Pat Cadigan

Anioł

Zostań ze mną jeszcze, Aniele, poprosiłam, i Anioł powiedział, że
zostanie. Dobrze mi było z Aniołem, dobrze mieć go przy sobie, gdy
wieczór chłodny i nie ma dokąd pójść. Staliśmy razem na rogu ulicy i
przyglądaliśmy się przejeżdżającym samochodom i ludziom, i w ogóle.
Ulice oświetlone były jak na Gwiazdkę uliczne latarnie, witryny sklepów,
markizy nad czynnymi całą noc kinami i księgarniami błyskały i migotały:
zmierzch nad wschodnim śródmieściem. Anioł przyzwyczajał się już do tego
otoczenia i do tego, jak spędzam wieczory. Trzymając się na uboczu, bo
jak by tu inaczej. Był teraz m o i m Aniołem, był nim od tamtego
chłodnego wieczora, kiedy wracałam do domu, bo gdzież więcej można było
pójść, i znalazłam go, i zabrałam ze sobą. Dobrze jest mieć kogoś, kogo
można ze sobą zabrać; kogoś, kim można się opiekować. Anioł to wiedział.
On też zaczął się mną opiekować.
Jak teraz. Staliśmy tam przez chwilę, a ja rozglądałam się wokół bez
specjalnego zainteresowania; mijały nas samochody, niektóre zatrzymywały
się raz po raz przy dziwkach wdzięczących się przy krawężnikach - i
wtedy zobaczyłam to kącikiem oka. Z Anioła wydobywał się fluid
połyskujący jak iskry, ale płynny jak ciecz. Srebrne fajerwerki.
Odwróciłam się, żeby lepiej się przyjrzeć, i nic już nie zobaczyłam. A
on spojrzał na mnie i uśmiechnął się niepewnie, jakby nieco zakłopotany
tym, że widziałam. Nikt więcej jednak tego nie spostrzegł; ani niski
facet, który przystanął obok Anioła i czekał na zielone światło, żeby
przejść przez ulicę, ani chudy jak szczapa hip rozglądający się za
amatorem na kolumnę głośnikową, którą taszczył na ramieniu, ani żołnierz
na przepustce przechodzący obok nas defiladowym krokiem dwiema
przyjaciółkami uwieszonymi jego ramienia, nikt oprócz mnie.
Głodna? spytał Anioł.
Jasne, odpowiedziałam. Jestem głodna.
Anioł przeniósł wzrok na coś za moim plecami. Okay, powiedział.
Obejrzałam się - nadchodzili: trzej chłopcy w skórach, czapki z
daszkiem, pasy, buty, kółka na klucze. Na wspólnym obchodzie. Skóra
cierpnie na sam widok, chociaż wiesz, że nawet nie raczą na ciebie
spojrzeć.
Oni ? zapytałam. O n i ?
Anioł nie odpowiedział. Minął nas jeden, potem drugi, a Anioł
zatrzymał trzeciego chwytając go za ramię.
Cześć.
Chłopak skinął głową. Głowę miał ogoloną. Tam gdzie kończyła się
czapka, widziałam króciutką, szaroczarną szczecinę. Nie miał brwi, oczy
bez wyrazu. Te oczy były tam za sprawą Anioła.
Przydałoby mi się trochę forsy, powiedział Anioł. Ja i moja
przyjaciółka jesteśmy głodni.
Facet wsunął rękę do kieszeni i wyciągnąwszy z niej kilka banknotów
wręczył je Aniołowi. Anioł wybrał dwudziestkę i zacisnął na reszcie dłoń
faceta.
Tyle wystarczy, dziękuję.
Chłopak schował pieniądze i czekał.
Życzę udanego wieczoru, powiedział Anioł.
Tamten skinął głową i przeszedł na drugą stronę ulicy, gdzie na
następnym rogu czekali nań jego dwaj koledzy. Nikogo to nie zdziwiło.
Anioł uśmiechał się do mnie. Czasami, kiedy coś robił, bywał ANIOŁEM,
czasami zaś Aniołem, kiedy był tylko ze mną. Teraz był znowu Aniołem.
Poszliśmy ulicą do barku przekąskowego i zajęliśmy miejsca przy oknie
frontowym, skąd jedząc nadal mogliśmy obserwować ulicę.
Hamburger z serem i frytki, powiedziałam nie zadając sobie trudu,
żeby spojrzeć na menu w plastykowych okładkach leżące na pojemniczku na
serwetki. Anioł skinął głową.
Tak myślałem, powiedział. A zatem ja to samo.
Podeszła kelnerka z małym, cieniutkim bloczkiem, żeby przyjąć
zamówienie. Chrząknęłam. Wydawało mi się, że nie używałam głosu od stu
lat. - Dwa hamburgery z serem i dwa razy frytki - powiedziałam - i dwie
filiżanki... - spojrzałam na nią i zaniemówiłam. Nie miała twarzy. Jak n
i c , jak pustka od linii włosów do podbródka, łagodne, małe wypukłości,
tam gdzie powinny być oczy, nos i usta. Anioł kopnął mnie pod stołem,
ale delikatnie.
- I dwie filiżanki kawy - powiedziałam.
Nic nie odpowiedziała - bo jak mogła odpowiedzieć? - zanotowała sobie
tylko, co zamówiłam, i odeszła. Wstrząśnięta do głębi spojrzałam na
Anioła, ale on siedział niewzruszony jak zawsze.
To nowo przybyła, wyjaśnił mi Anioł i rozsiadł się wygodnie w
krześle. Jeszcze za wcześnie, żeby wykształciła się jej twarz. Ale jak
ona oddycha? zapytałam.
Porami skóry. Na razie nie potrzebuje jeszcze dużo powietrza. No tak,
ale co z... to znaczy, czy inni ludzie nie w i d z ą , że ona tam nic
nie ma ?
Nie. To nie jest taki znowu nadzwyczajny stan.
Tylko dlatego ty to zauważasz, bo jesteś ze mną. Przejmujesz ode mnie
pewne rzeczy, ale nikt więcej tego nie dostrzega. Patrząc na nią widzą
taką twarz, jaką spodziewają się zobaczyć u takiej jak ona osoby. I
kiedyś ona będzie miała taką twarz.
