy się co do tego, czy Myrlin wciąż znajdował 
się przed nami, to rzecz, którą znaleźliśmy w szybie, rozwiała 
wszelkie wątpliwości. Tuż przy zejściu do studni przymocowano dwie 
liny, a wokół walało się pół tuzina przedmiotów wchodzących w 
skład ekwipunku. Mojego ekwipunku,
169
zwędzonego z mojego pojazdu. Nie zauważyłem żadnych sań, ale 
Myrlin miał wystarczająco dużo krzepy, aby przytargać niezbędne 
graty na własnych barkach. Z głębi szybu dochodził prąd powietrza. 
Oczywiście, w naszych skafandrach nie czuliśmy go, ale 
dostrzegliśmy efekty jego działalności w korytarzu, gdzie część 
lodu zaczęła tajać. Tu, w tym małym zakątku na poziomie trzecim 
zaczęło się ocieplać, chociaż nasze instrumenty pokazywały, że 
efekt, jak na razie, jest minimalny. Ciepłe powietrze przenikało 
do góry przez piekielnie wysoki komin, więc jego górna część wciąż 
pozostawała niedogrzana. W drzwiach na dnie szybu Saul wywiercił 
mały otwór. Chciał się tylko rozejrzeć, co jest po drugiej 
stronie. Jednak strumień powietrza, który zaobserwowaliśmy, 
wskazywał, że teraz wyłom był większy. Zapewne Myrlin poszerzył 
otwór na tyle, aby przedostać się na drugą stronę.
Utrzymywaliśmy niezłe tempo, pomimo przerw wymuszonych przez jedną 
prawdziwą i kilka fałszywych pułapek. Byłem pewny, że jesteśmy na 
tyle wyszkoleni, by znaleźć każdego przeciętnego uciekiniera. Ale 
android wciąż pozostawał poza naszym zasięgiem. Nie śmiałem 
powiedzieć tego głośno, miałem jednak cichą nadzieję, że nigdy go 
nie schwytamy.
— Zapowiada się długi zjazd na dno powiedziałem. — Niewątpliwie 
możliwe jest ześlizgniecie się po linie, ale bezpieczniej będzie 
sklecić jakieś krzesełko i zastosować wyciąg. Pewnego dnia be-
170
dziemy tędy wracać, a myśl o wspinaczce nie wydaje mi się zabawna. 
Temperatura jest wystarczająco wysoka, by mechanizm bloku nie 
zamarzł przez jakiś czas. Ale i tak musimy pozostawić kogoś na 
straży.
— Po co? - zapytał Crucero.
— Bo w przeciwnym wypadku, ci depczący nam po piętach dranie 
rozgoszczą się tutaj i zaczają na nas — wtrąciła się kapitan Lear. 
Ktoś z nas musi bronić tego miejsca, a przede wszystkim zastawić 
niebezpieczniejsze pułapki od tych przeznaczonych dla nas, a 
pozostawionych przez androida. Gdyby to zawiodło, trzeba 
zaatakować skurczybyków od tyłu. Nie mam nic przeciwko temu, jeśli 
zlezą szybem za nami, bo wtedy dojdzie do starcia na jednakowych 
warunkach. Ale nie mam zamiaru pozwolić im unieszkodliwić nas 
jednego po drugim, kiedy będziemy wychodzić ze studni. Okay?
Ktoś ma się zgłosić na ochotnika? wyskoczył Serne.
— Nie. Ma się zgłosić Crucero.
Pani kapitan nie wyjaśniła powodów swej decyzji. Sądzę, że to 
jeszcze jeden przywilej szarży oficerskiej. Crucero w związku z 
wyznaczonym mu zadaniem prawdopodobnie miał mieszane uczucia, ale 
w sytuacji jaka się wytworzyła, zachował się poprawnie. Nie był aż 
tak ciekawy tego, co kryło się głębiej, jak na przykład ja i nie 
miał zamiaru wyć z rozpaczy, że okazja przeszła mu koło nosa. 
Przypuszczalnie bardziej gnębiła go myśl, czy ścigający nas, 
wysłany przez Amarę Guura gang jest silny, a przede wszy-
171
stkim, czy jeden wszawy porucznik będzie w stanie stawić im czoła.
— Czuwanie na posterunku to odpowiedzialna sprawa — zapewniłem go. 
Crucero nawet się nie uśmiechnął.
— No to do dzieła — rozkazała Susarma Lear.
Rozpoczęliśmy przygotowania do zejścia w otchłań. W pewnym sensie 
był to transfer z samego dna piekieł do wnętrza rajskiego ogrodu. 
Taką przynajmniej miałem nadzieję.
Nie jestem z natury optymistą, ale gdy pracowaliśmy nad skleceniem 
krzesełka, podniecenie zawładnęło mną bez reszty. Wierzyłem 
niezłomnie, że wkrótce wstąpię do raju rządzonego przez istoty 
podobne bogom. Nęcące tajemniczością Centrum działało na mnie jak 
narkotyk.
Ale, jak kapitan Gwiezdnej Gwardii zdążyła już zauważyć, nadzieja 
jest matką głupich.
Gdy tylko zmontowaliśmy rusztowanie i ambasador Ziemi mógł zjechać 
ku sercu Asgar-da, wybuchła nowa dyskusja. Chciałem być pierwszy, 
zostałem jednak przegłosowany. Po krótkiej wymianie argumentów, 
zaszczytu dostąpił Serne. Przypuszczalnie kapitan Lear obawiała 
się, że Myrlin mógł czatować na nas na dnie studni i wykończyć nas
172
jednego po drugim. Łaskawie zgodziła się na spuszczenie mnie jako 
trzeciego w kolejności, po niej, a przed Khalekhanem.
Przyznaję, że w jej rozumowaniu było sporo racji, ale czas 
oczekiwania nieskończenie mi się dłużył. Opuszczenie Serne'a w 
głąb szybu zabrało masę czasu, a jeszcze więcej trwało wyciąganie 
krzesełka na górę, gdy pasażer znalazł się na dnie. Nie byłem w 
stanie obliczyć głębokości komina, przypuszczalnie sięgała siedmiu 
tysięcy metrów. To tylko ułamek faktycznego promienia planety, ale 
i tak dużo. Jak w najgłębszych kopalniach na Ziemi. Szyb schodził 
więc do dwusetnego poziomu, jeśli cała ta przestrzeń rzeczywiście 
zawierała jaskiniowe światy.
— Dlaczego nie zainstalowano tu windy? — zapytał Crucero, kiedy 
już wciągnęliśmy krzesełko na górę.
— Celne pytanie — rzekłem. — Może na dnie leży pogięta kupa 
szmelcu i to wszystko co z niej pozostało. Serne nie mógł udzielić 
odpowiedzi, łączność radiowa w studni była wykluczona. Wszystko co 
odbieraliśmy, to niewyraźne trzaski. Ale w kominie nie 
zauważyliśmy przewodu, jak również na stropie nie było ani śladu 
po haku, z którego mógłby kiedyś zwisać kabel.
— Nawet jeśli nie zdołamy przedostać się poniżej poziomu, na 
którym aktualnie znajduje się Serne — powiedziałem bardziej do 
siebie niż do moich kompanów — to ten szyb otwiera nam drogę do 
dwustu pięter i tyluż systemów jaskiń, rozległych jak
173
powierzchnia całej planety. Na zbadanie ich potrzeba wielu setek 
lat. W tych czeluściach mogłaby ukryć się cała ludzkość, a co 
dopiero pojedynczy android.
A kiedy Tetrowie i tutaj wetkną nosa — kontynuowałem w myślach 
zbudują Podniebny Łańcuch numer dwa, tym razem we wnętrzu planety. 
Potem wszyscy obywatele Galaktyki przebywający na Asgardzie 
wyruszą na eksploracyjne wędrówki. Nic nie ostanie się z 
romantycznej przeszłości. Kompletnie nic.
Chyba trochę dałem się ponieść fantazji.
Gdzieś przed nami wędrował morderczy android, który w tajemniczy 
sposób zagrażał wszystkim moim współziomkom. Z kolei za nami wlókł 
się cały gang rozzłoszczonych człekopodobnych krokodyli, palących 
się do zapisania tego epokowego odkrycia na konto swojego 
obrzydliwego gatunku. Na dodatek otaczali mnie bohaterowie 
Gwiezdnej Gwardii, dążący do wyładowania swoich morderczych 
instynktów i przepełnieni tylko sobie właściwą odmianą paranoi. Te 
obiektywne fakty z pewnością nie wpływały pozytywnie na poczucie 
bezpieczeństwa. Gdybym tylko zastanowił się przez chwilę nad moją 
skomplikowaną sytuacją, z pewnością doszedłbym do wniosku, że 
widoki na przyszłość nie są zbyt różowe. Tym niemniej uznałem, że 
przysługuje mi prawo do poczucia triumfu i radości z sukcesu, więc 
pofolgowałem sobie tak dalece, jak to było możliwe.
Gdy kapitan Gwiezdnej Gwardii osiągnęła połowę głębokości szybu, 
spostrzegliśmy, że była w stanie już
174
nawiązać kontakt z Serne'em, jednocześnie wciąż znajdując się w 
zasięgu naszej radiostacji. W ten sposób łączność radiowa stała 
się możliwa.
— Serne twierdzi, że ściany obrośnięte są czymś w rodzaju pleśni 
•— relacjonowała pani kapitan. Po androidzie ani śladu, przebił 
się na drugą stronę bez wielkich trudności... szszsz... Z zewnątrz 
dochodzi przyćmione światło, ale jego źródłem nie są żarówki 
elektryczne... może jest emitowane przez sztuczne bioświatło, o 
którym wspominałeś. Jest tam też jakiś korytarz... nic nie 
wskazuje, żeby ostatnio ktoś tu przebywał szszsz... szszsz... poza 
szybem... nie ma też roztrzaskanej windy... szszsz... 
szszszszsz...
Rozmowa nie trwała długo i bardziej nas zaniepokoiła, niż 
dostarczyła informacji. Głos kapitan Lear rozpłynął się wśród 
trzasków i znów rozpoczęła się próba cierpliwości.
— Niewiele w tym sensu, nie? radośnie oświadczył Crucero.
— Gdyby to mi przypadło rozprawienie się z gorylami Amary Guura — 
poinformowałem go bez ceregieli nie byłbym w takim szampańskim 
humorze.
—- Przeszedłem przeszkolenie w taktyce walk partyzanckich — 
odpowiedział. Wcale nie muszę ich wszystkich wysyłać na tamten 
świat. Wystarczy, jeśli powstrzymam ich od urządzenia zasadzki. 
Dam radę wysłać ich do piekła, to wspaniale. Nie, to pozwolę im 
zjechać na dno studni, a już tam zajmie się nimi
175
kapitan Gwiezdnej Gwardii. Wszystko co mam do wykonania, to 
uniemożliwić zastawienie pułapki... no i utrzymanie się przy 
życiu. Już ty się o mnie nie martw, towarzyszu broni. Wykonam 
swoje obowiązki jak należy, a ty uważaj, żeby wykonać swoje.
Nic nie powiedziałem. Oceniłem, że zasłużenie dostało mi się to, o 
co się napraszałem.
— Chce pan może zabrać ze sobą broń? — zapytał po chwili 
porucznik. Zaoferował mi miotacz płomieni.
— Nie mam już miejsca za pasem — odparłem sucho. Nie był to żart. 
Targałem ze sobą cały zestaw narzędzi.
Powróciło krzesełko i teraz ja miałem zjechać na dół. Byłem 
zadowolony. Przypuszczałem, że w końcu zacznie dziać się coś 
konkretnego. Manewry wojenne były dla mnie, w istocie rzeczy, 
nieinteresujące. Całe moje życie przygotowywałem się na tę chwilę, 
nawet jeśli przez pierwsze dwadzieścia albo dwadzieścia pięć lat 
nie zdawałem sobie z tego sprawy.
Przeprowadzka na Asgard nie była nawet moim pomysłem. Kumpel, 
Mickey Finn, dobrze się napocił, żeby mnie przekonać, podobnie 
zresztą jak w przypadku innych, którzy przybyli z nami. Wiedziałem 
jednak, że Mickey Finn pomógł mi odszukać przeznaczenie. Wszystko 
co Mikę Rousseau robił albo myślał, nie było niczym więcej, jak 
tylko przygotowaniem się do tego zjazdu... tej penetracji... byłem 
zdecydowany zasmakować tej przygody do końca.
Podczas gdy spadałem poprzez ciemności, obraca-
176
jąć się raz tyłem, raz przodem o sześćdziesiąt stopni, a krzesełko 
kołysało się, ujrzałem siebie jako pierwowzór człowieka pokrewnego 
Faustowi, dążącego do wiedzy i potęgi, dla których ryzykuję własną 
duszę.
Podniecającej iluzji w najmniejszym stopniu nie zakłóciła 
świadomość, że w większości starych wersji tej opowieści, kariera 
Fausta kończyła się w piekle.
Pomieszczenie, jeśli można tak nazwać dno szybu, zawiodło moje 
oczekiwania. Było puste i jak Serne zdążył przekazać, ściany 
pokrywało coś podobnego do zwyczajnego mchu. Gwardzista nie 
wyrażał się niezrozumiale, donosząc o poroście, dobrze przemyślał 
swoje określenie tego, co ujrzał. Biła stamtąd też jasność, 
delikatna poświata. Możliwe, że było to bioświatło emanujące ze 
stropu i ścian.
Zauważyłem jeszcze jedne drzwi. Rozcięto je i powstał otwór 
wystarczająco wielki, aby mógł się przedostać ktoś bardzo duży. 
Potem metal wokół dziury pozaginano, doprowadzając drzwi do 
porządku, nie pozostawiając prześwitu większego od cienkiej 
szpary. Susarma Lear i Serne nie próbowali powiększać otworu. 
Stali tuż przy nim, wyglądając na zewnątrz.
Miałem zamiar od razu przedostać się na drugą stronę, ale pani 
kapitan powstrzymała mnie. Chciała poczekać na Khalekhana, aby 
wyruszyć razem. Czekałem już tak długo, że jeszcze chwila nie 
miała żadnego znaczenia. Jednak nie opuszczał mnie niepokój. 
Snopem światła z reflektora umieszczonego na moim hełmie 
przebiegłem po omszałych murach,
177
a następnie spojrzałem uważnie na dno szybu. Podłoże wydawało się 
utwardzone; rowki na ścianach przebiegały prosto na dół.
— Tam właśnie kursowała winda — powiedziałem cicho. Właściwie 
mówiłem do siebie, ale Serne dosłyszał moje słowa.
— Dokąd? — zapytał. Wskazałem na dno.
— Tam — powiedziałem.
— Przecież to lita skała — odrzekł. To jest już dno.
Teraz tak — zgodziłem się. Ale łatwo można dostrzec, że jest to 
coś w rodzaju plomby. Przyjrzyj się tylko miejscu styku podłoża ze 
ścianą. Prawdopodobnie użyli szybko tężejącego płynu, który po 
prostu wpompowali. Oczywiście, uprzednio sprowadzili gondolę windy 
poniżej plomby, aby móc jej nadal używać.
— Więc?
Więc poniżej są jeszcze dalsze piętra. Niezliczone ilości 
poziomów. Nawet jeszcze nie zbliżyliśmy się do Centrum.
Jak zwykle nie mogłem nadążyć z wypowiadaniem cisnących się do 
głowy myśli. Dlaczego właśnie tutaj zaplombowano studnię? Czyżby 
był to ostatni z porzuconych poziomów? Czy cywilizacja planety As-
gard kwitła tuż pod naszymi stopami? Nie mogło być inaczej. Czułem 
to w kościach. Tam właśnie była Yalhalla, kraina bogów, do której 
udawali się godni tego zaszczytu herosi. Ciągnęło mnie, żeby 
przykuc-
178
nać i na czworakach przyłożyć ucho do podłoża, aby posłyszeć 
odległe pulsowanie potężnych maszyn lub też pomruk szczęśliwych 
tłumów.
— Tam na zewnątrz nie jest zbyt jasno oświadczyła kapitan Lear, a 
jej chłodny głos, jak nóż uciął moje dumania. Temperatura 
utrzymuje się powyżej punktu zamarzania wody, ale to tylko tunel. 
Jest tam dosyć ponuro. Życie nie jest zbyt bujne.
Chciałem przyłączyć się do niej, ale nie zrobiłem ani kroku. Nie 
miałem zamiaru podglądać przez szparę, kiedy powinienem sforsować 
przeszkodę. Zdążyli mnie przecież już przekonać, że nie było za 
wiele do oglądania.
Przybył Khalekhan i przyszedł czas na militarny rytuał, w czasie 
którego gwardziści z gwiezdnego okrętu sprawdzali broń i 
potwierdzali za pomocą nic nie znaczących gestów gotowość do 
działania. Uczestniczyłem w tym wszystkim bez zbytniego 
przekonania. W końcu byliśmy gotowi do drogi.
— Idę pierwszy — powiedziałem z nadzieją.
Susarma Lear prawdopodobnie uważała, że jeśli czeka na nas 
zasadzka, to mogę być tym, który się w nią wpakuje równie dobrze, 
jak każdy inny. W końcu teraz mogli się obejść beze mnie.
Czymkolwiek się kierowała, skinęła mi ręką przyzwalająco.
Ruszyłem.
179
23
Bez większych trudności przekroczyłem próg stanowiący granicę 
między dwoma światami. Drzwi bez oporu poddały się naciskowi ręki. 
Nie byłem zaskoczony faktem, że znalazłem się w korytarzu. 
Wydawało się logiczne, że zastanę tutaj podobny rozkład 
architektoniczny do znajdującego się ponad szybem. Klimat był 
tutaj o wiele łagodniejszy niż na górze. Podobnie, jak w 
opuszczonym właśnie przez nas pomieszczeniu, pulsowało tu łagodne 
bio-światło. Reflektor wychwycił umykające białe owady, które 
błyskawicznie pochowały się we wszelkich dostępnych szparach i 
pęknięciach. Poza tym nie zauważyliśmy nic ciekawego.
Sprawdziłem temperaturę. Wynosiła dwieście siedemdziesiąt sześć 
stopni powyżej zera absolutnego, co odpowiadało trzem stopniom 
powyżej punktu zamarzania wody. Nie były to optymalne warunki dla 
owadów, ale jednak znośne. Uwzględniając fakt, że szyb pozostawał 
otwarty, prawdopodobny był spory spadek temperatury w korytarzu. 
Na zewnątrz powinno być o wiele cieplej.
Kroczyłem na czele grupy, kierując się śladami pozostawionymi 
przez wielkiego androida. Przeszliśmy przez dwie bramy, obie 
brutalnie sforsowane i tak pozostawione. Dopiero kiedy 
osiągnęliśmy główne drzwi, natrafiliśmy znowu na rozcięty metal i 
wyczuwalną dokładność działania przy przekraczaniu przeszkody. 
Brama otwierała się do wnętrza.
180
Musiałem ją wyważyć za pomocą palnika. Jak na razie, nie 
zauważyliśmy praktycznie nic, co pozwoliłoby nam rozstrzygnąć 
przeznaczenie tych pomieszczeń. Mogło to być równie dobrze 
laboratorium, jak i pralnia. Pragnąłem tylko jednego, wydostać się 
na zewnątrz, na otwarte przestrzenie kreciego ludu.
Wstrzymałem oddech. Dopiero gdy przekroczyłem próg, powoli 
wypuściłem powietrze. Dokładnie nie pamiętam, ale być może mówiłem 
w tym czasie rzeczy nie mające żadnego znaczenia.
Mlecznobiałe światło emanowało zewsząd: z upstrzonego nieba, 
srebrnego tła nakrapianego czarnymi „gwiazdami", przypominającego 
zarejestrowane na kliszy negatywu ziemskie niebiosa; z szaro-
czarnej gleby połyskującej na podobieństwo skóry żmii lub żaby i z 
długich przypominających pajęczynę nitek, niczym girlandy zdobiące 
krzaki i drzewa.
Mimo światła i tak wydawało się, że to raczej noc niż dzień. Może 
niezbyt dokładnie, ale bylibyśmy w stanie rozróżnić szczegóły 
krajobrazu. Mieliśmy wrażenie, że przybyliśmy do świata cieni.
Stanęliśmy przed czymś, co tylko w przybliżeniu można było nazwać 
lasem. „Drzewa" nie miały zielonych liści. Bez wątpienia były to 
organizmy fotosyntetyczne, ale nie odgrywały większej roli w 
ekosystemie. Prawdopodobnie ciepło bijące z podłoża powodowało 
nieustającą metamorfozę tej nie znanej nam materii. Od razu 
osądziłem, że było go pod dostatkiem.
Dotknąłem pobliskiej gałęzi, odgarniając na bok
181
pasmo pajęczynowatych nitek wysyłających bio-światło. Bez wysiłku 
złamałem ciemny, sztywny konar. Rozk ruszyłem kawałek i 
stwierdziłem, że miał grzybopodobną strukturę.
Na głębsze studia nie starczyło czasu, snopy światła z reflektorów 
zwabiły całe chmary drobnych, fruwających stworzonek 
przypominających niewy-rośnięte ćmy o czarno-białych skrzydełkach. 
Zbiły się w gęsty rój i nie mogliśmy dojrzeć kresu poza nimi.
Susarma Lear zaklęła.
Zaciemnienie! wydała rozkaz.
Zastosowaliśmy się do polecenia. Jednocześnie odsunęliśmy się od 
bramy, aby ominąć tę żywą chmurę. Bez trudności maszerowaliśmy pod 
obszernymi koronami drzew. Zaokrąglone pnie w pionowym przekroju 
miały kształt elipsy. Grunt był praktycznie goły, tylko 
gdzieniegdzie dało się zauważyć niewielkie skupiska grzybów. Łatwo 
było tutaj zginąć, ale równie łatwo tropić wroga.
Spójrzcie tam — powiedziała pani kapitan, wskazując ręką do góry.
Ujrzeliśmy latające istoty, zdecydowanie przekraczające rozmiarami 
największe owady, szybujące i trzepoczące dziko pośród 
stożkowatych koron drzew. Niektóre wysyłały słabe błyski 
pochodzące albo z ich organizmów, albo z włókien wszędobylskiej 
bioświe-tlnej pleśni, w którą były przyozdobione.
Chyba wiem, co się tutaj wydarzyło rzekłem i wysunąłem się przed 
moich towarzyszy, starając się niczego nie przegapić. Przerwano 
mi, nim zdążyłem wykazać swoją przewagę nad nimi.
182
W skafandrze, oczywiście, nie byłem w stanie dosłyszeć żadnego 
dźwięku z zewnątrz. Kombinezony zaprojektowane do pracy w 
warunkach zbliżonych do próżni nie wyposażono w zewnętrzne 
mikrofony. Z tego powodu ostrzeżeniem był dla mnie krzyk Serne'a, 
który pierwszy zauważył rzucającego się do ataku stwora.
Zwierz szarżował z prawej strony, a biorąc pod uwagę jego 
rozmiary, musiał mieć niezłe przyspieszenie. Wagą przewyższał mnie 
prawdopodobnie dwukrotnie i chociażby z tego powodu za wszelką 
cenę chciałem uniknąć bezpośredniego z nim starcia. Gdy na dodatek 
spostrzegłem dwa spiczaste kły wyzierające z obu stron pyska, bez 
namysłu podjąłem decyzję ustąpienia pola drapieżnikowi. Niestety, 
skafandry używane w strefie zimna nie były przystosowane do 
uprawiania sprintu. Wystartowałem pod kątem prostym w stosunku do 
biegu potwora, ale ten zawrócił za mną, wprost pożerając dzielącą 
nas przestrzeń. Diabelski stwór zbliżył się do mnie na odległość 
metra. Wtedy Serne użył miotacza płomieni, wystrzelił i spalił 
maszkarę na węgiel. Musiałem uskoczyć, aby uniknąć zderzenia z 
rozpędzonym drapieżnikiem, który, choć trafiony, wciąż bił łapami 
jak tłokami.
— Dzięki — zwróciłem się do strzelca. Nie odpowiedział. Na 
przygiętych nogach lustrował cieniste drzewa, kreśląc lufą wzór w 
powietrzu. Susarma Lear i Khalekhan również sięgnęli po broń. 
Utworzyli coś w rodzaju trójkąta, przy czym każdy z nich krył
183
swoje sześćdziesiąt stopni. Wydawali się oczekiwać, że lada moment 
z zarośli wyłoni się i ruszy do ataku horda nagich dzikusów. 
Oceniając sposób, w jaki się zachowywali, każdy hazardzista w 
całej Galaktyce z radością założyłby się w stosunku tysiąc do 
jednego na ich korzyść.
Przyklęknąłem przy zabitym drapieżniku. Jego skóra była gładka i 
pozbawiona włosów, ale jednocześnie gruba i mocna. Miał małe 
przednie łapy, zakończone trzema palcami tworzącymi coś w rodzaju 
kopyta i masywne odnóża. Ostro rysujący się grzbiet zakończony był 
na całej swojej długości czymś w rodzaju płetwy albo krótkiej 
grzywy. O ogonie nie warto wspominać. Wydłużony i zaokrąglony pysk 
ozdabiały wielkie, kwadratowe zębiska. Całości dopełniały 
umieszczone z przodu siekacze.
Nie jestem specjalistą w dziedzinie ekologii obcych planet, jednak 
co nieco wiem o rozmieszczeniu człekokształtnych ras, a także o 
rodzaju czynników środowiskowych wpływających na różnice między 
nimi. W tym wypadku, po uważnym zanalizowaniu cech zewnętrznych 
zwierza, wyciągnąłem parę interesujących wniosków.
Susarma Lear stwierdziła w końcu, że ze strony wyłupiastookich 
potworów nie zagraża nam już żadne niebezpieczeństwo. Podeszła do 
mnie.
— Chcesz może wrócić po miotacz? — zapytała. Wolno przytaknąłem.
— I tak będziemy musieli poprosić Crucero, aby spuścił na linie 
parę rzeczy z ekwipunku. Jestem pewny, że kręcą się tu jeszcze 
straszniejsze stwory.
184
Pani kapitan nie sprzeciwiła się. Kły w pysku drapieżnika z 
pewnością nie były ozdobą. Bestia została zaprogramowana na atak. 
Zatem żyły tu także inne istoty, którym groziło niebezpieczeństwo 
ze strony naszego napastnika. Sposób w jaki trzymał łeb i rodzaj 
uzębienia dowodziły niezbicie, że właściwie nie należał do 
mięsożernych drapieżników.
— Przebywamy w sztucznie stworzonym świecie. Jego budowniczowie z 
pewnością nie dołożyli specjalnych starań, aby było tutaj miło. 
Ciekawam, jak wyglądają ich psy i koty — zauważyła kapitan Lear.
— Ekologia na tym piętrze wymknęła się spod kontroli — 
oświadczyłem. — Z tej właśnie przyczyny zostało odcięte od reszty. 
Gdy cały świat działał bez zarzutu, każdy kompleks jaskiń musiał 
być samowystarczalny. Wszystko było doskonale wyważone. W wyniku 
katastrofy górne poziomy zostały ewakuowane. Bez trudności można 
sobie wyobrazić, jak łatwo jest zachwiać równowagę biologiczną. 
Teoretycznie możliwa jest w takim wypadku korekta, ale być może 
tutaj coś temu przeszkodziło. Chyba po prostu łatwiej było 
wyprowadzić się i opieczętować cały kompleks. Uważam, że to 
stworzenie należało kiedyś do bydła domowego. Ten bioświetlny 
surowiec prawdopodobnie miał być źródłem światła. Co do jednego 
nie ma wątpliwości. Poziom ten został opuszczony bardzo dawno, w 
grę wchodzą tu miliony lat. Ewolucja na tej działce nie dokonała 
się w ciągu jednej nocy.
— Wszystko to wiemy, nie powiedziałeś niczego nowego — oświadczyła 
kapitan Lear.
185
Nigdy nie podobały mi się jej zmierzające do stłamszenia mnie 
gadki. Z drugiej jednak strony uspokajały moje sumienie, lekko 
nadwerężone planowaniem porzucenia całego towarzystwa.
— Jest jedna rzecz, o której dotychczas nie wiedziałem rzekłem. — 
Kompleks ten wciąż jeszcze jest zasilany energią. Coś podtrzymuje 
egzystencję, czuwa nad stabilną temperaturą. To unieszkodliwione 
dzieciątko nie jest zdolne do zachowania ciepła wytworzonego w 
wyniku metabolizmu, wręcz przeciwnie. Mogę się mylić, ale wydaje 
mi się, że biegnąca wzdłuż grzbietu płetwa służy, poprzez 
napełnienie jej krwią, do wydalania z organizmu nadmiernego 
ciepła. Wypływa z tego wniosek, że utrzymanie ciepłoty ciała nie 
stanowi problemu. Więc?
— Mieszkańcy Asgarda pozbawili dopływu energii górne piętra — 
powiedziałem. Mogli wyłączyć energię także tutaj, ale tego 
nie uczynili. Może im to wyleciało z głowy.
