ROBERT SILVERBERG

ZAMEK LORDA VALENTINE'A TOM I

Podziękowania
Za pomoc przy opisach techniki żonglowania mam dług wdzięczności wobec Catherine 
Crowell z San Francisco i tych niezwykłych artystów Flying Karamazov Brothers, 
którzy być może do tej chwili nie wiedzą jak wielką okazali mi pomoc. Jednakże, 
użyte w tej książce pojęcia z zakresu teorii i praktyki żonglowania, szczególnie 
te dotyczące umiejętności czterorękich żonglerów, pochodzą głównie ode mnie, i 
ani pani Crowell, ani Karamazovowie nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za 
jakiekolwiek niewiarygodne czy nieprawdopodobne historie opisane na tych 
stronach. Nieocenioną pomoc przy innych problemach w trakcie pisania książki 
okazała mi Marta Randall. Wkładem pani Randall są między innymi teksty kilku 7 
umieszczonych tu pieśni. Za krytyczne uwagi do rękopisu w jego trudnych, 
początkowych stadiach jestem wdzięczny Barbarze Silverberg i Susan L. Houfek, 
jestem również winny podziękowanie Tedowi Chichak ze Scott Meredith Literary 
Agency za jego wsparcie, zachętę i profesjonalną wnikliwość.
Robert Silverberg
KSIĘGA KRÓLA SNÓW
Rozdział I
I wtedy, po całodziennym marszu przez złociste opary wilgotnego ciepła, 
oblepiającego ciało niczym delikatne runo, Valentine znalazł się na odkrytej 
skalistej grani. Tam w dole leżała stolica prowincji, Pidruid, największe 
miasto, do jakiego dotarł od... od... od kiedy? No, w każdym razie największe w 
czasie całej wędrówki.
Przysiadł na krawędzi białej kruchej skały i grzebiąc butem w zwietrzałym 
kamieniu patrzył w dół. Zdawało mu się, że wciąż ciążą mu na powiekach resztki 
długiego snu. Zamrugał. Do zmierzchu letniego dnia było jeszcze bardzo daleko, 
chociaż słońce przeszło już na zachodnią stronę Pidruid i wisiało teraz nad 
Morzem Wielkim. Odpocznę chwileczkę, pomyślał, a potem zejdę na dół i poszukam 
noclegu.
I kiedy tak odpoczywał, usłyszał stukot toczących się z góry kamyków. 
Niespiesznie spojrzał za siebie. Drogą, którą przed chwilą przyszedł, jechał 
konno młody pastuch, chłopiec o słomianych włosach i piegowatej twarzy. Za nim 
podążało piętnaście, może dwadzieścia purpurowoskórych wierzchowców, spasionych 
i lśniących, niewątpliwie dobrze doglądanych. Wierzchowiec chłopca był starszy i 
chudszy od tamtych, sprawiał za to wrażenie roztropnego, nawykłego do trudów 
stworzenia.
- Hej! - zawołał chłopiec. - Dokąd podążasz?
- Do Pidruid. A ty?
- Ja też. Jadę sprzedać konie na targu. Pić się chce człowiekowi przy takiej 
robocie. Masz może wino?
- Trochę - odrzekł Valentine. Stuknął palcem w butelkę uwiązaną na biodrze, w 
miejscu, w którym bardziej krewcy mężczyźni niosą broń. - Dobre czerwone wino z 
głębi kraju. Szkoda tylko, że się kończy.
- Daj mi łyk, to zabiorę cię do miasta.
- Zgoda - powiedział Valentine.
Podniósł się i wyciągnął butelkę w stronę chłopca, który tymczasem zsiadł z 
konia i zbliżał się do niego. Pastuch nie miał więcej niż czternaście, 
piętnaście lat i choć był muskularny, z dobrze rozwiniętą klatką piersiową, 
Valentine'owi sięgał zaledwie do łokcia. A przecież Valentine, silny, barczysty 
mężczyzna o dużych zręcznych rękach, był wzrostu zaledwie nieco powyżej 
średniego.
Chłopiec potrząsnął butelką, powąchał ze znawstwem wino i skinąwszy głową na 
znak aprobaty pociągnął duży łyk. Westchnął z ulgą.
- Przez całą drogę z Falkynkip nałykałem się niemało kurzu. I ten parny upał - 
można się udusić! Jeszcze godzina o suchym gardle, a zupełnie bym się wykończył. 
- Zwrócił butelkę Valentine'owi. - Mieszkasz tutaj?
Valentine zmarszczył brwi. - Nie.
- Idziesz na festyn? - Jaki festyn?
- To ty nic nie wiesz?
Valentine potrząsnął przecząco głową. Czuł, że chłopiec przewierca go bystrym, 
kpiącym wzrokiem. Zmieszał się.
- Podróżowałem - powiedział wymijająco. - Nie śledziłem nowinek. To w Pidruid 
będzie festyn?
- Tak, w tym tygodniu - odrzekł chłopiec. - Zacznie się w Dniu Gwiazdy. Będzie 
wielka parada, cyrk, prawdziwie królewska uroczystość. Spójrz na dół! Nie 
widzisz, że o n właśnie wkracza do miasta?
Valentine podążył wzrokiem za wyciągniętą ręką chłopca i mrużąc oczy wpatrywał 
się w południowe obrzeża Pidruid, ale zobaczył tylko ciasno spiętrzone zielone 
dachy domów i gmatwaninę starych wąskich uliczek. Potrząsnął głową raz jeszcze.
-Tam! - powiedział chłopiec niecierpliwie. - Obok portu. Widzisz okręty? Pięć 
potężnych okrętów, z powiewającymi na dziobach jego banderami? Trochę dalej 
widać orszak, popatrz, właśnie mija Smoczą Bramę i wkracza na Czarny Gościniec. 
A ten rydwan pod Łukiem Marzeń, to chyba jego. Naprawdę nie widzisz? Czy coś 
jest nie tak z twoimi oczami?
- Nie znam miasta - odparł łagodnie Valentine. - Ale oczywiście widzę i port, i 
pięć okrętów.
- Świetnie. No to popatrz trochę dalej, w głąb lądu. Widzisz kamienną bramę? A 
przebiegający pod nią szeroki gościniec? A tamten łuk powitalny?
- Tak, teraz widzę.
- A jego proporzec na rydwanie?
- Czyj proporzec? Wybacz, nie bardzo wiem, o co chodzi, ale...
- Czyj, czyj! Proporzec Lorda Valentine'a! Rydwan Lorda Valentine'a! Straż 
przyboczna Lorda Valentine'a, maszerująca ulicami Pidruid! To nic nie wiesz o 
przyjeździe Koronala?
- Nie, nie wiem.
- A festyn? Z jakiego powodu urządzano by festyn o tej porze, jeśli nie na jego 
cześć?
Valentine uśmiechnął się.
- Podróżowałem. Jak widać, ominęły mnie najnowsze wieści. Chcesz jeszcze wina?
- Niewiele ci zostało - powiedział chłopiec.
- Bierz. Wypij do końca. Kupię sobie w Pidruid.
Podał chłopcu butelkę i znów powędrował spojrzeniem w dół zbocza, poprzez 
drewniane przedmieścia, poprzez rojowisko śródmiejskich domów i dalej, ku 
zabudowaniom portu, ku wielkim okrętom, banderom, maszerującym wojownikom, 
rydwanowi. Musiała to być podniosła chwila w dziejach Pidruid, ponieważ władza 
Koronala zaczynała się gdzieś hen daleko, na Górze Zamkowej, na drugim końcu 
Majipooru i obejmowała tak rozległe przestrzenie, zarówno władca, jak i świat, 
którym rządził, zdawały się boskie, bardziej legendarne niż rzeczywiste. Koronal 
Majipooru nieczęsto zjawiał się na zachodnim kontynencie. Dziwne, ale Valentine 
wcale nie był poruszony obecnością tam w dole swojego znamienitego imiennika. On 
to on, a ja to ja, pomyślał. On tej nocy będzie spał w jednym ze wspaniałych 
pałaców władców Pidruid, a ja na jakiejś stercie siana. Polem odbędzie się 
wielki festyn. Ale co to mnie obchodzi? Poczuł się jednak nieco winny, iż nie 
podzielał podniecenia chłopca. Chyba był niezbyt uprzejmy.
- Wybacz mi - rzekł. - Tak mało wiem o tym, co działo się na świecie przez 
ostatnie miesiące. Dlaczego Koronal tu przybywa?
- Robi wielki objazd - odpowiedział chłopiec. - Odwiedza każdy zakątek 
królestwa, by obwieścić o objęciu przez siebie władzy. Rozumiesz, dopiero od 
dwóch lat zasiada na tronie. To brat nieżyjącego Lorda Voriaxa. O tym, że Lord 
Voriax umarł i że Lord Valentine jest naszym Koronalem, musiałeś już chyba 
słyszeć.
- No tak, słyszałem - odpowiedział Valentine z niepewny miną.
- Więc to on właśnie jest tam na dole, w Pidruid. Objeżdża królestwo po raz 
pierwszy, od kiedy osiadł na Zamku. Poprzedni miesiąc spędzał na południu, w 
prowincjach pokrytych dżunglą; wczoraj zaś przybił do brzegu w Pidruid, a 
dzisiaj uroczyście wkracza do miasta, gdzie z tej okazji odbędzie się festyn: 
dużo jedzenia i picia dla każdego, gry, tańce, różne uciechy i wielki jarmark, 
na którym dobrze sprzedam moje wierzchowce. Po tym wszystkim ruszy dalej, przez 
cały Zimroel, od stolicy do stolicy, i przejedzie tyle tysięcy mil, że na samą 
myśl o tym boli mnie głowa, a ze wschodniego wybrzeża kontynentu pożegluje z 
powrotem na Alhanroel i osiądzie na Górze Zamkowej, i nikt z nas nie zobaczy go 
na Zimroelu przez następnych dwadzieścia lat albo i więcej. Być Koronalem. to 
dopiero coś. - Chłopiec zaśmiał się. - Miałeś dobre wino. Nazywam się Shanamir. 
A ty?
- Valentine.
- Valentine? Valentine? Z takim imieniem można zajść daleko.
- Jest raczej dość pospolite.
- Dodaj "Lord" na początku i będziesz Koronalem!
- To nie takie łatwe. A poza tym, po co mi to?
- Jak to, po co? - zdziwił się Shanamir. - Władza, piękne stroje, jedzenie, 
wino, klejnoty, pałace, kobiety...
- Odpowiedzialność - dorzucił posępnie Valentine. - Ciężar. Czy myślisz, że 
Koronal nic nie robi, tylko pije złociste wino i uczestniczy w procesjach na 
swoją cześć? Myślisz, że ta podróż sprawia mu przyjemność?
Chłopiec pomyślał chwilę.
- Może i nie.
- On rządzi miliardami ludzi, na obszarach, których ogromu nie jesteśmy w stanie 
ogarnąć umysłem. Wszystkie obowiązki spadają na jego barki. Wprowadzanie w życie 
dekretów Pontifexa, utrzymywanie porządku, przestrzeganie sprawiedliwości w 
każdym kraju... Już samo myślenie o tym mnie męczy, chłopcze. I musi pilnować, 
żeby świat nie pogrążył się w chaosie. Nie zazdroszczę mu. Ach, zostawmy w 
spokoju jego i jego sprawy!
Shanamir milczał chwilę, zanim się odezwał.
- Nie jesteś tak głupi, jak mi się zdawało, Valentine - Naprawdę sądziłeś, że 
jestem głupi?
- No, może naiwny, beztroski. Masz przecież swoje lata, a tak mało wiesz o 
pewnych rzeczach, ze ja, o połowę od ciebie młodszy, muszę ci je tłumaczyć. Ale 
może się mylę. No, to zjeżdżajmy do Pidruid.
Rozdział 2
Valentine mógł przebierać w prowadzonych na targ wierzchowcach, ale nie 
dostrzegał między nimi różnicy, toteż wziął pierwszego z brzegu i lekko wskoczył 
na jego grzbiet. Po tak długim marszu jazda okazała się prawdziwą przyjemnością. 
Wierzchowiec był wygodny, to zrozumiałe, gdyż te zwierzęta od tysiącleci 
hodowano właśnie dla ludzkiej wygody. Wynalezione w dawnych czasach, nadał były 
silne, spokojne, nie okazywały zmęczenia i zadowalały się byle jaką strawą. Ale 
umiejętność ich sztucznego wytwarzania dawno już poszło w zapomnienie i teraz 
rodziły się same, tak jak zwierzęta naturalne. Poruszanie się po Majipoorze 
inaczej niż na ich grzbiecie było właściwie nie do pomyślenia.
Jeszcze dobrą milę jechali wysoką granią aż do miejsca, w którym droga 
gwałtownie opadała w dół ostrymi zakosami aż do nadbrzeżnej doliny. Valentine 
milczał, pozwolił mówić chłopcu, Shanamir przybywał z północnego wschodu, z 
okolicy odległej o dwa i pól dnia drogi lądem, gdzie wraz z ojcem i braćmi 
hodowali wierzchowców, by je sprzedawać na targu w Pidruid. Nieźle im się z tego 
żyło. On lam miał trzynaście lat i wygórowane mniemanie o sobie. Nigdy nie był 
poza granicami prowincji, której stolicą było Pidruid, ale któregoś dnia miał 
zamiar ruszyć dalej, przemierzyć cały Majipoor, udać się i pielgrzymką na Wyspę 
Snu i uklęknąć tam przed Panią, przepłynąć Morze Wewnętrzne i pokonać 
wzniesienie Góry Zamkowej, zejść z niej, pójść na południe, może aż za strefę 
dusznych tropików, dotrzeć do wypalonych przez słońce jałowych włości Króla Snów 
- no bo jaki ma się pożytek z życia i zdrowia na świecie tak pełnym cudów jak 
Majipoor, jeśli się po nim nie podróżuje?
- A ty, Valentine - zapytał niespodziewanie - kim ty jesteś? Skąd się tu 
wziąłeś? Dokąd idziesz?
Valentine, oszołomiony paplaniną chłopca i ukołysany miarowym rytmem wierzchowca 
schodzącego w dół wijącą się drogą, nie był przygotowany na tyle pytań. Wydusił 
z siebie jednak kilka zdań.
- Przybywam ze wschodniej prowincji. Poza odwiedzinami w Pidruid nie mam innych 
planów. Zostanę tu tak długo, aż znajdę wystarczające powody, by powędrować 
dalej.
- Dlaczego właśnie tu?
- A dlaczego gdzie indziej?
- Och - westchnął Shanamir - niech ci będzie. Widzę, że coś ukrywasz. Pewnie 
jesteś młodszym synem księcia z Ni-moya albo z Piliploku, zesłałeś na kogoś 
złośliwy sen, przyłapano cię na tym i twój ojciec dał ci worek pieniędzy, 
bylebyś tylko zniknął gdzieś na drugim krańcu kontynentu. Mam rację?
- Co do joty. - Valentine mrugnął porozumiewawczo.
- I masz pełne sakwy rojali i koron, i idziesz pożyć w Pidruid niby jakiś 
książę, popić, pojeść, zabawić się, aż wydasz ostatnią monetę. Wtedy najmiesz 
się do pracy na statku i popłyniesz na Alhanroel, a ja z tobą jako twój giermek. 
Zgadza, się?
- Zgadza się, mój przyjacielu. Z wyjątkiem pieniędzy. Nie zadbałem, by i one 
pasowały do twojej historii.
- Ale masz jakieś pieniądze? - zainteresował się Shanamir poważniejąc. - Nie 
wyglądasz na żebraka. Ci z Pidruid są dla nich bardzo surowi. Nie wpuszczają do 
miasta żadnych włóczęgów.
- Mam kilka monet - odparł Valentine. - Chyba starczy, by przeżyć festyn, a 
nawet parę dni dłużej. Co będzie potem, zobaczymy.
- Jeśli naprawdę wyruszysz na morze, Valentine, weź mnie ze sobą.
- Dobrze, jeśli wyruszę, to z tobą.
Byli już w połowie drogi. Miasto Pidruid leżało w wielkiej przybrzeżnej niecce 
ze wszystkich stron otoczonej niewysokimi szarymi wzgórzami. Niewielka przerwa w 
ich łańcuchu sprawiała, że morze wdzierało się w głąb lądu, tworząc zatokę, nad 
którą rozłożył się wspaniały miejski port. Gdy w to późne letnie popołudnie 
Valentine znalazł się na poziomie morza, poczuł, jak owiewa go przybrzeżna 
bryza, jak chłodzi go i odświeża, łagodząc całodzienny upal. Od zachodu 
napływały już ku brzegowi kłęby mgły, a powietrze miało słony posmak, jak gdyby 
było przesiąknięte wodą, w której jeszcze przed godziną pływały ryby i morskie 
smoki. Valentine przestraszył się rozmiarów leżącego przed nim miasta. Nie 
pamiętał, czy kiedykolwiek widział większe; co prawda, nie pamiętał również 
wielu innych rzeczy.
Tu kończył się kontynent. Za plecami miał cały Zimroel, a z tego, co wiedział, 
przemierzył go, rozpoczynając wędrówkę od jednego z największych wschodnich 
portów - od Ni-moya czy też może Piliploku. Choć to dziwne: był za młody, by 
zdążyć odbyć tak długą podróż, i to pieszo, bo nie przypominał sobie, by do 
dzisiejszego popołudnia dosiadał jakiegokolwiek wierzchowca. A jednak wprawa, z 
jaką wskoczył na szeroki grzbiet konia, świadczyłaby o tym, że przynajmniej 
pewną część drogi odbył konno. Mniejsza o to. Był tam, gdzie był, i nie miał 
powodu do niepokoju. Skoro w jakiś bliżej nieokreślony sposób przybył w to 
miejsce, pozostanie w nim tak długo, jak długo będzie miał na to ochotę. Nie 
czuł w sobie takiego głodu podróży jak Shanamir. Świat był tak rozległy, że nie 
potrafił nawet o tym myśleć: trzy wielkie kontynenty, dwa olbrzymie morza, 
bezmiar przestrzeni, który dawał się w pełni objąć jedynie w snach, a i wtedy 
część prawdy o nim pozostawała nieuchwytna. Mówiono, że Lord Valentine mieszka w 
zamku, który ma osiem tysięcy lat i w którym co roku przybywa pięć pokoi. Że ten 
zamek stoi na górze sięgającej nieba, kolonie trzydziestomilowej wysokości. Że 
na stokach tej góry znajduje się  pięćdziesiąt miast tak wielkich jak Pidruid. 
Nie mieściło się to w głowie. Świat był zbyt duży, zbyt stary, zbyt obficie 
zaludniony jak na jeden ludzki rozum. Będę mieszkał w mieście Pidruid, pomyślał 
Valentine, znajdę jakiś sposób, by zarobić na jedzenie i kwaterę, i będę 
szczęśliwy.
- Oczywiście nie masz zamówionego łóżka w żadnej gospodzie - wyrwał go z zadumy 
Shanamir.
- Oczywiście nie mam.
- Jakżeby inaczej. A w mieście wszystkie gospody są zajęte z powodu festynu i 
obecności Koronala. Gdzie zatem będziesz spał, Valentine?
- Byłe gdzie. Pod drzewem. Na stercie szmat. W parku. To mi wygląda na park, ten 
kawałek zieleni z wysokimi drzewami - tam, na prawo.
- Czy pamiętasz, co ci mówiłem o włóczęgach w Pidruid? Znajdą cię i zamkną w 
lochu na miesiąc, a gdy wypuszczą, to tylko po to, żebyś sprzątał łajno na 
ulicach. Będziesz musiał odkładać pieniądze na zapłacenie grzywny, co przy 
zarobkach zamiatacza zabierze ci resztę życia.
- Sprzątanie łajna to przynajmniej stałe zajęcie - powiedział Valentine, ale nie 
rozśmieszył tym Shanamira.
- Jest tu gospoda, w której zatrzymują się kupcy z gór. Znają mnie tam, a raczej 
mojego ojca. Jakoś cię w niej urządzimy. No i co byś zrobił beze mnie?
- Zostałbym zamiataczem łajna, nie inaczej.
- Wydaje mi się, że naprawdę nie miałbyś nic przeciwko temu. - Chłopiec dotknął 
ucha swego wierzchowca, zatrzymując go w ten sposób. Spojrzał towarzyszowi 
podróży prosto w oczy. - Czy dla ciebie, Valentine, nic na tym świecie nie ma 
znaczenia? Nie mogę cię rozgryźć. Nie wiem, czy jesteś głupi, czy tylko 
najbardziej lekkomyślny ze wszystkich ludzi na Majipoorze.
- Sam chciałbym to wiedzieć - odrzekł Valentine.
U stóp wzgórza górska droga dołączyła do szerokiego gościńca biegnącego z 
północy dnem doliny i zakręcającego na zachód, do Pidruid. Po obu stronach 
ustawione były niskie białe słupki, z wybitym podwójnym herbem Pontifexa i 
Koronala - labiryntem i gwiazdą. Nawierzchnię gościńca stanowiło niebieskoszare 
tworzywo, elastyczne, lekko sprężynujące, bez jakichkolwiek pęknięć czy dziur. 
Droga była doskonała, bo zrobiono ją zapewne w czasach starożytnych, a wszystko, 
co po nich przetrwało, nadal było doskonałe. Na przykład wierzchowce. Wciąż 
stąpały niestrudzenie. Owe syntetyczne stworzenia nie wiedziały, co to 
zmęczenie, i mogły człapać od portu Pidruid do portu Piliplok bez odpoczynku i 
bez jednej skargi. Od czasu do czasu Shanamir spoglądał do tyłu, sprawdzając, 
czy idąc luźno nie pogubiły się, ale one grzecznie tkwiły w szeregu - tępy pysk 
za szorstkim ogonem, szorstki ogon przed tępym pyskiem - tuż przy skraju 
gościńca.
Słońce, lekko zamglone, nabierało złocistych tonów zachodu. Miasto leżało przed 
nimi jak na dłoni, ale podróżnych zachwycił widok rosnących po obu stronach 
drogi drzew. Były wspaniałe. Miały niebieskawe wysmukłe pnie, przewyższające 
człowieka co najmniej dwudziestokrotnie, a w miejscu koron ogromne, 
ciemnozielone, lśniące pióropusze o długich, wąskich jak sztylety liściach i 
zdumiewających kiściach czerwonych kwiatów. Te kwiaty płonęły wzdłuż drogi 
niczym szpaler latarni morskich.
- Co to za drzewa? - spytał Valentine.
- To palmy, które tutaj nazywają ognistym deszczem - odpowiedział Shanamir. - 
Pidruid z nich słynie. Rosną tylko na wybrzeżu i kwitną przez jeden tydzień w 
roku. Zimą spadają z nich cierpkie owoce, z których robi się mocne wino. Jutro 
będziesz je pił.
- Koronal wybrał niezły moment na przyjazd. - Myślę, że nieprzypadkowo.
Szpaler olśniewających drzew ciągnął się w nieskończoność, a oni jechali wzdłuż 
niego tak długo, aż otwarte pola ustąpiły miejsca bogatym wiejskim zagrodom, te 
z kolei podmiejskim terenom o bardziej zwartej i skromniejszej zabudowie, potem 
pojawiła się strefa zakurzonych fabryczek, aż w końcu stanęli przed starożytnymi 
murami właściwego Pidruid, sięgającymi połowy wysokości ognistych palm. Wykuta w 
nich brama miała kształt łuku i była zwieńczona starymi blankami.
- Brama Falkynkip - obwieścił Shanamir. - Wejście do Pidruid od strony 
wschodniej. Za chwilę znajdziemy się w stolicy. Wśród milionów istot, Valentine, 
wszystkich ras Majipooru - i to nie tylko ludzkich. Nie, tutaj zobaczysz 
zbiorowisko wszystkiego, co żyje. Skandarów, Hjortów, Liimenów i całą resztę. 
Mówi się nawet, że jest tu mała grupa Zmiennokształtnych.
- Zmiennokształtnych?
- Tak, to taka stara rasa. Tubylcy.
- My nazywamy ich trochę inaczej. - Zdawało się, że Valentine szuka w pamięci 
odpowiedniego słowa. - Metamorfowie, czy tak?
- Tak, to ci sami. Słyszałem, że tak nazywają ich na wschodzie. Masz dziwny 
akcent, wiesz o tym?
- Nie dziwniejszy od twojego, przyjacielu.
- Ale to twój akcent brzmi obco. Ja mówię normalnie. Ty wymawiasz słowa w 
dziwaczny sposób. My nazywamy ich Metamorfami - powtórzył, przedrzeźniając 
Valentine'a. - Czy w taki sposób mówią w Ni-moya?
Valentine wzruszył ramionami. Shanamir ciągnął dalej.
- Boję się ich, tych Zmiennokształtnych. Tych Metamorfów. Nasza planeta byłaby 
bez nich szczęśliwsza. Czają się wszędzie, podszywają pod innych, wyrządzają 
szkody. Wolałbym, żeby trzymali się swojego miejsca.
- Większość z nich tak właśnie robi, nie uważasz?
- Większość może i tak, ale wiadomo, że jest ich trochę w każdym mieście. Mamy 
przez nich coraz to nowe kłopoty. - Pochylił się ku Valentine'owi, schwycił go 
za ramię i przyjrzał mu się badawczo. - Takiego to wszędzie można spotkać. 
Choćby na grani. Siedzi tam sobie w gorące popołudnie i gapi się w dół na 
miasto.
- A więc myślisz, że jestem przebranym Metamorfem?
Chłopiec zachichotał.
- To udowodnij, że nie jesteś!
Valentine namyślał się chwilę, w jaki by tu sposób się bronić, ale nic mu nie 
przychodziło do głowy. Wobec tego wykrzywił twarz w potworną maskę: rozciągnął 
policzki, jakby były z gumy, wygiął usta i wywrócił gałki oczu.
- Oto moje prawdziwe oblicze - powiedział. - Rozszyfrowałeś mnie. - Roześmieli 
się zgodnie i weszli przez Bramę Falkynkip do stołecznego miasta Pidruid.
Za murami miejskimi wszystko wydawało się starsze. Domy, zbudowane ongiś w 
osobliwym stylu kanciastych pudeł, domy o ścianach pełnych wybrzuszeń od podstaw 
aż po same dachy, których dachówki, przeważnie złuszczone i połamane, były 
poprzerastane wielkimi kępami pospolitego zielska, potrafiącego zapuścić 
korzenie w każdej szczelinie i w każdym skrawku ziemi. W powietrzu wisiała gęsta 
mgła, a pod nią zapadał chłodny zmrok, rozjarzony światłami prawie wszystkich 
okien. Główny gościniec rozwidlał się i dzielił bez końca. Shanamir prowadził 
teraz swoje zwierzęta wąską uliczką, ale wciąż jeszcze taką, której były 
podporządkowane inne, jeszcze węższe. Ulice były gęste od ludzi. Tłum działał na 
Valentine'a dziwnie niepokojąco; nie mógł sobie przypomnieć, by kiedykolwiek 
miał tak blisko siebie tak wielu ludzi. Cisnęli się pod kopyta, cmokali na jego 
wierzchowca, przepychali się między sobą, poszturchiwali. Tłum tragarzy, kupców, 
marynarzy, sprzedawców, ludzi z gór jak Shanamir, prowadzących zwierzęta albo 
niosących na targ swoje wyroby, turystów we wspaniałych, skrzących się brokatem 
szatach. Wszędzie pod nogami plątały się dzieci. Czas festynu w Pidruid! Z okien 
wyższych pięter przeciągnięto w poprzek ulic jaskrawe proporce uszyte ze 
szkarłatnej tkaniny, ozdobione gwiezdnym herbem i jasnozielonymi napisami 
pozdrawiającymi i witającymi Lorda Valentine'a, Koronala, w jego najdalej na 
zachód wysuniętej metropolii.
- Daleko jeszcze do twojej gospody? - spytał Valentine.
- Pół miasta. Jesteś głodny?
- Trochę. Bardziej niż trochę.
Shanamir dał ręką znak i idące za nim zwierzęta posłusznie skierowały się w 
brukowaną uliczkę. Zatrzymały się tam, gdzie im kazał, pod arkadami, a on 
zsiadając ze swojego wierzchowca wskazał Valentine'owi niewielki, lepiący się od 
brudu stragan po drugiej stronie ulicy. Nad płonącym węglem drzewnym skwierczały 
nadziane na szpikulce kiełbaski. Stragan obsługiwał Liimen, przysadzisty, z 
głową jak obuch, z twarzą szarawą, dziobatą, w której, niczym węgle w kraterze, 
jarzyło się troje oczu. Chłopiec pokazał mu coś na migi i Liimen podsunął im dwa 
szpikulce z kiełbaskami, po czym napełnił dwa kufle jasnym, bursztynowym piwem. 
Valentine wygrzebał z sakiewki monetę i położył ją na kontuarze. Moneta była 
solidna, błyszcząca, z karbowanymi brzegami, ale Liimen popatrzył na nią tak, 
jak gdyby Valentine położył przed nim skorpiona. Shanamir pośpiesznie schwycił 
monetę, a w zamian za nią podsunął Liimenowi jedną ze swych własnych - 
miedzianą, kanciastą, z wybitym pośrodku trójkątnym otworem. Tamtą zwrócił 
Valentine'owi. Wzięli swoje porcje i wrócili do wierzchowców.
- Czy to była zła moneta? - spytał Valentine.
- Mógłbyś za nią kupić Liimena, wszystkie jego kiełbaski i jeszcze piwa na cały 
miesiąc! Skąd ją masz?
- Jak to skąd? Z sakiewki! 
- Jest w niej więcej takich?
- Być może - odpowiedział Valentine. Przyjrzał się z zainteresowaniem monecie, 
która na awersie miała wizerunek starego mężczyzny o posępnej, zasuszonej 
twarzy, a na rewersie tryskające energią oblicze młodego. Było to pięćdziesiąt 
rojali.
- Czy ma zbyt dużą wartość, by ją gdziekolwiek wydać? - spytał. - Właściwie, co 
za nią można kupić?
- Pięć moich wierzchowców - odpowiedział Shanamir. - Noclegi w książęcej 
kwaterze przez rok. Przejazd okrętem na Alhanroel i z powrotem. Cokolwiek z tych 
rzeczy, a może nawet więcej. Dla wielu z nas byłaby to zapłata za 
wielomiesięczną pracę. Czy nie masz żadnego pojęcia o cenach?
- Na to wygląda - odpowiedział Valentine speszony.
- Te kiełbaski kosztują dziesięć wag. Sto wag daje jedną koronę, dziesięć koron 
daje rojala, a to jest pięćdziesiąt rojali. Nadążasz za mną? Rozmienię ci ją na 
targu. Tymczasem dobrzeją ukryj. Pidruid to dość porządne miasto, ale z sakiewką 
pełną takich monet kusisz los. Dlaczego nie powiedziałeś mi, że nosisz przy 
sobie majątek? - Shanamir szeroko rozłożył ręce. - Dlatego, że sam o tym nie 
wiesz. Tak przypuszczam. Z ciebie wprost bije naiwność, Valentine. Przy tobie 
czuję się jak mężczyzna, a przecież jestem chłopcem. To ty wyglądasz na dziecko. 
Co ty w ogóle wiesz? Wiesz przynajmniej, ile masz lat? No, kończ piwo i ruszamy 
dalej.
Valentine skinął głową. Sto wag daje koronę, pomyślał, dziesięć koron daje 
rojala. Zaczął się również zastanawiać, co odpowiedziałby Shanamirowi, gdyby ten 
przycisnął go bardziej pytając o wiek, Dwadzieścia osiem lat? Trzydzieści dwa? 
Nie miał pojęcia. A co będzie, jeśli ktoś na serio weźmie go na spytki? 
Trzydzieści dwa, zdecydował. To brzmi nieźle. Tak, mam trzydzieści dwa lata, 
dziesięć koron daje rojala, a ta błyszcząca moneta, na której widnieją podobizny 
starego i młodego mężczyzny, ma wartość pięćdziesięciu rojali.
Rozdział 3
Droga do gospody Shanamira wiodła przez sarn środek Pidruid, przecinając 
dzielnice, które mimo późnej pory wciąż były zatłoczone bawiącymi się ludźmi. 
Valentine zapytał, czy ta wieczorna zabawa jest związana z wizytą Koronala, a 
Shanamir odpowiedział, że nie, że tak samo jest tu w każdą noc, bo przecież 
znajdują się w głównym porcie zachodniego wybrzeża Zimroelu, do którego zawijają 
statki ze wszystkich portów Majipooru; w porcie, z którego płynie się przez 
Morze Wewnętrzne na Alhanroel, w podróż, która pochłania większą część roku i 
podczas której handluje się trochę z nieliczną, z rzadka rozsianą ludnością 
Suvraelu, tego wypalonego przez słońce ostępu Króla Snów. Wystarczy, pomyślał 
Valentine, bo kiedy tylko ktoś mu przypomniał o bezkresie Majipooru, natychmiast 
czuł się przytłoczony ciężarem całego świata, choć wiedział, że to niemądre 
uczucie, skoro Majipoor jest jedynie gigantyczną bańką wypełnioną powietrzem. W 
takim razie skąd ten ołowiany przytłaczający go ciężar i te chwile 
nieuzasadnionego przerażenia? Dosyć zmartwień. Już wkrótce pogrąży się w sen, a 
rano dzień przyniesie nowe niezwykłe zdarzenia.
- Przetniemy teraz Złoty Plac - obwieścił Shanamir - a za nim skręcimy w Trakt 
Wodny, który prowadzi wprost do przystani. Stamtąd do naszej gospody tylko 
dziesięć minut. Zobaczysz, plac jest godny podziwu.
Rzeczywiście, był godny podziwu. A przynajmniej to, co Valentine zdołał 
zobaczyć: rozległa, prostokątna przestrzeń, dość szeroka, by mogły tam ćwiczyć 
jednocześnie dwie armie, otoczona ze wszystkich czterech stron ogromnymi 
budynkami, których frontony, pokryte mozaiką złotych płytek, odbijały teraz 
światła pochodni i lśniły jaśniej niż ogniste palmy. Tak, to już nie ogniste 
palmy, to było morze ognia. Ale tej nocy nie można było przejść przez plac. Już 
na sto kroków od wejścia ze wschodniej strony drogę zamykał gruby sznur obszyty 
czerwonym pluszem. Za nim stały ubrane w uniformy oddziały straży przybocznej 
Koronata: kamienne, pewne siebie twarze, ręce skrzyżowane na zielono-złotych 
kurtkach. Shanamir ześliznął się z wierzchowca, podbiegł naprzód i zamienił z 
kimś parę słów. Kiedy wrócił, na jego twarzy malowała się złość.
- Zagrodzili plac zupełnie. Oby Król Snów zesłał na nich tej nocy okropne sny!
- Co się stało?
- Koronal rozgościł się w pałacu burmistrza - o, w tamtym najwyższym budynku po 
drugiej stronie ze złotymi girlandami na ścianach - i nikogo na plac nie 
wpuszczą przez całą noc. Nie możemy nawet obejść go dokoła, gdyż już od dawna we 
wszystkich przejściach tkwi zbity tłum, czekający na przelotne choćby pojawienie 
się Lorda Valentine'a. Tak więc mamy przed sobą godzinę albo i dwie objazdu. 
Przeżyjemy to, w końcu sen nie jest dzisiaj najważniejszy. Ale popatrz, oto i 
on!
Valentine podążył wzrokiem za ręką Shanamira. Na balkonie, zawieszonym wysoko na 
frontowej ścianie pałacu burmistrza, pokazały się jakieś sylwetki. Z tej 
odległości wyglądały niczym myszy, lecz takie myszy, od których biło 
dostojeństwo i majestat, myszy ubrane we wspaniałe szaty. To Valentine wdział 
nawet z daleka. Wzrok wszystkich przyciągał ciemnowłosy mężczyzna, chyba 
brodaty, w ciężkim, lamowanym futrem białym płaszczu narzuconym na zielony, a 
może niebieski kubrak. Koronal stał z przodu balkonu i wyciągał ręce w stronę 
zgromadzonego w oddali tłumu, który uniósł palce rozczapierzone w znak gwiazdy i 
wykrzykiwał raz po raz jego imię:
- Valentine! Valentine! Lord Valentine!
Shanamir, wyciągając szyję, aby lepiej widzieć, również krzyczał: - Valentine! 
Lord Valentine!
Valentine'a ogarnęła fala niechęci.
- Coś podobnego! - mruknął pod nosem. - Ryczą tak, jakby był jakimś bóstwem, 
które we własnej osobie zstąpiło do Pidruid na obiad. A przecież jest tylko 
człowiekiem. Kiedy kiszki ma pełne, to je opróżnia, nie mam racji?
Shanamir aż zamrugał oczami.
- Co ty mówisz. Przecież to Koronal.
- Dla mnie on nic nie znaczy, chociaż ja dla niego jeszcze mniej.
- Przecież on tu rządzi. Wymierza sprawiedliwość. Nie dopuszcza do chaosu. Sam 
to powiedziałeś. Czyż nie jest godny szacunku?
- Szacunku, tak. Ale nie boskiej czci.
- Boska cześć oddawana królom nie jest niczym nowym. Ojciec opowiadał mi o 
dawnych czasach. Nawet kiedy istniała Stara Ziemia, zawsze byli na niej królowie 
i założę się, że zawsze ich czczono, i to w sposób dużo bardziej bałwochwalczy 
niż czynią to zebrani tu dzisiejszej nocy.
- A czasami tych królów topili niewolnicy, truli ministrowie, dusiły żony, a 
jeszcze innych obalali ludzie, którzy tylko udawali, że im służą. A już na pewno 
wszyscy królowie umarli, zostali pogrzebani i zapomniani. - Valentine poczuł, 
jak ogarnia go fala nagłego gniewu. Splunął z niesmakiem. - Wiele narodów na 
Starej Ziemi w ogóle ich nie miało. Dlaczego my, na Majipoorze, nie moglibyśmy 
się obejść bez władców? Ci kosztowni koronalowie, ukrywający się w labiryncie 
tajemniczy Pontifex albo tamten na Suvraelu, zsyłający złe sny - nie, 
Shanamirze, może jestem zbyt głupi, by cokolwiek zrozumieć, ale naprawdę nie 
widzę w tym żadnego sensu. Te pełne zachwytu okrzyki to przecież czyste 
szaleństwo! Idę o zakład, że nikt ich nie wznosi, kiedy burmistrz Pidruid 
przejeżdża przez ulice.
- Królowie są potrzebni - obstawał przy swoim Shanamir. - Świat jest zbyt duży, 
by rządzili nim wyłącznie burmistrzowie. Aby utrzymać ogólny ład, potrzebujemy 
wielkich i przemawiających do ludzi symboli, monarchów podobnych bogom. Patrz! - 
Chłopiec wskazał na balkon. - Tam wysoko, ta mała postać w białej szacie, to 
Koronal Majipooru. Czy kiedy na niego patrzysz, nie czujesz na plecach dreszczu?
- Nie, nie czuję.
- Czy nie poraża cię świadomość, że na świecie żyje dwadzieścia miliardów ludzi 
i tylko jeden Koronal, że właśnie jego widzisz tej nocy na własne oczy, że 
prawdopodobnie nigdy więcej go już nie zobaczysz? Nie czujesz żadnego lęku?
- Nie czuję.
- Dziwny jesteś, Valentine. Jeszcze nigdy nie spotkałem kogoś takiego jak ty. 
Jak można być nieczułym na widok Koronala?
- Jak widać, można - odrzekł Valentine, wzruszając ramionami. - Chodźmy już 
stąd. Ten tłum mnie męczy. Lepiej poszukajmy gospody.
Rozpoczęli długą, mozolną wędrówkę, gdyż uliczki zbiegające się na placu były 
poprzecinane wieloma innymi i by trafić na biegnącą w kierunku zachodnim, 
Shanamir musiał wciąż zataczać koła, coraz to szersze, a gdziekolwiek się 
skierowali, towarzyszył im jednostajny stukot końskich kopyt. W końcu udało im 
się wydostać z dzielnicy pięknych hoteli i jeszcze piękniejszych sklepów i po 
przejechaniu między mrocznymi składami i magazynami znaleźli się na nabrzeżu 
portowym, a po chwili trafili na naruszoną zębem czasu gospodę, z poczerniałymi, 
wypaczonymi ścianami i postrzępioną strzechą. Shanamir wprowadził swoje 
zwierzęta do stajni znajdującej się na tyłach podwórza i zniknął w mieszkaniu 
gospodarza, zostawiając Valentine'a samego w ciemnościach. Czekając na chłopca 
Valentine wciąż jeszcze słyszał - choć może tylko tak mu się zdawało - 
niewyraźne, stłumione odległością okrzyki: - Valentine... Valentine... Lord 
Valentine! - Nie robiło na nim wrażenia, że pospólstwo z ulicy powtarza jego 
imię. To było imię tamtego. Wreszcie spostrzegł biegnącego przez podwórze 
Shanamira.
- Załatwione. Daj mi trochę pieniędzy.
- Pięćdziesiątkę?
- Mniej, znacznie mniej. Pół korony albo coś koło tego. Valentine wysupłał z 
sakiewki jakieś monety, przyjrzał się im w nikłym świetle lampy i wręczył 
chłopcu kilka wytartych sztuk.
- Za kwaterę? - spytał.
- Żeby przekupić odźwiernego - odpowiedział Shanamir. - Tej nocy ciężko o 
miejsce do spania. Gdy się wciśniesz w jakiś kąt, to innym będzie ciaśniej. 
Musimy mieć odźwiernego po naszej stronie na wypadek, gdyby ktoś się poskarżył. 
Chodź i nie odzywaj się.
W środku pachniało morskim powietrzem i pleśnią. Na ławce, niczym olbrzymia 
ropucha, siedział Hjort o tłustej szarawej twarzy i zabawiał się układaniem kart 
do gry. Szorstkoskóra istota ledwie na nich spojrzała. Shanamir położył przed 
nim monetę, na co jedyną reakcją było lekkie kiwnięcie głową w kierunku 
długiego, wąskiego pokoju, pozbawionego okien i oświetlonego niewyraźnym 
czerwonawym światłem trzech zawieszonych u sufitu lamp. Na podłodze leżały 
materace, jeden obok drugiego; prawie wszystkie były zajęte.
- Tutaj - powiedział Shanamir, trącając jeden czubkiem buta. Zdjął szybko 
wierzchnie ubranie i położył się, zostawiając trochę miejsca dla Valentine'a. - 
Przyjemnych snów.
- Przyjemnych snów - odpowiedział Valentine. Pozbył się butów i wierzchniego 
ubrania i zwalił się ciężko obok chłopca. Odległe okrzyki wciąż dźwięczały mu w 
uszach, a może raczej huczały w głowie. Dopiero teraz poczuł zmęczenie minionym 
dniem. Jeśli nawiedzą go marzenia senne, to chciałby je zapamiętać i zrozumieć 
ich znaczenie, ale najpierw powinien pogrążyć się w głębokim śnie - takim, jaki 
spływa na człowieka kompletnie wyczerpanego. A rankiem? Nowy dzień. Wszystko 
może się zdarzyć. Wszystko.
Rozdział 4
Oczywiście, sen się zjawił, przyszedł z samej głębi nocy. Valentine, tak jak to 
robił od dzieciństwa, i tym razem jak gdyby z boku obserwował rozwój wydarzeń. 
Sny, zawierające w sobie przesłania od potęg rządzących światem i kierujących 
życiem każdego człowieka, objawiają najgłębiej ukrytą prawdę, więc jeśli ktoś je 
lekceważy, posypuje niemądrze. Sen zatem trwał, a Valentine przemierzał rozległą 
purpurową równinę pod zgubnym purpurowym niebem, na którym wisiała olbrzymia 
kula bursztynowego słońca. Był sam, miał wymizerowaną twarz i przekrwione, 
zmęczone oczy. Gdy tak szedł, ziemia pod jego stopami zaczęła groźnie pękać, a z 
pomarańczowych szczelin, niczym sprężynujące zabawki z pudełek, wyskakiwały 
jakieś stworzenia, spoglądały na Valentine'a, śmiały mu się zjadliwie w twarz, 
po czym wskakiwały z powrotem do pomarańczowego wnętrza, ziemia zaś znów 
zamykała się nad nimi.
I to wszystko. Sen był nietypowy, gdyż nie rozwinęła się w nim żadna akcja ani 
nie miał końcowego przesłania. Stanowił zaledwie obraz, niezrozumiałą scenę 
wyciętą z większego malowidła, jeszcze nie w całości przed nim odsłoniętego. Nie 
potrafiłby nawet powiedzieć, czy zesłała go Pani, błogosławiona władczyni Wyspy 
Snu, czy niechętny ludziom Król Snów. Leżał na pół przebudzony, z przejmującym 
wrażeniem, że oddzielono go od własnego wnętrza i że unosi się bezwładnie na 
falach, niezdolny nawet do zrozumienia mądrości snów, tak jakby był obecny na 
tym świecie zaledwie od przedwczoraj.
Zasnął ponownie, tym razem głęboko i tylko hałaśliwy stukot kropel przelotnego 
deszczu przywrócił go na chwilę do świadomości, Na dobre obudziło go dopiero 
światło wczesnego poranka, ciepłe, złocistozielone, sączące się przez otwarte na 
kontu korytarza drzwi. Shanamir gdzieś przepadł. Poza chrapiącą w głębi pokoju 
parą Valentine był sam. Wstał z materaca, przeciągnął się, rozluźnił mięśnie rąk 
i nóg. Umył się w stojącej pod ścianą misce z wodą, potem ubrał się i czując 
przypływ energii wyszedł na podwórze, gotów przyjąć wszelkie wyzwania 
nadchodzącego dnia.
Ranne powietrze było ciężkie od wilgoci, ale po nocnych mgłach nie zostało ani 
śladu, a z bezchmurnego nieba nawet o tak wczesnym poranku lał się na ziemię 
słoneczny żar. Na podwórzu rosły trzy olbrzymie winorośle, każda pnąca się po 
innej ścianie, z sękatymi, zdrewniałymi pniami, grubszymi od bioder mężczyzny, 
pokryte gąszczem ciemnobrązowych, szuflowatych liści, wśród których świeżą 
czerwienią połyskiwały młode pędy. Winorośl kwitła krzykliwie żółtymi, 
pozwijanymi w trąbki kwiatami, ale jednocześnie dźwigała już ciężkie kiście 
dojrzewających owoców, niebieskich z matowym, białawym nalotem, lśniących po 
nocy kroplami rosy. Valentine skubnął jedną jagodę. Była słodko-cierpka jak 
młode wino. Sięgnął po drugą, potem po trzecią, rozsmakowując się coraz bardziej 
w cierpkości owoców.
Krążąc po podwórzu zajrzał do stajni, w której wierzchowce Shanamira spokojnie 
chrupały sieczkę, ale chłopca przy nich nie było. Zajęty interesami, pomyślał 
Valentine. Opuścił stajnię i dalej wałęsał się po podwórzu, ale kiedy poczuł 
zapach smażonej ryby, kiszki skręcił mu głód. Pchnął koślawe drzwi i znalazł się 
w kuchni, gdzie mały, wyglądający na znużonego mężczyzna gotował śniadanie dla 
gości. Kucharz spojrzał na Valentine'a obojętnie.
- Czy nie przychodzę za późno? - spytał grzecznie Valentine.
- Siadaj. Ryba i piwo, trzydzieści wag.
Valentine wygrzebał półkoronówkę i położył ją na piecu. Kucharz pchnął w jego 
stronę parę miedziaków i rzucił na patelnię następny kawałek ryby. Valentine 
usiadł pod ścianą. Kilku biesiadników podniosło się do wyjścia. Kobieta, która 
siedziała przy ich stole, młoda i gibka, z ciasno upiętymi czarnymi włosami, 
przystanęła, przechodząc koło niego.
- Piwo jest w tamtym dzbanie - powiedziała. - Weź sobie sam.
- Dziękuję - odrzekł Valentine, ale ona była już za drzwiami.
Napełnił kufel ciężkim, mętnym płynem i w tej samej chwili kucharz podał mu 
chrupką, pachnącą rybę. Valentine zjadł ją w mgnieniu oka.
- Można jeszcze? - spytał. Znużony mężczyzna spełnił jego prośbę z kwaśną miną.
Jedząc śniadanie Valentine czuł, że siedzący przy następnym stole gość, tłusty 
Hjort o nadętej twarzy, dziobatej popielatej skórze i dużych wyłupiastych 
oczach, przygląda mu się bacznie cały czas. Ten osobliwy nadzór nie dawał mu 
spokoju. Wreszcie nie wytrzymał i spojrzał tamtemu prosto w twarz. Hjort 
zamrugał i odwrócił wzrok.
Jednak ciekawość zwyciężyła, bo po chwili, nie kryjąc już swego zainteresowania, 
zapytał:
- Od niedawna tu jesteś, prawda?
- Tak, od ostatniej nocy. - A na długo przybywasz? - Przynajmniej na czas 
festynu.
W tym Hjorcie było coś, co mu się nie podobało. Nic chodziło o wygląd, typowy 
przecież dla tych opasłych istot z nadętymi gębami. Ten był niegrzeczny, to się 
wyczuwało. Hjortowie nie ponosili odpowiedzialności za swój wygląd. Im pewnie 
nie przypadały do gustu istoty ludzkie - stwory blade, kościste, o obrzydliwie 
gładkiej skórze.
Może irytowały go natrętne spojrzenia. Może nadmiar pomarańczowego pigmentu na 
mięsistym obliczu intruza. Może. Tak czy inaczej, Valentine był zaniepokojony.
Zdając sobie sprawę, że nie jest zbyt towarzyski, postanowił wyjść Hjortowi 
naprzeciw i obdarzył go chłodnym uśmiechem.
- Mam na imię Valentine. Jestem z Ni-moya.
- Kawał drogi - powiedział Hjort, żując hałaśliwie.
- Mieszkasz gdzieś w pobliżu?
- Na południe od Pidruid. Niedaleko. Vinorkis jestem. Handluję skórami haigusa - 
odpowiedział Hjort i zajął się krajaniem swojej porcji. - Po chwili jednak znów 
wlepił rybie oczy w twarz Valentine'a. - Podróżujesz z chłopcem?
- Niezupełnie. Spotkałem go w drodze do Pidruid.
Hjort pokiwał głową.
- Wracasz do Ni-moya po festynie?
Ten zalew pytań stawał się dla Valentine'a coraz bardziej dokuczliwy. Jednak 
powstrzymał się z nieuprzejmą odpowiedzią.
- Nie jestem jeszcze pewien - mruknął.
- Zostajesz tu?
Valentine wzruszył ramionami.
- Naprawdę nie mam jeszcze żadnych planów.
- Hrn... - mruknął Hjort. - Niezły sposób na życie.
Trudno sądzić po bezbarwnym tonie wypowiedzi, czy była to pochwała, czy 
uszczypliwa krytyka. Ale Valentine nie dbał o to. Z towarzyskich powinności 
wywiązał się już w wystarczający sposób. Hjort również zdawał się nie mieć nic 
więcej do powiedzenia. Skończył śniadanie, odepchnął z hałasem krzesło i na swój 
niezgrabny hjortowy sposób pokolebał się do drzwi, rzucając na odchodnym:
- Trzeba teraz pójść na targ i się rozejrzeć.
Valentine też opuścił kuchnię. Wyszedł na podwórze, gdzie właśnie toczyła się 
dziwna gra. W odległym kącie, pod ścianą, ośmiu graczy rzucało do siebie 
sztyletami. Sześciu z nich było Skandarami, gburowatymi, wielkimi kudłatymi 
stworzeniami o szarej skórze i czterech ramionach. Dwoje pozostałych było 
ludźmi. Valentine widział ich już przy śniadaniu: szczupła ciemnowłosa 
dziewczyna i drobny, niski mężczyzna o surowym spojrzeniu, z niezwykle jasną 
skórą i długimi białymi włosami. Sztylety przecinały powietrze z zadziwiającą 
prędkością, lśniąc stalą w promieniach porannego słońca. Na twarzach rzucających 
malowało się wielkie skupienie. Nikt się nie mylił, nikt nie chwytał za ostrze. 
Valentine nie był nawet w stanie policzyć sztyletów, gdyż zdawało mu się, że 
wszystkie jednocześnie są w powietrzu i że każdy gracz zawsze trzyma jeden w 
ręku. Żonglerzy, pomyślał Valentine, którzy doskonalą swoje rzemiosło przed 
występami na festynie. Wielcy Skandarzy zadziwiali niezwykłą koordynacją ruchów, 
ale mężczyzna i kobieta wcale im nie ustępowali. Valentine zatrzymał się w 
bezpiecznej odległości i z zachwytem obserwował latające w powietrzu sztylety.
Jeden z uczestniczących w zabawie Skandarów zawołał "Hop!" i zmieniono formułę 
gry. Sześciu obcych zaczęło rzucać do siebie w parach, coraz to podwajając 
prędkość, a dwoje łudzi odeszło tymczasem na bok. Dziewczyna uśmiechnęła się do 
Valentine'a zachęcająco.
- Hej, dołącz do nas!
- Co takiego?!
- Zagraj z nami! - Jej oczy skrzyły się zaczepnie. - To raczej niebezpieczna 
gra.
- Każda naprawdę dobra gra jest niebezpieczna. Trzymaj! - Cisnęła w niego 
sztyletem bez najmniejszego ostrzeżenia. - Jak ci na imię, człowieku?
- Valentine - odpowiedział, desperacko chwytając rękojeść przelatującego mu obok 
ucha sztyletu.
- Niezły chwyt - zauważył białowłosy mężczyzna. - Łap ten! Valentine zaśmiał się 
i chwycił drugi sztylet. Sześciu Skandalów, całkowicie ignorując bawiących się 
obok ludzi, nadal przerzucało się połyskliwą bronią.
- No, a teraz odrzuć! -zawołała dziewczyna.
Valentine bojąc się ją zranić, cisnął sztyletem ostrożnie, więc ten, po 
zatoczeniu niewielkiego łuku, upadł u jej stóp.
- Stać cię na więcej - powiedziała z przekąsem.
- Przepraszam - mruknął z cicha.
Tym razem rzucił sztylet z większą energią, a ona chwyciła go spokojnie, wzięła 
drugi z rąk białowłosego i posłała oba kolejno ku Valentine'owi. Nie miał czasu 
na myślenie. Trzask, trzask - i już je trzymał.
- Uwaga! - zawołał. Cisnął jednym ze sztyletów w dziewczynę, chwycił drugi, 
nadlatujący od strony białowłosego żonglera, wysłał trzeci w powietrze, a już 
zbliżał się następny, po nim następny - westchnął tylko widząc, że nie są to 
sztylety służące do zabawy, o stępionych ostrzach, lecz nie miał czasu na 
myślenie: sztylety krążyły nieustannie. Z wolna chwytał rytm. Był skupiony i 
czujny, poruszał się miarowo, łapiąc, rzucając, chwyt - rzut. Valentine pojął 
szybko, że prawdziwy żongler powinien używać obu rąk jednocześnie, ale on nie 
był żonglerem, potrafił tylko koordynować łapanie i rzucanie. To przynajmniej 
robił dobrze. Zastanawiał się, kiedy popełni nieunikniony błąd i sztylet zamiast 
w dłoni wyląduje w jego ciele. Tempo rosło. Słyszał śmiech żonglerów i śmiał się 
razem z nimi, lecz nadal robił to, co do niego należało. Chwytał i rzucał. 
Zabawa trwała dobre dwie, trzy minuty, aż wreszcie z wysiłku zaczął tracić 
refleks. W tym momencie należało przerwać. Nie odrzucał już schwytanych 
sztyletów, tylko upuszczał je kolejno, aż wszystkie trzy znalazły się u jego 
stóp. Pochylił się, ciężko oddychając, i poklepał się po udach. Koniec zabawy.
Para żonglerów biła brawo. Wśród Skandarów nadal groźnie wirowały ostrza, ale 
kiedy jeden z nich krzyknął następne "Hop!", sekstet obcych zgarnął fruwającą 
przedtem w powietrzu broń i oddalił się bez słowa w kierunku kwater.
Dziewczyna podbiegła do Valentine'a.
- Nazywam się Carabella - przedstawiła się. Nie była wyższa od Shanamira, z 
dziewczynki stała się kobietą nie dawniej niż parę lat temu. Jej drobne, gibkie 
ciało kipiało niepohamowaną żywotnością.
Miała na sobie jasnozielony opięty kaftanik, a na szyi potrójny sznur 
wypolerowanych muszli quanna. Jej oczy były tak samo czarne jak włosy, a uśmiech 
ciepły i zachęcający.
- Gdzie do tej pory żonglowałeś, kolego?
- Nigdzie - odpowiedział Valentine. Przeciągnął ręką po spoconym czole. - To 
zbyt niebezpieczna rozrywka. Nie wiem, w jaki sposób wyszedłem z tego cało.
- Nigdzie?! - wykrzyknął białowłosy. - Nigdy przedtem? A więc był to pokaz 
twoich wrodzonych zdolności?
- Można by tak powiedzieć - rzekł Valentine wzruszając ramionami.
- I my mamy w to uwierzyć? - białowłosy nie mógł się nadziwić.
- Chyba tak - odpowiedziała za niego Carabella. - Był świetny, to prawda, ale 
brak mu wprawy. Czy zauważyłeś, jak gonił rękami sztylety, to tu, to tam, trochę 
za nerwowo, trochę za skwapliwie, nie mogąc się doczekać, kiedy rękojeść sama 
znajdzie się na właściwym miejscu? A te jego rzuty - czy nie były zbyt 
pośpieszne, zbyt gwałtowne? Ktoś, kto ma jakie takie doświadczenie, nie potrafi 
udawać podobnej niezręczności. On też by nie potrafił. Ten Valentine ma dobre 
oko, Sleecie, ale mówi prawdę. Nigdy jeszcze nie rzucał sztyletem.
- On ma coś więcej niż dobre oko - mruknął Sleet. - Ma refleks do 
pozazdroszczenia. Ma talent.
- Skąd jesteś? - spytała Carabella.
- Ze wschodu - odpowiedział wymijająco Valentine.
- Tak myślałam. Wymawiasz słowa w nieco dziwny sposób. Przybywasz z Yelathys? Z 
Khyntor?
- Tak, z tamtych stron.
Carabella i Sleet zauważyli te wymijające odpowiedzi. Popatrzyli na siebie. 
Valentine tymczasem zastanawiał się, czy to ojciec i córka. Raczej nie. Sleet 
wcale nie był tak stary, jak wyglądał. W średnim wieku, zgoda, ale nie stary. To 
tylko biel włosów i bladość skóry tak go postarzały. Był szczupłym, żylastym 
mężczyzną, miał wąskie wargi i krótką szpiczastą białą brodę. Blizna, choć dawno 
zagojona, nadal znaczyła mu policzek.
- My jesteśmy z południa, ja z Tilomon, a Sleet z Narabalu - odezwała się 
Carabella po chwili milczenia.
- Przyjechaliście tu, żeby wystąpić na festynie Koronala?
- Tak, i zaangażowaliśmy się właśnie do grupy Skandara Zalzana Kavola, który 
potrzebuje istot ludzkich, żeby być w zgodzie z ostatnim dekretem Koronala. A 
ty? Co cię sprowadza do Pidruid?
- Też festyn - powiedział Valentine.
- Chcesz tu ubić jakiś interes?
- Nie, chcę tylko popatrzeć na zawody i na wielką paradę. Sleet zaśmiał się 
znacząco.
- Nie musisz się nas wstydzić, przyjacielu. To naprawdę żadna hańba sprzedawać 
wierzchowce na targu. Widzieliśmy cię w nocy, kiedy przyjechałeś z chłopcem.
- Nie - odrzekł Valentine. - Tego młodego pastucha spotkałem nie dalej jak 
wczoraj w pobliżu miasta. Skorzystałem z jego towarzystwa, bo jestem tu obcy. 
Nie zajmuję się handlem.
W drzwiach gospody pojawił się jeden ze Skandarów. Był to stwór o połowę wyższy 
od Valentine'a, potężny i ociężały, z szerokimi szczękami, z wyrazem dzikości w 
wąskich żółtych oczach. Cztery ramiona zwisały aż za kolana i kończyły się 
dłońmi wielkimi jak grabie.
- Do środka! - zawołał szorstko.
Sleet zasalutował i puścił się biegiem. Carabella zwlekała chwilę, przyglądając 
się z uśmiechem Valentine'owi.
- Jesteś kimś niezwykłym - powiedziała. - Z pewnością nie kłamiesz, ale nic z 
tego, co mówisz, nie brzmi prawdziwie. Myślę, że sam niewiele wiesz o własnej 
duszy. Podobasz mi się. Rozsiewasz wokół dziwną aurę; promieniujesz 
niewinnością, naiwnością, ciepłem. A może czymś innym. Sama nie wiem. - 
Nieśmiało dotknęła jego ramienia. - Naprawdę, podobasz mi się. Może jeszcze 
zagramy razem.
I już jej nie było. Popędziła za Sleetem.
Został sam; nigdzie też nie było widać Shanamira. Nieoczekiwanie dla samego 
siebie zapragnął spędzić cały dzień z żonglerami, zwłaszcza z Carabellą, choć 
wiedział, że to niemożliwe. Był wczesny ranek. Co ma począć ze sobą przez cały 
długi dzień? Ostatecznie, pozostało mu Pidruid.
Ruszył krętymi ulicami, gęsto zasłanymi listowiem. Bujna winorośl i drzewa z 
grubymi zwisającymi konarami krzewiły się, gdzie tylko mogły. Dobrze, jak widać, 
służyła im wilgoć i ciepłe morskie powietrze. Gdzieś z daleka dobiegały dźwięki 
orkiestry, grającej wesołą, choć chyba nazbyt piskliwą melodię. Muzyka to 
przycichała, to rozbrzmiewała na nowo. Być może orkiestra przeprowadzała próbę 
przed wielką paradą. Rynsztokiem spływał strumień spienionej wody. Brodziły w 
nim zdziczałe miejskie zwierzęta - mintuny, psy mangi i nawet małe drole z 
perkatymi nosami. W tak ruchliwym mieście jak Pidruid wszyscy byli zajęci, każdy 
człowiek i każde stworzenie, nawet zabłąkane zwierzęta miały coś ważnego do 
roboty, no i oczywiście wszyscy się niezmiernie śpieszyli. Wszyscy z wyjątkiem 
Valentine'a, który wędrował bez celu. Przystawał co chwila. To zajrzał w głąb 
ciemnego sklepu, ozdobionego zwojami kolorowego płótna niczym girlandami 
kwiatów, to wąchał stęchły zapach składu korzennego, to dłuższą chwilę sycił 
oczy różnokolorowymi kwiatami rosnącymi w wypielęgnowanym ogrodzie wciśniętym 
między dwa wysokie budynki.
Ludzie popatrywali na niego, dziwiąc się, że stać go na luksus nieśpieszenia się 
donikąd.
Na jednej z ulic zatrzymał się dłużej, aby popatrzeć na dzieci, bawiące się w 
jakąś pantomimę. Mały chłopiec, na którego czole niby diadem lśniła złota 
przepaska, stojąc pośrodku koła robił groźne miny, a pozostałe dzieci tańczyły 
wokół niego, udając, że się boją, i śpiewały:
Stary król Drzemko
Na tronie zasiada,
Ni oka nie zmruży,
Ni z nikim nie gada.
Stary król Drzemko
Nocą się wprasza,
Kto był niegrzeczny
Tego przestrasza.
Serce ma król Drzemko
Zimne jak u gada.
Ni oka nie zmruży,
Ni z nikim nie gada.
Kiedy dzieci zorientowały się, że Valentine je obserwuje, obróciły się w jego 
stronę i zaczęły go przedrzeźniać. Roześmiał się i poszedł dalej.
Przed południem znalazł się na nabrzeżu. Długie, półkoliste molo wrzynało się 
głęboko w wody przystani; wyglądało na to, że jest miejscem gorączkowej pracy. 
Robotnicy portowi czterech czy pięciu ras wyładowywali statki handlowe, noszące 
bandery dwudziestu portów ze wszystkich trzech kontynentów, na pontonach 
transportowali ładunki na nabrzeże, a stamtąd przenosili je do magazynów. Tylu 
tam jednak było rozzłoszczonych nadzorców, wydających sprzeczne polecenia, że 
ciężkimi pakunkami miotano tam i z powrotem. Gdy Valentine, kryjąc się w cieniu, 
przyglądał się tej harówce, poczuł nagle uderzenie w plecy, a odwróciwszy się, 
zobaczył przed sobą nadętą twarz rozzłoszczonego Hjorta, który wskazywał coś, 
wymachując rękami.
- Tam! - wrzasnął. - Potrzebujemy jeszcze sześciu do roboty przy statku z 
Suvraelu!
- Aleja nie jestem...
- Szybko! Pośpiesz się!
Cóż miał robić? Nie znajdując argumentów, ruszył we wskazanym kierunku i 
dołączył do grupy robotników, którzy sprowadzali ze statku zwierzęta, wrzeszcząc 
wniebogłosy. Valentine zaczął wrzeszczeć razem z nimi i wrzeszczał do czasu, aż 
kwiczące jednoroczne blavy o długich pyskach znalazły się na drodze prowadzącej 
ku klatkom czy rzeźniom. Wtedy wymknął się chyłkiem i ruszył nabrzeżem aż do 
miejsca, w którym nic się nie działo.
Stał tam spokojnie przez kilka minut, obejmując wzrokiem port, morze, 
szarozielone grzywiaste fale. Mrużył oczy, by zobaczyć miejsce, gdzie kulista 
powierzchnia planety opada w kierunku Alhanroelu i jego sterczącej w niebo Góry 
Zamkowej. Ale oczywiście przez dziesiątki tysięcy mil, przez ocean tak szeroki, 
że całkiem spory zbiór planet zmieściłby się bez trudu między brzegami jednego a 
drugiego kontynentu, niewiele mógł wypatrzeć. Chyba nic. Spojrzał zatem w dół, 
pod stopy, jak gdyby z kolei chciał przebić wzrokiem planetę na wylot i 
zobaczyć, co leży po drugiej strome Majipooru. Zachodnia część Alhanroelu, być 
może. Geografia była dla niego czymś mglistym i zagadkowym. Wyglądało na to, że 
dużo zapomniał z nauk pobieranych w chłopięcych latach i teraz musiał nieźle 
wytężać umysł, by cokolwiek sobie przypomnieć. Być może znajdował się dokładnie 
naprzeciw budzącego grozę Labiryntu, kryjówki Pontifexa, starego, wiodącego 
pustelnicze życie najwyższego monarchy. Albo też, co było bardziej 
prawdopodobne, naprzeciw Wyspy Snu, tej błogosławionej wyspy, którą 
zamieszkiwała dobra Pani, zsyłając pomyślne sny na mieszkańców całej planety. 
Valentine'owi z trudem przychodziło trwanie w wierze, że te miejsca istnieją 
naprawdę, że na świecie żyje Pontifex, Pani Wyspy Snu, Król Snów, a także 
Koronal, chociaż tego ostatniego widział na własne oczy nie dalej niż wczoraj. 
Prawdziwe było nabrzeże Pidruid, gospoda, w której nocował, pieczona ryba, 
żonglerzy, chłopiec Shanamir, jego zwierzęta. Cała reszta to świat fantazji i 
złudzeń.
Dzień stawał się coraz bardziej gorący i parny, mimo wiejącej od morza 
przyjemnej bryzy. Valentine ponownie zgłodniał. Na najbliższym straganie kupił 
za kilka miedziaków trochę błękitnej ryby marynowanej w ostrym korzennym sosie. 
Podano mu ją na odłupanym płacie drewna. Popił pucharem palmowego wina, tego 
przyprawiającego o dreszcze złocistego paskudztwa, ostrzejszego od korzennego 
sosu. Pomyślał o powrocie do gospody. Wtedy zorientował się, że nie zna ani jej 
nazwy, ani nazwy ulicy i wie tylko tyle, że i gospoda, i ulica leżą gdzieś 
niedaleko dzielnicy portowej. Mała strata, jeśli tam nie trafi, przecież 
wszystko, co posiadał, miał przy sobie, lecz jedynymi ludźmi, jakich znał w 
Pidruid, byli żonglerzy i Shanamir, i nie chciał się z nimi zbyt szybko 
rozstawać.
Ruszył z powrotem, ale z miejsca zagubił się w plątaninie przeróżnych zaułków i 
małych uliczek, które przecinając Trakt Wodny biegły we wszystkich kierunkach. 
Trzy razy był pewien, że zbliża się do gospody, i po trzykroć się mylił, a kiedy 
na poszukiwaniach zeszła mu doba a godzina i słońce przetoczyło się na drugą 
połowę nieba, zaczął wątpić, czy znajdzie ją kiedykolwiek. Ogarnął go smutek, 
kiedy pomyślał o Carabelli, o delikatnym dotyku jej palców, o zwinności rąk 
chwytających sztylety, o blasku ciemnych oczu. No, ale było, minęło, pomyślał, i 
żal na nic się nie zda. Powinien raczej, nim zapadnie noc, rozejrzeć się za nową 
gospodą i nowymi przyjaciółmi.
Skręcił za róg i znalazł się na targu miasta Pidruid.
Był to olbrzymi ogrodzony plac, rozległy tak jak ten wczorajszy, ale zamiast 
wyniosłych, pyszniących się bogactwem domów i hoteli z pozłacanymi fasadami 
stały tu nie kończące się szeregi krytych dachówką bud, otwartych zagród dla 
bydła i stłoczonych straganów. Wyczuwało się pośród nich wonie całego świata, te 
ładne i te brzydkie, a produkty wystawione na sprzedaż były pewnie dziełem rąk 
połowy jego mieszkańców. Valentine, pełen zachwytu, zanurzył się w tłumie. W 
jednej z bud z solidnych haków zwisały połcie mięsa. Beczki przypraw korzennych, 
z przesypującą się wierzchem zawartością, zajmowały wnętrze innej. Obok w klatce 
kręciły się na śmiesznych, giętkich nogach zawrotnej wysokości ptaki-prządki, 
wyższe nawet od Skandarów, dziobiące i kopiące się nawzajem, podczas gdy 
handlarz jaj i kupiec z branży wełnianej targowali się o nie zawzięcie. W 
kolejnej budzie sprzedawano pojemniki z jedwabistymi wężami, które zwijały się i 
unosiły w górę niby kąśliwe płomienie; tuż obok leżały cuchnące sterty 
poćwiartowanego i wypatroszonego morskiego smoka. Tu znów zgromadzili się 
publiczni skrybowie, piszący listy tym, którzy pisać nie umieli, tam właściciel 
kantoru wymiany z dużą wprawą przeliczał kursy walut z kilkunastu światów. 
Jeszcze gdzie indziej widać było rząd straganów z kiełbasą, pięćdziesiąt 
jednakowych, z jednakowo wyglądającymi Liimenami, stojącymi jeden obok drugiego, 
podtrzymującymi jednakowo dymiące ogniska i obracającymi jednakowe szpikulce.
I wróżki, i czarodzieje, i żonglerzy, chociaż nie ci, których Valentine dzisiaj 
poznał, i na jakimś skrawku wolnej przestrzeni przykucnięty bajarz, opowiadający 
za kilka miedziaków zawiłe i zupełnie nieprawdopodobne przygody Lorda Stiamota, 
słynnego Koronala sprzed ośmiu tysięcy lat, o którego czynach istniały teraz 
mity i legendy. Valentine przysłuchiwał się przez kilka minut, lecz nie mógł 
uchwycić sensu opowieści, która jednak potrafiła wprawić w zachwyt piętnastu czy 
dwudziestu nie zajętych pracą tragarzy. Poszedł dalej. Minął stragan, przy 
którym złotooki Vroon wygrywał na srebrnym flecie zwodniczą melodię, aby 
oczarować nią jakieś trzygłowe stworzenie w wiklinowym koszyku, minął śmiejącego 
się od ucha do ucha dziesięciolatka, zapraszającego go do bliżej nie określonej 
gry w muszelki i paciorki, minął zaułek kupców, którzy sprzedawali proporce z 
gwiazdą Koronala, minął fakira, unoszącego się nad kadzią paskudnie 
wyglądającego gorącego oleju, minął ulicę wieszczek tłumaczących sny i uliczkę 
pełną handlarzy przedziwnych medykamentów, minął miejsce okupowane przez 
tłumaczy i inne, zajęte przez sprzedawców biżuterii, a w końcu, kiedy wyszedł 
zza rogu, na którym sprzedawano tanią odzież najróżniejszego rodzaju, trafił na 
targ wierzchowców.
Setki, może tysiące jednakowo silnych i jednakowo purpurowych zwierząt stało w 
równych szeregach, bok przy boku, z niezmąconym spokojem przyglądając się 
prowadzonej na ich oczach aukcji. Valentine stwierdził, że jej tajniki są dla 
niego równie trudne do zrozumienia jak opowieść bajarza o Lordzie Stiamocie: 
kupujący i sprzedający stali twarzą w twarz w dwóch długich rzędach i uderzali 
się nawzajem po przegubach rąk, wykrzywiając twarze, okładając się pięściami 
albo z naglą szturchając łokciami. Chociaż nie padały żadne słowa, jednak 
zainteresowani dobrze wiedzieli, o co chodzi, gdyż pisarze, rozmieszczeni wzdłuż 
rzędów, nieprzerwanie spisywali akty sprzedaży, które następnie uprawomocniano 
odbiciem kciuka umoczonego w zielonym atramencie, a rozemocjonowani urzędnicy 
przyczepiali kartki ostemplowane pieczęcią Labiryntu - godłem Pontifexa - do 
zadów kolejnych zwierząt. Posuwając się wzdłuż linii targujących się Valentine 
odnalazł wreszcie Shanamira, który gestykulował z niebywałą wprawą, doskonale 
obeznany z pantomimą nadgarstków, pięści i łokci. Wszystko było skończone w 
kilka minut i chłopiec wyskoczył z szeregu z okrzykiem radości. Schwycił 
Valentine'a w pół i rozradowany zakręcił nim wokół siebie.
- Wszystkie sprzedane! Sprzedane! I to z zyskiem! - Wymachiwał zwitkiem 
papierków, które dostał od pisarza. - Chodź ze mną po pieniądze, a potem możemy 
się zabawić. Późno wstałeś?
- Chyba tak. Gospoda była prawie pusta.
- Nie miałem serca cię budzić. Chrapałeś jak blav. Co robiłeś do tej pory?
- No, poznawałem port. Na targ natknąłem się przypadkiem, usiłując wrócić do 
gospody. W ten sposób znalazłem ciebie.