Ale ty masz twarz, powiedziałam. Zawsze miałeś twarz.
Ja jestem inny, odparł Anioł.
Pewnie, że jesteś inny, pomyślałam w duchu spoglądając na niego.
Anioł miał piękną twarz. Tamtej nocy zabrałam go ze sobą do domu nie
tylko dlatego, że miał piękną twarz - to miałam już dawno poza sobą -
ale ona była w nim: jego uroda. Był piękny tak, jak powinien być piękny
mężczyzna: szlachetne, czyste rysy, głęboko osadzone oczy, nieokreślony
wiek. Istniał chyba tylko jeden sposób, w który można go było opisać -
odwróć wzrok, a zapomnisz o wszystkim z wyjątkiem jego urody. Ale on
miał twarz. M i a ł .
Anioł poprawił się na krześle - kojarzyły mi się z czyimiś starymi
krzesłami kuchennymi, na których nie można się wygodnie usadowić - i
potrząsnął głową, bo wiedział, że dręczą mnie przykre myśli. Czasami
można myśleć o czymś i nie być przygnębionym, a później myśleć o tym
samym i popadać w przygnębienie. Anioł nie lubił, kiedy byłam
przygnębiona z jego powodu.
Masz papierosa? zapytał.
Chyba tak.
Obmacałam swoją kurtkę i znalazłszy prawie całą paczkę wręczyłam mu
ją. Anioł zapalił i zabawiał nas oboje wypuszczając dym uszami i tocząc
z oczu coś w rodzaju widmowych łez. Poczułam, że też łzawię; przetarłam
oczy i znowu t o zobaczyłam, ale teraz wydobywało się ze mnie. Płakałam
srebrnymi fajerwerkami. Strzepnęłam je na stolik i patrzyłam, jak parują
i znikają.
Czy to znaczy, że s t a j ę s i ę teraz tobą? spytałam.
Anioł potrząsnął przecząco głową. Dym unosił się teraz z jego włosów.
To tylko przechodzą na ciebie pewne cechy. Bo jesteśmy razem, a ty
jesteś... podatna. Ale dla ciebie są one inne.
Potem kelnerka przyniosła nasze dania i jak powiedziałby Anioł
przeszliśmy do następnego etapu. Nadal nie miała twarzy, ale domyślałam
się, że raczej nieźle widzi, bo rozstawiła wszystkie talerzyki na
stoliku dokładnie tam, gdzie według mnie powinny stać, i położyła
pośrodku blatu maleńki rachuneczek.
Czy ona... chciałam spytać, czy znasz ją stamtąd, skąd...
Anioł wykonał krótki przeczący ruch głową. Nie. Ona jest skądinąd.
Nie należy do mojej... rasy. Odsunął swój talerzyk z hamburgerem i
frytkami na moją stronę stolika. Tak było zawsze; ja zjadałam wszystko i
jakoś to było.
Wzięłam w rękę mojego hamburgera z serem i niosłam go do ust, kiedy w
oczach coś mi zawirowało i zobaczyłam, że unoszą się za nim całe s z e r
e g i hamburgerów, cyk-cyk-cyk, trikowa fotografia, tylko w
rzeczywistości. Zamknęłam oczy, wtłoczyłam hamburgera w usta i
przytrzymałam go tam czekając, aż dołączą do niego wszystkie pozostałe
hamburgery.
Wszystko będzie dobrze, powiedział Anioł. Uspokój się teraz.
Odpowiedziałam z pełnymi ustami, że to było... było n i e s a m o w i
t e . Czy ja kiedykolwiek przejdę nad tym do porządku dziennego ?
Wątpię. Ale uczynię, co w mojej mocy, żeby ci w tym dopomóc.
Tak, no tak, Anioł będzie w i e d z i a ł . To coś przechodzące na
mnie; on potrafi to czuć lepiej niż ja. To z n i e g o to przechodzi.
Skończyłam już swojego hamburgera z serem i pół hamburgera Anioła, i
zabierałam się za dwie nasze porcje frytek, kiedy zauważyłam, że Anioł
patrzy przez okno z tym twardym, napiętym wyrazem twarzy.
- Na co patrzysz? zapytałam.
- Jedz, odpowiedział.
Nie przerywałam jedzenia, ale i nie zaprzestawałam obserwacji. Anioł
wpatrywał się w duży błękitny samochód zaparkowany przy krawężniku
dokładnie przed wejściem do naszej knajpki. Był to srebrzystobłękitny
pojazd, jeden z tych luksusowych modeli, i siedziała w nim kobieta
wychylająca się zza kierownicy, żeby wyjrzeć przez okno po stronie
pasażera. Była piękna w ten luksusowy sposób - kasztanowe włosy
odrzucone do tyłu - i nawet z tej odległości widziałam, że ma turkusowe
oczy. Naprawdę piękna kobieta. Czułam się bliska płaczu. O rany, jak
jednym ludziom może się tak powodzić, kiedy tymczasem ja jestem zbyt
nieszkodliwa, żeby żyć.
Ale Anioł nie był ani trochę zachwycony jej widokiem. Wiedziałam, że
nie chce, abym się odzywała, ale nie mogłam się powstrzymać.
- Kto to jest?
- Jedz, powiedział Anioł. Potrzebujemy tych protein, nawet takiej
garstki.
Jadłam i patrzyłam, jak Anioł i kobieta obserwują się nawzaje.n i jak
nawiązuje się między nimi coś bardzo... no nie wiem, coś bardzo s p e c
j a 1 n e g o , nawet przez szybę. I wtedy zahamował przy niej policyjny
radiowóz i wiedziałam, że każą jej odjechać. Odjechała.
Anioł opadł na oparcie krzesła i zapaliwszy następnego papierosa
wydmuchiwał dym w regularny, niedbały sposób. $
Co będziemy robili dziś wieczór? spytałam Anioła, gdy wychodziliśmy z
restauracji.