— Może — ton mojego głosu wyrażał poważne wątpliwości.
— Ta dyskusja do niczego nie prowadzi — powiedziała Susarma Lear. 
Odwróciła się i odszukała wzrokiem swoich gwardzistów.
Gdy zabawiałem panią kapitan konwersacją, Scrnc przeprowadził mały 
rekonesans. Odszukał ślady pozostawione przez Myrlina i zwrócił na 
nie naszą uwagę. Wskazał ręką na dziką krainę. Na szczęście 
powstrzymał się od wyrzeczenia słów: poszedł tamtędy.
186
Przez cały czas Khalekhan, dzierżąc spluwę w dłoni, pozostawał 
niezmiennie czujny.
Wracajmy do tunelu — zaproponowała pani kapitan. — Sprowadzimy 
graty na dół, odpoczniemy i potem w drogę.
Rzuciłem okiem na ślady pozostawione przez buty Myrlina. Były 
całkiem wyraźne, w przeciwieństwie do tropu drapieżnika, który 
mnie zaatakował. Niewykluczone, że w dalszej wędrówce android 
napotka ścieżki wydeptane przez zwierzęta i wykorzysta je w swojej 
ucieczce do zatarcia własnych śladów. Może trafi na grunty 
pozbawione wszelkiej roślinności. Z pewnością znajdzie wodę. 
Właściwie mógłby nas z łatwością zgubić, gdyby wiedział, że jest 
śledzony. Nie byłem jednak tego taki pewien. Możliwe, że po prostu 
nie doceniał gwardzistów z Gwiezdnej Gwardii.
Później, kiedy przytroczyłem do pasa miotacz płomieni, z trudem 
znajdując miejsce wśród innych gratów zdobiących skafander, przez 
chwilę poczułem się, jak prawdziwy gwardzista nieustraszenie 
stąpający po powierzchni nieznanych planet, głoszący pochwałę 
Starej Ziemi. Uczucie to nie było takie straszne.
Było jednak wystarczająco nieprzyjemne.
24
Jak przewidywałem, znaleźliśmy wodę, o wiele więcej, niż się 
spodziewałem, ale dziwnie wyglądającą.
Zaprowadził nas do niej trop Myrlina, a znajdowała się nie dalej, 
niż sześć jednostek marszu, licząc od dna szybu. Być może była to 
kiedyś hydroponiczna farma lub też system zbiorników, ale 
zamieniła się w zwyczajne bagno o stojących, zawiesistych wodach. 
Po powierzchni dryfowały wysepki splątanej roślinności, a nad nią 
unosiły się chmary owadów. Na wodzie ukazywały się bańki gazu 
bagiennego.
— Szkoda, że nie mamy ze sobą łodzi — mruknąłem penetrując 
wzrokiem pogrążone w półmroku trzęsawisko.
Zdążyliśmy się już przyzwyczaić do słabego oświetlenia, więc jak 
na razie widzieliśmy całkiem nieźle. Bagno wyglądało mniej 
zachęcająco od „lasu".
— Gwardzisto Rousseau, to nie jest zabawne — powiedziała zimno 
kapitan Lear.
— Rzeczywiście. Głupi żart.
— Android nas wykiwał - podjąłem. - Nie bylibyśmy w stanie 
wytropić nawet śladów buldożera. Facet przepadł na zawsze - 
próbowałem nadać mojemu głosowi smutną intonacje, chociaż żadnego 
przygnębienia nie odczuwałem. Ta pogoń, sama w sobie, była nawet 
podniecająca i jak dotąd, jej trasa pokrywała się z drogą wiodącą 
do mojego celu.
188
Teraz jednak uznałem, że wystarczy już tej zabawy w podchody.
— Za mną —- rozkazała Susarma Lear, tonem tak zdecydowanym, na 
jaki ją tylko było stać. Zabrzmiało to trochę histerycznie. Pani 
kapitan odchodziła od zmysłów, ale nie mogłem zebrać się na 
odwagę, żeby jej to powiedzieć. Powoli weszła do wody. Brodząc 
sprawdzała głębokość. Kierowała się w stronę, w którą 
przypuszczalnie udał się Myrlin. Woda sięgnęła jej do ud, dno 
wyrównało się. Zauważyliśmy wyraźne oznaki poruszenia wśród 
splątanej roślinności dryfującej po powierzchni bagna.
Westchnąłem i brodząc pocieszałem się, że nawet jeśli wpadnę w 
podwodną dziurę, to dopóki mój skafander pozostawał szczelny, nie 
groziło mi niebezpieczeństwo utopienia się. Zaraz jednak zacząłem 
się zastanawiać, czy jakieś stwory czające się w bagnie, nie 
dobiorą się do mojego kombinezonu, w czym trudno im będzie 
przeszkodzić. Możliwość zamoczenia stóp była tak przerażająca, że 
nawet nie próbowałem sobie tego wyobrazić. Nie miałem zamiaru 
spędzać reszty życia w takim miejscu.
Moje proroctwo ostatecznie sprawdziło się i nie było co do tego 
najmniejszych wątpliwości. Zgubiliśmy naszą niedoszłą ofiarę, 
kończąc pościg po przejściu dziesięciu, a może nawet dwunastu 
kilometrów w głąb bagna i nie mając żadnej wskazówki, dokąd się 
skierować. Od pewnego czasu nie posuwaliśmy się prosto, ale 
zygzakiem, sprawdzając każdy podejrzany ślad. Nie było sposobu, 
żeby stwierdzić, czy któryś ze śladów pozostawił Myrlin.
189
Kiedy osiągnęliśmy otwarte wody, przerwaliśmy marsz, aby złapać 
oddech. Nie byliśmy w stanie dostrzec przeciwnego brzegu. Brak 
wysepek przyozdobionych włóknami bioświatła uniemożliwiał 
oszacowanie rozległości akwenu.
— Pogódź się z tym, że twoja zwierzyna wymknęła się z pułapki — 
próbowałem pocieszać panią kapitan. — Wrócimy drogą, którą 
przyszliśmy. Dobrze ją zapamiętałem. To wszystko, co możemy 
uczynić w naszej sytuacji.
— Zawrócimy i co dalej? — jej głos zdradzał całkowite załamanie.
— Można zaczekać, łudząc się, że android wróci — powiedziałem. — 
Może wtedy uda się wam rozprawić z nim raz na zawsze. Teraz 
zamierzam poszukać drogi lub trakcji kolejowej albo, żeby być 
ścisłym, tego co po niej pozostało, która wyprowadziłaby mnie 
stąd. Dawno temu były tutaj miasta. Chcę je koniecznie odnaleźć, a 
na pewno tego nie dokonam, jeśli będę się włóczył po gnijącym 
bagnie.
— Zapomniałeś o czymś, gwardzisto. Twoja kariera szabrownika 
zakończyła się. Przynależysz teraz do Gwiezdnej Gwardii. Jeśli 
myślisz urwać się, to wiedz, że będzie to równoznaczne z dezercją. 
A to oznacza, że kiedy tylko wrócisz do cywilizacji, znajdziesz 
się w niezłych tarapatach.
Zastanawiałem się już nad tym. Równocześnie wiedziałem, że jeśli 
tylko wydostanę się z podziemi, będę miał tak wartościowe 
informacje, że nawet Tetrowie zapragną je poznać. Dopóki będę 
użytecz-
190
ny, nikt na Asgardzie nawet nie pomyśli o przekazaniu mnie 
gwiezdnym siłom. Tylko ode mnie zależało udowodnienie mojej 
użyteczności.
— W porządku, kapitanie. Jakie są pani propozycje? — To było 
wszystko, co powiedziałem.
— Wrócimy tam, gdzie zaczyna się bagno. Obejdziemy je. Android 
musiał przecież w którymś miejscu wyleźć na brzeg, chyba że 
jeszcze siedzi w tym trzęsawisku.
Potrząsnąłem głową, pełen niesmaku i rozpaczy. Nagle kątem oka 
dostrzegłem poruszenie na powierzchni czarnego jeziora. Była to 
fala biegnąca do brzegu.
— Kapitanie — wyszeptał Serne, który także ją dojrzał. Sięgnął po 
broń.
Fala przybliżyła się, poprzedzona przez parę mniejszych. W tym 
momencie odetchnąłem z ulgą. Wyglądała płasko i szkliście, 
delikatnie promieniowała. Można ją było uznać za wysepkę splątanej 
roślinności. Problem w tym, że tam nie mogło być żadnego prądu, 
który niósłby falę. A więc musiała przemieszczać się samoczynnie.
Wcześniej Khalekhan podniósł miotacz do strzału, teraz uspokoił 
się, opuścił go. Serne zaś przeciwnie, wycelował. Widocznie Bóg 
obdarzył go wyjątkową podejrzliwością. Obserwowałem wynurzającą 
się z wody masę. Zrozumiałem, że to wcale nie płynęło, a 
przemieszczało się po dnie. My widzieliśmy tylko małą część tej 
istoty, niczym wierzchołek góry lodowej. Jej zewnętrzna powłoka 
była półprzeźroczysta,
191
a drobne światełka prawdopodobnie znajdowały się we wnętrzu 
organizmu, nie na powierzchni. Przypominało to gigantycznych 
rozmiarów protoplazmę, coś w rodzaju amebolewiatana. Ciągle byłem 
napięty. Podświadomie wyobrażałem to sobie jako coś kulistego, ale 
oczywiście tak nie było. Porównanie stwora do góry lodowej okazało 
się trafne. Jego odnóża wynurzyły się z wody, a „głowa" wciąż 
znajdowała się kilkanaście metrów od brzegu.
Instynktownie rzuciłem się do ucieczki, odskakując do tyłu, aby 
uniknąć zetknięcia z szukającą czegoś po omacku galaretą. 
Przypominało to próbę wyskoczenia z syropu albo melasy i 
oczywiście prawie upadłem, ale zareagowałem prawidłowo. Odruchy 
Serne'a były odmienne. Gdy usłyszał moje przekleństwo, które 
wyrwało mi się pod wpływem strachu, wypalił z miotacza. Język 
krwawo czerwonej śmierci uderzył w wynurzone cielsko. Zakotłowało 
się i zawrzało, gdy ognisty promień przebił przezroczystą powłokę. 
Jednak istota owa nie posiadała ani mózgu, ani systemu nerwowego, 
który przesłałby informację o śmierci do całego cielska stwora. 
Masa po prostu rozpadła się w miejscu, gdzie przeciął ją promień i 
osunęła się bezwładnie. Dwa dalsze ogniowe strzały wypełzły z 
broni, tnąc jak ostrza. Bestia nie miała nic przeciwko pokrojeniu 
jej na kawałki. Kleista, połyskująca galareta wciąż pływała wokół 
nóg nieustraszonych wojaków z Ziemi.
Było jej coraz więcej i więcej.
Potykając się na płyciźnie, szybko biegiem przed
192
siebie. Szybciej, w każdym razie, niż ten mieszkaniec jeziora.
Uszy wypełniały mi wrzaski, nie agonalne czy wydawane pod wpływem 
cierpienia, ale paniczne wrzaski przerażonego człowieka. W żaden 
sposób nie mogłem rozróżnić, który z trójki ludzi dostał się w 
kleszcze jakiegoś nadprzyrodzonego koszmaru. Krzyki zagłuszał 
głos, którego właściciel być może chciał przyjść z pomocą. Po pół 
minucie, kiedy nie zanosiło się na to, że niezidentyfikowana osoba 
nie zaprzestanie swojego zawodzenia, nie wytrzymałem i wyłączyłem 
odbiornik. Pozostało mi tylko iść dalej. Byłem sam i miałem wolną 
rękę. Jak już mówiłem gwardzistom, ich gra dobiegła końca. 
Zamierzałem rozegrać partię według własnego uznania.
Znalazłem się jednak w kłopocie. Podczas pospiesznej ucieczki od 
wodnego monstrum oddaliłem się od przetartego szlaku, który tak 
solidnie wyznaczałem podczas wędrówki w przeciwną stronę. Zacząłem 
rozglądać się za wysepkami, na których przezornie pozostawiłem 
wyraźne ślady naszej wizyty. Jednak nie mogłem żadnej dostrzec. 
Musiałem pójść w złym kierunku. Nie zdając sobie z tego sprawy, za 
dużo kluczyłem i w końcu znalazłem się w beznadziejnej sytuacji.
Skląłem własną głupotę, a później spróbowałem się uspokoić. Gdy 
nabrałem pewności, że znowu mogę sobie zaufać, pomaszerowałem w 
obranym na chybił trafił kierunku, ze wszystkich sił próbując 
utrzymać azymut. Na wszelki wypadek znakowałem nowy
szlak. Osiągnięcie brzegu trzęsawiska było wyłącznie kwestią 
czasu, a bezpieczeństwo — jak sądziłem — zachowam trzymając oczy i 
uszy otwarte, schodząc jednocześnie z drogi w przypadku spotkania 
przerażających mieszkańców tych okolic.
Aby pozbyć się uczucia samotności, używając języka, uruchomiłem 
taśmę z muzyką. Kasetę wcześniej umieściłem we wnętrzu skorupy 
hełmu, przygotowując się do zrejterowania z Gwiezdnej Gwardii. 
Melodyjne dźwięki uspokoiły mnie, nie dlatego że zawierały w sobie 
szczególne wartości duchowe, ale po prostu przywróciły częściowo 
pewne przystosowanie do sytuacji, w jakiej się znalazłem. Byłem 
całkowicie sam, w półmroku, pod powierzchnią Asgar-da. Takie 
warunki stały się w ciągu wszystkich lat spędzonych tutaj 
egzystencjalnym składnikiem mojej osobowości. Poczułem się 
pewniej, nawet poprawił mi się humor. Mimo to pozostałem tak 
ostrożny, jak tylko było to w mojej mocy. Nawet specjalnie nie 
rozmyślałem o pięknej pani kapitan i jej wiernych sługach. 
Wymazałem ich ze świadomości, jak gdyby nigdy nie istnieli. Nie 
oznacza to, że jestem bez serca, bo nie obchodziło mnie, co się z 
nimi stało. Po prostu, nie mogłem sobie pozwolić na zbytnie 
przejmowanie się innymi. Nie w tej sytuacji. Oczywiście, 
wiedziałem, że nadejdzie czas bicia się w piersi. Ale na razie 
czułem się, jak gdybym pozostał sam w całym wszechświecie, bez 
żadnych powiązań i odpowiedzialności za jakąkolwiek żywą istotę.
Przebyłem dwadzieścia pięć dalszych jednostek
194
i w końcu dotarłem do skraju bagna. Przypadkowo obrana droga, nie 
zawiodła mnie. Całkiem możliwe, że nie maszerowałem po linii 
prostej, ale też nie błądziłem. Na koniec wdrapałem się po 
błotnistym zboczu na wzniesienie otaczające bagienne tereny. Zanim 
znalazłem się na nasypie, wiedziałem, że trafiłem bezbłędnie w 
dziesiątkę. Nie byłem zaskoczony, kiedy ujrzałem pozostałości po 
trakcji kolejowej. Pokryta była rdzą powstałą miliony lat temu, 
ale jej dawne przeznaczenie nie ulegało wątpliwości. Rzuciłem 
okiem wzdłuż nasypu w jednym kierunku, potem w przeciwnym i 
rozpocząłem wędrówkę. Byłem zdecydowany iść do zupełnego 
wyczerpania.
Plastikowe rurki bez ustanku doprowadzały do mojego obiegu krwi 
odżywki, usuwały zaś odpady biochemiczne. Skafander zapewniał 
dopływ tlenu do hełmu. Tlenu oczyszczonego z dwutlenku węgla i 
innych trucizn. Muzyka działała na mnie jak narkotyk, kojąc i 
pomagając odzyskać równowagę, a ciekawość celu, do którego 
dążyłem, rosła.
Kiedy po raz pierwszy ujrzałem niewyraźne zarysy budynków w 
pobliżu linii kolejowej, przez krótką chwilę myślałem, że jest to 
miasto, którego szukam. Jednak łagodny blask dziewiczej krainy 
ciągnął się w dal po obydwu stronach. Zrozumiałem, że dotarłem 
tylko do podrzędnej stacji. Ale i ona zapewniała mi bezpieczny 
nocleg. Między jej murami mogłem rozwiesić mój lekki hamak.
Jak tego oczekiwałem, budynki obróciły się w ruiny. Wszystko co 
kiedyś porzucono, dawno rozpadło
195
się na atomy. Nawet mury, choć wzniesione z substancji, którą ich 
budowniczowie uważali prawdopodobnie za niezniszczalną, zaczynały 
się kruszyć.
Nie można powiedzieć, żebym był niezadowolony. Wiedziałem, że w 
końcu i dla mnie nadejdą lepsze czasy. Przygotowałem się do snu, 
jak zwykle zachowując spokój i precyzję działania. Jeśli nawet 
nawiedziły mnie koszmary senne, były tak niewinne, że nie 
zakłóciły odpoczynku ani nie wywołały przykrych skojarzeń.
25
Przyzwyczaiłem się do snu w samotności. Rozstawiałem hamak w 
całkowitej ciemności przy temperaturze kilku stopni powyżej zera 
absolutnego i w stu procentach przekonany, że najbliższa rozumna 
istota oddalona jest ode mnie o tysiące mil. Chrapałem całkiem 
nieźle. Mogłem sobie na to pozwolić.
Chociaż warunki w jakich się znalazłem, dalekie były od 
normalnych, nie udało mi się pokonać tego fizjologicznego 
wieloletniego przyzwyczajenia. Spałem zdrowo, jak niewinne i ufne 
dzieciątko. Rozwodzę się nad tym wszystkim, aby łatwiej było 
zrozumieć niepokojący fakt, że kiedy pogrążałem się w objęciach 
Morfeusza, ktoś próbował wyciągnąć moją spluwę tkwiącą za pasem, a 
przy tym w naj-
196
mniejszym stopniu nic zakłócił zasłużonego odpoczynku. Nic nie 
czułem do chwili, kiedy złodziejaszek zaczął pukać lufą miotacza w 
szybkę mojego hełmu.
Jasne, że pierwszą rzeczą, na której skupiłem wzrok, był pistolet. 
Potem spojrzałem w górę. Nocny gość stał na tle słabego 
bioświatła. Jego hełm wyglądał jak duża, czarna kula. Pomimo tego 
nie miałem najmniejszych trudności z rozpoznaniem go.
Był ogromny.
Kiedy upewnił się, że już byłem w stanie reagować, na szybce 
mojego hełmu końcem lufy miotacza zaczął rysować całą serię figur. 
Powtórzył tę czynność jeszcze raz i zorientowałem się, że chodziło 
o częstotliwość kodu. Chciał, abym dostroił moje radio. 
Zastosowałem się do tej prośby.
Cześć	rzekłem, aby wiedział, że jestem gotowy. Nic więcej nie 
miałem do powiedzenia. Ring należał do niego.
Mister Rousseau, jak sądzę powiedział.
Prawie zachichotałem.
Mów mi Mikę przedstawiłem się. Nikt nas oficjalnie nie 
przedstawiał sobie, ale zdążyliśmy już zamienić parę słów przez 
telefon. Żałuję, że nie byłem w stanic zakwaterować pana. Wygląda 
na to, że w taki czy inny sposób narobiłem panu sporo kłopotów.
Ma pan całkowitą rację - zapewnił mnie.
Ostatecznie, niech pan pomyśli, w o ile gorszej
sytuacji znaleźlibyśmy się obaj, gdyby Gwiezdna
Gwardia zaskoczyła nas podczas zwiedzania Sky-
chain City.
197
— Zgadza się. Jednak szkoda, że nie było pana ze mną wtedy, gdy 
Balidar wciągnął mnie w tę przeklętą karcianą grę — zadumałem się 
na chwilę. — Domyśla się pan, że ściągnąłem tu ze sobą Gwiezdną 
Gwardię? Rozumie pan chyba, że nie pozostawiono mi zbyt dużego 
wyboru.
Myrlin odsunął się o krok, abym mógł zejść z hamaka. Broń trzymał 
swobodnie, nawet nie celując we mnie. Oczywiście, nawet gdyby lufę 
miotacza zagiął wokół palca, a potem wyrzucił tę już bezuży-
tecz'ną broń, nie wpłynęłoby to ani trochę na zmianę sytuacji. W 
żaden sposób nie mogłem wyobrazić sobie sytuacji, w której mógłbym 
mu zagrozić. Żaden człekokształtny, na Asgardzie lub poza nim, nie 
przetrwałby z tym androidem dwóch rund, kończąc posiekany na 
kawałki. Dla pozoru wykonałem parę ćwiczeń.
Jak mnie tu znalazłeś? zapytałem przechodząc na ty.
— Szedłem po prostu nasypem. Wcale ciebie nie szukałem, ale 
wiedziałem, że jesteś przede mną, od momentu gdy zauważyłem 
miejsce, gdzie wydostałeś się z trzęsawiska.
— Skąd wiedziałeś, że to ja byłem przed tobą?
— Zrozumiałem, że jesteście na moim tropie, kiedy opuściliście się 
na dno szybu i znaleźliście w zasięgu mojego radia — powiedział. 
Domyślałem się, że kapitan da się zwabić na bagna, jeśli 
spreparuję fałszywe tropy. Zatoczyłem koło i postanowiłem czekać 
na rozwój wypadków. Zastana-
198
wiałem się, czy nie dobrać się do pani kapitan i jej gwardzistów.
— A do mnie nie?
— Z tego co podsłuchałem, wywnioskowałem, że dyktatura pani 
kapitan nie bardzo ci odpowiada. Oczywiście, nie mam pojęcia, co 
oni ci o mnie naopowiadali, więc nie jestem w stanie ocenić 
twojego stosunku do mojej skromnej osoby.
Zdecydowałem, że na razie będę unikał tego konkretnego tematu.
— Więc wygląda na to, że bagno uwolniło cię od mokrej roboty — 
rzekłem. — Pozostaliśmy tylko my, chyba że policzysz Crucero i 
faceta stojącego na straży pojazdów.
Zanim zdążył odpowiedzieć, wiedziałem, że nie mam racji. Jego 
milczenie wyrażało niepewność. Rozpatrywał w duchu, czy może mi 
wierzyć. Chyba był ufny z natury.
— Nie zdawałem sobie sprawy, że wyłączyłeś się rzekł. — 
Myślałem, że tak jak ja ukrywasz się. Z tego właśnie powodu 
postanowiłem podejść do ciebie.
Wtedy uświadomiłem sobie, być może trochę poniewczasie, dlaczego 
poprosił mnie o zmianę częstotliwości.
Ilu z nich jest jeszcze przy życiu? zapytałem czując się 
trochę głupio.
— Wszyscy, bez wyjątku. Z jakiegokolwiek powodu ktoś wrzeszczał, 
ostatecznie nie stało się nic strasznego.
199
Wychwalajcie pana i rozdajcie amunicję — myślałem. — Ten ohydny 
stwór musiał przewalić się ponad nimi, a soki z jego cielska nie 
uszkodziły skafandrów.
Zanotowałem w swojej pamięci, że powinienem poinformować o tym 
producentów, którzy być może zechcą włączyć taką wiadomość do 
swoich reklam, dla dobra przyszłych podróżników obracających się w 
tych stronach.
— Jeśli to cię choć trochę pocieszy: nawet gdybym wiedział, że z 
nimi wszystko w porządku, nie zmieniłbym mojego zachowania, nawet 
na jotę. Zapewne wiedzą, że wciąż jeszcze zaliczam się do żywych?
— Zgadza się.
— Pogniewali się chyba na mnie, co?
— Kapitan Lear przysięga, że zostaniesz rozstrzelany za dezercję.
— To stawia nas w podobnej sytuacji, prawda?
— Całkiem możłiwe — odpowiedział ostrożnie mój rozmówca.
Zastanawiałem się, czy nadszedł już odpowiedni czas na zadanie 
pytania, dlaczego Gwiezdna Gwardia wprost wyłaziła ze skóry, aby 
go uśmiercić. Ostatecznie zdecydowałem się odłożyć jeszcze tę 
sprawę na jakiś czas.
— Najlepiej zrobimy, ruszając w dalszą drogę. Nie mamy czasu do 
stracenia — powiedziałem.
— Myślę, że nie mają szans na odnalezienie nas w ciągu 
najbliższych kilku godzin. Z pewnością powrócili do szybu, aby 
zaplanować coś nowego.
200
— Niech ich diabli wezmą — powiedziałem pogardliwie. — Chcę 
kontynuować moją podróż po torach kolejowych. Mam zamiar dojść do 
samego Miasta. Nasze skafandry zdołają jeszcze tyle wytrzymać. 
Straciłem już dosyć czasu, pozwalając pani kapitan wodzić mnie za 
nos w poszukiwaniu wczorajszego dnia na tych przeklętych bagnach. 
Mam zamiar zająć się teraz moimi sprawami.
Android wydał jakiś nieartykułowany dźwięk, który w niczym nie 
przypominał sprzeciwu. Zacząłem pakować moje graty i przygotowywać 
się do drogi. Myrlin obserwował mnie, ale nie przeszkadzał 
pytaniami. Kiedy w końcu ruszyłem na otwartą przestrzeń, potulnie 
podążył za mną. To mi poprawiło humor. Nie byłem całkowicie pewny, 
czy to ja dowodzę, ale przynajmniej na razie narzuciłem swoją 
wolę.
W czasie marszu android powrócił do spraw równie ważnych dla nas 
obydwu.
— Kiedy podsłuchiwałem was, dosłyszałem pewną wzmiankę o Amarze 
Guurze — przypomniał sobie. — Uważasz, że ten osobnik goni za 
tobą, podobnie jak ty idziesz moim tropem. Nie bardzo rozumiem, 
jak to jest możliwe. Zresztą nie wiem też, jak małe mam pojęcie o 
tym, w jaki sposób zdołałeś wywęszyć moje ślady. Tropienie w 
warunkach panujących na Asgardzie, wydaje się być szaleństwem.
— Dostał się w moje ręce notatnik Saula Lyn-dracha — wyjaśniłem. — 
Potrafiłem go odczytać. Wygląda na to, że jestem jedyną istotą na 
tej planecie, która mogła tego dokonać.
201
— W jaki sposób dziennik znalaz,ł się w twoim posiadaniu?
— Przekazała mi go Jacinthe Siani, jedna z faworyt Amary Guura, 
której nie zdążyłeś wyeliminować.
— W zamian za przetłumaczenie?
Pospiesznie zaprzeczyłem.
W żadnym razie. Wiedziałem przecież, że te skurczybyki wykończyli 
Saula. Nigdy nie poszedłbym im na rękę. Jeszcze nie tak dawno 
wrobili mnie tak, że skończyłbym jako niewolnik. Przypominasz 
sobie? Nieee, po prostu przekazali mi ten notatnik. Nie jestem 
taki naiwny, żeby wierzyć, że uczynili to bezinteresownie. Już oni 
mieli w tym swój interes, ale niczego nie zażądali otwarcie. 
Oczywiście, umieścili w dzienniku mikroskopijny nadajnik. Pozbyłem 
się go jeszcze na górze. Myślę, że zainstalowali coś podobnego na 
osobie pani kapitan. Nie wiem dokładnie, na jakiej zasadzie działa 
ten tropik, ale zdaje się, że miał pomóc im zlokalizować nas nawet 
tutaj, w głębi planety.
- Nic nie powiedziałeś pani kapitan o tym taj-niaku? — dopytywał 
się spokojnie. Zauważyłem, że użył odpowiedniego terminu 
potocznego, podczas gdy ja przypadkowo użyłem błędnego. Jak na 
sala-mandryjskiego androida był nieźle obkuty w idiomach języka 
angielskiego.
— Nie, nie powiedziałem. Pewnie chcesz usłyszeć, dlaczego tak 
zrobiłem? Nie dziwię się. Wtedy wydawało mi się, że tak będzie 
najlepiej. Z kilku niezbyt przekonywających powodów, które na 
dodatek teraz
202
wydają się jeszcze mniej ważne. Przede wszystkim uważałem, że chcą 
zabrać mi MOJĄ działkę. Tacy faceci jak Guur i Haleb nie mają 
wielkiego pojęcia o podziemnych światach. Są po prostu drobnymi 
kryminalistami. Władza Guura poza Miastem jest minimalna, a jego 
doświadczenie równe zeru. Możliwość, że dobiorą mi się do tyłka, 
nie wydawała się straszna. Właściwie wcale nie chodziło im o mnie. 
Przecież to kapitan Lear była inwigilowana, a ja wcale nie miałem 
zamiaru przebywać z nią tak długo, jak zaplanowała. Postanowiłem, 
że zarówno ona, jak i Guur, powinni rozstrzygnąć spór między sobą. 
W końcu jeden wart był drugiego. Byłem przekonany, że Guur i jego 
osiłki zachowają odpowiedni dystans, póki będą pewni kontroli nad 
nami. Przynajmniej dopóty, dopóki nie dotrzemy do jakiegoś 
konkretnego miejsca. Zapewne nie okazaliby się tak cierpliwi, 
gdybyśmy pozbyli się elektronicznych laj-niaków. Przecież 
wiedziałem, że w końcu będę musiał powrócić na powierzchnię. 