- Miałeś szczęście, bo jeszcze dziesięć minut i straciłbyś mnie na zawsze. To 
tutaj. - Szarpnął Valentine'a za rękę i wciągnął pod jasno oświetlone arkady, 
gdzie siedzący w okienkach urzędnicy wymieniali kartki na pieniądze. - Daj mi tę 
pięćdziesiątkę - powiedział półgłosem. - Rozmienię ci ją.
Valentine wysupłał grubą błyszczącą monetę i stanął z boku, podczas gdy chłopiec 
dołączył do grupy oczekujących na pieniądze. Parę minut później już był z 
powrotem.
- To dla ciebie - powiedział wysypując do otwartej sakiewki Valentine'a deszcz 
monet, kilka pięciorojalówek i całą pobrzękującą resztę w koronach. - A to dla 
mnie - dodał śmiejąc się radośnie i pokazując trzy duże pięćdziesięciorojalówki, 
podobne do tej, którą przed chwilą rozmienił Valentine'owi. Wcisnął je pod 
kurtkę, za pas. - Zyskowna podróż, nie ma co, ale w takiej gorączce, jaka panuje 
w mieście, łatwo można wszystko wydać. No, chodź! Wróćmy wreszcie do gospody i 
uczcijmy zarobek butelką palmowego wina! Co ty na to? Ja stawiam!
Gospoda, jak się okazało, znajdowała się zaledwie piętnaście minut drogi od 
targu, na ulicy, którą Valentine prawdopodobnie już przemierzył w czasie swoich 
bezowocnych poszukiwań. Mniejsza o to. Ważne, że wrócił tu, i to z Shanamirem. 
Chłopiec, któremu spadł ciężar z serca po sprzedaży zwierząt, rozradowany ceną, 
jaką za nie uzyskał, przechwalał się cały czas, czego to on jeszcze dokona, 
zanim opuści Pidruid i wróci do domu. Będzie tańczył, będzie się bawił, będzie 
pił, będzie oglądał przedstawienia, nie opuści żadnej rozrywki.
Kiedy już popijali w szynku wino zafundowane przez Shanamira, w drzwiach gospody 
pojawili się Sleet i Carabella.
- Możemy się przyłączyć? - spytał Sleet.
- To są żonglerzy, członkowie trupy Skandara, która będzie występowała podczas 
parady. Poznałem ich dziś rano. - Valentine przedstawił Shanamirowi nowo 
przybyłych.
Żonglerzy usiedli, a Shanamir nalał im wina.
- Byłeś na targu? - spytał Sleet.
- Tak i sprzedałem wszystkie wierzchowce - odpowiedział chłopiec. - I to za 
dobrą cenę.
- I co teraz? - spytała Carabella.
- Zostanę kilka dni w mieście, a potem chyba wrócę do domu, do Falkynkip - 
odpowiedział z niezbyt radosną miną. Nie cieszyła go chyba perspektywa powrotu.
- A ty? - Carabella zwróciła się do Valentine'a. - Czy masz jakieś plany?
- Obejrzę festyn.
- A potem?
- Jeszcze nie wiem.
Wino się skończyło, ale Sleet nieznacznie skinął dłonią i na stole pojawiło się 
następne. Nalał wszystkim. Valentine poczuł na języku szczypanie mocnego trunku. 
Zaczynało mu się kręcić w głowie.
- A czy nie myślałeś o tym, żeby zostać żonglerem w naszej trupie? - pytała 
dalej Carabella.
- Nie mam żadnych zdolności! - Valentine był szczerze zaskoczony niespodziewaną 
propozycją.
- Masz ich aż nadto - rzeki Sleet. - Brak ci tylko treningu, ale w tym możesz 
liczyć na mnie i na Carabellę. Szybko wyuczysz się fachu. Przysięgam ci.
- I mógłbym podróżować z wami i wieść żywot włóczęgi, i chodzić od miasta do 
miasta, tak?
- Otóż to.
Valentine popatrzył na Shanamira. Oczy chłopca rozbłysły na myśl o takiej 
przygodzie. Widać było wyraźnie, że wzbiera w nim podniecenie i zazdrość.
- Ale o co tu chodzi? - zaczął się dopytywać Valentine. - Dlaczego zapraszacie 
do swego grona obcego, nie znającego się na rzemiośle nieuka? 
Carabella dała znak i Sleet szybko wstał od stołu.
- Wszystko wyjaśni ci Zalzan Kavol - odpowiedziała Valentine'owi. - To nie jest 
zwykły kaprys. Zmusza nas do tego konieczność. A poza tym, czy masz coś innego 
do roboty? Zdaje się, że płyniesz przez miasto bez steru. A my proponujemy ci 
dobre towarzystwo i utrzymanie.
Sleet ze Skandarem wyrośli jak spod ziemi. Masywna, wielka postać Zalzana Karola 
wzbudzała lęk już samym swoim wyglądem. Krzesło, w którym się z trudem zmieścił, 
zatrzeszczało niepokojąco. Skandarzy pochodzili z odległego, wietrznego i 
lodowatego świata, i chociaż osiedli w Majipoorze przed tysiącami lat, pracując 
w prymitywnych zawodach wymagających wielkiej siły lub niezwykłej bystrości oka, 
zdawało się, że wciąż nie mogą przyzwyczaić się do tutejszego ciepłego klimatu. 
Może mają tylko taki ponury wygląd, pomyślał Valentine, a w gruncie rzeczy wcale 
nie są tacy źli, na jakich wyglądają?
Skandar nalał sobie mocnego trunku, używając do tej czynności dwóch środkowych 
ramion, a zewnętrzną parę rozłożył na stole, zagarniając go w swoje posiadanie. 
Przemówił grzmiącym głosem:
- Obserwowałem cię, kiedy rzucałeś sztyletami z Carabellą i Sleetem. Byłeś 
niezły.
- Nie wiem, o czym mówisz.
- Potrzebuję do żonglowania trzech istot ludzkich. To wszystko. Czy wiesz, co 
nowy Koronal wymyślił ostatnio w sprawie zatrudniania kuglarzy?
Valentine uśmiechnął się tylko i wzruszył ramionami.
- To jest oczywiście czysty idiotyzm - kontynuował Zalzan Kavol - ale Koronal 
jest młody, więc żeby podkreślić swoje znaczenie, musi na początek cisnąć kilka 
głośnych piorunów. Zarządzono, że we wszystkich trupach, które liczą więcej niż 
trzech osobników, jedna trzecia musi być mieszkańcami Majipooru ludzkiego 
pochodzenia. Zarządzenie ma być wykonane już w tym miesiącu.
- Takim dekretem - dodała Carabellą - nie osiągnie niczego poza tym, że nastawi 
przeciw sobie rasy, które żyją w zgodzie od tysiącleci.
Zalzan Karol siedział z nachmurzoną miną.
- Niemniej dekret już istnieje. Jakiś sługus na zamku musiał powiedzieć Lordowi 
Valentine'owi, że inne rasy zbytnio się rozrastają i odbierają pracę istotom 
ludzkim. Głupie to i niebezpieczne. Normalnie nikt by nie przywiązywał wagi do 
takich dekretów, ale święto odbywa się na cześć Koronala i jeśli mamy dostać 
pozwolenie na występy, powinniśmy się im podporządkować. Moi bracia i ja 
zarabialiśmy na swoje utrzymanie jako żonglerzy całymi latami i nie wyrządzało 
to krzywdy ludziom, ale teraz zmienił się Koronal i zmieniają się czasy. Dlatego 
znalazłem w Pidruid Sleeta i Carabellę i przyuczam ich do naszej gry. Dzisiaj 
jest Dzień Drugi. Za cztery dni występujemy podczas parady Koronala i muszę do 
tego czasu zatrudnić trzeciego człowieka. Wstąpisz do naszej trupy, Valentine?
- W jaki sposób mam się nauczyć żonglerki w ciągu czterech dni?
- Będziesz tylko terminatorem - odpowiedział Skandar. - Na czas parady wymyślimy 
dla ciebie coś, co będzie przypominało żonglowanie i co nie przyniesie wstydu 
ani tobie, ani nam. Prawo, jak zdążyłem zauważyć, nie wymaga od wszystkich 
członków zespołu równej odpowiedzialności ani jednakowego talentu. Pod 
warunkiem, że trzech z nich będzie ludźmi.
- A po festynie?
- Będziesz chodził z nami od miasta do miasta.
- Niczego o mnie nie wiesz, a chcesz, bym dzielił z tobą życie.
- Niczego o tobie nie wiem i nie chcę wiedzieć. Potrzebuję żonglera twojej rasy. 
Dokądkolwiek się udamy, zapłacę za ciebie nocleg i wyżywienie, a oprócz tego 
dostaniesz dziesięć koron tygodniowo. Zgoda?
Oczy Carabelli wprost krzyczały: "Możesz żądać podwójnej zapłaty, no, dalej, 
Valentine!" Widział to. Ale pieniądze były tu bez znaczenia. Wystarczyłoby mu 
spanie i jedzenie, wystarczyłoby mu przebywanie z Carabellą i Sleetem, dwojgiem 
ludzi spośród trojga, których znał w całym mieście i, do czego sam przed sobą 
przyznawał się ze wstydem, również na całym świecie. Tam, gdzie powinno być 
miejsce na przeszłość, w jego pamięci ziała próżnia - jakieś mgliste wyobrażenie 
o rodzicach, kuzynach i siostrach, o dzieciństwie gdzieś na wschodzie Zimroelu, 
o nauce i podróżach. Przyszłość też była pustką. Ci żonglerzy obiecywali ją 
wypełnić. Jeszcze tylko...
- Jeden warunek - powiedział.
- Jaki?
Valentine skinął głową w stronę Shanamira.
- Myślę, że ten chłopiec zmęczył się już hodowaniem wierzchowców w Falkynkip i 
chętnie rozejrzałby się trochę po świecie. Proszę cię, żebyś i dla niego znalazł 
jakieś miejsce. Możesz go zatrudnić jako...
- Valentine! - krzyknął chłopiec.
- ...jako parobka albo służącego lub nawet żonglera, jeśli ma jakieś zdolności. 
Co ty na to?
Zalzan Kavol milczał przez dłuższą chwilę, jakby obliczał straty i zyski, a z 
głębi jego kudłatej postaci wydobywało się ledwo dosłyszalne powarkiwanie. W 
końcu odezwał się:
- Czy chcesz dołączyć do nas, chłopaku?
- Czy chcę? Czy ja chcę?
- Tego się spodziewałem - stwierdził ponuro Skandar. - Zatem postanowione. 
Zatrudniam was obu za trzydzieści koron tygodniowo, z wyżywieniem i spaniem. 
Umowa stoi?
- Stoi - rzekł Valentine.
- Stoi! - wykrzyknął Shanamir.
Zalzan Karol rozlał resztkę palmowego wina.
- Sleecie, Carabello, bierzcie tego obcego na podwórze i ćwiczcie z nim. Ty 
pójdziesz ze mną, chłopaku. Masz doglądać naszych wierzchowców.
Rozdział 6
Wyszli na zewnątrz. Carabella pobiegła do kwater sypialnych po sprzęt. Valentine 
odprowadził ją wzrokiem, z przyjemnością przyglądając się jej pełnym wdzięku 
ruchom. Sleet skubał i zajadał niebiesko-białe owoce.
- Co to takiego? - spytał Valentine. Sleet rzucił mu jeden owoc.
- Thokka. W Narabalu, tam gdzie się urodziłem, winorośl thokka wypuszcza pędy 
rankiem, a po południu jest już tak wysoka jak dom. Oczywiście, w Narabalu 
słońce przypieka, jak się patrzy, a ciepłe deszcze padają nieustannie. Jeszcze?
- Proszę.
Sleet zręcznie rzucił mu całe grono. Proporcjonalnie zbudowany, lekki jak 
piórko, był precyzyjny w gestach i oszczędny w słowach.
- Gryź pestki - poradził Valentine'owi, śmiejąc się z cicha. - Podnoszą męską 
sprawność.
Carabella wracała przez podwórze, żonglując kolorowymi gumowymi piłkami. Idąc 
rzuciła trzy do Sleeta i jedną do Valentine'a.
- To nie będą noże? - spytał Valentine.
- Noże są na pokaz. Dzisiaj zaczniemy od podstaw - odpowiedział Sleet. - 
Postępujmy zgodnie z filozofią sztuki. Noże wprowadziłyby niepotrzebne 
zamieszanie.
- O jakiej filozofii mówisz?
- Myślisz, że żonglerka to zwykle sztuczki? - spytał niski mężczyzna, z lekka 
urażony. - Rozrywka dla gapiów? Sposób wyłudzenia paru koron podczas 
prowincjonalnego karnawału? To też, owszem, ale przede wszystkim jest to szkoła 
życia, przyjacielu, a także wiary. To swego rodzaju religia.
- I poezja - dorzuciła Carabella.
Sleet skinął głową.
- Tak, poezja tez. I matematyka. Żonglerka uczy spokoju, opanowania, zmysłu 
równowagi, zasad bezwładności i struktury ruchu. Jest w niej cicha muzyka. Ale 
również dyscyplina. Przede wszystkim dyscyplina. Czy nie brzmi to zbyt 
pretensjonalnie?
- Tak, to brzmi zbyt pretensjonalnie - pośpieszyła z odpowiedzią Carabella. W 
jej oczach skrzyły się wesołe ogniki. - Ale wszystko, co powiedziałeś, jest 
prawdą. Zaczynamy.
Valentine skinął potakująco głową.
- Rozluźnij się - poradził mu Sleet. - Nie myśl o niczym. Wniknij w siebie i tam 
pozostań.
Valentine przywarł mocno stopami do ziemi, zaczerpnął głęboko powietrza, 
rozluźnił ramiona i czekał.
- Jesteś gotów? - spytał Sleet.
- Jestem gotów.
- Będziemy cię uczyć od podstaw. Zaczniemy od drobiazgów. Żonglerka to ciąg 
prawie niewidocznych ruchów, następujących po sobie bardzo szybko, co stwarza 
pozory płynności i jednoczesności akcji. Jednoczesność jest złudzeniem, 
przyjacielu, bez względu na to, czy żonglujesz, czy nie. W końcu wszystko na tym 
świecie dzieje się jednocześnie. - Sleet uśmiechnął się chłodno. Wydawał się 
oddalony o tysiące mil. - Zamknij oczy, Valentine. Niezbędna jest tu orientacja 
w czasie i w przestrzeni. Pomyśl teraz o tym, gdzie się znajdujesz i jak to się 
ma w odniesieniu do całego świata.
Valentine wyobraził sobie Majipoor, wielką, zawieszoną w przestworzach kulę, 
której połowę albo i więcej pokrywa Wielkie Morze.
Zobaczył siebie, jak wrasta w skraj Zimroelu, z morzem za plecami i rozwijającą 
się przed nim wstęgą kontynentu, zobaczył Morze Wewnętrzne z Wyspą Snu, a dalej 
Alhanroel, dźwigający z mozołem swój wielki garb - Górę Zamkową; zobaczył słońce 
nad głową, żółte z brązowozielonymi brzegami, wypalające pokryty pyłem Suvrael, 
rozgrzewające duszne tropiki i wszystko inne, co napotka na swej drodze; ujrzał 
księżyce, a jeszcze dalej gwiazdy i inne światy, te, z których przybyli 
Skandarzy i Hjortowie, i Liimeni, i cała reszta; wreszcie zobaczył świat, z 
którego jego lud wyemigrował czternaście tysięcy lat temu, tamtą Starą Ziemię, 
błękitną, absurdalnie małą w porównaniu z ogromem Majipooru, na pół zapomnianą w 
jakimś zakątku wszechświata, i wrócił przez gwiazdy do swojej planety, do tego 
kontynentu, tego miasta, tego podwórza, tego miejsca na wilgotnej płodnej ziemi, 
która była oparciem dla jego nóg, i powiedział Sleetowi, że jest gotów.
Sleet i Carabella też byli gotowi. Łokcie blisko ciała, ręce wyciągnięte do 
przodu. Oboje trzymali po jednej piłce w prawej dłoni. Valentine poszedł w ich 
ślady.
- Niech ci się zdaje, że trzymasz w rękach tacę z drogocennymi klejnotami - 
pouczał go Sleet. - Jeśli ruszysz barkami albo łokciami, jeśli podniesiesz albo 
opuścisz dłonie, klejnoty się rozsypią. A więc? Tajemnica żonglerki polega na 
ograniczaniu wszelkich niepotrzebnych ruchów ciała. To rzeczy się poruszają, ty 
tylko panujesz nad nimi, ty pozostajesz w miejscu. - Piłka, którą Sleet trzymał 
w prawej ręce, niespodziewanie znalazła się w lewej, chociaż ciało nawet nie 
drgnęło. Carabella zrobiła to samo. Valentine, naśladując nauczycieli, 
przerzucił piłkę z ręki do ręki, jednak nie było to wcale takie łatwe.
- Za bardzo poruszyłeś nadgarstkiem, a jeszcze bardziej łokciem - zauważyła 
Carabella. - Pozwól, by dłoń sama się otworzyła. Pozwól palcom, by same się 
wyprostowały. Uwalniasz schwytanego ptaka - właśnie tak! Dłonie otwarte, ptak 
frunie w powietrze.
- Mam w ogóle nie używać nadgarstka? - zapytał.
- Niewiele, a i to staraj się ukrywać. Pchnięcie piłki rodzi się w dłoni. Nie 
gdzie indziej.
Valentine spróbował. Najkrótsze z możliwych ruchy przedramienia, najszybsze 
przegięcie nadgarstka, impuls ze środka dłoni i z głębi świadomości - i piłka 
znalazła się w zagłębieniu lewej dłoni.
- Dobrze - powiedział Sleet. - Jeszcze raz.
Jeszcze raz. Jeszcze raz. Jeszcze raz. Przez piętnaście minut cała trójka 
przerzucała piłkę z ręki do ręki. Piłka Valentine'a przelatywała łukiem przed 
jego twarzą, nie wysuwając się przed płaszczyznę rąk. I nie wolno mu było 
sięgnąć po nią ani do góry, ani do przodu; to piłka krąży, ręce czekają. Po 
jakimś czasie robił to już automatycznie. Shanamir, który wynurzył się właśnie 
ze stajni, przystanął, popatrzył bez zbytniego zainteresowania na to nieciekawe, 
jednostajne podrzucanie i poszedł sobie. Valentine ćwiczył dalej. Taki sposób 
podrzucania piłki wcale nie przypominał żonglerki, ale ponieważ był konieczny, 
pilny terminator oddawał mu się całkowicie.
Wreszcie zauważył, że Sleet i Carabella zaprzestali ćwiczeń.
- Trzymaj - krzyknął Sleet i rzucił mu kiść winogron. Valentine schwycił je 
między jednym a drugim podrzutem piłki i trzymał zastanawiając się, czy i tym 
każą mu żonglować. Sleet pokazał na migi, że winogrona są do jedzenia. A więc to 
nagroda. A może raczej zachęta.
Carabella położyła mu teraz drugą piłkę na prawą dłoń, a trzecią na lewą.
- Masz duże ręce - powiedziała. - To będzie dla ciebie łatwe. Przyjrzyj się, jak 
ja to robię, a potem rób to samo.
Piłki przelatywały między jej dłońmi tam i z powrotem, chwytane w koszyczek, 
który tworzyły trzy palce; druga piłka pozostawała zawsze w dłoni. Valentine 
usiłował pójść w jej ślady. Łapanie piłki wypełnioną dłonią było trudniejsze niż 
pustą, ale i z tym można było sobie poradzić. Po chwili ćwiczył bezbłędnie.
- Teraz - odezwał się Sleet - czas zacząć prawdziwą naukę. Wymieniamy piłki - o, 
tak.
Jedna z piłek, przeskakująca z prawej dłoni Sleeta do lewej, zatoczyła łuk na 
wysokości jego twarzy. Kiedy była w powietrzu, zrobił dla niej miejsce w lewej 
dłoni dzięki przerzuceniu piłki, którą tam trzymał, na drugą stronę, pod tą, 
która przechodziła dołem, z lewej dłoni do prawej. Manewr wydawał się dość 
prosty: szybkie przemienne rzuty, ale kiedy Valentine spróbował to zrobić, piłki 
zderzyły się i rozsypały po podwórzu. Śmiejąc się Carabella pozbierała je. 
Spróbował znów, z takim samym rezultatem. Wtedy dziewczyna pokazała mu, w jaki 
sposób rzucić pierwszą piłką tak, żeby spadła na sam koniec lewej ręki, podczas 
gdy inna porusza się po swoim torze i zmierza w kierunku prawej. Aby opanować 
ten manewr, musiał ćwiczyć bez końca, a mimo to nadal mylił się od czasu do 
czasu. Tymczasem Sleet, niczym zaprogramowana maszyna, robił jedną wymianę za 
drugą. On zaś z Carabella ćwiczył podwójny rzut całymi godzinami. Tak mu się 
zdawało, a może tak było naprawdę. Kiedy minęło znudzenie, zafascynowała go 
harmonia ruchów i wiedział już, że mógłby tak rzucać piłkami bez końca, nie 
czując znużenia ani żadnej z nich nie upuszczając.
Nagle kątem oka zauważył, że Sleet żongluje trzema piłkami naraz.
- Spróbuj i ty - ponagliła go Carabella. - To tylko wydaje się niemożliwe.
Pokonał nowy próg z dziecinną łatwością, czym zaskoczył Sleeta i Carabellę. 
Dziewczyna zaczęła bić brawo, a Valentine, nie wypadając z rytmu, mruknął coś w 
podzięce. Rzucał trzecią piłką na wyczucie, w chwili kiedy druga przeskakiwała z 
lewej ręki do prawej, wykonywał chwyt i znowu rzucał, i dalej, rzut, rzut, rzut 
i chwyt, rzut i chwyt, rzut i niezmiennie jedna piłka wznosi się po łuku, druga 
opada w wyczekującą dłoń, jedna czeka na wyrzucenie... Utrzymywał wszystkie w 
takim rytmie przez trzy, cztery, pięć wymian, nim zdał sobie sprawę, jak trudne 
jest to, co robi. Wtedy zawiodła go koordynacja ruchów, piłki wypadły mu z rąk i 
rozsypały się po podwórzu.                 
- Masz talent - mruknął Sleet. - Zdecydowanie masz talent.
Valentine zawstydził się z powodu popełnionego błędu, ale jakież to miało 
znaczenie, skoro tak dobrze sobie radził od pierwszej próby? Pozbierał piłki i 
zaczął od nowa. Rzucał i chwytał, starając się we wszystkim naśladować 
żonglującego obok Sleeta, ale szybko upuścił dwie piłki. Zaczerwienił się i 
wymamrotał jakieś przeprosiny. Znów zaczął. Tym razem już się nie zatrzymał. 
Pięć, sześć, siedem wymian, dziesięć, jedenaście, dwadzieścia; stracił rachunek, 
wymiany przestały być wymianami, stopiły się w jedną całość, bez początku i bez 
końca. W bliżej nieokreślony sposób jego świadomość została rozszczepiona, jedna 
jej część uczestniczyła w precyzyjnym chwytaniu i rzucaniu, podczas gdy druga 
kontrolowała wzlatywanie i opadanie piłek, robiąc przy tym obliczenia prędkości 
i toru lotu. Część mózgu zbierająca dane przekazywała je tej, która zarządzała 
rzucaniem i chwytaniem. Czas zdawał się rozpadać na nieskończoną ilość drobnych 
ruchów, a mimo to, paradoksalnie, nie było żadnego następstwa, płynął, a zarazem 
stał w miejscu, trzy piłki niezmiennie tkwiły w stałych punktach, jedna w 
powietrzu, jedna w lewej, jedna w prawej dłoni, a to, że za każdym ruchem inna 
piłka zajmowała jedną z tych pozycji, niewiele znaczyło. Czas stawał się 
wiecznością. Jedność stawała się całością. On, Valentine, wkraczał w tajemniczy 
krąg sztuki. Wkraczał w nieskończoność. Dzielił swoją świadomość, by znów ją 
jednoczyć. Wnikał w istotę ruchu i uczył się, że ruch jest złudzeniem i wynika z 
omyłki w postrzeganiu. Ręce trwały w miejscu, wzrok wybiegał do przodu, a mimo 
to liczyła się tylko chwila obecna.
Podczas gdy jego dusza wznosiła się na szczyty uniesienia, Valentine w nagłym 
przebłysku świadomości zdał sobie sprawę, że nie stoi już w jednym miejscu, ale 
posuwa się do przodu, przyciągany niby magnesem piłkami, które ledwo 
zauważalnie, lecz nieprzerwanie oddalają się od niego. Aby za nimi nadążyć, 
musiał poruszać się coraz szybciej i szybciej, i okazało się, że biegnie, że 
zatacza się i słania, a Sleet i Carabella schodzą mu z drogi, by się z nimi nie 
zderzył, aż w końcu piłki znalazły się całkowicie poza zasięgiem jego rąk i 
nawet to, że rzucił się za nimi całym ciałem, nic już nie pomogło. Rozleciały 
się na trzy strony świata.
Ciężko dysząc, opadł na kolana. Usłyszał śmiech swoich nauczycieli i zaczął się 
śmiać razem z nimi.
- Co się stało? - zapytał po chwili. - Tak dobrze mi szło, a potem... potem...
- Potem zacząłeś popełniać drobne błędy - odpowiedziała Carabella. - Dając się 
ponieść cudowności tego, co robisz, nie zauważyłeś, że piłka przesunęła się 
nieznacznie poza stałą linię lotu, i aby ją złapać, sięgnąłeś nieznacznie dalej, 
co spowodowało wyrzucenie następnej poza stałą linię, i następnej, i tak bez 
końca. Piłki zaczynają się od ciebie coraz bardziej oddalać, ty zaczynasz za 
nimi gonić, ale ich nie doganiasz. Jest za późno. To zdarza się każdemu 
początkującemu. Zapomnij o tym.
- I pozbieraj piłki - powiedział Sleet. - Za cztery dni będziesz żonglował przed 
Koronalem.
Rozdział 7
Ograniczał się nadal do trzech piłek, ale ćwiczył już od kilku godzin i powoli 
zbliżał się do nieskończonej liczby wymian. Przechodził od znudzenia do 
zachwytu, od zachwytu do znudzenia tak często, że w końcu trudno mu już było 
odróżnić jeden stan ducha od drugiego. Ubranie, mokre od potu, oblepiało go niby 
ciepły, wilgotny ręcznik. Nie przerwał żonglowania nawet podczas jednego z 
tutejszych przelotnych deszczy. Deszcz się skończył, nastąpił dziwny zmierzch, 
rozświetlony przez ukryte za mgłą słońce, a on żonglował. Czuł szalone napięcie. 
Był na pół świadom poruszających się po podwórzu postaci: Sleeta, Carabelli, 
rozmaitych Skandarów, Shanamira, obcych, przechodzących, odchodzących. Nie 
zwracał na nich uwagi. Był pustym naczyniem, które zaczynało wypełniać się 
tajemniczą treścią. Bał się zatrzymać, by znowu nie stać się pusty.
Ale ktoś położył kres temu szaleństwu. Valentine poczuł, że ma próżne ręce. To 
Sleet przejął piłki prosto z powietrza, jedną po drugiej. Jeszcze przez długą 
chwilę dłonie Valentine'a poruszały się jednostajnym rytmem, a przed oczami 
wirowały przelatujące piłki.
- Wypij to - powiedziała łagodnie Carabella i przysunęła mu kielich do ust. Wino 
palmowe. Wypił je jak wodę. - Natura obdarzyła cię cudownym darem. Potrafisz się 
niezwykle koncentrować na tym, co robisz. Ale przestraszyłeś nas trochę, 
Valentine, żonglując tak bez końca.
- Do Dnia Gwiazdy będziesz najlepszy z nas wszystkich - powiedział Sleet. - Sam 
Koronal wyróżni cię swym uznaniem. No i co ty na to, Zalzanie Kavolu? Co 
powiesz?
- Powiem tylko tyle, że jest mokry i musi zmienić ubranie - burknął Skandar. 
Wręczył Sleetowi kilka monet. - Idź na bazar, nim zamkną stragany, i kup mu coś 
odpowiedniego. Carabello, zabierz go do oczyszczalni. Posiłek za pół godziny.
- Chodź ze mną - powiedziała Carabella i poprowadziła go, wciąż jeszcze 
oszołomionego, przez podwórze, na tyły zabudowań, gdzie pod ścianą, na świeżym 
powietrzu była zamontowana prymitywna oczyszczalnia.
- Zwierzę! - rzuciła ze złością. - Mógł pochwalić cię chociaż słowem. Ale zdaje 
mi się, że on nie ma takiego zwyczaju. Niemniej, był pod wrażeniem.
- Zalzan Kavol?
- Tak. Zaskoczyłeś go. Ale jakżeby mógł pochwalić człowieka? Masz przecież tylko 
dwie ręce. Ach, zostawmy go w spokoju! Taki już jest. To tutaj, rozbieraj się!
Sama też się rozebrała. Valentine stał oczarowany, patrząc na nagą postać 
dziewczyny, zalaną księżycową poświatą. Miała gibkie, szczupłe ciało, niemal 
chłopięce, gdyby nie krągłość piersi i bioder. Skóra ciasno opinała jej silne 
mięśnie, a na jednym z płaskich pośladków widniał wytatuowany czerwono-zielony 
kwiat.
Podeszli do oczyszczalni i stanęli tuż obok siebie, poddając się wibracji 
zmywającej z nich pot i brud. Wciąż nadzy, wrócili do kwatery.
Carabella ubrała się w miękkie szare spodnie i nowy kaftanik. Tymczasem Sleet 
przyniósł z bazaru ciemnozielony kubrak z czerwonymi zdobieniami, obcisłe 
czerwone spodnie i lekki, niebieski, czarno podbity płaszcz. Był to strój 
znacznie elegantszy od tego, który Valentine poprzednio nosił. Zakładając go, 
poczuł się jak ktoś świeżo wyniesiony na zaszczytne stanowisko, toteż 
towarzysząc Sleetowi i Carabelli w drodze do kuchni poruszał się z niezwykłą 
godnością.
Obiad stanowiła potrawa przyrządzona z mięsa nie znanego Valentine'owi, nie 
śmiał jednak zapytać głośno o jego pochodzenie. Popijali obficie wino palmowe. 
Przy jednym końcu stołu siedziało sześciu Skandarów, czworo ludzi przy drugim. 
Rozmawiano niewiele. Wraz z końcem posiłku Zalzan Kavol i jego bracia podnieśli 
się bez słowa i wyszli.
- Czy obraziliśmy ich czymś? - spytał Valentine.
- Nie, zwykle się tak zachowują - odpowiedziała Carabella.
Hjort Vinorkis, który rozmawiał z Valentinem przy śniadaniu, przeszedł przez 
pokój, pochylił się i wlepił w niego rybie oczy. Takie tu były, jak widać, 
zwyczaje. Valentine uśmiechnął się, skrępowany sytuacją.
- Widziałem, jak żonglowałeś po południu. Jesteś całkiem niezły - powiedział 
nowo przybyły.
- Dziękuję.
- Często się tak zabawiasz?
- Dopiero od dzisiaj. Nie robiłem tego nigdy przedtem. Skandarzy przyjęli mnie 
do swojej trupy.
- Naprawdę? I ruszysz z nimi w drogę? - Hjort wydawał się poruszony tą 
informacją.
- Na to się zanosi. -A dokąd?
- Nie mam pojęcia, ale przystanę na każdą propozycję.
- Niebieski ptak z ciebie - westchnął Hjort. - Sam spróbowałbym takiego życia. 
Może Skandarzy i mnie by zatrudnili?
- Potrafisz żonglować?
- Nie, ale mogę prowadzić rachunki. Żongluję cyframi. - Vinorkis wybuchnął 
śmiechem i mocno grzmotnął Valentine'a w plecy. - Żongluję cyframi! Jak ci się 
to podoba? No, dosyć tego, dobranoc.
- Kto to był? - spytała Carabella po odejściu Hjorta. - Spotkałem go rano przy 
śniadaniu To mirjucowy kupiec, tak się przynajmniej przedstawił.
Carabella odęła wargi.
- Nie podoba mi się. Ale kiedy to jakiś Hjort podobał się człowiekowi? Okropne 
stwory! - Wstała od stołu i przeciągnęła się z wdziękiem. - Pójdziemy już?
Tej nocy Valentine znów spał głębokim snem. Po wydarzeniach minionego dnia mógł 
się spodziewać snów o żonglowaniu, lecz i tym razem znalazł się na purpurowej 
równinie. Był to niepokojący znak, ponieważ każdy z mieszkańców Majipooru 
wiedział od dziecka, że powtarzające się sny mają niezwykle doniosłe znaczenie, 
i to prawdopodobnie nie najlepsze. Pani Wyspy rzadko zsyłała powtarzające się 
wizje, ale Król praktykował to dość często. I tym razem Valentine śnił tylko 
fragment jakiejś większej całości. Na niebie widać było wykrzywione prześmiewczo 
twarze, na ziemi, wzdłuż ścieżki, którą szedł, burzyła się kipiel purpurowego 
piasku, a pośród jej wirów poruszały się stwory o ruchliwych pazurach i 
klekoczących mackach. Cała równina była najeżona kolcami. Drzewa miały po troje 
oczu. Wszędzie czaiło się niebezpieczeństwo, brzydota, zapowiedź czegoś złego. 
Ale i w tym śnie nie było żadnych ludzkich postaci ani nic się nie działo. Był 
złowieszczy. To wszystko.
Świat snów ustąpił nad ranem blaskowi jutrzenki. Tym razem Valentine zbudził się 
pierwszy, kiedy tylko przez otwarte drzwi zaczęło się sączyć blade światło. 
Shanamir był jeszcze pogrążony w błogim śnie. Sleet leżał zwinięty w kłębek. 
Obok niego Carabella, odprężona, uśmiechająca się do sennych marzeń. Skandarzy 
spali widocznie gdzie indziej, gdyż jedynymi odmiennymi w izbie była para 
Hjortów i trio Vroonów, splątanych kończynami w przedziwny sposób. Valentine 
wziął z kuferka Carabelli trzy piłki i wyszedł na dwór w mglisty świt, aby 
doskonalić swój świeżo odkryty talent.
Sleet pojawił się w drzwiach godzinę później. Zaklaskał w dłonie.
- Masz w sobie pasję, przyjacielu. Żonglujesz jak opętany. Ale nie zmęcz się 
nadmiernie. Dzisiaj mamy dla ciebie bardziej skomplikowany program.
Poranna lekcja opierała się na wczorajszych podstawach, z pewnymi tylko 
urozmaiceniami. Teraz, kiedy Valentine opanował sztukę podrzucania trzech piłek 
w taki sposób, że jedna z nich zawsze była w powietrzu - a co do tego, że ją 
opanował, nie było żadnych wątpliwości, a w dodatku, jak powiedziała Carabella, 
udało mu się to w jedno popołudnie, podczas gdy ona musiała poświęcić na to 
wiele dni ćwiczeń - nauczyciele zmusili go do poruszania się, chodzenia, 
biegania, skakania, cofania się, wszystko przy nieprzerwanie płynącym strumieniu 
piłek. Żonglował idąc w górę i w dół schodów. Żonglował przykucnięty. Żonglował 
stojąc na jednej nodze, niczym pełne skupienia ptaki gihorna z bagien Zimru. 
Żonglował klęcząc. To co robiło jego ciało, było bez znaczenia. Harmonia oka i 
ręki pozostawała nienaruszona.
Po południu Sleet podniósł stopień trudności. Valentine musiał rzucać piłką zza 
pleców, z półobrotu, przerzucać ją pod nogą, żonglować ze skrzyżowanymi dłońmi. 
Carabella i Sleet nie chcieli być posądzeni o protekcjonalne traktowanie ucznia, 
wobec czego przestali go zasypywać ciągłymi pochwałami, ale Valentine czytał w 
spojrzeniach, jakie między sobą wymieniali, że są z niego dumni.
Skandarzy żonglowali w innej części podwórza, nieustannie powtarzając 
przygotowany na królewską paradę program, niezwykle imponujący, w którym używali 
do żonglowania noży, sierpów i płonących pochodni. Od czasu do czasu Valentine 
spoglądał w ich stronę, zdumiewając się wyczynami czwororęcznych, lecz przede 
wszystkim koncentrował się na własnym treningu.
Tak minął Dzień Morza. W Dniu Czwartym zaczęto go uczyć żonglerki maczugami. 
Było to dla Valentine'a nowe wyzwanie, bo wprawdzie podstawowe zasady nie 
zmieniły się, jednak maczugi były większe od piłek, bardziej nieporęczne i 
trzeba je było wyrzucać znacznie wyżej, aby mieć dość czasu na następny chwyt. 
Zaczął ćwiczyć zjedna maczugą, przerzucając ją z ręki do ręki. Tak ją trzymasz, 
mówiła Carabella, tak rzucasz, a tak łapiesz. Tak trzymał maczugę, tak ją 
rzucał, a tak łapał, i choć czasami poruszał się niezgrabnie, to i tym razem 
szybko doszedł do wprawy. Trzymasz w lewej ręce dwie piłki, w prawej maczugę - 
trzymał w lewej ręce dwie piłki, w prawej maczugę i dziwił się najpierw różnicy 
masy, potem prędkości, ale już za chwilę były dwie maczugi w prawej, jedna piłka 
w lewej, a późnym popołudniem Dnia Czwartego ćwiczył trzema maczugami, z 
obolałymi nadgarstkami, ze zmrużonymi z wysiłku oczami, wciąż od nowa, bez 
końca.
Tego wieczoru zapytał:
- Kiedy będę żonglował maczugami z partnerem?
Carabella uśmiechnęła się.
- Później. Po festynie, kiedy ruszymy na wschód.
- Mógłbym to robić już teraz - odpowiedział.
- Nie, jeszcze nie. Dokonałeś cudów, ale są granice mistrzostwa, które się 
osiąga w ciągu trzech dni. Żonglując z nowicjuszem musielibyśmy obniżyć swój 
poziom i nie zabawilibyśmy tym Koronala.
Zgodził się z tym, co mówiła, a mimo to nie mógł się doczekać chwili, kiedy 
stanie się równorzędnym partnerem i będzie rzucał maczugami, nożami czy 
pochodniami jako członek do perfekcji zgranego zespołu.
W nocy lało jak z cebra, całkiem nietypowo jak na lato w podzwrotnikowym 
Pidruid, podczas którego padały tu zaledwie przelotne deszcze. Rankiem Dnia 
Piątego podwórze było nasiąknięte wodą jak nie wyżęta gąbka, nie powstrzymało to 
jednak Valentine'a od przeprowadzenia zwykłej porcji ćwiczeń.
Shanamir, który w czasie jego treningów włóczył się po mieście, zdawał mu teraz 
relację z przygotowań do wielkiej parady.
- Wszędzie wstęgi, proporce i flagi - mówił stojąc w bezpiecznej odległości od 
Valentine'a, który właśnie rozpoczynał rozgrzewkę żonglując trzema maczugami. - 
A transparenty z gwiazdą ciągną się od Bramy Falkynkip do Smoczej Bramy i 
jeszcze dalej wzdłuż nabrzeża; w sumie, jak słyszałem, całe mile materii, nawet 
złotogłowiu; jest też na zielono pomalowana droga. Mówią, że koszty idą w 
tysiące rojali.
- Kto za to płaci?
- No, jak to kto? Mieszkańcy Pidruid - powiedział Shanamir zdziwiony. - A któżby 
inny? Przecież nie ci z Ni-moya czy z Yelathys.
- Powiedziałbym raczej, że powinien płacić Koronal.
- A czyje to byłyby pieniądze? Podatników z całego świata! Dlaczego mieszkańcy 
Alhanroelu mają płacić za festyny na Zimroelu? A poza tym, to przecież wielki 
zaszczyt gościć u siebie Koronala. Pidruid płaci z przyjemnością. Powiedz mi, 
jak ty to robisz, że jednocześnie tą samą ręką rzucasz jedną maczugę, a drugą 
łapiesz?
- Rzuca się odrobinę wcześniej. Obserwuj uważnie.
- Obserwuję, ale wciąż nie mogę tego pojąć.
- Po paradzie, kiedy będziemy mieli dużo czasu, pokażę ci, jak to się robi.
- Wiesz, dokąd się udamy?
- Nie, nie wiem. Carabella mówiła, że na wschód. Na pewno tam, gdzie jest jakiś 
jarmark albo karnawał, albo festyn, i gdzie zechcą wynająć żonglerów.
- Czyja też mógłbym zostać żonglerem, Valentine?
- Jeśli tylko zechcesz. To co, nie ciągnie cię już na morze?
- Niekoniecznie na morze. Chcę podróżować. Byle gdzie. Abym tylko nie musiał 
wrócić do Falkynkip. Osiemnaście godzin dziennie w stajniach przy wierzchowcach 
- o nie, to nie dla mnie. Ani chwili dłużej! Czy wiesz, że w dniu, kiedy 
opuszczałem dom, śniło mi się, że umiem latać? To był sen zesłany przez Panią, 
poznałem to od razu, a latanie znaczy, że będę mógł pójść wszędzie tam, dokąd 
tylko zechcę. Kiedy powiedziałeś Zalzanowi Kavolowi, że musi mnie zabrać ze 
sobą, jeśli chce nająć ciebie, zadrżałem. Pomyślałem sobie... miałem zamiar... 
czułem... - Chłopiec aż się zakrztusił. - Valentine, chcę być żonglerem, i to 
tak dobrym jak ty.
- Wcale nie jestem aż tak dobry. Dopiero zaczynam - odpowiedział, ale czując się 
słusznie doceniony, puścił trzy maczugi niższymi, szybszymi niż dotychczas 
torami.
- Nie mogę uwierzyć, że zacząłeś się uczyć dopiero Dniu Drugiego.
- Sleet i Carabella są dobrymi nauczycielami.
- I co z tego? Nie widziałem jeszcze nikogo, kto by się tak szybko uczył - 
obstawał przy swoim Shanamir. - Musisz mieć niezwykły talent. Idę o zakład, że 
nim ruszyłeś w drogę, byłeś kimś bardzo ważnym. Nie wątpię w to. Jesteś tak 
miły, tak prostolinijny, tak... tak...
- Nieodgadniony - dodał Valentine, i próbując rzucić maczugę zza pleców, uderzył 
się z głośnym trzaskiem w łokieć. Wszystkie trzy maczugi plasnęły na mokrą 
ziemię, a on skrzywił twarz w grymasie bólu i starannie roztarł stłuczenie.
- Oto i mistrz żonglerów - powiedział. - Widzisz? Zwykły człowiek potrzebuje 
tygodni ćwiczeń, żeby w taki sposób rozbić sobie łokieć.
- Wiem, zrobiłeś to celowo, żeby zmienić temat - odpowiedział półżartem 
chłopiec.
Rozdział 8
Nad ranem w Dniu Gwiazdy, dniu parady, dniu Koronala, w pierwszym dniu wielkiego 
festynu w Pidruid, Valentine leżał pogrążony w spokojnym śnie o porośniętych 
bujną zieloną trawą wzgórzach i kryształowo czystych sadzawkach nakrapianych 
niebieskimi i żółtymi anemonami, kiedy poczuł czyjeś dotknięcie na żebrach. 
Usiadł gwałtownie, mrugając oczami i mrucząc coś pod nosem. Wokół panowała 
jeszcze ciemność. Wciągnął nozdrzami mleczny zapach skóry przykucniętej przy nim 
Carabelli i usłyszał jej cichy śmiech.
- Dlaczego tak wcześnie? - zapytał.
- Żeby zająć dobre miejsce na trasie przejazdu Koronala. Pośpiesz się! Już 
wszyscy wstali.
Z wielkim trudem podniósł się na nogi. Od żonglowania maczugami bolały go 
nadgarstki. Wyciągnął ramiona, opuszczając bezwładnie dłonie. Carabella ujęła je 
w swoje ręce i popatrzyła mu prosto w oczy.
- Będziesz dzisiaj wspaniale żonglował - powiedziała miękko.
- Mam nadzieję.
- Nikt w to nie wątpi, Valentine. Do czego się weźmiesz, wszystko robisz 
najlepiej. Już taki jesteś. -To ty wiesz, jaki ja jestem?
- Oczywiście. Wiem. Niewykluczone, że lepiej od ciebie. Valentine, czy możesz mi 
powiedzieć, jaka jest różnica między snem a jawą?
Zmarszczył brwi.
- Nie rozumiem, o co ci chodzi.
- Czasami zdaje mi się, że nie odróżniasz jednego od drugiego. Że żyjesz jak we 
śnie. Sleet też ma to wrażenie. Zadziwiasz go, a niełatwo jest zadziwić Sleeta. 
Bywał w tak wielu miejscach, tyle dróg przemierzył, tyle rzeczy widział, a mimo 
to wciąż mówi tylko o tobie, próbuje cię zrozumieć, wedrzeć się do twojej duszy.
- Nie wydaje mi się, abym był na tyle interesujący. Myślę, że jestem wręcz 
nudny.
- Inni tak nie myślą. - Oczy Carabelli jarzyły się w ciemnościach. - No, ruszże 
się i ubierz! Po śniadaniu wychodzimy na paradę. Przed południem popatrzymy na 
Koronala, po południu będziemy występować, a wieczorem... wieczorem...
- No, co wieczorem?
- Wieczorem festyn będzie należał do nas! - krzyknęła i wybiegła w pośpiechu.
Trupa żonglerów podążała w porannej mgle na miejsce zajęte dla nich przez 
Zalzana Kavola. Koronal miał wyruszyć ze Złotego Placu, przy którym mieszkał. 
Stamtąd powinien się udać na wschód, aleją wychodzącą na jedną z podrzędnych 
bram miejskich i dalej do gościńca ze szpalerem kwitnących ognistych palm, 
gościńcem przez Bramę Falkynkip z powrotem do miasta, potem Traktem Wodnym przez 
Łuk Marzeń i Smoczą Bramę na nabrzeże, aż na sam koniec zatoki, gdzie na głównym 
stadionie zbudowano dla niego honorową trybunę. W ten sposób uroczystości nadano 
podwójny charakter: najpierw przejazd Koronala wśród zgromadzonych tłumów, a 
potem tłumna defilada mieszkańców Pidruid przed Koronalem. Wszystko razem mogło 
trwać cały dzień i noc, prawdopodobnie aż do brzasku Dnia Słońca.
Ponieważ żonglerzy zostali włączeni do królewskiego widowiska, musieli zająć 
miejsce w pobliżu nabrzeża, inaczej mogliby nie przedrzeć się w porę przez 
zatłoczone miasto i nie zdążyć na stadion na czas własnych występów. W związku z 
tym Zalzan Kavol wybrał im miejsce blisko Łuku Marzeń, ale to znaczyło, że może 
upłynąć większa część dnia, zanim orszak do nich dotrze. Nie było innej rady. 
Idąc pieszo od gospody przecięli na ukos boczne uliczki i znaleźli się w dolnej 
części Traktu Wodnego. Tak jak Shanamir opowiadał, miasto było bogato 
udekorowane przeróżnymi ozdobami, a proporce i flagi łopotały na każdym budynku 
i każdej latarni. Nawet droga została świeżo pomalowana farbą w barwach Koronala 
i lśniła teraz jasną zielenią, obrzeżoną złotymi pasami.
Godzina była wczesna, a mimo to wzdłuż trasy pochodu nie było już nigdzie 
wolnego miejsca. Szybko się jednak znalazło, kiedy tylko w tłumie pojawili się 
Skandarzy, a Zalzan Kavol zamachał plikiem biletów. Mieszkańcy Majipooru z 
natury są grzeczni, a poza tym mało kto chciał się wdawać w spory z szóstką 
gburowatych Skandarów.
No i zaczęło się oczekiwanie. Ranek był ciepły i upał rósł szybko. Valentine nie 
miał nic do roboty poza wlepianiem oczu w pusty gościniec albo w czarny, 
błyszczący w słońcu Łuk Marzeń. Z prawej strony przyciskała się do niego 
Carabella, z lewej Shanamir. Czas płynął nieskończenie wolno, a tematy do rozmów 
szybko się wyczerpały. Jedyną odmianę stanowiły fragmenty prowadzonej półgłosem 
rozmowy, dobiegającej gdzieś od tylu, zza kilku rzędów głów.
- ...zrozumieć, skąd to całe zamieszanie. Ja nie mam do niego odrobiny zaufania.
Valentine wsłuchał się uważniej. To para Ghayrogów, również oczekująca na 
przejazd Koronala, charakterystycznymi dla siebie, niewyraźnymi głosami 
rozmawiała o władcy, i to wcale nie pochlebnie.
-...wydaje za wiele dekretów, jeśli chcesz wiedzieć. Reguluje to, reguluje 
tamto, wtrąca się we wszystko. Komu to potrzebne!
- Chce pokazać, że pracuje - odezwał się pojednawczym tonem drugi Ghayrog.
- Niepotrzebnie! Niepotrzebnie! Za Lorda Voriaxa sprawy toczyły się swoim torem, 
tak samo przed nim, za Lorda Malibora, bez tych wszystkich drobiazgowych 
zarządzeń. Wygląda na to, że wcale nie jest pewny siebie, jeśli chcesz wiedzieć.
- Przestań! To nie jest odpowiednia pora na takie rozmowy. - Jeśli chcesz 
wiedzieć, to ten chłopak nie ma pewności, czy w ogóle jest prawdziwym Koronalem, 
i szuka potwierdzenia w takich pochodach.
- Nic nie chce wiedzieć - odpowiedział poirytowany współrozmówca.
- I jeszcze jedno. Ci cenzorzy, tak nagle, w każdym miejscu. Co on wyprawia? 
Wprowadza policyjny nadzór? Nad całym światem? Szpiegowanie dla Koronala? Po co? 
Do czego on zmierzą?
- Jeśli do czegoś zmierza, to ty pierwszy w to wpadniesz.
- Nie mam nic złego na myśli - powiedział pierwszy z Ghayrogów. - Popatrz, 
trzymam gwiezdny proporzec, tak jak wszyscy. Jestem lojalny. No, czy nie jestem 
lojalny? Ale nie podoba mi się, że sprawy przybierają taki obrót. Obywatel ma 
prawo troszczyć się o własne państwo, czyż nie? Kiedy coś nam się nie podoba, 
powinniśmy o tym mówić. Tak tu było od wieków. Jeśli na samym początku pozwolimy 
mu na drobne nadużycia, to kto wie, na co on sobie pozwoli za pięć lat?
Interesujące, pomyślał Valentine. Okazuje się, ze pomimo tej całej radości i 
wielkiego entuzjazmu nowy Koronal nie jest powszechnie kochany i podziwiany. Jak 
wielu z obecnych tutaj, zastanawiał się, czy wzbudza w sobie ten entuzjazm ze 
strachu lub dla własnego interesu?
Ghayrogowie umilkli. Valentine usiłował złowić uchem coś więcej, ale nie mówiono 
o niczym interesującym. Znów czas zaczął się dłużyć. Skupił uwagę na Łuku, aż 
nauczył się na pamięć przedstawionych na nim wizerunków starożytnych władców 
Majipooru, bohaterów mrocznej przeszłości, dowódców z czasów pierwszych Wojen 
Metamorfów, Koronatów, którzy poprzedzali nawet legendarnego Lorda Stiamota, 
starożytnych Pontifexów, władczyń Wyspy zsyłających dobrotliwe błogosławieństwa. 
Łuk, powiedział Shanamir, jest najstarszą i najświętszą rzeczą w Pidruid, 
pochodzi sprzed dziewięciu tysiącleci, wykuto go z bloku czarnego marmuru z 
Yelathys, odpornego na słońce i deszcz, a kto pod nim przejdzie, zapewni sobie 
opiekę Pani Wyspy i miesiąc spokojnych snów.
Doniesienia o posuwaniu się Koronala przez Pidruid raz po raz podgrzewały 
atmosferę wśród zebranych. Koronal, przekazywano sobie z ust do ust, opuścił 
Złoty Plac; zmierza do Bramy Falkynkip; zatrzymał się w marszu, aby rozdać dwie 
pełne garści pięciokoronówek w dzielnicy zamieszkanej głównie przez Vroonów i 
Hjortów; zatrzymał się, aby pocieszyć płaczące dziecko; przystanął, aby pomodlić 
się przy kapliczce swego zmarłego brata Lorda Voriaxa; stwierdził, że upał 
zrobił się nie do zniesienia, i postanowił odpocząć przez kilka południowych 
godzin; zrobił to, zrobił tamto, zrobił owamto. Koronal, Koronal, Koronal! Cała 
uwaga była dziś skupiona tylko na nim. Valentine zastanawiał się, co to musi być 
za życie, te ciągłe objazdy, pokazywanie się w kolejnych miastach, udział w nie 
kończących się paradach, uśmiechanie się, rzucanie w tłum monet, uczestniczenie 
w barwnych przedstawieniach, demonstrowanie w jednej ludzkiej postaci całej 
potęgi władzy, przyjmowanie wszystkich tych hołdów, znoszenie tego hałaśliwego 
podniecenia tłumów przy jednoczesnym nie-wypuszczaniu z rąk steru rządów. Czy 
ten ster w ogóle gdzieś istnieje? Mechanizm władzy był już tak stary, że toczył 
się prawdopodobnie własnym rozpędem. Wiekowy Pontifex, tradycyjnie odsuwający 
się na ubocze, ukryty w tajemniczym Labiryncie gdzieś w samym środku Alhanroelu, 
wydający dekrety, na mocy których rządzono światem, jego następca, adoptowany 
syn, Koronal, który mając w ręku władzę wykonawczą urzęduje na Górze Zamkowej, 
pomijając oczywiście chwile, kiedy uczestniczy w ceremoniach takich jak ta - czy 
poza pełnieniem funkcji symbolu którykolwiek z nich jest potrzebny światu? Temu 
światu pełnemu radości, spokojnemu i słonecznemu, myślał Valentine, choć nie 
powinno się zapominać, że ten sam świat ma także ciemne strony, bo w przeciwnym 
razie dlaczego Król Snów swymi przesłaniami rzucałby wyzwanie autorytetowi Pani? 
Ci władcy, te konstytucyjnie zatwierdzane pompy i parady, te koszty i ta wrzawa 
- nie, myślał dalej, to wszystko jest bez sensu, to niepotrzebny przeżytek z 
minionej epoki, może kiedyś niezbędny, lecz nie teraz, nie. A co się liczy 
teraz? Życie, dzień po dniu, oddychanie wonnym powietrzem, jedzenie, picie, 
zdrowy sen. Reszta jest czczą głupotą.
- Koronal się zbliża! - ktoś zakrzyknął.
Taki okrzyk dziesiątki razy wznoszono przez ostatnią godzinę, lecz Koronal się 
nie pojawił. Teraz jednak, w samo południe, chyba rzeczywiście nadciągał.
Poprzedzał go odległy szum, który jak wzbierająca fala przypływu przesuwał się 
wzdłuż zebranych tłumów, narastał, aż oto na ulicy pojawili się heroldowie na 
galopujących wierzchowcach, dmący co chwila w zawieszone na szyi trąby. Kiedy to 
wszystko się skończy, pomyślał Valentine, będą mieli usta wykrzywione grymasem 
zmęczenia i zniechęcenia. Tuż za nimi, w pośpiechu mijając tłumy, przejechała 
platforma zatłoczona kilkoma setkami straży przybocznej Koronala, ubranej w 
zielono-złote uniformy, składającej się z mężczyzn i z kobiet, z istot ludzkich 
i wszystkich innych - niewątpliwie elita elit Majipooru. Valentine nie był 
jednak pewien, czy na ich twarzach maluje się duma, czy głupota.
I oto pojawił się rydwan samego Koronala.
Mknął szybko metr nad ziemią, niczym zjawa. Był suto przystrojony połyskliwą 
tkaniną i wymoszczony czymś grubym i białym, być może futrem jakiegoś rzadkiego 
zwierzęcia; czymś, co zarówno dodawało splendoru pojazdowi, jak i przemawiało do 
patrzących przez swą drogocenność. Na rydwanie jechała grupa wysokich urzędników 
miasta Pidruid i przyległych prowincji, ubranych w oficjalne stroje burmistrzów, 
diuków i im podobnych, nad nimi górował na podwyższeniu z rzadkiego purpurowego 
drewna, wyciągając ręce w geście błogosławieństwa w stronę widzów po obu 
stronach drugi, Lord Valentine, Koronal, kolejny najjaśniej oświecony władca 
Majipooru, a od chwili, gdy jego przybrany ojciec, Pontifex, znalazł się w 
Labiryncie, by już nigdy nie pokazać się zwykłym śmiertelnikom, być może 
najwyższe uosobienie władzy, jaką można ujrzeć na tym świecie.
- Valentine! - Okrzyki wznosiły się wyżej i wyżej. - Valentine! Lord Valentine!
Valentine obserwował swego imiennika równie uważnie, jak godzinę temu inskrypcje 
na kamiennych blokach Łuku Marzeń. Koronal wyglądał imponująco, trzeba mu to 
było przyznać. Był mężczyzną więcej niż średniego wzrostu, krzepkim, o szerokich 
barach. Miał ciemnooliwkową cerę, czarne, opadające na uszy włosy i ciemną, 
okalającą twarz brodę.
Przejeżdżając wśród wiwatów Lord Valentine przyjmował je łaskawie i, wyciągając 
szeroko ramiona, zwracał się z ledwo zauważalnym ukłonem to ku jednej, to ku 
drugiej stronie drogi. Rydwan przemknął szybko obok miejsca, w którym stali 
żonglerzy, ale kiedy był tuż obok, Koronal zwrócił twarz ku nim. Przez jedną 
pełną napięcia chwilę spojrzenia Valentine'a i Lorda Valentine'a zatopiły się w 
sobie. Zdawało się, że dzielącą ich przestrzeń przeskoczyła porażająca iskra. 
Uśmiech Koronala olśniewał, blask ciemnych włosów oślepiał i nawet od 
ceremonialnych szat biła moc i pewność siebie. Valentine zamarł w obliczu magii 
królewskiej potęgi. Zrozumiał lęki Shanamira, lęki wszystkich ludzi, spowodowane 
tak niezwykłą obecnością ich władcy. Lord Valentine jest tylko człowiekiem, to 
prawda, musi opróżniać pęcherz i napełniać kiszki jak zwykły śmiertelnik, kiedy 
był niemowlęciem, brudził pieluchy, a kiedy się zestarzeje, będzie mówił od 
rzeczy i zapadał w drzemkę w połowie zdania i tak dalej, i tak dalej, a jednak 
to on przebywał w świętych miejscach, mieszkał na Górze Zamkowej, był prawdziwym 
synem Pani Wyspy Snu i tytularnym synem Pontifexa Tyeverasa, tak jak poprzednio 
jego brat, nieżyjący już Voriax; to na jego barki przeznaczenie złożyło 
odpowiedzialność za rządy nad całym olbrzymim światem i zamieszkującymi go 
istotami. Taki tryb życia, pomyślał Valentine, potrafi zmienić każdego, 
oddzielić go od społeczeństwa i otoczyć nimbem tajemniczości. Tak, odczuł 
wielkość tamtego i swoją nicość.
Rydwan przejechał, a razem z nim minęła podniosła chwila. Lord Valentine znikał 
w oddali, nieprzerwanie skłaniając głowę, czarując uśmiechem coraz to nowe 
tłumy, ale Valentine nie doświadczał już na sobie jego uroku; wprost przeciwnie, 
czuł się dziwnie zbrukany i oszukany, choć sam nie wiedział dlaczego.
- Szybko! - warknął Zalzan Kavol. - Musimy przedostać się na stadion.
Wbrew ich poprzednim obawom nie okazało się to trudne. Wszyscy mieszkańcy 
Pidruid, z wyjątkiem złożonych chorobą i uwięzionych, stali wzdłuż trasy 
przejazdu. Boczne ulice były puste, toteż w niecały kwadrans żonglerzy znaleźli 
się już przy zabudowaniach portowych, a w następne dziesięć minut przy stadionie 
nad zatoką. Już i tu zaczynały napływać tłumy. Na nabrzeżu, tuż obok stadionu, 
tłoczyły się te same co w mieście tysiące pragnących jeszcze raz, choćby w 
przelocie, ujrzeć przybywającego Koronala.
Skandarzy parli klinem, brutalnie wdzierając się w ciżbę, a Valentine, Sleet, 
Carabella i Shanamir deptali im po piętach. Występującym kazano stawić się w 
pobliżu areny, na tyłach stadionu, na wielkiej otwartej przestrzeni tuż nad 
wodą, gdzie już setki ubranych w kostiumy, rozgorączkowanych artystów 
przepychały się we wszystkich kierunkach, aby zająć jak najlepsze miejsca. Byli 
wśród nich olbrzymi gladiatorzy Kwilla, przy których nawet Skandarzy wyglądali 
słabowicie, i akrobaci wspinający się niecierpliwie jedni drugim na ramiona, i 
zupełnie nagi zespół baletowy, i trzy orkiestry, strojące dziwne, obce 
instrumenty w jeszcze dziwniejszy dysonans, i treserzy zwierząt, ciągnący 
uwiązane na sznurach przedziwne zwierzęta wodne, nieprawdopodobnie wielkie i 
dzikie, i potwory wszelkiego rodzaju, mężczyzna ważący pół tony, kobieta 
trzymetrowej wysokości, chuda jak tyczka, dwugłowy Vroon, Liimeni, którzy byli 
trojaczkami połączonymi pępowiną okropnego szarawego ciała od talii do talii i 
do jeszcze jednej talii, ktoś, kto miał twarz ostrą jak brzytwa, a przed sobą 
dźwigał brzuch niby wielką dynię, i tylu innych, że Valentine'owi kręciło się w 
głowie od mnogości obrazów, dźwięków i zapachów tego niesamowitego zgromadzenia.
Rozgorączkowani porządkowi, przepasani urzędowymi szarfami, miotali się wokół, 
usiłując uformować jednolitą kolumnę. Zresztą pewien porządek marszu już 
wprowadzono. Zalzan Kavol rzucił w stronę porządkowego parę słów i otrzymał w 
zamian numer, który oznaczał miejsce jego trupy w szeregu. Ale znalezienie tego 
miejsca należało już do nich, a to nie było łatwe, ponieważ wszyscy wciąż się 
przemieszczali i gonienie za nimi było jak chwytanie uciekających fal.
W końcu żonglerzy znaleźli swoje stanowisko gdzieś daleko w tyle i wcisnęli się 
między grupę akrobatów a jedną z orkiestr. Zaraz potem ustał wszelki ruch i 
godzinami trzeba było stać w jednym miejscu. Podczas przeciągającego się 
oczekiwania służba, nie pobierając zapłaty, roznosiła nadziane na szpikulce 
mięso i pucharki zielonego albo złocistego wina, niewiele to jednak pomogło. 
Powietrze było ciężkie i duszne, a wyziewy tak wielu stłoczonych ciał, o tak 
różnej przemianie materii, przyprawiały Valentine'a o mdłości. Za godzinę, 
pomyślał, będę żonglował przed Koronalem. Czy to możliwe? Stojąca tuż obok 
Carabella, zwykle pełna energii, beztroska i roześmiana, wyszeptała teraz:
- Oby bogowie oszczędzili nam czegoś takiego w przyszłości.
Wreszcie daleko, przy bramie, dało się wyczuć pewne poruszenie i jak za 
odkręceniem kurka popłynął na stadion pierwszy strumień aktorów. Valentine 
wspiął się na palce, ale i tak niewiele zobaczył. Upłynęła jeszcze jedna 
godzina, zanim coś drgnęło na końcu kolejki, tam gdzie stali, i niedługo potem 
ruszyli do przodu, nie zatrzymując się już aż do bramy.
Z głębi stadionu dobiegały dźwięki muzyki, ryki zwierząt, śmiech, brawa. 
Orkiestra, która poprzedzała grupę Zalzana Kavola, była już gotowa. Dwudziestu 
grajków z trzech odmiennych ras niosło przed sobą nieznane Valentine'owi 
fantazyjne instrumenty - zwoje błyszczących mosiężnych rur, dziwne zakrzywione 
bębenki, małe pięcioczłonowe piszczałki i temu podobne rzeczy, a choć wszystkie 
sprawiały wrażenie niezmiernie delikatnych, to kiedy orkiestra zaintonowała 
melodię, narobiły niezgorszego hałasu. Kiedy ostatni z muzykantów przekraczał 
szeroką dwuskrzydłową bramę, żonglerom zagrodził drogę rozgorączkowany 
majordomus.
- Zalzan Karol i jego trupa! - zawołał. - Jesteśmy - potwierdził Zalzan Kavol.
- Macie tu czekać na sygnał. Dopiero wtedy wolno wam ruszyć za muzykantami, 
dokoła stadionu z lewa na prawo. Zaczynacie występy po minięciu zielonej flagi z 
emblematem Koronala. Dochodzicie do jego namiotu, przystajecie, składacie 
głęboki ukłon, a po ukłonie macie sześćdziesiąt sekund na swoje przedstawienie. 
Potem ruszacie dalej, a gdy znajdziecie się znów przy bramie, niezwłocznie 
opuszczacie arenę. Płacimy za bramą. Czy wszystko jasne?
- Jak najbardziej - odpowiedział Zalzan Karol.
Skandar odwrócił się do swoich żonglerów. Aż do tego momentu był nieodmiennie 
szorstki i gburowaty, ale teraz pokazał swoje drugie oblicze. Wyciągnął troje 
ramion ku braciom i serdecznie uścisnął ich dłonie, a na jego ponurej zazwyczaj 
twarzy pojawiło się coś, co przypominało miły uśmiech. Czwartym ramieniem objął 
Sleeta, potem Carabellę, a w końcu przyciągnął do siebie Valentine'a, tak 
delikatnie, jak tylko potrafił.
- Jesteś bardzo pojętny i masz szansę zostać mistrzem. Przyjęliśmy cię z 
konieczności, ale teraz cieszę się, że jesteś z nami.
- Dziękuję - odparł poważnie Valentine.
- Żonglerzy! - wrzasnął majordomus. Zalzan Karol zwrócił się do całej grupy:
- Nie każdego dnia żonglujemy przed Potęgą Majipooru. Niech to będzie nasz 
najwspanialszy występ. - Skinął głową i grupa ruszyła przez potężną bramę.
Sleet i Carabella szli na przedzie, żonglując pięcioma nożami na różne sposoby. 
Za nimi w pewnej odległości szedł Valentine i z przejęciem podrzucał trzy 
maczugi. Jeszcze dalej sześciu Skandarów, którzy w pełni wykorzystywali 
możliwości swoich dwudziestu czterech ramion, wypełniając powietrze 
niewiarygodną ilością latających przedmiotów. Na końcu szedł Shanamir i choć nie 
żonglował, jego obecność podkreślała udział ludzi w tym przedstawieniu.
Carabella, niezwykle ożywiona, nie potrafiąc zachować spokoju, co chwila 
podskakiwała, trzaskała obcasami, klaskała w dłonie, słowem, szalała, a 
dynamiczny, błyskotliwy Sleet dopasowywał się do niej i w pewnym momencie 
wywinął nawet niewiarygodnego kozła - a łagodne powietrze Majipooru, przy słabej 
grawitacji, przyszło mu w sukurs i zatrzymało noże w locie na niezbędny ułamek 
sekundy.
Maszerowali wokół stadionu w rytm przeraźliwych pisków, pohukiwań i bębnienia 
idącej przed nimi orkiestry. Nieprzebrana ciżba widzów, znużona ciągłymi 
popisami, ledwo reagowała na ich widok. Nieważne - żonglerzy żonglowali dla 
sztuki, nie dla jakichś tam majaczących w oddali spoconych twarzy.
Valentine obmyślił wczoraj i w tajemnicy przed innymi wypróbował kilka 
fantazyjnych ozdobników urozmaicających jego występ. W takim urozmaiceniu kryło 
się co prawda ryzyko, a królewskie przedstawienie nie było na to odpowiednim 
miejscem, ale z drugiej strony właśnie na takim przedstawieniu każdy aktor 
powinien dać z siebie wszystko.
A więc chwycił dwie maczugi w prawą rękę i wyrzucił je wysoko; usłyszał 
ostrzegawcze warknięcie zaskoczonego Zalzana Kavola, lecz nie miał czasu, by się 
tym przejmować, bo maczugi spadały już w dół, wyrzucił jedną z lewej ręki między 
tamte, tyle że dwa razy wyżej, spadające chwycił po jednej w każdą rękę, 
wyrzucił jedną z prawej w powietrze, schwycił tę wyrzuconą na podwójną wysokość 
i spokojnie, choć z wielką ulgą powrócił do rutyny swych rzutów.
Orkiestry, akrobaci, treserzy zwierząt, żonglerzy przed nim, żonglerzy za nim, 
tysiące obojętnych twarzy, przystrojone wstęgami podcienia dla wielmożów - tak, 
widział to wszystko, ale nie był tego świadomy. Rzut, rzut, rzut i chwyt, rzut i 
chwyt, rzut i chwyt i dalej, i dalej lak długo, aż kątem oka dostrzegł lśniące 
draperie, którymi ozdobiono ściany królewskiego namiotu. Odwrócił twarz w tę 
stronę. Chwila była trudna, ponieważ musiał pilnować lotu maczug, a jednocześnie 
wypatrywać Lorda Valentine'a. Kiedy go dostrzegł pośrodku królewskiego namiotu, 
zaczął się modlić o następny wstrząs, o kolejny przepływ energii, o jeszcze 
jedno krótkie zatopienie się w oczach tamtego. Rzucał maczugi automatycznie, ze 
zwykłą precyzją, każda wznosiła się na właściwą wysokość i każda spadała łukiem 
na właściwe miejsce pomiędzy czterema palcami a kciukiem, a on szukał oczami 
twarzy Koronala. Ale nie, tym razem nie poczuł nic, żadnego przepływu energii, 
ponieważ władca był roztargniony, w ogóle nie spojrzał na żonglerów, patrzył 
gdzieś przed siebie, może na innych artystów, może na obnażone kły dzikich 
zwierząt, może na gołe pośladki baletnic, może w próżnię. Valentine wytrwał w 
hołdzie, odliczając pełne sześćdziesiąt sekund i wreszcie, pod koniec tej 
minuty, chyba Koronal prześliznął się po nim wzrokiem
Carabella i Sleet już zbliżali się do wyjścia. Valentine ruszył za nimi. 
Spojrzał za siebie, na Skandarów, i uśmiechnął się do nich serdecznie. Skandarzy 
maszerowali pod roztańczonym sklepieniem z toporów, płonących pochodni, sierpów, 
młotów, kawałków owoców, dodając przedmiot po przedmiocie do wirującego nad nimi 
panoptikum. Valentine przyłączył się na chwilę do ich gry, po czym powrócił do 
samotnego marszu.
Naprzód, w stronę bramy i przez bramę. Trzymał maczugi w objęciach i wracał do 
zewnętrznego świata. Tracąc z oczu Koronala odczuł zawód, znużenie, pustkę, tak 
jakby Lord Valentine nie tylko nie obdarzył go swoją energią, lecz pozbawił 
własnej, a po ułudzie rozświetlającej wszystko wokół emanacji pozostała próżnia. 
No, a poza tym przedstawienie było skończone, minął moment chwały Valentine'a, 
moment, którego nawet nikt nie zauważył.
A jednak. Zalzan Kavol spojrzał na niego poirytowany.
- Kto nauczył cię rzucania dwiema maczugami? - Były to pierwsze słowa, jakie 
padły, kiedy trupa znalazła się poza bramą.
- Nikt - odparł Valentine. - Sam to wymyśliłem. - A gdybyś upuścił maczugi?
- Ale nie upuściłem.
- To nie było właściwe miejsce na takie sztuczki - mruknął pod nosem Skandar, 
dodał jednak: - Muszę jednak przyznać, że dobrze się spisałeś.
Do Skandara zbliżył się następny majordomus i wręczył mu sakiewkę. Skandar 
wysypał jej zawartość na dwie zewnętrzne dłonie i szybko przeliczył. Poupychał 
monety po kieszeniach, ale po jednej rzucił każdemu z braci, po jednej Sleetowi 
i Carabelli, a po krótkim namyśle mniejszymi obdarował również Valentine'a i 
Shanamira.
Valentine zobaczył, że oni dwaj otrzymali po pół korony, wszyscy inni natomiast 
- po całej. Nieważne. Pieniądze nie miały większego znaczenia, przynajmniej tak 
długo, jak długo parę koron pobrzękiwało w jego sakiewce. Premia, choć 
niewielka, i tak przyszła nieoczekiwanie. Mógł ją spokojnie wydać wieczorem na 
mocne wino i aromatyczną rybę.
Długie popołudnie zbliżało się ku końcowi. Podnosząca się znad morza mgła 
sprowadzała nad Pidruid wczesny zmierzch. Na stadionie nadal było głośno. Biedny 
Koronal, pomyślał Valentine, będzie tam pewnie siedział do późna.
Carabella chwyciła go za rękę.
- Chodź już! - szepnęła niecierpliwie. - Skończyliśmy robotę. Teraz zaczynamy 
świętować.
Rozdział 9
Skoczyła w tłum, a Valentine, oszołomiony nieco tą propozycją, ruszył za nią 
dopiero po chwili. Trzy maczugi, uwiązane u pasa, obijały mu się o uda. Już 
myślał, że zgubił Carabellę, ale mignęła z przodu. Podskakiwała, oglądała się za 
siebie, śmiała się i nieustannie go przyzywała. Valentine zrównał się z nią przy 
wielkich, szerokich schodach prowadzących w dół, do zatoki. W pobliżu portu 
cumowały barki załadowane stosami cienkich okrąglaków ułożonych w zawiłe wzory i 
mimo że dopiero się ściemniało kilka z nich płonęło już zimnym zielonym 
światłem, prawie wcale przy tym nie dymiąc.
W ciągu dnia całe miasto zamieniło się w jeden wielki plac zabaw. Karnawałowe 
budy wyrosły jak grzyby po deszczu, aktorzy w dziwacznych kostiumach paradowali 
dumnie wzdłuż wybrzeża, ze wszystkich stron dobiegała muzyka i śmiechy, 
wszystkim udzielało się gorączkowe podniecenie. Wraz z nastaniem ciemności 
zapłonęły nowe ogniska i zatoka zamieniła się w morze kolorowych świateł, a ze 
wschodniej strony miasta słychać już było pierwsze odgłosy sztucznych ogni. W 
niebo wzbiła się olśniewająco jasna rakieta, rozprysła się i opadła deszczem 
iskier na najwyższe dachy Pidruid.