Nie będziemy kusili złego, odparł Anioł, co było w jego ustach nową
odpowiedzią. Większość nocy spędzaliśmy włócząc się bez celu i chłonąc
wszystko z otoczenia. Chłonął głównie Anioł. Mnie przy nim też się
trochę udawało, ale nie tak, jak jemu. To było dla niego inne. Czasami
wykorzystywał mnie w charakterze swego rodzaju filtra. Innymi razy
wchłaniał to bezpośrednio. Pewnej nocy akurat na moim rogu wydarzyła się
poważna katastrofa samochodowa. Wielki stary Buick, przejeżdżając przez
skrzyżowanie na czerwonym świetle, rąbnął w czyjegoś eleganckiego
Lincolna. Anioł musiał wchłonąć to bezpośrednio, bo ja nie nadawałam się
do przesączenia tego rodzaju rzeczy. Nie pojmowałam, jak Anioł może to
chłonąć, ale on to wchłonął. Starczyło mu tego też na parę dni i
musiałam jeść tylko za siebie.
To natężenie, moja mała, powiedział do mnie, jakbym oczekiwała od
niego wyjaśnień.
To natężenie, nieważne czy dobra, czy zła. Wszechświat nie zna
pojęcia dobra ani zła, wie tylko, co to mniej i co więcej. Większości z
was trudno się z tym pogodzić. Trudno ci, mała, ale ty spisujesz się
lepiej od innych ludzi. Może dlatego, że jesteś, jaka jesteś. Wiele
przeszłaś, nie miałaś w życiu wielu szans. Jesteś takim samym wyrzutkiem
jak ja, tyle że na własnej ziemi.
To mogła być prawda, ale przynajmniej b y ł a m s t ą d , a więc od
tej strony było mi łatwiej. Ale nie powiedziałam tego Aniołowi. Sądzę,
że dobrze mu było z myślą, iż potrafi radzić sobie w życiu tak samo jak
ja, a może nawet i lepiej - to znaczy z myślą, że ja na przykład nie
potrafiłabym tak po prostu spojrzeć na jakiegoś chłopaka w skórze i
wydębić od niego dwudziestodolarowego banknotu. Oberwałabym raczej
pięścią w twarz, albo i gorzej.
Dzisiejszego wieczora nie wiodło mu się jednak tak dobrze; to przez
tę kobietę w samochodzie. Wybiła go z rytmu, coś w tym rodzaju.
Nie myśl o niej, powiedział Anioł, ni stąd, ni zowąd. Nie myśl o niej
więcej.
Okay, powiedziałam, czując ciarki przechodzące ~i po plecach, bo
ciarki przechodziły mnie zawsze, kiedy Anioł zerkał do mojej głowy. I
wtedy nie mogłam, rzecz jasna; skupić na niczym swoich myśli.
Chcesz wrócić do domu? spytałam go.
Nie, nie mogę teraz siedzieć w domu. Dziś wieczór zrobimy, co się da,
ale muszę uważać ze sztuczkami. Tyle mnie kosztują i jeśli mamy nie
kusić złego, mogę nie zdołać dostatecznie tego nadrobić.
W porządku, powiedziałam. Już jadłam. Dziś wieczór niczego więcej mi
nie potrzeba, nie musisz już nic robić.
Na twarzy Anioła malował się teraz ten wyraz, co, jak wiedziałam,
oznaczał; że pragnie mnie obdarowywać różnymi rzeczami, na przykład
uczuciami, których już więcej nie mogłam mieć. Wspaniałomyślny był ten
Anioł. Ale ja nie potrzebowałam tych uczuć, w odróżnieniu od innych
ludzi, którym wyraźnie na nich zależało. Anioł jakby przez chwilę tego
nie rozumiał, ale o nic nie zapytał.
Mała, powiedział i niemal mnie dotknął. Anioł nie dotykał zbyt
często. Ja mogłam go dotykać i to było w porządku, ale jeśli o n kogoś
dotknął, to nie mógł już nie zrobić czegoś temu komuś, jak temu
klientowi, który dał nam pieniądze. To było rozmyślne. Gdyby ten klient
pierwszy dotknął Anioła, wszystko miałoby inny przebieg, nic by się nie
wydarzyło, chyba że Anioł odwzajemniłby się mu dotknięciem. Sam dotyk
znaczył dla Anioła coś, czego nie rozumiałam. Istniał też dotyk bez
dotknięcia. Tak jak jak przechodzące na mnie rzeczy. A czasami, kiedy
dotykałam Anioła, doznawałam uczucia, że dotknięcie było raczej jego niż
moje, ale nie przywiązywałam do tego żadnej wagi. Ilu ludzi przeszło
przez życie i nigdy nie miało okazji doknąć Anioła ?
Szliśmy razem i wszędzie wokół nas ulica naprawdę budziła się dopiero
do życia. Robiło się też zimniej. Usiłowałam ciaśniej otulić się kurtką.
Anioł tego nie czuł. Ciepło i zimno niewiele zazwyczaj dlań znaczyły.
Ponownie ujrzeliśmy tych trzech typków. Ten, od którego Anioł wydębił
pieniądze, wsiadał do samochodu. Dwaj pozostali przyglądali się, jak
odjeżdża, a potem poszli swoją drogą. Obejrzałam się na Anioła..
Dlatego, że wzięliśmy od niego tę dwudziestkę, powiedziałam.
Nawet gdybyśmy nie wzięli, odparł Anioł.
Szliśmy więc dalej, Anioł i ja, i czułam, jak dzisiejszego wieczora
jest inaczej, niż bywało we wszystkie inne wieczory, kiedy razem szliśmy
lub staliśmy. Anioł był jakiś zamknięty w sobie i miałam wrażenie, że
cały czas na mnie uważa i trzyma się mnie coraz bliżej. Dostrzegałam
kątem oka coraz więcej tych fajerwerków, ale kiedy odwracałam głowę,
żeby spojrzeć, znikały. Przypomniało mi to noc, kiedy spotkałam Anioła
stojącego na moim rogu jak uosobienie cierpienia. Anioł powiedział mi
później, że muszę mieć prawdziwy talent, bo wyczułam wtedy, że cierpi.