Chciałem tam zastać swoją gablotę i bez ograniczeń móc z niej 
korzystać. Jeśli Guur ruszył za nami do podziemia z zamiarem 
unieszkodliwienia nas, zawsze istniała realna szansa, że wyjdę z 
tego cało. Natomiast, gdyby przyszło mu do głowy zaczaić się na 
mnie na pierwszym poziomie, za pomocą fizycznych argumentów 
wycisnąłby ze mnie to, czego nie udało wyciągnąć się z Saula... no 
wtedy znalazłbym się w kropce.
A dlaczego teraz powody te nic są tak przekonywające?
203
Nieznacznie wzruszyłem ramionami.
— Nie można wykluczyć, że Guur kręci się gdzieś po okolicy. Nie 
chciałbym, aby zaskoczył mnie w taki sam sposób, jak ty to 
zrobiłeś. Prześladuje mnie myśl, że każdy kto przymyka oczy na 
sprawki pani kapitan i jednocześnie nie ostrzega jej przed sprytem 
Amary Guura jest po prostu urodzonym draniem.
— Mogłeś przecież uświadomić ją w tej kwestii — odpowiedział 
android.
— Jasne, ale ona chciała mnie wtedy rozstrzelać. W końcu miałem 
trochę do stracenia. Wyobrażasz sobie jej reakcję, gdybym zwrócił 
się do niej z wiadomością, że podrzucono jej miniaturowego 
tajniaka, którego w żadnym wypadku nie powinna usuwać, a o którym 
nie raczyłem jej poinformować, kiedy jeszcze mogła się go pozbyć? 
Sam przecież wiesz, że nie należy ona do osób zrównoważonych.
— Wiem doskonale — powiedział spokojnie.
Wciąż trzymaliśmy się torów kolejowych biegnących przez krainę, 
która zdążyła nam się dogłębnie opatrzyć. Zaledwie wczoraj były to 
ziemie nieoczekiwanych dziwów, teraz wiało nudą, jak z byle 
kałuży. To nie było to, czego oczekiwałem. Wierzyłem jednak 
niezłomnie, że moje pragnienia spełnią się gdzieś, hen, na samym 
końcu trakcji kolejowej. I dopóki tam się nie dostaniemy, dla mnie 
i mojej misji czas właściwie stał w miejscu. Natomiast plany 
innych osobników mało mnie obchodziły, aczkolwiek nasze ścieżki 
często się krzyżowały. Zdaje mi się, że zawsze miałem pewne 
skłonności do egoizmu. W końcu
204
jednak maszerowanie w milczeniu zaczęło mnie nudzić.
— Posłuchaj — rzekłem, z trudem dotrzymując kroku długonogiemu 
androidowi. — Czy byłbyś skłonny wyjaśnić mi, o co właściwie 
chodzi w tej sprawie między tobą a kapitan Lear? Nie chcę się w to 
mieszać, ale wolałbym wiedzieć, w co właściwie wdepnąłem.
— A co wiesz?
— Właściwie nic. Był to temat tabu. Ona twierdzi, że jesteś 
androidem. Wykonali cię ponoć Sala-mandryjczycy, nasi przeciwnicy 
w jednej z podrzędnych międzygwiezdnych potyczek, która zakończyła 
się po wyprawieniu na tamten świat skromnej liczby kilku miliardów 
istot. Dowodzi także, że stanowisz poważne zagrożenie dla 
ciągłości istnienia ludzkości. Chciałbym w końcu, bez niedomówień, 
wyjaśnić, ile w tym wszystkim jest prawdy.
— Dwa pierwsze twierdzenia pokrywają się z rzeczywistością — 
odparł. — Ostatnie nie. Nie stanowię żadnego zagrożenia, chociaż 
pani kapitan ma powody, by tak przypuszczać. Nie potrafiłem 
udowodnić, że jest inaczej.
Przerwał, więc przynagliłem go.
— Może spróbujesz przekonać mnie. Nawet ślepy zauważyłby, że pani 
kapitan chodzi o coś więcej niż wykonanie zadania z czystego 
poczucia obowiązku. Ona jest praktycznie chora ze złości. 
Czymkolwiek ją sprowokowałeś, wystarczyło, by zobaczyła w tobie 
osobistego wroga. Wcale nie mam zamiaru stawać po jej stronie, 
tylko dlatego że jest człowiekiem jak ja.
205
Zapadło milczenie.
— Niech będzie — rzucił Myrlin. Wyjaśnię, jak widzę tę całą aferę, 
a ty zadecydujesz, czy to się trzyma kupy.
I zrobił dokładnie tak, jak zapowiedział.
2(6
Wyglądało na to, że Ziemia wygrywa wszystkie swoje wojny. Ten 
drobny szczegół był niewątpliwie bardziej oczywisty dla 
Salamandryjczy-ków niż dla naszego rodzaju, ponieważ tylko tamci 
wiedzieli, jak nędznie są wyposażeni, jak niewielką siłą 
uderzeniową dysponuje ich armia. Ziemska technologia obróbki 
metali tylko nieznacznie wyprzedzała salamandryjską. Jednak sama 
wiedza nie zamienia się automatycznie w gotowe produkty. Jak już 
wcześniej próbowałem wyjaśnić gwardzistom technologia jest w takim 
samym stopniu sztuką jak i nauką. My ludzie, myśląc o technologii 
zawsze w kontekście maszyn, a szczególnie broni palnej, zyskaliśmy 
niewątpliwie więcej na naszej znajomości fizyki i chemii niż nasz 
wróg. To my mieliśmy więcej broni, jak również dysponowaliśmy 
bogatszym jej zestawem.
Jednak w żadnym wypadku nie można uznać Salamandryjczyków za 
niedorozwiniętych. Posiedli wiedzę równie dużą i wyrafinowaną jak 
nasza. Po prostu nastawiona była na inny kierunek, na od-
mienne praktyczne umiejętności. Ich konikiem stała się 
biotechnologia, a spora część badań i udoskonaleń szła w kierunku 
tych działów wiedzy, które my ledwo liznęliśmy. Wojna w próżni 
oznaczała wyrównane szansę. Nasze statki w każdej chwili były w 
stanie sprawić lanie przeciwnikowi. Ale na ubitej ziemi rzeczy 
miały się odmiennie. Kiedy Myrlin mi lo wyjaśnił, gadanie Serne'a 
o sterylnych jednostkach i wojnie biologicznej objawiło mi się w 
prawdziwej szacie. Biotechniczne możliwości Salamandryjczyków 
pozwalały unieszkodliwiać całe armie już we wczesnym stadium 
wojny. W końcu ziemski sztab generalny pojął w czym rzecz. Nasi 
ludzie byli teraz wysyłani na pole bitwy ze skutecznymi środkami, 
zdolnymi stawić czoła wrogim siłom. Bez wątpienia jednak 
Salamandryjczycy wiedzieli, że są w stanie tylko opóźnić z góry 
przesądzone rozstrzygnięcie. Doskonale zdawali sobie sprawę z 
faktu, że Ziemia w końcu znajdzie sposób na unieszkodliwienie ich 
biotechnicznego arsenału na długo przed tym, zanim zdołają wznieść 
jakiekolwiek systemy obronne, mające chronić przed ciężką 
artylerią najeźdźców. Od początku przypuszczali, że przerżną tę 
wojnę, a konsekwencją może być wymazanie Salamandryjczyków z mapy 
Galaktyki. Jedyną szansę na utrzymanie dominacji nad spornym 
rejonem przestrzeni kosmicznej ujrzeli w przygotowaniu się do 
drugiej wojny. Ale najpierw musiano przegrać pierwszą wojnę, 
możliwie najmniejszym kosztem. Pomysł polegał na tym, aby zyskać 
na czasie, stawiając zacięty opór i jednocześ-
206
207
nie zrealizować projekt, który ostatecznie przechyli szale 
zwycięstwa na ich korzyść. Potrzebny czas to ponad tysiąc lat, 
życie wielu generacji Salamandryj-czyków. Byli zdolni do tak 
długoterminowych planów, ludziom wydawały się one pozbawione 
wszelkiego sensu.
Dla wrogów Ziemi najważniejszą metodą walki była wojna 
biologiczna. Ich broń stanowiły żywe istoty, począwszy od 
sztucznie wyhodowanych wirusów do prawdziwych potworów, 
wywodzących się z wszelkiego rodzaju kręgowców i bezkręgowców. 
Najskuteczniejszą bronią na Ziemian były mikroorganizmy. Różnice 
gatunkowe między walczącymi stronami sprawiały, że 
Salamandryjczycy nie musieli łamać sobie głowy (bez czego nie 
obyłoby się, gdyby wybuchła wojna domowa), co się stanie, jeśli 
zastosowany wirus zaatakuje także jego producentów. Preparowali 
zarazy szczególnie cięte na rodzaj ludzki, ale ich żniwo 
systematycznie malało. Ziemianie, na przykrych doświadczeniach, 
uczyli się, jak chronić swoje armie, jak reagować na ogniska 
infekcji wśród ludności cywilnej. Wielu zginęło, ale przecież w 
końcu nie powiódł się Salamandryjczykom plan wyniszczenia 
ludzkości. Zrozumieli, że jeśli kiedykolwiek zamierzają pokonać 
Ziemian, muszą znaleźć wyjątkowo sprytne sposoby wywołania 
wielkiej epidemii, i to w tak krótkim czasie, by konstrukcja 
ludzkiej społeczności rozpadła się na wielu planetach 
jednocześnie, uniemożliwiając podjęcie jakiejkolwiek akcji 
ratunkowej.	,
Nie był to wcale łatwy problem, tym niemniej został rozwiązany. 
Według Myrlina nie wypaliły dwie sprawy. Po pierwsze, coś tam 
pokręcono podczas przeprowadzania nad wyraz skomplikowanych 
procesów, a po drugie, minimalnie zabrakło im czasu, gdyż wojna 
zawitała na Salamandrę o ładnych parę lat za wcześnie.
A sam plan był bardzo ciekawy. Salamandryjczycy zabrali się do 
stworzenia człekopodobnych androidów, do tego stopnia doskonałych 
kopii, że zdolnych nawet do krzyżowania się. Niewykluczone, że 
jeśli nie brać pod uwagę ściśle technicznego pojmowania sprawy, 
nazywanie ich androidami było błędne. Oni naprawdę dążyli do 
stworzenia autentycznych ludzi. Te powołane do życia istoty miały 
być nosicielami śmiercionośnego wirusa, ale nic w powszechnie 
znany sposób. Zarazki, wszczepione do jednego z chromosomów, były 
całkowicie nieaktywne i niezdolne do reprodukcji, czy wyrządzenia 
najmniejszej szkody. Sztuczni ludzie mogli nawiązywać kontakt z 
innymi, prawdziwymi. Mogli nawet kochać się i zakładać rodziny. 
Mniej więcej połowa dzieci zrodzonych z tych mieszanych związków 
byłaby nosicielami. W następnych pokoleniach historia powtarzałaby 
się, a wirus pozostawałby w utajeniu. Gdyby plan się powiódł, 
Salamandryjczycy ogłosiliby kapitulację, cierpliwie znosząc jarzmo 
poddaństwa, wiedząc jednak doskonale, że w rękawie mają ukrytego 
asa. Ów atut, jakże mogłoby być inaczej, był całkowicie 
nieszkodliwym wirusem, który miał wyzwolić reakcję
208
209
łańcuchową, narodziny miliardów zakażonych ludzi, genetycznie 
niebezpiecznych. Proces przebiegałby niezauważalnie, aż do czasu 
wybuchu całej serii epidemii wystarczających do sprowadzenia na 
nasz gatunek zagłady.
Jak już wspomniałem, dwie rzeczy zawiodły. Podczas przygotowań 
wyszło na jaw, że jedynie wyhodowanie wirusów było stosunkowo 
łatwym zadaniem. Natomiast powołanie do życia ludzi, to już 
całkiem inna sprawa. Salamandryjczycy więzili ziemskich jeńców, od 
których w razie potrzeby mogli pobrać jajeczka i spermę. 
Najprostszy plan zakładał zarażenie zapłodnionych jajeczek i 
umieszczenie embrionów w macicach jeńców rodzaju żeńskiego. Jednak 
projekt ten miał małą wadę. Zbyt wiele zależało od przypadku. 
Nosiciele wirusa przez długi czas byliby wystawieni na 
niebezpieczeństwa. Możliwość ich utraty, kiedy byli jeszcze 
niemowlakami przekraczała granice ryzyka. Wysiłek włożony w 
zabezpieczenie dzieci przed spustoszeniem wojennym nie opłacałby 
się.
Nasi przewrotni wrogowie zadecydowali, że nie warto zabiegać o 
zarażone wirusem niemowlęta. Ale być może opłacałby się 
eksperyment z dorosłymi osobnikami. Zapragnęli więc całego 
regimentu dojrzałych mężczyzn o wybitnej inteligencji i wspaniale 
zbudowanych. Wybrali rodzaj męski, przypuszczając, że zdolności 
ojcowania dzieciom są ważniejsze od matkowania. Chcieli takich 
jednostek, które po kapitulacji zostałyby natychmiast rozesłane do 
światów
opanowanych przez Ziemian, gdzie rozpoczęliby działalność 
wywrotową. Ten plan wydawał się o wiele skuteczniejszy od 
propozycji użycia niemowląt, które jeszcze przed osiągnięciem 
wieku reprodukcyjnego mogą zostać zdziesiątkowane albo wręcz 
doszczętnie zgładzone.
Salamandryjczykom takie plany nie wydawały się niedorzeczne. 
Doskonale obrazowały ich sposób myślenia, nam całkowicie obcy. 
Nabrali nawet już wprawy w kształtowaniu zarówno fizjonomii, jak i 
psychiki stworzeń zamieszkujących ich świat. Nie powstrzymali się 
od manipulowania w genach własnego gatunku, chociaż zachowywali 
daleko posuniętą ostrożność. Idea wytwarzania dorosłych jednostek 
za pomocą gwałtownie przyspieszonego dorastania nie była dla nich 
nowością. Zawsze wykazywali zainteresowanie biotechnicznymi 
możliwościami obcych ras, z których niektóre opanowały takie 
umiejętności, o jakich Salamandryjczycy mogli tylko marzyć.
Bez wątpienia nasi adwersarze zainwestowali grubą forsę w ich 
zdobycie. Dążyli do jak najszybszego urzeczywistnienia swoich 
projektów. Przypuszczalnie zachowali w tajemnicy przed 
dostarczycielami wiedzy cel jej nabywania, a ci z kolei sądzili, 
że powód jest całkiem niewinny. Jakkolwiek by było, w końcu z obcą 
pomocą Salamandryjczycy rzeczywiście dopięli swego i 
urzeczywistnili plan wytwarzania dorosłych ludzi, a w zasadzie 
solidnie wykonanych ich kopii. Opanowali także programowanie 
dojrzewających jed-
210
211
nostek w celu uczynienia z nich prawdziwych ludzi, a nie tylko 
człekopodobnych, bezrozumnych istot. Wzdrygałem się na sarną myśl 
o tej ostatniej części projektu. Jednak Myrlin zapewnił mnie, że 
hipno-sugestywne techniki były w stanie wprowadzić do mózgu bloki 
pamięciowe i odpowiednie zestawy programów uczenia się w 
niewiarygodnie krótkim czasie. Być może przesadzamy, uważając się 
za unikalnych i wyjątkowo skomplikowanych. Człowiek, jak ja na 
przykład, w rzeczywistości może się obyć bez doświadczeń 
życiowych, i tak zachowa swoją osobowość. Wygląda na to, że całe 
moje ja, można wpompować we mnie w ciągu kilku miesięcy. Nie 
potrzeba by lat żmudnego zbierania doświadczeń, gdyby zredukowano 
wiedzę do zasadniczych informacji. Ale chyba odbiegam od tematu... 
wystarczy powiedzieć, że cały plan był logiczny.
Jednakże w prototypie stwierdzono pewien defekt. Nie była to duża 
wada. Biorąc pod uwagę, na co się ważyli, musiał to być 
rzeczywiście nieznaczny błąd przy jednoczesnym osiągnięciu 
oszałamiających sukcesów w całej reszcie projektu. Jednak ten 
defekt zadecydował o niepowodzeniu.
Kiedy skonstruowano Myrlina, zdawał się być całkiem w porządku. 
Posiadał doskonałe ciało, wyglądał na faceta pod trzydziestkę. 
Uważał siebie za syna farmera na skolonizowanej planecie, skąd 
został uprowadzony z grupą innych osób we wczesnym stadium wojny, 
a następnie internowany. Jego twórcy musieli być w siódmym 
niebie... dopóki nie skonstatowali, że on wciąż rośnie.
212
W którymś miejscu, z nieznanej przyczyny, Sala-mandryjczycy 
przedawkowali jakiś magiczny składnik lub też zagapili się podczas 
kontrolowania jakiegoś cudownego procesu. Wprawdzie wytworzony 
prototyp działał, ale nie było żadnych widoków na wyhodowanie paru 
setek podobnych egzemplarzy. Jeśli chcieli zrealizować swoje 
plany, musieli zlokalizować miejsce, w którym popełnili błąd. 
Przecież, tacy gigantyczni faceci za bardzo rzucaliby się w oczy.
Nie mam żadnych wątpliwości, że salamandryjscy naukowcy byli w 
stanie wyizolować feler, by następnie usunąć go z organizmu. 
Myrlin oszacował, że w ciągu trzech lat mogli przygotować małą 
armię podrabianych mężczyzn, którzy doprowadziliby do rozpadu 
ludzkiej cywilizacji. Ale nie mieli nawet jednego roku, nie mówiąc 
już o trzech latach. Ziemska machina wojenna zmiotła 
salamandryjskie legiony i ich rodzinna planeta znalazła się w 
pułapce, zanim w wyniku niezwykłego porodu pojawił się zaledwie 
drugi prototyp. Pospiesznie obmyślono plany mające umożliwić 
kontynuowanie prac w tajemnicy. Przewidywały one uratowanie jednej 
niepozornej bazy operacyjnej, gdzie zrealizowano by 
niszczycielskie zamiany, podczas gdy reszta tubylców odwróciłaby 
uwagę najeźdźców. Ale i ta ostatnia deska ratunku zawiodła. Po 
bitwie rozstrzygającej o panowaniu nad przestrzenią powietrzną 
planety, pluton kosmicznych gwardzistów podczas rutynowego 
przeczesywania okolic zaskoczył kluczowy obiekt. Z miejsca 
przypuścił szturm, absolutnie nie podejrze-
213
wając, do czego przeznaczone są znalezione tam instalacje. 
Budynków strzegli strażnicy, a solidne ogrodzenie chroniło przed 
miejscowymi intruzami. To wystarczyło, by stać się celem ataku dla 
oddziałów Susarmy Lear.
Na terenie obiektu kapitan Gwiezdnej Gwardii znalazła uwięzionego 
w stalowej klatce Myrlina. Nic dziwnego, że go uwolniła. 
Historyjka, którą opowiedział, wyglądała na wiarygodną. W końcu on 
sam niezłomnie wierzył w to, co mówił. Na dodatek był przecież 
sam. W pojedynczym wypadku jego ponad dwumetrowy wzrost może się 
wydać niecodzienny, ale nie wywołuje podejrzeń, że ma się do 
czynienia z wrogim stworem.
Po opuszczeniu celi, Myrlin kręcił się po bazie. Salamandryjczycy 
po przegranej walce rozpoczęli niszczenie wszelkich dowodów ich 
działalności i prawie dopięli swego. Pani kapitan powstrzymała ich 
w ostatniej chwili. Wezwano wywiad wojskowy. Do sprawy włączono 
także androida, aby pomógł rozwikłać problem. Właśnie on pierwszy 
doszedł prawdy, w dużej mierze dzięki wszczepionej mu wiedzy. 
Zanim Ziemianie cokolwiek spostrzegli, podjął próbę dokończenia 
dzieła zniszczenia rozpoczętego przez jego twórców. Gdy tylko 
pojął, co się może stać, jasne że nie chciał, by prawda ujrzała 
światło dzienne. Oczywiście, całą sprawę załatwiłaby sterylizacja. 
Ale te kilka dni spędzonych w towarzystwie kapitanów Gwiezdnej 
Gwardii i oficerów Wywiadu uświadomiły mu, że Ziemianie nie 
poprzestaliby na tym. W ich
214
oczach nie był nawet ludzką istotą. Był pewny, że pozbyliby się go 
bez najmniejszych wyrzutów sumienia. Jednak nie udało mu się 
zatuszować sprawy. Gorzej, próba ukrycia prawdy została 
zdemaskowana. Android doszedł do wniosku, że ostatnia szansa 
utrzymania się przy życiu prysła jak bańka mydlana. Ulotnił się 
zatem z miejsca przestępstwa tak szybko, jak tylko było możliwe. 
Susarma Lear i jej wyczerpany walkami pluton deptali mu po 
piętach. Myrlin przedzierał się przez spustoszone działaniami 
wojennymi krainy Salamandry, starając się unikać kłopotów. W końcu 
wkradł się na prom, który wyniósł go na orbitę. Gdyby armia 
potrafiła skuteczniej koordynować swoje operacje, nie miałby nawet 
cienia szans. Ale nie ma co się dziwić, w następstwie brutalnej 
wojny nic nie przebiega precyzyjnie. Tymczasem android przedostał 
się na pokład operacyjnej stacji kosmicznej, gdzie dokonał jeden 
ze swoich bardziej fascynujących i skomplikowanych wyczynów. 
Zwędził gwiazdolot.
Opowieść Myrlina pomijała większość szczegółów. O wydarzeniach 
graniczących z cudem mówił tak rzeczowym tonem, że wydawały się 
pospolite. Kiedy chciałem wyobrazić sobie warunki panujące na 
powierzchni Salamandry zrytej pociskami, które uśmierciły spory 
procent populacji, spostrzegłem, że przekracza to zdolności mojej 
wyobraźni. To musiało być swoistego rodzaju piekło. A jednak ten 
człowiek, czy też istota będąca praktycznie noworodkiem, odbyła 
tam wędrówkę i wydostała się nietknięta, choć nie było do kogo 
zwrócić się o pomoc.
215
-— Wszystko, co mam do powiedzenia to, że Salamandryjczycy musieli 
odwalić kawał dobrej roboty, kiedy wlewali ci olej do głowy — 
oświadczyłem, gdy android zakończył opowiadanie.
— Taaak. Myślę, że tak było — zgodził się.
r f atem nie stanowisz żadnego zagrożenia
* J stwierdziłem.
Nie zamierzałem sprawić sobie potomstwa
— powiedział android. — I tak nic by się nie stało, nawet gdybym 
spłodził tuzin bachorów, z których każde także miałoby dzieci. Wąż 
został pozbawiony jadu. Ludzkość nic ma absolutnie żadnego powodu, 
aby mnie się obawiać.
Właściwie, dlaczego nie pozwolili ci po prostu odejść? Przecież 
chyba są w stanie to pojąć.
To wszystko nie jest takie proste odpowiedział. — W każdym razie, 
nie z ich punktu widzenia. Przecież nie mogą zajrzeć do mojej 
głowy. Absolutnie nic mają pojęcia, kim lub czym tak naprawdę 
jestem. Na dodatek nigdy nie byliby w stanie mi zaufać. Oni patrzą 
na to w ten sposób: wyglądam jak człowiek, ale w rzeczywistości 
jestem Salamandryjczykiem. Uważają mnie za kogoś w rodzaju 
podwójnego agenta, potencjalnego podżegacza i wywrotowca. Są nawet 
skłonni przypuszczać, że
216
mam pełną świadomość salamandryjskicgo pochodzenia i jestem 
zagorzałym wrogiem ludzkości. Widocznie wyznają zasadę, że dobry 
salamandryjski android to martwy android. Przenigdy nie pozwolą mi 
prowadzić normalnego życia. Właściwie pojmuję ich punkt widzenia. 
Rozumiem głęboką nienawiść do wszelkich rzeczy wywodzących się z 
planety ich śmiertelnych wrogów. Przecież właśnie przeszli przez 
tak okrutną i bezlitosną wojnę, jakiej rodzaj ludzki nigdy nie 
doświadczył.
Chciałem dojrzeć jego twarz, odczytać jej wyraz, ale dostępny był 
mi tylko bezcielesny głos, który w słuchawkach hełmu wydawał się 
jeszcze bardziej opanowany i bezbarwny, niż był w rzeczywistości.
— Poza tym, dla kapitan Lear jest to sprawa osobista kontynuował 
android. Przecież, to ona wypuściła mnie na wolność. Ona była 
także zwierzchnikiem bazy, na terenie której próbowałem zniszczyć 
materiały mogące mieć, z wojskowego punktu widzenia, wpływ na 
dalszy przebieg wojny. Stamtąd też zbiegłem. W jej rozumowaniu 
popełniła zbyt wielkie błędy i chociaż każdy z osobna można 
usprawiedliwić, nie są to jednak pomyłki, z których można dać 
sobie rozgrzeszenie bez wyrzutów sumienia.
Ona rzeczywiście nie należy do osób łatwo wybaczających zgodziłem 
się. Pozwolę sobie stwierdzić, że nawet jest bardziej wymagająca 
dla siebie niż dla własnych ludzi. To jest naprawdę zwariowana 
historia, od początku do końca. Ale
217
w końcu, kiedy szaleńcy zostają wciągnięci w szalone sytuacje, to 
wydaje się zrozumiała.
—••• Więc uwierzyłeś mi?
— Oczywiście. A dlaczego by nie?
Wciąż posuwaliśmy się wzdłuż linii kolejowej i wciąż w polu 
widzenia nie pojawiało się nic ciekawego. Oczywiście, Asgard to 
planeta sporej wielkości, więc nie można mieć stuprocentowej 
pewności, że gdy wyjdzie się na mały spacerek, zaraz napotka się 
Miasto. Mimo wszystko zaczynałem się trochę niecierpliwić.
— Wielka szkoda, że nie kursują tu już pociągi, bo przecież 
energia i tak jest dostarczana — zauważyłem.
Z czego wnosisz, że dostępne jest tutaj zasilanie? zapytał Myrlin. 
— Przecież cały system ekologiczny wyrwał się spod kontroli. 
Prawdopodobnie działa jeszcze tylko dzięki cyklicznym procesom.
— Żywym organizmom niezbędne jest dostarczanie energii z zewnątrz. 
Nie mogą bez końca korzystać z własnych zasobów. W tym konkretnym 
przypadku nastąpiła degeneracja w tym sensie, że cały system 
zatracił swoją starą organizację. Ale wszystkie żywe organizmy już 
dawno rozłożyłyby się i zamieniły w muł, gdyby nie zasilała ich 
energia, prawdopodobnie w postaci ciepła przenikającego z niżej 
położonych poziomów. Być może są to tylko pojedyncze smużki, ale i 
one są konieczne do utrzymania entropii w ryzach. Wygląda na to, 
że informacji z tej dziedziny nie włożono ci do głowy.
218
— Rzeczywiście, takich wiadomości nie wprowadzono mi do mózgu 
potwierdził android. Wpakowano mi życiorys, trzy języki i spory 
zasób wiedzy, jednak w większości ograniczono się zaledwie do 
podstaw nauki. Przypuszczam, że moja inteligencja stoi powyżej 
przeciętnej. Mam też opanowaną rozległą gamę umiejętności. Jednak 
nadrzędną ideą przyświecającą mojemu powstawaniu było stworzenie 
normalnej ludzkiej istoty, a nie supermana.
— Według ciebie, skąd oni wytrzasnęli te wszystkie informacje? 
Twój życiorys, całą potoczną wiedzę, którą posiada przeciętny 
człowiek. To wcale nie jest taka prosta sprawa: poskładać to 
wszystko tak, aby miało ręce i nogi.
Mój rozmówca głośno westchnął.
— Według mnie mój życiorys jest w większości zapożyczony 
oświadczył. — Możliwe, że nie zmieniono nawet nazwiska. Ale 
uważaj, ja je zmieniłem. Aktualne nazwisko Myrlin nie zostało mi 
nadane przez twórców. Posunę się nawet do stwierdzenia, że cały 
ten kram zakodowany w moim mózgu, w taki czy inny sposób, 
zapożyczono z umysłów rzeczywistych ludzi. Jednak nie ma co 
doszukiwać się w tym czegoś nadprzyrodzonego. Nie był to rodzaj 
mechanicznej telepatii czy też wykradanie duszy, które polegałoby 
na wyssaniu z danej osoby ducha, a następnie wpompowaniu go we 
mnie. Właściwie posiadam taki sam umysł, jak na przykład ty. 
Jedynie informacja została wprowadzona w sposób odmienny od 
normalnie przyjętego.