Carabellę ogarnęło szaleństwo, a jakaś jego cząstka udzieliła się również 
Valentine'owi. Trzymając się za ręce pędzili oboje na oślep przez miasto, od 
straganu do straganu, szastając wszędzie pieniędzmi. W wielu budach 
zainstalowano gry zręcznościowe i można tam było zbić kulą kukiełkę albo 
przewrócić jakąś chwiejną konstrukcję. Carabella, wykorzystując swe żonglerskie 
zdolności, wygrywała wszystko, na co tylko przyszła jej ochota, a Valentine, 
choć mniej zręczny, również zbierał niezłe żniwo nagród. W niektórych budach 
zwycięska para wygrywała kubki pełne wina, kawałki pieczonego mięsa, ale w 
innych wciskano im brzydkie pluszowe zwierzaki albo proporczyki z godłem 
Koronala; takie nagrody porzucali byle gdzie. Objedli się, opili i w miarę, jak 
upływał wieczór, byli coraz bardziej rozgorączkowani i szaleni.
- Popatrz! - krzyknęła Carabella i w tej samej chwili dołączyli do tańczących w 
na pozór bezładnym pląsie Vroonów, Ghayrogów i pijanych Hjortów. Przez długie 
minuty poddawali się rytmowi narzuconemu przez podskakujących obcych. Kiedy 
Hjort o twardej jak podeszwa twarzy objął Carabellę, ta tak ochoczo przytuliła 
się do niego, że jej drobne palce wbiły się głęboko w nalane ciało, a kiedy 
samica Ghayroga z wężowatymi lokami na głowie i z mnóstwem kołyszących się 
piersi przycisnęła się do Valentine'a obdarzając go pocałunkiem, Valentine 
odwzajemnił się jej z takim entuzjazmem, jakiego sam się po sobie nie 
spodziewał.
Potem znów ruszyli przed siebie: do amfiteatru na świeżym powietrzu, gdzie 
kanciaste marionetki, gwałtownie szarpane za sznurki, odgrywały jakąś 
dramatyczną scenę; na arenę, gdzie za kilka wag mogli przyjrzeć się smokom 
morskim groźnie krążącym po wypełnionym połyskliwą cieczą zbiorniku; do ogrodu 
niezwykłych roślin pochodzących z południowego wybrzeża Alhanroelu, wśród 
których zobaczyli lepkie, mackowate stwory i gumowe drzewa - wielkie, 
nieustannie drżące kolumny, z umieszczonymi pod wierzchołkiem niesamowitymi 
oczami.
- Za pół godziny pora karmienia - zawołał dozorca, ale Carabella nie chciała 
czekać i ciągnąc za sobą Valentine'a opuściła ogród. Zanurzyli się w panujące na 
zewnątrz ciemności.
Znów eksplodowały fajerwerki, które dopiero teraz, na de czarnej kopuły nieba, 
zaczęły nabierać właściwej wyrazistości. Najpierw pojawiła się kometa z 
potrójnym ogonem, która wskazywała na wizerunek Lorda Valentine'a wypełniający 
połowę nieba, po chwili ciemności rozjarzyły się zielenią, czerwienią i błękitem 
i ukazał się Labirynt, a tuż po nim stary Pontifex Tyeveras, a jeszcze po 
chwili, kiedy już poprzednie kolory spłynęły w dół, w niebo buchnęła nowa 
eksplozja ognia, układając się w rysy wielkiej królewskiej matki, Pani Wyspy 
Snu, zsyłającej na Pidruid pełen miłości uśmiech. Jej obraz tak bardzo poruszył 
Valentine'a, że gotów był upaść ze szlochem na kolana. Ale w tłumie nie było 
miejsca, a po chwili Pani zniknęła w ciemnościach. Valentine ścisnął mocniej 
dłoń Carabelli.
- Muszę napić się wina - wyszeptał.
- Zaczekaj na następny fajerwerk!
Rzeczywiście. Inna rakieta, inna eksplozja kolorów, tym razem nieprzyjemnych, 
drażniących oczy, żółtych i czerwonych, z których wyłoniła się inna twarz, 
ociężała i mroczna, taka, jaką przybierała czwarta potęga Majipooru, 
najciemniejsza i najbardziej zagadkowa postać w całej hierarchii władzy, Król 
Snów, Simonan Barjazid. W tłumie zapanowała absolutna cisza. Króla Snów nikt nie 
lubił, wszyscy natomiast znali jego złą moc; dobrze wiedzieli, że zsyła 
nieszczęścia i kary.
Teraz już można było pójść na wino. Valentine'owi nieznacznie drżały ręce; 
szybko opróżnił dwa kubki. Carabella spoglądała mu w twarz z nie ukrywanym 
niepokojem. Przebierała lekko palcami po kościach jego nadgarstka, ale nie 
pytała o nic. Sama ledwo umoczyła usta.
Następnie uchyliły się przed nimi drzwi do muzeum figur woskowych, 
odtwarzającego w miniaturze Labirynt Pontifexa. Dali woskowemu dozorcy po trzy 
wagi i ruszyli przed siebie. Z ciemności, która ich ogarnęła, zaczęli wyłaniać 
się bohaterowie królestwa, wymodelowani z niezwykłą dokładnością, zdolni 
poruszać się, a także mówić, używając dawno zapomnianych dialektów. Pierwszy, 
wysoki wojownik, przedstawił się jako Lord Stiamot, pogromca Metamorfów. 
Następną postacią była legendarna Pani Thiin, jego matka, kobieta-wojownik, 
która podczas oblężenia Wyspy Snu przez tubylców dowodziła jej obroną. Do nich 
dołączył ten, który obwieścił, że jest Dvornem, pierwszym Pontifexem, postacią 
niemal tak odległą w czasie od epoki Stiamota, jak Stiamot od czasów 
teraźniejszych. Obok niego stał Dinitak Barjazid, pierwszy Król Snów, osobistość 
znacznie mniej starożytna od poprzednich. Carabella i Valentine weszli głębiej w 
labirynt, napotykając tam zastępy wymarłych władców, przemyślnie dobrane 
zgromadzenie Pontifexów, Królowych i Koronalów, wielkiego Confalume'a i 
Prestimiona, a także Dekkereta oraz cieszącego się osobliwą sławą Pontifexa 
Arioca. Przy wyjściu stał mężczyzna o ogorzałej twarzy, w obcisłym czarnym 
stroju, może czterdziestoletni, ciemnooki i ciemnowłosy, o miłym uśmiechu. Nie 
musiał się przedstawiać, gdyż i tak każdy wiedział, że to Voriax, ostatni 
Koronat, brat Lorda Valentine'a, który zginął dwa lata temu, w najlepszym 
okresie swoich rządów, w jakimś niedorzecznym wypadku podczas polowania, po 
zaledwie ośmiu latach sprawowania władzy. Postać kłaniała się, wyciągała ręce 
przed siebie i wykrzykiwała:
- Opłakujcie mnie, bracia i siostry, albowiem choć stałem najwyżej, zginąłem 
przedwcześnie, a tym gorszy jest upadek, z im większej wysokości się spada. 
Jestem Lord Voriax, zastanówcie się nad moim losem.
Carabella zadrżała.
- To ponure miejsce i ponure zakończenie. Lepiej zaraz stąd wyjdźmy.
Raz jeszcze powiodła go przez tereny festynu, obok pawilonów gier i podcieni, i 
rzęsiście oświetlonych namiotów, obok stołów zastawionych jadłem i domów uciech, 
ale nie zatrzymywała się już nigdzie, przefruwała z miejsca na miejsce niczym 
motyl, aż w końcu znaleźli się w ciemnym zaułku, z dala od szalejącego miasta. 
Stłumione dźwięki muzyki oddalały się coraz bardziej, a oni wkraczali w ciszę 
drzew i ciężki zapach kwiatów, może do ogrodu, może do parku.
- Chodź - szepnęła Carabella, biorąc go za rękę.
Wyszli na zalaną światłem księżyca polanę, gdzie splecione korony drzew tworzyły 
nad nimi gęsty baldachim. Valentine objął ramionami gibką talię dziewczyny. W 
powietrzu wciąż jeszcze wisiało łagodne ciepło minionego dnia, a z wilgotnej 
ziemi unosił się słodki zapach kwiatów o olbrzymich, mięsistych płatkach, 
większych chyba od głowy Skandara. Szalone, rozgorączkowane święto oddaliło się 
o tysiące mil.
- Tu zostaniemy - zdecydowała.
Valentine jak rycerz rozpostarł na ziemi swój płaszcz, a Carabella pociągnęła go 
w dół i wśliznęła się w jego ramiona. Byli sami, odgrodzeni od świata gęstą 
ścianą zielonych krzaków. Gdzieś w pobliżu szemrał strumyk, a przez liście drzew 
sączyły się nikłe promienie księżyca.
Carabella miała uwiązaną u pasa maleńką, misterną harfę. Wyjęła ją teraz, 
uderzyła krótko w struny i zaśpiewała chłodnym, czystym głosem:
Mój miły jest jasny jak wiosenny dzionek, 
Mój miły jest cichy jak pogodna noc, 
Mój miły jest słodki jak owoc skradziony 
I wina starego mój miły ma moc.
Za wszystkie skarby świata, których strzegą stróże, 
Za wszystkie perły i mórz majętności, 
Za wszystkie bogactwa Zamczyska na Górze 
Nie oddałabym jego miłości.
- Jakie to śliczne - powiedział cicho Valentine. - A twój głos... twój głos jest 
tak piękny.
- A ty umiesz śpiewać? - zapytała. - Oczywiście... to znaczy, chyba umiem.
Podała mu harfę.
- Zaśpiewaj coś dla mnie. Coś, co najbardziej lubisz. Obejrzał instrument z 
każdej strony, zakłopotany, i rzekł po chwili:
- Nie znam żadnej piosenki.
- Żadnej? Naprawdę? No, dalej, jakąś przecież musisz znać.
- Chyba wszystkie wyleciały mi z pamięci.
- Nauczę cię w takim razie kilku, ale chyba nie teraz.
Kiedy dotknął wargami jej ust, zaśmiała się cicho i przywarła do niego całym 
ciałem. Valentine mógł przyjrzeć się z bliska szczupłej twarzy o bystrych, 
łobuzerskich oczach i błyszczących splątanych włosach. Widział rozszerzone 
oczekiwaniem nozdrza. Za chwilę coś się wydarzy, pomyślał, ale czy powinien aż 
tak przypieczętowywać tę znajomość? Szybko jednak odsunął lęki na bok. Ta noc, 
to szalona noc festynu, on pragnie jej, a ona jego. Ręce Valentine'a zsunęły się 
wzdłuż pleców dziewczyny, wyczuły uwięzione tuż pod skórą żebra. Pamiętał, jak 
wyglądała stojąc nago w oczyszczalni: mięśnie ciasno opięte skórą, tylko 
pulchność ud i pośladków. Ciało wypełnione energią. I znów, tak jak wtedy, była 
naga. On też. Zobaczył, że cała drży, ale to nie chłód tej wonnej, wilgotnej 
nocy na zagubionej polanie wywoływał dreszcze. Pogłaskał ją po twarzy, po 
silnych ramionach, po małych, nagle stwardniałych piersiach. Kiedy dotknął 
gładkiej skóry po wewnętrznej stronie ud, Carabella gwałtownie przyciągnęła go 
do siebie.
Ich ciała poruszały się zgodnym rytmem, jak gdyby tych dwoje już od miesięcy 
było kochankami i zdążyło nauczyć się siebie nawzajem. Jej szczupłe, silne nogi 
opasały go i tak złączeni zaczęli się toczyć i toczyć, aż zatrzymali się przy 
strumieniu, czując rozpryskujące się na spoconej skórze zimne krople wody. 
Odpoczęli chwilę, śmiejąc się, a potem poturlał się w drugą stronę. Pod jednym z 
szarozielonych krzewów Carabella łagodnie poddała się jego ciału.
-Teraz! - krzyknęła. Usłyszał westchnienie i jęk, poczuł wbijając się w skórę 
drobne palce, poczuł spazm, który nią wstrząsnął, i dał się ponieść 
przepływającemu przez jego ciało słodkiemu prądowi.
Leżał w jej uścisku, ciężko oddychając, oszołomiony tym, co się stało, i słuchał 
bicia własnego serca.
- Będziemy tu spali - wyszeptała. - Nikt nie może nas tej nocy niepokoić. - 
Pogłaskała go po czole i odsunęła z oczu kosmyk złotych włosów. Delikatnie 
pocałowała go w czubek nosa. Była swawolna. Była zalotna. Mroczne miłosne 
napięcie wypaliło się w ogniu namiętności. On natomiast był nadał wstrząśnięty, 
oszołomiony, zmieszany. Poraziła go ta nagła ekstaza - ale w momencie uniesienia 
zobaczył przez wrota oślepiającego światła tajemnicze królestwo pozbawione 
kolorów, kształtu, substancji, i zachwiał się niebezpiecznie na krawędzi czegoś 
nieznanego, zanim powrócił do rzeczywistego świata.
Milczał. Nic, co mógłby powiedzieć, nie wydawało się właściwe. Nie przypuszczał, 
że miłosny akt wprowadzi go w stan takiego zagubienia. Carabella musiała to 
wyczuwać, gdyż delikatnie kołysząc go w objęciach, dzieliła z nim milczenie.
A on, zanurzony w ciepłą noc, powoli odpływał w sen.
Obrazy, które się pojawiły, były przykre, budzące grozę. Znów został 
przeniesiony na niegościnną purpurową równinę, znów te same szydzące zeń twarze 
spoglądały z purpurowego nieba, ale tym razem nie był sam. Naprzeciw niego 
wyłoniła się z niebytu ociężała, znużona postać o mrocznej twarzy. Valentine 
domyślił się, że to jego brat, chociaż w oślepiającym żarze bursztynowego słońca 
nie mógł przyjrzeć mu się dokładnie. Sen toczył się przy akompaniamencie 
niskich, wibrujących w głowie dźwięków posępnej muzyki, symbolizującej sen-
niebezpieczeństwo, sen-groźbę, sen-śmierć.
Dwaj mężczyźni zwarli się w zaciętym pojedynku, z którego tylko jeden mógł wyjść 
żywy.
- Bracie! - krzyknął wstrząśnięty i przerażony Valentine. - Nie! - Poruszył się 
niespokojnie, wypłynął na powierzchnię snu i zatrzymał się tam na moment. Jego 
świadomość pozostała jednak nadal na dnie. Nikt nie może uwolnić się od snów, 
nikt nie potrafi ich odrzucić, bez względu na to, jak są okrutne. Ucieczka od 
snów oznaczałaby nieuchronnie konfrontację z ich niewyobrażalną treścią na 
jawie.
Rozważywszy zatem sprawę, Valentine pozwolił się wciągnąć w głąb, przez 
pogranicze między czuwaniem a snem, i jeszcze raz dał się zawładnąć podstępnej 
obecności swojego brata, swojego wroga.
Obaj byli uzbrojeni w miecze, ale walka już w założeniu nie mogła być równa, 
gdyż jego broń stanowił kruchy rapier, a brat władał masywną szablą. 
Wykorzystując wrodzoną zręczność Valentine próbował rozpaczliwie przebić się 
przez obronę przeciwnika, lecz było to niemożliwe. Powolnymi, ciężkimi 
uderzeniami tamten nieprzerwanie odtrącał na bok kruche ostrze Valentine'a i 
spychał go nieubłaganie do tyłu, na krawędź urwiska.
Nad ich głowami krążyły sępy. Z nieba dobiegał szum pieśni śmierci. Niedługo 
poleje się krew, a życie wróci do źródła.
Valentine ustępował krok za krokiem, wiedząc, że urwisko jest tuż-tuż i że za 
chwilę już nie będzie miał dokąd się cofnąć. Bolało go ramię, oczy zamykały mu 
się ze zmęczenia, w ustach czuł smak piasku. Opuszczały go siły. Do tyłu... do 
tyłu...
- Bracie! - krzyknął w udręce. - W imię boskie...
Jego wezwanie spotkało się z szyderczym śmiechem i plugawą odpowiedzią. Szabla 
wciąż podnosiła się i opadała. Valentine pchnął rapierem i w tej samej chwili 
wstrząsnął nim dreszcz grozy, bo kiedy metal zadzwonił o metal, lekkie ostrze 
rozpadło się na kawałki, a on potknął się o suchy wystający z piasku korzeń i 
upadł ciężko, lądując w gąszczu wijących się po ziemi pnączy. Wielki mężczyzna, 
stojący nad nim ze wzniesioną szablą, zasłaniał słońce. Wypełniał niebo. 
Skrzekliwe brzmienie pieśni śmierci natężyło się. Sępy zatrzepotały skrzydłami i 
runęły w dół.
Valentine jęczał we śnie i dygotał. Przytulił się mocno do Carabelli, uciekając 
w jej ciepło przed przerażającym zimnem snu śmierci.
Jak dobrze byłoby obudzić się teraz, wyrwać z niewoli sennych majaków, dopłynąć 
bezpiecznie ku brzegom świadomości. Ale nie. Nie ucieknie. Zmagając się z sobą, 
ponownie pogrążył się w koszmarze. Olbrzymia postać śmiała się nadal. Szabla 
wznosiła się coraz wyżej. Świat się kołysał i zapadał nad pokonanym ciałem. 
Valentine polecił duszę opiece Pani i czekał na uderzenie.
Okazało się niezdarne i słabe, a szabla brata zaryła się głęboko w piachu. I oto 
zmieniła się struktura snu: nie słyszał już płaczliwego zawodzenia pieśni 
śmierci, wydarzenia z zawrotną prędkością potoczyły się w nieoczekiwanym 
kierunku. Skoczył na nogi. Brat klął, usiłując wyciągnąć szablę z piasku, a on 
podbiegł i złamał ją jednym pogardliwym kopnięciem.
Zwarli się gołymi rękami.
Teraz Valentine górował w pojedynku, a skulony ze strachu brat niezdarnie 
uchylał się przed gradem uderzeń. W końcu przypadł do kolan okładającego go 
niemiłosiernie Valentine'a i rycząc niczym ranne zwierzę, pochylając z boku na 
bok zakrwawioną głowę, odsłaniając się na dalsze razy błagał: - Bracie... 
bracie...
Wreszcie ucichł, powalony w piach, a nad nim stał zwycięski Valentine.
Niech nadejdzie świt, westchnął, i uwolnił się ze snu.
Było jeszcze ciemno. Do zmęczonej świadomości zaczęły napływać fragmenty 
niedawnych scen.
Carabella przyglądała mu się uważnie.
- Dobrze się czujesz? - spytała.
- Coś mi się śniło.
- Krzyczałeś kilka razy. Myślałam, że powinieneś się obudzić. Czy to było coś 
strasznego?
- Tak.
- I co teraz?
- Sam nie wiem, co myśleć. Jestem zmartwiony.
- Opowiedz mi swój sen.
Czy miał otworzyć duszę przed tą dziewczyną? A czyż nie stali się kochankami? 
Czyż nie wyruszyli razem w wędrówkę do świata snu, dwoje zagubionych 
poszukiwaczy nocnych przygód?
- Śniło mi się, że walczyłem ze swoim bratem - powiedział ochryple. - Że 
starliśmy się pośród gorącej, jałowej pustyni, że on był już bliski zabicia 
mnie, że w ostatniej chwili podniosłem się z ziemi, przybyło mi sił i... i że 
biłem go pięściami, aż zabiłem.
Oczy dziewczyny świeciły w ciemnościach niczym oczy schwytanego w snop światła 
zwierzęcia.
- Czy zawsze miewasz takie okrutne sny? - spytała po jakimś czasie.
- Chyba nie. Ale...
- Słucham?
- Tu chodzi nie tylko o okrucieństwo, Carabello. Ja nie mam brata! Dziewczyna 
roześmiała się.
- Sądzisz, że sny muszą dokładnie odpowiadać rzeczywistości? Valentine, któż cię 
tego nauczył? Sny mają głębsze znaczenie niż otaczająca nas rzeczywistość. 
Bratem z twojego snu może być ktokolwiek, Zalzan Kavol, Sleet, twój ojciec, Lord 
Valentine, Pontifex Tyeveras, Shanamir, nawet ja. Chyba wiesz, że jeśli sny nie 
są szczególnymi przesłaniami, może być w nich wszystko przeinaczone.
- Tak, wiem. Ale cóż mógłby znaczyć taki sen jak ten? Pojedynkować się z bratem, 
niemal zginąć z jego ręki... a potem zabić go samemu?
- Chcesz, bym ci go wytłumaczyła?
- Poza tym, że jest straszny i tajemniczy, niczego mi nie mówi.
- Rzeczywiście cię przestraszył. Byłeś spocony i krzyknąłeś kilka razy. Przykre 
sny wyjawiają jednak bardzo wiele. Spróbuj go sam zrozumieć.
- Mój brat... nie mam brata...
- Powiedziałam ci, że to bez znaczenia.
- Czy zatem walczyłem z sobą samym? Nic nie rozumiem. Nie mam wrogów, Carabello.
- Może chodzi o twojego ojca.
Zastanowił się. Jego ojciec? Szukał twarzy, którą mógłby dopasować do 
zagadkowego mężczyzny z szablą, ale w miejsce wyjaśnienia pojawiły się nowe 
wątpliwości.
- Nie pamiętam ojca.
- Czy umarł, kiedy byłeś chłopcem?
- Chyba tak. - Valentine potrząsnął głową, która zaczynała pulsować bólem. - Nie 
pamiętam. Widzę wielkiego mężczyznę... ma ciemną brodę, ciemne oczy...
- Jak miał na imię? Kiedy umarł?
Valentine znów potrząsnął głową. Carabella przysunęła się bliżej, ujęła go za 
ręce i odezwała się łagodnie:
- Valentine, gdzie się urodziłeś?
- Na wschodzie.
- To już wiem. Ale gdzie? W jakim mieście? W jakiej prowincji? - dopytywała się.
- W Ni-moya. Tak. Duży ogród, duży dom nad brzegiem rzeki. Tak. Widzę tam 
siebie. Pływam w rzece. Poluję w książęcych lasach. Czy to wszystko mi się tylko 
śniło?
- Tak myślisz?
- A może gdzieś o tym czytałem? Albo słyszałem? - A twoja matka, jak miała na 
imię?
Już otworzył usta, żeby odpowiedzieć, ale nie przychodziło mu do głowy żadne 
imię.
- Czy ona też umarła młodo?
- Galiara - powiedział wreszcie, ale bez większego przekonania. - No tak, 
Galiara.
- Ładne imię. Powiedz mi, jak wyglądała.
- Ona... ona miała... - zastanowił się chwilę - ona miała złote włosy, takie jak 
moje. Pachnącą gładką skórę. Jej oczy... jej głos rozbrzmiewał jak... Nie, to 
jest zbyt trudne, Carabello!
- Drżysz cały.
- Tak.
- Chodź tutaj! - Jeszcze raz przyciągnęła go do siebie. Była mała i drobna, ale 
teraz wydawała się dużo silniejsza od niego i Valentine poczuł się bezpieczny w 
jej objęciach. Powiedziała łagodnie: - Niczego nie pamiętasz, Valentine, prawda?
- Nie, nie pamiętam.
- Ani gdzie się urodziłeś, ani skąd pochodzisz, ani jak wyglądali twoi rodzice, 
ani nawet tego, gdzie spędziłeś ostatni Dzień Gwiazdy. Twoje sny nie mogą tobą 
kierować, ponieważ nie masz im niczego do powiedzenia. - Przesunęła dłonią po 
jego głowie, badając palcami skórę.
- Co robisz? - zapytał.
- Szukam śladu po jakiejś ranie. Wiesz chyba, że uderzenie w głowę może 
spowodować utratę pamięci?
- Czy coś znalazłaś?
- Nie, niczego nie ma. Żadnej blizny, żadnego śladu uderzenia, ale sprawdzę 
jeszcze raz, kiedy wzejdzie słońce.
- Lubię dotyk twoich rąk, Carabello.
- Lubię cię dotykać, Valentine.
Leżał obok niej cicho. Słowa, które przed chwilą padły, wstrząsnęły nim do 
głębi. Inni ludzie, pomyślał, są pewni miejsca, w którym przyszli na świat, 
znają imiona swoich rodziców, mają bogate wspomnienia z dzieciństwa, z wieku 
młodzieńczego. On me miał żadnych. Zasłaniał się jedynie mgiełką kruchych 
wyobrażeń, poza którymi rozciągała się próżnia. Tak, wiedział o tej próżni, ale 
wolał do niej nie zaglądać. Teraz zmuszała go do tego Carabella. Zastanawiał 
się, dlaczego nie jest podobny do innych. Dlaczego jego pamięć jest pusta? Czy 
został uderzony w głowę, tak jak podejrzewała Carabella? Czy po prostu miał 
niesprawny umysł, brakowało mu zdolności do przechowywania w pamięci zdobytych 
doświadczeń i całe lata wędrował przez Majipoor, a każdy dzień wczorajszy 
zacierał się o świcie każdego następnego ranka?
Żadne z nich już nie zasnęło. Tuż przed nadejściem świtu kochali się raz 
jeszcze, nieoczekiwanie dla samych siebie, pośpiesznie, inaczej niż poprzednio, 
kiedy to złączyła ich harmonia miłosnej gry. Wstali, wzięli kąpiel w zimnym 
strumyku, ubrali się i ruszyli przez miasto do gospody. Po ulicach snuło się 
jeszcze kilku spóźnionych hulaków o mętnym wzroku, ale słońce stało już wysoko 
na niebie.
Rozdział I0
Carabella nakłoniła Valentine'a, aby zaufał Sleetowi i opowiedział mu swój sen, 
jak również ich późniejszą rozmowę. Mały białowłosy żongler słuchał uważnie nie 
przerywając, a twarz poważniała mu z każdym słowem.
Wysłuchawszy opowieści do końca, rzekł:
- Powinieneś zwrócić się do kogoś, kto tłumaczy sny.
- Myślisz, że mogło to być przesłanie?
- Niewykluczone.
- Od Króla Snów?
Sleet z uwagą przyglądał się czubkom swoich palców.
- Możliwe. Powinieneś uważać na siebie i czekać, co będzie dalej. Król nigdy nie 
zsyła pojedynczych wiadomości.
- Równie dobrze ten sen może pochodzić od Pani Wyspy Snu - włączyła się do 
rozmowy Carabella. - Nie powinna nas zwieść jego gwałtowność. Kiedy zachodzi 
potrzeba, ona również zsyła takie sny.
- Są jeszcze i takie - mówił dalej Sleet - które nie pochodzą ani od Pani, ani 
od Króla, lecz biorą się z mglistej głębi naszego umysłu. Któż potrafi zrozumieć 
je sam, bez niczyjej pomocy? Valentine, musisz zobaczyć się z wieszczką, która 
tłumaczy sny.
- Czy wieszczka pomoże mi odnaleźć pamięć?
- Owszem. Taka, która tłumaczy sny, albo czarodziej, pod warunkiem, że sny mają 
związek z przeszłością.
- A poza tym - powiedziała Carabella - sen o tak silnej wymowie nie powinien 
zostać niewyjaśniony. Weź to pod uwagę. Bo jeśli nakazuje ci jakieś działanie, a 
ty nie chcesz się temu podporządkować... - Wzruszyła ramionami. - Twoja dusza 
odpowie za to, i to szybko. Poszukaj wieszczki, Valentine.
- Miałem nadzieję - Valentine zwrócił się ponownie do Sleeta - że posiadasz 
jakąś wiedzę w tej materii.
- Ja jestem żonglerem. Poszukaj wieszczki.
- Czy możesz polecić mi jakąś w Pidruid?
- Już wkrótce odjeżdżamy. Zaczekaj, aż znajdziemy się o kilka dni drogi od 
miasta. Będziesz miał więcej do opowiadania.
- Zastanawiam się, czy to jest przesłanie - rzekł Valentine. - I czy pochodzi od 
Króla Snów. Jaką on może mieć sprawę do takiego jak ja włóczęgi? Trudno mi w to 
uwierzyć. Przy dwudziestu miliardach istot żyjących na Majipoorze, jak mógłby 
znaleźć czas na zajmowanie się kimś tak niewiele znaczącym?
- Na Suvraelu - powiedział Sleet - w pałacu Króla Snów są wielkie maszyny, które 
prześwietlają cały świat i każdej nocy wysyłają przesłania do umysłów milionów 
ludzi. Kto wie, czym się kierują, wybierając te, a nie inne osoby? Kiedy byliśmy 
dziećmi, mówiono nam, że zanim opuścimy ten świat, dusza każdego z nas 
przynajmniej raz poczuje na sobie dotknięcie Króla Snów. To prawda, 
doświadczyłem już takiego dotknięcia.
- Ty?
- I to więcej niż raz. - Sleet przeciągnął dłonią po prostych białych włosach. - 
Czy myślisz, że taki się urodziłem? Nie będąc jeszcze żonglerem, leżałem pewnej 
nocy w hamaku, w dżungli, w okolicach Narabalu, kiedy przyszedł do mnie Król 
Snów i wydał mojej duszy pewne rozkazy. Obudziłem się z białymi włosami, takimi, 
jakie mam teraz. Miałem wtedy dwadzieścia trzy lata.
- Rozkazy? - wybuchnął Valentine. - Jakie rozkazy?
- Takie, które między zmierzchem a świtem zamieniły moje włosy z czarnych na 
białe - odparł Sleet. Było oczywiste, że nie chce powiedzieć niczego więcej. 
Podniósł się i rozejrzał po niebie, jakby chciał sprawdzić, jak daleko 
zawędrowało słońce. - Myślę, że na razie dość sobie powiedzieliśmy, przyjacielu. 
Można by jeszcze spróbować zarobić parę koron na festynie. Czy chciałbyś nauczyć 
się kilku sztuczek, nim Zalzan Karol wyśle nas do pracy?
Valentine skinął głową. Sleet przyniósł piłki i maczugi i wszyscy troje udali 
się na podwórze.
- Patrz - powiedział Sleet i stanął tuż za Carabellą. Ona trzymała dwie piłki w 
prawej ręce, on jedną w lewej i oplatając się wolnymi ramionami, przywarli 
ciasno do siebie. - To takie półżonglowanie. Zupełnie proste nawet dla 
początkujących, ale wygląda ciekawie.
Carabellą rzuciła piłkę. Sleet rzucił, złapał i natychmiast oboje weszli w 
zgodny rytm, z łatwością posyłając piłki tam i z powrotem, jedna istota o 
czterech nogach, dwu głowach i dwóch żonglujących ramionach. Rzeczywiście, 
wygląda to ciekawie, pomyślał Valentine.
- Rzuć nam maczugi! - zawołał Sleet.
Valentine kolejno rzucał maczugi do prawej ręki Carabelli, ona je przejmowała i 
jedną, drugą, trzecią posyłała do Sleeta, aż w końcu i piłki, i maczugi krążyły 
między dwojgiem żonglerów w zawrotnym tempie. Valentine wiedział już z własnego 
doświadczenia, jak trudno radzić sobie z wieloma przedmiotami naraz. Za kilka 
tygodni zmierzy się z pięcioma piłkami, cztery maczugi, ma nadzieję, opanuje 
równie szybko, ale robić to jednocześnie z partnerem tak dobrze jak tamta para? 
Taka umiejętność budziła jego podziw. I trochę zazdrość, dopowiedział sobie, 
gdyż Sleet stapiał się z Carabellą w jedno ciało, a przecież jeszcze przed 
paroma godzinami to on ją trzymał w objęciach.
- Teraz ty spróbuj - zawołał białowłosy żongler.
Carabella stanęła tuż przed Valentinem, ramię w ramię. Posługiwali się tylko 
trzema piłkami. Początkowo Valentine miał kłopoty z właściwą oceną wysokości i 
siły rzutu, czasami miotał piłką poza zasięg ręki Carabelli, ale po dziesięciu 
minutach umiał już to robić we właściwy sposób, a po piętnastu radził sobie tak 
gładko, jakby ćwiczyli ze sobą od lat.
Podszedł do nich Erfon, brat Zalzana Karola, chłodny i nieprzystępny, jak 
przystało na Skandara.
- Jesteście gotowi? - spytał burkliwie.
Tego popołudnia trupa dawała pokaz w prywatnym parku jednego z kupców Pidruid, 
który wydawał ucztę dla diuka tej prowincji. Carabella i Valentine wystąpili z 
nowym numerem, półżonglerką, program Skandarów był jak zwykle wypełniony 
żonglowaniem kryształowymi czarami, naczyniami i garnkami, ale punktem 
kulminacyjnym był popis Sleeta żonglującego z zawiązanymi oczami.
- Czy to możliwe? - spytał Valentine zdumiony. - Tylko popatrz! - odpowiedziała 
Carabella.
On patrzył, ale poza nim nie było wielu widzów, ponieważ po szaleństwach Dnia 
Gwiazdy nastał Dzień Słońca i wielmoże, na pół rozbudzeni, znużeni wczorajszym 
świętem i popisami wynajętych muzyków, akrobatów i żonglerów, omdlewali przy 
suto zastawionych stołach. Sleet rozpoczął występ. Jeszcze zatrzymał się na 
chwilę, uniósł głowę do góry, jakby nasłuchując wijących w międzygwiezdnej 
przestrzeni wiatrów, zaczerpnął powietrza i zaczął żonglować.
- Dwadzieścia lat praktyki, panowie i panie Pidruid! Do tego potrzebny jest 
najostrzejszy słuch! On słyszy szmer powietrza, kiedy przecinają je maczugi! - 
grzmiał głos Zalzana Kavola.
Valentine zachodził w głowę, w jaki sposób ktoś obdarzony nawet najostrzejszym 
słuchem może wyłowić cokolwiek spośród rozmów, brzęku naczyń i hałaśliwych, 
napuszonych zapowiedzi Zalzana Kavola. Niemniej Sleet nie popełnił żadnego 
błędu. Dało się jednak zauważyć, że żonglerka na ślepo jest trudna nawet dla 
niego; zwykle szło mu jak z płatka, ale teraz jego dłonie wykonywały gwałtowne 
ruchy, to wybiegając na spotkanie maczugi, która zbyt długo wirowała w 
powietrzu, to chwytając z rozpaczliwym pośpiechem tę, która padała o włos za 
daleko. Wciąż jednak była to umiejętność, która przyprawiała o zachwyt. Wykonał 
dziesięć, piętnaście przerzutów, przycisnął maczugi do piersi, zrzucił z oczu 
przepaskę i głęboko się ukłonił. Rozległy się słabe brawa. Sleet stał sztywno, 
nieporuszony. Carabella objęła go, Valentine klepnął mocno w plecy. Zespół 
opuścił scenę.
W przebieralni Sleet długo drżał z emocji, a na jego czole lśniły krople potu. 
Pił wino palmowe wielkimi haustami, wciąż nie mając dość, zupełnie jakby to była 
woda.
- Czy patrzyli na mnie? - spytał Carabellę. - Czy w ogóle mnie zauważyli?
- Kilku, owszem, patrzyło - odpowiedziała cicho. Sleet zatupał nogami.
- Świnie! Blavy! Nie mieliby dość siły, żeby przejść z kąta w kąt, a siedzą i 
gadają, kiedy... kiedy artysta... kiedy...
Valentine dotychczas ani razu nie widział Sleeta ogarniętego gniewem. Takie 
żonglowanie na ślepo, skonstatował w duchu, nie wychodzi na zdrowie. Objął 
zdesperowanego żonglera i przygarnął go do siebie.
- Co się naprawdę liczy - odezwał się z powagą w głosie - to sam pokaz twoich 
umiejętności, a nie zwyczaje widzów. Byłeś doskonały.
- Niezupełnie - mruknął Sleet. - Koordynacja...
- Doskonała - obstawał przy swoim Valentine. - Absolutnie panowałeś nad grą. 
Byłeś wspaniały. Jak możesz przejmować się reakcją pijanych kupców? Robisz to 
dla nich czy z potrzeby ducha?
Sleet powoli zaczął się rozchmurzać.
- No tak, żonglerka to jak pokarm dla duszy, zwłaszcza żonglerka z zawiązanymi 
oczami.
- Nie chciałbym cię więcej oglądać w takim stanie ducha. - Ach, to przejdzie. 
Już czuję się znacznie lepiej.
- Sam jesteś sobie winny - dodał Valentine. - Nic trzeba im było pozwolić na 
taką zniewagę. Powtórzę raz jeszcze: byłeś doskonały, reszta się nie liczy. Idź 
do kuchni - zwrócił się do Shanamira - i spytaj, czy dostaniemy trochę mięsa i 
chleba. To była ciężka praca i Sleet powinien się pokrzepić. Nie wystarczy tylko 
wino palmowe.
Sleet ochłonął z gniewu. Wcale nie wyglądał na zmęczonego. Spojrzał z uśmiechem 
na Valentine'a.
- Masz wrażliwe serce, Valentine. I promienną duszę. -B oli mnie twoje 
cierpienie, to wszystko.
- Na przyszłość obiecuję bardziej panować nad sobą - rzekł Sleet. - A ty masz 
rację, Valentine, żonglujemy dla siebie. Inni się nie liczą. Nie powinniśmy o 
tym zapominać.
Zanim opuścili Pidruid, Valentine jeszcze dwa razy oglądał żonglerkę z 
zawiązanymi oczami. I za każdym razem Sleet schodził ze sceny znużony i 
przegrany. A więc uwaga czy nieuwaga widzów nie miała wiele wspólnego ze stanem 
jego ducha, stwierdził. Tego typu żonglowanie okazało się po prostu piekielnie 
trudne, a cena, jaką za to płacił ten niski człowiek, była zbyt wysoka. Kiedy 
tak się dręczył, Valentine robił, co mógł, by go podnieść na duchu i ulżyć w 
cierpieniu. Lubił pomagać innym.
Jeszcze dwa razy przed opuszczeniem miasta Valentine miał mroczne sny. Jednej 
nocy ukazał mu się Pontifex i wezwał go do Labiryntu; zanurzył się więc w 
niezliczone, nieprawdopodobnie splątane korytarze, a zmęczona twarz starego 
Tyeverasa niczym błędny ognik unosiła się nad nim, prowadząc go coraz dalej i 
dalej w głąb, aż do rdzenia, aż do jakiegoś wewnętrznego królestwa, i nagle 
Pontifex znikł, zostawiając go w kręgu zimnego zielonego światła. Znikło oparcie 
dla nóg, a on zaczął spadać i spadać bez końca ku środkowi Majipooru. Innej nocy 
śniło mu się, że Koronal jadąc na rydwanie kiwa na niego i zaprasza do gry w 
kości, ale kiedy do niej zasiedli, z kubka posypały się zbielałe kości palców, a 
na pytanie, czyje to, Lord Valentine roześmiał się i skubiąc sztywne kosmyki 
czarnej brody i przewiercając go na wylot budzącym grozę wzrokiem powiedział: - 
Popatrz na swoje ręce - i Valentine spojrzał, i okazało się, że jego dłonie nie 
mają palców, że kończą się różowymi kostkami nadgarstków.
Valentine opowiedział te sny Carabelli i Sleetowi, ale oni nawet nie próbowali 
ich interpretować, tylko powtórzyli poprzednią radę, by udał się do jakiejś 
wieszczki, kiedy tylko opuszczą Pidruid.
Odjazd zdawał się nieuchronny. Festyn miał się ku końcowi; w porcie nie stały 
już okręty Koronala, a ulice były zatłoczone ludźmi z prowincji, którzy 
opuszczali stolicę, kierując się do własnych domów. Zalzan Karol zarządził, aby 
wszyscy kończyli swoje sprawy tego ranka, ponieważ po południu w Dniu Morza będą 
już w drodze.
Słysząc tę zapowiedź Shanamir przycichł i zmarkotniał. Nie uszło to uwadze 
Valentine'a.
- Sądziłem, że będziesz wyruszał z ochotą. Czy aż tak bardzo podoba ci się to 
miasto, że żal ci je opuścić?
Shanamir potrząsnął przecząco głową.
- Mógłbym stąd odejść w każdej chwili.
- No to o co chodzi?
- Ostatniej nocy przyśnili mi się ojciec i bracia. Valentine uśmiechnął się.
- Jeszcze nie zdążyłeś wyjechać poza granice prowincji, a już tęsknisz za domem?
- Nie chodzi o tęsknotę - powiedział smutno Shanamir. - Oni leżeli związani na 
drodze, a ja prowadziłem stado wierzchowców i choć wołali o pomoc, wyminąłem ich 
bezradne ciała i pojechałem dalej. Nie trzeba chodzić do wieszczki, by zrozumieć 
ten sen.
- Czujesz się winny, że porzucasz domowe obowiązki, tak?
- Winny? Ależ tak! Tylko że tu chodzi o pieniądze! - Niecierpliwił się tak, jak 
niecierpliwią się dorośli, kiedy dziecko zanudza ich pytaniami. Popukał się w 
pas. - Pieniądze, Valentine! Noszę tu jakieś sto sześćdziesiąt rojali, które 
dostałem za wierzchowce, czyżbyś zapomniał? To majątek! Wystarczy, by utrzymać 
naszą rodzinę przez ten rok i kawałek następnego. Los ich wszystkich zależy 
teraz od mojego bezpiecznego powrotu do Falkynkip.
- Nie miałeś zamiaru oddać im pieniędzy?
- Zatrudnił mnie Zalzan Kavol. Co będzie, jeśli zechce jechać inną drogą? Jeśli 
pojadę najpierw do domu, już nigdy was nie odnajdę. Jeśli ruszę z żonglerami, to 
ukradnę pieniądze ojca, których się spodziewa i których potrzebuje. Rozumiesz?
- Można znaleźć na to radę - rzekł Valentine. - Jak daleko stąd do Falkynkip?
- Dwa dni, jeśli się pośpieszyć, a trzy normalnego marszu.
- To całkiem blisko. Jestem pewny, że Zalzan Karol jeszcze nie ustalił trasy. 
Zaraz z nim porozmawiam. Powinno mu być obojętne do jakiego miasta się uda. 
Postaram się tak go podejść, żeby wybrał drogę przez Falkynkip. Kiedy już 
będziemy w pobliżu twojego domu, wymkniesz się nocą, oddasz pieniądze jednemu z 
braci i przed świtem, zanim Skandar cokolwiek zauważy, będziesz z powrotem. W 
ten sposób zdejmiesz sobie z sumienia ten ciężar.
Shanamir nie dowierzał własnym uszom.
- Myślisz, że coś wskórasz u tego Skandara?
- Spróbuję.
- Na pierwsze twoje słowo powali cię na ziemię, zobaczysz. On nie bardzo lubi, 
gdy ktoś się miesza do jego spraw, tak jak tobie na pewno by się nie podobało, 
gdyby jakieś stado blavów decydowało za ciebie.
- Pozwól, że najpierw z nim porozmawiam - rzekł Valentine. - Mam powody, by 
przypuszczać, że Zalzan Kavol wcale nie jest taki zły, na jakiego wygląda. Czy 
wiesz, gdzie go znaleźć?
- Jest przy swoim wozie, przygotowuje go do drogi. Trafisz tam?
- Chyba tak - powiedział Valentine. - To gdzieś w okolicach portu, prawda?
Żonglerzy podróżowali z miasta do miasta pięknym wozem, który stał kilka 
kwartałów dalej, gdyż był za szeroki, by zmieścić się w uliczce przy gospodzie. 
Był to niezmiernie imponujący i kosztowny wehikuł, zrobiony przez 
pierwszorzędnych rzemieślników w jednej z położonych w głębi lądu prowincji. 
Podstawę konstrukcji wozu stanowiły długie jasne belki z lekkiego, sprężystego 
drewna, ułożone na zakładkę, klejone bezbarwnym klejem żywicznym i powiązane 
giętką łoziną, sprowadzaną do tych celów aż z południowych bagien. Tak wyszukane 
ożebrowanie pokrywały płaty garbowanej skóry olbrzymich patyczaków, pozszywane 
grubymi żółtymi ścięgnami, wyciągniętymi z tychże samych chrząstkowatych 
stworzeń.
Podszedłszy do wozu Valentine zastał przy nim Erfona i jeszcze jednego z braci, 
Gibora Haerna, całkowicie pochłoniętych oliwieniem skórzanych postronków, 
podczas gdy sam wehikuł zdawał się kołysać rozsadzany gwałtownymi wrzaskami.
- Gdzie jest wasz brat? - spytał Valentine. Gibor Haern spojrzał kwaśno w stronę 
wozu.
- To chyba nie najbardziej odpowiedni moment, żeby mu przeszkadzać.
- Mam do niego sprawę.
- On ma dosyć kłopotów z tym małym złodziejskim czarodziejem, którego opłacamy, 
żeby przeprowadzał nas przez różne prowincje, a który chce porzucić służbę 
właśnie teraz, kiedy jesteśmy gotowi do drogi. Idź, jeśli chcesz, tylko żebyś 
potem nie żałował.
Gniewne krzyki narastały, aż nagle drzwi wozu otworzyły się z trzaskiem i 
wyskoczyła przez nie maleńka figurka starego pomarszczonego Vroona, kruchego, 
lekkiego jak piórko stworzenia o wyblakłej zielonkawej skórze, z powrozowatymi 
mackowatymi kończynami i pełnymi przerażenia wielkimi złocistymi oczami. Z 
kącika jego ust sączyła się strużka czegoś, co mogło być bladożółtą krwią, i 
brudziła mu kanciasty podbródek.
Zalzan Karol pokazał się w drzwiach chwilę później; przerażająca postać z 
nastroszoną z oburzenia sierścią, z rękami ogromnymi niczym grabie, młócącymi 
powietrze w bezsilnej wściekłości.
- Łapcie go! Nie pozwólcie mu uciec! - krzyczał do braci.
Erfon Karol i Gibor Haern podnieśli się ciężko i utworzyli ze swych cielsk 
kosmatą zaporę, zagradzając Vroonowi drogę ucieczki.
Mały przerażony stwór, schwytany w pułapkę, zakręcił się w kółko i przypadł 
kurczowo do kolan Valentine'a.
- Panie - wymamrotał - ratuj mnie!
Zalzan Kavoł rzucił ostro:
-Trzymaj go, Valentine!
Ruszył do przodu, ale Valentine schował Vroona za siebie i odważnie stawił czoło 
nadciągającej burzy.
- Opanuj się, proszę. Jeśli go zamordujesz, ugrzęźniemy w Pidruid na zawsze.
- Nie zamierzam go zamordować - grzmiał Zalzan Karol. - Wcale mi się nie 
uśmiechają lata koszmarnych nocnych przesłań.
- On nie zamierza mnie mordować, on tylko z całej siły ciśnie mną o ścianę - 
powiedział Vroon drżącym głosem.
- O co się kłócicie? - spytał Valentine. - Może mógłbym was pogodzić?
Zalzan Karol spojrzał na niego spode łba.
- Nie twój interes, Valentine. Zabieraj się stąd!
- Lepiej będzie, jeśli zostanę, dopóki nie minie ci furia.
Oczy Zalzana Karola niebezpiecznie rozbłysły. Był już tak blisko, że Valentine 
mógł wyczuć jego przesiąknięty wściekłością zapach. Być może, pomyślał 
Valentine, rzuci nas obu o ścianę. Erfon i Gibor Haern obserwowali całą scenę z 
boku. Możliwe, że widzieli po raz pierwszy, by ktoś przeciwstawił się ich bratu. 
Zaległa cisza. Ręce Zalzana Karola zaciskały się konwulsyjnie; mimo to stał w 
miejscu. W końcu odezwał się:
- Ten Vroon to czarodziej Autifon Deliamber, którego wynająłem, aby 
przeprowadził nas przez kontynent i strzegł od podstępów Zmiennokształtnych. 
Przez cały tydzień zabawiał się w Pidruid za moje pieniądze, a kiedy nadszedł 
czas, żeby ruszyć w drogę, on mi mówi, bym poszukał sobie innego przewodnika, bo 
jego przestało interesować podróżowanie od miasteczka do miasteczka. Czy zawsze 
w ten sposób dotrzymujesz umów, czarodzieju?
- Jestem już stary i zmęczony - odpowiedział Vroon. - Moje czary nie maja tej 
mocy, co dawniej, i zdaje mi się, że mógłbym zabłądzić w drodze. Ale jeśli nadal 
tego sobie życzysz, będę ci towarzyszył jak dotychczas, Zalzanie Kavolu.
- Co takiego?
- Zmieniłem zdanie - powiedział z niewinną miną Autifon Deliamber. Oderwał się 
od nóg Valentine'a i zajął zwijaniem i rozwijaniem licznych pozbawionych kości 
gumowatych ramion, jakby chciał je uwolnić od napięcia i strachu. Odważnie 
popatrzył w górę na Skandara. - Dotrzymam umowy - oznajmił.
Zalzan Kavol był wyraźnie zdezorientowany.
- Przez półtorej godziny przysięgałeś, że za żadne skarby nie ruszysz z Pidruid, 
lekceważąc moje błagania i groźby, czym doprowadziłeś mnie do takiego gniewu, że 
gotów byłem rozgnieść cię na miazgę, tak na twoje, jak i na moje nieszczęście. 
Martwi czarodzieje na nic się zdadzą, a Król Snów mógłby mnie za taki czyn 
strasznie ukarać. Ty jednak trwałeś w uporze, każąc mi szukać innego 
przewodnika. A teraz, ni stąd, ni zowąd, odwołujesz to wszystko?
- Odwołuję.
- Czy byłbyś łaskaw powiedzieć mi dlaczego?
- Tak sobie, bez powodu - odrzekł Vroon. - Poza tym tylko, że spodobał mi się 
ten młody człowiek, że podziwiam jego odwagę, jego dobroć i ciepło płynące z 
jego duszy. Jeśli on idzie z tobą, pójdę i ja. Czy to zaspokaja twoją ciekawość, 
Zalzanie Kavolu?
Skandar burknął coś niechętnie, gestykulując gwałtownie zewnętrzną parą rąk, 
jakby chciał je uwolnić ze splątanych pnączy ptasiej winorośli. Jeszcze przez 
chwilę wszystkim się zdawało, że może znów wybuchnąć gniewem.
- Zejdź mi z oczu, czarodzieju - wydusił z siebie w końcu - bo mimo wszystko 
cisnę tobą o pierwszą lepszą ścianę. I niech opatrzność ma cię w swej opiece, 
jeśli nie wrócisz na godzinę odjazdu.
- Na drugą po południu - podpowiedział Autifon Deliamber grzecznie. - Będę 
punktualnie, Zalzanie Kavolu. - Zwrócił się jeszcze do Valentine'a: - Dziękuję 
za obronę. Jestem twoim dłużnikiem, ale wypłacę ci się szybciej, niż się 
spodziewasz. I już go nie było.
- Głupio postąpiłeś, mieszając się w nasze sprawy, Valentine - powiedział 
Skandar po chwili milczenia. - Wiesz chyba, że igrałeś z ogniem.
-Wiem.
- A gdybym wyrządził krzywdę wam obu?
- Czułem, że potrafisz powstrzymać swój gniew. Miałem rację?
Zalzan Kavol uśmiechnął się, jak zapewne sądził, choć w tym uśmiechu nie było 
odrobiny ciepła.
- Powstrzymałem swój gniew, to prawda, ale tylko dlatego, że twoja zuchwałość 
zaskoczyła mnie. A poza tym - czy Deliamber musiał mi się sprzeciwiać?
- W końcu zgodził się dotrzymać umowy - zauważył Valentine.
- No tak, zgodził się. I dlatego chyba i ja jestem twoim dłużnikiem. Wynajęcie 
nowego przewodnika mogłoby nam zająć kilka dni. Dziękuję ci, Valentine - 
powiedział Zalzan Karol, siląc się na uprzejmość.
- Czy naprawdę uważasz, że masz wobec mnie dług?
- Co masz na myśli? - spytał Skandar podejrzliwie. - Potrzebuję odrobinę twojej 
przychylności. Jeśli wyświadczyłem ci przysługę, czy mogę prosić o rewanż?
- Mów dalej. - Głos Zalzana Karola był lodowaty. Valentine zaczerpnął powietrza.
- Ten chłopiec, Shanamir, pochodzi z Falkyiikip. Zanim ruszy z nami w drogę, ma 
tam do załatwienia sprawę nie cierpiącą zwłoki. Chodzi o honor jego rodziny.
- Niech więc idzie do Falkynkip, a potem gdzieś do nas dołączy. - Ale on się 
boi, że już nas nie odnajdzie.
- O co zatem prosisz, Valentine?
- Zaplanuj naszą podróż w ten sposób, byśmy znaleźli się o kilka godzin drogi od 
domu chłopca.
Zalzan Kavol popatrzył na Valentine'a wzrokiem, który nie wróżył niczego 
dobrego. Zaczął cedzić słowa:
- Najpierw słyszę od przewodnika, że nasza umowa nie jest ważna, potem miesza 
się do awantury terminujący żongler i wreszcie jestem proszony o to, bym 
planował podróż kierując się honorem rodzinnym stajennego. To za dużo jak na 
jeden dzień. Valentine.
- Jeśli nie jesteś związany pilnym kontraktem gdzie indziej - nie ustępował 
Valentine - to do Falkynkip mamy tylko dwa dni drogi. A chłopiec...
- Ani słowa więcej! - ryknął Zalzan Kavol. - Niech będzie Falkynkip. I żadnych 
więcej ustępstw. Zostaw mnie teraz. Erfonie! Haernie! Czy wóz jest gotowy do 
drogi?
Rozdział II
Wóz Zalzana Karola był tak samo wspaniały z zewnątrz, jak i wewnątrz. 
Wypolerowana na najwyższy połysk ciemna podłoga została wykonana z desek z 
drzewa nocnokwietnego, połączonych ze sobą w sposób niezwykle wyszukany. Z tyłu, 
w kabinie dla podróżnych, z owalnej powały zwisały sznury suszonych nasion i 
różnych wisiorków, a bogato rzeźbione mozaikowe ściany pokrywały futra i 
zasłonki z delikatnych jak pajęczyna tkanin. Było tu może niezbyt przestronnie, 
ale starczało miejsca dla pięciorga, sześciorga osobników rozmiarów Skandara. 
Środkowa kabina służyła do przechowywania kufrów, pakunków i sprzętu do 
żonglowania, całego dobytku trupy, a z przodu, na podwyższonej, odkrytej 
platformie znajdowało się siedzenie dla woźnicy, wystarczająco szerokie, aby 
zmieścić dwóch Skandarów albo troje ludzi.
Ogromny i z przepychem urządzony wóz, jakiego nie powstydziłby się książę albo i 
sam Koronal, był na tyle lekki, że mógł unosić się na poduszce ciepłego 
powietrza wytwarzanego przez magnetyczne wirniki umieszczone w jego kadłubie. 
Jak długo Majipoor obracał się wokół osi, tak długo mogły obracać się wirniki, a 
wóz mógł płynąć kilkadziesiąt centymetrów nad ziemią, bez trudu ciągnięty przez 
zaprzęg rumaków.
Późnym rankiem skończono załadunek i wszyscy poszli do gospody, aby się posilić 
przed podróżą. Valentine był zaskoczony, widząc Hjorta Vinorkisa o 
pomarańczowych bokobrodach właśnie sadowiącego się u boku Zalzana Kavola. 
Skandar uderzył w stół, by zwrócić na siebie uwagę, i huknął:
- Poznajcie Vinorkisa, nowego zarządcę. Zatrudniłem go na czas podróży. Będzie 
mi pomagał w robieniu rachunków, będzie doglądał naszego gospodarstwa i przejmie 
na siebie te wszystkie obowiązki, które do tej pory były na mojej głowie!
- O, nie - jęknęła Carabella pod nosem. - On zatrudnił Hjorta? Tego okropnego, 
który obserwował nas przez cały tydzień?
Vinorkis uśmiechnął się przerażającym uśmiechem Hjortów, pokazując trzy rzędy 
gumowych przeżuwaczy, i rozejrzał się po wszystkich wybałuszonymi oczami.
- To jednak mówiłeś na serio o dołączeniu do trupy! - zdziwił się Valentine. - A 
ja myślałem, że żartujesz z tą żonglerką cyframi.
- Wiadomo powszechnie, że Hjortowie nigdy nie żartują - odparł Vinorkis 
poważnie, po czym nieoczekiwanie wybuchnął hałaśliwym śmiechem.
- A co z twoim handlem skórami?
- Sprzedałem cały zapas na targu - odpowiedział Hjort. - Myślałem o tobie, o 
tym, że nie wiesz, gdzie będziesz jutro, i że wcale o to nie dbasz. Podziwiałem 
cię. Zazdrościłem ci. Pytałem sam siebie: czy zamierzasz kramarzyć skórami przez 
wszystkie swoje dni, Vinorkisie, czy też spróbujesz czegoś nowego? Na przykład 
podróży? Tak więc kiedy przypadkowo podsłuchałem, że Zalzan Kavol potrzebuje 
pomocnika, ofiarowałem mu swoje usługi. No i jestem!
- No i jesteś - powiedziała kwaśno Carabella. - Witaj!
Po obfitym posiłku zaczęli zbierać się w drogę. Shanamir przyprowadził ze stajni 
czwórkę wierzchowców i kiedy Skandarzy przywiązywali zwierzęta postronkami do 
wozu, przemawiał do nich spokojnym, kojącym głosem. Zalzan Kavol usadowił się na 
koźle, wziął do rąk lejce, jego brat Heitrag usiadł obok niego, a gdzieś 
zupełnie z boku wcisnął się Autifon Deliamber. Shanamir jechał na swoim 
wierzchowcu. Valentine zajął miejsce w przytulnej, luksusowej kabinie dla 
pasażerów, razem z Carabellą, Vinorkisem, Sleetem i pozostałymi czterema 
Skandarami. Trzeba było długo przestawiać nogi z miejsca na miejsce, zanim każdy 
w końcu rozsiadł się wygodnie.
- Hop! - zakrzyknął ostro Zalzan Karol i oto już wyjeżdżali przez Bramę 
Falkynkip, na wschód, wielkim gościńcem, którym Valentine wkraczał do miasta 
Pidruid równo tydzień temu, w Dzień Księżyca.
Nad ciągnącą się wzdłuż brzegu morza równiną wisiało ciepłe, przesiąknięte 
wilgocią powietrze letniego dnia. Wspaniałe kwiaty ognistych palm zaczynały już 
przekwitać i więdnąć i zaścielały gościniec opadłymi płatkami niczym szkarłatnym 
kobiercem. Wóz miał kilka okien zrobionych z pieczołowicie dopasowanych 
najlepszego gatunku cienkich, mocnych i całkowicie przezroczystych skór 
patyczaków. Patrząc przez nie, pośród uroczystej ciszy, jaka niespodziewanie 
zapanowała, Valentine obserwował Pidruid, malejące coraz bardziej, znikające z 
minuty na minutę wielkie miasto miliona istot, gdzie żonglował przed Koronalem, 
gdzie skosztował dziwnego wina i ostrych potraw i gdzie spędził świąteczną noc w 
ramionach ciemnowłosej Carabelli.
A teraz otwierała się przed nim droga i kto wie, jakie podróże miał jeszcze 
przed sobą.
Niczego nie planował. Na wszystko był gotów. Ciągnęło go do żonglerki, pragnął 
rozwijać swoje umiejętności aż do perfekcji, chciał skończyć z terminowaniem i 
marzył o dorównaniu Sleetowi i Carabelli, a może nawet samym Skandarom. Sleet 
ostrzegał go przed tym ostatnim, mówiąc, że tylko mistrz mógłby podjąć ryzyko 
współzawodniczenia z nimi, gdyż podwójny komplet ramion daje Skandarom taką 
przewagę, że zwykła istota ludzka zawsze pozostanie w tyle. Ale Valentine 
widział, że i Sleet, i Carabellą nie ustępują czwororamiennym, więc miał 
nadzieję, że i on w przyszłości zmierzy się z nimi. Mam wygórowane ambicje, 
pomyślał. Lecz czegóż więcej mógłbym pragnąć, niż zostać mistrzem godnym 
żonglowania z Zalzanem Karolem i jego braćmi!
Ciszę przerwał głos Carabelli.
- Wyglądasz na szczęśliwego, Valentine.
- Naprawdę?
- Jesteś promienny niczym słońce. Płyną od ciebie strumienie światła.
- To z powodu złotych włosów - powiedział skromnie. - To one dają takie 
złudzenie.
- Nie. Nie. Twój nagły uśmiech... Przykrył dłonią jej dłoń.
- Myślałem o podróży, która nas czeka. O swobodnym i radosnym życiu. O 
wędrowaniu tu i tam przez Zimroel, o postojach, o przedstawieniach, o uczeniu 
się nowych sposobów żonglowania. Chcę zostać najlepszym żonglerem spośród 
wszystkich istot ludzkich na całym Majipoorze!
- Masz na to niezłe zadatki - wtrącił się do rozmowy Sleet. - Twoje wrodzone 
umiejętności są naprawdę niezwykłe. Musisz tylko bardzo dużo ćwiczyć.
- Liczę na ciebie i na Carabellę.
- Kiedy ty myślałeś o żonglerce, Valentine, ja myślałam o tobie - powiedziała 
półgłosem Carabella.
- A ja o tobie - wyszeptał Valentine, zmieszany. - Ale wstydziłem się przyznać 
do tego głośno.
Wóz wolno pokonywał krętą górską drogę, która prowadziła ku wielkiemu 
płaskowyżowi w głębi lądu. Zakręty były tak ostre, że wehikuł z trudem się na 
nich mieścił, ale Zalzan Kavol, równie zręczny woźnica jak żongler, wyprowadzał 
go bezpiecznie ze wszystkich po kolei. Wkrótce znaleźli się na szczycie 
wzniesienia, z którego Pidruid, przycupnięte nad zatoką, wyglądało jak własna 
mapa. Na grani powietrze było suche, ale niewiele tylko chłodniejsze niż na 
dole, mimo późnego popołudnia słońce wciąż przygrzewało niemiłosiernie i na 
ochłodzenie można było liczyć dopiero z nastaniem zmierzchu.
Na nocleg zatrzymali się w pokrytej kurzem górskiej wiosce tuż przy drodze do 
Falkynkip. Valentine, leżąc na nierównym, wypchanym słomą sienniku, znów miał 
niepokojący sen. Po raz kolejny znalazł się wśród władców Majipooru. W jednym 
końcu pustego, dudniącego echem korytarza o kamiennej posadzce siedział na 
tronie Pontifex, a w drugim Koronal. W suficie tkwiło budzące grozę, wypełnione 
światłem oko, które niczym ostre słońce rzucało bezlitosny, oślepiający blask. 
Valentine niósł jakąś wiadomość od Pani Wyspy, ale nie był pewny, czy mają 
dostarczyć Pontifexowi, czy Koronalowi. Gdy do któregoś z nich się zbliżał, ten 
oddalał się od niego. Przez całą noc mozolnie krążył tam i z powrotem po zimnej 
śliskiej posadzce, błagalnie wyciągając ręce to ku jednej z potęg, to ku 
drugiej, lecz niezmiennie nie osiągał celu.
Następny nocleg wypadł na obrzeżu Falkynkip. I znów śniło mu się to samo. Znów 
Pontifex i Koronal, ale z mglistego snu zapamiętał jedynie jakieś groźne, 
wyniosłe osobistości, jakieś pompatyczne zgromadzenie i to, że z nikim nie 
potrafił się porozumieć. Rano był bardzo przygnębiony. Najwyraźniej śnił sny o 
niezwykłej doniosłości, ale niczego z nich nie pojmował.
- Jesteś we władaniu potęg, które nie chcą cię zostawić w spokoju - powiedziała 
Carabella. - Zdaje się, że łączą cię z nimi nierozerwalne więzy. Jestem 
przekonana, że te sny to przesłania.
- Pośrodku upalnego dnia nagle sobie wyobrażam, że zimne ręce Króla Snów 
uciskają moje skronie. A kiedy zamykam oczy, jego palce przewiercają mi duszę.
W oczach Carabelli pojawił się błysk trwogi. - Więc jesteś pewny, że to on je 
zsyła?
- Nie, nie jestem tego pewny, ale myślę...
- Może jednak pochodzą od Pani?
- Pani zsyła łagodniejsze sny, jestem o tym przekonany - powiedział Valentine. - 
Obawiam się, że moje mogą pochodzić jedynie od Króla. Ale czego on ode mnie 
chce? Jaką popełniłem zbrodnię?
Carabella zmarszczyła brwi.
- W Falkynkip musisz się wybrać do wieszczki, Valentine, obiecałeś mi to.
- Dobrze, rozejrzę się za jakąś.
Autifon Dełiamber, niespodziewanie włączając się do rozmowy, zapytał:
- Czy mogę ci kogoś polecić?
Valentine nie zauważył, kiedy mały zasuszony Vroon zbliżył się do nich. Spojrzał 
w dół, zdziwiony.
- Przepraszam - odezwał się bezceremonialnie czarodziej. - Przypadkowo 
podsłuchiwałem. Zdaje mi się, że niepokoją cię przesłania, tak?
- Moje sny nie mogą oznaczać niczego innego. - Jesteś pewien?
- Niczego nie jestem pewien. Ani dnia tygodnia, ani twojego, ani nawet własnego 
imienia.
- Przesłania są niezwykle zagadkowe. Nigdy nie możemy być zupełnie pewni, czy 
przemawia przez nie Król Snów, czy Pani Wyspy - stwierdził Dełiamber.
Valentine potrząsnął głową.
- Ostatnio mam zupełnie zaćmiony umysł. Niczego nie jestem pewny, a te sny 
wyprowadzają mnie z równowagi. Potrzebuję odpowiedzi, chociaż nie wiem, czy 
potrafiłbym zadać pytanie.
Vroon wyciągnął jedną ze swych delikatnych macek i sięgnął po rękę Valentine'a.
- Zaufaj mi. Być może twój umysł jest zaćmiony, ale mój nie. Widzę ciebie 
wyraźnie, mam na imię Deliamber, a ty - Valentine, dzisiaj jest Dzień Piąty i 
dziewiąty tydzień lata, a w Falkynkip mieszka wieszczka Tisana, która jest moją 
przyjaciółką i sojuszniczką i która ci pomoże odnaleźć siebie. Idź do niej i 
przekaż ode mnie pozdrowienia i uściski. Pora odkryć źródło twoich krzywd, 
Valentine!
- Krzywd? Jakich krzywd?
- Idź do Tisany - uciął rozmowę Deliamber.
Valentine zastał Zalzana Kavola zajętego rozmową z kimś miejscowym. Kiedy 
rozmówca odszedł, Skandar spojrzał na Valentine'a złym okiem, jak zwykle.
- Chciałbym, żebyś mi pozwolił spędzić noc po Dniu Gwiazdy osobno, w Falkynkip.
- Znów chodzi o honor rodziny? - spytał Skandar ironicznie.
- Nie, tym razem to moja osobista sprawa. A więc?
Zalzan Kavol wzruszył czterema ramionami w typowy dla siebie sposób.
- W tobie jednak musi siedzieć coś dziwnego, coś, co mnie niepokoi. Ale rób, co 
chcesz. Jutro występujemy w Falkynkip na jarmarku, więc śpij, gdzie masz ochotę, 
tylko masz stawić się z powrotem w Dniu Słońca wcześnie rano, bo odjedziemy, 
słyszysz?
Rozdział 12
W porównaniu z rozległym Pidruid Falkynkip było małe, niemniej jednak znaczyło 
wiele, gdyż znajdowała się tu stolica rolniczego okręgu. W mieście i na jego 
obrzeżach żyło zapewne trzy czwarte miliona ludzi, a pięć razy tyle na dalszych 
połaciach prowincji. Rytm życia tego miasta też był inny niż tamtego, portowego, 
co Valentine zdążył szybko zauważyć. Być może sprawiała to sucha, gorąca wyżynna 
aura, tak bardzo różna od łagodnego, pełnego wilgoci klimatu wybrzeża; w każdym 
razie ludzie poruszali się tutaj dostojnie, flegmatycznie, niespiesznie.
Shanamir wymknął się po cichu wieczorem przed Dniem Gwiazdy i udał się w 
kilkugodzinną podróż na północ od miasta, do gospodarstwa ojca, gdzie, jak 
opowiadał Valentine'owi następnego ranka, zostawił zarobione w Pidruid pieniądze 
i mruknąwszy parę słów o tym, że zamierza wyruszyć na poszukiwanie przygód i 
wiedzy, opuścił dom nie zauważony przez nikogo. Nie spodziewał się jednak, że 
ojciec lekko potraktuje stratę tak zdolnego i użytecznego pomocnika i bojąc się, 
że powiadomiona o ucieczce straż miejska będzie go szukała, wymyślił, że do 
końca pobytu w Falkynkip będzie się ukrywał w wozie. Valentine wtajemniczył w to 
Zalzana Kavola, który przystał na taki plan, choć i tym razem nie darował sobie 
zwykłych uszczypliwości.
Tego popołudnia wszyscy żonglerzy dumnie wkroczyli na jarmark, prowadzeni przez 
Carabellę i Sleeta. On uderzał w bęben, ona zaś wystukiwała na tamburynie rytm 
do śpiewanej przez siebie piosenki:
Nie szczędź grosza ni korony 
O, szlachetnie urodzony! 
Siła, zręczność, rozum, serce -
Znajdziesz wszystko to w żonglerce.
Nie szczędź cala, nie szczędź mili, 
Setnie będziem was bawili. 
Kula, stołek, talerz, dzwonek 
Wzlecą w niebo jak skowronek.
Nie szczędź chwili, nie szczędź dnia, 
Smutki pierzchną precz raz-dwa. 
Czasu stracisz małowiele, 
Zyskasz radość i wesele.
Ale i beztroska, i zachwyt obce były Valentine'owi tego dnia. Nieustannie spięty 
i zaniepokojony pełnymi snów nocami, pożerany ambicją, która przewyższała jego 
możliwości, przeliczył się z siłami. Dwa razy upuścił maczugi i chociaż Sleet 
nauczył go, co robić, by upuszczenie wyglądało na celowe, a widzowie okazali się 
pobłażliwi, trudno mu było wybaczyć samemu sobie. Więc kiedy tylko środek sceny 
zajęli Skandarzy, Valentine powlókł się w ponurym nastroju do straganu z winem.
Obserwował teraz ich wyczyny z pewnej odległości. Sześć ogromnych kudłatych 
postaci, wymachujących dwoma tuzinami ramion, precyzyjnie, bez jednego zbędnego 
ruchu i bez jednego błędu. Każdy z nich żonglował siedmioma nożami, chwytając 
przy tym i odrzucając inne, co dawało niezwykle widowiskowy efekt. Flegmatyczni 
obywatele Falkynkip jak zahipnotyzowani wsłuchiwali się w świst przeszywającej 
powietrze stali.
Patrząc na te wyczyny Valentine coraz bardziej zapamiętywał się w żalu po 
nieudanym występie. Od opuszczenia Pidruid tęsknił za publicznością, ręce 
wyrywały mu się do piłek i maczug, a kiedy wreszcie nadszedł ten moment, on, 
Valentine, okazał się po prostu niezdarą. Nieważne. Przecież będą jeszcze inne 
place targowe, inne jarmarki. Trupa będzie wędrowała przez cały Zimroel, miesiąc 
za miesiącem, rok za rokiem, on zaś jeszcze będzie błyszczał, będzie lśnił, 
będzie porażał oczy widzów, a widzowie będą wołać imię żonglera Valentine'a, 
będą domagać się więcej i więcej, aż Zalzan Karol zzielenieje z zazdrości. Król 
żonglerów, owszem, monarcha, Koronal sceny! No właśnie! Przecież ma talent. 
Valentine uśmiechnął się. Zły nastrój zaczynał mijać. Czy sprawiło to wino, czy 
też odzyskiwał swój zwykły spokój ducha? Cokolwiek by zresztą powiedzieć, 
zajmował się sztuką żonglerki zaledwie od tygodnia, i popatrzcie tylko, ile już 
osiągnął! Któż może przewidzieć, do jakiej perfekcji dojdzie jego ręka i oko, 
jeśli będzie ćwiczył przez rok czy dwa. Ma przecież dużo czasu.
Jak spod ziemi wyrósł obok niego Autifon Deliamber.
- Tisanę można znaleźć na ulicy Kupców Wodnych - rzekł mały czarodziej. - 
Spodziewa się ciebie niebawem.
- Czyżbyś już z nią rozmawiał?
- Nie - odparł Deliamber.
- To skąd może wiedzieć, że przyjdę, co? Za pośrednictwem czarów?
- Coś w tym rodzaju - powiedział Vroon wyginając kończyny, co zapewne miało 
oznaczać wzruszenie ramion.
Valentine pokiwał głową. Spojrzał na drugą stronę ulicy. Skandarzy skończyli 
popisy i teraz Carabella i Sleet demonstrowali żonglerkę złączeni ramionami. Z 
jaką gracją poruszają się razem, pomyślał. Jacy spokojni, jacy pewni siebie, 
jacy oszczędni w ruchach. A ona, jaka piękna. Valentine i Carabella nie byli 
kochankami od pamiętnej nocy po wielkiej paradzie, mimo że czasami spali obok 
siebie. Już tydzień minął od tego czasu, a on oddalał się od niej, zamiast 
zbliżyć.
Teraz pójdzie do Tisany na rozmowę o snach, a potem, być może już jutro, znów 
obejmie Carabellę...
- Tak, ulica Kupców Wodnych - powtórzył Valentine, wracając do rzeczywistości. - 
W porządku. Czy na drzwiach jej mieszkania jest jakiś znak?
- Na pewno trafisz - uspokoił go Deliamber.
Kiedy Valentine zbierał się do drogi, zza wozu wysunął się Hjort Vinorkis i 
powiedział: - Ruszasz w miasto?
- Mam pewną sprawę do załatwienia - odparł Valentine.
- Nie potrzebujesz towarzystwa? - Hjort zaśmiał się hałaśliwie. -Odwiedzilibyśmy 
po drodze parę karczem, co? Z chęcią uciekłbym stąd od tego kuglarstwa, choć na 
parę godzin.
Valentine nie wiedział, co odpowiedzieć.
- To jest coś takiego, co można zrobić tylko samemu.
Vinorkis przyglądał mu się przez chwilę.
- Wykręcasz się!
- Proszę cię, Vinorkisie! Jest dokładnie tak, jak powiedziałem: muszę to zrobić 
sam. Nie zamierzam włóczyć się tej nocy po karczmach, wierz mi.
Hjort wzruszył ramionami.
- Nie to nie, niech ci będzie. Mało mnie to obchodzi. Chciałem ci tylko pomóc 
się zabawić, pokazać miasto, zaprowadzić w kilka niezłych miejsc...
- Innym razem - uciął Valentine i nie czekając na dalszą dyskusję ruszył szybko 
w drogę.
Ulicę Kupców Wodnych znalazł bez trudu, jako że Falkynkip nie było 
średniowiecznym labiryntem uliczek, tak jak Pidruid. Na każdym większym 
skrzyżowaniu umieszczono dokładne i zrozumiałe plany dzielnic, ale poszukiwanie 
domu wieszczki przeciągało się, gdyż ulica była długa i pytani przechodnie 
niedbałym ruchem głowy niezmiennie wskazywali na północ. Szedł więc dalej równym 
krokiem, aż o wczesnym zmierzchu, kiedy był już bardzo daleko od placu 
targowego, zauważył niewielki drewniany domek. Na podniszczonych ze starości 
frontowych drzwiach były przybite dwa symbole potęg: skrzyżowane pioruny - godło 
Króla Snów i trójkąt w trójkącie - godło Pani Wyspy.