Nigdy nie posądzałam siebie o jakiekolwiek talenty, ale sądząc po tym,
jak wszyscy inni po prostu go ignorowali, wydaje mi się, iż musiałam
mieć coś takiego, że go mimo wszystko zauważyłam.
Anioł zatrzymał się kilka metrów za całonocną księgarnią. Nie patrz,
powiedział. Spoglądaj na ulicę, albo gap się pod nogi, ale nie patrz, bo
to się nie stanie.
Akurat wtedy nie było na co spoglądać, ale i tak nie patrzyłam. Tak
czasami się zdarzało: Anioł mówił, że to, czy będę na coś patrzyła, czy
nie, zrobi jakąś różnicę; coś o innych ludziach świadomych tego, że ja
zwracam na nich uwagę. Nie rozumiałam, ale wiedziałam, że Anioł ma
zwykle rację. A więc kiedy ten facet wychodził z księgarni i obrywał
pięścią w głowę, gapiłam się akurat na ulicę.
Niemal to zauważyłam kącikiem oka. Jakieś zamieszanie, fruwające w
powietrzu ramiona i nogi, postękiwania. Inni ludzie przystawali, żeby
popatrzeć, ale ja nie odrywałam wzroku od ulicy i widziałam, jak
niektóre samochody zwalniają, bo kierowcy chcieli przyjrzeć się lepiej
bójce. Anioł stał obok mnie cały sztywny. Chłonął to, co nazywał
wydatkowaniem emocjonalnej energii kinetycznej. Nie ma dobra, nie ma
zła, mała, mawiał. To tylko energia, jak zresztą cała reszta wszechświata.
Tak więc wchłaniał ją, a ja czułam, jak ją wchłania, i kiedy
smakowałam to uczucie, jakaś srebrna mgła zaczęła spowijać moje gałki
oczne i znalazłam się w dwóch miejscach na raz. Obserwowałam ruch
uliczny i jednocześnie byłam w Aniele patrzącym na walkę, i czułam jak
się ładuje niczym wielki akumulator.
Było to uczucie, jakiego nigdy dotąd nie doznałam. Tych dwóch
okładających się pięściami facetów - no nie, okładaniem zajmował się
raczej jeden z nich; drugi miotał się rozpaczliwie usiłując się wywinąć
spod razów tamtego i nie zarobić nokautującego ciosu w głowę, Anioł zaś
napawał się tym widokiem, jak gdyby popijając z pustej filiżanki, w
której mimo wszystko coś jeszcze zostało na dnie. Gdzieś głęboko w
Aniele potężniało to, co podtrzymywało go na chodzie.
Poddawałam się falom przepływającym tam i z powrotem pomiędzy nim a
mną; można by to lepiej przyrównać do kołysania. Zastanawiałam się, skąd
to pochodzi, bo Anioł mnie nie dotykał. Naprawdę staję się nim,
pomyślałam; Anioł przechwycił moje myśli i odłożył odpowiedź na później.
Miałam wrażenie, że podróżuję poprzez mgłę, będąc raz jednym, to znów
drugim z nas, i trwało to chyba dłuższy czas, a potem, po chwili, znowu
byłam bardziej sobą niż nim i mgła jakby się przerzedziła.
I ujrzałam ten samochód, tym razem zaparkowany przodem w odwrotną
stronę, a kobieta wysiadała z niego z szerokim, niesamowitym uśmiechem
na ustach, jak gdyby coś właśnie wygrała na loterii. Pomachała na
Anioła, żeby do niej podszedł.
Diabli wzięli całkowicie łączącą nas więź i Anioł przemknął obok mnie
uciekając w stronę przeciwną do tej, gdzie stał samochód. Pobiegłam za
nim. Kątem oka zobaczyłam jeszcze, jak kobieta wskakuje z powrotem do
wozu i chwyta za dźwignię zmiany biegów.
Anioł nie był wielkim biegaczem. Coś dziwnego działo się z jego
kolanami. Przebiegliśmy nie więcej jak jakieś trzydzieści metrów; kiedy
zaczął się zataczać i usłyszałam, jak ciężko dyszy. Przeciął pusty i w
większości ciemny parking niestrzeżony, który sąsiadował z jakimś
parkingiem prywatnym, a otaczające oba place ogrodzenia usiłowały odciąć
ten sam wąski pas pokiereszowanego trotuaru. Łatwo je było przesadzić,
ale Anioł był zbyt przerażony. P r z e b i e g ł po prostu przez nie,
zanim zdążył o tym pomyśleć; wiedziałam o tym, bo gdyby pomyślał,
pragnąłby zachować to, czym się właśnie naładował, na chwilę, kiedy
naprawdę będzie tego potrzebował.
Ja musiałam przełazić przez ogrodzenie w normalny sposób i kiedy
usłyszał, jak drapię się z grzechotem po obwisłej siatce, przystanął i
się obejrzał.
Uciekaj, powiedziałam do niego. Nie czekaj na mnie !
Pokręcił ze smutkiem głową. Jestem głupcem, mała. Mogłem nauczyć się
od ciebie czegoś więcej.
Nie stój, uciekaj ! Pokonałam wreszcie płoty i znalazłam się po
drugiej stronie. W nogi ! Przebiegając obok szarpnęłam go za rękaw i
ruszył za mną ciężkim truchtem.
Trzeba się gdzieś ukryć, powiedział, wtopić w tłum.
Potrząsnęłam głową wiedząc, że gdyby udało nam się przebiec jeszcze
jakieś cztery przecznice dalej, znaleźlibyśmy się przy kładce dla
pieszych przerzuconej nad drogą szybkiego ruchu. Pod tą. kładką
znajdowały się nasypy starej drogi, którą zamknięto po zbudowaniu
autostrady. Można się tam było ukrywać do końca świata i nikt by cię nie
znalazł. Ale Anioł kazał mi skręcić w prawo i biec wzdłuż domów do
rozsypującej się rudery zwanej "Barem u Stasia". Nigdy tam jeszcze nie
byłam - nie mam skłonności do odwiedzania takich spelunek - ale Anioł
tak nalegał, że nie potrafiłam się mu przeciwstawić.
W środku panował zaduch i mrok, i nie było zbyt przytulnie.