219
— Pozostało jeszcze parę niejasności powiedziałem. Wydaje mi się 
jednak, że wyjaśnienie większości z nich naprawdę przekracza twoje 
możliwości. Ale na jedno pytanie chyba potrafisz udzielić 
odpowiedzi. Dlaczego zdecydowałeś się na Asgard? Dlaczego 
przybyłeś tutaj, przecież mogłeś wybierać wśród niezliczonej 
ilości planet całej galaktyki?
— Bardzo prosta sprawa. Widzisz, w pewnym sensie, stąd się 
wywodzę. Jak już wspominałem, Salamandryjczycy nabyli wykorzystaną 
przy tworzeniu mnie wiedzę od obcej cywilizacji. Nie jestem 
całkowicie pewny co do tożsamości istot uczestniczących w 
transakcji, ale na własne oczy widziałem dokumenty oznaczone takim 
mniej więcej symbolem i tu wskazującym palcem swojej prawej dłoni 
narysował w powietrzu figurę. — Były tam także wzmianki dotyczące 
Asgarda. Pomyślałem więc, że nieźle byłoby poznać własne korzenie. 
Oczywiście, wtedy jeszcze nie zdawałem sobie sprawy, że 
technologie nabyte przez Salamandryjczyków stanowiły spuściznę po 
dawno wymarłej rasie, klóra zniknęła z powierzchni tej planety 
przed dobrymi paroma milionami lat. Te słowa bardzo mnie zdziwiły.
— Chryste Panie! wyrwało mi się. Chcesz powiedzieć, że w tym 
złomie pozostałym po pradawnej cywilizacji, który my, sz.abrownicy 
wywlekamy na światło dzienne z podziemnych labiryntów, ktoś 
wygrzebał coś tak wspaniałego?
— Na to wygląda.
220
- - No to znalazca nabrał chyba wody w usta, bo nic nie słyszałem 
na ten temat.
Inaczej być nie mogło, czyż nie tak?
Miał całkowitą rację. Był bliższy prawdy, niż mu się zdawało. 
Mogłem przysiąc, że Aleksander So-vorov kompletnie nic nie 
wiedział o odkryciu biotechnologii stojącej na tak wysokim 
poziomie. A jeśli z tej całej historii wypływa jakiś morał, to 
chyba ten, że często nie zdajemy sobie sprawy, jak ograniczona 
jest nasza wyobraźnia w porównaniu z osiągnięciami technologii. 
Alex parał się doskonaleniem pułapek na myszy wytwarzanych z 
chromowanej stali. Ludzkość nie traktuje biotechnologii w tych 
samych kategoriach, jak na przykład Tetrowie.
— Co zamierzasz zrobić, jeśli okaże się, że nie jesteś wyjątkiem w 
tym świecie? - zapytałem. A może kieruje tobą tylko zwykła 
ciekawość dotycząca twojego rodowodu?
Sam dokładnie nie wiem. Niewykluczone, że zleciłbym powołanie do 
życia odpowiedniej dla mnie partnerki. Czyż monstrum stworzone 
przez. Fran-kensteina nie zażądało tego samego?
Czytałeś Frankensteina?
Co to, to nic. Ale przypominam sobie tę historię. Chociaż słowo 
„przypominam" nie jest tutaj najszczęśliwiej użyte.
Nasz dialog stał się lekko cierpki, a przecież nie o to mi 
chodziło. Daleki byłem od tego, aby roz-grzcbywać sprawę jego 
podłego pochodzenia, zdecydowałem się już więcej go nie obrażać 
pytaniami
221
w rodzaju: czy życzyłby sobie, aby jego dama posiadała wbudowane 
genetyczne pułapki z opóźnionym zapłonem.
— I co planujesz na najbliższą przyszłość? — zapytałem.
— Zamierzam trzymać sztamę z tobą — odparł rozważnie. — Chcę 
odnaleźć drogę do Centrum. Nie mam żadnych specjalnie ważnych 
powodów. Przypuszczam zresztą, że ty także nie. Ale to stwarza 
szansę na wyprowadzenie w pole facetów, którzy uparli się, że mnie 
wykończą. Wydaje mi się także, że człowiek zdecydowany na 
ucieczkę, powinien obrać sobie jakiś konkretny cel, do którego 
zmierza. Mam rację?
Wyczuwałem w jego słowach insynuację, że ja także jestem zbiegiem. 
Nie chodziło mu wyłącznie o złotowłosą panią kapitan, która 
zagroziła mi rozstrzelaniem w wypadku dezercji. Udałem jednak 
głupiego i nic nie powiedziałem. Jeśli zdawało mu się, że po kilku 
miesiącach istnienia zdobył kwalifikacje psychoanalityka, to nie 
zamierzam wyprowadzać go z błędu.
— Nie wiem, czy zdążyłeś już zauważyć, że w ciągu kilku ostatnich 
minut linia horyzontu stała się o wiele jaśniejsza. Coś mi się 
zdaje, że to twoje Miasto nie jest tak daleko stąd. I chyba nie 
zdążyło pogrążyć się w całkowitym chaosie, jaki dostrzegamy 
wszędzie wokół nas.
Rzeczywiście, nie zauważyłem tego. Skląłem siebie, bo zagłębiłem 
się w labiryncie rozważań, które od-
222
ciągnęły moją uwagę od naprawdę ważnych i palących spraw. Zaraz 
też w milczeniu złożyłem dziękczynne hołdy za spełnienie moich 
próśb i modłów. Przypuszczałem, że oto nadchodzi szansa na 
decydujący krok w długiej i żmudnej podróży do jądra tajemnicy, 
jaką stanowił Asgard.
Przygotowany byłem na coś naprawdę zaskakującego. Na coś co 
spowoduje, że mózg mi stanie. Doskonale zdawałem sobie sprawę, że 
nie byliśmy zbyt oddaleni od powierzchni planety, a jednak 
liczyłem na spotkanie twarzą w twarz z istotami, które 
skonstruowały Asgard. Jeśli jednak moje nadzieje okażą się płonne, 
znajdę tam zapewne tysiąc innych możliwości, które całkowicie mnie 
zadowolą. Ale jak zawsze w takich wypadkach się zdarza, tylko 
ostatnia część moich pobożnych życzeń w pewnym sensie się 
spełniła. To co tam zastaliśmy, z pewnością było zaskakujące. 
Miasto ulegało powolnemu rozkładowi, jak zresztą wszystko inne na 
tym poziomie. Proces musiał przebiegać już od bardzo dawna. Ściany 
i mury budynków rozsypywały się, a bramy ziały mrokiem i pustką. 
Ulice pokrywała warstwa mułu i różnych odpadów. Jedyną rzeczą, 
która nie poddała się bezwzględnemu upływowi czasu, był system 
oświetlenia Miasta. Ale wątłe bioświatło nie
223
miało tu absolutnie nic do szukania. Miasto błyskało milionem 
żarówek, każda wielkości głowy człowieka. Ani jedna nie była 
przepalona. Zespół naprawczy utrzymujący sprawność oświetlenia 
niewątpliwie funkcjonował.
To co ukazały nam jasne światła Miasta było szokujące z całkiem 
innego powodu. Nie musieliśmy poszukiwać mieszkańców. Sami do nas 
przyszli, na podobieństwo nocnych owadów zwabionych przez ogień. 
Metafora ta bliższa jest prawdy, niż może się wydawać na początku. 
Bo chociaż coś ich zwabiło, w oczach nie dało się zauważyć 
najmniejszej iskierki ciekawości. Przeciwnie, zauważalna 
bezmyślność spojrzeń oznaczała raczej, że kierowali się 
wewnętrznym impulsem, którego nie potrafili lub też nie próbowali 
zdusić.
Były to humanoidy, ale lilipucich rozmiarów, jakich nie spotkałem 
wśród ras, których przedstawiciele zgromadzili się na Asgardzie. 
Dorośli członkowie tego gatunku byli wzrostu ludzkiego dziecka w 
wieku jedenastu lub dwunastu lat, ale różnili się budową ciała, 
szczupłą i kościstą. Ich małe główki były lekko wydłużone, a skóra 
srebrnoszara i pomarszczona, co powodowało, że nawet brzdące, 
ledwo zdolne utrzymać się na własnych nóżkach, miały twarze 
staruszków. Większość nosiła tylko brudne przepaski, a ci 
najbardziej ekstrawaganccy zakładali sięgające kolan spodnie oraz 
obszarpane i wytarte skórzane kurtki.
Przybysze nie zgromadzili się wokół nas, lecz
224
utworzyli szpaler. Rzuciło mi się w oczy, że nikt z nich nie niósł 
żadnego przedmiotu: ani narzędzi, ani broni. Nic nie wskazywało, 
by ktokolwiek z tłumu zajmował się czymś, co przed chwilą przerwał 
na skutek naszego przybycia. Jedynie kilkoro dzieci porzuciło 
zabawę z kamyczkami i bacznie się nam przyglądało.
Nikt nie próbował zbliżyć się do nas, czy też zaczepić. Nikt nie 
zagradzał nam przejścia. Po prostu patrzyli, gdy kroczyliśmy 
ulicami, przy czym większość podążała naszym śladem, więc cały 
orszak stopniowo się powiększał.
— No, jeśli tak wyglądają potomkowie budowniczych tej planety, to 
ja jestem nieślubnym synem bezzębnego Tetra ---- wymamrotałem.
— Chyba są zdegenerowani — zauważył Myrlin.
Teoretycznie mogą wywodzić się od kogokolwiek. Z tego jakich ich 
teraz widzimy, nie można osądzić, jacy byli kiedyś.
Czyżbyś miał na myśli stopniowe podupadanie spowodowane 
uzależnieniem się od maszyn? Uważam to za mit sprzeciwiłem się. — 
Teoria, że ewolucja włącza tylny bieg, kiedy naturalna selekcja 
zostaje osłabiona, opiera się na fałszywych przesłankach. Z 
pewnością nastąpi zastępowanie przeciętnych genów przez lepsze, 
ale przecież nie tych zadowalających przez najsłabsze. Prawo 
relatywnych zalet wciąż działa w ten sam sposób. 
Niepełnowartościowe mutacje stale są eliminowane. Przedstawiciele 
tej rasy mogli być kiedyś znacznie wyżsi niż teraz koń-
tynuowałem. — Utrata wzrostu jest prawdopodobnie wynikiem 
nieodpowiedniego odżywiania lub psycho-socjalnej karłowatości, a 
nie zmian genetycznych. Jeśli nawet zauważalny u nich prymitywizm 
jest rzeczywisty, to jest on przenoszony środowiskowo. Coś w 
rodzaju nabytej nieporadności. Tak czy owak, naturalna selekcja 
musi wciąż się dokonywać. Inaczej być nie może. Przecież poza 
granicami Miasta żyją groźne drapieżniki, które dawno rozgościłyby 
się tutaj, tanim kosztem urządzając sobie wyżerkę. Wydaje mi się, 
że reagują w ten sposób, ponieważ nie mają powodów, aby nas się 
obawiać... A to, że po prostu ignorują nas, wskazuje...
— Że olbrzymy w ocieplanych skafandrach są w tych stronach czymś 
naturalnym — dokończył Myrlin. Chciał, żeby zabrzmiało to 
nieprawdopodobnie.
— Nie ocieplanych, ale być może sterylnych — odpowiedziałem. — 
Nikt mnie nie przekona, że Miasto przez cały czas było oświetlane 
i zasilane, i to tylko dzięki własnemu automatycznemu systemowi 
naprawczemu, podczas gdy okolice dewastował jakiś czart. Ktoś z 
głębi planety musi odwiedzać to miejsce. Ponieważ nie używa szybu 
wykorzystanego przez nas, więc dociera tu inną drogą.
— Pobożne życzenia — stwierdził Myrlin.
Oczywiście miał rację. To były rzeczywiście tylko pobożne 
życzenia. Ale przecież nie sprzeczne z logiką.
Przystanąłem i zwróciłem się do tłumu idącego naszym śladem. Do 
tego czasu zebrały się dobre
226
cztery setki istot. Przeważali dorośli. Dzieci w większości 
odłączyły się lub też nigdy nie ruszyły za nami. Kiedy zatrzymałem 
się, tłum również stanął. Myrlin był zmuszony zawrócić.
— O co chodzi? — zapytał.
— O pobożne życzenia. Rzuć na nich okiem, do cholery! Dlaczego się 
nas uczepili? Przecież muszą mieć jakiś powód. To nie wygląda na 
dziecinną głupotę przemieszaną z ciekawością wszystkiego co nowe. 
To może być reakcja, którą zakodowano w ich umysłach. Z pewnością 
istnieje jakieś wytłumaczenie. Może uda ci się coś wymyślić?
Mój towarzysz zerknął na nich, mając dobry przegląd sytuacji 
dzięki swojem wzrostowi.
— To wszystko jest rzeczywiście dziwne — zgodził się. — Ale nie 
proś mnie o wyjaśnienie. Nie zapominaj, że jestem tylko nic nie 
znaczącym androidem.
Przyjrzałem się uważnie tłumowi, zastanawiając się, czy ci malcy 
nie powstali przypadkiem w podobny sposób co Myrlin. Może 
technicy, którzy przyczynili się do powstania androida, żyli 
kiedyś wśród mieszkańców Asgarda? Zaraz jednak odrzuciłem tę 
hipotezę. Słuszna czy nie, i tak niczego nie wyjaśniała.
— Być może idą za nami w nadziei otrzymania czegoś w rodzaju myta 
lub łapówki — powiedziałem.
— A może uważają nas za bogów — wysunął śmiałą teorię Myrlin. — 
Niewykluczone, że oczekują cudów, a może tylko pozdrowienia i 
gestu aprobaty.
Nie zadałem sobie trudu, aby ocenić te przypusz-
227
ożenią. Lustrowałem morze pomarszczonych twarzy, w poszukiwaniu 
tej jednej, w której można by wyczytać oznaki natchnienia. 
Potrzebowałem koniecznie jakiegoś punktu zaczepienia. Myrlin 
odwrócił się i chciał pójść dalej, ale kiedy ja nie drgnąłem, on 
także pozostał na miejscu.
Istoty nie kwapiły się do nawiązania kontaktu. Ostatecznie jednak 
pokonały własną niepewność. Jedna z nich została wypchnięta na 
czoło i przez to niejako zmuszona do wzięcia na siebie 
odpowiedzialności. Osobnik ten zbliżył się do nas na odległość 
kilku metrów, rzucił ukradkowe spojrzenie na twarz Myrlina i 
zaczął do niego przemawiać.
Czy jest takie miejsce we wszechświecie, gdzie nie kojarzy się 
rozmiarów z autorytetem i władzą?
Nie było dla mnie niespodzianką, że mówca nie posługiwał się 
pangalaktycznym parole.
By pokazać, że nie pojmuję jego dywagacji, zamachałem rękami, 
następnie postukałem w hełm, chcąc dać mu do zrozumienia, że go 
nie słyszałem. W końcu wskazującym palcem jednej dłoni 
kilkakrotnie dotknąłem wewnętrznej strony drugiej, sugerując 
przejście na język znaków.
Mój potencjalny rozmówca zrazu nie mógł się zorientować, o co mi 
chodzi, więc kontynuowałem lę pantomimę. Pokazałem cztery różne 
kierunki, uświadamiając mu w ten sposób, że nie mam pojęcia, w 
którą stronę się udać. Odegrałem mały pokaz marszu dla 
zakomunikowania, że chętnie zatrudnię go jako przewodnika. 
Oczywiście, nie mogłem wy-
228
tłumaczyć, dokąd pragnę dotrzeć, gdyż sam tego nie wiedziałem. 
Przez moment wydawało mi się, że moje wysiłki spełzną na niczym. 
Równie dobrze mogłem popisywać się tańcem godowym. Wywarłoby to 
podobne wrażenie.
W końcu jednak udało mi się osiągnąć zamierzony cel. Pewnie jakiś 
miejscowy geniusz wydedukował, że zatrzymaliśmy się, ponieważ nie 
mamy pojęcia, w którym kierunku się zwrócić, więc on powinien nam 
pomóc. Przepchnął się do przodu, na chwilę wdał się w dyskusję z 
poprzednim rozmówcą, przedstawił swoją propozycję, a następnie 
przeforsował ją. Wreszcie wysunął się przed nas i spojrzał 
wyczekująco.
Zasalutowałem po wojskowemu.
— Zaprowadź mnie do swojego wodza rzekłem.
Cała procesja ruszyła naprzód.
Udaliśmy się w uprzednio obranym kierunku. Przez długi czas nie 
zbaczaliśmy z drogi, ani na prawo, ani na lewo i już zacząłem 
podejrzewać, że nasz przewodnik wcale nas nie prowadził, a po 
prostu szedł drogą, którą my, jak myślał, wybraliśmy.
Podążający za nami tłum wciąż rósł, chociaż niektórzy odłączali 
się, być może z tego względu, że nic było im specjalnie po drodze. 
Ogólna liczba osobników nigdy nie przekraczała tysiąca. Miasto 
wzniesiono, aby zapewnić lokum zdecydowanie większej ilości islot 
niż aktualna liczba mieszkańców. Mimo wszystko było tu całkiem 
tłoczno, jak mi się zda-
wało. Z pewnością społeczność nie ograniczała się do jednej grupy 
rodzinnej, bez względu na to, jak rozszerzoną koncepcję rodziny 
wyznawała.
Ostatecznie zboczyliśmy z dotychczasowego szlaku i znaleźliśmy się 
w odmiennym kwartale Miasta, gdzie masywne budowle zajęły miejsce 
zrujnowanych kamienic. Były to przypuszczalnie budynki 
użyteczności publicznej. Jednak w jeszcze większym stopniu uległy 
niszczącemu działaniu czasu. Ponad połowa została zredukowana do 
kupy gruzu, zewsząd wyzierały posępne szkielety kamiennych kolumn 
i strzaskanych łuków podtrzymujących niegdyś sklepienia. Cienie, 
układające się w różne wzory, padały na popękane chodniki, po 
których kroczyliśmy. Dotyczyło to głównie nie zabudowanych placów, 
gdzie oświetlenie było szczególnie nieregularne.
Kiedy w końcu ujrzałem miejsce, do którego przywiódł nas 
przewodnik, moje serce momentalnie zaczęło bić szybciej. Przed 
nami wznosiła się oświetlona od wewnątrz kopuła. Z wielu okrągłych 
otworów okiennych padały silne smugi światła. Wydawało się, że 
jedynie ta budowla została uratowana od wszechobecnego rozkładu.
Przewodnik wiódł nas wprost do wrót wspaniałego, zaokrąglonego 
portalu, który przypominał śluzę w gigantycznym towarowym 
gwiazdolocie. W tym miejscu istota prowadząca odsunęła się na bok 
i przywołała nas ręką, pokazując za pomocą znaków podobnie 
ekspresyjnych do moich, że dalej powinniśmy iść bez niego.
230
Tak też zamierzaliśmy uczynić, gdyby nie fakt, że wrota były 
zawarte, a my nie mieliśmy najmniejszego pojęcia, jak je otworzyć. 
Przy drzwiach znajdowała się tablica wbudowana w obłą powierzchnię 
kopuły. Chroniła ją płytka z przezroczystego plastiku, który nie 
poddawał się łagodnemu naciskowi naszych palców.
A tłum wciąż stał za nami i wyczekiwał.
— Zaczynam się czuć jak głupiec — wyznałem Myrlinowi po kilku 
minutach szarpania się z zatrzaśniętymi na głucho wrotami.
W końcu Myrlin zdecydował się na użycie aparatu tnącego. 
Obserwowałem go pełen wątpliwości. Uważałem, że nie był to 
najszczęśliwszy pomysł, jednak sam nie miałem nic lepszego do 
zaproponowania.
Sięgnąłem po nóż i za pomocą ostrza spróbowałem podważyć płytkę 
zabezpieczającą tablicę, która przypuszczalnie broniła wstępu do 
kopuły. Nic nie wskórałem.
— To nie wygląda na ochronę przed pyłem i kurzem — zawyrokował 
Myrlin. — Być może jest to jakaś pieczęć. Spróbuję ją usunąć.
Zrobiłem mu miejsce, a on uruchomił przecinak, z którego 
wystrzelił promień. Rzuciłem okiem do tyłu, aby się przekonać, jak 
zareagował tłum. Przypatrywali się nam, wykazując anielską 
cierpliwość. Już pierwsze dotknięcie promienia spowodowało 
topnienie plastiku. W ciągu kilku sekund Myrlin wyciął środkową 
część płytki. Następnie wyłączył narzędzie i wypchnął wycięty 
fragment. Przycisnął guzik umieszczony na tablicy.
231
Nic się nie wydarzyło. Myrlin zrobił miejsce, abym i ja spróbował 
szczęścia, zwróciłem jego uwagę na pionową szczelinę znajdującą 
się w lewej części tablicy.
— Założę się, że to jest dziurka od klucza powiedziałem.
Dobre zabezpieczenie przed wścibskimi, co? odparł.
— I co teraz? — zapytałem.
Po krótkim główkowaniu zdecydowałem, że należy zrobić rekonesans, 
rozejrzeć się trochę wokół, obgadać sprawę i tym podobne rzeczy. 
Ale zaraz okazało się, że Myrlin jest człowiekiem czynu, a może po 
prostu źle znosi rozczarowania. Więc powtórnie uruchomił swoje 
narzędzie, podkręcił moc do maksimum, a następnie przez wypalony 
poprzednio otwór wepchnął głowicę piekielnej zabawki do wnętrza 
instalacji. Plastikowe przyciski zaskwierczały, a metalowa konsola 
rozjarzyła się i zaczęła topnieć. Hej! Ty lepiej... — ostrzegłem 
androida.
Urwałem w pół zdania, ponieważ wszystkie światła w kopule, a nawet 
całe oświetlenie Miasta niespodziewanie zgasło.
Wtedy cierpliwy dotąd tłum nagle stracił swój olimpijski spokój. 
Wszyscy rozbiegli się, zmykając w poszukiwaniu kryjówek, jak 
spłoszone króliki.
Gdy mniej więcej po półminutowcj przerwie światła znów zapłonęły, 
stwierdziliśmy, że pozostaliśmy sami.
Coś mi się zdaje, że wywaliłeś korki poinformowałem 
Myrlina.
232
— Ale instalacja sama się naprawiła - wymigał się mój towarzysz.
Coś jednak zmieniło się w rodzaju oświetlenia. Potrzebowałem paru 
chwil, aby określić co. Światło nie było już tak białojaskrawe i 
nie płonęło tak równym blaskiem jak poprzednio. Oświetlenie Miasta 
uległo niewielkim zmianom, a we wnętrzu kopuły zaszło coś 
szczególnego. Przez otwory okienne, rozmieszczone na poziomie 
podłoża, można było dostrzec długi, pozbawiony cech 
charakterystycznych korytarz, który najwyraźniej biegł dookoła tej 
tajemniczej budowli. Wyżej zauważyliśmy błyski czerwonego światła 
mieszające się ze snopami białego.
Zadziwiła mnie pozornie przypadkowa zbieżność. Bo oto w głębi 
gigantycznego sztucznego świata oddalonego od Ziemi o tysiąc lat 
świetlnych także używano czerwonego modulowanego światła jako 
sygnału alarmowego. Zdążyłem jeszcze pomyśleć, że cała galaktyka, 
koniec końców, okazywała się całkiem swojska. Tymczasem wrota 
zaczęły się uchylać. Zawiasy znajdowały się na górze, więc kiedy 
skrzydło uniosło się i wysunęło na zewnątrz, powstał obszerny 
zakrzywiony cień.
Automatycznie znaleźliśmy się w jego zasięgu, gotowi stanąć na 
wysokości zadania, cokolwiek by się wydarzyło.
Zaskoczyło nas niespodziewane uderzenie jaskrawego światła, a mnie 
oszołomiło do tego stopnia, że nie byłem w stanie niczego 
dostrzec. Usłyszałem jeszcze Myrlina krzyczącego pod wpływem 
nagłego
233
bólu, a potem doznałem ohydnego uczucia, jak gdyby wlewano mi do 
mózgu kwas.
Wrzasnąłem przeraźliwie.
Niewykluczone, że Myrlin uczynił to samo, ale nie byłem w 
wystarczająco dobrej kondycji, aby to do mnie dotarło. Przez 
chwilę zdawało mi się, że coś rozrywa mi duszę, a potem świadomość 
opuściła mnie na bardzo, bardzo długo. Przynajmniej tak mi się 
zdawało.
Być może wyda się to nieprawdopodobne, ale obudziłem się z dobrym 
samopoczuciem.
Zawsze uważałem za naturalne, że nikt, bez względu na 
okoliczności, nie budzi się w dobrym humorze. Ale to przebudzenie 
było naprawdę wyjątkowe i to pod wieloma względami. Czułem się 
świeżo, trzeźwo i trochę euforycznie.
To dobre samopoczucie trwało dopóty, dopóki nie zdałem sobie 
sprawy, że kompletnie nie mam pojęcia, gdzie właściwie jestem. 
Zaraz uświadomiłem sobie, że bez względu na to, gdzie się 
znajduję, i tak tkwię po uszy w kłopotach. Nie miałem już na sobie 
skafandra. Cały mój ubiór stanowiły podkoszulek i majtki, które 
zwykle noszę pod kombinezonem. Otworzyłem oczy, mrugając pod 
wpływem jasnego światła. Musiałem zasłonić twarz ręką, póki nie
234
przywykłem do blasku. Kiedy usiłowałem stanąć, zdałem sobie 
sprawę, że dotychczas leżałem na twardym podłożu, spoczywając na 
boku. Pomimo tego nie czułem się sztywny, czy też obolały, więc 
doszedłem do prostego wniosku, że nie przebywałem tutaj długo. 
Podczas ruchu, który musiałem wykonać, aby stanąć prosto, doznałem 
dziwnego uczucia nostalgii, którego przez kilka sekund całkowicie 
nie pojmowałem. W końcu rozjaśniło mi się w głowie i pojąłem, że 
jest mi dziwnie lekko. Odczuwałem mój ciężar podobnie jak w dawno 
zapomnianej młodości, gdy żyłem w mikroświecie zagubionym gdzieś w 
pasie asteroidów. Wydawało mi się, że wszystkie lata, podczas 
których grawitacja Asgarda ciągnęła mnie w dół, odpłynęły i 
powrócił wcześniejszy stan mojego trwania w realnym świecie.
Oczywiste, że była to zwykła iluzja, bo przecież w żaden sposób 
nie mogłem się znaleźć z powrotem w układzie asteroidów. Ale jeśli 
wciąż jeszcze znajdowałem się na Asgardzie, albo raczej w jego 
wnętrzu, to nie ulegało wątpliwości, że musiałem być naprawdę 
głęboko pod jego powierzchnią. Prawdopodobnie nie w samym Centrum, 
którego przyciąganie odczuwałem pod bosymi stopami, ale z 
pewnością o spory kawałek bliżej środka planety, niż w krainie o 
zachwianej ekologii, z której mnie uprowadzono.
W końcu zdecydowałem się odsłonić oczy i spojrzeć. I to co 
zobaczyłem, momentalnie znów mijało się ze wszelkimi obliczeniami 
i oczekiwaniami, po-
235
nieważ było to coś tak bardzo zaskakującego, że aż zasapałem ze 
zdziwienia. Największą niespodziankę sprawiły mi nie porośnięte 
soczystą i bujną trawą równiny sięgające po horyzont we wszystkich 
kierunkach, ani przypominające palmy drzewa rosnące kępami, ani 
też trzepoczące skrzydełkami jaskrawo upierzone ptaki, chociaż 
takie gatunki widziałem po raz pierwszy w życiu. Wstrząs wywołało 
lśniące, błękitne niebo, oślepiające, złote słońce, które 
wypełniało to nie mające końca niebieskie sklepienie jaskrawym i 
żywym światłem.
Po raz pierwszy w życiu ujrzałem coś takiego na własne oczy. 
Przecież moja stopa nigdy jeszcze nie dotknęła Ziemi czy innego 
podobnego globu. Niebiosa Asgarda miały inny odcień, a to z powodu 
rozrzedzonej atmosfery. Mogłem je obserwować przez szybę. Nigdy 
jeszcze nie stałem obnażony pod bezkresnym niebem i ogarnęła mnie 
trudna do wyrażenia panika.
Ale dlaczego uważałem to za iluzję?
Kiedy przykucnąłem, jak gdyby próbując ukryć się przed tymi cudami 
natury, zacząłem sobie wmawiać, że to musi być jednak złudzenie. W 
końcu gdzie mogłem ujrzeć taki nieboskłon? Przecież przebywałem we 
wnętrzu Asgarda. Niebo wytworzone ze stałej substancji powinno 
wisieć dwadzieścia, trzydzieści metrów nad moją głowa... a światło 
palącego żółtawego słońca być zastąpione nic kończącym się rzędem 
elektrycznych żarówek, ewentualnie blada politurą bioświetlnego 
porostu. Skoro byłem w środku, to równocześnie nie motilcm być na 
zewnątrz.
236
A może jednak?