Tisana była kobietą w podeszłym wieku, silną, tęgą i nieprzeciętnie wysoką, o 
szerokiej masywnej twarzy i chłodnym badawczym spojrzeniu. Miała rozpuszczone 
czarne włosy, poznaczone już pasmami siwizny, i mocne, choć pulchne dłonie. 
Sprawiała wrażenie osoby mądrej i pewnej siebie.
Przywitała Valentine'a jego imieniem i kazała mu się rozgościć.
- Przynoszę ci, jak się zapewnię domyślasz, pozdrowienia i uściski od Autifona 
Deliambera - rzekł Valentine.
Wieszczka pokiwała głową z powagą.
- Tak, przesłał mi już parę słów, ten szubrawiec! Ale cenię sobie jego 
pozdrowienia mimo wszystkich tych sztuczek, do których jest zdolny. Uściśnij go 
również ode mnie. - Zakręciła się po małym ciemnym pokoju, zaciągnęła zasłony, 
zapaliła trzy grube czerwone świece i jakieś kadzidła. Mebli było tu niewiele, 
tylko wysoki stos wełnianych dywaników w szarej i czarnej tonacji, wiekowy 
drewniany stół i wysoka stara szafa. Wciąż się krzątając, powiedziała:
- Czy uwierzysz, że znam Deliambera prawie od czterdziestu lat? Spotkaliśmy się 
po raz pierwszy na początku panowania Tyeverasa, na festynie w Piliploku, kiedy 
to do miasta przybył nowy Koronal, Lord Malibor, który utonął podczas polowania 
na smoka morskiego. Mały Vroon już wtedy był mądry. Staliśmy na ulicy, witając 
przejeżdżającego Lorda, a Deliamber powiedział: "Wiesz, on umrze przed 
Pontifexem". Zabrzmiało to tak, jakby ktoś przepowiadał deszcz, kiedy wieją 
suche południowe wiatry. Żachnęłam się, uważając, że mówi okropne rzeczy, ale on 
wiedział swoje. To straszne, kiedy Koronal umiera, podczas gdy Pontifex żyje i 
żyje. Jak ci się zdaje, ile on teraz ma lat? Sto? Sto dwadzieścia?
- Nie mam pojęcia - odrzekł Valentine.
- Jest stary, bardzo stary. Był Koronatem na długo przedtem, nim zamknął się w 
Labiryncie. A tam przeżył już rządy trzech innych Koronali. Zastanawiam się, czy 
przeżyje Lorda Valentine'a. - Jej oczy spoczęły na przybyszu. - Myślę, że 
Deliamber wie również to. Napijesz się ze mną wina?
- Tak - odpowiedział. Niezbyt podobała mu się jej bezpośredniość.
Tisana wyciągnęła rzeźbioną karafkę i nalała dwie pełne miarki wina, nie tamtego 
palmowego z Pidruid, lecz starego, słodko pachnącego miętą, imbirem i czymś 
jeszcze, bardziej tajemniczym. Odczekała, aż przełknie łyk i drugi, i dopiero 
wtedy rzuciła od niechcenia:
- Domyślasz się chyba, że to wino zawiera pewien medykament?
- Medykament? Jaki?
- Rozjaśniający umysł.
- Och! No tak, oczywiście. - Czuł się zakłopotany swoją niewiedzą. Zmarszczył 
brwi i zapatrzył się w kielich. Wino miało barwę ciemnoczerwoną, niemal 
purpurową i odbijało na swojej powierzchni zniekształcone migotliwym blaskiem 
świec oblicze Valentine'a. Zastanawiał się, co teraz nastąpi. Czy powinien 
opowiedzieć jej swoje ostatnie sny? Spokojnie, spokojnie. Dopił wino szybkimi 
łykami, ale stara kobieta znów napełniła jego kielich, dolewając również do 
swojego, ledwo napoczętego.
- Dużo czasu minęło, od kiedy ostatni raz byłeś u wieszczki, prawda?
- Chyba bardzo dużo.
- To widać. Teraz powinnam dostać od ciebie zapłatę. Taki jest zwyczaj. Cena 
jest wyższa niż ta, którą pamiętasz. Valentine sięgnął po sakiewkę. - To było 
tak dawno...
- ...że niczego nie pamiętasz, rozumiem. Teraz biorę dziesięć koron. Doszły nowe 
podatki i mam różne inne potrzeby. Za czasów Lorda Voriaxa brałam pięć, a kiedy 
pierwszy raz podjęłam się tego zadania za rządów Lorda Malibora, dostawałam 
dwie, może dwie i pół. Czy to nie za dużo dla ciebie, dziesięć koron?
Tyle dostawał tygodniowo od Zalzana Kavola poza spaniem i jedzeniem, ale gdy 
przybył do Pidruid, miał sakiewkę ciężką od monet, choć nie wiedział, skąd ani 
dlaczego tam się znalazły; prawie sześćdziesiąt rojali, i jeszcze zachował ich 
sporo. Dał wieszczce rojala, ona zaś niedbałym gestem wrzuciła monetę do 
stojącej na stole zielonej porcelanowej miseczki. Valentine ziewnął. Przyglądała 
mu się. Jeszcze raz się napił, ona też. Znów napełniła kielichy. Valentine 
tracił powoli jasność myśli i chociaż nie było późno, stawał się coraz bardziej 
senny.
- Przejdziesz teraz na dywan snów - powiedziała zdmuchując dwie spośród trzech 
palących się świec.
Ściągnęła z siebie długi szary kaftan i stanęła przed nim naga.
Tego się nie spodziewał. Ma pozwolić wciągnąć się w miłosną grę? Z tą starą 
kobietą? Chociaż teraz nie wyglądała już na starą. Ciało o ciężkich piersiach i 
silnych gładkich udach, o dwadzieścia lat młodsze od twarzy, mimo że nie 
zachowało świeżości ciała młodej dziewczyny, nadal było jędrne, pulchne i nie 
pomarszczone. Może wieszczki to jakieś kapłanki miłości, pomyślał Valentine. On 
też się rozebrał. Cisnął ubranie w kąt. W pokoju panował półmrok. Położyli się 
razem na grubym wełnianym dywanie. Przyciągnęła go do siebie i objęła ramionami, 
ale w tym uścisku nie było nic lubieżnego - jedynie matczyne, dogłębne 
zawładnięcie ciałem dziecka. Valentine odetchnął z ulgą. Jego głowa znalazła się 
przy miękkich, ciepłych piersiach, ale od zaśnięcia powstrzymywał go ostry, 
przyjemny zapach jej ciała. Pachniała tak, jak pachnie sękata, powykręcana przez 
wiatr kosodrzewina w wysokich górach dalekiej północy, na granicy wiecznych 
śniegów. Tisana przemówiła łagodnie.
- Językiem, jakiego się używa w królestwie snów, jest tylko język prawdy. Nie 
bój się, wyruszam razem z tobą w tę daleką podróż.
Valentine zamknął oczy.
Wysokie szczyty, tak, tuż na granicy wiecznych śniegów. Wiejący między turniami 
rześki wiatr. Nie czuł zimna, chociaż stąpał boso po jałowej, kamienistej ziemi. 
Szlak, który przed nim leżał, był drogą, a raczej schodami ułożonymi z szarych 
kamiennych bloków, ostro opadającymi w dół ku spowitej mgłą dolinie. Valentine 
zaczął nimi schodzić bez chwili wahania. Pomyślał, że te obrazy są zapewne 
wstępem do prawdziwego snu, że staje na progu, że dopiero zaczyna podróż przez 
noc. Ale schodząc mijał innych, wchodzących, i ci inni byli mu już znani z 
poprzednich nocy: Pontifex Tyeveras z pergaminową skórą i zasuszoną twarzą, 
który pokonywał stopnie dygocąc, z wyraźnym wysiłkiem, i Lord Valentine, 
Koronal, wspinający się śmiało, pewnym krokiem, i zmarły Lord Voriax, unoszący 
się łagodnie tuż nad stopniami, i Koronal Lord Stiamot, wielki wojownik sprzed 
ośmiu tysięcy lat, potrząsający potężnym berłem w szalejącej burzy. A znów ten, 
czy to nie Pontifex Arioc, który opuścił Labirynt sześć tysięcy lat temu, by 
ogłosić się kobietą i zostać Panią Wyspy Snu? A ten wielki władca to zapewne 
Lord Confalume, a tuż za nim dorównujący mu potęgą jego następca Lord Prestimion 
- to przecież za ich długich rządów Majipoor doszedł do szczytu bogactwa i siły. 
No i Zalzan Karol niosący na plecach czarodzieja Deliambera, i Carabella, naga, 
oliwkowa, biegnąca z nieposkromioną energią, i Vinorkis o wciąż wytrzeszczonych 
oczach, i Sleet żonglujący podczas wspinaczki ognistymi kulami, i Shanamir, i 
sprzedający skwierczące kiełbaski Liimen, i dobrotliwa, łagodnooka Pani Wyspy, i 
znów Pontifex, i Koronal, i zastęp muzykantów, i dwudziestu Hjortów niosących w 
złotej lektyce Króla Snów, starego strasznego Simonana Barjazida. Na dole mgła 
była gęstsza, niż to wyglądało z góry, powietrze ociekało wilgocią, oddech 
Valentine'a stawał się coraz krótszy i boleśnie rozdzierał mu płuca, bo oto już 
nie schodził, lecz pokonywał stok pod górę, w pełnej wysiłku walce, i doszedł za 
linię karłowatych drzew, do obnażonych granitowych bloków, wciąż po płatach 
śniegu, depcząc je bosymi rozpalonymi gorączką stopami, wciąż spowity w szarą 
zasłonę chmur zakrywających przed nim cały Majipoor.
Niebiosa wypełniły się wzniosłą, wspaniałą muzyką. Majestatyczne orkiestry grały 
poważną i posępną melodię, odpowiednią na ceremonię przyoblekania Koronala w 
nowe szaty. I rzeczywiście. Kilkunastu przykucniętych wokół służących wkładało 
na niego płaszcz obrzędowy i koronę z płomienną gwiazdą, ale on potrząsnął 
nieznacznie głową, odsunął ich na bok, własnymi rękami zdjął koronę i wręczył ją 
bratu pod groźbą miecza, zrzucił piękny strój, podarł go na strzępy i kawałkami 
drogocennej tkaniny obdzielił biednych, którzy obwiązali nimi swoje stopy, a 
przez wszystkie prowincje Majipooru popłynęła wieść, że Koronal rezygnuje z 
najwyższego stanowiska i zrzeka się całej władzy, on zaś, Valentine, raz jeszcze 
znalazł się na kamiennych stopniach i znów schodził górską ścieżką w 
poszukiwaniu doliny mgły, która leżała gdzieś w nieosiągalnej dali.
"Dlaczego schodzisz na dół?" - spytała Carabella, zagradzając mu drogę, a on nie 
umiał jej odpowiedzieć, ale kiedy mały Deliamber wskazał ku górze, wzruszył 
tylko ramionami i zaczął się wspinać poprzez pola jaskrawych, czerwonych i 
niebieskich kwiatów, poprzez złocistą trawę pod wyniosłymi cedrami. I wtedy 
pojął, że szczyt, na który wchodził, z którego schodził, potem znów wchodził, 
nie był zwykłym szczytem, lecz samą Górą Zamkową, sterczącą trzydzieści mil w 
niebo, a jego, Valentine'a, celem była tamta, ponad wszystko inne wyniesiona i 
wiecznie rozrastająca się budowla zamieszkała przez Koronala, zamek nazywany 
Zamkiem Lorda Valentine'a, który był jeszcze nie tak dawno Zamkiem Lorda 
Voriaxa, a jeszcze przedtem Zamkiem Lorda Malibora, a jeszcze wcześniej nosił 
imiona tych wszystkich władców, którzy rządzili Majipoorem z wyniosłej Góry 
Zamkowej, każdy z nich zaś odcisnął swe piętno na rozrastającym się 
nieprzerwanie budynku i nadawał mu swoje imię, i tak aż do Lorda Stiamota, 
zwycięzcy Metamorfow, który pierwszy zamieszkał na Górze i zbudował skromną 
warownie, a wokół dopiero wyrosła cała reszta. Będę ponownie rządził, powiedział 
do siebie Valentine, ponownie obejmę Zamek.
Ale co to takiego? Robotnicy, tysiące robotników rozbierających ten ogromny 
budynek! Prace rozbiórkowe szły pełną parą, nie było już bocznych skrzydeł ani 
przypór i łuków, które zbudował Lord Voriax, zniknął wielki pokój pełen trofeów 
Lorda Malibora i wielka biblioteka założona przez Tyeverasa w dniach, kiedy był 
Koronalem, i wiele innych pomieszczeń zamieniło się już w sterty cegieł 
starannie układanych na stokach Góry, a teraz robotnicy przenieśli się do 
bardziej zabytkowych skrzydeł, do domu-ogrodu Lorda Confalume'a i do zbrojowni 
Lorda Dekkereta, i podziemnych archiwów Lorda Prestimiona i rozbierając w 
pośpiechu cegła po cegle kolejne ściany, zachowywali się jak głodna szarańcza, 
która spadła na pole w czasie żniw. - Zaczekajcie! - krzyknął Valentine - 
Pośpieszyliście się niepotrzebnie. Właśnie wracam, jeszcze raz włożę królewskie 
szaty i koronę! - Ale niszcząca Zamek praca trwała nadal, jego mury osypywały 
się, jakby były zrobione z piasku, a czyjś łagodny głos stwierdził ze smutkiem: 
"Za późno, o wiele za późno" - i przewróciła się strażnica Lorda Arioca, padły 
mury Lorda Thimina i obserwatorium Lorda Kinnikena wraz ze wszystkimi 
przyrządami do obserwacji gwiazd, a w końcu sama Góra Zamkowa zatrzęsła się, jak 
gdyby usunięcie Zamku zachwiało jej równowagę, robotnicy zaś zaczęli biegać 
gorączkowo z cegłami w rękach, szukając płaskich miejsc, na których mogliby je 
układać w następne stosy. I nastała pełna grozy wieczna noc, niebo pęczniało 
nowymi, nieustannie mnożącymi się gwiazdami, zawiodły mechanizmy powstrzymujące 
kosmiczny chłód nad szczytem Góry Zamkowej, ciepłe łagodne powietrze odpłynęło w 
kierunku księżyca, a planeta załkała. Valentine stał pośród tych zniszczeń i 
chaosu, wskazując palcem w ciemność.
Następnym, co zobaczył, było poranne słońce świecące mu prosto w oczy. Zamrugał, 
nie wiedząc, gdzie się znajduje i co robił w nocy, bo teraz leżał nagi na grubym 
wełnianym dywanie w ciepłym, ale obcym pokoju, po którym kręciła się kobieta 
zajęta parzeniem herbaty. Być może...
Tak. Wieszczka Tisana. Znajdował się w Falkynkip, na ulicy Wodnych Kupców...
Zawstydzony własną nagością, wstał i ubrał się szybko.
- No, wreszcie się obudziłeś. Wypij to, a ja przygotuję śniadanie - powiedziała 
kobieta podając mu kubek.
Spojrzał niepewnie na płyn w kubku.
- To tylko herbata - uspokoiła go. - Nic poza tym. Czas snów dawno minął.
Był w dziwnym stanie ducha. Miał wrażenie, że przehulał całą noc, a teraz ktoś 
mu za to wystawia rachunek. Wiedział, że śnił niezwykłe sny, lecz nie czuł się 
po nich tak przygnębiony jak po tych, które go prześladowały w ostatnim czasie. 
Tego ranka miał odrętwiałą duszę i był przepełniony niezwykłym spokojem. W jakim 
celu przyszedł do wieszczki? Nie bardzo wiedział. Był jak dziecko, które 
zagubiło się pośród mechanizmów olbrzymiego, skomplikowanego świata.
Śniadanie upływało w milczeniu. Valentine czuł, że Tisana uważnie go obserwuje. 
Minionej nocy, przed snem, mówiła dużo, ale teraz była bardzo opanowana, 
zamyślona, zamknięta w sobie. Może musi spojrzeć na niego z pewnego dystansu, 
zanim cokolwiek powie.
Wreszcie, po umyciu naczyń, padły pierwsze słowa.
- Jak się czujesz?
- Odczuwam wewnętrzny spokój.
- Dobrze, bardzo dobrze. To ważne. Wizyta u wieszczki, która kończy się zamętem 
umysłu, to czysta strata pieniędzy. Ale jeśli idzie o ciebie, nie miałam cienia 
wątpliwości. Jesteś silny duchem.
- Naprawdę?
- Silniejszy, niż ci się wydaje. Tam gdzie zwykły człowiek zostałby starty na 
proch, ty wychodzisz cało z opresji. Otrząsasz się z nieszczęścia. Lekceważysz 
sobie niebezpieczeństwo.
- Mówisz bardzo ogólnie, Tisano.
- Jestem wyrocznią, a wyrocznie nigdy nie wyrażają się jasno - odpowiedziała 
siląc się na niefrasobliwy ton.
- Czy moje sny są przesłaniami? Tyle chyba mogłabyś mi powiedzieć.
- Nie jestem pewna - odpowiedziała po chwili zastanowienia.
- Przecież dzieliłaś je ze mną! Czy nie odróżniasz snów pochodzących od Pani 
Wyspy od tych, które zsyła Król Snów?
- Nie śpiesz się, to nie takie proste - odrzekła, machnąwszy dłonią. - Twoje sny 
nie pochodzą od Pani, tego jestem pewna.
- Więc jeśli są przesłaniami, muszą pochodzić od Króla.
- I to właśnie nie jest wcale takie oczywiste. Owszem, czuje się w nich ducha 
Króla, ale nie czuje się ducha przesłań. Wiem, że trudno ci to pojąć, mnie 
zresztą również. Mogę cię jedynie zapewnić, że Król Snów obserwuje twoje 
poczynania i interesuje się tobą, ale nie wydaje mi się, żeby wdawał się w twoje 
sny. I tego właśnie nie rozumiem.
- Czy zetknęłaś się już z podobnym przypadkiem? Wieszczka potrząsnęła głową 
przecząco.
- Raczej nie.
- To wszystko, co masz mi do powiedzenia? A więc mnożą się nie wyjaśnione 
pytania.
- Wszystkiego jeszcze ci nie powiedziałam - odparła Tisana. - Wybacz mi w takim 
razie moją niecierpliwość.
- Niczego nie muszę ci wybaczać. No, podaj mi ręce, a powiem ci to, czego jestem 
pewna. - Sięgnęła ponad stołem i ujęła jego dłonie w mocny uścisk. Odezwała się 
dopiero po długiej chwili.
- Spadłeś z bardzo wysokiego miejsca i teraz musisz zacząć wspinać się na nie z 
powrotem.
Valentine roześmiał się głośno.
- Z wysokiego miejsca?
- Z najwyższego.
- Najwyższym miejscem na Majipoorze - powiedział niedbałym tonem - jest szczyt 
Góry Zamkowej. Czy to tam, według ciebie, mam się wspinać? - Tak, tam.
- W takim razie czeka mnie bardzo stroma wspinaczka. Na zdobycie tego szczytu 
musiałbym poświęcić całe życie.
- A jednak, Lordzie Valentine, ta wspinaczka cię nie ominie i to wcale nie ja 
każę ci tam wchodzić.
Valentine zaniemówił słysząc, jak Tisana go tytułuje, po czym wybuchnął głośnym 
śmiechem, traktując ten tytuł jak niewybredny żart.
- Lord Valentine! Lord Valentine! Zbyt wiele honoru jak na moją skromną osobę, 
droga pani Tisano. Nie Lord Valentine, tylko Valentine. Valentine kuglarz, 
ostatni nabytek trupy Zalzana Kavola, Skandara, to wszystko.
Tisana nie spuszczała z niego wzroku.
- Przepraszam bardzo, nie chciałam cię obrazić - odezwała się miękko.
- Kto tu mówi o obrażaniu? Ale proszę cię, nie używaj wobec mnie królewskiego 
tytułu. Wystarczy mi, że żonglując żyję po królewsku i nieważne, że moje sny 
czasami bujają wysoko w obłokach.
Tisana nadal wpatrywała się w niego.
- Czy napiłbyś się jeszcze herbaty? - spytała.
- Obiecałem Skandarowi, że będę gotów do odjazdu wczesnym rankiem, zatem muszę 
już iść. Czy masz mi jeszcze coś do powiedzenia?
- Usłyszałeś wystarczająco dużo - odpowiedziała Tisana. Valentine był niemile 
zaskoczony. Przychodząc tutaj, spodziewał się wyjaśnień, odpowiedzi lub choćby 
porady. A czego się dowiedział?
- Spadłem z wysoka i muszę wspinać się od nowa. To wszystko, co masz mi do 
powiedzenia za mego rojala?
- Ceny idą w górę z dnia na dzień - powiedziała wieszczka bez cienia urazy w 
głosie. - Czy czujesz się oszukany?
- Niezupełnie. To, co usłyszałem, też ma jakąś wartość.
- Grzecznie powiedziane, ale nieszczerze. Masz jednak rację, to ma jakąś 
wartość, choć przekonasz się o tym dopiero z czasem. - Podniosła się od stołu, a 
z jej postaci biło przekonanie o własnej sile. Valentine wstał również.
- Życzę ci szczęśliwej podróży - rzekła. - I bezpiecznej wspinaczki.
Rozdział 13
O bladym świcie mały Vroon stał w pobliżu wozu i żonglował drobnymi skorupkami 
podobnymi do sopli lodu. Oczywiście były to czary, a nie żonglerka, gdyż 
Deliamber tylko udawał, że rzuca i łapie, a skorupki krążyły nad jego głową 
same, bez czyjejkolwiek pomocy.
Kiedy Valentine zbliżył się do niego, Vroon zagiął koniuszki macek i w tym 
momencie szkliste skorupki zbiły się w jedną wiązkę, którą zręcznie schwycił i 
pokazał Valentine'owi.
- To są odłamki murów świątyni z Dulornu, miasta Ghayrogow, leżącego o kilka dni 
drogi stąd na wschód. Miasto to jest miejscem niezwykłej urody. Czy już je 
odwiedziłeś?
Valentine uginał się jeszcze pod ciężarem nocy spędzonej u wieszczki i nie 
odpowiadał mu napuszony styl Deliambera. Chcąc się go pozbyć, odpowiedział 
krótko:
- Nie pamiętam.
- Gdybyś je odwiedził, to byś pamiętał. Miasto światła. Miasto poezji 
zamienionej w kryształy lodu! - Vroon zarechotał vroonim śmiechem. - Może 
zresztą nie pamiętasz. Może. Ty w ogóle niewiele pamiętasz. No, ale niedługo 
znów tam będziesz.
- Znów? Przecież nigdy tam nie byłem.
- Jeśli byłeś, to będziesz znów. Jeśli nie byłeś, to będziesz, bo właśnie 
Dulorn, miasto Ghayrogow, jest miejscem następnego postoju, jak mówi nasz 
kochany Skandar. - Deliamber przypatrywał się Valentine'owi z ironią. - Widzę, 
że dużo się dowiedziałeś od Tisany.
- Deliamberze, zostaw mnie w spokoju.
- Ona jest cudowna, nieprawdaż?
Valentine chciał odejść jak najprędzej.
- Niczego się nie dowiedziałem. Straciłem czas i pieniądze.
- Och, nie mów tak! Czas nigdy nie jest stracony. Pokaż mi swoją dłoń, 
Valentine. - Zasuszona gumowa macka owinęła się wokół niechętnych palców 
Valentine'a. - Powinieneś wiedzieć raz na zawsze: żaden czas nie jest stracony. 
Cokolwiek robimy, dokądkolwiek podążamy, zawsze uczymy się czegoś, tylko często 
nie zdajemy sobie z tego sprawy.
- Tisana powiedziała mi to i owo w ostatniej chwili, kiedy już wychodziłem - 
mruknął pod nosem Valentine. - Zdaje mi się, że wy oboje spiskujecie ze sobą. A 
czego się dowiedziałem? Znów śniłem o Koronalu i Pontifexach. Pokonywałem 
górskie szlaki tam i z powrotem, w górę i w dół. A wieszczka na koniec 
zażartowała sobie z mojego imienia. Lepiej bym zrobił wydając rojala na wino, bo 
jeśli chcesz wiedzieć, po wizycie u niej nie jestem wcale mądrzejszy, niż byłem 
przedtem.
Spróbował uwolnić dłoń ze splotu macek, ale uścisk Vroona był nadspodziewanie 
silny. Poczuł, że głowa zaczyna mu pękać od akordów posępnej muzyki, a tuż pod 
powierzchnią świadomości, niczym morski smok w odmętach oceanu, prześlizguje się 
nieuchwytny, migotliwy obraz, lecz kiedy jest już bliski rozszyfrowania jego 
znaczenia, obraz odpływa, on zaś znów zanurza się w nieświadomości, a muzyka 
cichnie... Może i lepiej. Może lepiej nie wiedzieć, co kryje się w nim samym. 
Może lepiej, żeby smok, przyczajony na dnie jestestwa, nie przebił się przez 
mrok duszy i mgliste opary niepamięci. Valentine bał się potwornej, groźnej 
wiedzy, która gdzieś w nim drzemała i która właśnie zaczynała się budzić do 
życia. Spróbuje się temu oprzeć. Będzie walczył.
Zobaczył, że mały czarodziej wpatruje się w niego z wielkim napięciem, gotów 
śpieszyć z pomocą, gotów użyczyć mu siły potrzebnej do zaakceptowania tej 
mrocznej wiedzy, siły, której Valentine'owi brakuje. Nie, on nie chce pomocy. 
Gwałtownie wyrwał rękę i słaniając się na nogach ruszył w stronę wozu Skandara. 
Serce biło mu głośno, skronie pulsowały, czuł słabość i zawrót głowy. Po kilku 
niepewnych krokach odwrócił się i spytał ze złością:
- Co mi takiego zrobiłeś?
- Zaledwie dotknąłem twojej ręki.
- Chyba po to, żeby zadać ból.
- Ból tkwił w tobie od dawna, tylko go sobie nie uświadamiałeś, Valentine - 
rzekł Deliamber. - Twoja świadomość była uśpiona, a teraz się budzi. Nie walcz z 
nią.
- Chcę pozostać w nieświadomości.
- Za późno. Już nie masz wyboru. Walka już się rozpoczęła. Valentine potrząsnął 
obolałą głową.
- Nie chcę żadnego bólu ani żadnej walki. Przez ostatni tydzień byłem 
szczęśliwym człowiekiem.
- Czy równie szczęśliwy byłeś w snach?
- Sny opadają ze mnie szybko. Chyba są przeznaczone dla kogoś innego.
- Czy wierzysz w to, co mówisz, Valentine? Valentine milczał długo. Wreszcie 
powiedział:
- Chcę tylko, żeby pozwolono mi być tym, kim chcę być. - To znaczy?
- Wędrownym żonglerem i wolnym człowiekiem. Deliamberze, czemu mnie dręczysz?
- Bądźże sobie żonglerem, życzę ci tego z całego serca - powiedział łagodnie 
stary Vroon. - Chciałbym też, żebyś nie miał żadnych kłopotów. Ale nie zawsze 
nasze życzenia mają odbicie w rzeczywistości.
- Będę mistrzem w sztuce żonglerki. Nikim innym.
- Powodzenia zatem - zakończył rozmowę czarodziej i znikł, jakby zapadł się pod 
ziemię.
Valentine odetchnął z ulgą. Miał wciąż napięte i zesztywniałe ciało, więc 
przysiadł na ziemi, zwiesił głowę i wyciągnął przed siebie ręce, a potem nogi, 
próbując w ten sposób rozluźnić mięśnie. I rzeczywiście, po chwili napięcie 
zaczęło ustępować, ale mrok w duszy pozostał. Te sny pełne męczarni, te wijące 
się na dnie świadomości smoki, te zapowiedzi, te wróżby...
Carabella, która tymczasem wyszła z wozu, obserwowała go z niepokojem.
- Pozwól, że ci pomogę - powiedziała, kucając obok niego. Rozciągnęła go płasko 
na ziemi i rozmasowała mięśnie jego szyi i karku. Ulga w fizycznym cierpieniu 
była widoczna, ale ponury nastrój nie ustąpił.
- Nie pomogła ci wieszczka? - Nie.
- Nie chcesz o tym mówić?
- Raczej nie.
- Jak wolisz - zgodziła się Carabella bez sprzeciwu, jej oczy błyszczały jednak 
zaciekawieniem i współczuciem. Musiał coś powiedzieć.
- Niewiele zrozumiałem z tego, co ta kobieta mówiła. A z tym, co zrozumiałem, 
trudno mi się zgodzić. Wolałbym jednak nie rozmawiać o tym.
- Jeśli kiedyś poczujesz potrzebę...
- Nie teraz. Zresztą może nigdy. - Czuł, że Carabella usiłuje dotrzeć do niego 
na wszelkie sposoby i że pragnie uśmierzyć ból jego duszy, tak jak uśmierzyła 
ból ciała. Czuł, jak promieniuje miłością. Zawahał się. Chwilę walczył ze sobą. 
W końcu zaczął, choć niepewny jeszcze, co powie.
- To, co mówiła wróżka...
- Tak?
Nie. Mówienie o tych rzeczach oznaczałoby nadawanie im realnego kształtu, a 
przecież to, co się z nim dzieje, nie może być realne. To tylko absurd, 
fantazje, chimery.
- ...nie miało żadnego sensu - dokończył ostrym tonem. Carabella spojrzała na 
niego z wyrzutem. Odwrócił wzrok.
- Czy nie możesz tego zrozumieć? - spytał w końcu. - To była stara, szalona 
kobieta. Plotła trzy po trzy. Wierz mi, nie ma co powtarzać. A poza tym chodziło 
o mój sen. Nie chcę więcej nikomu opowiadać swoich snów. Ja... - Zobaczył, że 
Carabella jest wstrząśnięta. Zmienił ton głosu. - No, wystarczy. Dawaj piłki, 
pożonglujemy.
- Teraz? - Właśnie teraz. - Ale...
- Chcę, żebyś nauczyła mnie wymiany piłek między żonglerami. Proszę.
- Za pół godziny wyjeżdżamy!
- Proszę cię - powiedział ponaglająco.
Skinęła głową i wbiegła po schodach do domu, by już po chwili wrócić z piłkami. 
Odeszli nieco dalej, tam gdzie było więcej miejsca, i Carabella rzuciła 
Valentine'owi trzy piłki. Nie wyglądała jednak na zadowoloną.
- O co chodzi? - spytał.
- Chcesz się uczyć nowej techniki mając umysł zaprzątnięty zmartwieniem. Nie 
radziłabym.
- Może to mnie uspokoi - rzekł. - Spróbujmy.
- Jak chcesz. - Carabella zaczęła żonglować, stopniowo zwiększając tempo. 
Valentine usiłował naśladować ją, ale trudności sprawiało mu przebrnięcie przez 
najłatwiejsze ćwiczenia. Miał zimne ręce i sztywne palce. Gubił piłki. Carabella 
nie odzywała się. Żonglowała dalej, a on wykonywał kolejne nieudane serie rzutów 
i denerwował się coraz bardziej. Nie chciała mu powtarzać, że wybrał zły moment 
na naukę, ale jej milczenie, jej twarz, nawet jej postawa, wszystko razem 
przemawiało silniej niż słowa. Valentine rozpaczliwie usiłował uchwycić rytm. 
SPADŁEŚ Z WYSOKIEGO MIEJSCA, brzmiały mu w uszach słowa wieszczki, A TERAZ 
MUSISZ SIĘ TAM WSPIĄĆ NA POWRÓT. Zagryzł wargi. Jak można skoncentrować się na 
grze mając głowę zaprzątniętą takimi sprawami? Ręka i oko, ręka i oko, zapomnij 
o wszystkim innym. Ręka i oko. A JEDNAK, LORDZIE VALENTINE, WSPINACZKA CIĘ NIE 
OMINIE I TO WCALE NIE JA KAŻĘ CI TAM WCHODZIĆ. Nie, nie, nie. Trzęsły mu się 
ręce. Palce były soplami lodu. Zrobił jeden niezręczny ruch i piłki rozsypały 
się.
- Proszę cię, Valentine - powiedziała łagodnie Carabella.
- Przynieś maczugi.
- Będzie ci szło jeszcze gorzej. Chcesz połamać palce?
- Maczugi - powtórzył.
Wzruszyła ramionami, zebrała piłki i weszła do wozu. W drzwiach stanął Sleet, 
przeciągnął się, ziewnął, rzucił Valentine'owi zdawkowe powitanie. Wyszedł 
Shanamir, też mruknął jakieś pozdrowienie i poszedł nakarmić wierzchowce. Jeden 
ze Skandarów zajrzał pod wóz, żeby coś poprawić przed drogą. Zaczynał się ranek. 
Carabella wróciła
I podała Valentine'owi maczugi. Czując na sobie chłodne spojrzenie Sleeta, 
Valentine stanął w odpowiedniej pozycji, rzucił maczugę za wysoko i zepsuł 
chwyt. Nikt się nie odezwał. Valentine spróbował jeszcze raz. Wyrzucił kolejno 
trzy. Krążyły nie dłużej niż pół minuty i rozsypały się. Jedna uderzyła go 
boleśnie w palce u nogi. Valentine zauważył spojrzenie Autifona Deliambera, 
obserwującego całą scenę z pewnej odległości. Pozbierał maczugi, podczas gdy 
Carabella, stojąc tuż przed nim, nie przerywała żonglerki. Ignorowała go. 
Valentine jeszcze raz wyrzucił trzy maczugi. Upuścił jedną, zaczął znów. Upuścił 
drugą, zaczął znów, źle chwycił i wybił sobie lewy kciuk.
Jeszcze udawał, że nic się nie stało. Jeszcze pozbierał maczugi. Ale tym razem 
do akcji wkroczył Sleet. Podszedł i chwycił go za oba nadgarstki.
- Nie teraz - powiedział. - Oddaj mi je.
- Chcę ćwiczyć.
- Żonglowanie nie jest odtrutką na zmartwienia. Jesteś z czegoś niezadowolony i 
to psuje twoją grę. Jeśli nadal będziesz tak robił, na długo wypadniesz z rytmu 
i żeby odzyskać formę, będziesz potrzebował tygodni.
Valentine usiłował się wyrwać z rąk Sleeta, ale mały człowieczek nie ustępował. 
Carabella odeszła parę kroków dalej i żonglowała nie zwracając na nich uwagi. 
Valentine nieoczekiwanie przestał się szarpać. Ziewnął. Spokojnie oddał Sleetowi 
maczugi. Sleet podszedł z nimi do wozu. Chwilę później na schodach stanął Zalzan 
Kavol, podrapał się wszystkimi czterema rękami dokładnie, z przodu i z tyłu, 
jakby szukał pcheł, a gdy miał już dość drapania, huknął:
- Wszyscy do środka! Ruszamy w drogę!
Rozdział I4
Droga do Dulornu, miasta Ghayrogów, wiodła przez kipiące zielenią, urodzajne 
okolice rolnicze, po gospodarsku doglądane troskliwym okiem letniego słońca. Tak 
jak większość połaci Majipooru, tak i ten kraj był gęsto zaludniony, ale dzięki 
mądremu zagospodarowaniu przestrzeni szerokie strefy uprawne były poprzedzielane 
pasami ruchliwych miast, toteż podróżując tędy jechało się, jak dzień długi, 
godzinę wśród farm, godzinę przez miasto i znów godzinę wśród farm, i znów 
godzinę przez miasto. W tej rozległej, opadającej na wschód od Falkynkip dolinie 
zwanej Rozpadliną Dulorn klimat znakomicie sprzyjał rolnictwu, ponieważ tutejsze 
podzwrotnikowe upały były łagodzone deszczami powstającymi w wyniku przenikania 
arktycznych mas powietrza do jej północnych krańców. Sezon uprawny trwał przez 
cały rok, a teraz przyszła pora na zbiory słodkich żółtych bulw stadżdża, z 
których pieczono chleb, oraz na zbiory owoców niyk i glein.
Oczarowany pięknem krajobrazu Valentine radośniej spojrzał na świat i przestał 
rozmyślać o sprawach, które kładły się cieniem na jego duszę. Należało cieszyć 
oczy cudami, w jakie obfitowała planeta. Oto na horyzoncie tańczyły drzewa niyk 
o czarnych wysmukłych pniach, rosnące w grupach o wymyślnych geometrycznych 
kształtach; oto zastępy Hjortów i ludzi w wiejskich ubraniach mocując się z 
ciężkimi bulwami uwijały się na polach stadżdża niczym armia najeźdźców; oto 
przed chwilą wóz sunął cicho przez okolice pełne jezior i strumieni, a teraz 
przez zieloną równinę, pośród której sterczały podobne do olbrzymich zębów bloki 
białego granitu.
W samo południe wóz dojechał do szczególnie pięknego miejsca, a mianowicie do 
jednego z rezerwatów przyrody. Przy wejściu zielono podświetlona tabliczka 
głosiła:
REZERWAT DRZEW PĘCHERZOWYCH
Ten oto dziewiczy obszar jest rezerwatem klasy pierwszej dulorneńskich drzew 
pęcherzowych. Drzewa te wytwarzają gazy lżejsze odpowietrza, które pozwalają im 
istnieć niezależnie od podłoża. Po osiągnięciu przez drzewo wieku dojrzałego 
następuje atrofia jego korzeni i pnia, wobec czego staje się ono naturalnym 
epifitem, zdanym na odżywianie wyłącznie za pośrednictwem atmosfery. Zdarza się, 
że w późnej starości drzewo zupełnie traci więź z podłożem i w poszukiwaniu 
nowego siedliska dryfuje w powietrzu nawet bardzo daleko. Drzewa pęcherzowe poza 
Zimroelem mają stanowiska na Alhanroelu, ale w ostatnich czasach pojawiają się 
tam dość rzadko. Ta uprawa została założona przez obywateli Majipooru na mocy 
urzędowego dekretu wydanego przez XII Pont. Confalume'a Kor. Lorda Prestimiona.
Żonglerzy, którzy postanowili zwiedzić rezerwat, szli leśną ścieżką przez kilka 
minut, nie dostrzegając po drodze niczego szczególnego. Wtem idąca przodem 
Carabella, przedarłszy się przez gąszcz niebiesko-czarnych zarośli, wydała 
głośny okrzyk podziwu i stanęła zachwycona cudownym zjawiskiem. Reszta grupy 
dołączyła do niej.
Drzewa pęcherzowe rosły wszędzie, znajdując się we wszystkich fazach rozwoju. 
Młode, nie wyższe niż Deliamber czy Carabella, były dziwacznymi, niezgrabnymi 
krzakami o grubych, napęczniałych srebrzystych gałęziach wyrastających z 
przysadzistych pni pod najróżniejszymi kątami. Drzewa sięgające piętnastu, 
dwudziestu stóp wysokości miały już cieńsze pnie, ich konary natomiast stawały 
się coraz bardziej rozdęte, a całe korony wyglądały na niebezpiecznie 
przeciążone. Jeszcze wyższe pnie były już tylko pomarszczonymi, chropowatymi, 
łuszczącymi się więzadłami, wciąż jednak trzymały się ziemi. Ich nabrzmiała do 
granic możliwości konary jak wypełnione powietrzem pęcherze unosiły się wysoko 
nad głowami zwiedzających. Intensywny srebrny kolor, właściwy młodym gałęziom, 
zamieniał się w przezroczyste, połyskliwe migotanie, i tańczące na wietrze 
drzewa, to splatając się ze sobą, to rozplatając, lśniły w promieniach 
słonecznych przenikliwym blaskiem. Nawet Zalzan Karol wydawał się poruszony ich 
pięknem. Zbliżył się do jednego z najwyższych i ostrożnie objął palcami pień. 
Valentine pomyślał, że chce go przerwać i uwolnić drzewo, aby odpłynęło z 
wiatrem jak latawiec, ale Skandar sprawdził tylko jego grubość i cofnął się, 
mamrocząc coś pod nosem.
Przez dłuższy czas błądzili wśród niezwykłych drzew, porównując kolejne fazy ich 
rozwoju, stopniowe zwężanie się pni i powiększanie konarów. Wręcz trudno było 
uwierzyć, że te bezlistne, nie upiększone żadnymi kwiatami drzewa to rośliny. 
Było to niezwykłe, wprost bajkowe miejsce, do którego nie pasował zły humor i 
ponure myśli. Czyż można było zamartwiać się czymkolwiek na planecie obfitującej 
w tak piękne zjawiska?
Carabella zauważyła zmianę nastroju Valentine'a, przyniosła z wozu piłki i trzy 
rzuciła do niego. Rozpoczęli grę na polanie pod unoszącymi się w górze wielkimi 
srebrnymi bąblami.
Stali naprzeciw siebie i żonglowali, każde oddzielnie, aż do chwili, kiedy ich 
ruchy zgrały się i nabrały jednakowego rytmu. Valentine czuł, że wraca mu 
spokój, koncentracja i pogoda ducha.
- Teraz rzuć piłkę z prawej ręki do mojej lewej, a zrób to tak, jakbyś podawał 
ją do siebie, nie do mnie - powiedziała Carabella przechodząc do następnego 
etapu nauczania. Raz... dwa... trzy... cztery... pięć i przerzut! Na hasło 
"przerzut" Valentine rzucił do niej piłkę, ona odrzuciła mu inną, schwycił tę 
inną, wprowadził w orbitę własnych i znów odliczał. Do tyłu... do przodu... do 
tyłu... do przodu i przerzut...
Na początku szło mu dość trudno, chyba najtrudniej w całej dotychczasowej 
praktyce, lecz nie przestawał rzucać, nie przestawał łapać, udawało mu się 
unikać błędów i po kilku kolejkach zachowywał się tak, jakby ćwiczył z Carabellą 
od miesięcy. Zdawał sobie sprawę, że dokonał rzeczy nadzwyczajnej, opanowując 
taki jak ten układ już przy pierwszej próbie, ale wynikało to z jego 
umiejętności skupiania się na istocie rzeczy; potrafił wprawić się w stan, w 
którym nie istniało nic poza ręką, okiem i poruszającą się piłką, stan, w którym 
popełnienie błędu było niemożliwe.
- Hej! - krzyknął Sleet. - A teraz do mnie!
Kiedy białowłosy żongler dołączył do nich, Valentine zagubił się na chwilę, ale 
szybko potrafił wrócić do narzuconej sobie roli automatu i rzucać wtedy, kiedy 
powinno się rzucać, i łapać to, co wpadało do ręki, a pozostałe piłki utrzymywać 
w ciągłym ruchu. W ten sposób, kiedy Sleet i Carabellą zaczęli wymieniać rzuty 
między sobą, dzielnie dotrzymał im kroku i przechwytywał piłki Sleeta jak gdyby 
nigdy nic. - Jeden... dwa... trzy... - wołał stojący pośrodku Sleet i wypuszczał 
piłki to w jedną, to w drugą stronę. Długo utrzymywał jednostajny rytm, ale w 
pewnym momencie ostro przyśpieszył, Valentine nie nadążył, w powietrzu pojawiło 
się kilkanaście piłek, Valentine zgarnął je szerokim gestem dłoni, upuścił i 
opadł na miękką, rozgrzaną słońcem darń.
- A więc jeszcze nie wszystko potrafisz - roześmiał się Sleet. - To dobrze, bo 
już zaczynałem się zastanawiać, czy aby podlegasz ludzkim ograniczeniom!
Valentine zachichotał.
- Obawiam się, że aż nadto.
- Drugie śniadanie! - przerwał im zabawę Deliamber.
Czarodziej urzędował nad garnkiem gotującego się mięsa, zawieszonym na trójnogu 
nad żarokulami. Skandarzy, ćwiczący w innej części lasku, wyrośli jak spod ziemi 
i zajęli się jedzeniem nader skwapliwie, nie oglądając się na resztę 
towarzystwa. Również Vinorkis był szybki w napełnianiu swego talerza. Valentine 
i Carabella zostali obsłużeni ostatni, ale niewiele się tym przejęli. Valentine 
ociekał potem, pulsowały mu skronie, lecz wysiłek nie był daremny i długa noc 
niespokojnych snów została daleko za nim, w Falkynkip.
Całe popołudnie wóz pędził na wschód. Był to już niewątpliwie kraj Ghayrogów, 
istot gładkością skóry przypominających węże. Kiedy zapadła noc, podróżni byli 
jeszcze o pół dnia drogi od stolicy prowincji, Dulornu, gdzie Zalzan Kavol 
załatwił występy, a wtedy Deliamber obwieścił, że niedaleko przed nimi znajduje 
się wiejska gospoda. I rzeczywiście, już wkrótce zajęci byli przygotowaniami do 
snu.
- Dziel ze mną łoże - powiedziała Carabella do Valentine'a.
W korytarzu prowadzącym do ich komnaty minęli Deliambera, który przystanął na 
chwilę, dotykając ich dłoni czubkami macek.
- Dobrych snów - mruknął.
- Dobrych snów - powtórzyła Carabella.
Valentine nic nie powiedział, gdyż dotyk czarodzieja na nowo zbudził drzemiącego 
w jego duszy smoka i na powrót wprowadził go w stan, w jakim się znajdował przed 
zwiedzaniem rezerwatu drzew pęcherzowych. Odniósł wrażenie, że czarodziej celowo 
burzy jego spokój i wywołuje w nim lęki i obawy, przeciw którym nie potrafi się 
bronić.
- Chodź - ponaglił szorstko Carabellę.
- Tak się śpieszysz? - Roześmiała się dźwięcznie, lecz zamilkła, kiedy 
spostrzegła wyraz twarzy Valentine'a. - Co ci jest?
- Nic. - Nic?
- Czy czasami nie mogę pozwolić sobie na humory, tak jak inni ludzie?
- Twoja twarz wygląda jak zachmurzone słońce. I to tak nieoczekiwanie...
- To przez Deliambera - odrzekł Valentine. - Zakłóca mi spokój, zatrważa. Kiedy 
poczułem dotyk jego macek...
- Deliamber jest złośliwy, to prawda, tak jak wszyscy czarodzieje, a zwłaszcza 
Vroonowie, a zwłaszcza mali. W małych istotach zwykle siedzi jakaś nie 
uzasadniona niczym złośliwość. Ale ze strony Deliambera nie musisz niczego się 
obawiać.
- Jesteś pewna? - Valentine zamknął za nimi drzwi i wziął Carabellę w ramiona.
- Tak, jestem pewna - odpowiedziała. - A poza tym ty nikogo nie musisz się 
obawiać. Kochają cię wszyscy i na całym świecie nie ma nikogo, kto chciałby cię 
zranić.
Stali objęci, przytuleni do siebie. Valentine pocałował ją miękko, potem jeszcze 
raz i jeszcze raz. Nie kochał się z nią od przeszło tygodnia i bardzo tęsknił za 
jej ciałem. Ale ten drobny incydent na korytarzu sparaliżował go i wyzuł z 
wszelkiej namiętności. Carabella musiała wyczuwać bijący od niego chłód, lecz 
mimo to jej gibkie, rozgorączkowane ciało z pasją szukało jego ciała. Zmusił 
się, by wyjść naprzeciw jej pożądaniu i po chwili zapłonęli oboje. A jednak 
kiedy trwał miłosny akt, on pozostawał daleki duchem. Po chwili uniesienie 
minęło - i tylko świecący przez okno księżyc rzucał na ich twarze zimny, surowy 
blask.
- Przyjemnych snów - szepnęła Carabella.
- Przyjemnych snów - odpowiedział.
Zasnęła prawie natychmiast, a on długo jeszcze tulił w ramionach drobne 
dziewczęce ciało. Po jakimś czasie odsunął się i ułożył w ulubionej pozycji na 
plecach, ze skrzyżowanymi na piersi rękoma. Niewiele to pomogło. Zapadał, co 
prawda, w krótkie drzemki, lecz szybko się z nich otrząsał. Zaczął liczyć blavy, 
rozgrywał w wyobraźni zawiłe przerzuty piłek, rozluźniał mięśnie, ale sen nadal 
nie przychodził. Zaprzestał tych zmagań, podparł się na łokciu i z lubością 
popatrzył na oświetloną księżycem twarz Carabelli.
Dziewczyna śniła. Nieustannie drgały mięśnie jej policzków, pod powiekami 
poruszały się gałki oczne, piersi podnosiły się i opadały w nierównym rytmie. W 
pewnej chwili przygryzła zębami kostki palców i powiedziała coś niewyraźnie. 
Podciągnęła kolana do piersi. Jej nagie ciało było tak powabne, że Valentine 
wyciągnął rękę ku jej udom, by pogłaskać ich jedwabistą skórę, zbliżył usta do 
małych, sterczących brodawek, lecz zaniechał tego w ostatniej chwili: 
przerywając czyjś sen okazałby się nieokrzesanym gburem, pogwałciłby wszelkie 
formy grzeczności. Musiał powstrzymać budzące się na nowo pożądanie.
Carabella krzyknęła głośno i spojrzała na niego nic nie widzącym wzrokiem. Był 
to wyraźny znak, że dziewczyna otrzymała przesłanie. Po jej ciele przebiegła 
fala dreszczy. Nadal śniąc, obróciła się do Valentine'a. Jęknęła. Objął ją, 
jakby chcąc obronić przed zmorą mrocznych widziadeł. Wreszcie przestała śnić i 
słaba, zmęczona, mokra od potu, przytuliła się do jego piersi.
Przez chwilę leżała cicho i Valentine sądził, że śpi nadal. Ale nie. Nie spała. 
Wsłuchiwała się w siebie, usiłując widocznie odtworzyć znaczenie snu i wynieść 
go na powierzchnię jawy. Nagle usiadła wyprostowana, z błyskiem przerażenia w 
oczach, i zaczerpnąwszy powietrza zakryła usta dłonią.
- Panie mój! - zdołała wyszeptać drżącymi wargami i w wielkim pośpiechu zaczęła 
odsuwać się od niego, tyłem, niezgrabnie, w poprzek łóżka, jednym ramieniem niby 
tarczą zasłaniając piersi, a drugim twarz. Valentine wyciągnął rękę, ale 
odpełzła jeszcze dalej, zsunęła się na drewnianą podłogę, skuliła i objęła 
ramionami, jakby chciała ukryć swoją nagość.
- Carabello, co ci jest? - spytał, zaskoczony jej niezwykłym zachowaniem.
Podniosła na niego oczy.
- Panie... panie... proszę... zostaw mnie... panie... - Po czym skłoniła się i 
wykonała dłońmi znak gwiazdy, taki jaki składa się przed obliczem Koronala.
Rozdział 15
Zastanawiając się, czy to przypadkiem nie on śni, Valentine podniósł się, podał 
sukienkę Carabelli i włożył coś na siebie. Skulona na ziemi dziewczyna nadal 
była oszołomiona i przerażona. Kiedy chciał ją uspokoić, znów się cofnęła i 
jeszcze bardziej skuliła ramiona.
- Carabello, powiedz, co się stało? - przemówił czule. - Miałam sen... Miałam 
sen, w którym ty byłeś... - Głos jej się załamał. - To było takie prawdziwe i 
takie straszne.
- Opowiedz mi wszystko. Może pomogę ci to wyjaśnić. 
- Tu nie ma czego wyjaśniać. Sen mówi sam za siebie. - Znów wykonała przed nim 
znak gwiazdy i mówiła dalej: - Śniło mi się, że byłeś prawdziwym Koronalem, 
Lordem Valentinem, że okradzione cię z całej twej wielkości i z całej pamięci, 
umieszczono w innym ciele i pozostawiono w pobliżu Pidruid, byś się włóczył i 
żył bezużytecznie, podczas gdy ktoś inny zajął twoje stanowisko i rządzi za 
ciebie Majipoorem.
Valentine poczuł, że ziemia zaczyna mu się osuwać spod stóp.
- Czy to było przesłanie? - spytał drżącym głosem.
- Tak, to było przesłanie. Nie wiem, od kogo, od Pani Wyspy czy od Króla Snów, 
ale to nie był mój sen, to było coś, co napłynęło do mojej świadomości z 
zewnątrz. Widziałam ciebie, panie...
- Przestań mnie tak nazywać.
- ...na szczycie Góry Zamkowej, a twoja twarz była twarzą innego Koronala, 
ciemnowłosego, tego, przed którym żonglowaliśmy w Pidruid, a potem zszedłeś na 
dół, aby odbyć wielką podróż po wszystkich lądach, a kiedy znalazłeś się na 
południu, w moim rodzinnym mieście Tilomon, oni pojmali cię podczas snu, czymś 
cię napoili, dali ci nowe ciało, to, które masz teraz, i wyrzucili potajemnie, 
aby nikt się nie dowiedział, że pozbawiono cię królewskiej władzy. A ja 
dotykałam ciebie, panie, dzieliłam z tobą łoże i spędzałam z tobą dni, więc w 
jaki sposób mogłabym teraz uzyskać przebaczenie?
- Carabello...?
Dziewczyna nadal zakrywała twarz, drżąc na całym ciele.
- Popatrz, Carabello! Popatrz na mnie.
Potrząsnęła przecząco głową. Wtedy ukląkł przed nią i dotknął ręką jej policzka. 
Drgnęła, jakby upadła tam kropla żrącego kwasu. Ponowił dotknięcie.
- Podnieś głowę - powiedział łagodnie. - Spójrz na mnie. Powoli, nieśmiało 
spojrzała w jego twarz, tak jak się patrzy w oślepiające słońce.
- Mam na imię Valentine, ale jestem żonglerem, nikim innym.
- Nie, panie.
- Koronal jest mężczyzną o ciemnych włosach, a moje włosy są złote.
- Proszę cię, panie, zostaw mnie w spokoju, boję się ciebie.
- Boisz się wędrownego żonglera?
- Boję się nie tego, kim jesteś. Jesteś moim przyjacielem i przyszłam do ciebie, 
żeby się z tobą kochać. Chodzi mi o to, kim byłeś, panie. Zajmowałeś miejsce w 
pobliżu Pontifexa i piłeś królewskie wino. Przechadzałeś się po szczycie Góry 
Zamkowej. Panowałeś nad całym światem. To był prawdziwy sen, panie, bardziej 
oczywisty i realny niż cokolwiek, co do tej pory widziałam; nie wątpię, że było 
to przesłanie. Jesteś Koronalem, a ja dotykałam twojego ciała i byliśmy ze sobą 
bardzo blisko. Popełniłam świętokradztwo po tysiąckroć. Teraz czeka mnie śmierć.
Valentine uśmiechnął się.
- Jeśli nawet byłem Koronalem, to miałem inne ciało, ukochana, a w tym, które 
obejmowałaś tej nocy, nie ma niczego świętego. Lecz ja nigdy nie byłem 
Koronalem.
Wreszcie spojrzała na niego, a kiedy się odezwała, w jej głosie nie było 
poprzedniego drżenia.
- Nie pamiętasz niczego ze swojego życia przed Pidruid. Nie powiedziałeś mi 
nawet, jak miał na imię twój ojciec, a w to, co mówiłeś o dzieciństwie spędzonym 
w Ni-moya, sam nie wierzyłeś. Wymyśliłeś też imię swojej matki, prawda?
Valentine skinął głową.
- Shanamir powiedział mi, że nosisz w sakiewce mnóstwo pieniędzy, tylko że nie 
masz pojęcia o ich wartości i próbowałeś zapłacić Liimenowi 
pięćdziesięciorojalową monetą. Czy to prawda?
Znów skinął głową.
- Czy nie jest zatem tak, że całe życie spędziłeś na królewskim dworze i nigdy 
nie brałeś do ręki pieniędzy? Tak mało wiesz, Valentine! Trzeba cię wszystkiego 
uczyć, tak jak się uczy małe dziecko.
- To prawda, z moją pamięcią coś się stało. Ale brak pamięci z nikogo nie czyni 
Koronala.
-To, jak żonglujesz, tak naturalnie, jak gdybyś wszystko potrafił, twój krok, 
twoja postawa, jasność bijąca z twojej twarzy, no i to uczucie, którego 
doświadcza każdy, kto się z tobą styka, że urodziłeś się po to, aby władać...
- Naprawdę?
- Od czasu, gdy zjawiłeś się pośród nas, o niczym innym nie mówiliśmy jak tylko 
o tym, że musisz być pozbawionym władzy księciem albo diukiem na wygnaniu. No a 
teraz mój sen nie pozostawia żadnych wątpliwości, panie.
Twarz zbielała jej z napięcia. Na krótką chwilę przezwyciężyła strach, ale teraz 
drżała ponownie. Ten strach musiał być zaraźliwy, gdyż Valentine sam zaczął się 
bać. Przemknął go nagły chłód. Czy w tym, co mówiła Carabella, była jakaś 
prawda? Czy był Koronalem, pomazańcem, którego dotknęły ręce Tyeverasa w samym 
sercu Labiryntu i na szczycie Góry Zamkowej?
Usłyszał głos wieszczki Tisany: SPADŁEŚ Z BARDZO WYSOKIEGO MIEJSCA I TERAZ 
MUSISZ WSPIĄĆ SIĘ NA NIE Z POWROTEM. Niemożliwe. Nie do pomyślenia. A JEDNAK, 
LORDZIE VALENTINE, WSPINACZKA CIĘ NIE OMINIE I TO WCALE NIE JA KAŻĘ CI TAM 
WCHODZIĆ. Niemożliwe. I te sny: brat, który chciał go zamordować, a którego on 
sam zabił, i tamci Koronalowie i Pontifexowie poruszający się w zakamarkach jego 
duszy, i cała reszta. Czy to możliwe? Niemożliwe. Niemożliwe.
- Nie musisz się mnie obawiać, Carabello - rzekł.
Zadrżała. Wyciągnął do niej rękę, ale znów odskoczyła, krzycząc: - Nie! Nie 
dotykaj mnie! Panie...
- Carabello, nawet jeśli byłem kiedyś Koronalem - choć brzmi to bardzo dziwnie i 
niemądrze - nawet jeśli, Carabello, to już nim nie jestem. Moja dusza nie 
znajduje się w ciele, na które nałożył ręce Pontifex, i wobec tego to, co zaszło 
między nami, nie jest świętokradztwem. Kimkolwiek byłem w życiu poprzednim, 
teraz jestem żonglerem Valentinem.
- Ty nic nie rozumiesz, panie.
- Rozumiem tyle, że Koronal jest człowiekiem jak każdy inny, tylko że na nim 
spoczywa więcej odpowiedzialności niż na każdym innym. Nie posiada jednak cech 
nadprzyrodzonych i nie można się bać niczego poza jego władzą, a tej ja nie 
posiadam. Jeśli w ogóle kiedykolwiek ją posiadałem.
- Nie - zaprzeczyła. - Koronal jest dotknięty najwyższą łaską, raz na zawsze.
- Każdy może zostać Koronalem, jeśli ma odpowiednie wykształcenie i odpowiedni 
charakter. Nikt nie jest do takiej władzy specjalnie stworzony. Koronalowie 
pochodzą z różnych rejonów Majipooru i z różnych warstw społecznych.
- Panie, ty wciąż nie rozumiesz. Być Koronalem oznacza być dotkniętym łaską. Ty 
rządziłeś, ty przechadzałeś się po Górze Zamkowej, ty zostałeś sukcesorem Lorda 
Stiamota i Lorda Dekkereta, i Lorda Prestimiona, to twoim bratem był Lord 
Voriax, to ty jesteś synem Pani Wyspy. A ja mam myśleć o tobie jak o zwykłym 
mężczyźnie? I mam się ciebie nie bać?
Patrzył na nią wstrząśnięty.
Przypomniał sobie, co przemknęło mu przez myśl, kiedy stojąc na ulicy ujrzał w 
pochodzie Lorda Valentine'a, Koronala, i poczuł bijącą od niego potęgę. Pojął 
wtedy, że Koronal jest wyobcowany ze społeczeństwa i skazany na życie z dala od 
innych, że jest kimś, kto sprawuje rządy nad dwudziestoma miliardami mieszkańców 
planety, kimś, kto jest silny siłą sławnych władców żyjących na przestrzeni 
tysięcy lat, kimś, kto pewnego dnia zejdzie do Labiryntu i zostanie obdarzony 
autorytetem Pontifexa. Im dłużej o tym myślał, tym bardziej zatracał się w 
niezrozumiałym lęku. Ależ to absurdalne, stwierdził w końcu. Bać się samego 
siebie? Pogrążać się w strachu przed własnym wyimaginowanym majestatem? On jest 
Valentinem żonglerem, nikim innym i niczym więcej.
Carabella szlochała. Za chwilę dostanie ataku histerii, pomyślał. Vroon powinien 
mieć jakieś lekarstwo, które by ją uspokoiło.
- Zaczekaj - powiedział. - Wrócę za chwilę. Poproszę Deliambera o pomoc.
Wybiegł na korytarz, ale nie wiedział, które drzwi prowadzą do sypialni 
czarownika. Wszystkie były zamknięte. Bał się, że pukając na chybił trafił 
mógłby się natknąć na Zalzana Karola. Wtem z ciemności, gdzieś na wysokości jego 
łokcia, dobiegł go oschły głos:
- Czy masz jakieś problemy ze spaniem? - To ty, Deliamberze?
- Tak, to ja.
Valentine musiał dobrze wytężyć wzrok, żeby w mroku korytarza wypatrzyć postać 
siedzącą w pozie medytacyjnej, ze skrzyżowanymi mackami.
- Pomyślałem, że możesz mnie potrzebować - powiedział czarodziej podnosząc się.
- Carabella miała wizję. Potrzebne mi lekarstwo, które uspokoiłoby jej ducha. 
Czy masz coś odpowiedniego?
- Żadnych lekarstw. Wystarczy mój dotyk. Chodźmy.
Mały Vroon niczym duch przemknął wzdłuż korytarza i wpadł do pokoju Valentine'a 
i Carabelli. Dziewczyna siedziała tak, jak ją Valentine zostawił. Deliamber 
podszedł do niej i delikatnie objął mackami jej ramiona. Carabella opadła na 
podłogę bezwładnie, z ciężkim westchnieniem. Za chwilę przyszła do siebie, 
rozejrzała się wokół, ale jej spojrzenie nadal wyrażało strach i zagubienie.
Wskazała na Valentine'a.
- Śniło mi się, że on był... że kiedyś był... - Zawahała się. - Wiem wszystko - 
powiedział Deliamber.
- To nieprawda - zaprzeczył Valentine stłumionym głosem. - Jestem tylko 
żonglerem.
- Teraz jesteś żonglerem - odparł łagodnie Deliamber.
- Ty też wierzysz w te brednie?
- Ależ było to dla mnie oczywiste od samego początku, od kiedy wszedłeś między 
mnie a Skandara. Tak postępują królowie, powiedziałem sobie i wyczytałem w 
twojej duszy...
- Co zrobiłeś?
- Ach, to taka zawodowa sztuczka. Zajrzałem do twojej duszy i zobaczyłem, jak z 
tobą postąpiono.
- To niemożliwe! - zaprotestował Valentine. - Oddzielić umysł człowieka od ciała 
i włożyć go w inne ciało, a umysł kogoś drugiego włożyć do...
- Niemożliwe? - odparł Deliamber. - Niestety, myślę, że się mylisz. Z Suvraelu 
od dawna dochodziły pogłoski, że na dworze Króla Snów prowadzi się studia w tej 
dziedzinie. Od wielu już lat przeciekały stamtąd skąpe, ale ciągłe wiadomości o 
dziwnych eksperymentach.
Valentine w milczeniu wpatrywał się w czubki swoich palców.
- To nie mogło się wydarzyć.
- Ja też tak myślałem, kiedy usłyszałem o tym po raz pierwszy. Potem jednak 
zacząłem się zastanawiać. Znam wiele czarów, mimo że jestem tylko drugorzędnym 
czarodziejem. Ziarna takiej sztuki mogły być już dawno zasiane i w końcu jakiś 
czarownik z południowego kontynentu znalazł sposób na to, by zakiełkowały. 
Valentine, gdybym był tobą, nie wątpiłbym w prawdziwość tego zdarzenia.
- Zamiana ciał? - odezwał się Valentine, zdruzgotany. - To nie jest moje 
prawdziwe ciało? A zatem czyje?
- Któż to wie? Może jakiegoś nieszczęśliwca, który zginął w wypadku. Utopił się 
albo udławił kawałkiem mięsa, albo padł ofiarą trującego grzyba. Martwego, ale z 
ciałem w miarę całym, zawieziono w ciągu godziny od chwili śmierci w jakieś 
tajemne miejsce, gdzie odbył się przeszczep duszy Koronala do pustej powłoki 
cielesnej. W tym samym czasie inny mężczyzna wypełnił czaszkę Koronala własnym 
umysłem i dopomagając sobie pamięcią poprzednika może teraz udawać, że jest 
prawdziwym monarchą...
- Nie mogę się zgodzić z tym, co mówisz.
- Niemniej - kontynuował Deliamber - kiedy zajrzałem do twojej duszy, zobaczyłem 
w niej wszystko dokładnie tak, jak ci to teraz opisałem. Napędziło mi to niemało 
strachu, bo w moim zawodzie nie spotyka się zbyt często Koronali ani tak 
karygodnych zbrodni. Zapytałem więc samego siebie, czy nie byłoby mądrzej 
zapomnieć o tym, co widziałem. Jednak po dokładnym rozważeniu sprawy doszedłem 
do przekonania, że nie mogę tak postąpić, jeśli nie chcę, by męczyły mnie 
potworne sny do końca moich dni. Powiedziałem sobie, że na świecie istnieje 
wiele zła i krzywd do naprawienia i że mógłbym, z pomocą bogów, przyczynić się 
do tego. Tak oto zaczęło się naprawianie.
- Ja nie mam z tym nic wspólnego - wzbraniał się nadal Valentine.
- Nie odrzucaj moich słów - nalegał Deliamber. - Dopuść do siebie myśl, że to 
się stało, że podeszli cię zdradziecko w Tilomon i pozbawili ciała, w którym 
osadzili na tronie uzurpatora. I co teraz zrobisz?
- Nic. W ogóle nic.
- Naprawdę?
- Naprawdę - odpowiedział Valentine ze złością. - Niechaj Koronalem pozostanie 
ten, kto chce nim być. Myślę, że władza jest chorobą umysłu, a rządzenie 
kaprysem szaleńców. Niech ci będzie, że kiedyś zamieszkiwałem Górę Zamkową, ale 
teraz już tam nie mieszkam, a do powrotu na nią nic mnie nie zmusi. Jestem 
żonglerem i to dobrym, coraz lepszym, jestem szczęśliwym człowiekiem. Czy 
Koronal jest szczęśliwy? A Pontifex? Jeśli odsunięto mnie od władzy, poczytuję 
to za szczęśliwe zrządzenie losu. Nie podjąłbym się teraz takiej 
odpowiedzialności.
- Ale byłeś do niej przeznaczony.
- Przeznaczony do odpowiedzialności? W takim razie przeznaczeniem było również 
to, że mnie obalono i zastąpiono kimś innym. Jeśli już mówimy o przeznaczeniu... 
- Roześmiał się. - Trzeba być szalonym, żeby chcieć rządzić, a ja na szczęście 
jestem przy zdrowych zmysłach. Władza to codzienny kierat i dźwiganie nielichego 
ciężaru. Nigdy się na to nie zgodzę.
- Zgodzisz się - odpowiedział spokojnie Deliamber. - W tej chwili mówisz jak 
ktoś podmieniony, nie czujesz się Koronalem, ale być nim raz, to znaczy pozostać 
nim na zawsze. Będziesz uzdrowiony i odzyskasz sam siebie, Lordzie Valentine.
- Nie używaj tego tytułu!
- Kiedyś znów będzie twój - rzekł Deliamber.
Valentine z irytacją odsunął od siebie takie przypuszczenie. Spojrzał na śpiącą 
na podłodze Carabellę. Podniósł ją i położył ostrożnie na łóżku.
- Zrobiło się późno, Deliamberze. To była ciężka noc, a od rozmowy z tobą 
rozbolała mnie głowa. Zrób dla mnie to, co zrobiłeś dla niej - obdarz mnie snem 
i nie mów mi więcej o odpowiedzialności.
Nigdy na mnie nie spoczywała i nigdy się jej nie podejmę. Jutro mamy występ i 
chcę być wypoczęty.
- Bardzo dobrze. Wracaj zatem do łóżka.
Valentine położył się obok Carabelli. Vroon dotknął go delikatnie, a potem 
ponowił dotyk z większą siłą. Valentine zaczął się zanurzać w sen jak w gęstą 
białą mgłę podnoszącą się o zmierzchu znad oceanu. To dobrze, pomyślał. To 
bardzo dobrze. I pogrążył się w niebycie.
Sen, który mu się przyśnił, był niezwykle żywym obrazem, spowitym w jasny, 
gorączkowy blask, znamienny dla snów będących przesłaniami. Valentine znów 
zobaczył siebie na nieprzyjaznej, purpurowej równinie, którą ostatnio tak często 
odwiedzał w snach, ale tym razem wiedział, gdzie ta równina się znajduje. Otóż 
nie było to fantastyczne, zmyślone królestwo, lecz odległy Suvrael, wydany na 
pastwę lejącego się z nieba żaru słonecznego, a rozwierające się pomarańczowe 
szczeliny były niczym innym jak tylko wysuszoną, pozbawioną wszelkiej wilgoci 
ziemią południowego kontynentu. Wiły się na niej obrzydliwe rośliny o 
nabrzmiałych szarawych liściach, a wśród nich poruszały się wielkie, kolczaste, 
bryłowate stwory. Valentine, z popękaną od spiekoty skórą, smagany bezlitosnymi 
uderzeniami wiatru, przemierzał równinę szybkim krokiem. Śpieszył do pałacu 
Króla Snów, gdzie najęto go do żonglowania.
Wreszcie zamajaczyła przed nim złowieszcza, ponura i mroczna budowla, pokryta 
pająkowatymi wieżyczkami i najeżona ze wszystkich stron postrzępionymi 
portykami, równie odpychająca jak cała purpurowa równina. Z zewnątrz przywodziła 
na myśl więzienie, nie pałac, ale inaczej wyglądała od środka. Zbytek i 
przepych, dziedzińce z fontannami, miękkie pluszowe kotary, w powietrzu zapach 
kwiatów. Słudzy gięli się przed nim w ukłonach, gotowi do wszelkich usług. 
Zaprosili go na pokoje i już po drodze zdjęli zeń zakurzone ubranie, wykąpali, 
wytarli puszystymi ręcznikami, ubrali w nowe, wykwintne, ozdobione klejnotami 
szaty, poczęstowali orzeźwiającymi napojami i lodowatym winem srebrzystego 
koloru, nakarmili nie znanym w smaku, lecz niezwykle delikatnym mięsem, w końcu 
ponieśli do wysoko sklepionej sali, gdzie w całym majestacie swego urzędu 
siedział na tronie Król Snów Simonan Barjazid, szalony, nieobliczalny władca, 
który z omiatanej wichrami pustynnej ziemi wysyłał na wszystkie strony Majipooru 
złowieszcze wiadomości.
Valentine mógł mu się przyjrzeć jedynie z daleka. Był to ociężały mężczyzna, z 
pozbawioną zarostu twarzą, mięsistymi policzkami, głęboko osadzonymi, 
podkrążonymi oczami, krótko przyciętymi włosami. Miał na czole złoty, 
symbolizujący władzę diadem, który był jednocześnie aparatem pobudzającym myśli, 
wynalezionym tysiące lat temu przez innego Barjazida. Po lewej ręce Simonana 
siedział jego syn Cristoph, otyły jak ojciec, a po jego prawicy starszy syn 
Minax, następca tronu, mężczyzna o odpychającym wyglądzie, ciemnoskóry, 
wychudły, o ostrym, wysmaganym przez pustynne wiatry obliczu.
Niedbałym ruchem ręki Król Snów rozkazał Valentine'owi rozpocząć występ. 
Valentine żonglował kilkunastoma sztyletami, tak ostrymi, że niecelnie rzucone z 
łatwością przeszyłyby mu ramię na wylot. On jednak posługiwał się nimi po 
mistrzowsku, jak Sleet albo i sam Zalzan Kavol. Stojąc w miejscu wykonywał 
nadgarstkami niezauważalne dla oka ruchy, a sztylety szybowały wysoko w górze, 
migocąc ostrym blaskiem stali, po czym z absolutną dokładnością lądowały w 
oczekujących na nie dłoniach. Wznosiły się i opadały, wznosiły i opadały, a tor 
ich lotu stopniowo zaczął przybierać kształt gwiezdnego emblematu Koronala i 
kiedy Valentine doszedł do kulminacyjnego punktu przedstawienia, sztylety 
zastygły w powietrzu z ostrzami skierowanymi na zewnątrz, tworząc symbol 
gwiazdy. Wyciągnięte palce żonglera czekały na próżno.
Jakby czekał na ten moment, zza tronu wynurzył się nachmurzony, z pałającymi 
gniewem oczami syn Króla Snów, Dominin Barjazid. Podszedł do Valentine'a, z 
łatwością, niemal pogardliwym ruchem ręki zgarnął z powietrza gwiezdne sztylety 
i wepchnął je sobie za szarfę.
Król Snów roześmiał się drwiąco.
- Jesteś znakomitym żonglerem, Lordzie Valentine. Wreszcie znalazłeś godne 
siebie zajęcie.
- Jestem Koronalem Majipooru - odpowiedział spokojnie Valentine.
- Byłeś, byłeś... Teraz jesteś włóczęgą. Nie nadajesz się do niczego innego.
- Leń - powiedział Minax Barjazid.
- Tchórz - dodał Cristoph Barjazid. - Próżniak.
- Uchylasz się od obowiązków - stwierdził Dominin Barjazid.
- Straciłeś swoje stanowisko - kontynuował Król Snów. - Opuściłeś urząd. Idź! 
Idź i żongluj, żonglerze Valentine! Idź, próżniaku! Idź, włóczęgo!
- Jestem Koronalem Majipooru - powtórzył Valentine stanowczym głosem.
- Już nim nie jesteś - odrzekł Król Snów. Dotknął złotego diademu i w tej samej 
chwili Valentine zachwiał się, jakby nagle stracił grunt pod nogami, potknął się 
i upadł, a kiedy spojrzał do góry, zobaczył, że Dominin Barjazid ma na sobie 
zielony kubrak i gronostajowy płaszcz Koronala, że w miejsce swojej twarzy ma 
twarz Lorda Valentine'a, a jego ciało w miejsce swojego ciała, i że ze sztyletów 
do żonglowania, które zabrał Valentine'owi, sporządził już gwiezdną koronę 
Koronala, którą stary Simonan Barjazid właśnie wkładał mu na głowę.