Podeszliśmy z Aniołem do końca baru i stanęliśmy w świetle
krwistoczerwonej lampy, a on zaczął przetrząsać kieszenie w poszukiwaniu
pieniędzy.
Wystarczy na po jednym drinku na osobę, powiedział. ja nic nie chcę.
Możesz napić się wody sodowej, albo coś w tym rodzaju. Anioł złożył
zamówienie u zerkającego na nas podejrzliwie barmana. To był lokal dla
stałych bywalców i nikogo więcej, a już na pewno nie dla takich jak ja i
Anioł. Anioł wyczuwał to jeszcze silniej ode mnie, ale stał nie dając
niczego po sobie poznać i sączył drinka nie patrząc na mnie. Był
całkowicie pogrążony w myślach, a ja majaczyłam tylko gdzieś na
obrzeżach jego podświadomości. Widziałam, że nadal jest porządnie
wystraszony i stara się obmyśleć jakiś plan działania. O ile się nie
myliłam, to jeśli musi wiać gdzieś naprawdę daleko, będzie miał problem,
i ja też. Będzie musiał mnie holować, a to nie było w tej sytuacji zbyt
wygodne.
Może żałował teraz, że nie chciał pójść ze mną do domu. Ale wtedy był
tak słaby, a teraz, po całym tym filtrowaniu i robocie, jaką dla niego
odwaliłam, nie mógł tak po prostu mnie zostawić, bo sprawiłoby to mu
wiele bólu.
Zachodziłam w głowę, jak by mu teraz pomóc, kiedy znowu podszedł
barman i obrzucił nas spojrzeniem, które oznaczało, że albo coś jeszcze
zamawiamy, albo wynocha, przy czym jemu bardziej by odpowiadało, żebyśmy
się jednak wynieśli. Tak samo zresztą, jak każdemu z pozostałych gości.
Kilka osób stojących przy barze nie patrzyło na nas, ale dobrze
wiedzieli, gdzie jesteśmy, tak jak się wie, gdzie jest obolałe miejsce.
Nietrudno było też wydedukować, co sobie o nas myślą; może ze względu na
mnie, a może ze względu na piękną twarz Anioła.
Musimy wyjść, powiedziałam do Anioła, ale on wbił sobie do głowy, że
znalazł tu dobrą kryjówkę. Nie starczyło pieniędzy na jeszcze dwa
drinki, uśmiechnął się więc do barmana, przesunął dłonią po kontuarze i
położył ją na dłoni tamtego. To było dość niebezpieczne; barmani i
kelnerki wymagają większego zachodu, bo nie leży w ich naturze, aby
podawać coś komuś za darmo.
Barman spojrzał na Anioła spod półprzymkniętych powiek. Sprawiał
wrażenie, że się zastanawia. Ale Anioł zmarnował już wiele energii
przechodząc przez ogrodzenie z marszu zamiast pokonać je górą, a strach
nie pozwalał mu się skoncentrować i już wiedziałam, że się nie uda. A
może przeważyło to, że wiedziałam.
Wolna ręka barmana wsunęła się pod kontuar i wynurzyła stamtąd z małą
pałką. - A masz ! - wrzasnął i rąbnął Anioła tuż nad uchem. Anioł
zatoczył się na mnie i oboje runęliśmy na podłogę. Sporo tu emocjonalnej
energii kinetycznej, pomyślałam ni w pięć ni w dziewięć widząc, jak
rzucają się na nas faceci stojący dotąd przy barze, a potem nic już nie
myśląc zwinęłam się w kłębek pod ich pięściami i butami.
Mieliśmy szczęście, że nie byli w nastroju, by kogoś zatłuc na
śmierć. Anioł wyleciał przez drzwi pierwszy, a ja za nim. Gdy tylko na
nim wylądowałam, wiedziałam już, że oboje popadliśmy w tarapaty; coś w
nim pękło. A mieliśmy nie kusić złego. Zlazłam z niego i leżałam na
chodniku wpatrując się w niebo i usiłując złapać oddech. W ustach i
nosie czułam krew, a ból w plecach był nie do zniesienia.
Aniele? odezwałam się po chwili.
Nie odpowiedział. Czułam, jak mój umysł wymyka się spod kontroli i
galopuje, jakby mózg wyciekał mi przez uszy. Pomyślałam o kliencie, od
którego wydębiliśmy pieniądze, i jak bałam się jego i jego kolesiów, i
jakie to było głupie. Ale przecież byłam zbyt nieszkodliwa, żeby żyć.
Gwiazdy tryskały na mnie srebrnymi fajerwerkami. Nie pomogło.
Aniele? powiedziałam znowu.
Przekręciłam się na bok, żeby go sięgnąć, i spostrzegłam ją. Samochód
stał zaparkowany przy krawężniku, a ona, trzymając Anioła pod pachy,
ciągnęła go w kierunku otwartych drzwi od strony pasażera. Trudno było
powiedzieć, czy jest przytomny, czy nie, i to mnie przeraziło. Usiadłam.
Zatrzymała się wciąż podtrzymując Anioła. Patrzyłyśmy sobie w oczy i
zaczynałam rozumieć.
- Pomóż mi wsadzić go do samochodu - odezwała się w końcu. Głos miała
twardy, matowy i nienaturalny. - Potem też możesz wsiąść. Na t y 1 n e
siedzenie.
Nie miałam siły, żeby się z nią handryczyć. Zresztą lepiej będzie dla
Anioła, jeśli jej pomogę. Wstałam. Przeszedł mnie tak straszny ból, że
omal znowu nie upadłam, ale chwyciłam Anioła za kostki stóp. Miał takie
delikatne kostki, prawie kobiece, jak j e j . Nie na wiele zdała się
moja pomoc, tyle tylko, że umieściłam w środku jego stopy, ona zaś
posadziła go na siedzeniu i przypięła pasami bezpieczeństwa. Wgramoliłam
się na tylne siedzenie, a ona tymczasem obiegła wóz zmierzając do drzwi
od strony kierowcy. Kroki miała lekkie i raźne, jakby przed chwilą
znalazła na chodniku milion dolarów.