Zawsze wierzyłem, że Centrum zamieszkują prawdziwi cudotwórcy, 
istoty równe bogom, geniusze nauki. Czy jest możliwe, że Asgard 
nie jest ani domem, ani arką, ani fortecą, ale czymś w rodzaju 
stacji węzłowej wchodzącej w skład wspaniałego systemu 
komunikacyjnego? A może za pomocą te-leportacji przeniesiono mnie 
na niewyobrażalnie odległy świat?
W tym momencie jasno zrozumiałem, żefłosłownie wszystko mogło się 
zdarzyć, że niczego nie powinienem przesądzać z góry. Właściwie 
byłem niewinny i nieświadomy jak Adam w Rajskim Ogrodzie, przed 
którym ukryto sekret Stworzenia, a który lekkomyślnie spożył owoc 
z drzewa wiedzy pozwalającej rozróżniać dobro od zła, zamiast 
zakosztować owoców z innego, mogącego przekazać zdecydowanie 
korzystniejsze mądrości.
Ostrożnie przesunąłem nagą stopę po podłożu i momentalnie 
zauważyłem, że wrażenia wzrokowe i dotykiem sprawdzalna 
rzeczywistość były podejrzane. Oczy ukazywały mi polanę pokrytą 
pyłem, porośniętą gdzieniegdzie kępkami trawy, a jednocześnie 
donosiły mi, że to złudzenie. W rzeczywistości nie istniały pył 
ani trawa, tylko twarda nieokreślona powierzchnia. Przy dotknięciu 
nie była ona ani ciepła, ani zimna, za to śliska i gładka. 
Dokładnie z takiego samego tajemniczego, twardego jak diament, 
superplastiku wzniesiono ściany i mury Asgarda.
A więc to jednak iluzja wymamrotałem.
237
W tym momencie usłyszałem szelest trawy, której prawdopodobnie nie 
było i uniosłem wzrok.
W odległości nie większej niż dziesięć metrów ujrzałem potężnego 
drapieżnika o żółto-brązowej grzywie i zębach jak sztylety, 
przyglądającego się złowieszczo. Bez najmniejszych trudności 
rozpoznałem to stworzenie, chociaż dotychczas miałem okazję 
widzieć podobne zwierzęta tylko na fotografii i ekranie monitora. 
Był to niewątpliwie dorodny lew rodzaju męskiego.
Drapieżnik zbliżył się trochę, a wtedy dostrzegłem, że leniwie 
macha ogonem. Na dokładkę gapił się prosto w moje oczy. Nie 
potrzeba było wielkiej wyobraźni, aby domyślić się, jakiego 
rodzaju nadzieje robił sobie jego pierwotny umysł.
Zacząłem przekonywać siebie, że to zwykłe złudzenie. Ale miałem z 
tym spore trudności. Cały czas bestia wpatrywała się we mnie, a 
jej spojrzenie było uważne i nie wróżyło niczego dobrego. Teraz 
już nie miałem wątpliwości. Lew widział mnie i miał zamiar 
urządzić sobie ucztę. W końcu mój umysł zniewolony strachem nie 
mógł dłużej rozważać, czy ma do czynienia z rzeczywistością, czy 
złudzeniem. Całkowicie pochłonął mnie problem, jak powinienem się 
zachowywać: stać nieruchomo niczym słup soli, a może rzucić się do 
szalonej ucieczki?
Chciałem rozejrzeć się dookoła za czymś, co mogłoby mi posłużyć za 
broń, ale nie byłem w stanie oderwać wzroku od porośniętego gęstą 
grzywą łba drapieżnika, a szczególnie od szczerniałego wywalo-
238
nego na wierzch jęzora. Lew powoli zrobił jeszcze jeden krok, a 
potem sprężył się, gotując się do potężnego skoku.
Tego co następnie uczyniłem, z pewnością nie można uznać za 
wprowadzenie w czyn świadomie podjętej decyzji. Przypuszczalnie 
był to głęboko zakorzeniony w podświadomości odruch, którego nie 
stosowałem, a nawet nie podejrzewałem jego istnienia, odkąd 
znalazł się w moim umyśle w wyniku tajemniczego procesu.
Gwałtownie zerwałem się na równe nogi, szeroko rozrzuciłem ramiona 
i wściekle, wyzywająco ryknąłem na bestię.
Niestety, nie było to trafne posunięcie, przynajmniej w przypadku 
tego lwa. Wbrew oczekiwaniom nie podwinął ogona i nie zwiał, gdzie 
pieprz rośnie, natomiast uczynił to, do czego już od dawna się 
przymierzał. Zrobił trzy sprężyste susy i skoczył mi do gardła. 
Jego przednie łapska ozdobione były pazurami, a potężne szczęki 
rozwarły się szeroko, chcąc dobrać się do mnie za pomocą 
straszliwego zestawu kłów.
Wtedy wkroczyła do akcji świadomość, przejmując kontrolę nad moim 
ciałem z rąk głupawej podświadomości i wydała rozkaz, żeby 
spieprzać do wszystkich diabłów.
Ale zanim w samoobronie uniosłem i skrzyżowałem przed sobą 
ramiona, zanim zdążyłem okręcić się na pięcie i rzucić do 
ucieczki, lew rozpłynął się w powietrzu. Tak po prostu, nagle 
przestał istnieć
239
i udał się w te zapomniane wymiary, w klóre zwykle przenoszą się 
wszelkie zjawy.
Bezradnie zatoczyłem się do tyłu w wyniku impulsu nakazującego 
ucieczkę, chociaż oczywiście — taka potrzeba już nie istniała. 
Kilka metrów dalej zderzyłem się z niewidzialnym murem. Uderzyłem 
ramieniem, co wywołało bolesne stłuczenie.
Mój zmysł wzroku nie zarejestrował żadnego muru, nawet ze szkła. 
Zamiast tego postrzegałem ciągnącą się po horyzont trawiastą 
równinę. Ale ponieważ rzeczywiście odczuwałem ból w barku, więc 
umysł zasugerował mi, że być może istniał tu jakiś ekran 
energetyczny, który uniemożliwiał mi dalszą wędrówkę przez step.
Teraz już wiedziałem, że oczy zwodziły mnie. Wciąż znajdowałem się 
we wnętrzu Asgarda, a równina, niebo, słońce i oczywiście lew po 
prostu nie istniały. Wszystkie widoki i wizerunki były wyświetlane 
na ścianach pomieszczenia, w którym przebywałem.
Potrzebowałem pięciu minut, aby się przekonać, że ten pokój miał 
kształt prostokąta o bokach w przybliżeniu trzy na cztery metry. 
Nie można było zlokalizować wejścia.
Gnoje! ryknąłem będąc pewny, że ktoś mnie obserwuje i podsłuchuje, 
bo inaczej cała ta iluzja sprzed paru minut nie miałaby sensu.
Przeprowadzano na mnie testy lub po prostu żartowano sobie. Ktoś 
lub coś zainteresowało się mną.
240
Uznałem, że dalsze rzucanie wulgarnymi wyzwiskami nie ma sensu. 
Było parę spraw do wyjaśnienia, tudzież parę rzeczy, którym warto 
było bliżej się przyjrzeć, i to bez względu na okoliczności.
Przede wszystkim sprawdziłem miejsca, w których aparat obsługujący 
organizm jeszcze niedawno sprzężony był z moim ciałem. Mogłem 
wyczuć palcami punkty, chociaż całkowicie zagojone, w których 
podłączono mi kroplówki. To oznaczało, że już przez pewien czas 
funkcjonowałem bez skafandra. Prawdopodobnie kilka dni, jeśli nie 
weźmie się pod uwagę obcej interwencji. Jednak nie byłem ani 
głodny, ani osłabiony. Właściwie moja kondycja nie pozostawiała 
nic do życzenia.
Końcami palców dotykałem wszystkich znajdujących się w ich zasięgu 
części ciała. W ten sposób znalazłem kilka starych blizn, parę 
pieprzyków, które zdobiły mnie od niepamiętnych czasów, a także 
trochę całkiem nowych anomalii. Na przykład, skóra w tylnej części 
szyi wydawała mi się pokryta krost-kami, a na dodatek swędziła 
mnie głowa. Przy tym byłem świeżo ogolony, a włosy nie wydawały 
się dłuższe niż przed rozpoczęciem wyprawy. Nie zażywałem żadnego 
medykamentu hamującego porost włosów, ponieważ mój skafander był 
wystarczająco obszerny. Z tego wynikało, że kiedy zostałem 
trafiony przez paralizator umysłu, powinienem mieć twarz pokrytą 
trzydniowym zarostem.
Było jasne, że upłynęło sporo czasu między sparaliżowaniem mojego 
mózgu a przywróceniem go do
241
normalnego stanu. Funkcjonariusze prawa w Sky-chain City są 
wyposażeni w paralizatory umysłu, ale są one stosunkowo prymitywne 
w porównaniu do tego, z którego działaniem miałem okazję się 
zapoznać. W gruncie rzeczy nie przewyższają one tak bardzo 
pospolitych pistoletów oszałamiających. Tet-rowle dysponują także 
kabinami iluzji, ale nie są one tak doskonałe jak pomieszczenie, w 
którym byłem uwięziony. Złudzenia wytwarzane przez nich nie były 
zbyt przekonujące, trzeba było chcieć w nie wierzyć. Natomiast ta 
iluzja była o klasę wiarygodniejsza.
Może jednak rzeczywiście znalazłem się w rękach cudotwórców, 
istot, które jeśli nawet nie dorównywały bogom, były w stanie 
przerazić biednych człekopodobnych.
— Jeśli bogowie chcą kogoś ukarać, to najpierw pozbawiają go 
zdrowych zmysłów — przypomniałem sobie powiedzenie. No więc 
dobrze, nie ulegało wątpliwości, że odbiła mi szajba. Powiem 
więcej, byłem kompletnie oszalały.
Sceptycznie rozejrzałem się dookoła i oto trawiasta równina po 
prostu zniknęła. Czułem się zaskoczony, chociaż w zasadzie mogłem 
się czegoś takiego spodziewać. Wrażenie wywarła na mnie tak szybka 
i gwałtowna zmiana. Teraz już wiedziałem, że oni byli w stanie 
przedstawić każdą wizję.
W tej chwili ukazywali mi pomieszczenie o wymiarach cztery na trzy 
metry. Na lewo ode mnie zauważyłem otwarte drzwi. Światło w pokoju 
pochodziło z biało promieniującego sufitu. Szare ściany niczym 
specjalnym się nie wyróżniały.
242
Nie byłem do końca przekonany, czy to była rzeczywistość. Mam 
spore doświadczenie w grach hazardowych, więc potrafię się 
zorientować, kiedy partner blefuje. Ale za odgadnięcie czy 
nieznane istoty chcą, abym przekroczył próg drzwi, żadna wygrana 
nie była przewidziana. Początkowo zamierzałem zachować się 
perwersyjnie, w końcu jednak doszedłem do wniosku, że nie 
odpowiada mi pomieszczenie, w którym przebywałem. Uczyniłem więc 
to, do czego mnie zachęcano: opuściłem to ściśle obserwowane 
miejsce.
W następstwie tego znalazłem się w słabo oświetlonym korytarzu, na 
końcu którego znajdowały się kolejne drzwi. Nie miałem wielkiego 
wyboru, przekroczyłem i tę przeszkodę. Tunel był tutaj lekko 
zakrzywiony, więc nie widziałem dalej niż na trzy metry. Z całej 
powierzchni sufitu emanowało światło, a niezmiennie szare ściany 
nadal niczym się nie wyróżniały. Trawiasta równina, którą ujrzałem 
w pokoju była o wiele ciekawsza, ale mimo wszystko nie narzekałem 
na moje obecne położenie. Z nudnym otoczeniem jakoś sobie 
radziłem, a wygłodniałe drapieżniki wyraźnie działały mi na nerwy.
Niespodziewanie korytarz rozdwoił się. Kiedy zbliżyłem się do tego 
miejsca, z tunelu po lewej stronie wyłoniła się sylwetka nieznanej 
istoty. Dostrzegła mnie i bez zwłoki uniosła dzierżoną w prawej 
ręce broń. Był to bez wątpienia humanoid, ale nie człowiek. W 
końcu rozpoznałem w sylwetce vormyra lub co najmniej jego dobrą 
imitację.
243
Istota miała na sobie koszulę i obcisłe spodnie, ale podobnie jak 
ja była boso. Niewykluczone, że zdarto z niej kombinezon, 
wybierając na to nie najszczęśliwszy czas i miejsce.
W broni wymierzonej we mnie rozpoznałem małego iglaka zdolnego do 
wystrzeliwania odpowiednio uformowanych fragmentów metalu z 
szybkością sześciu pocisków na sekundę.
Zamarłem.
— Rousseau? niepewnie zapytał vormyr. Jego głos brzmiał głęboko, 
ale dziwnie łagodnie.
— Drugi raz to nie przejdzie — powiedziałem nadając moim słowom 
lekko szorstki wydźwięk. — Myślę, że jesteś po prostu złudzeniem 
zdradziłem się jednak z moimi wątpliwościami, gdyż wyraziłem tę 
opinię nie w angielskim, a w języku parole. Przypomniałem sobie 
historyjkę o brzdącu, który wszędzie widział wilki, aż w końcu 
rzeczywiście go pożarły.
Stałem nieruchomo, zdecydowany nie poddawać się panice, a 
szczególnie nie uciekać. Napastnik zbliżył się i przyłożył wylot 
lufy pistoletu do mojej szyi.
Okay — ty jednak rzeczywiście istniejesz — powiedziałem 
niespodziewanie, czując, że zaschło mi w gardle.
Czułem ciepło śmierdzącego oddechu vormyra. Źrenice jego wielkich 
oczu rozszerzyły się pod wpływem półmroku panującego w 
korytarzach. Mięsiste, czarne wargi osłaniały spiczaste kły. 
Zdawało mi się,
244
że jego cętkowana skóra od ostatniego widzenia za pomocą monitora 
w apartamencie Saula Lyndracha wydatnie zbladła.
Mister Rousseau, może mi pan powie, gdzie właściwie jesteśmy — 
zapytał, wyraźnie sycząc przy wymawianiu podwójnego „s" w moim 
nazwisku.
Też chciałbym wiedzieć	odpowiedziałem kwaśno. — W jaki sposób 
pana dostali, panie Guur? Bo to pan jest Amara Guur, jeśli się nie 
mylę?
— To ja zadaję pytania. W końcu w moim ręku tkwi spluwa — 
łagodnie rzekł vormyr.
Nagle uderzył mnie fakt, że było niesprawiedliwością wołającą o 
pomstę do nieba, aby Guur był uzbrojony, a ja nie. Kiedy się 
obudziłem, miałem na sobie wyłącznie bieliznę. Ten kto nas 
uwięził, a teraz przeprowadzał nad nami studia z naukową 
obojętnością, postarał się, żeby Amara Guur miał broń w 
przeciwieństwie do mnie. Sugerowało to, że wchodził w grę 
interesujący zestaw moralnych priorytetów. Nie ulegało 
wątpliwości, że byliśmy pod stałą obserwacją, ale wciąż pozostawał 
zagadką cel tych badań. Czy oni pozwolą, aby Guur mnie zastrzelił, 
czy wtrącą się w krytycznym momencie? W końcu byłoby z pewnością 
niepowetowaną stratą pozwolić, aby jeden z królików 
doświadczalnych tak szybko zmarnował się, i to bez konkretnego 
powodu.
A może nic mi nie zagrażało, tak jak podczas spotkania z lwem. Z 
drugiej jednak strony nie było to takie pewne. Ostatecznie 
postanowiłem nie ryzykować.
245
— Przecież pan wie tyle samo co ja — oświadczyłem znacząco. — A 
może nawet więcej. Przyszedłem do siebie zaledwie przed paroma 
minutami, w kabinie iluzji. Była ona jednak o wiele obszerniejsza 
od tych przereklamowanych trumien używanych podczas pokazów w 
Skychain City. Ujrzałem sceny z mojego rodzinnego świata lub też z 
planety zbliżonej pod względem warunków naturalnych. Przy okazji 
zostałem zaatakowany przez drapieżnika, który w momencie ataku po 
prostu zniknął z pola widzenia.
Amara Guur sprawiał wrażenie zaskoczonego.
— Z panem było podobnie? — zapytałem. Yormyr potrząsnął głową.
— Po prostu obudziłem się. A gdzie i kiedy przydybali pana?
— Nie mam pojęcia, kiedy to się zdarzyło. Przebywałem wtedy od 
trzydziestu godzin na poziomie, na którym znajduje się dolny wylot 
szybu. Był ze mną android, niejaki Myrlin. Kiedy wywołał awarię w 
miejskiej elektrowni, oberwaliśmy z paralizatorów umysłu.
Gangster patrzył prosto w moje oczy. Jego ślepia przywodziły mi na 
myśl spojrzenie lwa. Może właśnie z tego powodu gospodarze 
najpierw pokazali mi drapieżnika w celu wprowadzenia mnie w 
odpowiedni nastrój przed spotkaniem z rzeczywistym 
niebezpieczeństwem .
— Znalazłeś Miasto? zapytał vormyr. Odjął broń od mojej szyi, co 
można było uznać za gest pojednawczy. Przełknąłem z ulgą ślinę.
246
— Pan nie zdołał tam dotrzeć? — odpowiedziałem pytaniem, 
obserwując wahanie vormyra. — Z pewnością nie mamy zbyt wielu 
powodów, aby wzajemnie darzyć się sympatią, panie Guur. Jednak 
podejrzewam, że obaj płyniemy tą samą łodzią. Wynika z tego, że 
najlepiej zrobimy, jeśli zdamy sobie nawzajem sprawozdania z 
naszych przygód, a następnie wspólnie zastanowimy się nad naszym 
położeniem. Chyba zdaje pan sobie sprawę, że znajdujemy się 
głęboko pod powierzchnią Asgarda, a ktokolwiek więzi nas tutaj, 
gra z nami w ciuciubabkę. Jestem pewny, że oni nas bez przerwy 
obserwują.
Chociaż gangster nie spuszczał mnie z oczu, jednak ledwo 
dostrzegalnie skinął głową, a jego ostre jak brzytwy zęby zniknęły 
pod wargami. W końcu Amara Guur opuścił broń, ale nie miał zamiaru 
jej odkładać.
— Zaskoczono nas, kiedy przemierzaliśmy zamarznięte lasy — 
opowiadał. — Dostaliśmy się w zasadzkę, w której kilka osób z 
mojego oddziału poległo w ogniu miotaczy płomieni, a resztę 
pochwycili oni.
— Oni? — zainteresowałem się zastanawiając jednocześnie, czy on 
przypadkiem nie wziął Crucero za cały pluton. Intuicja mówiła mi, 
że to gwardzista zastawił tę pułapkę.
— To były roboty podobne do olbrzymich sztucznych owadów — 
usłyszałem w odpowiedzi.
A więc nie tylko Crucero wykazuje inicjatywę w tej dziedzinie — 
pomyślałem. Z tego wynika, że sezon
247
zastawiania pułapek wcześnie się rozpoczął. Teraz zdałem sobie 
jasno sprawę, że wepchnięcie przecinaka do urządzeń kontrolnych, 
równało się włożeniu kija w mrowisko. Zdenerwowani tubylcy wyszli 
ze swoich leży, chcąc nas dostać w swoje ręce.
— Czy ktoś z twojej grupy zdołał zbiec? — zapytałem.
— Naprawdę nie wiem. Wydaje mi się, że nie. A co się stało z 
dzielnymi wojakami?
Z kolei ja nic o tym nie wiem. Ale jeśli oni zdecydowali się odbyć 
całą drogę z Centrum na trzeci poziom z zamiarem pochwycenia 
pańskiej kompanii, to odważę się zawyrokować, że po drodze zwinęli 
kapitan Gwiezdnej Gwardii i jej całą paczkę. Podejrzewam, że te 
istoty chcą uniemożliwić wszelki kontakt ze światem zewnętrznym i 
wygląda na to, że obecnie mają pod swoją opieką wszystkich 
znających drogę do wnętrza Asgarda.
To małe kłamstewko miało zwieść zarówno nieznane, bezustannie 
podsłuchujące nas istoty, jak również gangstera. A dziennik Saula 
Lyndracha wciąż znajdował się w pojeździe na powierzchni planety. 
Chociaż Tetrom może zabrać kupę czasu znalezienie osoby władającej 
francuskim, aby rozszyfrowała informacje w nim zawarte, to jednak 
byłem pewny, że dokonają lego. Jeśli na czymś naprawdę im 
zależało, potrafili być cholernie wytrwali i dokładni.
Jak wam udało się wytropić nas w podziemnym labiryncie? — 
zapytałem milczącego Guura. Była to w pewnym sensie aluzja mająca 
potwierdzić, że moje
248
poprzednie kłamstwo miało na celu wyprowadzenie w pole nie jego, 
lecz tajemniczych obserwatorów. Yormyr prawdopodobnie wiedział, że 
aparacik, który umieścił w notatniku, pozostał na powierzchni.
Postarałem się o umieszczenie małej pluskwy w obcasie pańskiego 
buta. Kiedy ten olbrzym przywłaszczył sobie gablotę, pomyśleliśmy, 
że będzie pan potrzebował nowy skafander. Gdziekolwiek się pan 
skieruje, tam but pozostawi organiczny ślad. Właściwie moglibyśmy 
przez cały czas deptać panu po piętach, ale interesowała nas 
jedynie lokalizacja szybu. Zamierzaliśmy czekać na was tam, mając 
cichą nadzieję, że przepadniecie w czeluściach planety i już nie 
powrócicie. To byłoby naprawdę zabawne, gdyby android rozprawił 
się z waszym towarzystwem tak samo, jak wykończył moich goryli.
Nie mówiłem vormyrowi, że pozostawiliśmy Cru-cero przy wejściu do 
szybu na wypadek, gdyby on i jego banda wpadła na pomysł 
urządzenia pułapki. Nie wydawało mi się to jednak ani konieczne, 
ani rozsądne. Zdecydowałem się pozostawić go w wierze, że to nasi 
aktualni gospodarze zorganizowali tę całą wyprawę pod znakiem 
miotaczy płomieni.
— Tak więc pozostaje tylko odpowiedzieć na pytanie: co teraz 
robimy? rzekłem.
— Tam, skąd przyszedłem, jest tylko odizolowane pomieszczenie — 
powiedział Guur.
U mnie była ta sama sytuacja. Z tego wynika, że pozostaje nam 
tylko jedna droga. Kto wie, kogo tam możemy spotkać? Będzie pan 
taki miły i pójdzie przede mną?
249
— To ja wciąż mam broń w ręce — przypomniał mi Guur pan pójdzie 
pierwszy.
Ten facet był niewątpliwie taką osobą, do której nigdy nie powinno 
odwracać się tyłem, ale czasem nie ma innego wyboru.
Wkroczyłem do dotąd nie znanego nam korytarza i ruszyłem naprzeciw 
następnej przygodzie.
3©
Chociaż tunel wił się i zakręcał, nie było możliwości zabłądzenia. 
Gdyby nasi nadzorcy zechcieli, mogliby stworzyć tutaj prawdziwy 
labirynt poprzez otwarcie bram i alternatywnych przejść w dowolnie 
wybranym miejscu. Wydawało się jednak, że ich jedynym zamiarem 
było pozwolenie nam na przejście z punktu A do B.
Punkt docelowy naszej wędrówki okazał się obszerną otwartą 
przestrzenią. Po przekroczeniu wąskiej bramy stanęliśmy naprzeciw 
nie znanego mi lasu. Nieznanego nie tylko dlatego, że nie 
przypominał mi żadnego z miejsc, które dotychczas widziałem. 
Ponieważ nigdy nie odwiedziłem Ziemi, nie miałem żadnych 
możliwości porównania, na przykład, tej równiny pokazanej mi tuż 
po przebudzeniu z rzeczywistością, ale było to przynajmniej 
środowisko, do którego czułem podświadomą przynależność. Teraz 
natomiast, kiedy przyglądałem się dziwacznym
250
zaroślom i drzewom, budzące się we mnie uczucia były całkowicie 
różne. Stanowczo była to zupełnie obca mi kraina.
Nie chodziło tu o dziwne i niecodzienne kształty drzewostanu. 
Liście mogą mieć tak dziwaczny wygląd, że ostatecznie nic nie 
wydaje się szczególnie zadziwiające. Natomiast wrażenie robiła ich 
wielkość. W ich zabarwieniu dominował kolor zielony, przy czym 
niektóre wzbogacone były dodatkowo przez purpurowe i fioletowe 
prążki. Kwiaty, ciemne w kolorystyce, osiągały rozmiary tułowia 
człowieka. Barwa żółta przechodziła w jasnobrązową, niebieska w 
indygo, a czerwona była ciemna jak krew. Wszystkie pręciki i 
słupki wyrastające ze środka kielichów były czarne. Większość 
kwiatów miała kształt dzwonu, a można było także zauważyć podobne 
do wypróżnionych półkul. Prawie wszystkie, z nielicznymi 
wyjątkami, pięły się w stronę stropu, który oddalony jedynie o 
dwanaście metrów od podłoża lasów, promieniował złotawym, 
elektrycznym światłem.
Tylko niewiele roślin można było określić mianem drzew, chociaż w 
istocie nimi nic były. Były to właściwie sporych rozmiarów krzewy 
lub olbrzymie kwiaty. Rosły tak gęsto, że przeciętnych rozmiarów 
humanoid z trudem mógłby się między nimi przecisnąć. Zdawało się, 
że ta bujna roślinność niepodzielnie panuje nad całą przestrzenią 
wokół mnie.
Mdlącosłodki odór, dosłownie, zwalał z nóg. Z gęstwiny dochodził 
d,' ięk dający się określić jako furkot lub warkot. Początkowo nic 
byłem w sianie
251
określić jego źródła. Nagle dostrzegłem stworzenie wspinające się 
na krawędź jednego z kielichów kwiatowych. Był to potężnych 
rozmiarów bezskrzydły owad, wielki jak głowa człowieka, o barwie 
podobnej do kolorytu rośliny, po której się przemieszczał. Stwór 
do tego stopnia zlewał się z tłem, że trudno było go dostrzec, gdy 
się nie poruszał. Zrozumiałem, że dźwięki wydają owady, pocierając 
swoimi częściami ciała, jak koniki polne.
— Rozpoznaje pan ten uroczy zakątek? — zapytałem prawie szeptem.
— W żadnym wypadku. Chociaż przemierzyłem sporo tropikalnych krain 
na rodzinnej planecie, nic zbliżonego nie dane było mi ujrzeć.
Zastanawiałem się, czy to nie była czasem ojczysta kraina ludu 
żyjącego na tym piętrze. Jeśli tak, to bez trudności mogłem 
wyobrazić sobie ich potężne rozmiary. Ostatecznie jednak nie 
odważyłem się na wyciągnięcie takiego wniosku. Przede wszystkim 
strop wisiał zaledwie dwanaście metrów nad naszymi głowami, a więc 
podobnie jak na poziomach pierwszym, drugim i trzecim, 
zamieszkałych przez istoty o sylwetce zbliżonej do ludzkiej. Szara 
ściana po obu stronach bramy całkiem wyraźnie wyginała się. Sądząc 
po promieniu krzywizny, znajdowaliśmy się w rezerwacie o średnicy 
nie większej od jednego kilometra. Był to właściwie duży ogród lub 
palmiar-nia. W żadnym wypadku nie można było uznać tego miejsca za 
samoistny świat.
Właśnie zamierzałem spytać o nasze dalsze plany.
252
kiedy do uszu doszedł zupełnie nowy dźwięk, o wiele głośniejszy 
niż hałas czyniony przez olbrzymie owady.
Nie mogło być pomyłki co do źródła dźwięku. Pochodził on z broni 
palnej. Nie był to jednak miotacz ognia ani nawet iglicowiec, ale 
staromodny automatyczny pistolet grzmiący raz za razem przy 
wystrzale kuł.
W chwili gdy odgłos strzałów zamilkł, owady podjęły swój koncert. 
Kiedy usłyszeliśmy je po raz pierwszy, miały najwyraźniej dobry 
humor, ale teraz wpadły w panikę. Dźwięk przypominający warkot 
nasilił się tysiąckrotnie i przeszedł w zatrważający skrzek, który 
wydawał się nie mieć końca.
Przycisnąłem dłonie do uszu, broniąc się przed tym straszliwym 
hałasem. Amara Guur poszedł za moim przykładem, nie wypuszczając 
jednak pistoletu z prawej dłoni. Spróbowałem zawrócić do 
korytarza, którym dostaliśmy się tutaj, ale uderzyłem w twardy 
mur. Zaskoczony spojrzałem za siebie. Nie było już tam żadnej 
bramy. Zewsząd otaczała nas szara ściana pozbawiona jakichkolwiek 
szpar.
Przycisnęliśmy się do jej gładkiej powierzchni, czekając aż hałas 
ucichnie. Dopiero wtedy zaistniała możliwość porozumienia się za 
pomocą słów.