- Widzisz? - krzyczał Król Snów. - Wreszcie władza przechodzi w godne ręce! Idź, 
żonglerze! Idź precz!
I Valentine znów znalazł się na purpurowej równinie. Widząc nadciągające z 
południa wściekłe wiry burzy piaskowej, rzucił się do ucieczki w przeciwnym 
kierunku, lecz okazało się, że burza naciera na niego i z północy, i z 
pozostałych stron świata. Zaczął krzyczeć ile tchu w piersiach: - Jestem Lord 
Valentine, Koronal! - wiatr jednak zagłuszał wszystko i wciskał mu do ust 
szorstki pustynny piasek. Valentine, nie bacząc na to, krzyczał dalej: - To 
zdrada! Władzę przejął uzurpator! - lecz odpowiadało mu tylko wycie wiatru. 
Popatrzył w stronę, gdzie powinien znajdować się pałac Króla Snów. Poza tumanami 
piasku nie zobaczył niczego. Zrozumiał, że stracił wszystko i na zawsze.
Obudził się.
Obok spała spokojnie Carabella. Do pokoju przenikało pierwsze światło brzasku. 
Chociaż sen, który śnił przed chwilą, był przesłaniem najbardziej złowieszczego 
rodzaju, Valentine czuł, że ogarnia go spokój. Całymi dniami usiłował zaprzeczać 
prawdzie, ale teraz nie mógł już jej odrzucić, bez względu na to, jak była 
absurdalna. Kiedyś, w innym ciele był Koronalem Majipooru i tamto ciało oraz 
tamtą tożsamość w jakiś sposób mu ukradziono. Czy mogło tak się stać? Przeglądał 
teraz najgłębsze zakamarki umysłu, próbując odtworzyć choćby okruchy wspomnień 
dotyczących władzy, ceremonialnych obrzędów na Górze, królewskiego przepychu czy 
smaku odpowiedzialności. Znajdował tylko pustkę. Nie pamiętał niczego. Był 
żonglerem i nikim więcej. Miał wrażenie, że urodził się na stoku góry 
zawieszonej nad Pidruid, chwilę wcześniej, nim zjawił się przy nim pastuch 
Shanamir; urodził się z pieniędzmi w sakiewce, butelką dobrego czerwonego wina i 
z garstką nieprawdziwych wspomnień w pamięci.
A jeśli to prawda? Jeśli był Koronalem?
No cóż, jeśli tak, to musi podjąć wyzwanie i przez wzgląd na królestwo usunąć 
uzurpatora i odzyskać należną sobie pozycję. Nie może uchylić się od takiego 
obowiązku. Ale już na samą myśl o tym czuł suchość w gardle i głuchy łomot 
serca. Ogarniała go panika. Odsunąć od władzy tamtego ciemnowłosego mężczyznę, 
który na królewskim rydwanie jechał przez Pidruid? A w jaki sposób można się 
zbliżyć do Koronala, nie mówiąc już o strąceniu go z tronu? To, że być może 
postąpiono tak poprzednio, nie znaczyło jeszcze, że uda się taki czyn powtórzyć. 
I kto miałby tego dokonać? Wędrowny żongler? Lekkomyślny młody człowiek, który 
wcale nie czuje w sobie nieodpartej potrzeby, by zabierać się za to, co 
niemożliwe? Poza tym Valentine zdawał sobie sprawę ze swoich miernych zdolności 
do rządzenia. Jeśli naprawdę był Koronalem, to musiał być całymi latami do tego 
przygotowywany. Całymi latami musiał poznawać rodzaje i sposoby wykonywania 
władzy, ale po tych naukach nie został teraz najmniejszy ślad w jego umyśle. 
Jakże mógłby być monarchą, nie mając monarszych uzdolnień?
A jednak... a jednak...
Popatrzył na Carabellę. Też nie spała. Przyglądała mu się w milczeniu. Pozbyła 
się już nocnych koszmarów, ale nadal nie była pewna siebie.
- Co zamierzasz uczynić, panie? - odezwała się, napotkawszy jego wzrok.
- Masz mnie nazywać Valentinem, teraz i zawsze. - Jeśli tak sobie życzysz, 
panie.
- Tak, tak właśnie sobie życzę.
- Więc powiedz mi... Valentine, co teraz zrobisz?
- Będę podróżował ze Skandarami - odpowiedział. - Będę żonglował. Chcę 
gruntownie opanować tę trudną sztukę. Chcę bacznie obserwować swoje sny. Uzbroić 
się w cierpliwość. Zrozumieć, co się ze mną dzieje. Cóż jeszcze mi pozostaje, 
Carabello? - Dotknął jej palców. Już chciała je cofnąć, ale zamiast tego 
przykryła jego dłoń swoją. Valentine uśmiechnął się.
- Cóż więcej mogę uczynić, Carabello?
 
KSIĘGA METAMORFÓW
Rozdział 1
Trzeba przejść dwieście mil ze wschodu na zachód i dwieście z północy na 
południe, by zwiedzić Dulorn, miasto Ghayrogów, serce wielkiej Rozpadliny 
Dulorn, zaklęte w lodowo-brylantowej scenerii. I chociaż miasto zajmuje tak 
wielki obszar, to i tak piętrzy się do góry niezliczonymi wieżami, które niczym 
olbrzymie skalne kły wyrastają z miękkiego wapiennego podłoża. Miejska 
architektura jest niezwykle fantazyjna, lecz jedynym surowcem, jakim się 
posłużono przy budowie domów, jest miejscowy kalcyt, lekki i porowaty, silnie 
załamujący światło, który lśni niczym czysty kryształ czy diament. Z niego 
Dulorneńczycy wznosili imponujące budowle z nieprzeliczonymi balkonami i 
tarasami, strzelistymi przyporami, podniebnymi żebrowymi sklepieniami, 
stalaktytami i stalagmitami, koronkowymi kładkami przerzucanymi wysoko nad 
poziomem ulic, kolumnadami i kopułami, wisiorami i pagodami. Wędrowna trupa 
Zalzana Kavola zbliżała się do miasta w samo południe, kiedy słońce stało prosto 
nad głowami, zapalając białe płomienie na ścianach i murach miasta. Valentine 
wstrzymał oddech, patrząc na zjawiskowo piękną kompozycję światła i formy.
W Dulornie mieszkało czternaście milionów obywateli, co stawiało to miasto w 
rzędzie wielkich, choć nie największych metropolii Majipooru. Na kontynencie 
Alhanroel, jak mówiono, miasto takie byłoby ledwo zauważalne, ale nawet na 
rolniczo-pasterskim Zimroelu wiele innych miast dorównywało Dulornowi, a 
zdarzały się i większe. Jednak żadne miejsce na świecie nie mogło się z nim 
równać pod względem piękna, pomyślał Valentine. Dulorn był i zimny, i płomienny. 
Iskrzące się iglice wież wypełniały blaskiem oczy i wdzierały się do duszy jak 
przetaczające się przez mroki przestworzy dźwięki potężnych organów.
- Koniec z wiejskimi gospodami! - zawołała uszczęśliwiona Carabella. - Będziemy 
spali na cienkich prześcieradłach i miękkich poduszkach!
- Skąd ta hojność u Zalzana Karola? - spytał Valentine.
- Hojność? - roześmiała się, - Nie, on po prostu nie będzie miał wyboru. Dulorn 
oferuje tylko luksusowe usługi. Jeśli nie chcesz spać na ulicy, musisz spać jak 
książę.
- Jak książę... - powtórzył Valentine. - Spać jak książę. Dlaczego nie?
Tego ranka, przed opuszczeniem wiejskiej gospody wymógł na Carabelli przysięgę, 
że nie będzie mówiła nikomu o wydarzeniach ostatniej nocy, ani Sleetowi, ani 
żadnemu ze Skandarów, ani nie uda się do żadnej wieszczki. Zażądał tej przysięgi 
w imieniu Pani, Pontifexa i Koronala. Wymógł na niej ponadto, żeby zachowywała 
się tak jak dotychczas i traktowała go jak zwykłego żonglera. Aby nadać 
przysiędze większe znaczenie, zachowywał się z powagą godną Koronala i biedna 
Carabella, klęcząc i drżąc ze strachu, wpatrywała się w niego tak, jakby miał 
już na głowie koronę. Valentine poczuł się jak oszust, ponieważ wciąż był daleki 
od przekonania, że sny ostatniej nocy mają jakiekolwiek odbicie w 
rzeczywistości. Wymógł również przysięgę na Autifonie Deliamberze, choć 
zastanawiał się, jak dalece można zawierzyć jakiemuś Vroonowi, na dodatek 
czarodziejowi; niemniej jednak zdawało mu się, że w głosie Deliambera 
ślubującego zachować tajemnicę, brzmiała szczerość.
- A kto poza mną wie o tym? - spytał czarodziej.
- Tylko Carabella. Ale i ją związałem podobną przysięgą.
- Nie mówiłeś o niczym Hjortowi?
- Vinorkisowi? Ani słowa. Dlaczego pytasz?
- On bardzo uważnie cię obserwuje. Zadaje zbyt wiele pytań. Nie darzę go 
specjalną sympatią.
Valentine wzruszył ramionami.
- Nietrudno nie lubić Hjortów. Czego się obawiasz?
- Ten nasz jest szczególnie skryty i tajemniczy. Trzymaj się z dala od niego, 
Valentine, bo inaczej napytasz sobie kłopotów.
Żonglerzy jechali do hotelu po roziskrzonych blaskiem ulicach. Prowadził 
Deliamber, który, jak się zdawało, miał w głowie mapę każdego zakątka Majipooru. 
Wóz zatrzymał się przed niezmiernie wysokim budynkiem, z rozmachem i fantazją 
skupiającym w jednym miejscu przeróżne formy architektoniczne, wieże i 
wieżyczki, łukowe sklepienia i błyszczące ośmiokątne okna. Valentine wysiadając 
z wozu zamrugał i aż otworzył ze zdumienia usta.
- Wyglądasz, jakbyś oberwał maczugą po głowie - odezwał się zgryźliwie Zalzan 
Kavol. - Nigdy jeszcze nie widziałeś Dulornu?
Valentine wykonał ręką bliżej nieokreślony gest. Sięgnął do swej pamięci, ale 
jak zwykle niewiele tam znalazł. Kto jednak, będąc raz w tym mieście, mógłby je 
zapomnieć? Odpowiedział pytaniem na pytanie.
- Czy jest coś piękniejszego na całym Majipoorze?
- Tak - odpowiedział mu Skandar. - Waza gorącej zupy. Kubek mocnego wina. 
Skwierczenie pieczeni nad płonącym ogniem. Nie ugryziesz nawet najpiękniejszej 
wieży. Dla głodnego człowieka nawet Góra Zamkowa jest warta tyle, co zeschły 
kawałek łajna. - Zalzan Karol parsknął krótkim śmiechem, zadowolony z siebie, i 
chwyciwszy bagaż pomaszerował wielkimi krokami do hotelu.
- Chodziło mi tylko o urodę miast! - zawołał za nim Valentine. Thelkar, zwykle 
najbardziej milczący ze wszystkich Skandarów, odezwał się:
- Zalzan Karol podziwia Dulorn bardziej, niż ktokolwiek mógłby przypuszczać, ale 
nigdy się do tego nie przyzna.
- Przyznaje się tylko do podziwiania Piliploku, miejsca naszego urodzenia - 
dodał Gibor Haern. - Uznałby za nielojalne wykrztuszenie choćby jednego dobrego 
słowa o jakimkolwiek innym mieście.
- Szszsz...! - uciszył ich Erfon Karol. - Idzie tutaj! Ich najstarszy brat 
pojawił się w drzwiach hotelu.
- No i co? - zagrzmiał. - Dlaczego tak stoicie? Za pół godziny próba! - Żółte 
oczy Skandara błysnęły niczym ślepia dzikiego zwierza. Warknął, groźnie zacisnął 
cztery pięści i zniknął powtórnie.
Osobliwy pracodawca, pomyślał Valentine. Gdzieś pod tą kudłatą skórą kryje się 
delikatność, a może i dobre serce, a jednak Skandar nieustannie pracuje nad 
zachowaniem wizerunku gbura.
Żonglerzy zostali zaangażowani na występ w Dulorneńskim Cyrku Nieustającym, 
który, jak sama jego nazwa wskazywała, zabawiał widzów dzień i noc, jak rok 
długi. Ghayrogowie, nadający ton miastu i prowincji, nie spali raz na dobę, lecz 
przesypiali dwa albo trzy miesiące w porze zimowej, a kiedy się budzili, myśleli 
tylko o rozrywkach. Deliamber twierdził, że płacą dobrze i nigdy w tej części 
Majipooru nie starcza wędrownych artystów, by zaspokoić ich potrzeby.
Kiedy trupa zebrała się na popołudniową próbę, Zalzan Kavol oznajmił, że będą 
występować między czwartą a szóstą rano.
Valentine wcale się tym nie ucieszył. Po rewelacjach ostatniej nocy pragnął 
następnych wiadomości, które mógł przynieść sen, a tu każą mu spędzić na scenie 
najbardziej płodne w senne marzenia godziny.
- Możemy pójść spać wcześniej - zauważyła Carabella. - Sny przychodzą o każdej 
porze. A może masz umówione spotkanie z przesłaniem?
I kto to pozwalał sobie na uszczypliwe uwagi? Ktoś, kto jeszcze nie tak dawno 
trząsł się ze strachu przed nim. Uśmiechnął się, nie zwiedziony pozorami, bo 
doskonale się orientował, że pod kpiną czai się niepewność.
- Nie, nie mam, ale pewnie w ogóle bym nie zasnął wiedząc, że muszę tak wcześnie 
wstać.
- Poddaj się dotykowi Deliambera - pośpieszyła z radą. - Wolę zasypiać bez jego 
pomocy - odpowiedział.
Po próbie i smacznym obiedzie, który składał się z obsuszonego na wietrze mięsa 
i zimnego niebieskiego wina, udał się do swego pokoju, lecz zanim wszedł do 
łóżka między chłodne, gładkie prześcieradła, godne księcia, jak mówiła 
Carabella, polecił się opiece Pani Wyspy i poprosił ją o przesłanie. Była to 
dozwolona i często stosowana praktyka, choć nie zawsze przynosząca spodziewane 
rezultaty. Jeśli naprawdę jest obalonym Koronalem, to Pani jest jego prawdziwą 
matką, i cielesną, i duchową. Z całego serca potrzebował teraz jej pomocy. 
Chciał, by upewniła go co do tożsamości i pokierowała jego poczynaniami.
Zasypiając spróbował wyobrazić sobie Panią i jej Wyspę, usiłował pokonać w myśli 
tysiące dzielących go od niej mil, zbudować jakiś pomost czy wzniecić w sobie 
choćby niewielką iskierkę świadomości, która przeskoczyłaby bezgraniczną pustkę 
jego pamięci. Prawdopodobnie pierwszy lepszy dorosły mieszkaniec planety znał 
rysy Pani i geografię Wyspy na pamięć, tak jak twarz własnej matki czy peryferie 
własnego miasta, ale Valentine, człowiek o okaleczonym umyśle, zdany był 
wyłącznie na wyobraźnię. Jak wyglądała twarz Pani tamtej nocy w Pidruid, w 
świetle fajerwerków? Łagodna, uśmiechnięta, okolona długimi gęstymi włosami. No 
tak, ale reszta? Te włosy są pewnie czarne i lśniące, takie jak u Lorda 
Valentine'a i zmarłego Lorda Voriaxa. Oczy brązowe, ciepłe i żywe, z siateczką 
drobnych zmarszczek w kącikach. Pełne usta. Policzki z niewielkimi dołeczkami. 
Cała postać pełna godności i majestatu. Właśnie przechadza się po ogrodzie 
pełnym ukwieconych krzewów, żółtych tanigalów i kamelii, i czarnego bzu, i 
purpurowych thwalów kipiących bujnością tropików, zatrzymuje się na moment, 
zrywa kwiat, wpina go we włosy, rusza dalej, po wijącym się między krzewami 
marmurowym chodniku, wychodzi na szerokie kamienne patio usytuowane po 
zamieszkałej przez nią stronie wzgórza, spogląda w dół na schodzące aż do morza 
tarasy, patrzy na zachód, ku odległemu Zimroelowi, zamyka oczy, myśli o 
utraconym synu wędrującym przez miasto Ghayrogów, zbiera siły, wysyła słodkie, 
pełne nadziei przesłanie jemu, Valentine'owi, wygnanemu do Dulornu.
Zapadł w sen.
I spotkał ją, lecz nie na stoku wzgórza poniżej ogrodów, tylko w jakimś 
opustoszałym mieście, w pustynnej krainie, na ogołoconym skrawku ziemi, pełnym 
połamanych przez burze kamiennych kolumn i roztrzaskanych ołtarzy. Zbliżali się 
do siebie z dwóch stron placu zalanego widmowym blaskiem księżyca. Twarz miała 
osłoniętą welonem i uporczywie odwracała oczy, więc poznawał ją tylko po ciężkim 
zwoju ciemnych włosów i po zapachu wpiętego nad uchem kwiatu czarnego bzu, ale 
chciał, by w tym niegościnnym miejscu rozgrzał mu duszę jej uśmiech, chciał 
pociechy jej dobrych oczu, a widział tylko welon, tylko ramiona, nie dostrzegał 
twarzy. - Matko? - zapytał niepewnym głosem. - Matko, to ja, Valentine! Nie 
poznajesz mnie? Spójrz na mnie, matko! - A ona przepłynęła obok jak widmo i 
znikła między połamanymi kolumnami, na których wyryte były sceny z życia 
wielkich Koronalów. - Matko!... - zawołał raz jeszcze.
Sen się skończył. Valentine wytężał wszystkie siły, by jeszcze raz przywołać 
Panią, lecz na próżno. Rozbudzony, wpatrywał się w ciemność, wciąż mając przed 
oczami osłoniętą welonem postać. Nie rozpoznała go. Dlaczego? Czyżby był aż tak 
bardzo odmieniony, że nie poznaje go własna matka? Ta, która nosiła go w swoim 
łonie? A może nigdy nie był jej synem? Nie znajdował odpowiedzi. Pani Wyspy nie 
dała mu podczas snu żadnego potwierdzenia, że dusza ciemnowłosego Lorda 
Valentine'a znajduje się w ciele jasnowłosego żonglera. Nadal pogrążony był w 
tej samej niewiedzy, z jaką zasypiał.
Jakież ja ścigam urojenia, pomyślał, jakie niewiarygodne snuję spekulacje, 
jakiemu poddaję się szaleństwu!
Zasnął ponownie, lecz prawie natychmiast, jak mu się zdawało, czyjaś ręka 
dotknęła jego ramienia, ktoś nim potrząsnął i, choć niechętnie, musiał się 
przebudzić. Była to Carabella.
- Druga w nocy - oznajmiła. - Zalzan Karol chce nas widzieć przy wozie za pół 
godziny. Śniłeś coś?
- Niezbyt wyraźnie. A ty?
- W ogóle się nie kładłam. Można przecież nie spać kilka nocy. Valentine zaczął 
się ubierać, a ona spytała nieśmiało: - Czy moglibyśmy znów spać w jednym 
pokoju? - Naprawdę chciałabyś?
- Przecież przysięgłam zachowywać się wobec ciebie tak jak przedtem... przedtem, 
zanim wiedziałam... Och, Valentine, tak się wtedy wystraszyłam, a jednak chcę, 
żebyśmy pozostali przyjaciółmi, a nawet kochankami. Jutrzejszej nocy, dobrze?
- A jeśli jestem Koronalem?
- Proszę, nie zadawaj takich pytań. - Jeśli jednak?
- Rozkazałeś, bym cię nazywała Valentinem i traktowała jak Valentine. Chcę 
postępować zgodnie z twoim życzeniem.
- Czy wierzysz, że jestem Koronalem?
- Tak - wyszeptała.
- I mimo to nie boisz się mnie?
- Tylko trochę. Odrobinę. Nadal wydajesz mi się zwykłym człowiekiem.
- To dobrze.
- Miałam cały dzień na to, by się przyzwyczaić do nowej sytuacji. A poza tym 
wiąże mnie złożona przysięga. Jestem zmuszona do myślenia o tobie jako o 
Valentinie. - Zaśmiała się szelmowsko. - Przysięgałam udawać, że nie jesteś 
Koronalem, przysięgałam traktować cię jak dotychczas, nazywać Valentinem, nie 
przejawiać lęku w twojej obecności, zachowywać się tak, jakby nic się nie 
zmieniło. Czyż nie powinniśmy zatem razem sypiać?
- Myślę, że tak.
- Kocham cię, Valentine. Przyciągnął ją do siebie delikatnie.
- Dziękuję ci, że potrafiłaś opanować strach. I ja cię kocham, Carabello.
- Lepiej będzie, jak się pośpieszymy. Zalzan Karol nie lubi na nikogo czekać - 
powiedziała.
Rozdział 2
Cyrk Nieustający, usytuowany na wschód od miasta na wielkiej, nie zabudowanej 
przestrzeni, był olbrzymią rotundą, nie wyższą niż dziewięćdziesiąt stóp, w 
niczym nie przypominającą strzelistych budowli, tak charakterystycznych dla 
Dulomu. Wewnątrz znajdowała się olbrzymia okrągła arena, otoczona rzędami 
wznoszących się aż pod sam dach krzeseł.
Cyrk mógł pomieścić jednorazowo tysiące, może setki tysięcy widzów. Valentine 
był wstrząśnięty, kiedy zobaczył, że w porze, która dla niego była środkiem 
nocy, zajęte były prawie wszystkie miejsca. Patrzenie na publiczność było 
trudne, gdyż światła rampy świeciły mu prosto w oczy, niemniej dostrzegał 
swobodnie rozparte w krzesłach postaci. Większość widzów stanowili Ghayrogowie, 
chociaż w kilku miejscach zauważył także Hjortów i Vroonów, a nawet ludzi. Na 
Majipoorze nie było ani skrawka przestrzeni zamieszkanego tylko przez jedną 
rasę, gdyż dekrety rządowe, sięgające najdawniejszych czasów, kiedy Majipoor był 
zaludniony istotami odmiennymi, zakazywały skupisk jednorasowych z wyjątkiem 
rezerwatu Metamorfów. Ghayrogowie jednak przepadali za życiem w gromadzie i do 
tego celu upatrzyli sobie Dulorn i jego okolice, gdzie ich liczba sięgała górnej 
zakreślonej prawem granicy. Chociaż byli ssakami ciepłokrwistymi, mieli jednak 
pewne gadzie cechy, które nie wzbudzały do nich miłości innych ras: rozwidlone, 
migotliwe czerwone języki, szarawą, łuskowatą skórę, grubą i błyszczącą, oraz 
zimne zielone oczy bez powiek. Czarne, bezładnie poskręcane pasma włosów 
przywodziły na myśl galaretowate meduzy, a słodki i jednocześnie drażniący 
zapach ich ciał wcale nie był przyjemny dla nosów innych niż ich własne.
Valentine, stojąc na scenie wraz z innymi członkami trupy, nie był w najlepszym 
nastroju. Zupełnie nie do przyjęcia jest taka pora popisów, pomyślał. Zgodnie ze 
swoim cyklem biologicznym właśnie znajdował się w stadium niskiej aktywności i 
chociaż nie chciało mu się spać, nie lubił wstawać o takiej porze. Znów poczuł 
się przytłoczony ostatnim snem. Odrzucenie przez Panią, brak możliwości 
porozumienia się z nią, co to wszystko miało znaczyć? Kiedy był żonglerem 
Valentinem, nie miał poważnych zmartwień: ten sam rytm dni, te same ćwiczenia 
podnoszące sprawność ręki... A teraz? Teraz, od kiedy zaczęły go prześladować 
dwuznaczne i niepokojące odkrycia, zmuszony był do posępnych rozmyślań o 
przeznaczeniu i o wyborze właściwej drogi. Wcale mu się to nie podobało. Już 
zaczynał odczuwać gorącą tęsknotę za starymi dobrymi czasami sprzed tygodnia, 
kiedy szczęśliwy włóczył się bez celu po zatłoczonym, ruchliwym Pidruid.
Spektakl, który go ściągnął do tego cyrku, upomniał się jednak o swoje prawa. 
Nie było czasu, by w oślepiającym świetle reflektorów myśleć o czymś innym poza 
żonglowaniem.
A na olbrzymiej arenie działo się jednocześnie bardzo wiele. Magik Vroon był 
zajęty mieszaniem barwnych świateł wybuchających kłębami zielonego i czerwonego 
dymu; tuż obok Vroona treser zwierząt stawiał na ogonach kilkanaście grubych 
węży; grupa tancerzy o groteskowo szczupłych ciałach spryskanych srebrnym 
proszkiem odblaskowym popisywała się niesamowitymi układami tanecznymi; w 
różnych punktach sceny kilka małych orkiestr wydobywało z blaszanych i 
drewnianych instrumentów ostre dźwięki, tak lubiane przez Ghayrogów; jednoręczny 
akrobata; kobieta-guma; ktoś lewitujący nad głowami innych; trio hutników 
wyczarowywujących wokół siebie szklane klatki; połykacz węgorzy; gromada 
szalejących błaznów... reszty Valentine nie był już w stanie ogarnąć wzrokiem. 
Publiczność, siedząca w rozleniwionych pozach, mogła być spokojna, że zobaczy 
wszystko, gdyż arena ciągle się obracała dzięki umieszczonej pod nią maszynerii 
i w ciągu godziny czy dwóch robiła pełen obrót, prezentując kolejno każdą grupę 
artystów całemu audytorium. Sleet szepnął do Valentine'a:
- To wszystko unosi się na zbiorniku rtęci. Za cenę zgromadzonego tu metalu 
mógłbyś kupić trzy prowincje.
Uczestnicząc w tak wielkim spektaklu żonglerzy zaprezentowali kilka najlepszych 
numerów, a Valentine, pozostawiony sam sobie, zabawiał się podrzucaniem maczug i 
od czasu do czasu podawał współtowarzyszom noże lub pochodnie. Carabella, 
tańcząc na toczącej się po scenie srebrzystej kuli półmetrowej średnicy, 
żonglowała pięcioma małymi kulami rozjarzonymi od środka zielonym światłem. 
Sleet chodził na szczudłach i gdzieś ponad głowami Skandarów precyzyjnie 
odmierzanymi, choć pozornie niedbałymi ruchami przerzucał z ręki do ręki trzy 
olbrzymie czerwono i czarno nakrapiane jajka moleekahenów, które kupił tego 
wieczora na targu. Jeśliby z takiej wysokości upuścił choć jedno z nich, 
rozległoby się plaśnięcie słyszane w ostatnich rzędach, a on zapewne czułby się 
bardzo upokorzony, lecz ten mały człowieczek, odkąd Valentine go znał, nie 
upuścił jeszcze niczego, więc dlaczego miałby to zrobić właśnie dzisiaj?
Natomiast szóstka Skandarów stojąc plecami do siebie uformowała gwiazdę i 
żonglowała płonącymi pochodniami. W tym samym ułamku sekundy każdy z nich 
przerzucał pochodnię do brata stojącego po przeciwnej stronie gwiazdy. Nad 
głowami Skandarów zawisła sieć świetlnych błysków. Trajektorie lotu były 
wyliczone z tak niezawodną precyzją, że ani jeden włosek na skórze żonglerów nie 
został przypalony, choć właściwie powinno się to zdarzyć, kiedy na pozór 
niedbale przechwytywali rzucane przez niewidocznych partnerów głownie.
Żonglerzy przesuwali się przed oczami widzów pół godziny, po czym następowała 
pięciominutowa przerwa, którą spędzali w pomieszczeniu pod sceną, razem z 
setkami innych odpoczywających artystów. Valentine marzył o wielkim popisie, ale 
Zalzan Kavol zakazał mu tego krótkim stwierdzeniem, że jeszcze nie jest gotów, 
choć jak na nowicjusza radzi sobie całkiem nieźle.
Zanim trupie pozwolono opuścić scenę, już nastał ranek. Płacono za godziny, a 
czas trwania występu zależał od publiczności, która miała pod siedzeniami 
zainstalowane liczniki, odczytywane następnie przez zimnookich Ghayrogów 
siedzących w kabinach pod sceną. Niektórzy wykonawcy pozostawali na scenie 
zaledwie kilka minut, szybko przepędzani powszechnym znudzeniem lub wzgardą, ale 
Zalzan Kavol wraz ze swoją trupą, mimo że wynajęty na dwie godziny, wytrwał aż 
cztery. Zostałby i na piątą, gdyby nie odwiodła go od tego krótka, lecz burzliwa 
dyskusja z braćmi.
- Jego chciwość na pieniądze napyta mu kiedyś kłopotów - stwierdziła spokojnym 
głosem Carabella. - Jak długo, według niego, można obrzucać się pochodniami, 
póki wreszcie ktoś się nie pomyli? Ostatecznie Skandarzy też bywają zmęczeni.
- Ale nie Zalzan Karol, sądząc po jego wyglądzie - rzekł Valentine.
- On może i jest maszyną do żonglowania, ale jego bracia są śmiertelni. Rovorn 
zaczynał już nie nadążać za innymi. Cieszę się, że mają odwagę, by mu się 
przeciwstawić. - Uśmiechnęła się. - Ja zresztą też byłam nieźle zmęczona.
Występ żonglerów cieszył się tak wielkim powodzeniem, że zostali zatrudnieni na 
cztery dalsze dni. Zalzan Karol nie posiadał się z dumy i gdy Ghayrogowie dali 
swoim ulubieńcom wysokie wynagrodzenie, obiecał każdemu pięciokoronową premię.
Niech mu będzie, pomyślał Valentine, ale on sam nie ma zamiaru siedzieć wśród 
Ghayrogów bez końca. Po drugim dniu występów nie ukrywał swego 
zniecierpliwienia.
- Chciałbyś już ruszyć w dalszą drogę. - Deliamber nie pytał. Deliamber to 
wiedział.
Valentine skinął twierdząco głową.
- Próbuję ją sobie wyobrazić.
- Drogę na Wyspę?
- Dlaczego tracisz czas na rozmowy, jeśli czytasz w ludzkich umysłach?
- Tym razem nie musiałem czytać. Twoje następne posunięcie nie powinno nasuwać 
wątpliwości.
- A więc mam udać się do Pani. No, tak. Któż inny mógłby powiedzieć mi prawdę o 
tym, kim jestem?
- Widzę, że nadal brak ci wiary - stwierdził Deliamber.
- Opieram się tylko na snach, na niczym więcej.
- Za to na snach, które objawiają wielką prawdę.
- Tak - powiedział Valentine. - Sny jednak mogą być zmyśleniem, fantazją czy 
metaforą. Szaleństwem byłoby brać je dosłownie, nie mając znikąd potwierdzenia 
ich prawdziwości. Takie potwierdzenie mogę uzyskać od Pani, przynajmniej mam 
taką nadzieję. Jak daleko stąd do Wyspy, czarodzieju?
Deliamber przymknął na chwilę wielkie złociste oczy.
- Tysiące mil - odpowiedział. - Do tej pory przemierzyliśmy mniej więcej jedną 
piątą Zimroelu. Aby posuwając się na wschód ominąć terytorium Metamorfów, musisz 
zahaczyć o Khyntor albo Velathys, a dalej udać się rzeką, przez Ni-moya do 
Piliploku. Dopiero stamtąd ruszają na Wyspę statki z pielgrzymami.
- Ile czasu może trwać taka podróż?
- Żeby się dostać do Piliploku? Przy naszym dotychczasowym tempie około 
pięćdziesięciu lat. Wędrowanie z żonglerami, zatrzymywanie się po tygodniu to 
tu, to tam...
- A gdybym opuścił trupę i zdał się sam na siebie?
- Sześć miesięcy. Być może. Rzeką podróżuje się szybko, ale wędrówka lądem 
zabiera dużo czasu. Gdybyśmy mieli statki powietrzne, tak jak to bywa na innych 
planetach, dostanie się do Piliploku byłoby kwestią jednego dnia - no, może 
dwóch - ale oczywiście my żyjemy na Majipoorze, gdzie nie ma udogodnień, które 
ułatwiają życie innym.
- Sześć miesięcy? - Valentine zmarszczył brwi. - A gdybym wynajął jakiś pojazd i 
przewodnika, to ile musiałbym zapłacić?
- Pewnie dwadzieścia rojali. Długo będziesz żonglował, zanim tyle uzbierasz.
- A kiedy już dotrę do Piliploku, to co wtedy? - Valentine nie dawał za wygraną.
- Wtedy popłyniesz na Wyspę. To zabierze ci kilka tygodni. Na Wyspie wynajmiesz 
kwaterę na najniższym tarasie i rozpoczniesz wspinaczkę.
- Wspinaczkę?
- Wspinaczkę ku modlitwie, oczyszczeniu, wtajemniczeniu. Przechodzisz z tarasu 
na taras, aż osiągniesz Taras Adoracji, który jest przedsionkiem Świątyni 
Wewnętrznej. Naprawdę nic o tym wszystkim nie wiesz?
- Mój mózg został nieźle wyprany. - No, tak.
- Docieram do Świątyni Wewnętrznej. I co dalej?
- Zaczynasz nowicjat. Służysz Pani jako akolita i jeśli szukasz u niej 
posłuchania, przechodzisz rytualne próby, po czym oczekujesz przyzywającego snu.
- Ile czasu zabiera ten cały proces - te tarasy, wtajemniczenie, służba akolity, 
przyzywający sen? - zaniepokoił się Valentine.
- To zależy. Czasami pięć lat. Czasami dziesięć. Bywa, że i całe życie. Pani nie 
ma czasu na zajmowanie się każdym pielgrzymem.
- A czy nie ma prostszej drogi, by uzyskać u niej posłuchanie? Deliamber 
zabulgotał kaszlem, który zabrzmiał jak śmiech.
- Co takiego? Chciałbyś zapukać do drzwi świątyni, wykrzyczeć, że jesteś jej 
podmienionym synem i domagać się wpuszczenia?
- Dlaczego nie?
- Ponieważ - powiedział Vroon - zewnętrzne tarasy Wyspy służą temu, by 
zapobiegać takim właśnie incydentom. Nie ma ani prostych, ani wymyślnych 
sposobów skomunikowania się z Panią. Może ci to zabrać całe lata.
- Znajdę jakąś drogę. - We wzroku Valentine'a widać było zdecydowanie. - Gdybym 
tylko znalazł się na Wyspie, potrafiłbym dotrzeć do jej umysłu, wykrzyczeć swoje 
prośby, przekonać ją, by wezwała mnie przed swoje oblicze. To znaczy - myślę, że 
bym potrafił.
- Może - potwierdził Deliamber.
- Ale przy twojej pomocy to "może" znaczyłoby więcej.
- Tego się obawiałem - odpowiedział czarodziej oschle.
- Masz pewne zdolności w sprowadzaniu przesłań. Moglibyśmy dotrzeć, jeśli nie do 
samej Pani, to przynajmniej do jej najbliższego otoczenia. Krok po kroku 
skracalibyśmy nie kończący się proces osiągania kolejnych tarasów...
- Być może da się to zrobić - powiedział Deliamber. - Trudno mi w to uwierzyć, 
ale chyba zgodzę się na tę pielgrzymkę.
Valentine przez dłuższą chwilę przyglądał się Vroonowi.
- Dobrze o tym wiedziałem - odezwał się wreszcie. - Udajesz wahanie, ale to ty 
od samego początku popychałeś mnie ku Wyspie. I oczywiście widziałeś siebie u 
mego boku. Może nie mam racji, co? Przyznaj, Deliamberze, że masz większą ode 
mnie ochotę wyprawić mnie w tę podróż.
- Och! - westchnął czarodziej. - Co tu ukrywać.
- No widzisz, miałem rację.
- Jeśli się zdecydujesz wyruszyć na Wyspę, Valentine, nie opuszczę cię. Ale czy 
ciebie w ogóle stać na decyzję?
- Czasami.
- To za mało, by być silnym - stwierdził czarodziej.
- Łatwo ci mówić. Tysiące mil. Lata oczekiwań. Znój i intrygi. Dlaczego ja się 
na to godzę, czarodzieju?
- Ponieważ byłeś Koronalem i musisz być nim ponownie.
- Co do pierwszego, to może i prawda, choć nadał mam poważne wątpliwości. Drugie 
pozostaje kwestią otwartą. Deliamber spojrzał na niego przebiegle. - Wolisz 
zatem żyć pod rządami uzurpatora?
- Co mi do Koronala i jego rządów! Dzieli nas pół świata. On mieszka na Górze 
Zamkowej, ja jestem wędrownym żonglerem. - Valentine wyciągnął przed siebie 
dłonie i przyglądał im się tak, jakby je widział po raz pierwszy. - 
Oszczędziłbym sobie wiele zachodów, gdybym pozostał z Zalzanem Kavolem i 
pozwolił tamtemu, kimkolwiek on jest, zatrzymać tron dla siebie. A może jest 
mądrym i sprawiedliwym uzurpatorem? Jaką korzyść odniesie Majipoor, jeśli 
wykonam tę całą robotę po to tylko, by samemu zająć jego miejsce? Och, 
Deliamberze, Deliamberze, czy wyglądam na króla, skoro mówię takie rzeczy? Gdzie 
moja żądza władzy? I jak mógłbym sprawować rządy, jeśli w tak oczywisty sposób 
nie przejmuję się tym, co się wydarzyło?
- Mówiliśmy już o tym. Zostałeś zamieniony, mój panie. I twój duch, i twoje 
ciało.
- Chyba tak. Moja królewska natura, jeśli ją kiedykolwiek miałem, opuściła mnie. 
Tamta żądza władzy...
- Dwa razy użyłeś tego wyrażenia - przerwał mu Deliamber. - Żądza władzy nie ma 
z tym nic wspólnego. Prawdziwy król nie jest żądny władzy, to poczucie 
odpowiedzialności żąda od niego, by panował. A król nie może uciekać od 
odpowiedzialności. Obecny Koronal jest nowy, jeszcze niewiele dokonał, a już 
zdążył wyprawić się w wielki objazd, ludzie zaś szemrzą przeciw jego pierwszym 
dekretom. I ty zastanawiasz się, czy on jest mądry i sprawiedliwy? Widziałeś 
sprawiedliwego uzurpatora? On jest przestępcą, Valentine, jego rządy naznaczone 
są piętnem przestępstwa, strach go zżera w czasie snu i z czasem ten strach 
zatruje go, a wtedy uzurpator zmieni się w tyrana. Jak możesz w to wątpić? 
Usunie każdego, kto stanie mu na drodze, nawet zabije, jeśli zajdzie potrzeba. 
Trucizna, która krąży w jego żyłach, z czasem skazi całą planetę i każdego jej 
mieszkańca. A ty, tkwiąc tutaj, oglądając z takim zainteresowaniem swoje palce, 
nie poczuwasz się do żadnej odpowiedzialności? Jak możesz mówić o oszczędzaniu 
sobie zachodów? Jakby nie było ważne, kto jest królem. To bardzo ważne, kto nim 
jest, mój panie. Ty zostałeś wybrany, ty zostałeś przygotowany, by sprawować tę 
godność. To nie było przypadkowe zrządzenie losu. Chyba nie wierzysz, że każdy 
może być Koronalem?
- Wierzę w przypadkowe zrządzenia losu.
Deliamber zaśmiał się cierpko.
- Być może tak było dziewięć tysięcy lat temu. Teraz rządy sprawuje dynastia, 
mój panie. Od czasów Lorda Arioka, a może i wcześniej, Koronalowie są wybierani 
spośród małej garstki rodzin, nie większej niż sto klanów. Wszystkie te klany 
zamieszkują Górę Zamkową i uczestniczą w rządzeniu. Już jest przygotowywany 
następny Koronal, chociaż jego imię zna tylko on sam i kilku doradców. Wybrano 
już także jego dwóch czy trzech zastępców. Teraz jednak ta dynastyczna linia 
została przerwana, pojawił się intruz. Nic poza złem nie może z tego wyniknąć.
- A jeśli uzurpator jest następcą pochodzącym z grona pretendentów, który się 
zmęczył długim oczekiwaniem?
- Nie - odparł Deliamber. - To nieprawdopodobne. Ten, którego uważano za 
odpowiedniego do sprawowania godności Koronala, nie mógłby obalić prawnie 
wyniesionego na tron władcy. I czemu miałaby służyć ta maskarada, ta zamiana 
ciał i dusz?
- Powiedzmy, że masz rację.
- W takim razie czy nie mam też racji, że osobnik przebywający teraz na Górze 
Zamkowej nie ma ani praw do rządzenia, ani żadnych kwalifikacji, i wobec tego 
powinien być zrzucony z tronu, a ty jesteś jedynym, który może to uczynić?
- Niemało ode mnie żądasz - westchnął Valentine.
- To historia stawia takie wymagania, nie ja - powiedział Deliamber. - Na 
tysiącach planet od tysięcy lat inteligentne istoty wybierają między ładem a 
anarchią, między tworzeniem a niszczeniem, między rozumem a głupotą. A siły 
zdolne budować ład i zapobiegać głupocie skupiają się zwykle w ręku jednego 
przywódcy lub, jeśli wolisz, króla, prezydenta, przewodniczącego, premiera, 
generalissimusa, monarchy - użyj jakiej tylko chcesz nazwy. Nami rządzi Koronal, 
a dokładnie mówiąc, Koronal rządzi w imieniu Pontifexa, który kiedyś też był 
Koronalem. Wobec tego nie jest bez znaczenia, kto powinien, a kto nie powinien 
być Koronalem.
- Tak - powiedział Valentine. - Być może.
- Wciąż się wahasz między "tak" a "być może" - stwierdził Deliamber. - Ale 
ostatecznie zwycięży "tak" i wtedy udasz się na Wyspę, a z Wyspy, mając 
błogosławieństwo Pani, wyruszysz na Górę Zamkową i zajmiesz należne sobie 
miejsce.
- To, o czym mówisz, napawa mnie przerażeniem. Jeśli nawet kiedyś miałem 
zdolności do sprawowania władzy i odpowiednie przygotowanie, to wszystko już 
zdążyło wypalić się w moim umyśle.
- Twoje przerażenie zniknie, bądź pewien. A twój umysł wróci z czasem do 
poprzedniej harmonii.
- No właśnie, czas upływa, a my wciąż tkwimy w Dulornie zabawiając Ghayrogów.
- To już długo nie potrwa. Znajdziemy naszą drogę na wschód, mój panie. Uwierz w 
to.
Pewność Deliambera udzieliła się również Valentine'owi. Nie na długo jednak. 
Zaledwie bowiem czarodziej znikł mu z oczu, Valentine naszły nieprzyjemne myśli 
o trudnościach związanych z całym przedsięwzięciem. Czy mógłby, tak po prostu, 
wynająć parę wierzchowców i razem z Deliamberem wyprawić się jutro do Piliploku? 
A co z Carabellą, która zupełnie nieoczekiwanie stała się dla niego kimś bardzo 
ważnym? Porzucić ją tu, w Dulornie? A Shanamir? Chłopiec przywiązał się do 
niego, nie do Skandarów, i ani sam nie chciałby, ani nie powinien być zdany na 
ich łaskę. Poza tym w grę wchodziły koszty. Wyprawa ich czworga przez olbrzymi 
Zimroel, jedzenie, spanie, transport, statek na Wyspę... A wydatki na Wyspie, 
jeśli ma zamiar dostać się do Pani? Autifon Deliamber przypuszczał, że podróż 
tylko do Piliploku, i to w pojedynkę, może kosztować dwadzieścia rojali. Zatem 
suma na całą ich czwórkę albo i piątkę, jeśli uwzględnić Sleeta, gdyby i on 
chciał wyruszyć z nimi, zatem ta suma może przekroczyć sto, a może i sto 
pięćdziesiąt rojali. Z pieniędzy, które znalazł przy sobie w Pidruid, pozostało 
mu jeszcze sześćdziesiąt rojali, no i rojal czy dwa, które zarobił u Skandara. 
Za mało. Zdecydowanie za mało. Carabella, jak wiedział, nie miała nic, Shanamir 
wszystko oddał rodzinie, Deliamber, gdyby posiadał majątek, nie włóczyłby się w 
podeszłym wieku po świecie i nie wiązał umową z bandą Skandarów.
No więc? Pozostaje tylko snuć plany i mieć nadzieję, że Zalzan Karol zmierza, 
ogólnie rzecz biorąc, na wschód. I oszczędzać koronę po koronie, czekając 
stosownej chwili, by stawić się przed Panią.
Rozdział 3
W kilka dni po wyjeździe z Dulornu z pełnymi, dzięki hojności Ghayrogów 
sakiewkami, Valentine odciągnął Zalzana Kavola na stronę, pytając go o dalszy 
kierunek podróży. Dzień późnego lata tchnął spokojem. Tu, przy wschodnich 
stokach rozpadliny, gdzie rozłożyli się ze śniadaniem, wszystko było spowite 
purpurową mgłą wiszącą nad ziemią niczym gęsta wilgotna chmura. Mgła nabierała 
barwy od powietrza, a powietrze z kolei zabarwiało się purpurą od pyłu 
nanoszonego przez wiatr z pobliskich złóż piaskowca skuwa.
Zalzan Kavol nie wyglądał na takiego, który cieszyłby się życiem. Irytowała go 
mgła. Jego szara sierść, sina teraz od wilgoci, która przenikała wszystko wokół, 
pozbijała się w śmieszne kłaki, więc wciąż pocierał ją i wygładzał. 
Prawdopodobnie nie najlepsza to pora na taką rozmowę, pomyślał Valentine, ale 
było już za późno. Wydarzenia zaczęły się toczyć własnym biegiem.
- Który z nas jest przywódcą trupy, Valentine? - spytał głucho Skandar.
- Ty, to nie ulega wątpliwości.
- To dlaczego próbujesz mną rządzić?
- Ja? Rządzić tobą?
- W Pidruid - mówił Skandar - poprosiłeś mnie, abym poszedł przez Falkynklp, bo 
tego wymagał honor twojego pastuszego giermka, a jeszcze przedtem zmusiłeś mnie 
do zatrudnienia go, chociaż nie jest żonglerem i nigdy nim nie będzie. 
Ustąpiłem, choć sam nie wiem, dlaczego. Dalej, twoja ingerencja w kłótnię z 
Vroonem...
- Moja ingerencja przyniosła korzyść - zauważył Valentine. - Swego czasu sam to 
przyznałeś.
- Nie przeczę, jednak nie byłem nią zachwycony. Czy potrafisz zrozumieć, że ja 
tu jestem panem?
Valentine nieznacznie wzruszył ramionami. - Nikt tego nie kwestionuje.
- Ale czy rozumiesz, co to znaczy? Bo moi bracia tak. Oni wiedzą, że ciało może 
mieć tylko jedną głowę, chyba że jest to ciało Su-Suherów, ale nie o nich 
mówimy, i wiedzą, że tutaj tą głową jestem ja i że to w moim umyśle rodzą się 
wszelkie plany i zamierzenia, w moim i tylko w moim. - Zalzan Karol błysnął 
zębami w groźnym uśmiechu. - Może mi powiesz, że to tyrania? Nie. To sposób na 
skuteczność. Żonglerka to nie demokracja, Valentine. W żonglerce wszyscy muszą 
podporządkować się jednemu, inaczej nastąpi chaos. Czego znów chcesz ode mnie?
- Chcę wiedzieć, jaki jest ogólny kierunek naszej wędrówki. Widać było wyraźnie, 
że Zalzan Karol powstrzymuje się od ataku furii.
- Po co ci to? Jesteś w naszym zespole, więc idziesz tam, dokąd idzie zespół. 
Twoja ciekawość nic ci nie da.
- Nie sądzę. Z niektórych szlaków mogę mieć większy pożytek. - Pożytek? Ty 
możesz mieć pożytek? Więc masz jakieś swoje plany? Gdy cię zatrudniałem, 
powiedziałeś, że nie masz żadnych!
- Teraz mam.
- Co zatem planujesz? Valentine zaczerpnął powietrza.
- Chcę odbyć pielgrzymkę na Wyspę i poświęcić się służbie dla Pani. Ponieważ 
statek pielgrzymów odpływa z Piliploku, a między nami i tym portem leży jeszcze 
prawie cały Zimroel, więc dobrze byłoby wiedzieć, czy nie zamierzasz pójść w 
innym kierunku, powiedzmy do Velathys, czy też wrócić do Tilomon albo Narabal, 
albo...
- Zwalniam cię - powiedział lodowato Zalzan Karol.
- Co? - Valentine nie wierzył własnym uszom.
- Jesteś zwolniony. Mój brat Erfon da ci dziesięć koron odprawy. Masz godzinę na 
zabranie się stąd.
Valentine czuł, jak zaczynają mu płonąć policzki. - Nie o to mi chodziło! Ja 
tylko zapytałem...
- Ty tylko zapytałeś! I w Pidruid tylko zapytałeś, i w Falkynkip tylko 
zapytałeś, i w następnym tygodniu w Mazadone tylko zapytasz. Burzysz mój spokój, 
Valentine, a to przekreśla twoją karierę żonglera. Poza tym jesteś nielojalny.
- Nielojalny? W stosunku do czego? Do kogo?
-  Zatrudniłeś się u nas, ale w skrytości ducha traktujesz naszą trupę jako 
środek do celu. Twoje przywiązanie do nas jest nieszczere. Ja to nazywam zdradą.
- Kiedy zatrudniałem się u was, o niczym innym nie myślałem, tylko o tym, żeby 
podróżować z wami. Obojętne dokąd. Teraz jednak sprawy przyjęły inny obrót i mam 
ważny powód, aby odbyć pielgrzymkę.
- Dlaczego pozwalasz kierować sobą jakimś sprawom? Gdzie twoje poczucie 
obowiązku w stosunku do pracodawców i nauczycieli?
- Czy podpisałem z wami kontrakt na całe życie? - Valentine zaczynał tracić 
panowanie nad sobą. - Czy to jest zdrada, kiedy się odkrywa, że w życiu istnieje 
inny cel poza jutrzejszym przedstawieniem?
- Dlatego właśnie cię zwalniam. Zaczynasz tracić energię na inne cele, podczas 
kiedy ja żądam, byś przez cały czas myślał tylko o żonglerce, a nie o dacie 
odjazdu statku z pielgrzymami z przystani Shkunibor.
- Nie ma mowy o żadnej utracie energii. Żonglując myślę tylko o żonglowaniu. 
Kiedy dojedziemy do Piliploku, zrezygnuję z pracy u ciebie. Ale aż do tej 
chwili...
- Wystarczy - powiedział Skandar. - Pakuj się. Odejdź. Zabieraj się do Piliploku 
i żegluj na Wyspę. Rób, co chcesz. Dłużej cię nie potrzebuję.
Wyglądało na to, że Zalzan Kavol wcale nie żartuje. Nachmurzony, poklepał się po 
mokrej skórze, ciężko zakręcił w miejscu i odszedł. Valentine otrząsnął się, do 
głębi poruszony. Myśl o nagłym odjeździe, o samotnej podróży do Piliploku 
wprawiała go w panikę. Bardzo zżył się z całą grupą i wcale nie chciałby jej 
porzucić, a przynajmniej nie teraz. Jeszcze pragnął się nacieszyć i Carabellą, i 
Sleetem, i nawet Skandarami, których na pewno nie darzył zbyt wielką sympatią, 
ale szanował. Jeszcze liczył na poprawianie sprawności ręki i ćwiczenie 
bystrości oka, jeszcze miałby na to czas podczas długiej podróży na wschód ku 
dziwnemu i osobliwemu przeznaczeniu, które mu przepowiadał Deliamber.
-  Zaczekaj! - zawołał za Skandarem. - A co na to prawo? Zalzan Karol rzucił mu 
przez ramię piorunujące spojrzenie. - Jakie prawo?
- Takie, które zobowiązuje ciebie do zatrudnienia w trupie żonglerów trojga 
ludzi - odpowiedział Valentine.
- Na twoje miejsce zatrudnię pastucha. Nauczę go tyle, na ile go stać - 
odpowiedział Zalzan Kavol nawet się nie zatrzymując.
Valentine stał w miejscu, patrząc przed siebie tępym wzrokiem. Rozmowa z 
Zalzanem Kavolem odbywała się w lasku, w którym rosły małe złotolistne rośliny. 
Musiały być niezwykle wrażliwe, bo pod wpływem kłótni człowieka ze Skandarem 
najbliżej rosnące pomarszczyły się i ściemniały. Valentine dotknął jednej z 
nich, kruchej, pozbawionej życia, i poczuł się winny zniszczenia, jakie się 
tutaj dokonało.
- Co się stało? - spytał Shanamir, który wyrósł jak spod ziemi i z równym jak 
Valentine żalem przyglądał się martwym roślinom. - Słyszałem okropne krzyki. 
Skandar...
- Zwolnił mnie - odpowiedział półprzytomnie Valentine. - Zwolnił mnie, ponieważ 
zapytałem, jaką drogą ruszamy dalej, ponieważ przyznałem mu się, że moim 
ostatecznym celem jest pielgrzymka na Wyspę, i ponieważ zastanawiałem się, 
czyjego plany będą odpowiadać moim zamierzeniom.
- Ty zamierzasz odbyć pielgrzymkę? Na Wyspę? Nie wiedziałem o tym!
- Bo to nagła decyzja.
- No to o co chodzi! - krzyknął chłopiec. - Zrobimy to razem, no nie? Chodź, 
pakuj swoje rzeczy, ukradniemy Skandarowi parę wierzchowców i w drogę!
- Tak myślisz? -Oczywiście!
- Od Piliploku dzielą nas tysiące mil. Ty i ja, i nikogo, kto by nas 
poprowadził, i...
- Czym się martwisz! - gorączkował się Shanamir. - Słuchaj, pojedziemy do 
Khyntoru, stamtąd statkiem rzecznym do Ni-moya, i dalej rzeką Zimr na wybrzeże, 
zaokrętujemy się na statek z pielgrzymami i... O co chodzi, Valentine?
- Czuję się związany z żonglerami. Nauczyłem się od nich ciekawej sztuki, ja... 
ja... -Valentine urwał, zmieszany. Czy jest żonglerem-terminatorem, czy 
Koronalem wygnańcem? Czyjego celem jest codzienna ciężka harówka ze Skandarami, 
Carabellą i Sleetem, czy też spoczywa na nim obowiązek jak najrychlejszego 
wyruszenia na Wyspę, a dalej, z pomocą Pani, ku Górze Zamkowej? Ach, to ciągle 
wahanie, pomyślał.
- Koszty, tak? - zgadywał dalej Shanamir. - To cię trapi? W Pidruid miałeś 
pięćdziesiąt rojali, jeśli nie więcej. Coś ci z tego musiało jeszcze zostać. Ja 
też mam parę koron. Jeśli nam zabraknie, będziesz mógł na statku żonglować, a ja 
zajmę się doglądaniem wierzchowców, myślę, że...
- Dokąd to się wybieracie? - spytała Carabella, której nadejścia obaj nie 
zauważyli. - I co się przydarzyło tym małym nadwrażliwcom? Czuję tu jakieś 
kłopoty.
Valentine powtórzył jej pokrótce rozmowę z Zalzanem Kavolem.
Słuchała z zapartym tchem, a kiedy skończył, odwróciła się na pięcie i popędziła 
do Zalzana Karola.
- Carabello! - zawołał za nią Valentine, ale dziewczyna znikła mu z oczu.
- Chodźmy już - powiedział Shanamir. - Spakujemy się w pół godziny, a z 
nadejściem nocy będziemy daleko stąd. Zajmij się pakowaniem, a ja zorganizuję 
dwa wierzchowce, wyprowadzę je za drzewa, w dół stoku, do małego jeziorka, które 
mijaliśmy jadąc tutaj i spotkamy się przy lasku drzew kapuścianych. - Przejęty, 
gestykulował gorączkowo. - Tylko się pośpiesz! Muszę wyprowadzić wierzchowce, 
dopóki w pobliżu nie ma żadnego Skandara.
Shanamir zniknął między drzewami. Valentine stał jak skuty lodem. Odjechać 
teraz, tak nagle, nie mając czasu na oswojenie się z nową sytuacją? A co z 
Carabellą? Żadnego pożegnania? A Deliamber? A Sleet? Ruszył w stronę wozu, by 
zebrać swój niewielki majątek, ale zatrzymał się jeszcze, dotknął obumarłej 
rośliny, oderwał z niej zeschłe liście, jakby chciał pobudzić ją do życia. Może 
to zrządzenie losu, zaczął się zastanawiać, bo gdyby pozostał z żonglerami, 
mógłby o miesiące, a nawet lata opóźnić konfrontację z rzeczywistością, która 
wcześniej czy później i tak by go dopadła. A Carabella? Jeśli rodzące się między 
nimi uczucie jest szczere, i tak nie znalazłoby miejsca dla siebie w nowej 
rzeczywistości. No cóż, wypada mu tylko odsunąć na bok zmartwienia, otrząsnąć 
się z nagłego szoku i ruszyć na gościniec, który zaprowadzi go do Piliploku i na 
statek pielgrzymów. Ruszże się, powiedział do siebie, pozbieraj swoje rzeczy, w 
lasku kapuścianym czeka Shanamir z wierzchowcami.
Zwlekał jeszcze, kiedy nadbiegła w podskokach Carabella. Jej twarz promieniała 
radością.
- Wszystko załatwione - oznajmiła. - Posłużyłam się Deliamberem. Trochę 
popracował nad Skandarem. No wiesz, drobna sztuczka tu, drobna sztuczka tam, 
delikatne dotknięcie macek, czary jak czary, normalne. No i Zalzan Karol zmienił 
zamysł. Czy też my zmieniliśmy za niego.
- To znaczy, że mogę zostać? - z ulgą w głosie spytał Valentine.
- Pod warunkiem, że pójdziesz do niego i poprosisz o przebaczenie.
- Przebaczenie za co?
- To nie ma znaczenia - roześmiała się Carabella. - Wilgotne futro, zimny nos, 
obraził się, bogowie wiedzą za co. On jest Skandarem, Valentine. Ma własne 
poczucie dobra i zła. Nie musi myśleć tak samo jak ludzie. Wprawiłeś go w złość, 
więc cię odprawił, ale jeśli go grzecznie poprosisz, to przyjmie cię z powrotem. 
Idź, tylko szybko.
- Tak... ale...
- Jakie ale? Teraz z kolei ty wbijasz się w dumę? Chcesz być nadal zatrudniony u 
Skandara, czy nie? - Jasne, że chcę.
- No to idź! - powiedziała. Chwyciła go za ramię usiłując zmusić do zrobienia 
pierwszego kroku, lecz w tym samym momencie przypomniała sobie, z kim się 
szamoce, odskoczyła niepewna, czy nie powinna uklęknąć i prosić go o 
przebaczenie. - Proszę cię - powiedziała cicho po chwili wahania. - Proszę cię, 
idź do niego. Jeśli opuścisz trupę, ja też ją opuszczę, a wcale bym tego nie 
chciała. Idź. Proszę!
- Dobrze - zgodził się Valentine.
Zalzan Karol siedział na schodkach wozu z posępną miną, skulony, spowity w 
purpurową mgłę niczym w strojny płaszcz. Valentine podszedł do niego i odezwał 
się głosem, w którym brzmiała szczerość:
- Nie miałem zamiaru cię rozgniewać. Wybacz mi, proszę. Zalzan Kavol warknął z 
cicha.
- Naprzykrzasz mi się - powiedział. - Dlaczego miałbym ci wybaczyć? Od tej 
chwili masz się do mnie nie odzywać, dopóki cię o to nie poproszę. Rozumiesz, co 
się do ciebie mówi?
- Rozumiem - odpowiedział Valentine.
- I nie będziesz się starał wpływać na kierunek dalszej podróży.
- Rozumiem - potwierdził Valentine.
- A jeśli jeszcze raz wyprowadzisz mnie z równowagi, zwolnię cię bez żadnej 
odprawy i będziesz miał dziesięć minut na to, by zejść mi z oczu, nawet gdybyśmy 
obozowali pośrodku rezerwatu Metamorfów i gdyby zbliżała się noc, rozumiesz?
- Rozumiem.
Nie odszedł jednak, zastanawiając się, czy teraz Skandar nie każe mu bić przed 
sobą pokłonów, całować w owłosione palce albo czołgać się po ziemi. Stojąca z 
boku Carabella wstrzymała oddech, bojąc się, że scena, w której władca Majipooru 
prosi o przebaczenie wędrownego Skandara, zakończy się wielką awanturą.
Zalzan Karol spoglądał na Valentine'a tak, jakby patrzył na talerz z nieświeżą 
rybą w zakrzepłym już sosie. W końcu przemówił z kwaśną miną:
- Nie jestem zobowiązany udzielać moim pracownikom informacji, które ich nie 
dotyczą. Powiem ci jednak, że moim rodzinnym miastem jest Piliplok, że wracam do 
niego od czasu do czasu i że i tym razem zamierzam w końcu tam dotrzeć. Kiedy to 
nastąpi, jeszcze nie wiem. Będzie to zależało od umów na występy, jakie zawrę po 
drodze, ale wiedz, że nasza trasa w zasadzie biegnie na wschód, chociaż możemy z 
niej tu i tam zbaczać, chcąc zarobić na chleb. Kiedy już znajdziemy się w 
Piliploku, będziesz mógł odejść z mojej trupy i robić co zechcesz, lecz gdybyś 
wtedy zamierzał odłączyć od zespołu kogokolwiek poza pastuchem, zaskarżę cię w 
sądzie Koronala i zażądam najwyższej kary. Rozumiesz, co się do ciebie mówi?
- Rozumiem - odpowiedział Valentine, choć nie przejmował się zbytnio groźbą 
Skandara.
- I jeszcze jedno - kontynuował Zalzan Kavol. - Chcę, żebyś wciąż pamiętał, że 
dostajesz wystarczająco dużo koron na tydzień nie licząc premii i tego, co łożę 
na twoje utrzymanie. Więc jeśli przyłapię cię na zaprzątaniu sobie głowy myślami 
o Pani i służbie dla niej albo o czymkolwiek innym poza tym, jak rzucać 
maczugami czy piłkami jak je łapać, by zabawić publiczność, zerwę z tobą umowę. 
I tak już przez parę ostatnich dni nie byłeś w najlepszej formie, Valentine. 
Musisz się zmienić. Potrzebuję do swojej trupy troje człowieczych istot, ale 
niekoniecznie tych, które mam teraz. Rozumiesz, co się do ciebie mówi?
- Rozumiem - odpowiedział Valentine po raz któryś z rzędu.
- No to możesz odejść!
Kiedy znaleźli się poza zasięgiem wzroku i słuchu Skandara, Carabella odezwała 
się nieśmiało:
- Czy to było dla ciebie strasznie nieprzyjemne?
- To musiało być strasznie nieprzyjemne dla Zalzana Kavola.
- On jest tylko owłosionym zwierzęciem!
- Nie - glos Valentine'a brzmiał poważnie. - On jest istotą rozumną, tak samo 
jak my. Skandar tylko wygląda jak zwierzę. Kiedy obcujesz z istotami wrażliwymi 
na punkcie honoru i dumy, najmądrzej jest dostosować się do ich wymagań, 
zwłaszcza jeśli mają dwa i pół metra wzrostu i zapewniają ci zarobek łącznie z 
utrzymaniem. Z tego punktu widzenia bardziej ja potrzebuję Zalzana Kavola niż on 
mnie.
- A pielgrzymka? - spytała Carabella. - Naprawdę zamierzasz ją odbyć? Kiedy się 
zdecydowałeś?
- W Dulornie. Po rozmowie z Deliamberem. Mam pewne wątpliwości co do siebie, 
które powinienem wyjaśnić. Może mi w tym pomóc jedynie Pani Wyspy. Dlatego pójdę 
do niej, a przynajmniej będę usiłował tam dotrzeć. Ale to wszystko jest jeszcze 
daleką przyszłością, a dopiero co przysięgałem Zalzanowi Kavolowi nie myśleć o 
tych sprawach. - Ujął dłoń dziewczyny. - Dziękuję ci za załagodzenie sporu 
między mną a Skandarem. Zupełnie nie byłem przygotowany na odejście z trupy ani 
na stracenie ciebie zaraz po tym, jak cię odnalazłem.
- Dlaczego sądzisz, że straciłbyś mnie, gdybyś odszedł od Skandara? Odeszłabym z 
tobą.
- Za to też ci dziękuję, Carabello. Teraz powinienem zejść do lasku drzew 
kapuścianych i kazać Shanamirowi zwrócić wierzchowce, które dla nas ukradł.
Rozdział 4
W miarę upływu dni krajobraz za oknami wozu stawał się coraz bardziej obcy i 
Valentine dziękował losowi za to, że nie wyruszył w podróż we dwójkę z 
Shanamirem.
Tereny leżące między Dulornem a następnym większym miastem, Mazadone, były 
stosunkowo słabo zaludnione. Znaczną część ziemi, zgodnie z zapowiedzią 
Deliambera, pokrywały królewskie rezerwaty leśne, reszta mokła w wodzie pod 
uprawami ryżu i lusavendery. Zalzan Karol był bardzo zmartwiony, ponieważ w 
takiej okolicy nie było żadnych szans na pracę dla żonglerów. Rozkazał więc 
jechać jak najszybciej, nie zbaczając nigdzie z drogi. Podróżni, przygnębieni 
bezczynnością i dżdżystą pogodą, obojętnym wzrokiem omiatali mijane małe 
miasteczka i wsie; nie rozbawiły ich nawet pola śmiesznych drzew kapuścianych o 
grubych przysadzistych pniach i wyrastających wprost z tych pni baniastych 
białych owocach. W miarę jak zbliżali się do mazadońskiego kompleksu rezerwatów, 
drzewa kapuściane zaczęły ustępować miejsca gęstym zaroślom żółtolistnych 
szklistych paproci, które, gdy ktoś się do nich zbliżył, śpiewały "bing tling 
bliiip" - wysokim i przenikliwym tonem, przypominającym zgrzytanie metalu po 
szkle. To jeszcze nie byłoby takie złe, w końcu można doszukać się melodii i w 
niemelodyjnej pieśni paproci, pomyślał Valentine, ale paprociowy gąszcz 
zamieszkiwały małe stworzenia daleko bardziej kłopotliwe niż rośliny: skrzydlate 
gryzonie, znane pod nazwą dhiimów, które wzbijały się w powietrze trzepotliwą 
chmurą, ilekroć wóz poruszył choćby jednym śpiewającym liściem. Dhiimy roiły się 
tu i tam, kąsając po drodze wszystko, co się dało. Siedzący na koźle Skandarzy, 
chronieni grubym futrem, lekceważąco przeganiali je rękami, ale konie, zwykle 
tak spokojne, teraz wystawione na ataki wściekłych owadów, odskakiwały nerwowo 
to na jedną, to na drugą stronę drogi. Shanamir, wysłany na zewnątrz, aby je 
uspokoić, sam zarobił kilka ukąszeń, nim zdążył wrócić do wozu. A gdy tylko 
uchylił drzwi, do środka wpadły dziesiątki dhiimów, które rozszalały się na 
dobre i podróżni musieli stoczyć z nimi prawdziwą walkę, trwającą ponad pół 
godziny, zanim padł ostatni napastnik. Większość dhiimów zginęła z rąk 
Carabelli, która przebijała je ostrzem sztyletu, przed śmiercią zdążyły jednak 
niemiłosiernie pokąsać Valentine'a i boleśnie użądlić Sleeta niemal w samo oko.
Pozostawiwszy za sobą ostoję dhiimów oraz śpiewających paproci, znaleźli się 
wśród rozległych zielonych łąk, z których wyrastały setki naturalnych obelisków 
z czarnego granitu. Valentine'owi wydały się niezwykle piękne, Zalzan Kavol, 
gnany żądzą natrafienia na jarmark lub festyn, nawet nie rzucił na nie okiem, 
natomiast Autifon Deliamber, wiedziony intuicją czarodzieja, dopatrzył się w tym 
zjawisku czegoś niepokojącego. Stojąc w oknie wozu badał obeliski przenikliwym 
wzrokiem.
- Zaczekaj! - zawołał w końcu do Zalzana Karola.
- Co się stało?
- Pozwól mi wyjść. Chcę coś sprawdzić.
Zalzan Kavol chrząknął, niezadowolony z przerwy w podróży, lecz ściągnął lejce. 
Deliamber wygramolił się z wozu i poczłapał na uginających się powrozowatych 
kończynach ku dziwnym formacjom skalnym. Szybko zniknął z oczu patrzącym i tylko 
od czasu do czasu widać było, jak zygzakiem przemyka między obeliskami.
Wrócił do wozu pochmurny i zalękniony.
- Popatrzcie na szczyty obelisków - powiedział. - Czy dostrzegacie rozpięte 
między nimi pnącza? Od skały do skały, i do następnej i jeszcze dalej? A 
widzicie pełzające po nich tu i tam małe stworzenia?
Valentine dość długo wpatrywał się we wskazanym kierunku, nim wreszcie zauważył 
czerwoną, niemal przezroczystą sieć rozpiętą nad ziemią na wysokości 
kilkudziesięciu stóp. Huśtało się na niej kilka małych stworzeń, uczepionych 
pnączy rękami i nogami, niczym akrobaci w cyrku.
- Wygląda to jak sidła na ptaki - powiedział zaintrygowany ZaIzan Karol.
- Bo to są sidła na ptaki - potwierdził Deliamber.
- To dlaczego nie zaplątują się w nie ci tam w górze? I co to w ogóle za stwory?
- Leśni bracia - wyjaśnił Vroon. - Wiesz coś o nich?
- Czekam, aż ty mi powiesz.
- To niebezpieczna rasa. Dzikie plemię wywodzące się z centralnego Zimroelu i 
rzadko spotykane tak daleko na zachodzie. Metamorfowie polują na nich, choć nie 
wiem, czy dla jedzenia, czy dla sportu. Są obdarzeni inteligencją pośrednią 
między inteligencją psów czy droli a cywilizowanych istot. Czczą drzewa dwikka. 
Zorganizowani są w swoistą strukturę plemienną. Potrafią używać zatrutych strzał 
i dlatego są zagrożeniem dla podróżnych. Pot tych stworów zawiera pewien enzym 
uodporniający ich na lepkość pnączy ptasich sideł, które potrafią wykorzystywać 
do swoich celów.
- Jeśli tylko spróbują nas zaczepić, zniszczymy ich - powiedział Skandar. - A 
teraz naprzód!
Tego dnia podróżni już nie natknęli się na leśnych braci, ale nazajutrz 
Deliamber wypatrzył w koronach mijanych drzew wijące się pnącza ptasich sideł, a 
trzeciego dnia w głębi rezerwatu natrafili na drzewa o niesamowicie wielkich 
rozmiarach, które według czarodzieja były drzewami dwikka, czczonymi przez te 
małe, zwinne stwory.
- To wyjaśnia obecność leśnych braci na terytorium tak odległym od rezerwatu 
Metamorfów - powiedział czarodziej. - Są zapewne plemieniem koczowniczym, które 
przywędrowało aż do tego lasu, by złożyć hołd swemu bóstwu.
Drzewa dwikka wzbudziły w podróżnych zdumienie. Rosło ich tu pięć, z dala od 
siebie, na polu pozbawionym innej roślinności. Ich pnie, pokryte grubą, 
pożlobioną głębokimi szczelinami jasnoczerwoną korą, miały średnicę większą niż 
szerokość wozu Zalzana Kavola. Przy takiej grubości pni wysokość drzew, 
dochodząca do stu stóp, nie była zbyt imponująca, za to konary, każdy rozmiarów 
zwykłego drzewa, rozrastały się tak szeroko, że pod ich gigantycznym sklepieniem 
mogłyby znaleźć schronienie całe legiony. Na szypułkach, nie cieńszych niż udo 
Skandara, zwisały ciężko czarne, twarde jak skóra, wielkie jak dom liście nie 
przepuszczające promieni światła. Każda gałąź dźwigała po dwa albo trzy żółtawe, 
słoniowate owoce o średnicy dobrych dziesięciu stóp. Jeden z nich musiał 
niedawno spaść z drzewa, bo w wilgotnej, miękkiej ziemi wyżłobił wielki lej. 
Leżał w nim teraz rozłupany, obnażając purpurowy miąższ, w którym pławiły się 
czarne kanciaste pestki.
Patrząc na tych monarchów wśród drzew Valentine nie dziwił się, że czczą je 
leśni bracia. Sam był bliski ugięcia kolan przed ich majestatem.
- Owoce dwikka są jadalne i smaczne - obwieścił Deliamber. -Ale działają 
odurzająco. I to nie tylko na ludzi.
- Na Skandarów też? -Także na Skandarów.
- Zaraz to sprawdzimy - zaśmiał się Zalzan Kavol. - Erfonie! Thelkarze! 
Przynieście nam parę kawałków!
- Niech lepiej tego nie robią - krzyknął wystraszony czarodziej. - Pod każdym 
drzewem zakopane są w ziemi talizmany leśnych braci. Mogą powrócić lada moment, 
a jeśli zobaczą, że profanujemy ich teren, zginiemy od zatrutych strzał.
- Sleet i Carabella staną na straży po lewej stronie, a Valentine i Shanamir 
tam. Krzyczcie głośno, jeżeli zobaczycie choć jedną z tych małych małp. - Zalzan 
Kavol skinął na braci. - Wy nabierzcie owocowego miąższu - polecił. - Haernie, 
my dwaj będziemy ich osłaniać z tego miejsca. Ty, czarodzieju, zostaniesz z 
nami.
W wozie na półce leżały miotacze energii. Zalzan Karol wyniósł dwa i jeden 
wręczył bratu. Widząc te przygotowania Deliamber cmokał językiem i mamrotał coś 
pod nosem.
- Leśni bracia poruszają się jak duchy, jakby brali się z powietrza...
- Dość - przerwał mu Zalzan Kavol.
Valentine zajął punkt obserwacyjny w pewnej odległości przed wozem i uważnie 
przesuwał wzrokiem po skraju lasu, rozciągającego się tuż za obszarem olbrzymich 
drzew, spodziewając się nadlatującej stamtąd zdradzieckiej strzały. Nie było to 
zbyt miłe uczucie. Aby dodać sobie odwagi, popatrywał co chwila w stronę 
smakowitego owocu, do którego zbliżali się już Erfon i Thelkar, niosąc wielki 
wiklinowy kosz. Chyba też się bali, bo przystawali co parę kroków rozglądając 
się ostrożnie dokoła, aż w końcu zniknęli za owocem, chcąc zapewne sprawdzić, 
czy nie kryje się za nim jakieś niebezpieczeństwo.