Byliśmy już na autostradzie, kiedy Anioł poruszył się wreszcie na
siedzeniu. Jego głowa przetaczała się bezwładnie tam i z powrotem po
oparciu fotela. Wyciągnęłam rękę i dotknęłam lekko jego włosów, mając
nadzieję, że nieznajoma tego nie zauważy. Dokąd mnie wieziesz? spytał
Anioł.
- Na przejażdżkę - odparła kobieta. - Krótką. Dlaczego ona mówi
głośno? spytałam Anioła.
Bo wie, że sprawia mi to przykrość.
- Wiesz przecież, że mówiąc na głos potrafię lepiej formułować myśli
- odezwała się kobieta. - Nie jestem taka, jak któreś z tych twoich
marnych podopiecznych. - Spojrzała na mnie w lusterku wstecznym. - Co
porabiałeś, kochanie, od kiedy odszedłeś? To chłopak, czy dziewczyna?
Udawałam, że nic mnie nie obchodzą jej słowa albo że jestem zbyt
nieszkodliwa, aby żyć, albo cokolwiek z tych rzeczy, ale sądząc po tym,
jak to powiedziała, miała to być szpilka.
Przyjaciółmi mogą być i dziewczyny, i chłopcy, powiedział Anioł. To
nie ma znaczenia. Dokąd nas wieziesz?
Teraz powiedział n a s . Pomimo wszystko omal się nie uśmiechnęłam.
- Nas? Chodzi ci o mnie i o siebie? A może naprawdę masz na myśli
tego swojego pieszczocha z tylnego siedzenia?
Moja przyjaciółka i ja jesteśmy razem. Ty i ja n i e . Ton, jakim
powiedział to Anioł, sprawił, że pomyślałam, iż chodzi mu o coś więcej
niż "nie razem"; tak jakby był z nią kiedyś tak, jak był teraz ze mną.
Anioł dał mi do zrozumienia, że się nie mylę. Srebrne fajerwerki zaczęły
spływać wolno z jego głowy na oparcie siedzenia i wiedziałam, że coś z
tym nie tak. Było tego za dużo na raz.
- Dlaczego nie mówisz do mnie głośno, kochanie? - powiedziała kobieta
z fałszywie brzmiącą opryskliwością. - Powiedz tylko kilka słów, a będę
szczęśliwa. Masz rozkoszny głos, kiedy się nim posługujesz.
To była prawda, ale Anioł nigdy nie odzywał się na głos, o ile nie
było to naprawdę konieczne, jak wtedy, gdy zamawiał u barmana. Co
prawdopodobnie pomogło barmanowi zdecydować się w końcu, co sądzi na
nasz temat, ale roztrząsanie tego teraz było bezcelowe.
- No dobrze - odezwał się Anioł i wiedziałam, że wysiłek, jaki w to
wkłada, jest dla niego zabójczy. - Powiedziałem kilka słów. Jesteś
zadowolona? - Zwisł wyczerpany na pasie bezpieczeństwa.
- Jestem w ekstazie. Ale i tak cię nie puszczę. Podrzucę twojego
pieszczocha do najbliższego szpitala, a potem pojedziemy do domu. -
Zerknęła na Anioła znad kierownicy. - Tak mi cię brakowało. Nie mogę w y
t r z y m a ć bez ciebie, bez twoich sztuczek. Bez tych małych cudów.
Wiedziałeś, że się do tego przyzwyczaiłam; do wszystkiego, co możesz
czynić ludziom. I wtedy nagle odszedłeś, nie wiem, co ci się stało. A to
b o 1 i. W jej głosie pojawił się jakiś żal, jakaś dziecinna skarga. -
Naprawdę cierpiałam. Ty pewnie też. Prawda? No powiedz, cierpiałeś ?
Tak, powiedział Anioł. Ja też cierpiałem.
Przypominam sobie, jak stał na moim rogu, gdzie dopóki się nie
pojawił, zawsze przebywałam sama. Stał tam pełen cierpienia. Nie
wiedziałam wtedy dlaczego ani przez co; zabrałam go po prostu do domu i
po jakimś czasie przestał cierpieć. Chyba wtedy, kiedy zadecydował, iż
zostaniemy razem.
Srebrzysta struga płynąca po oparciu fotela stawała się coraz
obfitsza. Podstawiłam pod nią złożone w muszelkę dłonie i odniosłam
wrażenie, że mój mózg rozjaśnia się obrazami. Ujrzałam Anioła takiego,
jakim był, zanim stał się moim Aniołem, jeszcze w tym naprawdę ładnym
domu, domu kobiety, i jak zabierała go w różne miejsca, do restauracji,
do sklepów, na przyjęcia, myśląc do niego naprawdę intensywnie, tak że
był jej pełen i musiał robić wszystko, czego zażądała. Kradł czasami;
innym razem robił ludziom głupie kawały: na przykład ni z tego ni z
owego zaczynali śpiewać, albo rozbierać się. To zdarzało się przeważnie
na przyjęciach, chociaż raz sprawił, że kelner, którego nie lubiła,
sparzył się dzbankiem gorącej kawy. Dzięki Aniołowi miała też mężczyzn,
którzy szli z nią do łóżka w przekonaniu, że to najlepszy pomysł na
świecie. Potem kazała Aniołowi pokazać sobie innych, tych, co zostali tu
zesłani jak on, za zbrodnie, których nikt nie był w stanie pojąć, takich
jak ta kelnerka bez twarzy. Patrzyła na nich, czasami próbowała zrobić
im coś takiego, żeby czuli się nieprzystosowani lub nieszczęśliwi. Ale
przeważnie tylko się im przyglądała.
Nie od samego początku tak było, powiedział cicho Anioł i wiedziałam,
że czuje się zawstydzony.
W porządku, powiedziałam mu. Ludzie z początku mogą wyglądać na
porządnych, wiem to. Potem odkrywają, kim jesteś.