— Pójdziemy tamtędy — powiedział Guur zduszonym głosem. Wskazał na 
prawo, skąd dochodziły odgłosy strzałów.
Tuż przy murze biegła wąska, nieznacznie skręcająca ścieżyna, nie 
zarośnięta całkowicie przez roślinność. Na drodze nie było w 
zasadzie żadnych przeszkód, więc przeszliśmy w trucht.
253
Mniej więcej sto metrów za zakrętem natknęliśmy się na wpół 
obnażonego Spirellyjczyka i skąpo przy-odzianą Kythnajkę klęczącą 
tuż obok zakrwawionego ciała. Leżący osobnik miał na sobie ciemną 
bieliznę, jaką nosili chłopcy z Gwiezdnej Gwardii. Kythnajką była, 
oczywiście, Jacinthe Siani, więc z miejsca przyszło mi na myśl, że 
Spirellyjczykiem z bronią wycelowaną w martwego nieszczęśnika był 
mój stary znajomy — Haleb.
Podczas gdy wspólnie z Guurem zbliżaliśmy się do fatalnego miejsca 
z jednej strony, z drugiej nadchodziło dwóch obcych vormyrów. 
Zacząłem podejrzewać, że moje kłopoty rozpoczynają się na dobre.
Pospiesznie podszedłem do trupa. Był to Khale-khan. Został 
trzykrotnie trafiony w pierś i w rezultacie tego właściwie 
przecięty na pół. W ręku trzymał ogniową spluwę, której nawet nie 
zdążył użyć. Chociaż nie próbowałem sięgnąć po tę broń, Haleb 
zacisnął swoją włochatą dłoń na mej szyi i trzymał mnie w uścisku, 
dopóki tamci dwaj nie zbliżyli się dostatecznie blisko. Kiedy mnie 
uwolnił, nie próbowałem podnosić się z klęczek, skierowałem tylko 
wzrok na napastników.
To przez tego gnoja dostaliśmy się w zasadzkę. Zauważyłem go na 
krótko przed tym, jak dopadły nas te cholerne roboty oświadczył 
Haleb.
Z miejsca domyśliłem się, że musiał mnie z kimś pomylić, ale nawet 
nie miałem zamiaru go o tym przekonywać.
254
— Był wtedy sam? — warknął Amara Guur. Jego ton głosu zdradzał 
niepewność, być może dlatego, że on sam nie dostrzegł nikogo, 
kiedy ze swoją paczką wpadł w zasadzkę.
Tak mi się zdaje powiedział Haleb z wahaniem.
Tak ci się zdaje?!
Haleb aż skurczył się ze strachu przed gniewem Guura. A przecież 
nie tak łatwo przestraszyć Spirellyjczyka. Wydaje mi się, że 
przeciętny człowiek nic jest w stanie dokonać tej sztuki.
Ja nie zauważyłam nikogo poza nim — wtrąciła swoje trzy grosze 
Kythnajką.
Ile naboi zostało ci w magazynku? -- ostro zapytał Guur, 
spoglądając na broń trzymaną przez Haleba.
Haleb wyjął magazynek z kolby pistoletu i sprawdził jego 
zawartość.
Trzy stwierdził po chwili.
Bez wątpienia nie był z tego powodu zbyt szczęśliwy i doskonale 
rozumiałem dlaczego. Pozostałe osoby miały na sobie jedynie 
bieliznę noszoną zwykle pod skafandrami. Ci dranic, sprawujący 
naci nami pieczę, pozostawili niektórym z nas broń, ale nie 
dostarczyli dodatkowej amunicji. Ilaleb nieostrożnie roztrwonił 
tuzin naboi, kiedy przy spotkaniu z Kha-lekhanem poniosły go 
nerwy. Przypuszczalnie ten facet zawsze przesadzał podczas 
wykonywania swoich niebezpiecznych obowiązków. Teraz zostały mu 
tylko trzy kulki. Przyciśnięty do muru potrafił trochę
255
rachować, więc teraz z jego obliczeń wynikało, że w zaroślach może 
czaić się jeszcze trzech gwardzistów, a na dodatek po okolicy 
wałęsa się samotny przerośnięty android.
Przyjrzałem się uważniej poszarpanym i porozrywanym przez niecelne 
strzały kielichom kwiatów. Z niektórych wyciekał kleisty sok. 
Wyglądało to tak, jak gdyby kwiaty krwawiły.
Jedno z owadopodobnych stworzeń także dostało za swoje. Jego 
szarobrązowe lepkie wnętrzności zbry-zgały wszystkie zielono-
purpurowe liście w promieniu kilku metrów. Szkielet istoty 
przypominał bardziej miękką skórę niż twardą tkankę kostną. 
Jedynie odnóża były stosunkowo sztywne. Wciąż jeszcze poruszały 
się automatycznie, ale zauważyłem, że stopniowo zamierały.
Stało się jasne, że szansę na porozumienie i zadeklarowanie 
rozejmu do czasu, gdy nasza godna pożałowania sytuacja wyjaśni 
się, były naprawdę minimalne. Kapitan Gwiezdnej Gwardii nie 
należała do łatwo wybaczających, a przecież trzeba pamiętać, że 
właśnie poległ jeden z jej chłopaków. Już wyobrażałem sobie, do 
jakiej furii ją to doprowadzi.
Uświadomiłem sobie, że moja sytuacja nie jest z pewnością godna 
pozazdroszczenia. Stałem się mimowolnym członkiem wyprawy na 
prawach więźnia lub zakładnika. Nie miałem najmniejszego pojęcia, 
z jakiego powodu tajemniczy nadzorcy wyznaczyli mi tę rolę. Nie 
było co do tego cienia wątpliwości, że wydali mnie na łaskę i 
niełaskę Amary Guura.
256
Wiedziałem także, jak trudne i wyczerpujące będzie odegranie tej 
roli.
— Prawdę mówiąc, nie ma znaczenia, czy on był wtedy sam, czy też 
nie — rzekł Guur w zamyśleniu. — Jeśli po okolicy kręcą się 
ludzie, to musieli słyszeć strzały. Pozostało już tylko trzech 
gwardzistów. Zdaje się, że im tak samo zależy na zlikwidowaniu 
androida, jak i nam. Nawet jeśli są uzbrojeni, to my mamy przewagę 
liczebną. Dysponujemy także miotaczem płomieni.
Przeanalizowałem jego obliczenia i wcale nie zaskoczyła mnie ich 
logika. Para vormyrów, która nadeszła niedawno z przeciwnej 
strony, także posiadała spluwy. Jeden właśnie wręczył miotacz 
płomieni Halebowi, który z kolei przekazał swoją broń w ręce 
Jacinthe Siani. Wynikało z tego, że ją także zaliczano do siły 
bojowej, chociaż było jasne, że uważano ją trochę za mięso 
armatnie. Sama Jacinthe Siani nie oponowała przeciwko temu 
przydziałowi.
Powoli uniosłem się z klęczek i wyprostowałem. Guur popchnął mnie 
w kierunku szarej ściany i znowu zajrzał mi w oczy.
— Wykończ go! — poradził Haleb.
— Zamknij się! — krzyknął Guur, który z pewnością nie był w 
nastroju do wysłuchiwania wątpliwej wartości rad. — Haleb, ty 
pójdziesz wzdłuż muru w kierunku, z którego nadeszliśmy. W każdej 
chwili bądź gotów do użycia broni. Seevir, do ciebie należy 
czuwanie nad drugą stroną. Ty, Kaat, masz nie spuszczać oka z 
dżungli.
16 Podróż do Centrum
257
Guur odczekał, dopóki jego rozkazy nie zostały wykonane, a potem 
rozluźnił się trochę.
W jakim celu przybyliśmy tutaj, mister Rous-seau? — spokojnie 
zapytał.
Oczywiście, wiedziałem, że ten gangster nie proponuje mi dyskusji 
z zakresu metafizyki. Kierowały nim sprawy bardziej przyziemne.
Oni nas bez przerwy obserwują stwierdzi-łem chociaż my nie 
widzieliśmy ich na oczy. Założę się, że te istoty śledzą każdy 
nasz ruch. Niewykluczone, że oni potrafią nawet czytać w naszych 
myślach. Nigdy nic nie wiadomo. Przypuszczam, że chcą przyjrzeć 
się naszym reakcjom i coś mi mówi, że ten twój Spirellyjski 
przyjaciel zdążył już ich rozczarować.
Guur obnażył swoje kły. On naprawdę wyglądał na krzyżówkę wilka z 
krokodylem, a jego oddech cuchnął bardziej niż przedtem.
— Nie wydaje mi się, abyśmy mieli sobie wiele do powiedzenia 
oświadczył. Podobnie jak ja, ma pan nieznaczne siniaki na szyi, 
mister Rousseau. Ponieważ my, vormyrowie, lepiej orientujemy się w 
upływie czasu, dlatego wiem, że upłynęło dwanaście dni od pojmania 
mnie. Te nieznane istoty miały więc dostateczną ilość czasu na 
dokładne przebadanie nas, a przypuszczam, że ich metody w tej 
dziedzinie przewyższają nasze. Chyba zgodzi się pan z tym?
Na to wygląda przyznałem.
Chociaż Amara Guur nie miał pociągającej apa-
258
rycji, był podstępny i przewrotny, to z pewnością nie można było 
nazwać go głupcem.
Jeśli pan zakłada, że rozczarują się, gdyby doszło do walki między 
nami — kontynuował gangster to czy tym samym uważa pan za pewne, 
że ich menu składa się w głównej mierze z liści, podobnie zresztą 
jak u Tetrów?
Domyśliłem się, że mój rozmówca nie miał najwyższego mniemania o 
jaroszach. Postanowiłem zapamiętać, że jeśli kiedykolwiek będę 
chciał rozwścieczyć yormyra do białej gorączki, to powinienem 
wyzwać go od pożeracza zieleniny.
Prawdę mówiąc, kulinarne zwyczaje tych istot są mi nie znane — 
odparłem. — Ale niech pan spojrzy na to z innej strony. Mieszkańcy 
Asgarda prawdopodobnie nie wiedzieli, że ich planeta została 
odkryta przez istoty z Kosmosu. Może nawet nie przypuszczali, że 
przestrzeń kosmiczna poza Asgar-dem jest zamieszkała. Jeśli 
niespodziewanie zauważa się, że w zewnętrznych warstwach tej 
wielkiej cebuli pojawili się ciekawscy wędrowcy, to jakiego 
rodzaju istot pragnęłoby się ujrzeć najbardziej? Guur rzekł coś w 
ojczystym języku. Kiedy odpowiedziałem mu pustym spojrzeniem, 
wytłumaczył mi:
Najlepsze byłyby istoty zdatne do konsumpcji, czyli zwierzyna 
łowna.
Istoty rozumne to nie zwierzyna łowna - wyjaśniłem mu.
W języku vormyrów nie ma odpowiednika dla
259
wyrażenia „istoty rozumne". Robimy podział wyłącznie na 
drapieżniki i zwierzynę łowną. W ten właśnie sposób dzielimy 
zarówno humanoidy, jak i wszelkie inne żywe stworzenia.
— Przecież cywilizowane społeczeństwo nie może kierować się takimi 
zasadami — oświadczyłem z oburzeniem.
— To Tetrowie tak uważają. Tak jak wszystkie roślinożerne, kierują 
się stadną etyką tchórzy, co jest zaprzeczeniem życia i siły — 
szydził vormyr. — Człowieku, zrozum, że istnieją tylko dwa rodzaje 
istot: te, które konsumują i te, które są przeznaczone do 
konsumpcji. Nasze prawa wymagają lojalności w stosunku do 
społeczności, której jest się członkiem, okazywania szacunku i 
respektu mięsożernym kolegom i roztaczania troskliwej opieki nad 
przeznaczonymi do pożarcia. Nigdy nie zapominamy, kim naprawdę 
jesteśmy i w gruncie rzeczy staramy się być rozważni. Przebywając 
wśród Tetrów, i im podobnych, staramy się zachowywać spokojnie i 
przebiegle, ponieważ wiemy doskonale, że stada roślinożerców w 
pewnych warunkach, mogą okazać się niebezpieczne. Zawsze jednak 
pamiętamy o naszym naturalnym sposobie życia, o naszej prawdziwej 
kulturze.
Do tej pory mi się zdawało, że każdy gangster jest z natury 
prymitywny. Dodatkowo galaktyczne rasy, które wywodziły się w 
prostej linii od gadów, dziedziczyły prymitywizm wraz z genami. 
Jednak stało się dla mnie jasne, że Amara Guur zapatrywał się na
260
te sprawy całkiem odmiennie. Tutaj muszę wyjaśnić,. że zawsze 
oburzał mnie fakt, iż Tetrowie uważali ludzi za równie 
barbarzyńskich jak vormyrów. Ci drudzy stali na niskim poziomie 
intelektualnym i moralnym, i było to dla mnie oczywiste, ale żeby 
nas traktować na równi z nim j-... Natomiast sami vor-myrowie 
zapatrywali się na tę sprawę wręcz odwrotnie. Przypuszczalnie 
czuli się obrażeni faktem zaliczania ich do wspólnej kategorii z-
'nami.
— Przecież to jest bzdura — rzekłem. — Nie ocenia się poziomu 
moralnego obcych istot na podstawie ich diety. Należy raczej wziąć 
pod uwagę ich poziom intelektualny.
Wiedziałem jednak doskonale, że moja uwaga nie zrobi na nim 
najmniejszego wrażenia. Nasuwało mi się nawet parę argumentów, 
którymi Guur może się posłużyć, odpierając moje zarzuty. W końcu 
można twierdzić, że to kim jesteśmy i jak myślimy, jest głównie 
zdeterminowane przez sposób, w jaki się odżywiamy. Być może byłem 
w stanie pojąć oba przeciwstawne poglądy, ponieważ należę do 
wszyst-kożerców. Ale mój rozmówca nie zamierzał dyskutować na ten 
temat. Dla niego było jasne jak słońce, że opinie durnej bandy 
jaroszy nie są warte złamanego grosza. Mimo że jego rasa współżyła 
zgodnie z dziesiątkami roślinożernych wchodzących w skład 
galaktycznej społeczności, ich przekonania nie uległy zmianie.
Nic dziwnego, że tak doskonale współpracują ze Spirellyjczykami, a 
jednocześnie wszystkie inne rasy
261
nienawidzą ich do szpiku kości. Nie zaskakuje także fakt 
wykształcenia się ich występnej podkultury w Skychain City.
Przypomniałem sobie, że Sleath był wegeteriani-nem i już dłużej 
nie dziwiłem się, że vormyrowie, dla wrobienia mnie, potrafili 
zamordować człowieka. Guur wcale nie traktował tego jako 
morderstwo, ponieważ dla niego ofiara nie warta była nawet przez 
moment potraktowania jej w kategoriach moralnych. Zastanawiałem 
się, co ten drapieżnik myślał o mnie: „Zdaje mi się, że uważa 
naszych nadzorców za drapieżników z dziada pradziada, a także że 
zwabili nas do tej klatki, aby się przekonać na własne oczy, czy 
im dorównujemy".
Guur odwrócił się i spojrzał na zwłoki Khale-khana, a potem na 
wybujałe kwiaty puszczy.
— O, nie. Oni są liściastożcrni. Chciałbym, żeby było inaczej, ale 
niestety wszystko na to wskazuje — oświadczył zasmucony.
— Wszystko?
Przede wszystkim pancerz. W nim pożeracze zieleniny pokładają 
swoje nadzieje na przetrwanie. Mięsożerni są zwinni i zgrabni, a 
ich bronią jest atak. Tylko istoty żywiące się nasionami i korą 
zastosowałyby pancerz na tak szeroką skalę i ukryłyby się tak 
głęboko. Oni z pewnością nie mają natury myśliwych, raczej 
przybierają na wadze i obrastają tłuszczem. Tak jak i Tetrowie 
swoją pozbawioną wszelkiej wartości, zanieczyszczoną i wstrętną 
żywność wytwarzają za pomocą maszyn. Tak, lak, ten wszech-
świat aż roi się od stadnych istot, którym stworzenia żyjące w 
zgodzie z naturą są solą w oku. Przy tym powszechnie przyjęte 
prawo zobowiązuje drapieżców do powściągliwości. A one żyją dzięki 
swojemu sprytowi i podstępnym działaniom. Stadna etyka chroni tę 
trzodę, ale tylko do chwili kiedy nadejdzie łowca. Te istoty już 
wiedzą, do czego jesteśmy zdolni. Chociaż nie drżą przed nami ze 
strachu, jednak czują respekt przed naszą naturą. A przede 
wszystkim odczuwają strach przed myśliwymi, którzy nadejdą w 
przyszłości.
— Mógłby pan odłożyć broń i w ten sposób choć trochę uśmierzyć ten 
lęk — zasugerowałem.
Z góry wiedziałem, że to beznadziejna sprawa. Takie propozycje 
padają tylko z ust roślinożernych. Yormyr, oczywiście, nie martwił 
się ani trochę tym, co pomyślą o nim obserwatorzy. W końcu to on 
był drapieżnikiem.
Mięsożerny ma wrodzony spryt, przypomniałem sobie bezgłośnie. I 
działa podstępnie. O cholera.
Kapitan Gwiezdnej Gwardii jest także niezłym drapieżnikiem 
rzekłem. — Właśnie wróciła z planety, na której przyczyniła się do 
zgładzenia tamtejszej cywilizacji. Nie jestem tego całkowicie 
pewny, ale wiele wskazuje na to, że Salamandryjczycy zaliczają się 
również do mięsożernych. Być może ja wyglądam na jarosza, ale 
ludzie z gwiezdnych sił, z twojego punktu widzenia, znajdują się 
na samej górze pod względem sposobu życia. Ma pan na to moje 
słowo.
Amara Guur wciąż nie spuszczał ze mnie wzroku,
262
263
chociaż źrenice zawężyły się mu do cienkich pionowych szpar. To 
spowodowało, że jego oczy stały się po krawędzie 
ciemnopomarańczowe i przypominały tryskające iskrami płomienie.
— Wydaje mi się, że w waszym społeczeństwie panuje zamęt — zagaił 
vormyr. — Z jednej strony pociąga was potęga naturalnego prawa, a 
z drugiej składacie broń przed etyką stada. Próbujecie znaleźć 
równowagę, która nie istnieje. Wasz gatunek nie może się 
zdecydować co do tego, czy jest społecznością, czy też stadem. Ja 
potrafię to wykorzystać. Kiedy kapitan Lear ujrzy pana w mojej 
mocy, zawaha się. Zacznie targować się o pańskie życie i w 
konsekwencji za to niezdecydowanie zapłaci własnym.
Pomyślałem sobie, że prawdopodobnie myli się w tej kwestii, ale 
wcale nie byłem pewny, czy było się z czego cieszyć. Nie 
wiedziałem nawet, jak na to zareagować i ostatecznie niepewność i 
milczenie przeważyły szalę na jego korzyść. W mojej głowie panował 
kompletny zamęt.
W końcu uspokoiłem sumienie dzięki przypuszczeniu, że stan mojego 
umysłu nie musi być czymś negatywnym. Przypomniałem sobie 
tetrańską teorię historii, zreferowaną mi pokrótce przez Aquilę-69 
i tkwiące w niej psychologiczne różnice międzygatun-kowe, którym 
tyle uwagi poświęcał Amara Guur. Chociaż Tetrowie opierali swoją 
dietę na liściach, jednak czuli się w wystarczającym stopniu 
indywidualistami, aby sankcjonować niewolnictwo i po-
264
czuwać się do obowiązku wobec grupy. Spoza ich etyki, 
ukształtowanej na podobieństwo stadnej, wyzierała prawdziwa moc i 
siła.
Wszystkożercy wszystkich galaktyk łączcie się — myślałem. — 
Pokażmy myśliwym i łowcom nasze drugie oblicze!
— Ktoś tam się kręci — wysyczała Jacinthe Siani wprost do 
nastroszonego spiczastego ucha Amary Guura.
Yormyr błyskawicznie odwrócił się. Uchwycił mnie za ramię, oderwał 
od muru, a następnie wepchnął mnie między siebie a las kwiatów-
olbrzymów.
— Użyję cię jako tarczy — mruknął. — Nie waż się ruszyć nawet 
palcem i milcz jak grób. Dopóki jesteś dla mnie przydatny, pozwolę 
ci żyć. Wiedz, że roztropny łowca nigdy nie uśmierca bez 
konkretnego powodu.
To niejasne przyrzeczenie nie dodało mi ani odrobiny odwagi.
— Guur! Musimy pogadać! — usłyszałem kobiecy głos dochodzący z 
dżungli.
— Całkowicie się z tym zgadzam! — krzyknął Guur. — Jest nam 
niezmiernie przykro z powodu tego nieszczęśliwego wypadku, który 
miał miejsce, gdy mój lekkomyślny przyjaciel wpadł w panikę. 
Jestem zdania, że w aktualnej sytuacji musimy zjednoczyć nasze 
siły. Proszę się zbliżyć.
Rjzuciłem okiem na boki. Yormyr wabiący się Kaat stał z jednej 
strony, a Jacinthe Siani z drugiej. Natomiast Haleb i ostatni z 
vormyrów zniknęli z
265
pola widzenia. Ukradkiem przenieśli się w gęste poszycie leśne.
Gdybym miał w sobie więcej ikry, zawołałbym do pani kapitan, że 
próbują ją zwabić w pułapkę. Jednak tak się nie stało, nie byłem w 
sianie dobyć głosu.
Obserwowałem,'jak nie uzbrojona Susarma Lear pojawia się pomiędzy 
parą barwnych ogromnych kwiatów. Ścisnęło mi się serce, kiedy 
pomyślałem, że ten niezwykły ogród być może spełnia rolę areny, na 
której władcy Asgarda przeprowadzali igrzyska. Było całkiem jasne, 
kto odgrywał tutaj rolę lwów. Nie mogłem powstrzymać się od 
skojarzenia, że biedni i niczego nieświadomi chrześcijanie nie 
będą w stanie stawić najmniejszego nawet oporu.
Jesteśmy pogrążeni w żalu po śmierci pani żołnierza	gładko 
wyraził swoje współczucie Amara Guur. — Była to niefortunna 
pomyłka spowodowana szokiem wywołanym przez niecodzienną sytuację.
— Doskonale to rozumiem — odparła chłodno Susarma Lear. Nie 
szukamy zwady z pana ludźmi. Przybyliśmy tutaj z zamiarem 
zlikwidowania and-roida i ten zamiar chcemy zrealizować. Domyślam 
się, że pan także nie ma żadnych powodów, aby darzyć go sympatią i 
byłby szczęśliwy, gdyby ujrzał go unieszkodliwionego.
266
Poczułem, że Guur rozluźnił się lekko, chociaż lufa jego broni 
wwiercała się nieustannie w mój kręgosłup poniżej szyi.
- Zgadza się. Ten olbrzym... znaczy android, uśmiercił sporo 
wartościowych ludzi. Z pewnością nic mamy zamiaru ingerować 
w waszą misję oświadczył Guur.
— Kiedy rozprawimy się z androidem — podjęła swoje wywody pani 
kapitan najważniejszym problemem będzie wydostanie się z tego 
labiryntu. Trwonienie naszej energii na wzajemne uśmiercanie się 
jest kompletnie pozbawione sensu, a najlepszym rozwiązaniem będzie 
nawiązanie współpracy.
— Całkowicie się z tym zgadzam — rzekł Guur. W takim razie 
proponuję, aby odłożył pan broń i porozmawiał ze mną w 
cywilizowany sposób.
Guur rozluźnił się trochę bardziej, w wyniku czego nacisk na moje 
kręgi zelżał. Jednak gangster nie miał zamiaru odkładać broni. 
Yormyr czający się z boku nawet nie drgnął, jedynie Jacinthe Siani 
opuściła lufę broni dużego kalibru.
— Nic nie sprawiłoby mi większej przyjemności
skłamał Amara Guur ----- ale chyba właściwie oceni
pani moją ostrożność. Wprawdzie widzimy, że jest
pani nie uzbrojona, ale nic pewnego nie można
powiedzieć o pani doborowej kompanii.
— On łże jak z nut. Gdybym znajdował się na twoim miejscu, 
wyniósłbym się stąd do wszystkich diabłów — zwróciłem się do 
kapitan Gwiezdnej Gwardii odzyskawszy głos.
267
Poczułem, jak lufa powtórnie zagłębia się w moje plecy, a 
szponiaste palce Guura wbijają się w moje ramię.
— Mister Rousseau jest w błędzie ----- oświadczył beznamiętnie 
vormyr.
Ani jeden muskuł nie drgnął na twarzy pięknej pani kapitan. Nie 
można było nawet jednoznacznie powiedzieć, czy patrzyła na mnie, 
czy też na stojącą za moimi plecami kreaturę.
Szeregowiec Rousseau tkwi po uszy w kłopotach stwierdziła 
lakonicznie. — Będzie oskarżony o tchórzostwo w obliczu wroga i 
dezercję. Porzucił nas w momencie, kiedy spostrzegł, że 
znaleźliśmy się w poważnych kłopotach. Jeśli chce go pan 
zatrzymać, nie mam nic przeciwko temu. Mówię poważnie, on mnie nic 
nie obchodzi.
Jest takie stare ziemskie przysłowie mówiące, że prawdziwych 
przyjaciół poznaje się w biedzie. Wyglądało na to, że takowych nie 
posiadałem. Jedyną osobą, z którą zamieniłem ostatnio parę 
przyjaznych słów był Myrlin, a on, zdaje się, cieszył się jeszcze 
mniejszą popularnością niż ja. Już przedtem porządnie się 
martwiłem, ale teraz poczułem się całkowicie zastraszony. W końcu 
nie znałem aż tak dobrze pani kapitan, aby zgłębić jej rzeczywiste 
motywy i poglądy. Wiedziałem doskonale, że Amara Guur był 
zbrodniczym draniem, który był golów zamordować z zimną krwią 
każdego w polu widzenia przy najmniejszej prowokacji, ale nie 
byłem w stanie przejrzeć gry kapitan Gwiezdnej Gwardii. Czy na-
268
prawdę wierzyła w możliwość dogadania się. Może załatwienie 
androida uważała za tak ważne, że nawet zawarcie przymierza z 
Guurem było dopuszczalne.
— Jeśli pani ludzie wyjdą z kryjówek, moi uczynią podobnie. Kiedy 
wszyscy bez wyjątku znajdziemy się w zasięgu naszych oczu, wtedy 
jak jeden mąż odłożymy broń. Czy odpowiada pani takie rozwiązanie? 
— zaproponował Guur.
— Jak najbardziej — zgodziła się Susarma Lear, starając się 
zapanować nad sobą.
Niespodziewanie, gdzieś z lewej strony, doszedł naszych uszu 
dźwięk, który bez cienia wątpliwości można było uznać za strzał z 
miotacza ognia. Pojawił się ogromny kłąb dymu, a potem zdawało 
się, że dżungla oszalała, ponieważ wszystkie wyrośnięte owady 
zaczęły brzęczeć i cykać ogarnięte paniką.
W tym czasie zaplanowałem moje posunięcie w tej grze. Gwałtownie 
usunąłem się spod spluwy Guura, wetknąłem moje ramię między jego 
nogi i dźwignąłem gangstera do góry. Przy tak znikomej grawitacji 
Guur był co najmniej o połowę lżejszy i chociaż nie zdołałem go 
znacznie podnieść, jednak oderwałem jego powłokę doczesną od 
podłoża i cisnąłem tak, że gangster runął na Jacinthe Siani jak 
wystrzelony z armaty. Jacinthe upadła, rusznica wyfrunęła jej z 
rąk i grzmotnęła w wielki jak dzwon kielich kwiatu.
Amara Guur miał na tyle rozumu, aby nie wypuścić z łapy broni, ale 
jak na razie był zajęty samym sobą. Jego refleks był znakomity, 
jednak nieodpo-
269
wiedni przy tej sile przyciągania. Kiedy gangster odepchnął się od 
gruntu z zamiarem zerwania na równe nogi, uczynił to zbyt 
gwałtownie i powtórnie stracił równowagę, odstawiając przy tym 
całkiem poprawnego fikołka.
Na vormyrze, który wabił się Kaat, akrobacje szefa nie wywarły 
żadnego wrażenia. Ale kiedy on sam poderwał pistolet do pozycji 
strzeleckiej, także zaufał swoim starym odruchom, które były 
przecież dostosowane do normalnej grawitacji Asgarda. Strzały, 
które oddał, trafiły Panu Bogu w okno.
O ile mi było wiadomo, to kapitan Lear przeszła intensywne 
przeszkolenie w walkach w małej grawitacji. Nie zdążyłem nawet 
zauważyć, skąd wydobyła swojego gnata, ale nagle pojawił się w jej 
dłoni pistolet, a sekundę później górna część ciała vormyra Kaata 
buchnęła płomieniami, wskutek czego jego ugotowane ciało zaczęło 
odchodzić od kości.