- A może gromada leśnych braci siedzi sobie za czymś takim i ucztuje w 
najlepsze? - spytał Shanamir. - Przypuśćmy, że Thelkar potknie się o jednego z 
nich i...
Jego domysły przerwał potworny wrzask, niby ryk zranionego byka. Coś się działo 
za owocem dwikka. Wybiegł stamtąd ogarnięty paniką Erfon, a tuż za nim wielkimi 
susami sadził w stronę wozu nie mniej przestraszony Thelkar.
- Bestie! - krzyczał za nimi dziki głos. - Świnie! Świński pomiot! Napadać na 
jedzącą śniadanie kobietę! Widział to kto? Już ja was nauczę rozboju i gwałtu! 
Zapamiętacie to sobie na całe życie! Stójcie, włochate zwierzęta! Stójcie, mówię 
wam!
Zza owocu wybiegła największa kobieta, jaką Valentine kiedykolwiek widział. Owa 
istota doskonale pasowała wyglądem do otaczających ją drzew dwikka. Miała blisko 
siedem stóp wzrostu, a gigantyczne ciało było wielką górą mięsa podtrzymywaną 
przez dwie kolumny nóg. Ubrana w szare skórzane spodnie i obcisłą, rozchyloną aż 
do talii koszulę, dźwigała przed sobą dumnie podskakujące dwa wielkie bochny 
piersi. Stercząca na głowie miotła rozburzonych pomarańczowych włosów i 
przenikliwe niebieskie oczy, w których płonęła żądza mordu, dopełniały wyglądu 
tej postaci. Nie zmyślała, mówiąc, że przerwano jej śniadanie, gdyż po brodzie i 
piersiach spływały jej strużki soku z owocu dwikka. Idąc w stronę żonglerów 
wywijała nad głową potężnym mieczem wibracyjnym z taką siłą, że nawet stojący w 
odległości stu stóp Valentine czuł powiew gwałtownie mieszanego powietrza. 
Olbrzymka szukała zemsty.
- Co tu się dzieje? - pytał zupełnie ogłupiały Zalzan Karol, wybałuszając na 
braci przerażone oczy. - Co wy jej zrobiliście?
- My? My jej nawet nie dotknęliśmy - powiedział Erfon. - Rozglądaliśmy się za 
leśnymi braćmi i Thelkar wpadł na nią niespodziewanie, potknął się i żeby nie 
upaść, schwycił ją za ramię...
- Powiedziałeś, że nawet jej nie dotknęliście - przerwał zgryźliwie Zalzan 
Karol.
- Nie w TAKI sposób. On dotknął ją przez przypadek, tylko się potknął.
- Zrób coś! - Zalzan Karol rzucił się w stronę Deliambera z błaganiem w głosie, 
bo olbrzymka już na nich nacierała.
- Uspokój się - rzekł łagodnie czarodziej zachodząc jej drogę. - Nie 
zamierzaliśmy wyrządzić ci krzywdy.
Na poparcie swoich słów stary Vroon zaczął gwałtownie gestykulować, wyczarowując 
w powietrzu między sobą a kobietą ledwo widoczną niebieską poświatę. Czary 
musiały podziałać, gdyż olbrzymka zwolniła nieco i zatrzymała się kilka kroków 
od wozu. Jeszcze wymachiwała mieczem, ale coraz to wolniej i niżej. Drugą ręką 
ściągnęła obie poły koszuli i zapięła je nierówno. Popatrując groźnie na szóstkę 
Skandarów wskazała na Erfona i Thelkara i odezwała się głębokim, dudniącym 
głosem:
- Co ci dwaj zamierzali ze mną zrobić?
- Oni tylko poszli po owoc dwikka. Widzisz kosz, który mieli ze sobą? - 
pośpieszył z odpowiedzią Deliamber.
- Nie mieliśmy pojęcia, że tam jesteś - wymamrotał Thelkar. - Obchodziliśmy owoc 
dokoła, żeby sprawdzić, czy z tyłu nie ukrywają się leśni bracia, to wszystko.
- Wszystko? A upaść na mnie, udając niedołęgę, i zgwałcić, gdybym nie była 
uzbrojona, to co?
- Ja się tylko potknąłem - obstawał przy swoim Thelkar. - Nie miałem zamiaru cię 
napastować. Myślałem o leśnych braciach, więc kiedy zamiast na nich natknąłem 
się na kogoś twoich rozmiarów...
- Co takiego? Jak śmiesz jeszcze bardziej mnie obrażać! Thelkar zaczerpnął 
powietrza.
- Chciałem tylko powiedzieć... nie spodziewałem się... byłem zaskoczony, 
kiedy... kiedy ty...
- Nie mieliśmy niczego złego na myśli... - Erfon chciał przyjść bratu z pomocą, 
ale przerwał mu Valentine, który z rosnącym rozbawieniem obserwował całą scenę.
- Gdyby myśleli o gwałcie, to czy dopuściliby się tego przed tak licznym 
audytorium? Popatrz, jesteśmy tej samej rasy. Nie pozwolilibyśmy na nic takiego. 
- Wskazał na Carabellę. - Ta kobieta jest równie porywcza jak ty. Bądź pewna, że 
gdyby Skandarzy spróbowali wyrządzić ci jakąś krzywdę, ona sama zdołałaby temu 
zapobiec. To było zwykłe nieporozumienie, nic ponadto. Odłóż broń. Między nami 
możesz czuć się bezpieczna.
Olbrzymka spoglądała już nieco łagodniej, uspokojona grzecznym wystąpieniem 
Valentine'a. Powoli opuściła miecz wibracyjny i przytroczyła go do pasa.
- Kim jesteście? - odezwała się zrzędliwie. - Co tu robi ta cała procesja?
- Nazywam się Valentine, jesteśmy wędrownymi żonglerami, a ten Skandar to Zalzan 
Karol, przywódca naszej trupy.
- A ja jestem Lisamon Hultin - przedstawiła się olbrzymka. - Wynajmuję się do 
pracy w charakterze straży przybocznej lub wojowniczki, chociaż przyznam, że 
ostatnio niezbyt często.
- Tracimy czas - wtrącił Zalzan Kavol. - Jeśli czujesz się przez nas odpowiednio 
przeproszona, to ruszamy w dalszą drogę.
Lisamon Hultin kiwnęła od niechcenia głową. - Oczywiście, ruszajcie, tylko czy 
zdajecie sobie sprawę, że znajdujecie się w niebezpiecznej okolicy?
- Z powodu leśnych braci? - spytał Valentine.
- Tak, są wszędzie. Przy drodze, którą będziecie jechali, lasy aż roją się od 
nich.
- A ty się ich nie boisz? - zainteresował się Deliamber.
- Znam ich język - odpowiedziała Lisamon Hultin. - I zawarłam z nimi prywatną 
umowę. Myślicie, że inaczej zajadałabym tak spokojnie owoc dwikka? Jeszcze mam 
trochę oleju w głowie, mały czarodzieju. Dokąd zdążasz? - spytała Zalzana 
Karola.
- Do Mazadone - odpowiedział krótko.
- Tak? A czy czeka tam na was jakaś praca?
- Dowiemy się na miejscu - odparł Skandar.
- Możecie się dowiedzieć już tutaj. Właśnie stamtąd wracam. Dopiero co zmarł 
tamtejszy książę i przez trzy tygodnie w całej prowincji obowiązuje żałoba. A 
może wy żonglujecie na pogrzebach?
Oblicze Zalzana Kavola pociemniało ze złości.
- Nie ma żadnej pracy w Mazadone? Ani w całej prowincji? Narażamy się na koszty, 
żeby ją znaleźć! Od Dulornu nie zarobiliśmy złamanego miedziaka! I co teraz 
zrobimy?
Lisamon Hultin splunęła miąższem owocu.
- To nie moje zmartwienie. Zresztą i tak nigdzie się nie dostaniecie.
- Dlaczego?
- O kilka mil stąd leśni bracia zatarasowali drogę. Żądają od podróżnych 
haraczu. Czyste szaleństwo, no nie? Tak czy inaczej, nie przepuszczą was. Dobrze 
będzie, jeśli cało wyjdziecie z tej opresji.
- Muszą nas przepuścić! - wykrzykną! Zalzan Kavol. Olbrzymka wzruszyła 
ramionami.
- Beze mnie na pewno nie.
- Bez ciebie?
- Powiedziałam ci już, że znam ich język. Dogadam się z nimi i załatwię wam 
przejście. Jesteś tym zainteresowany? Opłata pięć rojali.
- Po co leśnym braciom pieniądze? - zapytał Skandar.
- Och, to nie dla nich - powiedziała lekko. - Ta piątka to dla mnie. Zaproponuję 
im co innego. Załatwione?
- Nonsens. Pięć rojali to majątek!
- Nie będę się targować - powiedziała Lisamon Hultin stanowczo. - W moim 
zawodzie to nie honor. Zatem powodzenia w dalszej podróży. - Obrzuciła Thelkara 
i Erfona lodowatym spojrzeniem. - Możecie się poczęstować owocem dwikka. Ale 
lepiej nie zajadajcie się nim, kiedy spotkacie braciszków!
Z wyniosłą miną odwróciła się i podeszła pod drzewo do wielkiego owocu. 
Wyciągnęła miecz, ucięła trzy wielkie plastry miąższu i pchnęła je pogardliwie w 
stronę dwóch Skandarów, którzy, nie czując się zbyt pewnie w tym sam na sam z 
olbrzymką, szybko włożyli przysmak do wiklinowego kosza.
- Wszyscy do wozu! - krzyknął Zalzan Kavol. - Pośpieszcie się! Do Mazadone 
jeszcze kawał drogi!
- Nie zajedziecie dzisiaj daleko - powiedziała Lisamon Hultin patrząc za 
odjeżdżającymi. - Zaraz tu wrócicie, o ile w ogóle uda się wam przeżyć.
Rozdział 5
Valentine myślał o zatrutych strzałach leśnych braci przez kilka następnych mil. 
Nie pociągała go nagła okrutna śmierć, która być może czaiła się za każdym 
mijanym drzewem. A las był gęsty, tajemniczy, obfitujący w bujną pierwotną 
roślinność, pełen wielkich krzewów paproci o liściach upstrzonych srebrnymi 
pochewkami zarodników, skrzypów wysokości kilkunastu stóp, wielkich kolonii 
grzybów o wyblakłych i popękanych ze starości kapeluszach, i kto wie, czy 
jeszcze nie czegoś gorszego.
Ale sok z owocu dwikka zrobił swoje. Podzielony przez Vinorkisa i puszczony w 
obieg granulkowaty miąższ miał niezwykły, słodki zapach i wprost rozpływał się w 
ustach, a zawarte w nim alkaloidy były wchłaniane przez krew i mózg, działając 
szybciej niż najmocniejsze wino. Valentine czuł krążące w żyłach ciepło i 
ogarniający go bezwład. Oparł się o ścianę kabiny mieszkalnej, jedną ręką objął 
Carabellę, a drugą Shanamira. Zalzan Karol, który jak zwykle pełnił dyżur na 
koźle, chyba też nie poskąpił sobie pachnącej słodyczy, bo wbrew własnym surowym 
zasadom poganiał wierzchowce coraz częściej, nadając wozowi zawrotne tempo. 
Zwykle opanowany Sleet dzielił teraz następną część owocu i śpiewał hałaśliwą 
piosenkę:
Z łańcuchem i wiadrem wpadł na Belka Strand 
Lord Barhold i szurnąwszy nogą,
Starego Gornupa przełamawszy wstręt 
Zmusił go, by zjadł własny...
Pędzący wóz zatrzymał się tak nagle, że na kolanach Valentine'a wylądował 
rozochocony żongler, a na jego twarzy plaster miękkiego wilgotnego owocu. 
Valentine śmiał się, zupełnie oślepiony. Kiedy wytarł oczy, zobaczył, że wszyscy 
podróżni tłoczą się przy koźle Skandara.
- Co się stało?
- Ptasie sidła - odezwał się nagle wytrzeźwiały Vinorkis. - Blokada drogi. 
Olbrzymka mówiła prawdę.
Rzeczywiście. Dziesiątki lepkich czerwonych nici przeciągniętych w poprzek drogi 
od jednego drzewa do drugiego tworzyły silny sprężynujący łańcuch, równie gruby, 
co szeroki. Las był także nie do przebycia - ptasie sidła wisiały wszędzie. Nie 
było przejazdu.
- Czy nie można przeciąć pnączy? - spytał Valentine.
- Miotaczem zrobilibyśmy to w pięć minut, ale tylko popatrz - powiedział Zalzan 
Karol.
- Leśni bracia - szepnęła Carabella.
Las roił się od nich; byli wszędzie, ale nie zbliżali się do wozu. Nagie 
kościste ciała, prawie pozbawione tkanki tłuszczowej, obciągnięte niebieskoszarą 
gładką skórą. Cienkie kończyny i zapadnięte piersi. Bezwłose wąskie i długie 
czaszki o cofniętych czołach kolebały się na długich, wątłych szyjach. Wszystkie 
osobniki, zarówno płci męskiej, jak i żeńskiej, miały uwiązane przy pasach 
dmuchawki ze strzałami.
Podróżni niewątpliwie stanowili ośrodek zainteresowania leśnych braci. Całe to 
towarzystwo na wyścigi pokazywało sobie wóz i trajkotało zajadle, wydając przy 
tym mnóstwo syczących i gwiżdżących dźwięków.
- I co teraz? - Zalzan Kavol zwrócił się z pytaniem do Deliambera.
- Myślę, że trzeba wynająć olbrzymkę.
- Za nic w świecie!
- W takim razie przygotujmy się do obozowania w wozie aż do końca dni naszych 
albo wróćmy do Dulornu i tam poszukajmy drogi wiodącej w innym kierunku.
- Może należy spróbować pertraktacji - powiedział Skandar. - Wyjdź do nich, 
czarodzieju. Porozmawiaj z nimi w języku snów, Vroonów, małp, obojętne w jakim, 
bylebyś się dogadał. Powiedz im, że mamy do załatwienia w Mazadone sprawę nie 
cierpiącą zwłoki, że musimy występować na pogrzebie księcia i że jeśli nas 
zatrzymają, zostaną srogo ukarani.
- Ty im to powiedz - odrzekł spokojnie Deliamber. - Ja?
- Ten, kto pierwszy wychyli się z wozu, zostanie podziurawiony strzałami. Wolę 
nie dostąpić takiego zaszczytu. Być może podziałają na nich twoje wielkie 
rozmiary i obwołają cię swoim królem. A może nie.
- Odmawiasz wyjścia? - Oczy Zalzana Kavola zapłonęły gniewem.
- Martwy czarodziej nie zaprowadzi cię daleko - stwierdził Deliamber. - Wiem coś 
niecoś o tych stworzeniach. Są bardzo groźne i nigdy nie można przewidzieć, jak 
się zachowają. Wyślij do nich innego mediatora, Zalzanie Karolu. Nasza umowa nie 
zobowiązuje mnie do nadstawiania za ciebie karku.
Z gardzieli Zalzana Karola wyrwał się dobrze wszystkim znany warkot 
niezadowolenia, ale na tym się skończyło. Skandar zostawił czarodzieja w 
spokoju.
Zbici w gromadkę i zmartwieni siedzieli w milczeniu długie minuty. Leśni bracia, 
oswoiwszy się z sytuacją, zaczęli schodzić z drzew, uważali jednak, by nie 
znaleźć się zbyt blisko wozu. Niektórzy z nich zaczęli tańczyć na drodze w rytm 
ni to melodii, ni to buczenia owadów.
Kłopotliwą ciszę przerwał wreszcie Erfon Karol.
- Podmuch z miotacza energii na pewno by te stworzenia rozpędził. I nie 
zabrałoby nam dużo czasu spalenie pnączy. A potem...
- A potem te stworzenia będą za nami gonić wydmuchując strzały, ilekroć zobaczą 
choćby cień naszych twarzy - zaoponował Zalzan Kavol. - Nie. Ich liczba idzie 
pewnie w tysiące. Widzą nas doskonale, a same, schowane za drzewami, pozostają 
niewidoczne. Nie możemy pokonać ich siłą. - Wielki Skandar rzucił się żarłocznie 
na ostatni kawałek owocu dwikka, pomilczał chwilę, popatrzył spode łba w 
kierunku maleńkich ludzików tarasujących mu drogę, pogroził im pięścią i 
wreszcie odezwał się cierpko: - Do Mazadone mamy jeszcze kilka dni drogi, a 
tamta kobieta powiedziała, że i tak nie dostaniemy żadnej pracy, wobec tego może 
udalibyśmy się do Borgax albo do Thagobaru. Co ty na to, Deliamberze? Czas 
upływa, żadnych widoków na zarobek, a my siedzimy spokojnie w pułapce 
zastawionej przez te małe małpy z zatrutymi strzałami. Valentine?
- Słucham - odezwał się zaskoczony Valentine.
- Chcę, żebyś wymknął się chyłkiem z wozu i wrócił do olbrzymki. Zaproponuj jej 
trzy rojale za wyprowadzenie nas stąd.
- Mówisz serio? - spytał Valentine.
- Nie! Tylko nie on! Ja pójdę za niego! - zaprotestowała gwałtownie Carabella.
- Co to ma znaczyć? - spytał zirytowany Skandar. - Valentine jest... on jest... 
on się zgubi... on jest roztargniony,
on jej...
- Absolutne bzdury - przerwał Skandar wymachując niecierpliwie rękami. - Droga 
jest prosta, poradzi sobie, a poza tym szkoda by było, gdybyś ty podjęła to 
ryzyko, Carabello, zbyt sobie cenię twoje umiejętności. To on musi iść.
- Nie rób tego - szepnął Shanamir.
Valentine jeszcze się wahał. Niezbyt był zachwycony pomysłem Opuszczenia w miarę 
bezpiecznego wozu i samotnego marszu przez rojący się od śmiercionośnych 
stworzeń las. Ale ktoś musiał to zrobić, t przecież nie żaden z powolnych, 
ociężałych Skandarów ani płaskostopy Hjort. Dla Zalzana Karola on, Valentine, 
nie przedstawia wielkiej wartości i może Skandar nie jest w tym daleki od 
prawdy. Może on, Valentine, znaczy niewiele nawet dla samego siebie.
- Olbrzymka żądała od nas pięciu rojali.
- Masz zaproponować trzy.
- A jeśli odmówi? Przecież powiedziała, że to nie honor targować się o cenę.
- Trzy - powtórzył Zalzan Karol. - Pięć rojali to majątek. Według mnie trzy to 
też za dużo.
- Chcesz, żebym biegł parę mil przez niebezpieczny las i proponował za 
przysługę, bez której nie możemy się obejść, mniej niż ta kobieta żąda?
- Ty masz ją tylko przyprowadzić, a ja będę się z nią układał. - To sam ją sobie 
przyprowadź.
Zalzan Kavol zdawał się ważyć w myślach słowa Valentine'a. Carabella, nagle 
pobladła, potrząsała ze zdenerwowania głową. Sleet dawał oczami znaki, by 
Valentine nie ustępował. Shanamir, z wypiekami na twarzy, płonął oburzeniem. A 
Valentine zastanawiał się, czy tym razem nie posunął się za daleko.
Futro opięte na wykrzywionych spazmem wściekłości muskułach zaczęło poruszać się 
niezależnie od woli Skandara. On sam resztką sił powstrzymywał się od wybuchu. 
Pewnie uznał, że nie powinien tolerować takiego demonstrowania niezależności, 
ale widać było, że wykonuje w myślach skomplikowane obliczenia: czy lepiej 
ukarać Valentine'a za jawną niesubordynację, czy wykorzystać go do wykonania 
niezbędnej w ich sytuacji usługi. Na pewno nie chciał się ośmieszyć.
Po długiej, pełnej napięcia ciszy Zalzan Karol odetchnął, wypuszczając z gwizdem 
powietrze z płuc i z naburmuszoną miną sięgnął po sakiewkę. Niechętnie odliczył 
pięć błyszczących jednorojalowych monet.
- Masz - mruknął. - Tylko się pośpiesz.
- Pójdę tak szybko, jak potrafię.
- Jeśli nie potrafisz biec, wyjdź przed wóz i zapytaj leśnych braci, czy pozwolą 
ci wyprzęgnąć jednego z wierzchowców, żebyś mógł dotrzeć do tej kobiety nie 
zmęczony. Rób, jak uważasz, byle szybko.
- Pobiegnę - odpowiedział Valentine i otworzył okienko z tyłu wozu.
Ruszył w drogę, czując między łopatkami mrówki. Czekał na uderzenie strzały. Ale 
wkrótce otrząsnął się ze strachu. Las, który tak groźnie wyglądał z okien wozu, 
w rzeczywistości wcale nie był złowrogi, pomimo nieznanych roślin, a kolonie 
grzybów o popękanych kapeluszach i krzewy paproci z błyszczącymi w słońcu 
pochewkami zarodników zamiast przerażać, cieszyły oczy. Jego długie nogi 
poruszały się równym rytmem, serce pracowało miarowo i Valentine poddał się 
odprężającemu, hipnotycznemu biegowi, tak jak poddawał się magii żonglowania.
Biegł już dość długo, nie licząc mil, aż w końcu zdawało mu się, że dotarł za 
daleko Tylko w jaki sposób mógł przebiec obok drzew dwikka nie zauważając ich? A 
może przez nieuwagę skręcił w boczną drogę i pomylił kierunek? Niemożliwe. No 
więc biegł dalej i dalej, i dalej, aż w końcu zobaczył olbrzymie drzewa i leżący 
pod najbliższym ten sam rozłupany owoc.
Ale olbrzymki nigdzie nie było widać. Wołał ją po imieniu, zaglądał za owoc 
dwikka, obchodził po kolei wszystkie drzewa. Ani śladu. Przepadła. Przerażony, 
nie wiedział, co dalej począć. Czy aby znaleźć Lisamon Hultin, ma biec aż do 
samego Dulornu? A właśnie teraz, kiedy się zatrzymał, poczuł skutki długiego 
biegu: bolały go mięśnie łydek i ud, serce waliło niepokojąco. Wcale nie miał 
ochoty na dalszy wysiłek.
I wtedy z tyłu, za drzewami dwikka zauważył spętanego wierzchowca, który, jak 
można było sądzić po rozmiarach grzbietu i nóg, służył do dźwigania ogromnego 
cielska Lisamon Hultin. Valentine podszedł bliżej i zobaczył, że wierzchowiec 
stoi nad urwiskiem, a w dole płynie woda.
Płaska łąka kończyła się tu nagle i ustępowała miejsca poszarpanej ścianie 
skalnej. Valentine wychylił się nad krawędzią. Gdzieś z lasu wypływał strumień i 
pędził w dół po kamiennych blokach ku wydrążonemu w skalistym podłożu basenowi, 
nad którym świeżo po kąpieli wygrzewała się w słońcu Lisamon Hultin. Leżała 
twarzą ku ziemi, z nieodłącznym mieczem wibracyjnym przy boku. Valentine 
popatrzył z obawą na potężne bary, silne ramiona, grube kolumny nóg, na falujące 
kule pośladków.
Zawołał.
Olbrzymka przetoczyła się na plecy, usiadła i rozejrzała wokół.
- Jestem na górze - krzyknął.
Popatrzyła w jego kierunku i roześmiała się głośno, widząc, jak przybysz 
dyskretnie odwraca oczy od jej nagości. Wstała bez zbędnego pośpiechu i sięgnęła 
po ubranie.
- To ty - powiedziała. - Ten, który tak ładnie potrafi mówić. Valentine. Możesz 
zejść na dół, nie boję się ciebie.
- Dobrze pamiętam, że nie lubisz, by ci przeszkadzano w odpoczynku - powiedział 
Valentine schodząc stromą ścieżką.
Nim znalazł się na dole, Lisamon Hultin wciągnęła już spodnie i teraz szamotała 
się z ciasną koszulą.
- Dojechaliśmy do blokady drogi - powiedział bez żadnych wstępów.
- Jakżeby inaczej.
- Chcemy się dostać do Mazadone. Skandar przysyła mnie, bym wynajął cię do 
pomocy. - Wysupłał z sakiewki pięć rojali. - Zgodzisz się?
Lisamon Hultin spojrzała na błyszczące monety.
- Moja cena to siedem i pół.
- Przedtem powiedziałaś pięć, prawda? - Valentine zacisnął usta.
- To było przedtem.
- Dostałem od Skandara pięć, nie więcej.
Wzruszyła ramionami i zaczęła odpinać koszulę, z którą dopiero co się uporała.
- W takim razie wracam do słonecznej kąpieli. Możesz tu zostać albo nie, jak 
wolisz, tylko masz się do mnie nie zbliżać.
- Kiedy Skandar próbował dać ci mniej, niż chciałaś, powiedziałaś mu, że w twoim 
zawodzie nie honor się targować. Według mnie honor nie porwała też podnosić 
ceny, którą się raz wymieniło.
Olbrzymka położyła ręce na biodrach. Między ścianami wąwozu przetoczył się jej 
śmiech, który omal nie powalił Valentine'a na ziemię. Czuł się przy niej jak 
piórko; z pewnością przewyższała go wagą o sto funtów, a wzrostem - co najmniej 
o głowę.
- Nie wiem, co w tobie siedzi - odrzekła - głupota czy odwaga. Mogę cię 
zmiażdżyć jednym uderzeniem ręki, a ty stoisz przede mną i mówisz mi o honorze!
- Nie sądzę, byś mogła mnie skrzywdzić. Olbrzymka przyjrzała mu się z 
zainteresowaniem.
- Chyba masz rację, ale ryzykujesz, chłopie. Łatwo się obrażam i robię wtedy 
więcej szkody, niż bym chciała. No, nieczęsto. Tylko wówczas, gdy przestaję 
panować nad sobą.
- Wróćmy do sprawy. My musimy dostać się do Mazadone, a tylko ty możesz dogadać 
się z leśnymi braćmi. Skandar daje ci pięć rojali, nie więcej. - Valentine 
przyklęknął i położył na kamieniu, jedną obok drugiej, pięć błyszczących monet. 
- Ale wiesz, mam trochę własnych pieniędzy. Jeśli ma to rozstrzygnąć spór, 
dołożę ci resztę. - Pogrzebał w sakiewce, wyjął rojala, wyjął drugiego, potem 
jeszcze pół i popatrzył na Lisamon Hultin z nadzieją.
- Wystarczy pięć. - Zgarnęła ze skały monety Skandara, wyminęła Valentine'a i 
ruszyła stromą ścieżką pod górę.
- Gdzie twój wierzchowiec? - spytała zdejmując pęta swojemu.
- Przyszedłem piechotą.
- Piechotą? Biegłeś całą drogę? - Przyjrzała mu się badawczo. - Ależ z ciebie 
oddany pracownik! Czy aby on ci dobrze płaci? Za takie usługi i za takie ryzyko?
- Nieszczególnie.
- Tak też myślałam. W porządku, usadów się za mną. To bydlę nawet nie zauważy 
twojego ciężaru.
Dosiadła wierzchowca, który teraz, pod jej cielskiem, stracił nieco na 
okazałości. Valentine wahał się chwilę, w końcu wskoczył na jego grzbiet i objął 
olbrzymkę w talii. Wcale nie wyczuł pulchności bioder. Ta kobieta to same 
mięśnie, pomyślał.
Wierzchowiec przemierzył obszar porośnięty drzewami dwikka i pogalopował przed 
siebie gościńcem. Wóz, kiedy się do niego zbliżyli, nadal był szczelnie 
zamknięty, a leśni bracia, tańcząc i trajkocząc zawzięcie, okupowali drogę i las 
wokół.
Zeskoczyli na ziemię. Lisamon Hultin bez cienia lęku wyszła przed wóz i rzuciła 
parę słów wysokim, przenikliwym głosem. Od strony drzew nadeszła odpowiedź w 
podobnym tonie. Zawołała jeszcze raz i jeszcze raz dostała odpowiedź. Wywiązała 
się długa gorączkowa dyskusja, przerywana częstymi wykrzyknikami.
Wreszcie olbrzymka wróciła do Valentine'a.
- Uchylą wam wrót, ale za opłatą.
- Ile chcą?
- Nie chcą pieniędzy. Chcą świadczeń w naturze.
- A czegóż się po nas spodziewają?
- Powiedziałam im, że jesteście żonglerami, i wyjaśniłam, czym żonglerzy się 
zajmują. Pozwolą wam przejechać, jeśli urządzicie im pokaz. W przeciwnym razie 
zamierzają was zabić i zrobić zabawki z waszych kości, ale nie dzisiaj, bo 
dzisiaj jest ich święto, a w święto nie mają zwyczaju nikogo zabijać. Radzę wam, 
żebyście dali przedstawienie, ale to już wasza sprawa. Trucizna, której używają, 
nie działa szczególnie szybko - dodała jeszcze.
Rozdział 6
Zalzan Kavol był oburzony. Występować przed małpami? Występować bez zapłaty? 
Deliamber przypomniał jednak, że leśni bracia to stworzenia o wyższym niż małpy 
współczynniku inteligencji, Sleet dodał, że jeszcze dzisiaj nie ćwiczyli i że 
próba dobrze im zrobi, a Erfon zamknął sprawę argumentem, że przedstawienie to 
nic innego jak handel wymienny, uzyskują w ten sposób przejście przez 
niebezpieczny odcinek lasu. Był jeszcze jeden argument, najważniejszy: nie mieli 
wyboru. Nie namyślając się dłużej, wyszli na drogę z maczugami, piłkami i 
sierpami. Pochodni nie wzięli, gdyż Deliamber sugerował, że pochodnie mogą 
przestraszyć leśnych braci, co pociągnęłoby za sobą nieobliczalne następstwa. 
Znaleźli przestronne miejsce i zaczęli żonglować.
Leśni bracia przyglądali się występowi z zachwytem. Coraz to nowe setki małpich 
stworów wychodziły z lasu i kucały wzdłuż drogi, gryząc z przejęcia palce i 
długie chwytne ogony oraz wymieniając między sobą ciche, piskliwe uwagi. Nad 
Skandarami unosiły się w powietrzu sierpy, noże, maczugi, topory, Valentine 
wywijał maczugami, Sleet i Oarabella popisywali się wdziękiem i gracją. Mijała 
godzina za godziną, słońce chowało się w morzu za miastem Pidruid, artyści 
żonglowali, publiczność trwała na swych miejscach, a w sprawie odblokowania 
drogi nic się nie działo.
- Czy będziemy zabawiać to towarzystwo przez całą noc? - zaczął się 
niecierpliwić Zalzan Karol.
- Cicho! - powiedział Deliamber. - Nie obrażaj ich. Nasze życie jest w ich 
rękach.
Żonglerzy widząc, że ich popisom nie ma końca, postanowili wykorzystać ten czas 
na doskonalenie techniki. Skandarzy ćwiczyli numer z podkradaniem sobie nawzajem 
rzucanych przedmiotów, co zważywszy na ich potężne sylwetki i gwałtowność ruchów 
wyglądało nader komicznie, Valentine trenował ze Sleetem i Carabellą wymianę 
maczug, potem Sleet i Carabellą zwiększyli tempo, dziewczyna zaczęła fikać 
koziołki, następnie przyłączył się do nich Shanamir wykonując przewroty na 
rękach i na tym minęła trzecia godzina.
- Ci leśni bracia obejrzeli przedstawienie warte pięć rojali - zrzędził Zalzan 
Karol. - Kiedy to się skończy?
- Wy żonglujecie bardzo zręcznie, a im się to bezgranicznie podoba - stwierdziła 
Lisamon Hultin. - Mnie zresztą też.
- Jak to miło z twojej strony - odrzekł kwaśno Zalzan Karol.
Nadchodził zmierzch, a wraz z nim leśne stworzenia zaczęły wreszcie tracić 
zainteresowanie podziwianym od kilku godzin występem. Piątka leśnych braci, 
wyróżniających się prezencją i autorytetem, wysunęła się do przodu i zaczęła 
zrywać pnącza ptasich sideł. Ich małe dłonie o cienkich, szponiastych palcach 
szybko poradziły sobie z zasupłanymi lepkimi pędami. Droga stała się przejezdna 
już po kilku minutach, a całe leśne towarzystwo nie przerywając ani na moment 
trajkotania zniknęło w ciemniejącym lesie.
- Nie macie wina? - spytała Lisamon Hultin, kiedy żonglerzy zebrawszy swój 
sprzęt szykowali się do odjazdu. - To podziwianie was całkiem mnie wysuszyło.
Zalzan Karol zaczął mętnie tłumaczyć, że zapasy są na wyczerpaniu, ale było już 
za późno. Carabellą, spojrzawszy ostro na swego pracodawcę przyjęła na siebie 
rolę gospodyni i podała olbrzymce butelkę. Lisamon Hultin przechyliła ją, 
opróżniła jednym długim łykiem, wytarła usta rękawem koszuli i czknęła.
- Niezłe - powiedziała. - Dulorneńskie?
Carabella skinęła potakująco głową.
- Ci żmijowaci Ghayrogowie znają się na trunkach. W Mazadone czegoś takiego nie 
znajdziecie.
- A więc mówisz, że trzy tygodnie żałoby, tak? - Zalzan Karol zmienił temat.
- Ani dnia mniej. Zakazano wszelkich publicznych rozrywek. Na drzwiach każdego 
domu wiszą żółte żałobne szarfy.
- Na co umarł książę? - spytał Sleet. Olbrzymka lekceważąco wzruszyła ramionami.
- Jedni mówią, że śmiertelnie go przestraszyło przesłanie od Króla Snów, drudzy, 
że zadławił się kęsem nie dogotowanego mięsa, a jeszcze inni, że pofolgował 
sobie w uciechach z trzema nałożnicami. Ale czy to takie ważne? Pewne, że jest 
martwy, co nas obchodzi reszta.
- Więc nie dostaniemy żadnej roboty - powiedział przygnębiony Zalzan Karol.
- Nie, nie znajdziecie niczego aż do Thagobaru i nawet dalej.
- Całe tygodnie bez dochodów - utyskiwał Skandar.
- Trudna sprawa - powiedziała Lisamon Hultin. - Ale ja wiem, gdzie mógłbyś 
znaleźć niezłe zarobki, nie tak daleko od Thagobaru.
- Pewnie w Khyntorze - powiedział Zalzan Karol.
- Nie, w Khyntorze nastały ciężkie czasy, jak słyszałam. Nie obrodziły im tego 
lata klennety, kupcy cofnęli kredyty, więc myślę, że nie mają pieniędzy na 
rozrywki. Nie, ja mówię o Iliriroyne.
- Co takiego?! - krzyknął Sleet, jakby go raził piorun. Valentine szukał przez 
chwilę w pamięci takiej nazwy, jak zwykle bez rezultatu, więc szeptem zapytał 
Carabellę: - Gdzie to jest?
- Na południe od Khyntoru.
- Ale na południe od Khyntoru leży terytorium Metamorfów.
- Właśnie.
Ponure rysy Zalzana Karola rozpogodziły się po raz pierwszy od przeprawy z 
leśnymi braćmi. Odwrócił się do Lisamon Hultin i spytał:
- Jaką tam możemy dostać robotę?
- W przyszłym miesiącu Zmiennokształtni urządzają u siebie festyn - 
odpowiedziała Lisamon Hultin. - Będą dożynki, różnego rodzaju popisy, zabawy. 
Słyszałam, że czasami zjeżdżają do nich zespoły z królewskich prowincji i że 
zarabiają olbrzymie sumy. Zmiennokształtni nie przywiązują znaczenia do 
pieniędzy i łatwo je wydają.
- Och tak - powiedział Zalzan Karol. - Słyszałem już o tym, ale nie przyszło mi 
do głowy, żeby się przekonać, ile jest w tym prawdy.
- Możesz się przekonać, ale beze mnie - włączył się do rozmowy Sleet.
- Mówiłeś coś? - Skandar obrzucił go niechętnym spojrzeniem.
Sleet miał zbielałe i zaciśnięte usta oraz nieruchome, nienaturalnie błyszczące 
oczy. Okazywał takie zdenerwowanie jak po żonglowaniu z zawiązanymi oczami.
- Jeśli pojedziesz do Ilirivoyne - odezwał się głosem, w którym drżało napięcie 
- nie licz na moje towarzystwo.
- Przypominam ci o kontrakcie - powiedział Zalzan Karol.
- Nie dbam o kontrakt. Zresztą nie ma w nim mowy o wyprawie na terytorium 
Metamorfów. A poza tym u nich nie obowiązuje królewskie prawo i nasza umowa 
wygasa z chwilą, gdy znajdziemy się w rezerwacie. Nie czuję sympatii do 
Zmiennokształtnych i odmawiam ryzykowania ciała i duszy.
- Pomówimy o tym później, Sleecie.
- Później dostaniesz taką samą odpowiedź.
Zalzan Karol rozejrzał się po twarzach zgromadzonych wokół żonglerów.
- Dosyć tego! Straciliśmy tu ładnych parę godzin. Dziękuję ci za pomoc - zwrócił 
się do Lisamon Hultin, ale w jego głosie trudno byłoby się doszukać szczerości.
- Życzę wam zyskownych występów. - Powiedziawszy to olbrzymka zniknęła w lesie.
Ponieważ pokonanie zgotowanej im przez leśnych braci przeszkody spowodowało 
opóźnienie w podróży, Zalzan Karol zdecydował, że pojadą nocą, w oczywisty 
sposób łamiąc ustalone przedtem przez siebie zasady poruszania się po kraju. 
Valentine, wyczerpany długim biegiem i godzinami żonglowania, a także odurzony 
nektarem owocu dwikka, zasnął siedząc z tyłu wozu i przespał gwałtowną dyskusję 
o ryzyku zapuszczania się na ziemię Metamorfów. Deliamber obstawał przy tym, że 
wieści o grożących tam niebezpieczeństwach są wyolbrzymione, Carabella 
zauważyła, że Zalzan Karol ma prawo obciążyć Sleeta kosztami, jeśli ten złamałby 
umowę, Sleet trwał w histerycznym uporze twierdząc, że boi się Metamorfów i 
woli, żeby dzieliły go od nich tysiące mil. Shanamir i Vinorkis również nie 
kryli lęku, twierdząc, że Zmiennokształtni są niebezpieczni, a przynajmniej 
niesympatyczni i podstępni.
Valentine obudził się dopiero rankiem, z głową na kolanach Carabelli. Do wozu 
zaglądały już pierwsze promienie słońca. Właśnie przystanęli w jakimś 
przestronnym parku, porośniętym niebieskoszarą trawą i strzelistymi, sięgającymi 
nieba drzewami. Wokół rozciągał się łańcuch łagodnych wzniesień w kształcie 
kopców.
- Gdzie my jesteśmy? - spytał na wpół rozbudzony.
- Na obrzeżach Mazadone. Skandar pędził jak szalony przez całą noc, a ty przez 
całą noc spałeś jak zabity. - Carabella zaśmiała się z wdziękiem.
Na zewnątrz, nie dalej niż kilka stóp od wozu, Zalzan Karol i Sleet prowadzili 
gorącą dyskusję. Złość kipiąca z niskiego białowłosego mężczyzny zdawała się 
unosić go w powietrze i sprawiała, że wyglądał na wyższego, niż był w 
rzeczywistości. Chodził tam i z powrotem, uderzał pięścią w dłoń, krzyczał, 
tupał i widać było, że jest bliski rzucenia się na Skandara. Ten zaś zachowywał 
się w nietypowy dla siebie sposób: stał z założonymi rękami, wszystkimi 
czterema, i cierpliwie popatrywał z góry na miotającego się rozmówcę, obdarzając 
go od czasu do czasu chłodną odpowiedzią.
Carabella patrzyła wyczekująco na Deliambera.
- To trwa zbyt długo. Czarodzieju, czy mógłbyś wmieszać się do ich rozmowy, 
zanim Sleet powie coś nierozważnego?
Vroon nie miał wesołej miny.
- Sleet w lęku przed Metamorfami przekracza granice zdrowego rozsądku. Być może 
ma to związek z przesłaniem od Króla Snów, jakiego doświadczył dawno temu w 
Narabalu, z tym przesłaniem, po którym w ciągu jednej nocy zbielały mu włosy. 
Może tak, a może nie. W każdym razie chyba najmądrzej zrobiłby wycofując się z 
zespołu, bez względu na konsekwencje, jakimi mu grozi Zalzan Kavol.
- Ale on jest nam potrzebny!
- A jeśli jest przekonany, że w Ilirivoyne przydarzy mu się coś strasznego? Czy 
możemy wymagać, żeby postępował wbrew własnej woli?
- Być może mnie uda się go uspokoić - powiedział Valentine. Podniósł się, by 
wyjść z wozu, kiedy właśnie Sleet z pociemniałą z gniewu twarzą wtargnął do 
środka. Z jego ust nie padło ani jedno słowo. Szybko zebrał swój niewielki 
dobytek, wypadł na zewnątrz, minął Zalzana Kavola i szybkim, zdecydowanym 
krokiem ruszył w stronę gór, na północ.
Obserwowali go bezradnie. Nikt nie ruszył się z miejsca aż do chwili, kiedy 
Sleet zaczął znikać im z oczu.
- Idę za nim - powiedziała Carabella. - Może uda mi się przekonać go do powrotu.
Widząc oddalającą się Carabellę, Zalzan Kavol krzyknął za nią, ale dziewczyna 
zlekceważyła jego wołanie. Skandar, potrząsając głową, przywołał do siebie całą 
resztę.
- Dokąd ona pobiegła?
- Za Sleetem. Chce go sprowadzić z powrotem - odpowiedział Valentine.
- Nic z tego. Sleet na dobre od nas odszedł, ale jeszcze tego pożałuje. 
Valentine, od dziś przejmiesz jego obowiązki. Dołożę ci za to pięć koron 
tygodniowo. Przystajesz na te warunki?
Valentine kiwnął głową. Myślami był przy Sleecie, takim zwykle spokojnym i 
zrównoważonym. Poczuł w sercu ukłucie żalu.
- Deliamberze - zwrócił się Skandar do czarodzieja. - Jak się zapewne domyślasz, 
zdecydowałem się szukać pracy wśród Metamorfów. Czy znasz drogę do Ilirivoyne?
- Nigdy tam nie byłem - odpowiedział Vroon - znam jednak wiodące tam drogi.
- To wskaż mi najkrótszą.
- Myślę, że powinniśmy się udać do Khyntoru, a dalej statkiem rzecznym jakieś 
czterysta mil na wschód, do Verfu, skąd już biegnie droga wprost do rezerwatu, 
na południe. Niezbyt równa droga, ale mam nadzieję, że dosyć szeroka, by wóz 
mógł tamtędy przejechać. Dopilnuję tego.
- Ile czasu zabierze nam cała podróż?
- Pewnie z miesiąc, o ile po drodze nie natrafimy na jakieś przeszkody.
- Doskonale! Dojedziemy tam w sam czas na festyn Metamorfów - ucieszył się 
Zalzan Karol. - Ale o jakich przeszkodach mówisz?
- Normalnych - odpowiedział czarodziej. - Zwykłych kłopotach, takich jak usterka 
wozu, miejscowe zamieszki, napad przestępców. W głębi kontynentu nie ma takiej 
dyscypliny i porządku jak na wybrzeżu. Przejeżdżając przez niezbyt cywilizowane 
okolice zawsze się ryzykuje.
- I to jak! - zadudnił znajomy wszystkim głos. - Potrzebujecie ochrony, to 
jasne!
W krąg rozmawiających niespodziewanie wtargnęła Lisamon Hultin. Była świeża i 
wypoczęta, nocna jazda na grzbiecie wierzchowca nie pozostawiła na jej twarzy 
śladów zmęczenia. Wierzchowiec też nie wyglądał na szczególnie utrudzonego.
- Skąd się tu wzięłaś tak szybko? - spytał zaintrygowany Zalzan Karol.
- Jestem wielka, ale nie aż tak wielka jak twój wóz; mieszczę się na leśnych 
ścieżkach. A więc wybieracie się do Ilirivoyne, tak?
- Tak - odpowiedział Skandar.
- Spodziewałam się tego i przyjechałam zaproponować wam swoje usługi. Nie mam 
pracy, a wy zapuszczacie się w niebezpieczne okolice. Dogadajmy się. Będę was 
eskortować aż na miejsce, tylko się na mnie zdajcie.
- Zbyt wysoko się cenisz jak na nasze możliwości.
- Myślisz, że zawsze biorę pięć rojali za taką niepoważną robotę jak tamta? - 
Lisamon Hultin zaśmiała się na cały głos. - Zapłaciliście dodatkowo za mój 
gniew, bo nie lubię, gdy mi ktoś przeszkadza w jedzeniu. Zaprowadzę was za 
następną piątkę, nie więcej, bez względu na to, ile czasu stracę.
- Trzy rojale - rzucił ostro Zalzan Karol.
- Czy ty się nigdy niczego nie nauczysz? - Olbrzymka splunęła tuż pod nogi 
Skandara. - Nigdy się nie targuję. Zbierajcie się beze mnie i niech wam 
szczęście sprzyja. Chociaż w to ostatnie wątpię. - Mrugnęła do Valentine'a. - A 
gdzie tamci dwoje?
- Sleet odmówił udania się do miasta Metamorfów. Wybiegł stąd z wielkim krzykiem 
dziesięć minut temu.
- Nie dziwię mu się. A ta kobieta?
- Pobiegła za nim, aby go namówić do powrotu. O, popatrz tam! - Valentine 
wskazał na ścieżkę wijącą się po łagodnym stoku.
- Tam?
- Między jednym a drugim wzgórzem.
- W lasku żarłocznych roślin? - W głosie Lisamon Hultin brzmiało niedowierzanie.
- O czym ty mówisz? - spytał Valentine.
- Żarłoczne rośliny? Tutaj? - spytał Deliamber jednocześnie.
- Ten park został założony ze względu na nie - wyjaśniła olbrzymka. - U stóp 
wzgórza są tablice ostrzegawcze. Czy poszli ścieżką? Pieszo? Niech moc boska ma 
ich w swojej opiece!
- Jeśli o mnie chodzi, jego mogą sobie pożreć i to dwa razy, ale ona jest mi 
potrzebna - powiedział wzburzony Zalzan Karol.
- Mnie również - dodał Valentine. Zwrócił się do Lisamon Hultin: - Jeśli zaraz 
ruszymy, możemy ich dopędzić, nim wejdą do lasku żarłocznych roślin.                                                                             
- Twój pracodawca uznał, że nie stać go, by mnie zatrudnić.
- Pięć rojali? - spytał pośpiesznie Zalzan Kavol. - Stąd do Ilirivoyne?
- Sześć - odpowiedziała bez mrugnięcia okiem.
- Niech będzie. Tylko sprowadź ich tutaj! A przynajmniej ją!
- W porządku. - Z tonu jej głosu przebijała odraza. - Wy nie macie rozumu, ja 
nie mam pracy, więc tak czy inaczej zasługujemy na siebie. Weź jednego z 
wierzchowców - zwróciła się do Valentine'a - i jedź za mną.
- Jego też zabierasz? - jęknął Zalzan Karol. - Nie będę miał w zespole ani 
jednego człowieka!
- Tego ci zwrócę - powiedziała olbrzymka. - A jeśli szczęście nam dopisze, 
również tamtych dwoje. Ruszamy.
Rozdział 7
Ścieżka prowadząca w stronę wzgórz wiła się łagodnie pośród niebieskoszarej 
trawy, miękkiej niczym aksamit. Aż trudno było uwierzyć, że w tym uroczo 
wyglądającym zakątku może się kryć jakieś niebezpieczeństwo. Ale gdy dojechali 
do miejsca, w którym stok nabierał stromizny, Lisamon Hultin chrząknęła i 
wskazała na osadzony w ziemi drewniany słup. Tuż za nim na pół ukryta w trawie 
tablica głosiła wielkimi czerwonymi literami:
NIEBEZPIECZEŃSTWO
WSZELKI RUCH PIESZY
WZBRONIONY
Sleet, porażony gniewem, pewnie nie zwracał na nic uwagi, tylko parł do przodu, 
a Carabella, pragnąc go dogonić, też mogła przeoczyć napis albo go zlekceważyć.
Ścieżka zaczęła szybko piąć się w górę prowadząc do miejsca, gdzie zamiast 
aksamitnej trawy krzewił się zwykły leśny gąszcz. Lisamon Hultin, jadąca tuż 
przed Valentinem, ściągnęła lejce i oba wierzchowce zwolniły kroku. Znaleźli się 
teraz w wilgotnym, tajemniczym zagajniku, gdzie w szerokich odstępach rosły 
cienkie drzewka, których wadę pnie niczym łodygi fasoli pięły się w górę i 
splatały ze sobą, tworząc nad ich głowami gruby zielony baldachim.
- Popatrz, pierwsza żarłoczna roślina - powiedziała olbrzymka. - Ohydne stwory! 
Gdybym to ja rządziła tą planetą, spuściłabym na nie ogień, ale nasz Koronal 
pozuje na wielbiciela przyrody i dlatego chroni je w królewskich parkach. Módl 
się, żeby twoi przyjaciele mieli dość rozsądku, by trzymać się od nich z daleka.
Na leśnej ściółce, okupując wolną przestrzeń między drzewkami, rosły kolosalnych 
rozmiarów rośliny. Były to pozbawione łodyg, wyrastające bezpośrednio z ziemi 
liście czterocalowej szerokości i około dziesięciostopowej długości, metaliczną 
barwą i ząbkowanymi krawędziami przypominające piły. Rosły w skupiskach, tworząc 
rozety, pośrodku których otwierały się półmetrowej szerokości paszcze do połowy 
wypełnione złowieszczo wyglądającą cieczą i gmatwaniną klockowatych pręcików. Z 
cieczy sterczało coś, co mogło przypominać delikatne kwiaty, a także widać było 
inne kształty, które Valentine'owi przywodziły na myśl ostrza noży i pary 
szczypiec połączonych ze sobą w sposób dość niemiły.
- Tak właśnie wyglądają - powiedziała Lisamon Hultin. - Ściółka leśna jest 
szczelnie pokryła ich pędami, które tylko czyhają, by jakieś drobne zwierzę 
wciągnąć do wciąż głodnej paszczy.
Podjechała bliżej ku jednej z roślin i wtedy to coś, co swoim wyglądem 
przypominało bicz, zaczęło błyskawicznie wić się po ziemi i pełznąć w jej 
stronę, a będąc wystarczająco blisko uniosło się w górę i z głośnym świstem 
owinęło wokół pęciny zwierzęcia. Wierzchowiec, zwykle spokojny, rozdął teraz 
chrapy wietrząc śmiertelne niebezpieczeństwo, w którym istotnie się znalazł. 
Pętla zacisnęła się mocniej - roślina rozpoczęła zmagania ze swą ofiarą.
Olbrzymka sięgnęła po miecz wibracyjny, pochyliła się i jednym cięciem uwolniła 
nogę wierzchowca. Pęd odskoczył jak zerwana sprężyna i cofnął się niemal do 
samej paszczy, ale w tej samej chwili w górę wyskoczyło kilkanaście innych, tnąc 
z dziką furią powietrze.
- Żarłoczne rośliny nie mają tyle siły, by wciągnąć do paszczy wielkie zwierzę, 
ale wierzchowiec nie uwolniłby się sam. Raz schwytany, słabłby z dnia na dzień, 
aż skończyłby żywot, a wtedy one już by sobie poradziły. Jedna roślina 
przeżyłaby na jego mięsie cały rok.
Valentine zadrżał. Carabella zagubiona w lesie z takimi potworami? Te ohydne 
rośliny na zawsze miałyby stłumić ukochany głos, pożreć zwinne ręce, błyszczące 
oczy? Nie!
- Czy nie za późno przybywamy z pomocą? - zapytał.
- Nie znam ich imion - odpowiedziała. - Wołaj głośno, gdzieś tu muszą być.
- Carabello! - zawołał z rozpaczą w głosie. - Sleecie!
Kilka chwil później usłyszał słaby głos, ale Lisamon Hultin już i tak ich 
wypatrzyła i ruszyła ku nim. Wkrótce i on ujrzał Sleeta klęczącego na jednym 
kolanie i z całej siły opierającego się pędowi owiniętemu wokół kostki drugiej 
nogi, który ciągnął go ku rozwartej paszczy żarłocznej rośliny. Przykucnięta tuż 
za nim Carabella obejmowała go ramionami i desperacko usiłowała odciągnąć w 
przeciwną stronę. Wokół nich zwijały się i rozwijały macki innych roślin, 
zawiedzionych, że to nie one zdobyły żer. Sleet trzymał w ręku nóż i 
bezskutecznie ciął nim napięty pęd; roślina zdołała pociągnąć go już krok do 
przodu, o czym świadczył ślad wyryty w miękkiej, butwiejącej ściółce. Cal po 
calu Sleet przegrywał walkę o życie.
- Pomóż nam! - zawołała Carabella.
Lisamon Hultin jednym cięciem miecza odrąbała pęd owinięty wokół nogi Sleeta. 
Uwolniony żongler odskoczył gwałtownie do tyłu, upadł na plecy i gdyby nie to, 
że ze zręcznością akrobaty przetoczył się na bok, następny pęd owinąłby mu się 
wokół szyi. Poderwał się na nogi, a olbrzymka schwyciła go w pół i wciągnęła na 
grzbiet wierzchowca. Valentine zbliżył się do Carabelli. Stała w miejscu, do 
którego nie sięgały szalejące pędy, lecz mimo to drżała ze strachu. Szybko 
podniósł ją z ziemi i posadził za sobą. Dziewczyna przywarła do niego, niemal 
łamiąc mu w uścisku żebra. By ją uspokoić, obrócił się do tyłu, objął i 
pocałował w wychylające się spod włosów ucho. Poczuł niewymowną ulgę, a przy tym 
wzruszenie; chyba nie zdawał sobie dotychczas sprawy, jak wiele Carabella dla 
niego znaczy i jak mało obchodzi go wszystko inne poza jej bezpieczeństwem. 
Dziewczyna stopniowo wracała do siebie, ale od czasu do czasu jej ciałem 
wstrząsały dreszcze wywołane zapewne wspomnieniem strasznej przygody.
- Jeszcze chwila, a Sleet przestałby się opierać - wyszeptała. - Czułam, jak 
powoli sunie w stronę rośliny. Ale skąd wzięła się tutaj ta kobieta?
- Przyjechała wraz ze mną przez las na skróty. Zalzan Karol zatrudnił ją, by nas 
chroniła w czasie podróży do Ilirivoyne.
- Ona już zapracowała na swoją zapłatę - powiedziała Carabella. - Jedźcie za 
mną! - rozkazała Lisamon Hultin.
Ruszyła przodem, starając się wybierać bezpieczną drogę, a mimo to oba 
wierzchowce raz po raz wpadały w zdradzieckie sidła. Za każdym razem olbrzymka 
przecinała pędy jednym cięciem i wkrótce dotarli do ścieżki, która doprowadziła 
ich do wozu. Na widok powracających wśród Skandarów zapanowała radość, jednak 
Zalzan Kavol zmierzył Sleeta chłodnym okiem.
- Wybrałeś niezbyt rozsądną trasę, by od nas odejść - zauważył cierpko.
- Daleko jej do tej, którą wybrałeś ty - odpowiedział Sleet. - Proszę jednak, 
byś mi wybaczył. Pójdę teraz do Mazadone i poszukam tam jakiegoś zajęcia.
- Zaczekaj - wtrącił się Valentine. Sleet spojrzał na niego spod oka.
- Chciałbym z tobą chwilę pomówić. Chodź, przejdziemy się kawałek. - Valentine 
objął niskiego mężczyznę ramieniem i odprowadził na bok, na porosłą bujną trawą 
polankę, uprzedzając następny wybuch złości Skandara.
- O co chodzi, Valentine? - w głosie Sleeta brzmiała nieufność. - To dzięki mnie 
Zalzan Kavol wynajął olbrzymkę i gdyby nie to, stałbyś się dla tamtych żarłoków 
niezłym przysmakiem. - W takim razie dziękuję ci.
- To za mało - powiedział Valentine. - Można by powiedzieć, że skoro ocaliłem ci 
życie, to jesteś moim dłużnikiem.
- Można by.
- A zatem w drodze rewanżu proszę cię, byś nie rezygnował z pracy u Skandara.
- Sam nie wiesz, o co prosisz - rzucił gniewnie Sleet.
- Metamorfowie to niewątpliwie dziwne i niesympatyczne stworzenia, zgadzam się, 
ale Deliamber twierdzi, że nie są tak groźne, jak się o nich mówi. Zostań z 
nami, Sleecie.
- Myślisz, że jestem postrzelony, tak?
- Nie. Myślę raczej, że postępujesz wbrew rozumowi. Sleet potrząsnął głową 
przecząco.
- Kiedyś, bardzo dawno temu, Król Snów zesłał mi przesłanie, w którym 
Metamorfowie naznaczyli mnie strasznym losem. Takie przesłania zapadają w serca, 
i to głęboko. I teraz wcale nie mam ochoty zbliżać się do miejsca, gdzie te 
stworzenia przebywają.
- Przesłań nie należy brać dosłownie, przynajmniej nie zawsze. - Tak, ale 
czasami trudno je inaczej interpretować. W moim śnie Król zapowiedział, że 
dostanę żonę, którą będę kochał bardziej niż sztukę żonglerki, żonę, która 
będzie żonglowała ze mną tak, jak to robi Carabella, i z którą tak zestroję 
swoją rękę, że będziemy stanowili jedno ciało. - Zawiesił na chwilę głos, jakby 
się wahał, czy mówić dalej. Na przeciętej blizną twarzy pojawiły się krople 
potu. - Śniłem dalej, Valentine. Śniłem, że któregoś dnia przyszli do mnie 
Zmiennokształtni i ukradli mi tę żonę, podstawiając za nią kogoś spośród siebie 
i maskując swoje dzieło tak zręcznie, że niczego nie zauważyłem. Sen trwał. 
Występowaliśmy oboje przed Koronalem, Lordem Maliborem, tym, który się potem 
utopił, i żonglowaliśmy z taką perfekcją i z taką harmonią, jak nigdy przedtem, 
po czym Koronal ugościł nas smacznym mięsem i przednim winem i dał nam sypialnię 
o ścianach obitych jedwabiem, więc wziąłem ją w ramiona i zaczęliśmy się kochać, 
a kiedy już w nią wniknąłem, na moich oczach zmieniła się w Metamorfa, w 
potworne stworzenie, mówię ci, Valentine, w stworzenie z głową z gumy, szarą 
skórą i chrząstkami zamiast zębów, oczami mętnymi jak brudne kałuże i to 
stworzenie dalej przyciskało się do mnie i całowało mnie. Od tamtej nocy nie 
zbliżyłem się do żadnej kobiety z obawy przed podobnym uściskiem, i nigdy nie 
opowiedziałem nikomu tej historii. Teraz nie mogę znieść samej myśli o podróży 
do Ilirivoyne, tam przecież byłbym otoczony przez Zmiennokształtnych, którzy tak 
podstępnie potrafią zmieniać swoje twarze i ciała.
Serce Valentine'a napełniło się współczuciem. Milcząc, objął małego człowieczka, 
jak gdyby siła jego ramion mogła uleczyć okaleczoną duszę przyjaciela. Po 
chwili, zwalniając uścisk, powiedział wolno:
- To był naprawdę straszny sen. Ale z naszych snów powinniśmy umieć korzystać, a 
nie pozwalać im, by nami władały.
- Ten sen nie jest mi do niczego potrzebny. Wiem jedno: ostrzegł mnie przed 
zbliżaniem się do Metamorfów.
- Rozumiesz go zbyt dosłownie. A nie sądzisz, że mógł zawierać jakieś pośrednie 
wskazówki? Czy byłeś u wieszczki, Sleet?
- Po co?
- I pomyśleć, że to ty wysyłałeś mnie do niej, kiedy przeżywałem tamte straszne 
noce w Pidruid! Pamiętam każde twoje słowo. Mówiłeś, że Król nigdy nie zsyła 
jednoznacznych przesłań.
Sleet uśmiechnął się ironicznie.
- Zwykle łatwiej leczyć cudze dusze niż swoją, Valentine. Zresztą i tak za 
późno, by szukać wyjaśnienia snu sprzed piętnastu lat, więc zostanę nadal 
więźniem tamtego koszmaru.
- Musisz się od niego uwolnić!
- W jaki sposób?
- Kiedy dziecku się śni, że spada, i budzi się przerażone, to co rodzice mu 
mówią? Że sny o spadaniu nie mogą być traktowane dosłownie, bo we śnie nie można 
się zabić. Że dziecko powinno być wdzięczne nocy za taki sen, ponieważ oznacza 
on władzę i siłę. Albo że dziecko nie spadło, ale pofrunęło - i to do miejsca, w 
którym można się czegoś nauczyć, inaczej bowiem to dziecko ze strachu mogłoby 
utracić raz na zawsze świat marzeń.
- Innymi słowy, dziecko powinno cieszyć się takim snem - powiedział Sleet.
- Tak. Podobnie jest z naszymi przykrymi snami: nie powinniśmy się ich bać, lecz 
wykorzystywać ich mądrość przy dalszym działaniu.
- Tak mówi się dzieciom. Choć dorośli nie zawsze panują nad snami lepiej niż 
dzieci. Przypominam sobie jakieś dziwne krzyki i pojękiwania, kiedy śniłeś 
ostatnio, Valentine.
- Ja próbuję jednak uczyć się z moich snów, bez względu na to, jak są niejasne.
- No dobrze, ale czego chcesz teraz ode mnie?
- Żebyś pojechał z nami do Ilirivoyne.
- Czy to dla ciebie takie ważne?
- Należysz do naszej grupy. Z tobą tworzymy całość, bez ciebie zespół byłby 
rozbity.
- Skandarzy są doskonałymi żonglerami. To, co ludzie wnoszą do tej sztuki, jest 
mało istotne. I Carabella, i ja, i ty znaleźliśmy się u nich z tego samego 
powodu - aby uczynić zadość prawu. Zarobicie pieniądze bez względu na to, czy 
będę z wami, czy też nie.
- No, a kto mnie będzie dalej uczył?
- Wystarczy ci Carabella. Jest równie zręczna jak ja, a poza tym kocha cię i zna 
tak, jak ja nigdy nie poznam. I niech bogowie bronią - dodał zmienionym głosem - 
byś miał ją utracić wśród Zmiennokształtnych!
- Nie obawiam się tego - powiedział Valentine. Wyciągnął dłonie do Sleeta. - Tak 
bym chciał, żebyś pozostał z nami.
- Ale dlaczego?
- Ponieważ cię cenię.
- Ja również cię cenię, Valentine. Jednak pobyt w miejscu, do którego ten 
Skandar chce nas poprowadzić, mógłby mi sprawić wiele bólu. Dlaczego tak bardzo 
na to nalegasz?
- W Ilirivoyne może byś się z tego bólu wyleczył, widząc, że Metamorfowie to 
zaledwie nieszkodliwe, pierwotne stworzenia.
- Potrafię żyć ze swoim bólem - odparł Sleet. - Cena za takie uzdrowienie wydaje 
mi się zbyt wysoka.
- Oczywiście, potrafimy żyć nie z takimi ranami w sercu. Ale dlaczego nie 
spróbować ich leczyć?
- Jest jeszcze coś, na temat czego nie padło tu ani jedno słowo, Valentine.
Valentine zamilkł na chwilę, po czym westchnął głęboko.
- No cóż, to prawda. - A zatem o co chodzi?
- Sleecie, czy pojawiałem się w twoich snach, od kiedy spotkałeś mnie w Pidruid? 
- spytał Valentine z wahaniem w głosie.
- Tak. - Jako kto?
- Czy to takie ważne?
- Czy śniłeś, że mogę być jakąś niezwykłą postacią na Majipoorze, kimś 
ważniejszym i potężniejszym, niż sam potrafię to sobie wyobrazić?
- Twój sposób bycia i wygląd powiedziały mi o tym już przy naszym pierwszym 
spotkaniu. Te twoje fenomenalne zdolności, które tak szybko pomogły ci opanować 
nasze rzemiosło. I treść twoich snów, o których mi opowiadałeś.
- A kim ja jestem w tych snach, według ciebie?
- Jesteś osobą o wielkiej potędze, kimś obdarzonym wielką łaską i podstępnie 
pozbawionym wysokiej pozycji. Może diukiem. Może jednym z książąt królestwa.
- A może jeszcze kimś potężniejszym?
Sleet nagle zwilżył wargi.
- Tak. Być może kimś potężniejszym. Czego chcesz ode mnie, Valentine?
- Żebyś mi towarzyszył do Ilirivoyne. I nie tylko. Dalej też.
- Chcesz powiedzieć, że w snach, które śniłem, kryje się prawda? - Wciąż staram 
się tego dowiedzieć - odrzekł Valentine. - Ale myślę, że tak. Nawet jestem o tym 
coraz bardziej przekonany. Przesiania mi to potwierdzają.
- Mój panie... - wyszeptał Sleet.
- Być może.
Sleet popatrzył na niego w zdumieniu i zaczął opadać na kolana, ale Valentine 
powstrzymał go.
- Nic z tych rzeczy - powiedział. - Ktoś mógłby nas zobaczyć. Nie chcę, żeby 
ktokolwiek się czegoś domyślał. A poza tym pozostaje jeszcze mnóstwo nie 
wyjaśnionych wątpliwości. Nie życzę sobie, żebyś klękał przede mną, Sleecie, 
albo żebyś pozdrawiał mnie znakiem gwiazdy; nic z tych rzeczy, dopóki nie poznam 
całej prawdy.
- Mój panie...
- Jestem żonglerem Valentinem.
- Przestraszyłeś mnie, mój panie. Dzieliły mnie dzisiaj minuty od niechybnej 
śmierci, ale to, że stoję tutaj spokojnie rozmawiając o takich rzeczach, 
przeraża mnie znacznie bardziej.
- Mów mi po imieniu. - Jakżebym śmiał!
- Nazywałeś mnie tak jeszcze pięć minut temu.
- To było przedtem.
- Nic się nie zmieniło, Sleecie.
Sleet nie mógł się z tym pogodzić.
- Wszystko się zmieniło, mój panie.
Valentine westchnął ciężko. Czuł się jak szalbierz, jak oszust, manipulując 
Sleetem, chociaż dzięki temu cel wydawał się osiągnięty.
- Jeśli wszystko się zmieniło, to czy zastosujesz się do moich rozkazów? Nawet 
jeśli idzie o Ilirivoyne?
- Jeśli będę musiał - odparł oszołomiony Sleet.
- Nie spotka cię tam zło, jakiego się obawiasz. Wyjedziesz od Metamorfów 
wyleczony z bólu, który cię dręczy. Czy możesz mi zawierzyć?
- A jednak boję się tam jechać.
- Jesteś mi potrzebny nie tam, nie w Ilirivoyne, lecz później. Nie ja wybrałem 
podróż tamtędy, lecz Skandar, więc proszę cię, jedź ze mną.
- Jeśli muszę, mój panie. - Sleet pochylił kornie głowę.
- I równie usilnie cię proszę, nazywaj mnie Valentinem i nie okazuj więcej 
szacunku, niż robiłeś to jeszcze wczoraj, zwłaszcza przy innych.
- Jak sobie życzysz - zgodził się Sleet.
- Valentine.
- Valentine - powtórzył z pokorą Sleet. - Jak sobie życzysz... Valentine.
- No, to wracamy.
Zalzan Karol chodził niespokojnie tam i z powrotem; inni przygotowywali wóz do 
odjazdu. Valentine podszedł do Skandara.
- Namówiłem Sleeta, by wycofał swą rezygnację. Będzie nam towarzyszył do 
Ilirivoyne.
Zalzan Karol spojrzał na niego z niedowierzaniem.
- Jak ci się to udało?
- No, właśnie - wtrącił Vinorkis. - Co też takiego mu powiedziałeś?
- Myślę, że zanudziłbym was opowiadaniem o tym - odpowiedział Valentine z 
czarującym uśmiechem.
Rozdział 8
Tempo podróży wyraźnie wzrosło. Przez cały dzień wóz z cichym chrzęstem sunął do 
przodu, a czasem nie zatrzymywał się nawet późnym wieczorem. Lisamon Hultin na 
swoim wierzchowcu wytrwale dotrzymywała im kroku, chociaż od czasu do czasu 
zostawała w tyle. Cóż, każde zwierzę dźwigające na grzbiecie podobny ciężar 
domagałoby się przerw w podróży.
W prowincji Mazadone źródłem utrzymania milionów ludzi był handel, ponieważ tędy 
transportowano na zachód i na północ wszelkie dobra ze wschodu i tu był punkt 
przeładunkowy towarów przewożonych lądem z Pidruid i portu Tilomon i 
ekspediowanych dalej do prowincji wschodnich. Monotonię widoków mijanych 
kupieckich miasteczek przerywały skąpe pasy zieleni, ledwo odpowiadające 
rozmiarami wymaganym normom. Nie zatrzymując się trupa minęła kolejno Cynthion i 
Apoortel, i Diorectine, stolicę Mazadone, a za nią Borgax i Thagobar, wszystkie 
podobne do siebie jak dwie krople wody, nie zapadające w pamięć żadnym 
znamiennym szczegółem, wszystkie tak samo przycichłe na okres żałoby po ostatnim 
księciu i jednakowo przybrane żółtymi szarfami symbolizującymi żal i smutek. 
Niesamowita sprawa, pomyślał Valentine, z powodu zgonu księcia zamiera życie w 
całej prowincji. To co się tu dzieje po śmierci Pontifexa? Jak zareagowano przed 
dwoma laty na przedwczesne odejście Lorda Voriaxa? Być może przejmowano się 
stratą lokalnego władcy, ponieważ żył tutaj i był postacią z krwi i kości, 
natomiast niemal mityczni i nierealni, choćby z racji odległości, władcy Góry 
Zamkowej, Labiryntu i całego Majipooru, odchodząc z tego świata nie okrywają 
żałobą tutejszych miast ani nie wypełniają bólem serc mieszkańców. Na planecie 
tak rozległej jak ta żaden centralny ośrodek władzy nie mógł rządzić skutecznie; 
rozciągał nad owym światem zaledwie symboliczną kontrolę. Valentine podejrzewał, 
że trwałość Majipooru zależy od niepisanej umowy, na mocy której miejscowi 
władcy - prowincjonalni książęta i miejscy burmistrze - z jednej strony zgadzają 
się wprowadzać w życie i przestrzegać edyktów królewskiej władzy, z drugiej zaś 
z podporządkowanymi sobie terytoriami robią to, co im się żywnie podoba.
W jaki sposób, pytał sam siebie, taka umowa może być dotrzymywana, jeśli Koronal 
nie jest pomazańcem i uroczyście osadzonym na tronie królem, lecz uzurpatorem, 
który nie ma łaski bogów niezbędnej do podtrzymywania kruchej konstrukcji życia 
społecznego.
Im bardziej dłużyły się godziny jazdy, tym bardziej pogrążał się w 
rozmyślaniach. Przyzwyczajony do lekkości i prostoty swego umysłu, sam był 
zaskoczony ich głębią i powagą. Jak widać, rzucone na niego czary miały krótki 
żywot i teraz brał górę jego własny rozum, który szybko uczył się sięgać do 
tkwiących w nim pokładów intelektu.
Jeśli, oczywiście, został poddany działaniu jakichś czarów. Wciąż nie był o tym 
przekonany, chociaż dzień po dniu jego wątpliwości słabły.
W snach coraz częściej zajmował pozycję kogoś nadającego ton. Pewnej nocy to on, 
a nie Zalzan Karol, prowadził wóz żonglerów; innej znów przewodniczył, ubrany w 
książęce szaty, Wysokiej Radzie Metamorfów, tych mglistych, budzących grozę 
widm, które jedną postacią nie pozostawały dłużej niż minutę; w jeszcze innym 
widział siebie na targu w Thagobar, jak siedząc pomiędzy sprzedawcami sukna a 
kupcami bransolet rozsądza toczący się między nimi hałaśliwy spór.
- Widzisz? - powiedziała Carabella. - Wszystkie te sny mówią o władzy i 
majestacie.
- Władza? Majestat? Siadanie na beczce na targu i zaprowadzanie ładu pomiędzy 
kupcami bawełny i lnu nazywasz władzą i majestatem?
- Sny zawsze można różnie interpretować. Twoje wizje symbolizują potęgę.
Valentine uśmiechnął się, ale nie zaprzeczył słuszności takiej interpretacji.
Pewnej nocy, kiedy byli w pobliżu miasta Khyntor, miał bardziej wymowne widzenie 
dotyczące swego poprzedniego życia. Znajdował się w pokoju o ścianach wyłożonych 
rzadkimi gatunkami drewna - na przemian semotanem, bannikopem i ciemnym 
bagiennym mahoniem. Siedział przy kwadratowym biurku z połyskliwego palisandru i 
podpisywał dokumenty. Po prawej ręce miał gwiezdny herb. Usłużni sekretarze 
kręcili się wokół, a olbrzymie wygięte okno odsłaniało powietrzną przepaść, jak 
gdyby wychodziło na tytaniczne zbocze Góry Zamkowej. Czy to była fantazja? Czy 
też to ulotny fragment pogrzebanej przeszłości, która uwolniła się i podpłynęła 
ku powierzchni jego świadomości? Opisał wygląd pokoju i biurka Carabelli i 
Deliamberowi, mając nadzieję, że wiedzą coś na temat wyglądu rzeczywistego 
miejsca urzędowania Koronala, ale z równym powodzeniem mógłby oczekiwać po nich, 
że wymienią mu, jakie potrawy jada na śniadanie Pontifex. Vroon zapytał go, czy 
siedząc za palisandrowym biurkiem miał złote włosy żonglera z wozu Skandara, czy 
też ciemne Koronala odbywającego podróż przez Pidruid i zachodnie prowincje.
- Ciemne - odpowiedział bez chwili namysłu. Zmarszczył jednak czoło. - Właściwie 
to skąd mogę wiedzieć? Siedziałem przy biurku i nie przyglądałem się osobie, 
którą byłem. A poza tym... poza tym...
- W świecie snów często widzimy sami siebie - rzekła Carabella.
- Możliwe, że byłem i jasnowłosym, i ciemnowłosym jednocześnie. Raz takim, raz 
innym. Przejście z koloru w kolor mogło być płynne, prawda?
- Prawda - zgodził się Deliamber.
Wreszcie, po wielu długich dniach jednostajnej, męczącej jazdy, dojeżdżali do 
Khyntoru. To główne miasto środkowej części pomocnego Zimroelu leżało na 
górzystym, pofałdowanym terenie, urozmaiconym jeziorami i ciemnymi, trudnymi do 
przebycia lasami. Droga wskazana przez Deliambera przecinała południowo-
zachodnie przedmieścia, znane jako Gorący Khyntor z powodu znajdujących się 
tutaj geotermicznych cudów natury - wielkich syczących gejzerów, szerokiego 
różowego jeziora, nad którym wiecznie unosi się para i które złowieszczo 
bulgocze i wrze, i ciągnących się na przestrzeni mili czy dwóch wulkanicznych 
szczelin, z których w pięciominutowych odstępach wydobywają się obłoki szarawych 
gazów przy wtórze śmiesznej niby-czkawki i groźnych podziemnych pomruków. 