Kobieta roześmiała się. - Jacy wy jesteście słodcy i wzruszający. Jak
dwójka małych dzieci. Domyślam się, że tego właśnie było ci trzeba,
prawda, kochanie? Tylko że dzieci też mogą być okrutne, czyż nie? A więc
masz to nareszcie: s t w o r z o n k o dla siebie. - Zwalniając nieco
spojrzała znowu na mnie w lusterku wstecznym i przez chwilę bałam się,
że zobaczy, co robię ze srebrzy stym fluidem nadal wypływającym z
Anioła. Było go coraz mniej, Czasu nie pozostało wiele. Chciałam
krzyknąć, wiedząc, co się za chwilę stanie, ale Anioł uspokoił mnie. - A
swoją drogą, co ci się przytrafiło?
Powiedz jej, rzekł Anioł. Wiedziałam, że chodzi mu o zyskanie na
czasie, o zajęcie jej czymś.
Taka się już urodziłam, powiedziałam. Przyszłam na świat z dwiema
płciami.
- Obojnak! - wykrzyknęła z niekłamanym zachwytem. Ona uwielbia
wynaturzenia, powiedział Anioł, ale kobieta nie zareagowała.
Zrobili mi operację, ale się nie udała. Usiłowali coś jeszcze
poprawić, ale moje ciało nie radziło sobie najlepiej z przemianą
materii, czy coś w tym rodzaju. Rodzice się mnie wstydzili. Po jakimś
czasie uciekłam z domu.
- Biedactwo - powiedziała wcale tak nie myśląc. Byłaś w ł a ś n i e t
y m , czego potrzebował obecny tu skarb, prawda? Takie małe nic, żadnych
wymagań, żadnych pragnień. Nic. - Jej głos stwardniał nagle. - Zdaje mi
się, że teraz potrafiliby cię wyleczyć, wiesz?
Nie chciałam. Pogodziłam się z tym już dawno temu, nie potrzebowałam
tego.
- W p r o s t idealny pieszczoch dla ciebie - powiedziała do Anioła.
- Przykro mi, że muszę was rozdzielić. Ale nie mogę teraz zajmować się
obojgiem. Życie jest takie nużące. I puste. L.. - Sprawiała wrażenie
zakłopotanej. - I nie ma po co żyć, od kiedy mnie opuściłeś.
To nie ja, powiedział Anioł. To ty mnie opuściłaś.
- O nie, sam wiesz, że wiele w tym twojej winy. Wiesz, że nie możecie
żyć bez istot ludzkich, wiecie to, kiedy tu przybywacie... kiedy was tu
przysyłają. Hej, pieszczoszku, wiesz, jaką on popełnił zbrodnię,
dlaczego zesłali go na kolonię karną na tej zabitej dechami planecie?
Tak, wiem, powiedziałam. Tak naprawdę to nie wiedziałam, ale nie
zamierzałam się przed nią do tego przyznawać.
- I co ty na to, bezpłciowy pieszczoszku? - powiedziała wesoło,
dociskając pedał gazu i przyśpieszając. - Ca sądzisz o zbrodni
polegającej na odmowie udziału w prokreacji?
Anioł wydał przytłumiony jęk i chwycił za kierownicę. Samochód
skręcił gwałtownie, a mnie wcisnęło w oparcie. Srebrzysty fluid sączący
się z Anioła zalał mnie całą. Usiłowałam zgarniać go do ust, tak jak to
już robiłam, ale wszędzie go było pełno. Usłyszałam chrzęst opon
zjeżdżających z szosy na pobocze. Coś rąbnęło w bok samochodu,
prawdopodobnie barierka ochronna, i wozem zarzuciło tak, że spadłam z
siedzenia na podłogę. Siedząca za kierownicą kobieta wrzeszczała i klęła
na czym świat stoi, Anioł zaś wydawał jakieś dźwięki, ale rozlegały się
one tylko w mojej głowie, niczym zawodzenie. Cokolwiek się stało, to
musiało być to. Anioł opowiadał mi już jakiś czas temu, po tym, jak
zabrałam go do domu, że oni, zesłańcy z jego świata i innych planet,
przybywszy tu nie żyją długo. Prześladuje ich wciąż zły los, nawet jeśli
znajdą sobie kogoś takiego, jak ja czy ta kobieta. Giną w wypadkach,
albo zabijają ich tutejsi ludzie. Jak antyciała w ciele ludzkim
odrzucające przeszczep albo walczące z chorobą. Ja byłam stąd, ale
wszystko wskazywało na to, że zginę w wypadku samochodowym razem z
Aniołem i kobietą. Było mi w tej chwili wszystko jedno.
Wóz na kilka sekund zjechał z powrotem na autostradę, a potem znowu
zboczył na prawo. Nagle pod kołami otworzyła się pustka i po chwili
spadliśmy na coś, nie na drogę, ale na ziemię, trawę, czy coś,
podskakując jak szaleni w górę i w dół. Wciągnęłam się z powrotem na
tylne siedzenie akurat na czas, żeby zobaczyć pędzący na nas pod kątem
znak drogowy. Jego narożnik zaczynał właśnie przebijać przednią szybę od
strony kobiety, a potem przez długi czas widziałam tylko największy ze
wszystkich pokaz sztucznych ogni.
Trudno było obchodzić się z nim delikatnie. Każdy ruch był
cierpieniem, ale nie chciałam zostawić go tak w samochodzie obok niej,
nawet jeśli była martwa. To że siedziałam na tylnym siedzeniu, uchroniło
mnie przed główną falą okruchów szkła z roztrzaskanej szyby, ale i tak
wytrząsnęłam ich sporo z włosów, a uderzenie nie wyszło na dobre moim
plecom.
Położyłam Anioła na wygniecionej trawie w niewielkiej odległości od
samochodu i rozejrzałam się dookoła. Znajdowaliśmy się jakieś sto metrów
od autostrady, w pobliżu biegnącej do niej równolegle drogi lokalnej.
Było ciemno, ale mogłam jeszcze odczytać znak, który stłukł przednią
szybę i rozłupał na dwoje głowę kobiety. Głosił on: "Roboty Drogowe.
Zmniejsz Szybkość". Daleko na tej drugiej drodze dostrzegłam migoczące
żółte światełko i z początku przestraszyłam się, że to policja albo coś
takiego, ale nie poruszało się i pojęłam, że to pewnie ta budowa.