Dałem nura w kierunku kwiatu, przy którym upadła rusznica. Chociaż 
straciłem ją przedtem z oczu, teraz momentalnie namacałem i 
uchwyciłem, a następnie mocno ściskając ją w dłoniach, 
przetoczyłem się parę metrów dalej. Ogromny kwiat przygnieciony 
moim ciężarem przypominał mi płachtę lepkiej gumy, ale nie 
powstrzymał mnie. Kiedy tylko moje stopy zetknęły się powtórnie z 
podłożem, z wyczuciem wyprostowałem się i uniosłem broń do 
strzału.
Zdawało mi się, że wszystko rozgrywało się w zwolnionym tempie, co 
właściwie odpowiadało rze-
czywistości. Kiedy tylko stanąłem, Amara Guur właśnie odzyskiwał 
kontrolę nad swoim ciałem. Po-dźwignął się do góry, opierając 
mocno plecami o zakrzywioną ścianę i nakierował iglaka na moje 
podbrzusze.
Zacząłem strzelać, starając się jak najszybciej posłać gangsterowi 
trzy ostatnie kulki z magazynku pistoletu. Pierwszy pocisk trafił 
go w okolice pępka, drugi^w mostek, a trzeci i ostatni rozerwał w 
drobny mak jego łeb.
Odrzut broni był tak potężny, że rozłożyłem się jak długi w 
oddalonych o dobrych parę metrów zaroślach, gdzie dobrane 
towarzystwo gigantycznych karaluchów zawodziło jak chór oszalałych 
syren. Kiedy wylądowałem pośród nich, rozpełzły się na wszystkie 
strony tak szybko, jak tylko pozwalały im na to ich cienkie 
odnóża.
Kiedy zdołałem się pozbierać z ziemi, kapitan Lear trzymała na 
muszce Jacinthe Siani, która przycisnęła się do muru i rozrzuciła 
szeroko ręce. Wyglądała na przerażoną. Z jednej strony wyłonił się 
z gęstwiny Serne, a z drugiej Crucero. Natomiast po Halebie, jak 
również po ostatnim z vormyrów, nic było śladu. Prawdę mówiąc, 
właściwie nie liczyłem, że ich kiedykolwiek jeszcze ujrzę.
Zgiełk wywoływany przez owady powoli zamierał. Gdy w końcu się 
zgromadziliśmy, możliwe stało się porozumiewanie.
To było piękne posunięcie, Rousseau. Być może będzie z 
ciebie w końcu gwardzista na schwał pochwaliła mnie pani kapitan.
270
271
— Wychowałem się w niskiej grawitacji — powiedziałem dla pełriej 
jasności. — Właściwie to dotychczas nie miałem okazji do wykazania 
się w walce, ale uczestniczyłem w pozorowanych starciach. Guur 
spędził całe swoje życie na planetach i był na tyle nieostrożny, 
że zdradził się z tym. Doskonale wiedziałem, że wystarczy wytrącić 
go z równowagi, aby stał się bezradny jak niemowlę. Spojrzałem na 
pogruchotane zwłoki Guura. Cała okolica była zbryzgana krwią, 
która niczym specjalnym nie różniła się od ludzkiej. Nawet jej 
odór był taki sam.
— Właściwie poradziłabym sobie z całą trójką
rzeczowo stwierdziła kapitan Lear ale to ładnie
z twojej strony, że przyszedłeś mi z pomocą. Mam
nadzieję, że nie uwierzyłeś, jakoby twój los był mi
całkowicie obojętny.
— Doszedłem do wniosku, że szansę postradania życia z twojej ręki 
są minimalnie mniejsze w stosunku do szans, jakie miałem u Guura. 
Przecież zawsze chciałaś wysłać go w zaświaty, zgadza się? Cała la 
twoja gadka o współpracy była zmyła dla zyskania na! czasie, 
podczas gdy ta dobrana para rozprawiała się z Halebem i: jego 
kumplem. Chyba się nie mylę?
Nie mylisz się rzekła pani kapitan, jednocześnie odwracając się do 
Crucero.
Drapieżniki są podslępne i zwodnicze mruknąłem.
Co powiedziałeś? zapytała moja przełożona.
— To było tylko takie zasłyszane motto. Mam
272
nadzieję, że blefowałaś, kiedy zarzuciłaś mi tchórzostwo i 
dezercje?
Szczerze mówiąc, nic. Ale kiedy biedny Kally zaczął się wydzierać 
wniebogłosy, pomyślałam, że każdy z nas gotował się na śmierć. 
Zamierzam odpuścić ci twoje przewinienie ze względu na pomoc, jaką 
mi przed paroma minutami udzieliłeś. Zgoda?
Chociaż nie można jej było uznać za wspaniałomyślną, uważałem tę 
propozycję za godną zaakceptowania.
A co zrobimy z nią? zapylał Crucero machając pislolelem w kierunku 
Jacinlhe Siani.
— Należy ją zlikwidować	doradził zwięźle Serne. W lym momencie 
jego poslawa przywodziła na myśl Haleba.
Zaraz, zaraz wlrąciłem się. Ona może być dla mnie użyleczna. Jest 
to prawdopodobnie jedyna żyjąca osoba, która może złożyć zeznania 
przed tetrańskim sędzią, jak to było naprawdę z tym morderstwem, w 
które mnie wrobiono. Naprawdę potrzebuję jej pomocy.
No lo w porządku. Ona już nie jcsl szkodliwa i nie będzie nam 
sprawiała nowych kłopolów. Nie mam racji? kapitan Susarma Lear 
zwróciła się do przerażonej Jacinlhe Siani.
Ta z entuzjazmem pokiwała główką na znak zgody.
Jeśli ci jest potrzebna, lo pilnuj jej dobrze Sernc 
wcisnął mi do ręki pistolet który znalazł przy jednym z trupów.
273
Rzuciłem okiem na las, z którego przybył Serne. Zgiełk powodowany 
przez robactwo jeszcze nic zamarł, a wręcz przeciwnie zdawał się 
powtórnie narastać. W tym momencie zdałem sobie sprawę, dlaczego 
tak jest. Kiedy ujrzałem co tam się dzieje, moje serce przestało 
przez moment bić.
Mcrde! - wyrwało mi się, ale powiedziałem to tak cicho, że nikt 
tego nic zrozumiał.
Z wyrazu twarzy osoby towarzyszące mi odczytały, że coś jest nie w 
porządku. Kapitan Lear chyżo odwróciła -się, aby zobaczyć, co mnie 
tak zaalarmowało.
Z dżungli gwałtownie wydobywały się kłęby dymu, wypełniając 
przestrzeń pomiędzy najwyżej rosnąc;; warstwą listowia a 
sklepieniem niebieskim. Już po chwili dym zaczął przesłaniać 
jaskrawy blask elektrycznego światła, sprowadzając do dżungli 
ciemności, być może po raz pierwszy od tysięcy lat.
U cholera. Mówiłam ci, żebyś zachował ostrożność skrytykowała 
swojego podwładnego pani kapitan.
Nie byłem w stanic podejść do skurczybyka na tyle blisko, aby 
posłużyć się drutem. Musiałem użyć miotacza płomieni skarżył się 
Sernc.
Miejmy nadzieję, że oni znają taką instytucję jak straż pożarna 
rzekłem.
Ale kapitan Gwiezdnej Gwardii nie miała zamiaru czekać na 
strażaków.
Tędy wskazała na wąską ścieżkę biegnącą samym skrajem płonącego 
ogrodu i rzuciła się do ucieczki.
274
Crucero i Serne nie wahali się ani chwili i poszli w ślady swojej 
przełożonej. Jacinthe Siani wciąż opierała się o mur i chociaż nie 
odrywała oczu od wydobywających się z zarośli kłębów dymu, 
wydawało się, że nie ma zamiaru porzucić miejsca pod ścianą.
— Rusz się! — chwyciłem ją za ramię, odciągnąłem od muru i 
pchnąłem w kierunku obranym przez gwardię.
Uciekaj! — rozkazałem.
W końcu Jacinthe Siani posłuchała mnie. Pobiegłem za nią, sadząc 
potężnymi susami. Dziewczyna nie miała wprawy w sprincie przy tej 
sile przyciągania i przewracała się co kawałek. Cierpliwie 
podnosiłem ją i dopingowałem do dalszego wysiłku, jednocześnie 
wpychając ją na ścieżkę biegnącą wzdłuż niezmiennie szarego muru. 
Parę razy wpadaliśmy na ścianę, ponieważ droga była bardzo wąska. 
Te kolizje nawet i mnie zdezorientowały. W ciągu trzech minut 
odległość dzieląca nas od pozostałych wynosiła już czterdzieści 
metrów.
Pożar rozprzestrzeniał się dosyć wolno, więc wkrótce dymy 
pozostały za nami. Jednak wciąż przychodził mi na myśl tajemniczy 
sposób, w jaki zawarło się za mną jedyne wyjście. Jeśli 
rozumowaliśmy słusznie, to znajdowaliśmy się w szczelnie 
odizolowanym cylindrze i nie mieliśmy powodów przypuszczać, że 
istoty, które nas do niego zwabiły, pozwolą nam teraz go opuścić. 
Przecież nie kiwnęli nawet palcem, kiedy my urządziliśmy sobie 
rzeź.
275
Dlaczego mieliby interweniować w tej chwili? Aby uratować zabójców 
od wypicia tego piwa, które sami sobie nawarzyli? Jedyną nadzieję 
pokładałem w tym, że zależeć im będzie chociaż na tej 
cieplarnianej egzotycznej roślinności. Może wiec zdecydują się na 
ugaszenie pożaru choćby tylko dla uratowania samego lasu.
Byłem tak pochłonięty przynaglaniem Jacinthe Siani do szybszego 
biegu po ścieżce, jak również trapiłem się pożarem, że nawet nie 
spostrzegłem, kiedy pani kapitan i jej wesoła kompania zaprzestali 
ucieczki. Musiałem gwałtownie wyhamować, bo nagle pojawiły się 
przede mną szerokie plecy Serne'a. Nawet moje duże doświadczenie w 
niskiej grawitacji nie wystarczyło dla pomyślnego rozwiązania tego 
problemu. Wprawdzie udało mi się uniknąć zderzenia, ale w 
rezultacie znowu wylądowałem jak długi w krzakach.
Kiedy wyczołgałem się z nich, czując siniaki i za-drapania na 
całym ciele, zobaczyłem, że Serne przyjął obronną pozycje, to 
znaczy lekko ugiął nogi w kolanach, a w jego dłoni błyskał 
pistolet. Crucero zdążył już zniknąć w gęstwinie puszczy. 
Spróbowałem podnieść się, ale kapitan Lear ścisnęła moje ramie, 
zmusiła do powtórnego przylgnięcia do ziemi i pociągnęła w cień 
szerokolistnego krzewu.
- O co chodzi? Czyżby znowu problemy z vormyrami?	- zapytałem 
starając się nie krzyczeć, a mimo to być słyszalnym w zgiełku 
czynionym przez owadzi ród. Właśnie zdałem sobie sprawę, że
276
nikt nigdy dokładnie nie sprecyzował, jak licznym gangiem 
dysponował Amara Guur w chwili, kiedy został wciągnięty w pułapkę, 
czy też ilu gangsterów zdołało ujść z życiem, aby w końcu zostać 
pochwyconym przez roboty.
Jednak tym razem nie chodziło o yormyrów. Chociaż pani kapitan nie 
odpowiedziała na moje pytania, byłem wystarczająco blisko, aby 
dojrzeć w jej oczach chciwe błyski. Pojąłem, że przed chwilą 
dostrzegła gdzieś Myrlina.
Pani Lear zwolniła uścisk, za to ja bez zwłoki pochwyciłem ją za 
r?kę, na co ona odpowiedziała pełnym wściekłości i zawziętości 
spojrzeniem. Podczas prób wyswobodzenia się warknęła w złości, 
odsłaniając przy tym zęby. Na jej buzi ukazał się grymas, którego 
jeszcze na ludzkiej twarzy nigdy nie dane mi było ujrzeć.
Nie rób tego. On jest absolutnie nieszkodliwy. Przysięgam na 
wszystko! —- wyrzuciłem z siebie.
Wciąż szamotała się ze mną, ale stłumiła przekleństwo wykwitające 
na jej ustach, kiedy w końcu dotarł do niej sens moich słów.
A co ty, do wszystkich diabłów, o tym wiesz? zażądała ode mnie 
wyjaśnień.
Zrozumiałem ją tylko dlatego, że pani kapitan przybliżyła 
maksymalnie swoją twarz do mojej i z pasją wysyczała kwestię.
Po tym jak nasze drogi rozeszły się, spotkałem go. Opowiedział mi 
o wszystkim. On naprawdę nie stanowi żadnego zagrożenia.
277
•— Przypuszczam, że to on tak twierdzi odparła.
Tak właśnie było, a ja mu uwierzyłem. Ale kiedy przyjrzałem się 
uważniej spoconej twarzy Susarmy Lear, jej poplątanym blond włosom 
i w końcu jej błękitnym oczom spoglądającym tak zimno, jak żadne 
inne, które dotychczas dane było mi widzieć, zrozumiałem, że nie 
było takiej siły ani na Ziemi, ani na Asgardzie, ani gdziekolwiek 
indziej we wszechświecie, która zmusiłaby ją do wzięcia moich słów 
serio.
Nie zabijaj go. Proszę, pozostaw go przy życiu błagałem.
Nie chciałem uwolnić jej ramienia. Musze przyznać, że nawet sam 
nie wiedziałem do końca, dlaczego tak mi na tym zależało. W końcu 
jego słowo stało przeciwko jej oświadczeniu... lub też przeciwko 
jej instynktowi. Co tak wpłynęło na mnie podczas tych kilku godzin 
spędzonych razem? Jaki sens miały moje próby uratowania mu życia?
Tak czy owak, naprawdę zależało mi na nim. Możliwe, że zwyczajnie 
osiągnąłem granicę tolerancji w bezczynnym przypatrywaniu się 
śmierci i zniszczeniu. A może miałem chandrę wywołaną odwiecznym 
dylematem wszystkożernych.
Kapitan Lear uniosła pistolet i wymierzyła w moją twarz.
Jeśli zaraz mnie nie puścisz, rozwalę ci łeb rzekła.
Pomyślałem, że skoro potrafiła podpalić cały
278
świat, to można się spodziewać po niej wszystkiego. Nie miałem 
żadnych wątpliwości, że mówiła serio. Jej szczególna paranoja nie 
miała granic i nie było żadnego sposobu na pohamowanie jej.
Puściłem jej ramię.
Jacinthe Siani wciąż przebywała na otwartej przestrzeni. 
Przykucnęła na ścieżce. Nikt jakoś nie pomyślał, aby usunąć ją 
stamtąd. Marnie wyglądała, doprowadzona przez upadki i kolizje do 
tak opłakanego stanu. Była rozczochrana, a jej nieznacznie tylko 
odmienna od ludzkiej twarz wyrażała jawne poddanie się panice. 
Wpatrywała się gdzieś poza zakręt ścieżki, i chociaż z mojego 
miejsca nie mogłem tego dostrzec, doskonale wiedziałem, na kim 
zatrzymała swój wzrok.
Susarma Lear zdążyła już odwrócić się i kompletnie o mnie 
zapomnieć.
Twierdzę, że w życiu każdego człowieka nadchodzi taki czas, kiedy 
bez powodu robi się coś całkiem idiotycznego.
Skoczyłem na równe nogi i wrzasnąłem, na ile tylko starczyło 
mi pary w piersiach: Spieprzaj stąd, ty durniu!
Teraz, kiedy wstałem, mogłem już go dostrzec. Stał pośrodku 
wyjątkowo obszernego ogołoconego z roślinności skrawka ziemi. 
Wytrzeszczonymi oczami spoglądał na Jacinthe Siani. Kiedy 
podniosłem się, zwrócił wzrok w moim kierunku, ale z jego 
zachowania nie wynikało, że dosłyszał moje ostrzeżenie. W dodatku 
zgiełk spłoszonego pożarem robact-
279
wa był tak przeraźliwy, że przypuszczalnie nic można hyło 
zrozumieć słów. Jego uwagę przyciągnęło jedynie moje pojawienie 
się. Gapił się na mnie jak na obłąkanego. Nie zauważyłem u niego 
żadnej broni, a jego eały ubiór stanowiła para majtek. Wydawał się 
być całkowicie bezbronny i stanowił łatwy jak wrota stodoły cel.
Niespodziewanie, miotając przekleństwa, wynurzyła się przede mną 
Susarma Lear. Bez chwili zwłoki wyrzuciła przed siebie rękę 
uzbrojoną w pistolet i wystrzeliła. Skwiercząc jak zimne ognie, 
trzy ogniste pociski przecięły powietrze i jeden po drugim trafiły 
androida prosto w pierś.
Myrlin padł na plecy i jak gdyby momentalnie stracił na objętości, 
ponieważ gorące gazy wdarły się do wnętrza jego piersi, spaliły 
serce i płuca.
Z ust kapitan Gwiezdnej Gwardii wydarł się potężny okrzyk triumfu, 
a potem nieboskłon także oszalał.
Wszystkie, bez wyjątku, jaskrawo płonące żarówki zaczęły migotać i 
błyskać. Już po raz drugi doznałem tego koszmarnego uczucia, jakby 
ktoś wlewał mi kwas do mózgu. Sięgnąłem rękami do twarzy, próbując 
osłonić oczy przed uderzeniem promieni z paralizatora umysłu, ale 
było za późno.
Zanim pogrążyłem się w nieświadomości, zdołałem jeszcze dojrzeć 
spoczywające na kawałku nagiej gleby zwłoki Myrlina z 
rozpostartymi ramionami.
Wokół coś lśniło i migotało na podobieństwo zniekształconego 
obrazu na ekranie monitora maja-
280
cego lada chwila zgasnąć. W chwilę później i ja się wyłączyłem.
Kiedy tym razem doszedłem do siebie, mojego samopoczucia z 
pewnością nie można było nazwać dobrym. Męczyły mnie mdłości, 
kręciło mi się w głowie, a w jamie ustnej miałem okropny 
metaliczny smak. Zdawało mi się, że mam sklejone powieki, a 
mięśnie nóg bardzo bolały.
Pomimo stanu w jakim się znajdowałem, udało mi się usiąść, a po 
chwili otworzyłem oczy, mrugając dla wyostrzenia postrzeganego 
obrazu.
Znajdowałem się w tym samym miejscu. Migotanie sztucznego 
nieboskłonu usiało. Panował natomiast zręcznie symulowany półmrok. 
Płonęło parę lamp, ale większość była wygaszona. Lasem zawładnęła 
cisza i spokój. Udało mi się pochwycić w nozdrza słabą i odległą 
woń dymu.
Susarma Lear leżała rozciągnięta na gigantycznych rozmiarów 
liściu, a jej głowa spoczywała na kielichu purpurowego kwiatu. Nie 
dawała żadnych oznak życia. Nawel nie drgnęła, kiedy pociągnąłem 
ja za rękaw.
Skierowałem wzrok na skrawek otwartej przestrzeni, gdzie powinny 
spoczywać zwłoki Myrlina. Ale ich tam nie było. Nie było lam już 
nawet lego skrawka otwarlej przestrzeni.
281
Nawet mnie to specjalnie nie zdziwiło. Chociaż wciąż byłem 
oszołomiony, jednak zdołałem przypomnieć sobie, że zanim urwał mi 
się film, zarejestrowałem obraz znikających szczątek doczesnych 
Myrlina. W tym momencie zrodziło się we mnie podejrzenie, że cały 
otaczający mnie obraz świata nie odpowiadał do końca 
rzeczywistości.
Próbowałem ustalić, w jakim stanie znajdowała się Jacinthe Siani. 
Reagowała podobnie jak pani kapitan, to znaczy, wcale. 
Spostrzegłem, że Serne także nie daje żadnych oznak życia, chociaż 
niewątpliwie nie przeniósł się jeszcze w zaświaty.
Aby pozbyć się okropnego smaku, parę razy porządnie odkaszlnąłem, 
a potem zwyczajnie oparłem się o mur z zamiarem nabrania siły 
emanującej z jego chłodnej twardej materii.
Z zarośli wynurzył się Myrlin. Jego przyodziewek, od czasu kiedy 
ujrzałem go padającego od ogniowych pocisków, nie uległ zmianie, 
ale nie dostrzegłem też najmniejszych śladów zranienia. Muszę 
dodać, że chociaż teraz jego cera wydała mi się bardziej szara, 
był chyba w o wiele lepszej kondycji od mojej.
Po raz pierwszy dane mi było przyjrzeć się dokładnie jego twarzy. 
Tych rysów z pewnością nie można było nazwać surowymi. Pyzatą 
twarz pokrywała delikatna skóra. Sprawiał wrażenie wyrośniętego do 
kolosalnych rozmiarów niemowlaka.
Co nowego, panie Rousseau? odezwał się uprzejmie.
Teraz już rozumiem, po co był ten cały cyrk
282
z lwem. Wtedy wcale nie chodziło o wypróbowanie mnie, ale 
chcieliście się po prostu przekonać, ile jest warta wasza iluzja — 
oświadczyłem zirytowany.
— Wiesz, oni nic byli do końca pewni, czy to wypali. To jest 
całkiem nowa sztuczka wypracowana specjalnie na tę okazję. Trochę 
mnie zmartwiłeś, bo wyglądało na to, że pojąłeś w czym rzecz, ale 
ostatecznie trik sprawdził się. Jestem przekonany, że przynajmniej 
na pani kapitan wywarł przekonujące wrażenie. Jest teraz w stu 
procentach pewna, że ostatecznie rozprawiła się ze mną. Mam 
nadzieję, że poprawił jej się przez to humor. Przecież żyła już od 
dłuższego czasu w ciągłym stresie.
Ale cała reszta to zimne trupy.
Tak, rzeczywiście. Amara Guur i jego obstawa zginęli naprawdę 
powiedział spokojnie android — a kapitan Lear wie, że oni nie żyją 
i to utwierdzi ja w przekonaniu o mojej śmierci, jeśli jeszcze 
miałaby wątpliwości. Nie mam też żadnych wyrzutów sumienia 
wywołanych moją biernością. To właśnie oni torturowali i 
spowodowali zgon Saula Lyndracha. Mnie także mieliby na sumieniu, 
gdyby dawki środków uspokajających, które wpompowali do mojego 
organizmu, nic były aż tak efektywne, jak tego oczekiwali. Bycie 
olbrzymem czasem ma leż swoje zalety.
A więc to ty zorganizowałeś wszystko?
Właściwie tak. Trochę byłem ograniczony w moich posunięciach, ale 
oni wyrażali zgodę na większość moich propozycji.
Co 7.i\ oni?
Istoty wiodące tutaj swój żywot. Oni chyba są trochę stremowani, 
ho mówiąc szczerze, żadnego z nich nie dane mi było jeszcze 
widzieć. Ale musze przyznać, że ich technologia stoi na wyjątkowo 
wysokim poziomie.
Potrząsnąłem głową w nadziei przywrócenia tego znakomitego 
samopoczucia, które mnie nawiedziło po przebudzeniu przed zaledwie 
paroma godzinami. Jednak cholernie dużo wydarzyło się od tego 
czasu.
A czy pożar przesiał nam zagrażać? -- zapytałem, celowo poruszając 
problem o marginalnym znaczeniu. Wciąż nie czułem się na siłach, 
aby pytać o sprawy najważniejszye.
Tak jest. Nawet nie wyrządził zbyt wielkich szkód, a te które 
powstały, są do naprawienia.
No to spadł mi kamień z serca być może mój sarkazm był nie na 
miejscu, ale doszedłem do wniosku, że mogę dać sobie 
rozgrzeszenie.
Nastąpiła krótka przerwa w naszej dyskusji. Myr-lin spojrzał na 
leżącą twarzą ku ziemi kapitan Lear.
Nie jestem pewny, czy oni rzeczywiście mi wierzyli oświadczył 
Myrlin.
A to dlaczego? zaciekawiłem się.
Nie mieściło im się w głowach, że którykolwiek z was zdobędzie się 
na zabójstwo. Po prostu nie byli w stanie wyobrazić sobie, że 
kiedy tylko przyjdziecie do siebie, znajdując się w tej dziwacznej 
sytuacji, to z miejsca zaczniecie knuć, jak wzajemnie się po-
wyrzynać.
284
Niektórzy rzeczywiście nie maja za grosz wyobraźni zauważyłem.
Wiesz, oni są raczej powściągliwi w tych sprawach. Podejrzewam, że 
z przenoszeniem się na tamten świat też specjalnie się nie 
spieszą. Odniosłem wrażenie, że sprawują pełną kontrolę zarówno 
nad swoim środowiskiem, jak również nad własnym żywotem.
Bóg z nimi. Ale jak właściwie doszło do tego, że z wszystkich osób 
kręcących się po okolicy akurat ty awansowałeś na stanowisko 
sekundanta?
Ach, wiesz, ubiłem z nimi pewien interes.
Tego zdążyłem się już domyślić. Ale dlaczego akurat z tobą 
zapragnęli wchodzić w układy? Przecież równie dobrze mogli dojść 
do porozumienia z panią kapitan lub z Amarą Guurem. Dlaczego nie 
spróbowali szczęścia ze mną?
Prawdopodobnie zadecydował fakt, że sfery naszych zainteresowań 
wzajemnie się pokrywają. Chodzi o to, że ja potrzebuję domu... 
ustatkowanego życia... a przede wszystkim miejsca, w którym 
czułbym się swojsko. Tak więc z największą ochotą oddałem swoje 
umiejętności na ich usługi, aby dopomóc im znaleźć wyjście.
Znaleźć wyjście z czego? Zapomniałeś, że ich świat i życie są 
nieprzerwanie kontrolowane?
Oni potrzebują czasu do namysłu, mister Rous-seau. Czas, w którym 
zadecydują o przyszłych losach wszechświata.
O przyszłych losach wszechświata?	po-
2X5
czułem niespodziewanie, że tracę zdolność filozoficznego 
spojrzenia na całą sprawę, która coraz bardziej wkraczała na 
obszary zarezerwowane dla surrealizmu.
— Bo widzisz, oni nie mieli nawet pojęcia o istnieniu wszechświata 
— wyjaśnił Myrlin. — Według ich kosmologii poza piętrzącymi się w 
nieskończoność poziomami Asgarda nic więcej nie istnieje. A teraz 
są zmuszeni zaakceptować ideę powierzchni, tudzież przestrzeni 
kosmicznej o niesprecyzowanych granicach. Muszą także ocenić 
znaczenie tej wiedzy w kategoriach określających ich pochodzenie, 
ich miejsce i znaczenie we wszechświecie, i na koniec wyjaśnić 
czynniki wpływające na ten stan rzeczy.
— A więc to nie oni zbudowali Asgard i nie znają nawet jego 
przeznaczenia?
Zgadza się. Asgard nie jest ich dziełem. Ich wiedza ogranicza się 
do podstawowych wiadomości o kilkuset piętrach, ale jeśli chodzi o 
Centrum, to w tej kwestii nie są mądrzejsi od ciebie. Nic nie 
wskazuje, aby wykazywali aktywność badawczą, ale wykorzystują 
prawdopodobnie w tych sprawach roboty. Trzeba jednak wyraźnie 
stwierdzić, że nigdy nie przebyli szybu Saula. O warunkach 
panujących na poziomie trzecim nic nie było im wiadomo. 
Uświadomiłem ich w tej sprawie, a także poinformowałem o poziomach 
w strefie zimna... o galaktycznej wspólnocie... O Tetrach i 
vormyrach, i, oczywiście, o wojnie toczącej się pomiędzy Ziemią i 
Salamandrą. Odniosłem wrażenie, że te nowiny lekko ich zanie-
2K6
pokoiły. Podejrzewam, że oni sami nie przejawiają nadmiernej 
agresywności, dlatego też uważają wy-darzenia, które rozegrały się 
na ich oczach za przerażające.
Mnie też się wydawało, że to co ostatnio przeżyłem, było 
przerażające, ale nawet przez myśl mi nie przeszło, aby zaprzątać 
sobie tym głowę.
Wiec nosisz się z zamiarem osiedlenia się w tym świecie, aby 
wykładać temu ludowi o wszechświecie
- rzekłem i uśmiechnąłem się gorzko, ponieważ na swój sposób 
zakrawało to na ironię. Przecież android przyszedł na świat 
całkiem niedawno, a cała jego wiedza zarówno o świecie galaktyk, 
jak i o ludzkości, została niejako wpompowana w jego mózg przez 
maszynę. Jeśli się nad tym dobrze zastanowić, to on właściwie nie 
był istota realną. Hyc może z tej przyczyny tak bardzo przypadł do 
gustu tajemniczym mieszkańcom podziemnego świata.