Chociaż lato jeszcze na dobre nie odeszło, jednak nad miastem niebo pęczniało 
już od ciężkich ciemnoperłowych chmur, a w powietrzu pachniało chłodną jesienią, 
nawiewaną ostrymi północnymi wiatrami.
Gorący Khyntor oddzielała od właściwego miasta rzeka Zimr, największa z rzek 
Zimroelu. Kiedy podróżni, wynurzywszy się z gąszczu wąskich uliczek starej 
dzielnicy, wjechali na niezwykle szeroką esplanadę, Valentine zaniemówił ze 
zdumienia.
- Co cię tak dziwi? - spytała Carabella.
- Rzeka. Nigdy bym się nie spodziewał, że może być tak szeroka.
- Czy w ogóle nie znasz rzek?
- Między Pidruid a tym miastem nie widziałem żadnej godnej uwagi, a tego, co 
było wcześniej, nie pamiętam zbyt wyraźnie.
- Nie ma tu nigdzie rzeki tak wielkiej jak Zimr, więc pozwól mu się dziwić - 
rzekł Sleet.
Valentine spojrzał w prawo, spojrzał w lewo - szare rozlewiska sięgały kresu 
horyzontu. W miejscu, w którym przystanęli, rzeka przypominała morską zatokę i z 
trudem można było rozpoznać kwadratowe wieże miasta na majaczącym w oddali 
drugim brzegu. Było tu może osiem, może dziesięć mostów, podczas gdy Valentine 
nie pojmował, jak można było zbudować choćby jeden. Ten, u którego wylotu stali, 
Most Khyntor, o szerokości czterech gościńców, miał kształt pierścieniowatych 
łuków sadzących wielkimi susami od jednego brzegu do drugiego. Następny most, 
idąc w dół rzeki, stał wsparty na wysokich filarach i miał ciężką kamienną 
nawierzchnię, obramowaną masywną balustradą, a ten z drugiej strony tak porażał 
oczy blaskiem, jakby był zrobiony ze szkła.
- To jest Most Koronala. Ten po prawej - Pontifexa, a dalej z biegiem rzeki jest 
taki, który się nazywa Mostem Snów. Wszystkie są stare i dobrze znane - rzekł 
Deliamber.
- Nie rozumiem tylko, dlaczego wznoszono je w miejscu, gdzie rzeka jest tak 
szeroka - zauważył oszołomiony Valentine,
- To miejsce jest jednym z najwęższych - odparł wszystkowiedzący Vroon.
Zgodnie z tym, co Vroon dalej mówił, Zimr toczył swe wody przez siedem tysięcy 
mil, od źródeł leżących przy wrotach Rozpadliny Dulornu, przez Górny Zimroel, na 
południowy wschód, aż do położonego na wybrzeżu Morza Wewnętrznego portu 
Piliplok. Ta szczęśliwa, spławna na całej długości rzeka niczym błyszczący wąż 
wiła się wartkim nurtem przez liczne zakola Na jej brzegach z dawien dawna 
rozłożyły się setki bogatych portowych miast, z których Khyntor był najbardziej 
wysunięty na zachód.
Na północno-wschodnich krańcach miasta sterczały ledwo widoczne w chmurach 
poszarpane szczyty dziewięciu olbrzymich gór zwanych Pielgrzymami Khyntoru, 
których stoki zamieszkiwały plemiona dzikich, hardych myśliwych. Przez większą 
część roku można było spotkać tych górali na targu w Khyntorze, gdzie wymieniali 
skóry i mięso na wytwarzane w mieście towary.
Tej nocy Valentine śnił, że wchodzi do Labiryntu, aby odbyć naradę z Pontifexem.
Skończyły się sny mgliste; ten był wyraźny i ostry aż do bólu. Valentine stał w 
surowym blasku zimowego słońca na jałowej, nieurodzajnej równinie i patrzył na 
białe mury niskiej, pozbawionej dachu świątyni. Deliamber powiedział mu, że są 
to wrota do Labiryntu. Stary Vroon, Lisamon Hultin i Carabella szli wraz z nim, 
tworząc obronną falangę, lecz kiedy Valentine wstąpił na leżący między murami 
zmurszały pomost, okazało się, że jest sam, a na jego spotkanie pośpiesza jakaś 
istota o odpychającym wyglądzie. Istota ta miała odmienne kształty, jednak nie 
należała do żadnej rasy osiadłej z dawien dawna na Majipoorze - ani do Liimenów 
czy Ghayrogow, ani też do Vroonów czy Skandarów, Hjortów czy Su-Suherów. Jej 
muskularne ramiona pokryte pełną wgłębień i nierówności czerwoną skórą, płaska 
czaszka i żółto świecące ledwo powstrzymywaną wściekłością oczy nie wróżyły 
niczego dobrego. Niskim, dudniącym głosem istota zapytała Valentine'a, co go 
sprowadza do Pontifexa.
- Most Khyntor potrzebuje naprawy - odpowiedział Valentine. - Zajmowanie się 
takimi sprawami jest odwiecznym obowiązkiem Pontifexa.
Żółtookie stworzenie roześmiało się na całe gardło.
- Czy myślisz, że Pontifex dba o takie rzeczy? 
- Do moich obowiązków należy zmuszenie go, by o nie dbał.
- Zatem idź! - Zagradzający mu drogę strażnik skłonił się z przesadną 
grzecznością i usunął na bok. Kiedy Valentine go minął, strażnik warknął 
niechętnie i z trzaskiem zamknął wrota. Na odwrót było już za późno. Valentine 
znalazł się przed wejściem do wąskiego krętego korytarza, oświetlonego 
porażającym oczy światłem, które biło nie wiadomo skąd. Całe godziny zajęło mu 
schodzenie spiralnymi zakrętami coraz niżej i niżej, aż wreszcie znalazł się w 
miejscu, gdzie ściany korytarza rozstąpiły się, ukazując następną pozbawiona 
dachu białą kamienną świątynię, a może tę samą co poprzednio, ponieważ takie 
samo dziobate czerwonoskóre stworzenie zagrodziło mu drogę, powarkując w 
bezgranicznej wściekłości.
- Stoisz przed Pontifexem - powiedziało między jednym a drugim warknięciem.
Valentine spojrzał przed siebie w głąb słabo oświetlonej komnaty i zobaczył 
siedzącego na tronie władcę Majipooru, noszącego na głowie królewską tiarę i 
ubranego w czarno-szkarłatne szaty. Pontifex miał co prawda ludzką twarz, ale 
poza tym było to monstrum o wielu rękach i nogach, ze skrzydłami smoka, które 
wrzeszczało i ryczało jak oszalałe. Ludzkie usta wydawały całkiem nieludzkie 
gwizdy, od postaci bił odór nie do wytrzymania, a czarne skórzaste skrzydła 
gwałtownie wachlowały, miotając Valentinem z mocą jesiennej wichury.
- Wasza Królewska Mość - odezwał się Valentine, skłonił się i jeszcze raz 
powiedział: - Wasza Królewska Mość...
- Wasza Lordowska Mość - zrewanżował mu się Pontifex, po czym wyciągnął rękę do 
Valentine'a, przyciągnął go do siebie i okazało się, że to Valentine siedzi na 
tronie, a Pontifex ucieka jasno oświetlonym korytarzem, trzepocząc w biegu 
skrzydłami, śmiejąc się dziko, wrzeszcząc skrzekliwie, i wreszcie znika za 
którymś z zakrętów.
Valentine obudził się zlany potem. Leżał w ramionach Carabelli, przestraszonej 
tak, jakby lęki z jego snu przeniosły się na nią. Obejmowała go jeszcze przez 
chwilę, czekając, aż senne widziadła opuszczą jego duszę.
- Krzyczałeś kilkakrotnie - odezwała się wreszcie.
- To się zdarza - powiedział łyknąwszy nieco wina ze stojącej obok łóżka butelki 
- gdy sny bardziej męczą człowieka niż rzeczywistość. Moje sny, Carabello, to 
ciężki znój.
- Twoja dusza aż się wyrywa, żeby wszystko z siebie wykrzyczeć, mój panie.
- Ale robi to w sposób niezwykle dla mnie męczący - rzekł Valentine przytulając 
się do jej piersi. - Jeśli sny są źródłem mądrości, będę się na przyszłość 
modlił, by mi jej nie przybywało przed brzaskiem dnia.
Rozdział 9
W Khyntorze Zalzan Kavol wsiadł z całą trupą na statek rzeczny płynący do Ni-
moya i dalej do Piliploku. Żonglerzy mieli podróżować rzeką niezbyt daleko, 
zaledwie do Verfu, miasta, które graniczyło z terytorium Metamorfów.
Valentine żałował, że musi wysiąść na ląd w Yerfie, wiedząc, że za następne 
dziesięć czy piętnaście rojali mógłby dopłynąć aż do Piliploku, skąd wyruszały 
statki zdążające na Wyspę Snu. Przecież to nie rezerwat Zmiennokształtnych, lecz 
ta wyspa była jego prawdziwym celem. Miał nadzieję znaleźć na niej potwierdzenie 
nocnych wizji, które prześladowały go od dłuższego czasu. Musiał się jednak 
uzbroić w cierpliwość. Przeznaczenia, pomyślał, nie należy ponaglać.
Jak dotąd sprawy posuwały się może niezbyt spiesznie, ale za to nieprzerwanie, 
wciąż ku temu samemu, choć niezbyt jeszcze zrozumiałemu celowi. Przestał już być 
beztroskim, prostodusznym próżniakiem z Pidruid i miał świadomość wewnętrznej 
przemiany, jaka się w nim od tamtego czasu dokonała, jak również zdawał sobie 
sprawę, że z raz obranej drogi nie ma odwrotu. Widział siebie jako aktora 
porywającego dramatu, którego główny akt był jeszcze bardzo odległy, tak w 
czasie, jak i w przestrzeni.
Statki oceaniczne, które przybijały do nabrzeży Pidruid, musiały się odznaczać 
dużą wytrzymałością, a równocześnie wdziękiem, ponieważ stawiały czoło tysiącom 
mil i prezentowały się w różnych portach planety. Statek z rzeki Zimr był 
przysadzisty, szeroki, o niewyszukanych kształtach, stąd zapewne jego 
budowniczowie dla zrekompensowania rzucającej się w oczy toporności przyozdobili 
go w fantazyjny, niemal groteskowy sposób - wysoki mostek kapitański był 
zwieńczony trzema głowami pomalowanymi na jaskrawe, czerwone i żółte kolory, na 
olbrzymim głównym pokładzie wielkości wiejskiego placu stały rzeźby, namioty i 
salony gier, a na rufie wznosiła się wielopoziomowa nadbudówka, w której 
zakwaterowano pasażerów. Dolne pokłady przeznaczono na fracht, kajuty trzeciej i 
czwartej klasy, mesy, kabiny dla załogi, no i oczywiście na maszynownię, z 
której buchające nieustannie dwa słupy dymu spowijały kadłub i wznosiły się ku 
niebu jak rogi demona. Cała konstrukcja statku była drewniana, gdyż metal 
występował na Majipoorze zbyt rzadko, by używać go w tak wielkich ilościach, a 
kamień nie nadawał się na potrzeby żeglugi, stąd też stolarze mieli niemałe pole 
do popisu. Obdarzeni bogatą wyobraźnią, pokryli burty dziwaczną boazerią o 
rzeźbionych belkach, ślimacznicach i setkach podobnych ozdób.
Ten statek wydawał się swoistym mikrokosmosem. Czekając na odbicie od brzegu, 
Valentine, Deliamber i Carabella przechadzali się po pokładzie zatłoczonym 
mieszkańcami różnych okręgów i przedstawicielami wszystkich ras Majipooru. Wśród 
nich Valentine zobaczył górali ze zboczy gór nad Khyntorem, Ghayrogów z Dulornu, 
ludzi z parnego południa spowitych w przewiewne białe szaty, podróżnych 
paradujących w drogich szkarłatnych i zielonych strojach, którzy według 
Carabelli wyglądali na typowych mieszkańców zachodniego Alhanroelu, i wielu 
innych. Wszędobylscy Liimeni sprzedawali swoje nieśmiertelne pieczone kiełbaski; 
natrętni Hjortowie przechadzali się wyniośle w uniformach żeglugi rzecznej, 
informując i pouczając zarówno tych, którzy chcieli się czegoś dowiedzieć, jak i 
tych, którzy tego nie chcieli; rodzina Su-Suherów w przezroczystych zielonych 
sukniach, rzucając się w oczy z powodu nieprawdopodobnych, dwugłowych ciał i 
nieprzystępnych, władczych min, płynęła w pokornie rozstępującym się przed nią 
tłumie niczym emisariusze ze świata snów. Tego popołudnia na pokładzie statku 
znajdowała się też mała grupa Metamorfów.
Deliamber wypatrzył ich pierwszy. Mały Vroon cmoknął z cicha i dotknął ręki 
Valentine'a.
- Widzisz ich? Miejmy nadzieję, że nie wpadną w oczy Sleetowi. 
- Którzy to? - spytał Valentine.
- Stoją przy relingu, samotni. Wyglądają na zakłopotanych. Mają teraz swoje 
naturalne kształty.
Valentine popatrzył we wskazanym kierunku. Zobaczył pięcioro dorosłych, 
prawdopodobnie obojga płci, i troje młodych. Wiotkie, kanciaste, długonogie 
stworzenia, jedno nawet wyższe od Valentine'a, omiatały patrzących przelotnymi, 
niewidzącymi spojrzeniami. Pokryte były ziemistą, prawie zielonkawą skórą. Ich 
twarze przypominały kształtem twarze ludzkie, lecz kości policzkowe były ostre 
jak brzeszczoty, usta tak wąskie, że niemal niewidoczne, nosy zredukowane do 
wypukłych guzów, a blisko siebie i głęboko osadzone oczy pozbawione źrenic. 
Valentine nie mógł rozsądzić, czy ci Metamorfowie noszą się dumnie i arogancko, 
czy może bojaźliwie, lecz z pewnością czuli się na statku jak na wrogim 
terytorium - oni, wywodzący się z prastarej rasy tubylcy, potomkowie tych, do 
których należał Majipoor przed przybyciem pierwszych osadników ziemskich, 
czternaście tysięcy lat temu. Nie mógł oderwać od nich oczu.
- Jak to się dzieje, że zmieniają kształty?
- Ich kości nie są powiązane z sobą, tak jak kości innych żywych istot - 
odpowiedział Deliamber. - Pod naciskiem mięśni mogą się przemieszczać i układać 
w nowe formy. W skórze z kolei mają komórki mimetyczne, które pozwalają na 
zmianę koloru i struktury ciała. Dorośli mogą transformować się niemal ciągle.
- Czemu to służy?
- Tego nikt nie wie. Prawdopodobnie Metamorfowie z kolei zastanawiają się, jaki 
cel przyświecał wszechświatowi, że stworzył rasy niezdolne do zmiany kształtów. 
Myślę jednak, że ta zmienność musi ułatwiać im życie.
- Nie sądzę - odezwała się cierpko Carabella. - Nie potrafili nawet obronić 
swojej planety.
- Jeśli ludzie przenoszą się z planety na planetę po to, by ukraść czyjś dom, to 
nawet zmiana kształtów niewiele może pomóc obrońcom tego domu.
Metamorfowie zafascynowali Valentine'a. Zdawał sobie sprawę z niezwykłości ich 
istnienia na przestrzeni długiej historii Majipooru. Ta krucha zielonoskóra 
nacja zamieszkująca całą olbrzymią planetę w epoce, kiedy nie było tu ani istot 
ludzkich, ani Skandarów, Vroonów czy Ghayrogów, stanowiła teraz przeżytek, 
relikt archeologiczny, zepchnięty do rezerwatu. Intruzi, którzy przybyli szukać 
dla siebie miejsca, zamienili się w zdobywców. Valentine chciałby zobaczyć, jak 
Metamorfowie przemieniają się w nich, w tych zdobywców. Jednak samotna, 
wyobcowana z tłumu grupka trwała niezmiennie przy własnym wyglądzie.
Shanamir, wyraźnie czymś przejęty, przepchnął się do Valentine i chwytając go za 
rękaw wykrzyczał:
- Czy wiesz, kto podróżuje razem z nami? Słyszałem, jak mówili o tym w ładowni. 
Tu jest podobno cała rodzina Zmienno...
- Ciszej - szepnął Valentine. - Popatrz tam! Chłopiec spojrzał we wskazanym 
kierunku i zadrżał.
- Oni są straszni. - Gdzie jest Sleet?
- Na mostku, u kapitana statku, z Zalzanem Kavolem. Starają się o pozwolenie na 
wieczorny występ. Jeśli ich zobaczy...
- On i tak wcześniej czy później będzie musiał stanąć twarzą w twarz z 
Metamorfami - mruknął Valentine. A zwracając się do Deliambera zapytał: - To 
chyba nie jest dla nich typowe, pokazywać się poza rezerwatem?
- Znajdziesz ich wszędzie, ale nigdy w dużych skupiskach i rzadko pod własną 
postacią. Mówią, że w Pidruid jest jedenastu, w Falkynkip sześciu, a w Dulornie 
dziewięciu...
- W przebraniu?
- Tak, jako Ghayiogowie albo Hjortowie, albo istoty ludzkie, stosownie do 
okoliczności.
Metamorfowie zeszli z pokładu. Poruszali się z wielką godnością, ale w 
przeciwieństwie do malej grupy Su-Suherów nie było w nich niczego władczego; 
wprost przeciwnie, sprawiali wrażenie, że nie chcą się nikomu rzucać w oczy.
- Czy zamieszkują swoje terytorium z wyboru, czy z nakazu? - spytał Valentine.
- Myślę, że z obu tych powodów. Kiedy Lord Stiamot zakończył podbój planety, 
zmusił ich do całkowitego opuszczenia Alhanroelu. W tym czasie Zimroel był 
zamieszkany tylko na wybrzeżach, toteż pozwolono Metamorfom osiedlić się w głębi 
kontynentu. To oni sami wybrali teren między Zimrem a górami na południu, ale 
dostęp do nich musiał być łatwy, aby można ich było stale kontrolować. Teraz 
tradycyjnie mieszkają w rezerwacie, poza nielicznymi wyjątkami, to znaczy tymi, 
którzy żyją w miastach pod cudzą postacią. Nie mam pojęcia, jak ta tradycja ma 
się do prawa, ale pewne jest, że nie przykładają zbytniej wagi do dekretów 
pochodzących z Labiryntu czy z Góry Zamkowej.
- Jeśli królewskie prawo znaczy dla nich tak mało, to czy nie ryzykujemy udając 
się do Ilirivoyne? Deliamber roześmiał się.
- Czasy, w których Metamorfowie atakowali przybyszów powodowani żądzą odwetu, 
dawno minęły, tego jestem pewien. Są płochliwą i posępną rasą, ale nie wyrządzą 
nam krzywdy i prawdopodobnie opuścimy ich kraj nietknięci, za to dobrze 
obładowani pieniędzmi, które Zalzan Kavol kocha nade wszystko. Popatrz, oto i 
on.
Skandar, z towarzyszącym mu Sleetem, zbliżał się do nich wyraźnie z siebie 
zadowolony.
- Dostaliśmy pozwolenie na występy - obwieścił. Pięćdziesiąt koron za godzinę 
pracy, zaraz po obiedzie! Pokażemy im jednak tylko najprostsze sztuczki. 
Dlaczego mielibyśmy niepotrzebnie tracić energię przed festynem w Ilirivoyne?
- Nie - zaprotestował Valentine. - Pokażmy się im od najlepszej strony. - 
Spojrzał twardo na Sleeta. - Na statku znajduje się mała grupka Metamorfów. 
Dzięki nim wieści o naszej doskonałej grze mogą dotrzeć do Ilirivoyne, zanim my 
się tam zjawimy.
- Przekonałeś mnie - zgodził się Zalzan Kavol.
Sleet natomiast był wstrząśnięty. Drżały mu nozdrza, wargi miał zaciśnięte i 
lewą ręką kreślił tajemnicze znaki. Valentine odwrócił się do niego i powiedział 
przyciszonym głosem:
- Widzę, że zaczął się proces zdrowienia. Żongluj dzisiaj przed nimi tak, jakbyś 
to robił na dworze Pontifexa.
- Są moimi wrogami - odrzekł chrapliwie Sleet.
- Nie ci. To nie są Metamorfowie z twojego snu. To inni wyrządzili ci okrutną 
krzywdę, i to bardzo dawno temu.
- Przebywanie z nimi na jednym statku przyprawia mnie o mdłości.
- Już za późno, by ten statek opuścić - rzekł Valentine. - Poza tym jest ich 
tylko pięcioro. Mała próbka tego, co nas czeka w Ilirivoyne.
- Ilirivoyne...
- Nie da się już ominąć Ilirivoyne - przerwał mu Valentine. - Przyrzekłeś mi, 
Sleecie...
Mały żongler popatrzył na niego w milczeniu.
- Tak, mój panie - wyszeptał po chwili.
- No, to idziemy. Poćwicz ze mną. Obu nam się to przyda. I pamiętaj, masz mnie 
nazywać Valentinem!
Znaleźli na dolnym pokładzie spokojne miejsce i przystąpili do pracy. Po raz 
pierwszy ich role się odwróciły. Valentine żonglował płynnie, podczas gdy Sleet 
był niezgrabny jak nowicjusz. Bez przerwy upuszczał maczugi i wybijał sobie 
palce. Jednak po kilku minutach potrafił już nad sobą zapanować i powietrze 
wypełniło się fruwającymi maczugami, i to podawanymi na tak wyszukane sposoby, 
że rozbawiony Valentine szybko się poddał i poprosił o chwilę odpoczynku.
Wieczorne przedstawienie - pierwsze od tamtego, zaimprowizowanego na drodze w 
celu przekupienia leśnych braci - miało być, zgodnie z życzeniem Zalzana Kavola, 
na najwyższym poziomie. Żonglerzy podzielili się na trzy zespoły - Sleet z 
Carabellą i Valentinem, Zalzan Kavol z Thelkarem i Giboiem Haernem oraz Heitrag 
z Rovornem i Erfonem - i przystąpili do symultanicznej rozgrywki: jedna grupa 
Skandarów żonglowała nożami, druga płonącymi pochodniami, a ludzie srebrnymi 
maczugami. Valentine przechodził jeden z najpoważniejszych testów zręczności; 
upuszczony przez kogokolwiek z dziewiątki żonglerów przedmiot mógł zniszczyć 
cały efekt, a ponieważ on był najsłabszym ogniwem tego łańcucha, na nim 
spoczywała największa odpowiedzialność za powodzenie całego występu.
Nie upuścił ani jednej maczugi. Owacja po zakończonym popisie, kiedy jeszcze 
pełni emocji, a już pozbawieni napięcia żonglerzy przerzucali bezładnie 
wszystko, co im wpadło w ręce, przeszła ich najśmielsze oczekiwania. Składając 
niski ukłon Valentine spostrzegł siedzącą w jednym z pierwszych rzędów rodzinę 
Metamorfów. Rzucił krótkie spojrzenie na Sleeta, ale ten, rozradowany, kłaniał 
się wciąż od nowa, za każdym razem niżej i niżej.
Kiedy schodzili po długotrwałej owacji ze sceny, Sleet powiedział:
- Widziałem ich, kiedy zaczynaliśmy, a potem zapomniałem, że w ogóle istnieją. 
Zapomniałem o nich, Valentine! - Roześmiał się uszczęśliwiony. - Zresztą oni w 
niczym nie przypominają stworzeń z. mego snu.
Rozdział 10
Trupa spędziła tę noc na skąpo zasłanej podłodze w ociekającej wilgocią ładowni. 
Valentine, wciśnięty między Shanamira i Lisamon Hultin, nie spodziewał się 
spokojnej nocy. Olbrzymka, jak się okazało, była równie ekspansywna w dzień, jak 
i w nocy; chrapała, rzucała się na wszystkie strony, przetaczała z boku na bok, 
młóciła rękami i nogami. Valentine kilkakrotnie musiał dobrze się wysilić, by 
odsunąć na bok przygniatające go ciało. Wkrótce jednak Lisamon Hultin przestała 
chrapać i walczyć ze sobą. Valentine wykorzystał ten moment i również zasnął.
We śnie, który przyszedł natychmiast, to on był Koronalem, Lordem Valentinem o 
oliwkowej cerze i czarnych włosach, i to on zasiadał na Górze Zamkowej, dzierżąc 
w ręku wszystkie insygnia władzy, lecz już po chwili w niewiadomy sposób znalazł 
się w przesyconym wilgocią, nie znanym sobie miejscu, w którym rosły olbrzymie 
krzewy winorośli i czerwone jaskrawe kwiaty; domyślił się, że jest to miasto 
Tilomon na odległym, południowym krańcu Zimroelu, a on uczestniczy w wielkiej, 
wydanej na jego cześć uczcie. Przy stole siedzi jeszcze jeden dostojny gość, 
mrocznooki i szorstkoskóry mężczyzna, Dominin Barjazid, drugi syn Króla Snów. 
Dominin Barjazid napełnia winem puchary i wznosi toasty na cześć Koronala, 
życząc mu głośno długiego życia i przepowiadając panowanie w sławie, równe 
panowaniu Lorda Stiamota i Lorda Prestimiona, i Lorda Confalume'a.
A Lord Valentine pije raz za razem i staje się coraz weselszy, wznosi toasty za 
samego siebie, za swego gościa i za burmistrza Tilomon, i za diuka prowincji, i 
za Simonana Barjazida Króla Snów, i za Pontifexa Tyeverasa, i za Panią Wyspy, 
swoją ukochaną matkę, a puchar napełnia się i napełnia złocistym winem i 
czerwonym winem, i niebieskim winem z południa, aż wreszcie nie może pić więcej 
i idzie do sypialni, gdzie natychmiast zapada w sen, a kiedy śpi, postaci z 
otoczenia Dominina Barjazida podnoszą go z łoża i owiniętego w jedwabne 
prześcieradła niosą gdzieś, a on nie jest w stanie się opierać, bo zdaje mu się, 
że nie słuchają go ani jego własne ręce, ani nogi, i śni, że to mu się śni, że 
znajduje się na stole w jakimś sekretnym pokoju, a jego włosy stają się 
złociste, a skóra jasna, a tym, który ma twarz Koronala, jest Dominin Barjazid.
- Zabierzcie go do jakiegoś miasta na dalekiej północy - słyszy głos fałszywego 
Lorda Valentine'a. - Niech się tam zagubi i niech pójdzie przez świat własną 
drogą.
Sen zapewne miałby dalszy ciąg, ale Valentine poczuł, że się dusi, i wrócił do 
świadomości: to Lisamon Hultin, rozwalona na nim, przygniatała mu twarz 
muskularnym ramieniem. Choć nie bez wysiłku, zrzucił z siebie ten ciężar, ale 
nie mogło być już mowy o kontynuacji snu.
Rankiem nie powiedział nikomu, co mu przyniosła noc; zbliżał się czas, kiedy 
powinien przestać rozpowszechniać informacje o sobie, gdyż, jak przypuszczał, 
zaczęły one dotyczyć spraw wagi państwowej. Dwukrotnie śnił, że Dominin Barjazid 
zajął jego miejsce, a Carabella już kilka tygodni temu wyśniła, że nieznani 
wrogowie uśpili go i skradli mu osobowość. Oczywiście, mogła to być przenośnia 
lub gra pobudzonej wyobraźni, ale Valentine nabierał coraz głębszego 
przekonania, że tak nie jest; sny były zbyt bogate w treść i zbyt często miały 
ten sam motyw.
No, a jeśli jakiś Barjazid naprawdę nosi gwiezdną koronę? To co wtedy? Co wtedy?
Valentine z miasta Pidruid mógłby na to wzruszyć ramionami i powiedzieć: 
nieważne, jeden wart drugiego, ale Valentine podróżujący z Khyntoru do Verfu 
brał już sprawy poważniej. Na tym świecie istniała równowaga sił, pieczołowicie 
utrzymywana od tysiącleci, która zapewniała istnienie systemu władzy sięgającego 
korzeniami epoki Lorda Stiamota, a może i wcześniejszej, tej z pierwszych wieków 
po zasiedleniu planety. W tym systemie niedostępny nikomu Pontifex rządził 
poprzez osobę silnego Koronala, którego sam wybierał, oraz przy pomocy urzędnika 
znanego pod postacią Króla Snów, który to urzędnik egzekwował wykonywanie 
zarządzeń państwowych i karał nie przestrzegających prawa dzięki mocy wnikania 
do ich uśpionych umysłów. Pani Wyspy Snu, podtrzymująca na świecie miłość i 
mądrość, równoważyła ten układ, będąc trzecim ośrodkiem władzy. Na tym właśnie 
zasadzała się siła systemu, bez którego Majipoor nie byłby szczęśliwym i 
pomyślnie rozwijającym się światem, podporządkowanym co prawda słabościom 
ludzkiego ciała i dziwactwom natury, ale w przeważającej mierze wolnym od 
konfliktów i cierpień. A co stanie się z owym światem, zastanawiał się 
Valentine, jeśli naprawdę jakiś Barjazid, w którego żyłach płynie krew Króla 
Snów, odsunął od władzy prawowitego Koronala i naruszył tym samym tę świętą 
równowagę? Jakaż to krzywda dla państwa, jak wielkie zakłócenie ładu 
społecznego!
I co można powiedzieć o odsuniętym od władzy Koronalu, który bez sprzeciwu 
akceptuje obcą interwencję w swoje przeznaczenie i nie kwestionuje praw 
uzurpatora? Czyż nie jest to zwykła abdykacja, której nigdy nie było w historii 
Majipooru? Czy w ten sposób nie staje się on wspólnikiem Dominina Barjazida i 
razem z nim nie burzy społecznego ładu?
Tak. Przestał się wahać. Kiedy pierwszy raz usłyszał, że on, żongler Valentine, 
może być Lordem Valentinem, Koronalem, zabrzmiało to dla niego śmiesznie, wręcz 
dziwacznie. Czysty absurd, farsa, obłęd, pomyślał wtedy. Wtedy tak, ale nie 
teraz. Sny charakteryzowały się znacznym stopniem prawdopodobieństwa, choć 
mówiły o wydarzeniach zgoła nieprawdopodobnych. Ale znaczenie tych wydarzeń było 
olbrzymie. Zaczynał to pojmować coraz jaśniej. I do niego należało nadanie im 
właściwego biegu.
W jaki sposób? Czy można rzucić wyzwanie panującemu Koronalowi i w żonglerskim 
kostiumie wspinać się na Górę Zamkową z żądaniem zwrotu korony?
Ranek spędził spokojnie, nie dzieląc się z nikim swoimi myślami. Wsparty o 
reling, przypatrywał się odległemu brzegowi. Nie był w stanie pojąć ogromu tej 
rzeki. W niektórych miejscach była tak szeroka, że nie widziało się lądu, w 
innych znów to, co Valentine brał za brzeg, okazywało się wyspami, wcale zresztą 
nie małymi. A do tego rzeka miała bardzo bystry nurt, co pozwalało statkowi 
szybko zmierzać do celu.
Dzień był jasny. Na pomarszczonej tafli wody załamywały się promienie słońca. 
Jednak w samo południe z gęstej, zbitej chmury podświetlonej słonecznym blaskiem 
zaczął padać deszcz, początkowo drobny, później coraz bardziej rzęsisty i 
żonglerzy zmuszeni byli odwołać przedstawienie ku wielkiemu niezadowoleniu 
Zalzana Kavola, a wszyscy pasażerowie, chcąc nie chcąc, stłoczyli się pod 
pokładem.
Wraz z nadejściem nocy Valentine postarał się o to, by zająć miejsce do spania 
obok Carabelli i odgłosy chrapania Lisamon Hultin zostawić uszom Skandarów. On 
sam z niecierpliwością oczekiwał na kolejny sen. Niestety, to, co mu się 
przyśniło, nie miało żadnego znaczenia, ot, zwykłe przemieszanie fantazji i 
chaosu, kilka ulic bez nazwy, kilka nieznajomych twarzy, jasne światła, 
krzykliwe kolory, bezsensowne rozmowy, zamazane obrazy i już był ranek, i już 
statek przybijał do południowego brzegu w rzecznym porcie miasta Verf.
Rozdział II
- Prowincja Metamorfów - mówił Autifon Deliamber - nazywa się Piurifayne, od 
słowa "Piurivar", jakim Metamorfowie określają siebie we własnym języku. Od 
północy otaczają ją peryferie miasta Verf, od zachodu Uskok Velathys, od 
południa potężny łańcuch Gongharów, a od wschodu rzeka Steiche, która jest 
ważnym dopływem Zimru. Widziałem każdą z przygranicznych stref na własne oczy, 
ale nigdy nie byłem w samej Piurifayne. Dotarcie do niej jest trudne, gdyż Uskok 
Velathys to nic innego jak wielka pionowa ściana na milę wysoka i trzysta mil 
długa, Gonghary to góry nieprzystępne, z wiecznie szalejącymi burzami, a Steiche 
jest rzeką dziką, nie uregulowaną, pełną progów i wirów. Jedyna rozsądna droga 
wiedzie przez Verf i dalej przez Wrota Piurifayne.
Żonglerzy, opuściwszy bezbarwne handlowe miasto Verf tak szybko, jak tylko to 
było możliwe, znajdowali się teraz o kilka zaledwie mil na północ od wejścia do 
krainy Metamorfów. Przez cały ranek siąpił deszcz równie monotonny, jak mijana 
okolica: poza piaszczystymi polami i karłowatymi drzewami o zielonkawych pniach 
i wąskich, nieustannie drżących liściach, nic nie przyciągało oczu podróżnych. W 
wozie mało kto się odzywał. Sleet pogrążył się w rozmyślaniach, Carabella 
żonglowała pośrodku kabiny trzema czerwonymi piłkami, Skandarzy, nie zajęci 
powożeniem, oddawali się jakiejś skomplikowanej grze, do której używali płytek z 
kości słoniowej i pęków czarnych wąsów droli, Shanamir drzemał, Vinorkis 
zapisywał coś w prowadzonym przez siebie dzienniku, Deliamber mamrotał zaklęcia, 
paląc maleńkie świeczki używane w czarnej magii, Lisamon Hultin, doczepiwszy 
swego wierzchowca do zaprzęgu Skandara, schowała się przed deszczem do wozu i 
chrapała już w najlepsze niczym wyciągnięty na brzeg smok morski, nie 
zaniedbując jednak od czasu do czasu przepłukać gardła łykiem kupionego w Yerfie 
taniego bezbarwnego wina. Valentine siedział w kącie pod oknem i rozmyślał o 
Górze Zamkowej. Jak może wyglądać góra wysokości trzydziestu mil? Czy była 
samotnie sterczącą skałą, wznoszącą się niczym olbrzymia wieża w ciemną noc 
przestworzy? Jeśli, zdaniem Deliambera, nie można pokonać wysokiego na milę 
Uskoku Velathys, to jaki rodzaj bariery stanowi góra trzydzieści razy wyższa? 
Jak długi cień pada na ziemię, kiedy słońce oświetla jej wschodni stok? Czy 
ciemna smuga kładzie się wtedy na całym Alhanroelu? A w jaki sposób miasta, 
położone wysoko na jej zboczach, otrzymują ciepło i niezbędny do oddychania 
tlen? Czy nadal posługują się prehistorycznymi maszynami, które, jak słyszał 
Valentine, nieprzerwanie utrzymywały niezbędną do życia temperaturę oraz 
wytwarzały światło i wonne powietrze - tymi cudownymi maszynami pochodzącymi z 
zapomnianej ery technicznej sprzed tysięcy lat, kiedy umiejętności przyniesione 
z Ziemi wykorzystywano na Majipoorze na szeroką skalę? Jeśliby nawet tak było, 
to Valentine nie mógł pojąć zasady ich działania, tak samo jak nie mógł 
zrozumieć pracy swego mózgu, zdolnego choćby zapamiętać i odróżnić kolor włosów 
Carabelli od koloru włosów Sleeta. Myślał także o zbudowanym na szczycie Góry 
budynku z czterdziestoma tysiącami pokoi, obecnej siedzibie Lorda Valentine'a, a 
nie tak dawno Lorda Voriaxa, jeszcze przedtem zaś Lorda Malibora, panującego w 
czasach jego, Valentine'a, dzieciństwa, których to czasów teraz w ogóle nie 
pamiętał. Zamek Lorda Valentine'a! Czy to miejsce istniało naprawdę, czy też 
Zamek i jego Góra były tylko bajką, wytworem ludzkiej wyobraźni, sennym 
przywidzeniem? Zamek Lorda Valentine'a! Wyobrażał go sobie jako uczepioną 
kurczowo wierzchołka jasną plamkę kolorów grubości kilku molekuł, bo taki tylko 
mógł się wydawać w olbrzymiej skali owej nieprawdopodobnej Góry; jako plamkę 
spływającą nieregularnymi strużkami w dół szczytu, obejmującą go niczym macki, 
setki pokoi po jednej stronie, setki po drugiej, tu amfilada wystawnych sal, tam 
gmatwanina korytarzy i krużganków. A pośrodku tego wszystkiego urzęduje Koronal 
w całej okazałości, ciemnobrody Lord Valentine, chyba że jeszcze tam nie dotarł, 
chyba że jeszcze zbiera hołdy na jednej z tras objazdu wiodącego przez całe 
królestwo, może w Ni-moya a może w innym mieście na wschodzie Zimroelu. I to ja, 
myślał dalej Valentine, ja żyłem kiedyś na tamtej Górze? Mieszkałem w tamtym 
Zamku? Co robiłem, będąc Koronalem? Jakie wydawałem dekrety, jakie obsadzałem 
stanowiska, jakie miałem obowiązki? Trudno to było objąć umysłem, a jednak czuł 
narastające przeświadczenie, że jego pamięć, składająca się dotychczas zaledwie 
z oderwanych fragmentów, zaczyna nabierać spoistości i pełni. Teraz już 
wiedział, że nie urodził się w Ni-moya nad brzegiem rzeki, jak podpowiadały mu 
fałszywe wspomnienia; urodził się zapewne w jednym z Pięćdziesięciu Miast 
wzniesionych na Górze, prawie tuż przy Zamku, i wychowywał się wśród królewskiej 
kasty, wśród kadry, z której wybierano książąt, a jego dzieciństwo i wiek 
chłopięcy były jednym pasmem przywilejów i wygód. Wciąż jeszcze nie dotarł 
pamięcią do ojca, który z pewnością zajmował w królestwie pozycję wielkiego 
księcia, ani też nie mógł przypomnieć sobie matki, poza tym, że miała ciemne 
włosy i śniadą cerę, tak jak on kiedyś, i że - tu pamięć wdarła się gwałtownie w 
jego świadomość - i że pewnego dnia trzymała go w ramionach przez dłuższą 
chwilę, popłakując cicho, zanim powiedziała mu, że na miejsce Lorda Malibora, 
który się utopił, na Koronala wybrano Voriaxa i że wobec tego ona musi udać się 
na Wyspę, by spędzić tam resztę życia. Czy tkwiła w tym prawda, choćby jej 
część, czy też była to tylko gra wyobraźni? Kiedy Voriax doszedł do władzy, on 
mógł mieć wtedy dwadzieścia dwa lata. Czy to możliwe, by matka obejmowała 
dorosłego mężczyznę? Czy powinna płakać stając się Panią Wyspy? Czy nie powinna 
się cieszyć, że ona i jej syn zostali wybrani na władców Majipooru? Być może 
były to i łzy smutku, i łzy radości. Valentine zadrżał. Sceny pełne powagi i 
dostojeństwa. Wielkie momenty historyczne. Czy kiedykolwiek będzie w nich 
uczestniczył, czy też na zawsze zostanie podporządkowany tamtemu, który okradł 
go z przeszłości?
Gdzieś w oddali rozległ się przeraźliwy wybuch, który wstrząsnął zarówno ziemią, 
jak i powietrzem, skupiając na sobie całą uwagę podróżnych. Powtórzył się 
jeszcze kilka razy, po czym wszystko wokół ucichło.
- Co to było? - krzyknął Sleet, gorączkowo szukając na półce miotacza energii.
- Spokojnie, spokojnie - rzekł Deliamber. - To zagrzmiała Fontanna Piurifayne. 
Zbliżamy się do granicy.
- Fontanna Piurifayne? Co to takiego? - zainteresował się Valentine.
- Poczekaj, niedługo ją zobaczysz - odpowiedział Deliamber. Wóz zatrzymał się 
już po kilku minutach. Zalzan Karol odwrócił się na koźle i wrzasnął:
- Gdzie jest ten Vroon? Czarodzieju, nie ma przejazdu! - Dojechaliśmy do Wrót 
Piurifayne - odpowiedział spokojnie
Deliamber.
Wąską drogę przegradzał szlaban zrobiony z grubych, odartych z kory żółtych pni 
powiązanych ze sobą jaskrawoszmaragdowym sznurem. Obok szlabanu, po lewej 
stronie drogi stała strażnica, w której urzędowali dwaj Hjortowie, ubrani w 
szarozielone mundury. Hjortowie rozkazali, by wszyscy wysiedli z wozu na deszcz, 
podczas gdy sami pozostali pod daszkiem.
- Dokąd to? - spytał grubszy.
- Do Iliriroyne, na festyn. Jesteśmy żonglerami - powiedział Zalzan Kavol.
- Pozwolenie na wejście do Piurifayne - zażądał drugi.
- Żadne pozwolenie nigdy nie było tu potrzebne - rzeki Deliamber.
- Jesteś zbyt pewny siebie, Vroonie. Zgodnie z dekretem Lorda Valentine'a, 
Koronala, wydanym już ponad miesiąc temu, nikt z mieszkańców Majipooru nie ma 
wstępu na terytorium Metamorfów, chyba że w sprawach służbowych.
- My właśnie jedziemy w sprawach służbowych - warknął Zalzan Kavol.
- To powinniście mieć pozwolenie.
- O niczym takim nawet nie słyszeliśmy - zaprotestował Skandar. Hjortowie 
popatrzyli przed siebie obojętnym wzrokiem. Wyglądało na to, że rozmowa jest 
skończona i że wracają do własnych spraw.
Zalzan Kavol spojrzał na Vinorkisa, jakby spodziewał się, że ten potrafi coś 
wskórać u swoich pobratymców, ale kiedy Hjort wzruszył ramionami, Skandar 
przeniósł piorunujący wzrok na Deliambera.
- Od czego ty tu jesteś! Masz natychmiast znaleźć jakąś radę! Vroon również 
wzruszył ramionami.
- Nawet czarodzieje nie nadążają za prawami, które zmieniają się z dnia na 
dzień, zaskakując podróżnych w leśnych rezerwatach czy innych równie 
zapomnianych miejscach.
- No to co zrobimy? Wrócimy do Verfu?
Takie rozwiązanie niewątpliwie zadowoliłoby Sleeta. Widać to było po jego 
oczach; wykręciłby się wreszcie od przygody z Metamorfami. Lecz Zalzan Karol już 
kipiał wściekłością, a ręka Lisamon Hultin błądziła wokół rękojeści miecza 
wibracyjnego. Widząc, co się święci, Valentine postanowił wkroczyć do akcji.
- Hjortowie nie zawsze są nieprzekupni - rzekł spokojnie.
- Niezła myśl - mruknął pod nosem Skandar.
Wyciągnął sakiewkę. W oczach Hjortów znów pojawił się błysk zainteresowania 
trupą żonglerów. To rzeczywiście była niezła myśl, stwierdził w duchu Valentine.
- Przypuśćmy, że znalazłem niezbędny dokument - powiedział
Zalzan Karol. Ostentacyjnie wysuwając z sakiewki dwie półkoronówki, ujął jedną 
parą rąk po jednej pulchnej dłoni Hjortów, a drugą parą wcisnął strażnikom po 
monecie. Na twarzy rozlał mu się uśmiech pełen satysfakcji. Tymczasem Hjortowie 
wymienili spojrzenia i nie ukrywając pogardy upuścili monety w błoto.
- Jedna korona? - Carabella mruknęła z niedowierzaniem. - Chciał ich kupić za 
jedną koronę?
- Próba przekupienia urzędnika królewskiego jest poważnym przestępstwem - 
oznajmił złowieszczo grubszy z Hjortów. - Jesteście aresztowani; odeślemy was do 
więzienia w Yerfie. Do chwili znalezienia odpowiedniej eskorty nie wolno wam 
opuszczać waszego pojazdu.
Zalzan Karol wyglądał na oburzonego. Kręcił się w miejscu, zaczął coś mówić do 
Valentine'a, zakrztusił się, pogroził Deliamberowi wszystkimi czterema 
ramionami, warknął głośno, wreszcie rzucił parę słów w języku Skandarów ku trzem 
najbliżej stojącym braciom. Lisamon Hultin na powrót zaczęła przebierać palcami 
po rękojeści miecza. Valentine wpadł w rozpacz. Za chwilę zginą dwaj Hjortowie, 
a żonglerzy zostaną wyjęci spod prawa i będą się błąkać po pograniczu 
Piurifayne, co w żaden sposób nie przyśpieszy jego podróży do Pani Wyspy.
- Zrób coś - powiedział półgłosem do Autifona Deliambera. Czarodzieja nie trzeba 
było popędzać. Wysunął się przed grupę i podniósł z błota monety.
- Przepraszam, ale musieliście zgubić te drobne pieniądze - powiedział kładąc je 
Hjortom w dłonie. Na mgnienie oka macki Vroona omotały ich pulchne nadgarstki.
Kiedy czarodziej wrócił na swoje miejsce, chudy Hjort powiedział:
- Wasza wiza jest ważna tylko na trzy tygodnie, a poza tym musicie opuścić 
Piurifayne tym samym przejściem. Inne punkty graniczne są dla was niedozwolone.
- Nie mówiąc już o tym, że niebezpieczne - dodał grubszy. Skinął nieznacznie 
głową, a czyjaś niewidzialna dłoń odciągnęła szlaban na tyle, żeby wóz mógł 
pojechać dalej.
Kiedy już wszyscy znaleźli się wewnątrz, Zalzan Kavol, wciąż wściekły, nie 
potrafił oszczędzić sobie kilku kwaśnych uwag.
- Na przyszłość nie dawaj mi rad niezgodnych z prawem - powiedział do 
Valentine'a. - A ty, czarodzieju, racz się dowiedzieć o przepisy, które nas 
dotyczą. Ten incydent mógł spowodować wielkie opóźnienie i przynieść nam 
niepowetowane straty.
- Prawdopodobnie łatwiej by poszło, gdybyś spróbował przekupić ich rojalami, a 
nie koronami - powiedziała Carabella, ale sadowiący się na koźle Skandar nie 
usłyszał już jej słów.
- Nieważne, nieważne - rzekł Deliamber. - Mamy pozwolenie, czy nie mamy? Czary 
mniej kosztują niż gruba łapówka.
- Nowe prawa - zaczął utyskiwać Sleet. - Nowe dekrety!
- Nowy Koronal chce pokazać swoją władzę - stwierdziła Lisamon Hultin. - Oni 
wszyscy po kolei tak robią. Ustanawiają to, ustanawiają tamto, a stary Pontifex 
zgadza się z nimi potulnie. Ten najnowszy Koronal zdążył już pozbawić mnie 
pracy. Dacie wiarę?
- Jakże to? - zdziwił się Valentine.
- Pracowałam w straży przybocznej kupca w Mazadone, który bardzo obawiał się 
zawistnych konkurentów. Nowy Koronal nałożył dodatkowy podatek od każdego 
strażnika na pracodawców nie wywodzących się ze szlacheckiego stanu - i to 
podatek równy mojej rocznej zapłacie. No i mój kupiec, niech go diabli, odprawił 
mnie z tygodniowym wymówieniem! Dwa lata roboty, a on mi mówi - żegnaj Lisamon 
Hultin, dziękuję ci bardzo, w prezencie weź sobie na drogę butelkę mojej 
najlepszej brandy. - Czknęła głośno. - Jednego dnia bronię jego nędznego życia, 
a na drugi dzień jestem już zbędnym luksusem, a to wszystko dzięki Lordowi 
Valentine'owi! Biedny Voriax! Czy nie uważacie, że własny brat go zamordował?
- Uważaj, co mówisz! - warknął Sleet. - Nie robi się takich rzeczy na 
Majipoorze.
Ona jednak trwała przy swoim.
- Wypadek na polowaniu, tak? A ten ostatni, stary Malibor, utopiony podczas 
morskich połowów? Dlaczego nasi Koronalowie umierają tak niespodziewanie i w tak 
dziwnych okolicznościach? Nigdy dotąd to się nie zdarzało, prawda? Starzeli się, 
zostawali Pontifexami, usuwali się w cień Labiryntu i tam żyli wiecznie. A teraz 
co mamy? Malibor karmi swoim ciałem morskie smoki, a Voriax ginie od 
nieostrożnego strzału w lesie. - Czknęła jeszcze raz. - Tak sobie myślę, że może 
tym na Górze Zamkowej za bardzo zasmakowała władza.
- Dosyć - powiedział Sleet, któremu zdecydowanie nie podobał się taki wywód.
- Kiedy wybiera się nowego Koronala, cała reszta elektorów odpada, no, wiecie, 
żadnej szansy na awans. Chyba że... że Koronal nagle umiera, a wtedy w ich 
duszach na nowo wzbiera nadzieja. Kiedy Voriax zginął, a nastał ten Valentine, 
powiedziałam...
- Przestań! - wrzasnął Sleet.
Poderwał się na nogi, lecz i tak sięgał olbrzymce zaledwie do piersi. Spojrzał 
na nią wściekle, skory do skrócenia jej o uda, byleby tylko się z nią zrównać. 
Lisamon Hultin nie poruszyła się, nawet nie drgnęła, tylko znów sięgnęła do 
miecza. Valentine wtrącił się szybko, ze zwykłym sobie darem łagodzenia 
niezręcznych sytuacji.
- Ona nie zamierzała obrażać Koronala. Rozwiązał się jej język, bo lubi wino - 
powiedział do Sleeta, a zwracając się do Lisamon Hultin dodał: - Wybacz mu, 
proszę. W tej okolicy mój przyjaciel nie najlepiej się czuje, sama o tym wiesz.
Następna eksplozja, pięciokrotnie głośniejsza i sto razy bardziej przerażająca 
niż ta, której podróżni doświadczyli pół godziny wcześniej, przerwała ich spór. 
Wierzchowce zarżały z trwogi i stanęły dęba. Wóz zakolebał się na obie strony. 
Zalzan Kavol rzucał z kozła dzikie przekleństwa.
- Fontanna Piurifayne - znów zaanonsował Deliamber. - Jedna z wielkich 
osobliwości Majipooru. Nie wypada jej nie zobaczyć.
Valentine i Carabella wyszli z wozu; inni ruszyli tuż za nimi, zbici w ciasną 
gromadkę. Przystanęli na drodze, w miejscu, gdzie las zielonopiennych drzew 
usuwał się na boki i odkrywał przed nimi pustą przestrzeń ciągnącą się na pół 
mili od drogi. Podróżni mieli wrażenie, że znajdują się w wielkim amfiteatrze. 
Na jego odległym krańcu właśnie przed chwilą nastąpiła erupcja gejzeru i to tak 
wielkiego, że tamte z Gorącego Khyntoru miały się do niego jak drobnica morska 
do wieloryba. Oczom żonglerów ukazał się olbrzymi słup spienionej wody, który z 
pewnością był wyższy od najwyższej wieży w Dulornie i wznosił się ku niebu na 
wysokość pięciuset a może więcej stóp. Towarzyszyły temu dochodzące spod ziemi 
potężne grzmoty. U szczytu, tam gdzie woda rozpryskiwała się na pojedyncze 
strumienie, strugi i strużki, promieniowało tajemnicze światło, zapalając na 
obrzeżach fontanny spektrum barw - różowych, perłowych, szkarłatnych, 
lawendowych. Powietrze wokół wypełnione było ciepłym pyłem wodnym.
Słupy wody strzelały jeden po drugim - niewyobrażalna masa, którą wynosiła w 
niebo potężna siła. Valentine poczuł, że jego ciało również poddaje się tej 
sile. Mógłby stać tu bez końca, przerażony i zachwycony. Niezmiernie się 
zdziwił, kiedy widowisko dobiegło końca, słup wody zaczął się cofać, jeszcze 
czterysta stóp, jeszcze trzysta, dwieście, sto, aż zniknął zupełnie, jakby 
ziemia się nad nim zamknęła, a w rozedrganym powietrzu po wspaniałej fontannie 
pozostały jedynie ciepłe kropelki wilgoci.
- Strzela w górę równo co trzydzieści minut - Autifon Deliamber poinformował 
zebranych. - Od kiedy Metamorfowie zamieszkują Majipoor, mówi się, że gejzer nie 
spóźnił się ani o minutę. Dla nich jest to święte miejsce. Widzicie? Właśnie 
nadchodzą pielgrzymi.
Sleet wstrzymał oddech i zaczął kreślić ręką jakieś znaki. Valentine położył mu 
dłoń na ramieniu. Rzeczywiście, niedaleko od nich, przed czymś, co wyglądało na 
przydrożną kapliczkę, stało kilkunastu Metamorfów lub, jeśli kto woli, 
Zmiennokształtnych, czyli Piurivarów. Pielgrzymi również przyglądali się 
podróżnym, i to, jak pomyślał Valentine, w niezbyt przyjazny sposób. Kilku z 
nich skryło się na chwilę za plecami pozostałych, a gdy wrócili na swoje 
miejsca, ich postacie były niewyraźne i zamazane, a po chwili przetransformowały 
się ostatecznie. Jednemu wyrosły piersi olbrzymie niczym kule armatnie - była to 
oczywiście karykatura Lisamon Hultin, innemu cztery kudłate ręce Skandara, 
jeszcze inny miał na głowie białe włosy Sleeta. Wydawali przy tym dziwne 
piskliwe dźwięki, które pewnie miały oznaczać śmiech. Po chwili cała pielgrzymia 
grupa rozpłynęła się w lesie.
Valentine trzymał dłoń na ramieniu Sleeta aż do chwili, kiedy poczuł, że ciało 
małego żonglera rozluźnia się. Siląc się na lekki ton, powiedział:
- Całkiem niezłe sztuczki. Sam chciałbym umieć to robić. Żonglujesz, i nagle 
wyrastają ci dodatkowe ramiona. A ty byś nie chciał, Sleecie?
- Ja chciałbym znaleźć się teraz w Narabalu albo w Piliploku. Albo gdziekolwiek, 
byleby jak najdalej stąd.
- A ja w Falkynkip, gdzie chętnie bym karmił wierzchowce ojca - dodał blady i 
wstrząśnięty Shanamir.
- Nie obawiajcie się, oni nas nie skrzywdzą - uspokoił ich Valentine. - A dla 
nas będzie to przeżycie, jakiego się nie zapomina.
Zaśmiał się głośno, ale nikt z całej trupy mu nie zawtórował. Milczeli wszyscy, 
nawet Carabella, która zwykle tryskała radością i pogodą ducha, a Zalzan Kavol 
wyglądał nieswojo jak nigdy. Może zastanawiał się, czy dobrze zrobił zapędzając 
się z miłości do rojali na terytorium Metamorfów. Valentine pojął, że jego 
optymizm nic tu nie wskóra. Spojrzał z nadzieją na Deliambera.
- Jak daleko jeszcze do Ilirivoyne? - zapytał.
- Leży gdzieś przed nami - odpowiedział czarodziej. - I nie mam pojęcia, jak 
daleko. Dowiemy się, kiedy będziemy na miejscu.
Nie takiej odpowiedzi oczekiwał Valentine.
Rozdział 12
Jak twierdził Deliamber, ruiny kamiennych miast zachowane w różnych częściach 
planety, a zwłaszcza na Alhanroelu, niektórzy historycy datowali na wczesną 
epokę piurivariańską, jeszcze sprzed przybycia na Majipoor pierwszych statków 
gwiezdnych; inni jednak hołdowali teorii, że są one ruinami ludzkich osiedli 
wzniesionych i zniszczonych w burzliwych czasach sprzed ustanowienia 
Pontyfikatu, przed dwunastu czy trzynastu tysiącami lat. W każdym razie 
Metamorfowie, jeśli nawet kiedykolwiek osiągnęli wyższy poziom rozwoju, teraz 
wybrali egzystencję w nie tkniętych przez cywilizację lasach, które porastały 
olbrzymie połacie ich pierwotnego kraju.
Burze pędzone wiatrami z północy wpadały jak do komina w tę naturalną nieckę 
między Uskokiem Velathys a łańcuchem Gongharów. Gonghary parowały nieustannie i 
sprowadzały na ziemię łagodne deszcze, którymi nasiąkała lekka, gąbczasta gleba. 
Codzienne ulewy oczyszczały powietrze. Roślinność krzewiła się obficie i 
wdzierała w każdą szczelinę. Drzewa wyrastały wysoko, ich wysmukłe pnie dźwigały 
gęste sklepienie splątanych pnączami i lianami koron. Liście, ociekające 
wilgocią, lśniły jak wypolerowane. Jeśli zdarzały się gdzieś większe odstępy 
między drzewami, Valentine mógł dostrzec widniejące w oddali rozpłaszczone, 
zielone cielska gór. Droga, wąska i wyboista, chyba nie prowadziła przez ostoję 
zwierzyny albo też zwierzęta nie pokazywały się podróżnym. Po gałęzi prześliznął 
się jeden żółto-czerwony wąż, poderwał się do lotu nieznany zielono-purpurowy 
ptak, zatrzepotał nad głowami brunatny, płetwoskrzydły stwór przypominający 
nietoperza, jakiś spłoszony dwurożniak otarł się futrem o ścianę wozu i zniknął 
w popłochu między drzewami, migając krótkim ogonkiem i zostawiając na ziemi 
tropy ostrych raciczek. Tu i ówdzie ziemię przygniatały swym ciężarem drzewa 
dwikka, a więc można się było spodziewać w pobliżu ich czcicieli. Ściółka leśna 
aż roiła się od myszkujących owadów i gryzoni niebywałych rozmiarów i 
przedziwnych kształtów, strumienie obfitowały w ryby i gady. Valentine 
nieoczekiwanie dla samego siebie odkrywał w pamięci wiedzę o tym, że każde z 
mijanych ciemnych jeziorek kryje w sobie ohydne bezpostaciowce, które nigdy nie 
wynurzają się na powierzchnię, a tylko nocą wystawiają paciorkowate ślepia, zęby 
i szyje, by kręcąc nimi na wszystkie strony pożerać to, co wpadnie im do pyska. 
Oczywiście, żaden z tych dziwolągów nie raczył pokazać się oczom podróżnych.
Wczesnym popołudniem wóz zatrzymał się na rozdrożu. Nie docierały tu już odgłosy 
Fontanny Piurifayne, a las rzedniał i ustępował miejsca odkrytej przestrzeni. W 
spojrzeniu, jakim Zalzan Kavol obrzucił Deliambera, tkwiło wyraźne pytanie - co 
dalej? Czarodziej popatrzył na Lisamon Hultin.
- Klnę się na własne kiszki, że nie potrafię wskazać właściwej drogi - zadudnił 
głos olbrzymki. - Wybierzmy jedną na chybił-trafił. Pięćdziesiąt procent szans, 
że trafimy na Ilirivoyne.
Jednak Deliamber chyba nie chciał wypaść ze swej roli i postanowił odprawić 
czary na środku drogi, w błocie. Opadł na kolana, wyjął z tobołka trochę 
czarodziejskiego kadzidła i podpalił je, troskliwie osłaniając przed deszczem. 
Następnie wymachując wszystkimi mackami zaczął wdychać jasnobrązowy dym.
Lisamon Hultin parsknęła pogardliwie.
- To czyste szalbierstwo. Pomacha taki rękami i nogami i będzie udawał, że 
rozwiązał zagadkę. Przecież mówię, że trafimy tam albo nie.
- Lewe odgałęzienie - obwieścił Deliamber puszczając mimo uszu jej gadanie.
Albo to były prawdziwe czary, albo czarodziej miał szczęście, ponieważ już 
wkrótce dla wszystkich stało się oczywiste, że dojeżdżają do większego skupiska 
Metamorfów. Chaty, dotychczas pojedyncze, rzadko rozsiane, stały teraz grupami 
po kilka, a nawet kilkanaście, najpierw w większych odstępach, a potem coraz 
bliżej i coraz gęściej. Na drodze pojawili się piesi, wśród których przeważały 
dzieci, a prawie każde z nich dźwigało na głowie jakiś niewielki ciężar. Dzieci, 
widząc przejeżdżający wóz, przystawały, przyglądały mu się i wymieniały między 
sobą jakieś uwagi, podzwaniając szybko zębami.
W końcu zbliżyli się do dużej osady. Ulica, którą jechali, była tu zatłoczona 
przez dzieci i przez dorosłych Metamorfów, a ciągnące się wzdłuż niej domy 
zostały ponumerowane. Zgraja dzieci okazała się przeszkodą nie do pokonania. 
Idąc zmieniały nieustannie swoje kształty, tak jakby ćwiczyły wrodzone 
skłonności do metamorfizmu. Jedno miało nogi jak szczudła, drugie mackowate 
ramiona Vroona, dyndające aż do ziemi, trzecie nadęło cale ciało i wyglądało jak 
olbrzymi balon podtrzymywany na cieniutkich podpórkach nóg.
- Czy to my jesteśmy cyrkowcami, czy też one? - spytał Sleet. - Ich widok 
przyprawia mnie o mdłości.
- Uspokój się - powiedział Valentine łagodnie.
- Coś mi się zdaje, że niektóre z tutejszych pokazów nie są zbyt wesołe. 
Popatrzcie tylko!
Na wprost nich, na poboczu drogi stało kilkanaście wiklinowych klatek. Tragarze, 
którzy najwidoczniej dopiero przed chwilą postawili je na ziemi, odpoczywali w 
pobliżu. Przez pręty klatek przeciskały się drobne, długopalczaste dłonie i 
zawinicie ogony. Tak, to byli leśni bracia. Stłoczono ich po troje, po czworo i 
niesiono zapewne do Ilirivoyne. Ale w jakim celu? Czy czekała ich tam śmierć, a 
potem pożarcie? Czy swoją udręką mieli uświetnić festyn? Po ciele Valentine'a 
przebiegł lodowaty dreszcz zgrozy.
- Zaczekajcie! - krzyknął Shanamir, gdy mijali ostatnią klatkę. - Co jest tam w 
środku?
Ostatnia klatka była większa od innych, a siedzący w niej więzień nie wyglądał 
na leśnego brata, lecz na osobnika obdarzonego inteligencją. Wpatrywał się w 
przejeżdżających żonglerów intensywnym spojrzeniem purpurowych, 
rozgorączkowanych i zrozpaczonych oczu, rozświetlonych dziwnym wewnętrznym 
blaskiem. Wzywał zapewne pomocy, choć wykrzykiwane słowa brzmiały obco. Był 
wysoki, miał ciemnoniebieską skórę, wąską kreskę ust; tyle przynajmniej podróżni 
zdążyli zauważyć. Kiedyś nosił ubranie uszyte z doskonałej zielonej tkaniny, z 
której teraz zostały brudne, a może nawet zakrwawione łachmany.
Wóz pojechał dalej.
Valentine otrząsnął się i powiedział do Deliambera:
- Ten obcy nie pochodzi z Majipooru.
- I ja tak sądzę - zgodził się Deliamber. - Nigdy jeszcze nie widziałem kogoś 
takiego.
- A ja widziałam - wtrąciła Lisamon Hultin. - To istota z innego świata, z 
jakiejś bliskiej nam gwiazdy, tylko już nie pamiętam z jakiej.
- Cóż mogliby tu robić obcy? - spytała Carabella. - Ostatnio nie ma dużego ruchu 
między gwiazdami i na Majipoor nie przybywa wiele statków.
- Jakieś się jednak zdarzają - rzekł Deliamber. - Nie jesteśmy jeszcze 
całkowicie odcięci od gwiezdnych szlaków, chociaż z pewnością wycofujemy się 
pomału z handlu międzyplanetarnego. A to...
- Czyście poszaleli? - wybuchnął Sleet wyprowadzony z równowagi. - Siedzimy 
sobie tutaj i jak gdyby nigdy nic dyskutujemy o handlu między światami, podczas 
gdy zamknięta w klatce cywilizowana istota błaga o pomoc; istota, która pewnie 
zostanie ugotowana i zjedzona na festynie Metamorfów! Zamiast zająć się nią, my 
spokojnie zmierzamy do miasta tych potworów? - Ruszył ku siedzącemu na koźle 
Skandarowi.
Valentine, obawiając się kłopotów, pośpieszył za nim. Sleet szarpnął Zalzana 
Karola za płaszcz.
- Widziałeś go? - spytał gwałtownie. - Słyszałeś, jak krzyczał? Ten obcy, w 
klatce?
Nie odwracając się nawet, Zalzan Kavol rzucił przez ramię:
- No więc?
- Chcesz obojętnie pojechać dalej?
- To nie nasza sprawa - skwitował krótko Skandar. - Czy mamy uwalniać więźniów, 
których zamknął suwerenny lud? Pewnie miał po temu powód.
- Powód? Oczywiście, ugotują go na obiad, a my znajdziemy się w następnym 
garnku. Proszę cię, zawróćmy i uwolnijmy go!
- To niemożliwe.
- Wobec tego przynajmniej zapytajmy, dlaczego jest uwięziony! Zalzanie Karolu, 
całkiem możliwe, że nie zdając sobie z tego sprawy, jedziemy po własną śmierć! 
Czy aż tak bardzo śpieszysz się do Iliriroyne, że obojętnie mijasz kogoś, kto 
być może więcej wie od nas, co tu się dzieje, i kto jest w tak żałosnym 
położeniu?
- Sleet mądrze mówi - zauważył Valentine.
- No dobrze. Niech wam będzie! - parsknął Zalzan Karol zatrzymując gwałtownie 
wóz. - Valentine, idź i zbadaj sprawę! Tylko nie marudź długo!
- Idę z nim - powiedział Sleet.
- Ty zostajesz w wozie. Jeśli on uzna, że potrzebny mu strażnik, to niech weźmie 
olbrzymkę.
Zabrzmiało to całkiem rozsądnie. Valentine skinął na Lisamon Hultin i razem 
opuścili wóz, kierując się ku miejscu, w którym stały klatki. Leśni bracia 
natychmiast podnieśli niesamowity wrzask i zaczęli walić w pręty swoich klatek. 
Metamorfowie-tragarze - uzbrojeni, jak teraz zauważył Valentine, w dosyć groźnie 
wyglądające krótkie rogowe, a może drewniane sztylety - niespiesznie uformowali 
na drodze szyk bojowy, zagradzając Valentine'owi i Lisamon Hultin dojście do 
dużej klatki. Jeden z nich, niewątpliwie przywódca, wystąpił do przodu i z 
kamiennym spokojem oczekiwał na intruzów.
Valentine pośpiesznie naradzał się z olbrzymką.
- Czy on mówi naszym językiem?
- Prawdopodobnie tak. Musisz coś powiedzieć.
- Jesteśmy grupą wędrownych żonglerów - odezwał się głośno i powoli Valentine. - 
Przybywamy na festyn, który, jak słyszeliśmy, ma się odbyć w Ilirivoyne. Jak 
daleko jeszcze do tego miasta?
Metamorf, wyższy od Valentine'a prawie o głowę, choć znacznie szczuplejszej 
budowy, wydawał się rozbawiony pytaniem.
- Jesteście w Ilirivoyne - padła głucha odpowiedź.
Valentine oblizał wargi. Metamorfowie wydzielali z siebie ostry, drażniący 
zapach, aczkolwiek trudno byłoby go nazwać przykrym. Ich dziwne zapadnięte oczy 
były w zastraszający sposób pozbawione jakiejkolwiek ekspresji.
- Do kogo powinniśmy się udać, żeby omówić warunki naszego występu?
- Wszystkich obcych, którzy przybywają do Ilirivoyne, przyjmuje Danipiur. 
Znajdziecie ją w urzędzie.
Lodowaty sposób bycia Metamorfa wytrącał Valentine'a z równowagi. Milczał 
chwilę, nim zdecydował się znów odezwać.
- Jeszcze jedno. Widzieliśmy, że w tamtej dużej klatce trzymacie istotę 
nieznanego pochodzenia. Czy mógłbym spytać, w jakim celu?
- Odbywa karę.
- Przestępca?
- Tak mówią - odpowiedział Metamorf z rezerwą w głosie. - Dlaczego to cię 
interesuje?
- Jesteśmy tu obcy, a jeżeli w waszym kraju obcych zamyka się w klatkach, to być 
może wolelibyśmy dać przedstawienie gdzie indziej.
Wokół ust i nozdrzy Metamorfa przebiegł drobny skurcz rozbawienia, a może 
pogardy.
- Dlaczego obawiacie się zamknięcia? Czyżbyście też byli przestępcami?
- Nie sądzę,
- A zatem nie zostaniecie uwięzieni. Złóż uszanowanie Danipiur i następne 
pytania skieruj już do niej. Mam ważniejsze sprawy na głowie.
Valentine popatrzył na Lisamon Hultin, ale olbrzymka wzruszyła ramionami. 
Metamorf odszedł. Nic tu nie było więcej do zrobienia. Pozostało wrócić do wozu.
Tragarze podnieśli klatki za drągi i zarzucili je sobie na barki. Z dużej klatki 
dał się słyszeć okrzyk gniewu i rozpaczy.
Rozdział 13
Ilirivoyne nie było ani wsią, ani miastem, lecz bezładnym skupiskiem niskich, z 
wyglądu nietrwałych konstrukcji z łoziny i lichego drewna, usytuowanych wzdłuż 
nie brukowanych, wyboistych ulic, wybiegających daleko poza zabudowaną 
przestrzeń i ginących gdzieś pośród lasów. Miejsce i czas, w którym Ilirivoyne 
założono, zdawały się całkiem przypadkowe. Równie dobrze jego domki mogłyby 
przycupnąć na obrzeżu innej drogi, parę wieków wcześniej czy parę wieków 
później. W powietrzu już czuć było atmosferę festynu. Niemal przed każdym 
zabudowaniem stały różnego rodzaju fetysze, wśród których przeważały grube 
okorowane paliki ozdobione kawałkami futer i jaskrawymi wstążeczkami. Na ulicach 
zbudowano liczne estrady, na których zapewne prezentowali swe talenty przyjezdni 
czy miejscowi artyści. A może, zaniepokoił się nagle Valentine, odprawiano na 
nich plemienne rytuały, i to raczej te mroczne?
Nietrudno było znaleźć wskazany przez przywódcę tragarzy urząd i urzędującą w 
nim Danipiur. Jadąc główną ulicą znaleźli się wkrótce na rozległym placu, 
którego trzy boki były otoczone małymi, kopulastymi domkami o ozdobnie 
plecionych dachach, a przy czwartym rozsiadła się aż dwupiętrowa budowla, 
odmienna od pozostałych. Przed nią znajdował się wypielęgnowany ogród, obsadzony 
szpalerem kulistych, na przemian białych i szarych krzewów. Zalzan Kavol ustawił 
wóz u wylotu placu.
- Chodź ze mną - powiedział do Deliambera. - Zobaczymy, co da się załatwić.
Zabawili w urzędzie dość długo, a kiedy wyszli, towarzyszył im Metamorf płci 
żeńskiej, niewątpliwie sama Danipiur, prezentująca się doskonale i wzbudzająca 
respekt nawet z daleka. Wszyscy troje przystanęli jeszcze na chwilę w ogrodzie i 
kontynuowali rozmowę. Danipiur coś tłumaczyła, Zalzan Kavol potrząsał głową raz 
twierdząco, to znów przecząco, natomiast Autifon Deliamber, który między dwiema 
wysokimi istotami wyglądał na mniejszego, niż był w rzeczywistości, nie ustawał 
w wykonywaniu dyplomatycznych, pojednawczych gestów. Gdy Zalzan Kavol i Vroon 
powrócili wreszcie do wozu, wydawało się, że Skandar jest w nieco lepszym 
nastroju.
- Przyjechaliśmy w samą porę - oświadczył. - Festyn, co prawda, już się 
rozpoczął i trwa w najlepsze, ale wielkie święto Metamorfów przypada na 
jutrzejszy wieczór.
- A czy nam zapłacą? - zainteresował się Sleet.
- Na to wygląda - odpowiedział Zalzan Kavol. - Nie dostaniemy jednak jedzenia 
ani nas nigdzie nie zakwaterują, gdyż, jak nam powiedziała Danipiur, w 
Ilirivoyne nie ma hoteli ani gospod. No, a poza tym w mieście jest wydzielona 
specjalna strefa, do której nie mamy wstępu. W dotychczasowej praktyce spotkałem 
się już z bardziej przyjaznym przyjęciem, choć zdarzały się także chłodniejsze, 
o ile dobrze pamiętam.
Udali się teraz na tyły placu, gdzie wydzielono im miejsce na postój, a za nimi 
ruszyły gromady skupionych, milczących dzieci. Późnym popołudniem cała trupa 
rozpoczęła trening. Lisamon Hultin, do której należało zapewnienie spokoju 
ćwiczącym, mimo że dwoiła się i troiła, nie była w stanie powstrzymać naporu 
wszędobylskich małych Metamorfów. Przeganiane z zaimprowizowanej sceny, 
przemykały krzakami, prześlizgiwały za jej plecami, byleby tylko móc obserwować 
żonglerów. A żonglerzy nie najlepiej znosili tę milczącą i chyba niechętną 
publiczność, która pozbawiała ich energii, nie dając w zamian żadnej podniety. 
Valentine był wytrącony z równowagi, Sleet nie potrafił się skoncentrować, a 
Zalzan Kavol, ten mistrz nad mistrze, po raz pierwszy, od kiedy Valentine 
przystąpił do trupy, upuścił maczugę. Jednak gorsze od milczenia dzieci były ich 
nieustanne sztuczki ze zmianą kształtów, przechodzenie z jednej postaci w drugą, 
co robiły niemal bezwiednie, jakby poza świadomością. Oczywiście, naśladowały 
żonglerów, przypominając w tym pielgrzymów spod Fontanny Piurifayne. Osoby, w 
które się wcielały, miały niewyraźne kontury i bardzo krótki żywot, ale 
Valentine zdołał dostrzec, jak pewnemu dziecku wyrastają jego złote włosy, 
innemu biała czupryna Sleeta, a jeszcze innemu czarne włosy Carabelli - albo jak 
dzieci robią z siebie niedźwiedziowatych, wieloręcznych Skandarów, a nawet jak 
usiłują naśladować rysy twarzy i mimikę żonglerów, wszystko to zaś w sposób 
nader niepochlebny dla odtwarzanych postaci.