- Przyjaciółko - wyszeptał Anioł wprawiając mnie w osłupienie. Nigdy
nie zwracał się do mnie na głos, bezpośrednio. Nic nie mów, powiedziałam
pochylając się nad nim i starając się wymyśleć jakiś sposób, żeby go
dotknąć, po prostu na pocieszenie. Nic innego nie mogłam już dla niego
zrobić.
- Muszę - ciągnął wciąż szeptem. - Wszystko się niemal wyczerpało.
Zebrałaś to?
Większość, powiedziałam. Nie wszystko.
- Chciałem, żeby to było dla ciebie.
Wiem.
- Nie wiem, czy to ci się na coś przyda. - Przy oddychaniu bulgotało
mu dziwnie w gardle. Na jego ustach widziałam coś wilgotnego i
połyskliwego, lecz to nie były srebrne fajerwerki. Ale jest teraz twoje.
Możesz z tym zrobić, co chcesz. Żyj z tym tak, jak ja z tym żyłem.
Używaj, ile ci potrzeba, kiedy tylko zajdzie konieczność. Ale możesz
przy tym żyć jak istota ludzka. Jeść. Pracować. Możesz robić, co chcesz
i jak chcesz.
Nie jestem istotą ludzką, powiedziałam. Chociaż jestem stąd, nie
jestem istotą ludzką bardziej niż ty.
- Mylisz się, mała, jesteś. Nie uczyniłem cię ani trochę mniej ludzką
- powiedział i zakasłał. - Nie żałuję, że nie chciałem spółkować. Nie
mógłbym tego robić z kimś z mojej rasy. Byłoby w tym zbyt... nie wiem,
jak to określić, zbyt mało mnie, zbyt dużo ich, coś w tym rodzaju. Nie
mogłem się wiązać, to nie byłoby niczym więcej poza pustką. To Wielki
Grzech być niezdolnym do dawania, bo Wszechświat zna tylko pojęcia
więcej albo mniej, a ja pragnąłem, żeby to było dobro albo zło. A więc
zesłali mnie tutaj. Ale wiesz, w końcu dopięli swego, mała. - Przez
chwilę czułam na sobie jego dłoń, która potem znowu opadła. - Mimo
wszystko zrobiłem to. Tyle że nie z kimś z moich.
Bulgotanie w jego gardle ustało. Siedziałam przez chwilę przy nim w
ciemnościach. W końcu poczułam to, anielski fluid. Był
drgająco-burzliwy, jak za dużo kawy na pusty żołądek. Zamknęłam oczy i
położyłam się na trawie dygocząc. Być może sprawił to szok, ale raczej
nie. Srebrne fajerwerki rozjarzyły się, tym razem w mojej głowie, a z
nimi pojawiło się mnóstwo obrazów, których nie rozumiałam. Coś o Aniele
i miejscu, z którego przybył, i o sposobie, w jaki spółkowali.
Przypominało to bardzo rzeczy, które Anioł i ja robiliśmy będąc razem.
Wyglądali bardzo podobnie do nas, ale istniało też wiele różnic, rzeczy,
których nie potrafiłam określić. Nie potrafiłam też zrozumieć, jak go tu
przysłali ś w i a t ł e m , w małych wiązkach, czy jakoś tak. Nie miało
to dla mnie żadnego sensu, ale domyślałam się, że Anioł mógł być
światłem. Srebrnymi fajerwerkami.
Musiałam stracić przytomność, bo kiedy otworzyłam oczy, miałam
wrażenie, że leżę tak od dłuższego czasu. Ale było wciąż ciemno.
Usiadłam i wyciągnęłam rękę, żeby dotknąć Anioła, myśląc, że powinnam
ukryć jego ciało.
Nie było go. Tam gdzie leżał, pozostała tylko kupka jakiegoś
wilgotnego, sypkiego popiołu.
Spojrzałam na samochód i na nią. Wszystko to wciąż tam jeszcze było.
Ktoś to niedługo zauważy. Nie chciałam być wtedy w pobliżu.
Byłam nadal cała obolała, ale zdołałam dowlec się do tej drugiej
drogi i ruszyłam pieszo z powrotem w kierunku miasta. Chyba to teraz c z
u ł a m , tak jak musiał czuć to Anioł, coś wibrującego jak bęben, albo
dźwięczącego jak dzwon wszystkimi rodzajami zjawisk, śmiechem i płaczem,
miłością i nienawiścią, troską i czym tam jeszcze, co przytrafia się
ludziom. To było to, co chłonął Anioł; energia, którą, jeśli chciałam,
mogłam teraz też wchłaniać.
Wiedziałam, że wchłanianie jej w ten sposób będzie wspanialsze od
wszystkiego, co mają inni ludzie, wspanialsze od wszystkiego, co
mogłabym mieć, gdyby wiele lat temu nie stało się ze mną to, co się stało.
Nie byłam wcale pewna, czy tego chcę. Jak Anioł odmawiający
spółkowania tam, skąd przybył. On nie chciał tam, a ja nie mogłam tu. Z
tym, że teraz byłam zdolna do czegoś więcej.
Nie byłam wcale pewna, czy tego chcę. Ale nie wierzyłam też, że
zdołam się powstrzymać, tak jak nie mogłam powstrzymać bicia mego serca.
Być może nie był to naprawdę taki dobry czy taki niezbędny dar. Ale było
tak, jak powiedział Anioł: wszechświat nie zna pojęcia dobra czy zła,
wie tylko, co to więcej i co mniej. Tak. Słyszałam t o .
Pomyślałam o kelnerce bez twarzy. Mogłam teraz odszukać ich
wszystkich, wszystkich tych z innych miejsc, z innych światów, które ich
wygnały za jakieś niepojęte zbrodnie, których natury nikt tu nie
zrozumie. Mogłam odnaleźć ich wszystkich. Wy przepędzacie swoich
wyrzutków, powiedziałabym im, ale my tutaj p o z w a 1 a m y z o s t a ć
naszym. I oto tak właśnie. Tak właśnie żyje się we wszechświecie, który
zna tylko pojęcie więcej lub mniej.
Szłam w kierunku miasta.
przekład - Jacek Manicki