Właściwie dlaczego dopuściłeś do (ej krwawej łaźni? zaciekawiłem 
się. Przecież mogłeś po prostu nakłonić swoich nowych przyjaciół 
do umieszczenia Guura i jego zbirów w hihernatorach. A w ogóle, 
musieli zrobić nam niezłe pranie mózgów, w czasie kiedy więzili 
nas przez okrągłych dwanaście dni. Nawet budzenie nic było do tego 
konieczne. Mogli użyć nas jako źródła informacji o całym 
wszechświecie, a po zakończeniu badań pozbyć się
razem z innymi odpadkami, jeśli (aka byłaby ich wola.
Pomyślałem sobie, że mimo wszystko pragniesz
2H7
powrotu do pieleszy domowych, mister Rousscau. Chciałem jedynie 
oddać ci przysługę. Chociaż to może wydać się perwersyjne, w 
stosunkach z panią kapitan Lear kierowałem się podobnymi 
intencjami. Nie zaprzeczysz chyba, mam nadzieję, kiedy oświadczę, 
że tak naprawdę to nic przeciwko niej nie mam. Ona już taka jest i 
nic można na to nic poradzić.
Ale przecież to z twojego powodu dostałem się w łapy Amary Guura — 
zwróciłem mu uwagę. — Ten drań w każdej chwili mógł mnie zabić.
W odpowiedzi na moje pretensje Myrlin podniósł pistolet, który 
wręczył mi Serne, abym mógł zagrozić nim Jacinthe Siani. 
Domyśliłem się, że wcześniej ta broń znajdowała się w rękach 
Guura. Android skierował pistolet do góry i pociągnął za spust, 
ale strzał nie padł.
— Może broń ma opróżniony magazynek — zawyrokowałem.
Ma pełny. Po prostu ta broń nie jest zdolna do oddania strzału.
Dziwne, ale poczułem głębokie rozczarowanie. Jeszcze przed chwilą 
zdawało mi się, że dokonałem jedynego heroicznego czynu w całym 
moim życiu. Odstawiłem niezły numer, rozprawiając się ostatecznie 
i nieodwołalnie z jednym z najbardziej zepsutych i podstępnych 
drani w poznanym kosmosie. I oto, jak grom z jasnego nieba spada 
na mnie wiadomość, że jego pistolet właściwie nie był groźniejszy 
od dziecięcej zabawki. Stary dureń nic miał nawet cienia szansy. 
Wszystkie moje heroiczne dokonania wydały mi się nagle śmieszne i 
niemądre.
288
Ale pistolet, który uśmiercił Khulekhana był całkiem sprawny 
powiedziałem zimno.
To był wypadek przy pracy. Jak Guur zdążył nadmienić, do tej 
idiotycznej pomyłki doszło z winy Haleba. Ostatecznie jednak 
Khalekhan był zawodowym żołnierzem. Nie mam nic przeciwko niemu, 
ale nie zamierzam też rozdzierać szat z jego powodu. To była tylko 
część ceny koniecznej do zapłacenia, jeśli ktokolwiek z was miał w 
przyszłości ujrzeć powierzchnię Asgarda. Mówiąc szczerze, 
Rousseau, ty jesteś jedyną osobą, do której mam trochę zaufania, a 
i to nawet nie do końca. Ta krwawa łaźnia to nie był wyłącznie mój 
pomysł. Chodzi o to, że moi aktualni gospodarze nie byli zupełnie 
przekonani, i to pomimo całego zasobu wiadomości, które uzyskali z 
twojego umysłu, jakimi istotami w gruncie rzeczy jesteśmy. Teraz 
cokolwiek na ten temat już wiedzą. Nie da się jednak zaprzeczyć, 
że walnie przyczyniłem się do zorganizowania tego całego 
przedstawienia, jak również wyraziłem, bez większych zastrzeżeń, 
zgodę na przewidywaną śmierć istot zamieszanych w tę sprawę.
Oczywiście, sam także musiałem się wykazać konkretnym świństwem i 
dlatego zgodziłem się dostarczyć Guurowi niesprawną broń. Sądzę, 
że rzeczywiście nie jestem lepszy od was wszystkich. Jestem 
zwyczajnie całkiem niezłą imitacją istoty ludzkiej. Chyba zgodzisz 
się ze mną?
Powiedziałbym nawet, że aż za dobrą imitacją.
Dlaczego właściwie pozwolili mi odejść, jeśli
289
są aż tak bardzo zaniepokojeni, jak twierdzisz? 
dopytywałem się. — Dlaczego nie przeszkodzili ci w wyjaśnieniu mi 
tego wszystkiego?
Widzisz, im aż tak bardzo nie zależy na zatrzymaniu twojej 
skromnej osoby w tym podziemnym świecie. Są pewni, że sekret 
położenia szybu zostanie zachowany, pod warunkiem, że pozostawisz-
na miejscu dziennik znajdujący się aktualnie na powierzchni. W 
takim wypadku nie widzą żadnych przeszkód, które uniemożliwiłyby 
twoje uwolnienie. Muszę nadmienić, że oczywiście w przyszłości już 
nigdy nie będziesz miał możliwości powrotu do tego świata. 
Nieznani mieszkańcy zamierzają raz na za-ws.ce rozwiązać ten 
problem i zapieczętować przejścia. Uważają, że Tctrowie mogą 
dowolnie hasać po poziomach sięgających aż do szybu Saula, ale 
jeśli mają coś w tej sprawie do powiedzenia, to ta studnia będzie 
stanowiła dolną granicę. Co najmniej do czasu, w którym osiągną 
zdecydowanie głębszą wiedzę o technologiach używanych przez 
tubylców. Jeśli zastanowić się nad celem skromnej dyskusji, 
uważam, że jest to rodzaj samozaspokojenia. Wypływa z niej także 
pewien pożytek. Powinieneś wiedzieć, że nic umarłem. Byłeś jedyną 
osobą, która mogła to odkryć. Po spotkaniu z lwem miałem pewność, 
że odgadniesz prawdziwy przebieg wydarzeń. Chyba nigdy byś nie 
przekonał pani kapitan, nawet gdybyś bardzo się starał, jak łatwo 
dala się zwieść własnym zmysłom. Przecież tak pragnęła mojej 
śmierci. Pewnie wcale nie spróbujesz dowieść prawdy. Raczej po-
290
zwolisz jej wierzyć w to, co zobaczyła. Stałeś się moim 
sojusznikiem. Chcę, abyś na zawsze pozostał po mojej stronie. 
Jesteś po mojej stronie, prawda, panie Rousseau?
Znużony spojrzałem na niego.
Możesz nazywać mnie Mikę powiedziałem z lekką ironią w głosie.
—• Tak myślałem — stwierdził. Zapewne chcesz powrócić na 
powierzchnię, prawda? Aby zebrać oklaski? Aby nazwano cię 
człowiekiem, który odkrył więcej niż sto poziomów?
Zawahałem się przez moment, ale zaraz potakująco kiwnąłem głową.
Tak, masz rację, tego chcę — rzekłem.
— Spodziewałem się. Przykro mi.
—- Przykro?
Przykro, że nie zostajesz. Mogę zaofiarować ci więcej, niż byś się 
spodziewał.
Co, na przykład?
Nieśmiertelność... i tym podobne. Jak już wspomniałem, nie 
spotkałem się jeszcze z moimi gospodarzami twarzą w twarz, ale 
myślę, że są oni bardzo mądrzy. Naprawdę, bardzo mądrzy.
Nie miałem wiele do powiedzenia na ten temat, więc milczałem.
Nagle naszła mnie pewna myśl, chociaż nie wypowiedziałem jej na 
głos. Ci ludzie nie wiedzieli, co znajdowało się w Centrum, nie 
mieli większego pojęcia o tym, kto zbudował Asgard niż ja, ale 
prawdopodobnie, gdyby chcieli, mogliby się dowie-
291
dzieć. Drżeli na myśl o Tetrach zagarniających ich wiedzę. 
Tymczasem oni okazali się lepsi, bo oni odkryli wszechświat., 
rozbudzili swą ciekawość. Kończyłem już swój;; podróż do Centrum, 
ale Myrlin dopiero j;; zaczynał. Miał wszelkie podstawy, aby się 
tam dostać, obojętnie: nieśmiertelny czy nic.
Zastanawiałem się nad zmianą decyzji. Czy mogę przepuścić okazję, 
jaką oferowali mi strachliwi, lecz legendarnie mądrzy gospodarze. 
Wprawdzie nie zadali sobie trudu, by spytać mnie o zdanie, nie 
rozmawiali nawet ze mną. Dokładnie zbadali mój sparaliżowany umysł 
podczas tych dwunastu dni, kiedy leżałem na ich stole 
prosektoryjnym. Cokolwiek znaleźli, nie uważali za stosowne 
porozmawiać ze mną. Z pewnością byli bardzo ostrożni w dobieraniu 
przyjaciół. Możliwe, że byli największymi pod słońcem snobami.
Dlaczego na wyższych poziomach sprawy mają się tak źle? zapytałem 
zniecierpliwiony, ho cała przygoda dobiega końca, a ja nie zadałem 
kilku ważnych pytań. Dokąd ewakuowano najwyższy poziom? Dlaczego 
tym ludziom na dole pozwolono zdziczeć, dlaczego ulegli 
degeneracji?
Nie wiem odpowiedział. Naprawdę, nie wiem.
Czy Asgard pochodzi z Czarnej (ialaktyki. czy jest fortecą, czy 
Arką, czym, do diabła?
Nie wiem upierał się. Nie potracę odpowiedzieć na te pytania. 
Nawet ludzie stad jeszcze ich sobie nie zadali.
292
Ty możesz znaleźć rozwiązania nurtujących mnie problemów, 
pomyślałem, ja nie. Czuje się jak Adam wygnany z Raju. Co, do 
diabła, zrobiłem źle? Jaki grzech splamił moje sumienie. Nawet nic 
dano mi szansy, abym przedstawił swoje zasługi. Jedyną osobą 
oszczędzoną przez okrutne przeznaczenie był android. Wygląda na 
to, że on jeden jest czysty, nie naznaczony grzechem... narodzin 
ani śmierci.
Stało się tak za sprawą przypadku i nie było to w porządku, wcale. 
Ale już od dzieciństwa, dorastając, utwierdzamy się w przekonaniu, 
że świat, w którym żyjemy, nie jest doskonały.
— Rzeczywiście? — spytałem wyczuwając rosnącą między nami 
niewidoczną ścianę. Czy to już wszystko?
Tak odpowiedział ze smutkiem. Na razie. Wszyscy obudzicie się na 
poziomie trzecim, ubrani w skafandry zabezpieczające przed mrozem. 
Będziecie zaopatrzeni w zapasy wystarczające na dotarcie do samej 
powierzchni. Pani kapitan pozostanie w przekonaniu, że sumiennie 
wypełniła misję, ty będziesz mógł sprzedać wiedzę, którą 
posiadłeś. Powodzenia, Mikę.
Tego samego życzę tobie	powiedziałem z takim wdziękiem, na 
jaki tylko było mnie stać. I...
Już zaczął się oddalać, ale odwrócił się i spojrzał na mnie z 
góry. Wyglądał niczym półbóg. Tak? zachęcił. Dziękuję za tę 
rozmowę. Ja też zapewnił mnie. Ja też.
293
Sposób w jaki mówił, dał mi pewność, że nie ma na myśli au revoir, 
lecz żegnaj. Spodziewałem się, że nigdy więcej go nie spotkam. 
Wyglądało na to, iż na zawsze żegnam się ze wszystkimi moimi 
marzeniami.
Tak... prawie wszystkimi. Ciągle miałem tajemnicę do sprzedania.
Na temat drogi powrotnej na powierzchnię mam niewiele do 
powiedzenia. Na szczęście podróż nie obfitowała w burzliwe 
wydarzenia.
Pani kapitan i gwardziści, którzy przeżyli, byli całkiem obojętni 
na dopiero co mające miejsce zdarzenia. Rozumieli, że zostali 
ujęci przez obcą inteligencję, byli przedmiotem jakiejś gry, potem 
ich uwolniono. Dziwne, ale zupełnie nie czuli się urażeni takim 
traktowaniem.
Prawdopodobnie ich serca przepełniała duma z powodu zabicia 
biednego Myrlina. To uczucie górowało nad wszystkimi innymi, 
przesłaniało nawet urazę. Z pewnością kapitan Gwiezdnej Gwardii w 
końcu pozbyła się strachu i była wdzięczna za przywrócenie jej 
wolności. Zaczęła mnie nawet traktować jak dobrego znajomego, nie 
wspomniała już o tchórzostwie i dezercji. Ze szczęścia była 
skłonna podrzeć moją kartę powołania, zwłaszcza po oświadczeniu 
Jacinthe Siani przed tetrańskim sądem, kiedy
294
zostałem oczyszczony z zarzutów w sprawie morderstwa Sleatha.
Nie trzeba dodawać, że powróciłem do Skychain City dużo 
popularniejszy niż przed jego opuszczeniem. Byłem człowiekiem z 
notesem, człowiekiem nogącym naprowadzić Zarząd Koordynacji Badań 
na szyb.
Inni, którzy powrócili ze mną, także byli popularni, ale nie 
posiadali notatek wskazujących drogę do miejsca X.
Pani kapitan nie była tym oczywiście zainteresowana, za to wiele 
razy widziałem Serne'a zgrzytającego zębami, gdy zdał sobie 
sprawę, że przegapił okazję zdobycia łatwego łupu. Jacinthe Siani 
była mocno rozdrażniona. Nie wiedziała nawet, jak wymigać się od 
obowiązków nałożonych na nią jako karę za współudział w wielu 
przestępstwach. Rozważałem jej wykupienie, ale tylko przez chwilę. 
Nawet patrząc głęboko w moje litościwe serce, nie mogłem znaleźć 
ani odrobiny sympatii do tej kobiety. Myślę, że ze służby wykupili 
ją inni Kythnajczycy, lecz nie chcę wiedzieć, w jaki sposób ona im 
się odwdzięczy.
Gdy gwardziści przygotowywali się do przetransportowania 
międzygwiezdnego niszczyciela w domowe pielesze, by tam mogli 
kolekcjonować medale za zasługi, ja poszedłem na spotkanie z moim 
starym przyjacielem Aleksandrem Sovorovem, chcąc ustalić warunki 
handlu z ZKB.
Opowiedziałem mu większość przygód. Niektóre
295
z nich potraktowałem dość oględnie, ale naprawdę barwnie opisałem 
krótki kontakt z obcą cywilizacją we wnętrzu planety. Me mściwe 
serce radowało się, gdy widziałem Alexa zwijającego się z 
zazdrości.
Kiedy kończyłem, gapił się na mnie, jakbym był wstrętnie 
cuchnącym, włochatym stawonogiem.
- Nawiązałeś kontakt z rozwiniętą cywilizacją tysiące poziomów 
niżej? powtórzył upewniając się, że dobrze usłyszał.
Owszem powiedziałem. To musiało być w połowie drogi do Centrum.
I kiedy uwolnili was, twoi przyjaciele z Gwiezdnej Gwardii i 
gangsterzy Amary Guura wpadli w szał zabijania. Ciebie 
przetransportowano na poziom trzeci? Niektórzy zaś na zawsze 
pozostali w głębiach?
—- Mniej więcej tak właśnie było potwierdziłem. Uważali nas chyba 
za barbarzyńców. Zastanawiam się. Może mają rację?
Jęknął. Zawsze miał skłonności do zgrywania się. Czy masz 
pojęcie, co uczyniłeś? - zapytał. W jego oczach wyraźnie 
malował się ból.
Gdyby ZKB nie odmówił mi pomocy dowodziłem nic takiego by się nie 
zdarzyło. Przy okazji, to wszystko twoja wina.
Jeśli ZKB nie uczyniłby tego, co jej zasugerowałem odpowiedział 
ludzie, jak ty, nigdy nic zostaliby dopuszczeni do penetracji 
poziomów As-garda.
Gdyby uczynili to przerwałem mu Saul
296
Lyndrach nigdy nie odkryłby szybu. Supernaukowcy w głębiach ciągle 
nie mieliby pojęcia o istnieniu wszechświata, płaszcząc tyłki 
przez kilka następnych milionów lat. A ty nie siedziałbyś tutaj, 
kupując tajemnicę drogi do setek nowych poziomów, ciepłych 
poziomów, gdzie rozwija się życie i gdzie istnieje technologia 
mogąca zaabsorbować cię na kilka wieków.
Ty głupcze, samolubny bękarcie wycedził przez zęby. Zaprzepaściłeś 
wszystko, co stworzył ZKB. Na zawsze zaprzepaściłeś szansę rodzaju 
ludzkiego. Jak teraz będziemy mogli pokazywać się wśród 
galaktycznej społeczności z podniesionymi głowami? Wy, jako 
przedstawiciele wszechświata, pokazaliście tamtym istotom garstkę 
wrzeszczących barbarzyńców. Nie mogłeś wziąć ze sobą na dół tylko 
Gwiezdnej Gwardii, co? Nie, nic mogłeś! Musiałeś zabrać Yormyrów i 
Spirellyjczyków, aby ukazać galaklyków w jak najgorszym świetle, 
aby pokazać, co najgorszego mogą zrobić.
— Właściwie nie prosiłem Amary Guura, aby szedł za mną dowodziłem. 
Przybył na własną rękę. Gdybym wiedział, że w obcasie noszę 
nadajnik, zniszczyłbym buty. Poza tym zapominasz o celu wyprawy, o 
pościgu za androidem. Jak myślisz, kto ponosi odpowiedzialność za 
jego pojawienie się tutaj? Saul Lyndrach odpowiedział 
nieustraszenie.
Potrząsnąłem głową.
Podniosłem z jego biurka kartkę i wskazałem na nagłówek. Obok 
napisu w języku parole, który
297
z mozołem odczytałem jako Zarząd Koordynacji Badań, widniał 
znak.
— Co to jest, Alex? — zapytałem.
Przez chwilę patrzył na mnie zirytowany i zniecierpliwiony, w 
końcu zdał sobie sprawę, że pytam poważnie.
— To piktogram w jednym z tetrańskich języków — odrzekł. — Jest to 
symbol naszej organizacji, jak wiesz. Więc o co ci chodzi?
— Ten znak pojawia się na wszystkich twoich dokumentach, niczym 
znak firmowy.
— Tak, więc co?
— Jest to symbol, który nakreślił w powietrzu Myrlin, opowiadając 
mi o kupnie przez Salaman-dryjczyków techniki z Asgarda, techniki, 
której użyli przy jego konstruowaniu. Tetrowie i mieszkańcy 
wyższych poziomów są zwolennikami biotechnologii, pamiętasz? Zdaje 
się, że Tetrowie odkryli tutaj troszeczkę więcej, niż przekazali 
wam. Sprzedali swą wiedzę podobnie myślącym barbarzyńcom, aby 
użyli jej w tej okropnej wojnie, tak głośno krytykowanej. Gdyby 
wszystko poszło zgodnie z planem, Zarząd Koordynacji Badań stałby 
się odpowiedzialny za wymarcie rodzaju ludzkiego. Kogo nazwałeś 
głupcem i samolubem? Kto jest barbarzyńcą, Alex?
— Kłamiesz — rzekł z nadzieją w głosie. Ale za dobrze mnie znał, 
żeby tak sądzić naprawdę. Potrząsnąłem głową.
— Nie wiedziałem — powiedział asekurując się.
— Tak — odparłem. — Teraz już wiesz.
Myślał przez chwilę.
— To nie ma nic wspólnego z krytyką twoich czynów. Poczekam, aż 
wszystko wyjaśnisz, wtedy może uwierzę. To co się stało na 
niższych poziomach, jest katastrofą... dla społeczności Galaktyki. 
I nie przypuszczam, aby Tetrowie wiedzieli o tym drobnym handlu 
techniką, a jeśli wiedzieli, na pewno nie brali pod uwagę 
możliwości wykorzystania jej w wojnie. W ZKB znajdziesz mnóstwo 
warchołów i pewnie jeden z nich dopuścił się zbrodni.
— Tak, to mógł być jeden z nich. Wszechświat jest pełen 
barbarzyńców, Alex. I nic mnie nie przekona, że ci ludzie z 
wnętrza Asgarda, z którymi uwikłaliśmy się w kłopoty, są aniołami. 
Są mądrzy... ale czy mili? Może dobrze, że zapieczętowali jedyne 
przejście do nich, szyb. Bo jeśli zaczęliby zastanawiać się, co 
począć ze wszechświatem... i doszliby do wniosku, że ich 
powinnością jest sterylizacja przeklętego kosmosu?
— To absurdalne — oświadczył więcej niż przekonany.
— Może — zgodziłem się. — Ale wszystko to jest w pewnej mierze 
hipotezą, prawda? Nie chwalmy dnia przed zachodem słońca, nie 
wiemy, co jeszcze może się zdarzyć! Dlaczego nie zaczniemy 
rozmawiać o bardziej interesujących rzeczach, na przykład o 
pieniądzach. Jaką cenę proponuje ZKB za mapę-skarb?
Spojrzał lekko zaskoczony.
—— Po tym co powiedziałeś o konszachtach ZKB z 
Salamandryjczyka..ii, ciągle chcesz nam sprzedać wiadomość o 
lokalizacji szybu Lyndracha?
298
299
To nieuczciwa transakcja — powiedziałem — ale jedyna możliwa w 
mieście.
Myślisz, że powinienem zrezygnować?
Do diabła, nie. W końcu potrzebujemy tutaj
człowieka, by informował nas w razie podobnych
zajść. Mógłbym nawet zająć się tym wraz z tobą, ale
nie lubię zorganizowanej pracy. Jestem samotnikiem.
Nie potrzebował dalszej zachęty. Zaczęliśmy rozmawiać o 
pieniądzach. Moje rewelacje z pewnością za bardzo nim nie 
wstrząsnęły, bo ze wszystkich sił starał się obniżyć ich wartość. 
Zajęło nam dużo czasu, zanim jego oferta nic odbiegała zbytnio od 
moich marzeń skąpca.
W końcu przeprowadziliśmy transakcję, obaj usatysfakcjonowani.
Nim statek Gwiezdnej Gwardii opuścił orbitę i pogrążył się w norze 
kompresyjnej, zadzwoniła do mnie pani kapitan, mój eks-dowódca. 
Jej wizerunek na ekranie był rozmazany, ale wyglądała na 
szczęśliwą.
— Mógłbyś być wspaniałym gwardzistą powiedziała. 
Świetnie zająłeś się Amarą Guurem. Później zorientowałem się, że 
jego broń była zablokowana.
— Kiedy? spytała.
— Wypróbowałem ją odparłem wymijająco.
— Jednak nie wiedziałeś o tym, gdy się z nim starłeś, prawda?
Przyznałem jej rację. Uśmiechnęła się diabelsko, myśląc, że zna 
mnie lepiej niż ja sam. Ale myliła się.
— Nie jestem bohaterem sprostowałem.
300
Załatwiłem Amarę Guura, bo przypuszczałem, że mnie 
zastrzelisz, jeśli tego nie uczynię.
Może masz rację powiedziała. Jestem prawdziwą bohaterką, strzelam, 
kiedy muszę. Mogłeś nas ustrzec przed wieloma kłopotami, wiesz, 
gdybyś tylko zaopiekował się androidem, kiedy prosiła cię o to 
Kontrola Imigracyjna. Odrobina poczucia społecznej 
odpowiedzialności i zatrzymałbyś go dla nas w Skychain City.
Coś w jej sposobie mówienia uświadomiło mi, że Susarma Lear nie 
jest, po tym wszystkim, miłą osobą. Przypuszczani, iż prawdziwi 
bohaterowie nigdy nic są sympatyczni.
— Tysiące ludzi oddałoby wszystkie swoje dobra za zobaczenie tego, 
co my ujrzeliśmy... chcieliby pójść tam, gdzie byliśmy i ty, i ja 
rzekłem. Dla ciebie nic ma to znaczenia, prawda? Nic obchodzi cię 
tajemnica i nigdy naprawdę nie zastanawiałaś się, co kryje się w 
środku planely. Masz ciasny umysł, pani kapitan.
Miałam wystarczająco dużo okazji, aby cię
załatwić. Jesteś moim dłużnikiem zwróciła się do
mnie. Może kiedyś powrócę i upomnę się o swoje.
Nie wydaje mi się, abym jej cokolwiek zawdzięczał.
Wybacz powiedziałem jeśli nie spełnię twoich życzeń. Nie chodzi o 
to, że nie uznaję damskiego dowództwa, zrozum. Wolę wieść życie 
samotnika, być panem samego siebie.
Chyba nie jest w porządku człowiek, który resztę życia chce 
spędzić na wygrzebywaniu zlodo-
301
waciałych pozostałości po zaginionych światach — odezwała się. — 
To dowodzi braku pasji, namiętności. Spróbuj być bohaterem, 
Rousseau. Po prostu spróbuj.
Matczyne porady nie są jej mocną stroną. W ogóle mnie nie 
poruszyła.
— Żegnaj — powiedziałem.
— Au revoir — odparła.
Połączenie zostało przerwane, a ja cicho powtórzyłem: żegnaj. 
Miałem nadzieję, że na zawsze.
Teraz postanowiłem wczuć się w rolę bogacza.
Mogło być lepiej, dręczyły mnie zmartwienia. Były to osobiste 
kłopoty, prawdopodobnie niezbyt ważne, lecz nie mogłem się z nich 
otrząsnąć.
Wydarzenia, przez które ostatnio przeszedłem, pozostawiły na mnie 
trwałe piętno, ale zasiały też ziarno zwątpienia w moim umyśle. 
Niepewność dotyczyła odróżniania pozorów od rzeczywistości, prawdy 
od szachrajstwa. Myślałem o Myrlinie, umarłym, a za chwilę jeszcze 
żywym.
Starałem się wymyślić hipotetyczny przebieg zdarzeń, próbując 
dojść prawdy.
W pierwszym scenariuszu zakładałem, że Salaman-dryjczycy byli w 
stanie sfinalizować projekt bomby genetycznej, ale martwili się 
wykryciem spisku. Chyba wiedzieli, iż całkowite ukrycie sprawy nie 
było możliwe, tym bardziej że wplątali się w to ci z ZKB. Dlatego 
postanowili popełnić świadomy błąd, aby skierować ewentualne 
śledztwo na inne tory. Nie oznacza to wcale, że Myrlin był kłamcą. 
W końcu
302
wiedział tylko to, co mu wpakowali do mózgu. Zastanawiałem się, 
czy jedynym powodem stworzenia Myrlina była chęć przekonania 
Gwardii Gwiezdnej, że tylko zabijając Myrlina, zapobiegną 
zagładzie ludzkości.
Może wszystko to było farsą mającą odciągnąć uwagę od sedna? Może 
ludzkość ciągle znajduje się w opałach, zagrożona zemstą 
Salamandryjczyków w nieokreślonej przyszłości?
Drugi scenariusz, częściowo oparty na pierwszym, był mniej 
skomplikowany. Założyłem, że mieszkańcy podziemi potrafili 
kontrolować rzeczywistość w większym stopniu, niż się tego 
domyślali. Przyjmując, że zapamiętany przez panią kapitan przebieg 
wydarzeń jest fałszem, dlaczego moje wspomnienia mają być 
prawdziwe? Może całą tę wiedzę zaszczepiono mi w taki sam sposób, 
w jaki spreparowano ludzką przeszłość Myrlina. Nie powinienem być 
pewien niczego, co zdarzyło się po pierwszym odurzeniu 
paralizatorem umysłu. Wszystko mogło być iluzją. Czy Amara Guur 
naprawdę zginął? Czy Myrlin naprawdę żyje? Nie ma sposobu, aby się 
o tym przekonać. Może nigdy nie byłem w czeluściach Asgarda? Może 
nigdy nic byłem poniżej dna szybu Saula?
Skąd mam wiedzieć?
Nic umiałem złożyć tej układanki w całość. Instynkt kazał mi 
zaufać sposlrzeżcniom, które poczyniłem, wierzyć, że projekt 
Salamandryjczyków zawiódł, że Myrlin powiedział prawdę, ale 
widziałem
303
wielu martwych, których instynkt zawiódł. I jak mu zaufać?
Nie mogłem rozwiązać zagadki i nie umiałem przestać o niej myśleć.
Ostatnie zdanie z jednej z moich ulubionych książek nakazuje nie 
marnotrawić czasu na dumanie nad pytaniami bez odpowiedzi. zfaut 
cultiver notre jardin, mówi Yoltaire, jeden z najmądrzejszych 
ludzi, którzy kiedykolwiek żyli. Musimy dbać o własny ogródek. 
Musimy jak najlepiej wykonywać to, czym aktualnie się zajmujemy.
Prawdopodobnie nigdy nie będziemy potrafili definitywnie odróżnić 
prawdy od ułudy. Nieskalane ziarno Absolutnej Pewności w tych 
warunkach jest ulotne, nieważne jak długą i żmudną drogę 
obierzesz, aby je pochwycić.
Moja podróż nie skończyła się jeszcze; nawet nie jestem pewny, czy 
na dobre się zaczęła.
Pod koniec dnia, gdy już słońce zaszło, możesz ocenić dzień.
KONIEC