Tę noc, z braku jakiejkolwiek gospody, podróżni spędzili w wozie. Ułożyli się, 
gdzie kto mógł, obok siebie. Valentine prawie do rana wsłuchiwał się w monotonne 
bębnienie deszczu, w chrapanie Lisamon Hultin i w pełną gamę groteskowych 
dźwięków wydobywających się z ust śpiących Skandarów. Dopiero o brzasku zapadł w 
niespokojny sen, pełen męczących, mglistych majaków, z których powoli zaczął się 
wyłaniać obraz maszerujących drogą leśnych braci z niebieskoskórym na czele, 
prowadzonych przez Metamorfów ku wznoszącej się niczym olbrzymia góra Fontannie 
Piurifayne. Nie zdążył jednak wyśnić, co się stało z więźniami, gdyż musiał 
otworzyć oczy, szarpany przez stojącego nad nim Sleeta.
- Co się stało? - spytał siadając.
- Wyjdźmy na zewnątrz. Muszę z tobą pomówić.
- Jeszcze ciemno, dopiero dzień wstaje - nieśmiało zaprotestował Valentine.
- To nic, chodź!
Valentine ziewnął, przeciągnął się i stanął na nogi. Torując sobie drogę między 
Carabellą a Shanamirem i ostrożnie obchodząc Zalzana Kavola, wyszli na zewnątrz. 
Deszcz już nie padał, ale ranek był pochmurny i chłodny, a z ziemi podnosiła się 
wilgotna mgła.
- Miałem przesłanie - powiedział Sleet. - Od Pani Wyspy. To znaczy, myślę, że od 
niej.
- O czym śniłeś?
- O tym niebieskoskórym, którego tragarz nazwał przestępcą. Przyszedł do mnie i 
powiedział, że to nieprawda, że jest zwykłym podróżnym, a jego wina polega 
jedynie na tym, że zawędrował na terytorium Zmiennokształtnych. Schwytano go, 
ponieważ zgodnie z miejscowym zwyczajem w czasie festynu składa się przy 
Fontannie Piurifayne ofiarę z obcego. Widziałem nawet, jak to się robi. Otóż 
pozostawia się takiego obcego ze związanymi rękami i nogami w miejscu, z którego 
wytryska woda, a kiedy następuje eksplozja, zostaje on wyrzucony wysoko w górę.
Valentine poczuł na plecach zimny dreszcz.
- Miałem podobny sen - powiedział.
- Ale to jeszcze nie koniec - mówił dalej Sleet. - W moim śnie my też 
znaleźliśmy się w niebezpieczeństwie. Mogliśmy z niego wyjść ratując 
niebieskoskórego, natomiast nasza zgoda na jego śmierć równała się temu, że nie 
opuścimy kraju Piurivarów. Nie kryję przed tobą, Valentine, że boję się 
Zmiennokształtnych, ale ten sen to coś zupełnie innego. Przemówił do mnie z całą 
jasnością przesłania. Nie powinien być zlekceważony, tak jak większość lęków 
głupiego Sleeta.
- Co zamierzasz zrobić?
- Ocalić obcego.
- A jeśli on naprawdę jest przestępcą? Jakie mamy prawo do wtrącania się w 
system sprawiedliwości w kraju Piurivarów?
- Prawo przesłania - odpowiedział Sleet. - Czy myślisz, że uwięzieni leśni 
bracia są przestępcami? A przecież widziałem, jak ich też wrzucono do Fontanny. 
Znajdujemy się wśród barbarzyńców, Valentine.
- Nie nazywałbym ich tak. Znajdujemy się wśród dziwnego ludu, który idzie własną 
drogą, odmienną od wszystkich dróg Majipooru.
- A jednak jestem zdecydowany uwolnić niebieskoskórego. Jeśli mi nie pomożesz, 
zrobię to sam.
- Teraz?
- A kiedy? - spytał Sleet. - Jest jeszcze ciemno i wszyscy śpią. Otworzę klatkę, 
on wyśliźnie się z niej i zapadnie w lasy.
- Czy myślisz, że klatki nie są strzeżone? Nie, Sleecie. Zastanów się, nim 
podejmiesz bezsensowne działania. W ten sposób możesz nas wszystkich wystawić na 
niebezpieczeństwo. Spróbuję dowiedzieć się czegoś więcej o tym więźniu; dlaczego 
jest schwytany i co Metamorfowie zamierzają z nim uczynić. Jeśli naprawdę chcą 
go złożyć w ofierze, zrobią to w kulminacyjnym punkcie festynu. Zostało nam 
jeszcze trochę czasu.
- Spoczywa na mnie ciężar przesłania - upierał się Sleet.
- Mówiłem ci już, że i ja miałem podobny sen.
- Ale twój nie był przesłaniem.
- Tak, masz rację, nie był, ale dzięki niemu uwierzyłem w to, co mi 
powiedziałeś. Pomogę ci, Sleecie, możesz być tego pewny, ale jeszcze nie teraz. 
Zaczekajmy na właściwy moment.
Sleet nie wyglądał na przekonanego. Wprost przeciwnie, sprawiał wrażenie, że 
gotów jest pójść do klatki natychmiast i że tylko Valentine mu w tym 
przeszkadza.
- Sleecie?
- Czego jeszcze chcesz?
- Posłuchaj mnie. To naprawdę nie jest odpowiednia chwila. I naprawdę mamy dużo 
czasu.
Popatrzył na Sleeta twardym wzrokiem. Sleet wytrzymał to spojrzenie przez 
chwilę, po czym spuścił oczy; jego opór załamał się.
- Tak, mój panie - powiedział cicho.
W ciągu dnia Valentine usiłował zebrać informacje dotyczące więźnia, ale bez 
większego powodzenia. Więzienne klatki stały teraz w centralnym punkcie placu, 
przed urzędem. Ustawiono je w czterech kondygnacjach, a klatka z niebieskoskórym 
znalazła się na samej górze, wysoko nad ziemią. Rzekomych przestępców pilnowali 
uzbrojeni w sztylety Metamorfowie.
Valentine ruszył w ich stronę, ale nim zdążył dojść do połowy placu, został 
zatrzymany.
- Nie masz prawa wstępu na plac - powiedział mu jeden ze strażników.
Na widok Valentine'a leśni bracia zaczęli rozpaczliwie łomotać w pręty klatek. 
Niebieskoskóry wykrzykiwał w jego stronę dziwne słowa. Czy Valentine dobrze je 
rozumiał? Czy nie był to tylko wytwór rozgorączkowanej wyobraźni? Czy te słowa 
naprawdę brzmiały: "Uciekajcie, głupcy, zanim i was zabiją!" Niestety, nie mógł 
tego sprawdzić z bliska. Szczelny kordon strażników uniemożliwiał rozmowę z 
więźniem. Valentine musiał zawrócić. Po drodze zaczepił kilkoro dzieci, prosząc, 
by wyjaśniły mu sprawę klatek, ale one milczały swoim zwyczajem, mierzyły go 
pustym, obojętnym wzrokiem, wymieniały między sobą jakieś podzwaniające o zęby 
słowa i częściowo przekształcone, ze złotymi włosami na głowach, zaszywały się w 
krzaki. Valentine zaczął się zastanawiać, czy nie ma do czynienia z małymi 
demonami.
Przez cały dłużący się żonglerom ranek do Ilirivoyne napływały coraz to nowe 
grupy Metamorfów, mieszkańców odległych osiedli leśnych. Przynoszono przeróżne 
świąteczne ozdoby: wianki, chorągiewki, kawałki tkanin, oklejone lusterkami pale 
i wysokie słupy pokryte misternie rzeźbionymi znakami runicznymi. Każda grupa 
znała swoje miejsce, wiedziała, co ma robić, a wszyscy razem zdawali się 
niezmiernie zajęci. Od wschodu słońca nie spadła ani jedna kropla deszczu. Czy 
to za pomocą czarów Zmiennokształtni zadbali o rzadki tutaj pogodny dzień w 
swoje największe święto, zastanawiał się Valentine, czy też zrządził tak los?
Od wczesnego popołudnia uroczystości były w pełnym toku. Małe zespoły muzykantów 
grały przejmującą, pulsującą dziwacznymi rytmami melodię, a gęsta ciżba 
Metamorfów, poruszających się w powolnym, majestatycznym tańcu, sprawiała 
wrażenie nocnej parady lunatyków. Na niektórych ulicach odbywały się wyścigi, a 
za każdym razem, kiedy zawodnicy przebiegali obok punktów kontrolnych, 
rozmieszczeni wzdłuż trasy biegu sędziowie wdawali się między sobą w zawiłe 
dysputy. Stragany, których wczoraj tu jeszcze nie było, nieustannie wydawały 
zupy, gotowane i opiekane na ruszcie mięsa, a także napoje.
Valentine czuł się jak intruz. Chętnie przeprosiłby Metamorfów za nieproszone 
najście, lecz nikt, jak mu się zdawało, nie zwracał na grupkę żonglerów 
najmniejszej uwagi, oczywiście poza dziećmi, a te z kolei traktowały przybyszów 
jak sprowadzone ku ich uciesze duże żywe zabawki. Niezmiennie milczące, 
zasadzały się na nich, gdzie tylko się dało, wciąż popisując się zdolnościami 
naśladowczymi, ale ani razu nie pozwoliły przyjezdnym zbliżyć się do siebie.
Zalzan Karol wyznaczył próbę generalną na późne popołudnie, za wozem. Valentine 
przybył tam jako jeden z pierwszych, zadowolony, że udało mu się wreszcie wyrwać 
z zatłoczonych ulic. Na miejscu znalazł tylko Sleeta i dwóch Skandarów.
Dość szybko zorientował się, że Zalzan Karol przypatruje mu się w dziwny sposób. 
Również w nagle ugrzecznionym sposobie bycia Skandara było coś nowego i 
niepokojącego. Peszyło to Valentine'a do tego stopnia, że nie potrafił 
powstrzymać się od pytania.
- Czy wydarzyło się coś złego?
- A cóż mogłoby się stać?
- Wyglądasz na poruszonego.
- Ja? Mówisz o mnie? Ach, to pewnie dlatego, że myślę o śnie z ostatniej nocy.
- Śniłeś o niebieskoskórym więźniu?
- Dlaczego tak sądzisz? - Zalzan Kavol był zaskoczony. - Bo i ja o nim śniłem, i 
Sleet.
- Mój sen nie miał nic wspólnego z niebieskoskórym i w ogóle nie ma o czym 
mówić. To był po prostu głupi sen, nic więcej. - Skandar uciął rozmowę i 
pogrążył się w żonglowaniu czterema nożami, choć widać było, że robi to 
automatycznie i że myślą błądzi gdzie indziej.
Valentine wzruszył ramionami. Nigdy nie przyszło mu do głowy, że Skandarzy 
miewają sny, i co więcej, że te sny mogą być dobre albo złe. Ale skoro byli 
mieszkańcami Majipooru i zostali obdarzeni wszystkimi przymiotami tutejszych 
ludzi, musieli również żyć pełnią i bogactwem snów i tak jak inni otrzymywać 
przesłania od Pani i od Króla, a wychodząc poza ciasnotę umysłów niższego rzędu, 
szukać głębszych doznań podobnych doznaniom istot ludzkich czy, jak można było 
przypuszczać, doznaniom Hjortów i Vroonów, i Liimenów. Niemniej trudno było 
pojąć, jak Skandar, który tak bardzo wystrzega się wzruszeń, tak niechętnie 
odkrywa własną duszę, zasłaniając się chciwością, niecierpliwością, gniewem, 
mógł przyznać się i do samego snu, i do myślenia o nim.
A Metamorfowie? Czy też miewają sny, przesłania i całą resztę?
Próba poszła dobrze. Lisamon Hultin zebrała w lesie jagody, a z przydrożnych 
drzew trochę owoców i to musiało im zastąpić obiad. Skończyło się również wino, 
zakupione jeszcze w Khyntorze. Pozostawało już tylko czekać na przedstawienie.
Wreszcie nadszedł wieczór. Na ulicach Ilirivoyne rozbłysły świąteczne ogniska, a 
zgiełkliwa muzyka orkiestr wypełniała powietrze niemal zgodną harmonią, pomimo 
nie zestrojonych ze sobą dźwięków. Valentine przypuszczał, że będą występować na 
głównym placu, lecz z ciemności wyłoniły się postaci Metamorfów ubranych w coś, 
co przywodziło na myśl kapłańskie szaty, i żonglerzy pod ich eskortą przeszli do 
zupełnie innej części miasta, na obszerną polanę, otoczoną już setkami, a może 
tysiącami widzów. Zalzan Kavol wraz z braćmi dokładnie przedeptali całą łąkę, 
szukając pułapek czy nierówności gruntu, które mogłyby zepsuć popisy. Zwykle w 
takim sprawdzaniu uczestniczył Sleet, ale teraz Sleeta nie było, zawieruszył się 
gdzieś od czasu próby. Valentine, bojąc się, że mały żongler porwał się na coś 
nierozważnego, już wyruszał na jego poszukiwania, lecz w tej samej chwili Sleet 
stanął przy nim.
- Poszedłem na plac - wyszeptał zdyszanym głosem. - Klatki stoją, tak jak stały, 
ale większość strażników chyba poszła na tańce. Zdążyłem zamienić z więźniem 
kilka słów, nim mnie zauważono.
- No i?
- Powiedział, że punktualnie o północy zostanie złożony w ofierze przy 
Fontannie, dokładnie tak jak w moim śnie. A jutrzejszej nocy to samo zrobią z 
nami.
- Co takiego?
- Klnę się na Panią - rzekł Sleet, przeszywając Valentine'a rozgorączkowanym 
wzrokiem. - Przyjechałem tutaj tylko pod przysięgą, mój panie. A ty zapewniałeś, 
że nie stanie mi się żadna krzywda.
- Sądziłem, że twoje lęki są czczym wymysłem. - A teraz?
- Teraz zaczynam zmieniać zdanie - odpowiedział Valentine. - Nadal jednak 
zapewniam cię, że opuścimy Ilirivoyne cało. Po występach pomówię o tym z 
Zalzanem Kavolem, no i naradzę się z Deliamberem.
- Chciałbym już być w drodze.
- Dziś wieczorem Metamorfowie są zajęci zabawą i piciem. Mało prawdopodobne, 
żeby zauważyli nasz odjazd, a jeszcze mniej, że będą zdolni nas ścigać, o ile w 
ogóle wpadną na taki pomysł. A poza tym, czy naprawdę sądzisz, że Zalzan Kavol 
odwołałby przedstawienie tylko z powodu pogłoski o niebezpieczeństwie? Róbmy 
zatem to, co należy do naszych obowiązków, a troski zostawmy na później. Co ty 
na to?
- Jestem do usług, mój panie - rzekł Sleet.
Rozdział 14
Występ udał się wspaniale. Najwyższą klasę zaprezentował niewątpliwie Sleet, 
wykonując perfekcyjnie słynny numer z zawiązanymi oczami. Skandarzy ciskali w 
siebie pochodniami równie brawurowo, co nonszalancko. Carabella dokonywała cudów 
stojąc na toczącej się po trawie kuli, Valentine przechodził sam siebie 
żonglując w tańcu, w biegu, w marszu, w podskokach i na klęczkach. Metamorfowie 
milczeli. Nie bili braw, tylko z niesamowitym napięciem wpatrywali się w 
żonglerów. Występ przed taką publicznością był ciężką pracą. Podczas próby 
żongler ćwiczy dla siebie, to zrozumiałe, i mimo że wkłada w ćwiczenia wiele 
wysiłku, nie spodziewa się niczyjego aplauzu. Nagroda powinna przyjść w czasie 
przedstawienia. Wtedy niezbędna jest aprobata widzów, a przynajmniej jakaś ich 
reakcja. Tymczasem Metamorfowie milczeli, a w oczach mieli pustkę, tak jak 
poprzednio ich dzieci. Stanowili okrutną publiczność, publiczność obojętną. 
Doskonale to wyczuwając, żonglerzy przechodzili sami siebie i prezentowali coraz 
bardziej wyszukane numery, ale minęła godzina, a oczekiwany odzew nie 
przychodził.
I wreszcie, niespodziewanie, nastąpiła scena jakby wyjęta ze snu: oto widownia 
zaczęła żonglować, w niesamowity sposób naśladując to, co dotychczas czynili 
żonglerzy.
Z ciemności nocy wyłaniały się kolejne dwójki i trójki Metamorfów i zajmując 
miejsce pośrodku sceny, tuż obok prawdziwych artystów, szybko zmieniały 
kształty. Było już sześciu następnych potężnych i kudłatych Skandarów, była 
druga Carabella, białowłosy Sleet, był jeszcze jeden Valentine. W takiej 
maskaradzie nie było nic zabawnego. Valentine przyjął ją jako prześmiewcze i 
złowieszcze ostrzeżenie, a kiedy spojrzał w stronę nie uczestniczących w 
występie członków trupy, zobaczył, jak Autifon Deliamber porusza nerwowo 
mackami, jak chmurzy się Vinorkis, a Lisamon Hultin kołysze się na swych 
klocowatych nogach, w każdej chwili gotowa do podjęcia wyzwania.
Nawet w oczach Zalzana Karola pojawiła się niepewność, lecz mimo to Skandar 
odezwał się zwykłym szorstkim głosem:
- Żonglujmy dalej. Jesteśmy tu po to, żeby ich zabawiać.
- Sądzę, że ich zabawiamy, ale niekoniecznie jako artyści - odparł Valentine.
- Dopóki jednak nimi jesteśmy, grajmy swoje role.
Dał krótki sygnał braciom i w powietrzu zaczęły krążyć w niepojętej wprost 
ilości różne ostre i niebezpieczne przedmioty. Sleet, po krótkim wahaniu, 
zgarnął pełne naręcze maczug i, wzorem Skandarów, puścił je w ruch, Carabella 
zrobiła to samo, ale ręce Valentine'a były chłodne i odmawiały mu posłuszeństwa.
Dziewięciu Metamorfów poszło w ślady żonglerów; jednak ich żonglowanie, 
pozbawione jakichkolwiek umiejętności czy odrobiny artyzmu, było czystym 
urągowiskiem. Zamierzonym urągowiskiem, pomyślał Valentine. Poruszając się jak 
we śnie Metamorfowie przerzucali z ręki do ręki jakieś nie zidentyfikowane 
przedmioty, kawałki drewna, twardoskóre czarne owoce. Chybiali celu, schylali 
się, podnosili to, co upadło, zaczynali od nowa. Obojętnie, powoli, jak we śnie. 
Ale o dziwo, ich występ rozruszał wreszcie publiczność. Metamorfowie na widowni 
buczeli - czy był to tutejszy sposób wyrażania pochwały? - podskakiwali 
rytmicznie, uderzali w dłonie i kolana, aż wreszcie niektórzy z nich też zaczęli 
się zmieniać. Valentine dostrzegł wśród Metamorfów obcych, nie znanych mu ludzi, 
przypadkowych Hjortów czy Su-Suherów, ale zobaczył również kilka Carabell i 
Deliamberów. W pewnej chwili w najbliższym mu rzędzie siedziało sześciu czy 
siedmiu Valentine'ów.
Kontynuowanie przedstawienia w tak szalonych okolicznościach zdawało się 
bezsensowne, ale żonglerzy, wierni swej sztuce, nie ustępowali, mimo że ich gra 
stawała się coraz bardziej chaotyczna, że przepuszczali kolejki rzutów, gubili 
maczugi i sztylety i łamali podstawowe zasady żonglerki.
- Och, spójrz tylko! - krzyknęła Carabella.
Dziewczyna patrzyła na grupę dziewięciu fałszywych artystów i wskazywała tego, 
który uosabiał Valentine'a.
Valentine zamarł.
To, co wyprawiał Metamorf, przechodziło wszelkie pojęcie, napawało zarówno 
grozą, jak i oburzeniem. Oscylował między dwoma kształtami. Jeden z nich 
przedstawiał obecnego tu Valentine'a, wysokiego, barczystego młodego mężczyznę o 
złocistych włosach i dużych dłoniach.
Ale ten drugi kształt - to była postać Lorda Valentine'a, Koronala.
Metamorfozy następowały jedna po drugiej, nieprzerwanie, niczym błyski światła. 
W jednej sekundzie Valentine widział siebie podwójnie, a już w następnej na jego 
miejsce zjawiał się czarnobrody Koronal, o płonących oczach, uosobienie potęgi i 
godności, po czym i on znikał, a powracał zwykły żongler. Pomruk tłumu stawał 
się głośniejszy z chwili na chwilę. Tłum chwalił widowisko: Valentine... Lord 
Valentine... Valentine... Lord Valentine...
Pod Valentinem ugięły się nogi. Poczuł ból w skroniach i spływające wzdłuż 
kręgosłupa krople zimnego potu. Nie można było się mylić co do znaczenia tej 
pantomimy. Jeśli spodziewał się potwierdzenia tego, czego doświadczał od pobytu 
w Pidruid, to właśnie je otrzymał. Ale dlaczego tutaj? Dlaczego w tym mieście 
zagubionym w lasach? Dlaczego pośród tego pradawnego ludu?
Popatrzył na własną, skarykaturowaną twarz.
Popatrzył na twarz Koronala.
Pozostałych ośmiu lunatycznych żonglerów podskakiwało i podrygiwało w jakimś 
koszmarnym tańcu. Ich nogi to podnosiły się wysoko, to tupały o ziemię. Fałszywe 
ramiona Skandarów wirowały dokoła i grzmociły o własne ciała, fałszywe włosy 
Carabelli i fałszywe włosy Sleeta powiewały na nocnym wietrze.
Dziewiąty fałszywy Valentine nieustannie zmieniał twarz z ciemnowłosej na 
jasnowłosą, z jasnowłosej na ciemnowłosą.
Nastąpił koniec przedstawienia. Dziewięciu Metamorfów znieruchomiało pośrodku 
scenicznego kręgu, wyciągając ręce ku publiczności, a publiczność odpowiedziała 
im powstając z miejsc i poddając się rytmowi jakiegoś szalonego tańca.
Tańcząc, potoki Metamorfów wypłynęły w noc ku straganom i następnym rozrywkom, 
jakie zgotował im festyn.
Valentine, oszołomiony, odwrócił się powoli i zobaczył zastygłe ze zdziwienia 
twarze współtowarzyszy. Zalzan Kavol stał z obwisłą szczęką i bezwładnie 
opuszczonymi ramionami, tuż za nim cisnęli się zbici w gromadkę jego bracia, z 
wyrazem przerażenia w oczach. Sleet był niebezpiecznie blady. Carabella, wprost 
przeciwnie, płonęła jak w gorączce. Valentine wyciągnął ku nim rękę. Zalzan 
Karol, potykając się, przestępując z nogi na nogę, ruszył do przodu i przystanął 
kilka kroków przed Valentinem. Zamrugał oczami, przejechał językiem po suchych 
wargach. Zdawało się, że głos odmawia mu posłuszeństwa.
- Panie mój... - odezwał się w końcu piszczącym, dziwacznym jak na Skandara 
głosem.
Najpierw on, a tuż po nim pięciu jego braci z wahaniem i niezdarnie osunęło się 
na kolana. Trzęsącymi się palcami Zalzan Karol zrobił znak gwiazdy: bracia 
poszli w jego ślady. Sleet, Carabella, Vinorkis, Deliamber uklękli jednocześnie. 
Chłopiec Shanamir, wystraszony, z trudem pojmując doniosłość chwili, wpatrywał 
się w Valentine'a z otwartymi ustami. Długo nie był w stanie zrobić żadnego 
ruchu, lecz w końcu i on pochylił się aż do ziemi.
- Czyście wszyscy powariowali? - rozległ się okrzyk Lisamon Hultin. - Na kolana! 
Oddaj hołd! - rzucił zdławionym głosem Sleet. -
Widzisz przecież, kobieto! On jest Koronalem! Złóż mu hołd!
- On jest Koronalem? - powtórzyła zmieszana.
Valentine rozłożył nad nimi ramiona w geście, który mógł oznaczać i 
błogosławieństwo, i dodanie otuchy. Wszyscy byli jednakowo wystraszeni. Bali się 
i jego, i tego, co się stało. On zresztą też się bał, ale jego lęk szybko minął, 
a powróciła świadomość własnej potęgi. Samo niebo zdawało się krzyczeć: Ty 
jesteś Lordem Valentinem, tym, który był Koronalem na Górze Zamkowej, i to ty 
pewnego dnia odzyskasz Zamek, jednak pod warunkiem, że będziesz o to walczył! 
Poczuł, że wracają mu siły, jakimi został kiedyś obdarzony. Nawet tu, w tym 
ociekającym deszczem, zagubionym zakątku planety, w tej lichej tubylczej 
mieścinie, mokry od potu po występie, w szorstkim, pospolitym ubraniu, Valentine 
wiedział, że jest tym, kim był kiedyś, i choć nie rozumiał, w jaki sposób 
dokonała się ta przemiana, już dłużej nie wątpił w autentyczność przesłań, które 
nawiedzały go w snach. I dlatego nie czuł ani winy, ani zawstydzenia, ani 
obłudy, odbierając hołd od wprawionych w osłupienie kompanów.
- Wstańcie - rzekł łagodnie. - Wszyscy. Musimy wydostać się z tego miejsca. 
Shanamirze, zakrzątnij się przy wierzchowcach. Zalzanie Kavolu, przygotuj wóz. - 
Zwrócił się także do Sleeta. - Każdy musi być uzbrojony. Miotacze energii dla 
tych, którzy potrafią się nimi posługiwać. Noże do żonglowania dla reszty. 
Dopilnuj tego.
- Panie mój - odezwał się Zalzan Kavol głosem, w którym drżał niepokój. - To 
wszystko wydaje mi się snem. Pomyśleć tylko, że przez całe tygodnie podróżowałem 
z... Pomyśleć, że odzywałem się szorstko... że kłóciłem się...
- Przestań - przerwał mu Valentine. - Nie mamy teraz czasu na rozmowę o takich 
rzeczach.
Zwrócił się do Lisamon Hultin, która stojąc samotnie poruszała ustami, 
gestykulowała, potrząsała głową na tak i na nie. Przerwał ten jej wewnętrzny 
dialog spokojnym, lecz stanowczym głosem:
- Byłaś zatrudniona tylko po to, aby przyprowadzić nas do Ilirivoyne. Potrzebuję 
cię jednak nadal, żebyś wspierała nas swą siłą, kiedy będziemy stąd uciekać. Czy 
pójdziesz z nami aż do Ni-moya albo i dalej?
- Oni pozdrawiają cię znakiem gwiazdy - powiedziała zakłopotana. - Oni wszyscy 
klękają. A Metamorfowie...
- Byłem kiedyś Lordem Valentinem i mieszkałem na Górze Zamkowej. Uwierz w to. 
Pogódź się z tym. Królestwo dostało się w niewłaściwe ręce. Pozostań przy moim 
boku, Lisamon, kiedy wyprawię się na wschód, aby przywrócić sprawom należny 
porządek.
Zakryła usta wielką mięsistą dłonią i patrzyła na niego w osłupieniu. Pojmując z 
wolna, przed kim stoi, zaczęła się schylać, lecz Valentine potrząsnął przecząco 
głową i przytrzymał ją za łokieć, nie pozwalając, by uklękła.
- Chodź - powiedział. - Teraz to nie ma żadnego znaczenia. Lepiej się 
pośpieszmy.
Zebrali sprzęt do żonglowania i wykorzystując ciemności pobiegli przez miasto do 
miejsca, gdzie stał wóz. Shanamir i Carabella wyrwali się do przodu. Skandarzy 
ruszyli ciężkim stępem, aż ziemia zadudniła. Valentine podążał tuż za nimi, 
razem ze Sleetem. Vinorkis, płaskostopy powolny Hjort, wkładał wiele wysiłku, by 
dotrzymać kroku pozostałym. Tyły osłaniała Lisamon Hultin. W zgięciu jej lewego 
ramienia siedział jak na grzędzie mały Vroon, którego zgarnęła po drodze. Z 
prawej ręki olbrzymki zwisał obnażony miecz wibracyjny.
- Czy uwolnimy więźnia? - spytał Sleet Valentine'a, kiedy zbliżyli się do wozu.
- Tak - odpowiedział krótko Valentine. - Teraz.
Skinął na Lisamon Hultin. Olbrzymka zostawiła Deliambera i razem z nimi ruszyła 
biegiem w stronę placu. Valentine odetchnął z ulgą widząc, że plac jest pusty, a 
więźniów pilnuje zaledwie garstka strażników. Lisamon Hultin wpadła między nich 
jak burza, schwyciła pierwszych dwóch z brzegu i cisnęła nimi przez plac.
- Tylko pamiętaj, nikogo nie zabijaj - ostrzegł ją Valentine.
Sleet z małpią zręcznością wspiął się na górę do samotnie stojącej klatki, w 
której był uwięziony niebieskoskóry, i przeciął nożem wiklinowe pręty 
zabezpieczające drzwi. Niebieskoskóry popatrzył na swych wybawców pytającym 
wzrokiem.
- Chodź z nami - rzekł Valentine. - Nasz wóz stoi za placem. Rozumiesz, co 
mówię?
- Rozumiem - odpowiedział obcy głębokim, chrapliwym głosem, dobitnie dzieląc 
słowo na sylaby, i nie wdając się w dalsze rozmowy zsunął się na ziemię. Lisamon 
Hultin właśnie zdążyła się rozprawić ze strażnikami i układała ich teraz na 
stertę.
Valentine popatrzył na klatki z leśnymi braćmi. W każdej z nich ruchliwe małe 
ręce wyciągały się przez pręty i szarpały bezskutecznie drzwi.
- Nie skończyliśmy jeszcze roboty - zawołał za Sleetem, który już zbierał się do 
odwrotu.
Sleet bez zbędnych słów ponownie sięgnął po nóż i przystąpił do dzieła. Już po 
chwili drzwi wszystkich klatek stały otworem, a dziesiątki leśnych braci zaczęły 
znikać w mroku.
- Dlaczego tak postąpiłeś? - spytał Sleet w drodze powrotnej. - A jak miałem 
postąpić? Oni też chcą żyć - odpowiedział Valentine.
Kiedy znaleźli się na miejscu, wóz stał gotowy do drogi, wierzchowce były 
doczepione, a wirniki pracowały na pełnych obrotach. Lisamon Hultin, która 
zamarudziła gdzieś po drodze, wpadła zdyszana do środka i z hukiem zatrzasnęła 
za sobą drzwi. Zalzan Karol, nie zwlekając dłużej, ruszył z kopyta.
W tej samej chwili kilkunastu Metamorfów rzuciło się za nimi w pogoń. Skandar 
natychmiast zwiększył prędkość i Metamorfowie zaczęli zostawać w tyle, a w 
momencie, kiedy wóz zanurzał się w ciemny las, zniknęli z oczu podróżnych.
Sleet jednak wciąż popatrywał do tyłu.
- Jak myślicie, nadal biegną za nami?
- Nie dogonią nas - odparła Lisamon Hultin. - Przecież poruszają się na 
piechotę. No, mieliśmy szczęście uchodząc z ich rąk. Teraz jesteśmy bezpieczni.
- Jesteś pewna? - Sleet nie potrafił opanować lęku. - A co będzie, jeśli nas 
wyprzedzą sobie tylko znaną boczną drogą i przygotują zasadzkę?
- Nie martw się na zapas - powiedziała Carabella. - Przecież poruszamy się 
szybko. I oby dużo czasu upłynęło, nim znów zobaczymy Ilirivoyne!
Valentine siedział w pewnym oddaleniu od pozostałych. I choć zdawał sobie 
sprawę, że tak musi być, to jednak nie sprawiało mu to przyjemności. Nadal czuł 
się bardziej Valentinem niż Lordem Valentinem, a wynoszenie się ponad przyjaciół 
było obce jego naturze. Carabella i Sleet, wiedząc już od jakiegoś czasu, z kim 
mają do czynienia, pogodzili się z tym, tak jak umieli; Deliamber, który znał 
prawdę wcześniej od Valentine'a, uważał rozwój wydarzeń za normalny i 
konsekwentny, ale inni, choć może w skrytości ducha podejrzewali, że pod maską 
beztroskiego włóczęgi kryje się ktoś o wyższej pozycji społecznej, byli 
wstrząśnięci pantomimą Metamorfów i prawdą, jaką ona objawiła. Spoglądali na 
niego w milczeniu, siedząc sztywno, w nienaturalnych pozach, czyż bowiem można 
się garbić w obecności Koronala? I jak należy traktować władcę Majipooru 
podróżującego wozem Skandara? Czy należy wciąż od nowa wznosić dłonie i 
pozdrawiać go znakiem gwiazdy? Valentine był zdania, że znak gwiazdy jest czczym 
gestem, śmiesznym rozstawieniem palców, niczym więcej. Narastające w nim 
poczucie własnej ważności nie szło na razie w parze z zarozumialstwem.
Obcy przedstawił się jako Khun z Kianimotu, planety krążącej wokół gwiazdy 
stosunkowo bliskiej Majipooru. Sprawiał wrażenie niezbyt sympatycznego ponuraka, 
kogoś, kto nosi w sobie zapiekłą gorycz i gniew. Valentine dostrzegł to w 
gorzkim grymasie błąkającym się wokół ust obcego, w tonie głosu i w niezwykle 
intensywnym spojrzeniu niespokojnych purpurowych oczu. Oczywiście, pomyślał, 
mogła to być opinia z gruntu fałszywa, a Khun, według kryteriów Kianimotu, mógł 
być osobą wesołą i uprzejmą, choć, prawdę mówiąc, Valentine szczerze w to 
wątpił.
Khun przybył na Majipoor przed dwoma laty w interesach, ale w jakich, tego nie 
chciał wyjawić. Ta wyprawa, mówił z gorączką w głosie, była największym błędem, 
jaki popełnił w życiu. Nierozważnie wyruszył na Zimroel, nie zdając sobie 
sprawy, że na tym kontynencie nie ma żadnego portu gwiezdnego, z którego mógłby 
powrócić do własnego świata; wśród wesołych mieszkańców Majipooru rozstał się ze 
wszystkimi pieniędzmi, no i postąpił jeszcze bardziej nierozważnie, bo chcąc 
powetować sobie straty przybył do krainy Metamorfów, gdzie zamierzał prowadzić 
handel, ale gdy tylko się wśród nich pokazał, pojmali go, uwięzili i całymi 
tygodniami przetrzymywali w klatce, mając zamiar złożyć go w ofierze przy 
Fontannie w kulminacyjną noc swego święta.
- Co być może byłoby najlepszym wyjściem z sytuacji - zakończył swoją opowieść. 
-Jeden potężny wytrysk wody i cała tułaczka wreszcie by się skończyła. Majipoor 
mnie nuży. Jeśli moim przeznaczeniem jest śmierć na waszej planecie, to 
wolałbym, żeby nastąpiła jak najprędzej.
- W takim razie wybacz nam, żeśmy cię uwolnili - powiedziała uszczypliwie 
Carabella.
- Nie, to nie tak. Nie chciałem być niewdzięczny. Ale... - Khun zawiesił głos. - 
Majipoor nie przyniósł mi szczęścia. Kianimot zresztą też. Czy jest we 
wszechświecie takie miejsce, w którym życie nie przysparza cierpień?
- To aż tak źle ci się tu żyło? - spytała Carabella. - My nie narzekamy na swój 
los, oby tylko nie był gorszy. Powiedz mi, czy zawsze tak ponuro patrzysz na 
świat?
Obcy wzruszył ramionami.
- Podziwiam was i zazdroszczę, że potraficie być szczęśliwi. Uważam, że samo 
istnienie łączy się z bólem, a życie jest pozbawione sensu. Chyba jednak myślę 
zbyt czarno jak na kogoś, kto się wyrwał śmierci. Dziękuję wam za pomoc. Ale kim 
wy jesteście i jakiż to brak rozwagi sprowadził was do Piurifayne? Dokąd teraz 
zmierzacie?
- Jesteśmy żonglerami - pośpieszył z odpowiedzią Valentine, obrzucając całą 
resztę ostrym spojrzeniem. - Przyjechaliśmy do tej prowincji licząc na 
znalezienie pracy. Jeśli nam się poszczęści i wyjdziemy stąd cało, to udamy się 
do Ni-moya, a potem rzeką do Piliploku.
- A stamtąd?
- Niektórzy z nas zamierzają odbyć pielgrzymkę na Wyspę Snu. Chyba wiesz, gdzie 
to jest. A inni? Nie potrafię odpowiedzieć - odparł wymijająco Valentine.
- Ja muszę dostać się na Alhanroel - powiedział Khun. - Jedyne, co mi zostało, 
to powrót do domu, a z tego kontynentu jest to niemożliwe. W Piliploku spróbuję 
wypłynąć w morze. Czy mógłbym podróżować razem z wami?
- Oczywiście.
- Nie mam już pieniędzy.
- To widać - rzekł Valentine. - Ale nie szkodzi.
Wóz w szybkim tempie pokonywał drogę. W okna zacinał drobny deszcz. Wszyscy byli 
świadomi tego, że gdzieś w mroku nocy może czaić się niebezpieczeństwo, lecz 
nikt o tym nie mówił i nikt nie wyglądał na zewnątrz, a ten i ów od czasu do 
czasu zapadał w krótką drzemkę.
Nie minęła jeszcze godzina podróży, kiedy Valentine podnosząc wzrok zobaczył 
stojącego przed sobą Vinorkisa, trzęsącego się i łapiącego ustami powietrze 
niczym wyjęta z wody ryba.
- Mój panie - szepnął nieśmiało Hjort. Valentine skinął mu głową.
- Ty drżysz - powiedział. - Co ci jest, Vinorkisie?
- Mój panie... nie wiem, jak mam to powiedzieć... muszę się przyznać do czegoś 
strasznego...
Drzemiący Sleet uniósł powieki i rzucił Hjortowi piorunujące spojrzenie. 
Valentine gestem dłoni nakazał mu spokój.
- Mój panie - powtórzył Vinorkis, ale głos mu się załamał. Po chwili zaczął 
jeszcze raz: - W Pidruid podszedł do mnie jakiś mężczyzna i powiedział: "W 
pewnej gospodzie mieszka taki jeden, wysoki, jasnowłosy. Podejrzewamy, że 
popełnił potworną zbrodnię". Ten mężczyzna ofiarował mi sakiewkę pełną koron w 
zamian za to, że będę się trzymał tego przybysza i nie odstępował go ani na 
krok, dokądkolwiek się uda, i co kilka dni będę przekazywał agentom dokładne 
raporty.
- Szpieg! - W głosie Sleeta kipiała wściekłość. Ręką sięgnął do tkwiącego za 
pasem sztyletu.
- Kim był ten mężczyzna, który cię wynajął? - Valentine spytał spokojnie.
- Nie przedstawił mi się, ale sądząc po ubraniu, był to ktoś ze służby Koronala.
- A ty składałeś te raporty?
- Tak, mój panie - wymamrotał Vinorkis ze wzrokiem wbitym w podłogę. - W każdym 
mieście. Po jakimś czasie zacząłem wątpić, czy ty, taki miły i łagodny, możesz 
być przestępcą, ale przecież brałem od nich pieniądze, i to z każdym raportem 
coraz większe...
- Pozwól mi go zabić. Teraz - wychrypiał Sleet.
- Nie będzie żadnego zabijania - rzeki Valentine. - Ani teraz, ani potem.
- Panie mój, on jest niebezpieczny! - Już nie!
- Nigdy mu nie ufałem - nie ustępował Sleet. - Tak samo zresztą jak Carabella i 
Deliamber. I to nie dlatego, że jest Hjortem, nie. W nim zawsze było coś 
fałszywego, przymilnego, śliskiego. Te ciągłe pytania, wyciąganie informacji...
- Proszę o laskę. Nie miałem pojęcia, kogo zdradzam, mój panie. - I ty mu 
wierzysz?! - krzyknął Sleet.
- Tak - odpowiedział Valentine. - Wierzę mu. Nie wiedział, kim jestem. Ja sam 
nie wiedziałem. Powiedziano mu, żeby śledził jasnowłosego przybysza, a zdobyte 
informacje dostarczał władzom. Czy to taka straszna rzecz? Służył swojemu 
Koronalowi, a przynajmniej tak myślał. Za lojalność nie musisz mu odpłacać 
sztyletem.
- Mój panie, czasami bywasz zbyt prostoduszny - odparł Sleet.
- Masz rację, czasami. Ale nie tym razem. Wybaczając mu możemy wiele zyskać, 
jego śmierć natomiast nic nam nie da. - Zwrócił się do Hjorta: - Wybaczam ci, 
Vinorkisie. Proszę tylko, żebyś pozostał równie lojalny w stosunku do 
prawdziwego Koronala, jak byłeś wobec fałszywego.
- Przysięgam ci to, mój panie.
- W porządku. Prześpij się teraz trochę. No i przestań się wreszcie bać.
Vinorkis złożył ręce w geście gwiazdy i powrócił na miejsce miedzy dwoma 
Skandarami.
Sleet nadal obstawał przy swoim.
- To nie było mądre - powiedział. - A jeśli nadal będzie nas szpiegował?
- W dżungli? Komu miałby przesyłać wiadomości?
- A kiedy opuścimy dżunglę?
- Zdaję sobie sprawę, że jego przyznanie się mogło być podwójną grą. Nie jestem 
taki naiwny, jak sądzisz. Na wszelki wypadek zobowiązuję cię, byś miał go na oku 
od chwili, gdy wrócimy do cywilizacji. Myślę jednak, że okazał prawdziwą skruchę 
i że można mu zaufać. Mam zamiar wykorzystać go do pewnych celów.
- Do jakich, mój panie?
- Szpieg może nas doprowadzić do innych szpiegów, a bądź pewny, że będą inni. 
Vinorkis powinien pozostać w dobrych stosunkach z królewskimi agentami. Mam 
nadzieję, że się rozumiemy.
Sleet mrugnął okiem.
- Tak, mój panie. Valentine uśmiechnął się. Umilkli obaj.
Tak, powiedział sam do siebie, zarówno przerażenie, jak i skrucha Vinorkisa były 
szczere. Niemniej on, Valentine, powinien wiedzieć jedno: jeżeli Koronal tak 
chętnie płacił duże sumy za śledzenie od Pidruid aż po Ilirivoyne nic nie 
znaczącego włóczęgi, to jaką wartość tenże włóczęga ma dla niego teraz? Poczuł 
na skórze dziwne ukłucia. Spowiedź Vinorkisa była najlepszym potwierdzeniem 
wszystkiego, co wiedział o sobie. Oczywiście, jeśli technika, jakiej użyto w 
celu oddzielenia go od własnego ciała, była nowa i jeszcze nie sprawdzona, to 
spiskowcy nie wiedzieli, na jak długo można wymazać czyjąś pamięć, i dlatego nie 
mogli pozwolić, by obalony Koronal włóczył się po kraju poza wszelką kontrolą. 
Szpieg, a może szpiedzy gwarantowali możliwość szybkiej interwencji, na wypadek, 
gdyby ten włóczęga zaczął odzyskiwać pamięć. Ciekawe, pomyślał, jak skrupulatnie 
śledzi go królewska policja i w jakim momencie zdecyduje się przerwać jego 
podróż na Alhanroel.
Wóz mknął nadal przez mroki nocy. Deliamber i Lisamon Hultin wiedli z Zalzanem 
Kavolem nie kończące się dyskusje na temat dalszej trasy. Inne duże osiedle 
Metamorfów, Avendroyne, leżało gdzieś na południowy wschód od Ilirivoyne, na 
górskiej przełęczy, i wszystko wskazywało na to, że posuwają się właśnie w tym 
kierunku. Oczywiście, jazdę do innego miasta tych potworów trudno byłoby uznać 
za mądre przedsięwzięcie; wszak Metamorfowie musieli już pchnąć tam kogoś z 
wiadomością o uwolnieniu więźnia i ucieczce żonglerów. Cóż jednak pozostawało 
innego? Powrót do Fontanny Piurifayne?
Valentine, wybity ze snu, po raz setny odtwarzał w myślach pantomimę 
Zmiennokształtnych. Niewątpliwie była jawą. Pseudożonglerzy stali tak blisko, że 
mógł dotknąć ręką swojego sobowtóra, ucieleśnionego przez jednego z nich. Na 
własne oczy widział zmieniającą się twarz, raz ciemną, raz jasną, i znów ciemną, 
i znów jasną. Zmiennokształtni znali prawdę, w którą on wzbraniał się uwierzyć. 
Czy czytali w jego umyśle tak, jak to czasami robił Deliamber? I co odczuwali, 
wiedząc, że mają pośród siebie obalonego Koronala? Z całą pewnością nie 
współczucie. Nie szanowali Koronatów, którzy przypominali im o tamtej, 
poniesionej przed tysiącami lat klęsce. Prawdopodobnie on, sukcesor Lorda 
Stiamota, dostarczył im niezłej rozrywki, popisując się rzucaniem maczug i 
innymi głupimi sztuczkami. Oto Koronal, daleki od splendoru władcy Góry 
Zamkowej, tańczy w błocie ich zagubionej wśród lasów osady. Dziwne, pomyślał. 
Niczym sen.
Rozdział 15
Kiedy nadszedł świt, oczom podróżnych ukazały się wysokie, rozciągające się 
szeroko góry. Wóz zmierzał prosto ku przełęczy, gdzie zapewne leżało miasto 
Avendroyne. Zalzan Kavol, z szacunkiem, jakiego dotychczas nigdy i nikomu nie 
okazywał, podszedł do Valentine'a, aby omówić z nim dalszy plan działania. Miał 
dwie propozycje: albo ukryją się w lasach i dopiero nocą spróbują przemknąć się 
przez wrogie terytorium, albo w zuchwały sposób przejadą przez miasto już teraz.
Valentine, nie przyzwyczajony do dowodzenia, zastanawiał się chwilę, usiłując 
przywołać na twarz wyraz skupienia i rozwagi. W końcu rzekł:
- Jeśli pojedziemy w biały dzień, za bardzo będziemy rzucać się w oczy. Jeśli 
poczekamy do nocy, damy Metamorfom więcej czasu na podjęcie działań przeciwko 
nam.
- Dzisiaj wieczorem - wtrącił się Sleet - w Ilirivoyne nadal będą świętować. 
Tutaj prawdopodobnie też. Wtedy przemkniemy nie zauważeni. W świetle dnia nie 
mamy żadnych szans.
- Zgadzam się z tobą - przytaknęła Lisamon Hultin. Valentine powiódł wzrokiem po 
innych.
- Carabello?
- Czekając do nocy damy czas tamtym w Ilirivoyne na zorganizowanie pościgu. 
Jestem za tym, żeby jechać teraz.
Vroon skromnie złączył koniuszki macek.
- Naprzód. Objedźmy bokiem Avendroyne i zawróćmy do Verfu. Z pewnością trafimy 
na inną drogę prowadzącą z przełęczy do najbliższego miasteczka.
Valentine spojrzał na nachmurzonego Zalzana Karola.
- Myślę podobnie jak Deliamber i Carabella. A ty?
- Moim zdaniem czarodziej powinien zaczarować wóz tak, żebyśmy jeszcze dziś 
wieczorem znaleźli się w Ni-moya. Jeśli nie potrafi, to jedźmy dalej nie 
zwlekając.
- Niech więc tak będzie - powiedział Valentine takim głosem, jakby samodzielnie 
podejmował decyzję. - Kiedy zbliżymy się do Avendroyne, wyślemy zwiadowców, żeby 
znaleźli jakiś objazd.
Ruszyli zatem, a im jaśniej się robiło, tym jechali ostrożniej. Wszyscy zdążyli 
już się przyzwyczaić do siąpiącego deszczu, jaki towarzyszył im podczas prawie 
całej podróży przez kraj Metamorfów, ale ulewa, jaką teraz zesłało niebo, zalała 
drogę potokami wody. Valentine powitał ją z radością. Jeśli będą zmuszeni do 
przejazdu przez miasto, to prawdopodobnie nikt z jego mieszkańców nawet nosa nie 
wychyli z domu.
Rozrzucone tu i ówdzie chaty z wikliny świadczyły o tym, że miasto jest już 
blisko. Droga rozwidlała się wielokrotnie, lecz Deliamber za każdym razem 
wybierał właściwe odgałęzienie i już niedługo dla wszystkich stało się 
oczywiste, że znaleźli się u wrót Avendroyne. Wysłani na zwiady Lisamon Hultin i 
Sleet wrócili po godzinie z dobrymi wieściami. Otóż jedna z dróg rzeczywiście 
prowadziła prosto do Avendroyne, za to druga, omijająca miasto łagodnym łukiem, 
skręcała na północny wschód i znikała między łagodnymi pagórkami, które z daleka 
sprawiały wrażenie terenów uprawnych.
Wybrali tę drugą i przejechali przez region Avendroyne bez żadnych przeszkód.
Było już późne popołudnie. Zostawili za sobą góry i znaleźli się na rozległej, 
usianej lasami równinie, deszczowej i mrocznej, typowej dla wschodniego 
terytorium Metamorfów. Zalzan Kavol jechał jak szalony i zatrzymywał się tylko 
wtedy, kiedy Shanamir, powołując się na spoczywające na nim obowiązki chłopca 
stajennego, z całą bezwzględnością upominał się o prawa wierzchowców, bo choć 
może były niezmordowane i sztucznego pochodzenia, ale jak każde żywe stworzenia 
potrzebowały od czasu do czasu odpoczynku i strawy. Skandar, który wydawał się 
wprost opętany pragnieniem opuszczenia co rychlej Piurifayne, pokrzykiwał na nie 
nieustannie.
To, przed czym uciekali, spotkało ich o wczesnym zmierzchu, w ulewnym deszczu, 
pośród dzikich leśnych ostępów. Bez żadnej zapowiedzi.
Valentine jechał w środkowej kabinie z Deliamberem i Carabellą; większość 
kompanii już spała, a Heitrag i Gibor Haern powozili, kiedy na drodze przed nimi 
rozległ się huk, trzask i łomot, a wóz zatrząsł się i stanął w miejscu.
- Burza zwaliła drzewo! - zawołał z kozła Heitrag. - Leży w poprzek drogi!
Zalzan Kavol zaklął pod nosem i szarpnął śpiącą Lisamon Hultin. Valentine nie 
widział przed sobą niczego poza koroną olbrzymiego drzewa. Żeby usunąć 
zawalidrogę, stracą noc, a może i następny dzień. Skandarzy zarzucili na ramiona 
miotacze i wyszli z wozu, aby zbadać sytuację. Valentine ruszył za nimi. 
Przywitała ich ciemność, porywisty wiatr i strugi lodowatego deszczu.
- Bierzmy się do roboty - burknął strapiony Zalzan Karol kuląc się z zimna. - 
Thelkarze! Zaczynaj od dołu! Rovornie! Tnij te duże gałęzie! Erfonie...
- Może byłoby prędzej, gdybyśmy zawrócili i poszukali innej drogi - wtrącił 
nieśmiało Valentine.
Nie od razu Zalzan Karol pogodził się z faktem, że ktoś inny też może podejmować 
decyzje i wydawać rozkazy.
- Tak - wydusił z siebie wreszcie. - To nie jest głupia myśl. Jeśli teraz...
Za nimi runęło na drogę następne drzewo. Wóz znalazł się w pułapce.
Valentine pierwszy pojął, co się stało.
- Do wozu! Wszyscy! To zasadzka! - krzyknął pędząc w stronę otwartych drzwi.
Za późno. Z lasu, w absolutnym milczeniu, zaczęły wyłaniać się ciemne postaci i 
kilkunastu Metamorfów stanęło między nimi a wozem. Zalzan Kavol ryknął z 
wściekłości i wypalił z miotacza. Drogę, wóz i najbliższe drzewa zalało 
niesamowite fosforyzujące światło. Jak w biały dzień widać było padające na 
ziemię dwa zwęglone ciała Metamorfów, ale także - dwa przebite strzałami ciała 
Skandarów, Heitraga i Thelkara.
Wydarzenia potoczyły się błyskawicznie.
Tył wozu stanął w ogniu. Lisamon Hultin, torując sobie drogę mieczem 
wibracyjnym, osłaniała uciekających z płomieni. Valentine, zaatakowany przez 
Metamorfa noszącego jego twarz, kopnął stwora, wykręcił się na pięcie, 
przejechał nożem - jedyną bronią, jaką posiadał - po ciele następnego napastnika 
i ze zdziwieniem przyjrzał się wypływającej z rany brązowawej cieczy. To 
niesamowite, zdążył tylko pomyśleć, tak ranić, a może nawet zabijać.
Metamorf z jego obliczem, nie bawiąc się w sentymenty, znów go zaatakował. 
Valentine uskoczył w bok i ponownie pchnął nożem. Ostrze weszło głęboko, a 
Metamorf zatoczył się, przyciskając dłonie do piersi. Valentine zadrżał, lecz 
musiał odpowiedzieć na atak następnego przeciwnika.
Walka i zabijanie były dla niego zupełnie nowym doświadczeniem. Poczuł ból w 
duszy, ale zdawał sobie sprawę, że uleganie w tej sytuacji uczuciom oznaczałoby 
zgodę na własną śmierć. Nie miał wyjścia. Dźgał i ciął, ciął i dźgał. Za plecami 
usłyszał wołanie Carabelli:
- Jak sobie radzisz?
- Robię... co... mogę - odpowiedział między kolejnymi cięciami.
Zalzan Kavol, widząc swój wspaniały wóz w ogniu, zawył, schwycił wpół 
najbliższego Metamorfa i cisnął go w ogień. Już pędziły ku niemu dwa następne 
stwory, ale schwycił je inny Skandar i przełamał dwiema parami rąk niczym kruche 
patyki. Pośród zamętu bitwy Valentine zobaczył kątem oka, jak Carabella szamoce 
się z Metamorfem i jak po chwili przygniata go do ziemi. No i był jeszcze Sleet, 
który z dziką pasją walił wokół pięściami i buciorami. Las był jednak wciąż 
pełen Metamorfów, noc mijała, deszcz lał strumieniami, a wóz płonął.
Kiedy żar się wzmógł, bitwa przeniosła się z drogi w głąb lasu, lecz tam 
powstało jeszcze większe zamieszanie, ponieważ w ciemnościach trudno było 
odróżnić swojego od wroga. Sprawę komplikowały ponadto ciągłe zmiany wyglądu 
Metamorfów, chociaż teraz, pogrążeni w szaleństwie walki, nie byli w stanie 
utrzymać dłużej przybranych kształtów Sleeta, Shanamira czy Zalzana Karola i 
szybko powracali do własnych postaci.
Valentine zatracił się w walce. Ociekał potem i krwią Zmiennokształtnych. Z 
sercem walącym jak młot, zdyszany, wcale nie szukał wytchnienia, lecz 
przedzierał się wciąż naprzód przez gąszcz walczących z zapałem, o jaki siebie 
nigdy nie podejrzewał. Dźgać i ciąć, ciąć i dźgać...
Metamorfowie byli uzbrojeni jedynie w prymitywną broń i choć zdawać się mogło, 
że ruszyli do walki całymi dziesiątkami, to ich szeregi dość szybko zaczęły 
topnieć. Straszliwych zniszczeń dokonywała wśród nich Lisamon Hultin, która 
wywijając trzymanym w obu rękach mieczem wibracyjnym ścinała, jak popadło - i 
konary drzew, i kończyny nieprzyjaciół. Pozostali przy życiu Skandarzy 
zasypywali okolicę ładunkami energii, od których zapalały się drzewa, ale też 
gęstym trupem padali napastnicy. Prawdziwą rzeź zgotował jednak 
Zmiennokształtnym Sleet, który powetował sobie w tę noc całe lata cierpień 
sprowadzonych na niego, jak mniemał, przez te stwory.
Tak jak niespodziewanie wpadli w zasadzkę, tak nagle było po wszystkim.
Płonący wóz dostarczał dość światła, by Valentine mógł przyjrzeć się leżącym 
wokół ciałom zabitych. Pomiędzy nimi byli niestety dwaj spośród braci Skandarów. 
Wszyscy pozostali przeżyli. Lisamon Hultin miała na udzie obficie krwawiącą, 
lecz na szczęście powierzchowną ranę; Sleet stracił połowę kurtki i zarobił 
kilka niewielkich cięć; przez policzek Shanamira biegły ślady pazurów; Valentine 
miał na ciele parę drobnych zadrapań, ale nie odniósł żadnych poważniejszych 
obrażeń. Deliamber - właśnie, co z Deliamberem? Nigdzie nie było widać starego 
Vroona.
- Czy czarodziej znajdował się w wozie, kiedy wybuchł pożar? - spytał Carabellę 
przerażony.
- Tak, ale chyba wybiegi razem z nami - odpowiedziała dziewczyna.
Valentine ściągnął brwi. W ciszy, która zapadła po walce, słychać było tylko 
trzask ognia i plusk deszczu.
- Deliamberze!... - zawołał. - Czarodzieju, gdzie jesteś?
- Tutaj - odpowiedział gdzieś z wysoka cienki głosik. Valentine zadarł głowę i 
zobaczył starego Vroona siedzącego na drzewie i kurczowo trzymającego się 
gałęzi.
- Walka zbrojna nie należy do moich umiejętności - wyjaśnił Autifon Deliamber, 
zsuwając się wprost w ramiona Lisamon Hultin.
- I co my teraz poczniemy? - spytała Carabella.
Valentine zdał sobie nagle sprawę, że to pytanie jest skierowane do niego. On tu 
dowodził. Zalzan Kavol, klęczący nad ciałami braci, wydawał się ogłuszony ich 
śmiercią, jak również stratą cennego wozu.
- Nie mamy wyboru - odpowiedział dziewczynie. - Musimy przedrzeć się przez las. 
Jeżeli pójdziemy drogą, spotkamy na niej następne zastępy Metamorfów. 
Shanamirze, co z wierzchowcami?
- Nie żyją - szlochał chłopiec. - Wszystkie nie żyją. Metamorfowie...
- No cóż, w takim razie pójdziemy pieszo, choć będzie to długa i uciążliwa 
wędrówka. Deliamberze, jak daleko jest według ciebie do rzeki Steiche?
- Podejrzewam, że kilka dni drogi. Nie mamy jednak pewności, gdzie jej szukać.
- Jeśli będziemy trzymać się kierunku, w którym teren się obniża i zmierzać 
wciąż na wschód, to prędzej czy później się na nią natkniemy.
- Chyba że góry staną nam na drodze - zauważył Deliamber. - Musimy znaleźć rzekę 
- rzeki stanowczo Valentine. - Steiche wpada do Zimru w Ni-moya, prawda, 
czarodzieju?
- Tak - potwierdził Deliamber - ale to niebezpieczna rzeka.
- Zdążymy się o tym przekonać. Myślę, że najmądrzej będzie zbudować tratwę. Ale 
nie pora na takie dalekie plany. Chodźmy stąd wreszcie, bo inaczej znów nas 
napadną.
Z pożaru nie ocalało nic. Ani ubranie, ani jedzenie, ani rzeczy osobiste, ani 
przybory do żonglowania. Valentine nie miał czego żałować, ale Skandarzy 
ponieśli szkody nie do powetowania. Wóz od dawna był ich prawdziwym i jedynym 
domem.
Trudno było namówić Zalzana Kavola do porzucenia ciał braci i zwęglonych resztek 
wozu. W końcu Valentine w sposób łagodny, acz zdecydowany postawił go na nogi. 
Powiedział mu, że jakiś Metamorf mógł umknąć w ferworze walki i teraz gotów jest 
sprowadzić posiłki. Niebezpiecznie byłoby tkwić tutaj zbyt długo. W pośpiechu 
wykopali w miękkim leśnym gruncie płytkie groby i złożyli w nich na wieczny 
odpoczynek Thelkara i Heitraga. Po spełnieniu smutnego obowiązku, nie zważając 
na noc i deszcz, ruszyli przed siebie w przekonaniu, że idą we właściwym 
kierunku. Na wschód.
Szli ponad godzinę, ale dalszy marsz w ciemnościach stał się niemożliwy. Zbici w 
mokrą gromadkę, przytuleni jedno do drugiego przetrwali pod drzewem całą noc, a 
o pierwszym brzasku dnia, rozcierając skostniałe, przemoczone ciała, podjęli 
dalszą wędrówkę. Na szczęście deszcz już nie padał, a niezbyt gęsty las nie 
nastręczał wielu trudności. Jedynym kłopotem było pokonywanie rwących potoków i 
choć zachowywali ostrożność, nie zawsze udawało się sforsować je bez przygód. 
Raz skąpała się Carabella, a uratowała ją Lisamon Hultin, za drugim razem 
niebieskoskóry Khun przyszedł z pomocą unoszonemu przez prąd Shanamirowi. W 
południe zrobili dwugodzinny odpoczynek, zjadając naprędce przygotowany posiłek, 
na który składały się surowe korzenie i jagody. I znów szli, tym razem aż do 
zmierzchu.
Tak upłynęły dwa dni.
Na trzeci dzień natknęli się na polanę z drzewami dwikka. Rosło tam osiem tych 
grubych, przysadzistych olbrzymów, ze zwisającymi z gałęzi nieprawdopodobnie 
wielkimi owocami.
- Jedzenie! -wrzasnął Zalzan Karol.
- Nie jedzenie, tylko święty pokarm leśnych braci. Lepiej uważaj - ostrzegła go 
Lisamon Hultin.
Nie bacząc na jej słowa, wygłodzony Skandar już zdejmował z ramienia miotacz 
energii, by z jego pomocą strącić aromatyczny owoc, kiedy Valentine rzucił 
ostro:
- Nie rób tego! Zabraniam ci!
Zalzan Kavol popatrzył na niego z niedowierzaniem. Zabraniać jemu, Skandarowi? 
Walczyły w nim przez chwilę stare przyzwyczajenia i był bliski rzucenia się na 
Valentine'a.
- Popatrz - powiedział Valentine.
Zza każdego drzewa zaczęli wychodzić uzbrojeni w dmuchawy leśni bracia. 
Nieludzko zmęczony Valentine, widząc, jak otaczają ich te małe, podobne do małp 
stworzenia, z ulgą pomyślał o śmierci. Jednak po chwili odzyskał ducha.
- Zapytaj - zwrócił się do Lisamon Hultin - czy możemy posilić się ich świętym 
pokarmem i czy nas zaprowadzą do rzeki Steiche. Jeśli zechcą zapłaty, możemy 
żonglować dla nich kamieniami albo kawałkami owocu, wszystko mi jedno.
Olbrzymka podeszła do leśnych braci i wdała się z nimi w dłuższą pogawędkę. 
Kiedy wróciła do żonglerów, na jej twarzy widać było szeroki uśmiech.
- Wiedzą już, że to my uwolniliśmy ich braci w Ilirivoyne! -A zatem jesteśmy 
ocaleni! - krzyknął Shanamir.
- Całkiem szybko rozchodzą się wieści w tutejszych lasach - zauważył Valentine.
- Jesteśmy ich gośćmi! Nakarmią nas! Poprowadzą dalej! - wykrzykiwała Lisamon 
Hultin.
Tego wieczora wycieńczeni wędrowcy objedli się do syta owocem dwikka i innymi 
leśnymi specjałami. Co ważniejsze, wreszcie zaczęli się śmiać, pierwszy raz od 
czasów zasadzki. Po uczcie gospodarze urządzili dla nich mały pokaz taneczny, a 
w rewanżu Sleet i Carabella zaimprowizowali żonglerkę, używając do niej 
wszystkiego, co tylko znaleźli w lesie i co mieściło się w dłoniach. Po 
skończonej zabawie Valentine zasnął spokojnym głębokim snem. Tym razem śniło mu 
się, że obdarzony zdolnością latania wznosi się na szczyt Góry Zamkowej.
Rankiem część leśnych braci poprowadziła ich ku rzece Steiche. Po marszu, który 
trwał trzy godziny, leśni bracia pożegnali żonglerów ćwierkającymi okrzykami i 
zawrócili w kierunku drzew dwikka.
Rzeka wyglądała imponująco, chociaż w niczym nie przypominała szeroko rozlanego, 
spokojnego Zimru. Steiche pędziła na północ z niezmierną gwałtownością, 
wrzynając się głęboko między wysokie, skaliste brzegi. Tu i ówdzie wystawały z 
niej kamienne głazy. W jej dolnym biegu, jak zapowiadał Deliamber, natkną się na 
białe wiry i niebezpieczne kipiele wodospadów.
Przez półtora dnia ścinali rosnące nad rzeką młode drzewka, obciosywali je, 
dopasowywali jedne do drugich i wiązali mocnymi witkami łoziny. Tratwy, choć 
toporne, sprawiały wrażenie, że poradzą sobie nawet z tak rwącą rzeką. Pierwsza 
była przeznaczona dla czterech Skandarów, druga dla Khuna, Vinorkisa, Lisamon 
Hultin i Sleeta, a na trzeciej mieli płynąć Valentine, Carabella, Shanamir i 
Deliamber.
- Spływ rzeką prawdopodobnie nas rozdzieli - powiedział Sleet. - Powinniśmy 
wyznaczyć sobie miejsce spotkania w Ni-moya.
Deliamber, który wiedział wszystko, pośpieszył z odpowiedzią. - Steiche i Zimr 
łączą się w miejscu zwanym Nissimorn. Jest tam szeroka, piaszczysta plaża. 
Spotkajmy się zatem na plaży w Nissimornie.
- Tak, na plaży w Nissimornie - potwierdził Valentine.
Odwiązał linę łączącą ich z brzegiem i natychmiast tratwa wypłynęła na środek 
nurtu.
Pierwszy dzień spływu nie obfitował w szczególne wydarzenia. Owszem, były progi, 
ale odpychając się żerdziami pokonali je bez większych trudności. Okazało się 
przy tym, że Carabella świetnie sobie radzi z kierowaniem tratwą i potrafi 
zręcznie wymijać napotykane na drodze skaliste przeszkody.
Po pewnym czasie tratwy zaczęły się rozdzielać. Ta, na której płynął Valentine, 
wyniesiona podwodnym prądem gwałtownie przyśpieszyła i zostawiła dwie pozostałe 
daleko w tyle. Valentine miał nadzieję, że pozostali ich dogonią, ale kiedy 
ranek mijał, a tamtych wciąż nie było widać, zdecydował dłużej nie czekać i 
dalej płynąć samodzielnie.
Dalej, wciąż dalej. Na ogół płynęli spokojnie, poza krótkimi momentami grozy 
przy pokonywaniu białych kipieli. Po południu drugiego dnia, kiedy Zimr był już 
niedaleko, rzeka pokonując spadzisty teren gwałtownie ruszyła do przodu. 
Valentine przewidywał trudności przy pokonywaniu wodospadów. Nie mieli map, nie 
znali miejsca ani rozmiarów niebezpieczeństwa. Nie pozostawało zatem nic innego, 
jak zdać się na los i ufać, że ta szalona woda doniesie ich do Ni-moya 
bezpiecznie.
A potem? Potem statkiem do Piliploku i okrętem pielgrzymów na Wyspę Snu. 
Następnie zabiegi o audiencję u Pani, jego matki. A potem? Jak można zgłaszać 
pretensje do tronu Koronala nie mając twarzy Lorda Valentine'a, legalnego 
władcy? W imię jakich praw? On, Valentine, sięgał chyba po rzeczy niemożliwe. 
Lepiej by zrobił pozostając pośród lasów i rządząc swoją małą grupą. Ci tutaj 
poddali mu się łatwo, ale w wielkim świecie, zamieszkanym przez miliardy obcych 
istot, w olbrzymim imperium gigantycznych miast, które leżały gdzieś za 
horyzontem, jak miał przekonać niewiernych, że on, Valentine żongler...
Nie. Nie powinien myśleć w ten sposób. Nigdy, od kiedy znalazł się na górującej 
nad miastem Pidruid grani, nie czuł potrzeby rządzenia innymi, a przywódcą tej 
małej grupy stał się jedynie dzięki swoim wrodzonym zdolnościom i niedostatkom 
charakteru Zalzana Kavola, a nie ze świadomej żądzy władzy. Niemniej wydawał 
rozkazy, choć od niedawna. Więc niech władza zostanie w jego rękach podczas 
dalszej podróży przez Majipoor. Powinien posuwać się krok za krokiem i robić to, 
co wydaje mu się słuszne i właściwe, a jeśli Pani nim pokieruje, a bogowie 
pozwolą, to znów stanie na Górze Zamkowej, jeśli zaś nie, jeśli los przewiduje 
dla niego inne miejsce we wszechświecie, wówczas pogodzi się z tym werdyktem. 
Nie powinien lękać się przyszłości. Ona i tak potoczy się własnym torem, zgodnie 
z tym, co zaczęło się na nadmorskiej grani tamtego złocistego popołudnia. A 
on...
- Valentine! - krzyknęła Carabella.
Rzeka nagle zjeżyła się olbrzymimi kamiennymi kłami. Zewsząd sterczały głazy. 
Tratwę otaczały potworne białe wiry. Z zawrotną prędkością zbliżali się do 
miejsca, w którym Steiche wyrzucała swe wody w powietrze i pokonując z hukiem i 
łoskotem liczne progi opadała w dół. Valentine mocniej ścisnął żerdź, ale woda 
była silniejsza i natychmiast mu ją wyrwała. Chwilę później rozległ się 
przeraźliwy trzask łamiącego się drewna i krucha tratwa, uderzywszy w podwodną 
skałę, zakręciła się wokół własnej osi, przechyliła i rozpadła. Valentine został 
rzucony w lodowate odmęty razem z Carabellą, ale woda natychmiast ich 
rozdzieliła i na nic się zdały jego wysiłki, by przytrzymać dziewczynę. Zalewany 
kolejnymi falami poszedł na dno, a gdy wypłynął, krztusząc się i łapiąc 
powietrze, był już sam na sam z żywiołem. W pobliżu nie było ani Carabelli, ani 
resztek tratwy, ani pozostałych rozbitków.
- Carabello! - krzyczał ile tchu w piersiach. - Shanamirze! Deliamberze! Hej 
tam! Hej!
Powtarzał wołania aż do zachrypnięcia i w końcu zdał sobie sprawę, że nie słyszy 
już sam siebie. Duszę wypełnił mu mrok i ból. A więc wszyscy zginęli? Ukochana 
Carabella, przebiegły mały Vroon, bystry, zadziorny chłopiec, wszystkich w 
jednej chwili zabrała śmierć? Nie. To niemożliwe. Nie do pomyślenia. To byłaby 
znacznie gorsza katastrofa niż ten cały zgiełk wokół strącenia jego, Koronala, z 
wyżyn Góry Zamkowej. Jakże bowiem można w ogóle porównać utratę drogich istot, 
istot z krwi i kości, z utratą tytułu i władzy, choćby ten tytuł nie był pusty, 
a władza iluzoryczna? Rzeka miotała nim na wszystkie strony, a on nie 
przestawał, wbrew rozsądkowi, wołać w rozpaczy imion swoich przyjaciół.
- Carabello! - przekrzykiwał żywioł. - Shanamirze!
Jeszcze próbował się zatrzymać, jeszcze wczepiał się paznokciami w mijane skały, 
ale już prąd go porwał między największe progi i miotał nim o wszystkie 
znajdujące się na drodze głazy. Wyczerpany, z oczami zalewanymi wodą, 
sparaliżowany żalem po stracie najdroższych, w końcu przestał walczyć, poddał 
się rzece. Niech go niesie wedle swojej woli w dół gigantycznej katarakty, 
niczym bezwolną zabawkę, śmieszny, wirujący i podskakujący bąk. Podciągnął 
kolana do piersi i wtulił głowę w ramiona, by zmniejszyć do minimum powierzchnię 
wystawionego na uderzenia ciała. Rzeka była żywiołem, którego pokonać nie 
potrafił. Oto, pomyślał, taki jest koniec wielkiej przygody Valentine'a, niegdyś 
Koronala, władcy Majipooru, dziś wędrownego żonglera, który za chwilę zostanie 
roztrzaskany przez bezosobowe i bezduszne siły natury. Polecił się Pani, jak 
sądził - swojej matce, głęboko zaczerpnął powietrza i poszedł na dno. Głowa, 
pięty, głowa, pięty, w dół, w dół, w dół, aż uderzył o coś z potworną siłą, 
koniec, pomyślał, ale nie, to jeszcze nie był koniec, przyszło jeszcze jedno 
uderzenie, a po nim rozdzierający ból w żebrach, brak tchu i... już nie było 
bólu. Nie było niczego. Stracił przytomność.
Obudził się na kamienistym brzegu, w jakimś spokojnym zakolu rzeki. Zdawało mu 
się, że ktoś potrząsa nim, tak jak się potrząsa kubkiem z kośćmi do gry, i że 
wreszcie ten ktoś zdecydował się rzucić nim na oślep, byle gdzie, niczym zużytą, 
niepotrzebną nikomu rzecz. Bolało go całe ciało. Powietrze wydobywające się z 
płuc pachniało wilgocią. Trząsł się. Skórę miał pokrytą guzami wielkości kurzego 
jaja. Był sam, pod olbrzymią kopułą bezchmurnego nieba, na odludziu, daleko od 
cywilizowanego świata, sam, bo jego przyjaciele leżeli gdzieś roztrzaskani.
On jednak żył. To nie ulegało wątpliwości. Był samotny, poobijany, bezradny, 
złamany smutkiem, zagubiony, ale żywy. Zatem nie taki miał być koniec jego 
przygody. Powoli, z ogromnym wysiłkiem, Valentine wstał z podmywanych wodą 
kamieni i powlókł się nad wielką rzekę, gdzie zdrętwiałymi palcami ściągnął z 
siebie ubranie i położył się na płaskim kamieniu, by obeschnąć i ogrzać się w 
promieniach przyjaznego słońca. Spojrzał na rwące fale, mając nadzieję, że może 
jednak zobaczy przepływającą obok Carabellę albo Shanamira z przykucniętym na 
jego ramionach czarodziejem. Nikt nie płynął. Ale to jeszcze nie znaczy, że 
zginęli, powiedział sam do siebie. Może rzeka poniosła ich dalej. Odpocznę tu 
jakiś czas, zdecydował, a potem pójdę poszukać reszty, a jeszcze potem, z nimi 
czy bez nich, ruszę naprzód, ku Ni-moya, ku Piliplokowi, ku Wyspie Snu, naprzód, 
wciąż naprzód, ku Górze Zamkowej, a jeśli nie ku niej, to na spotkanie tego, co 
będzie przede mną. Naprzód. Naprzód. Naprzód.
KONIEC TOMU I