Autor: Gerhardt Hauptmann Tytul: Dr璨nik Thiel Opracowanie - [ mailto:z_kowalewski@hotmail.com ] Zbyszek Kowalewski 컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴컴� Co niedziela dr璨nik Thel bywa� w ko쐁iele w Neu Zittau, z wyj퉡kiem tych 쐗i퉡ecznych dni, w kt�rych mia� s퀅풺� albo by� chory i le풹� w 농퓃u. W ci퉓u dziesi�ciu lat dwukrotnie zdarzy쿽 mu si� chorowa�. Raz, gdy bry쿪 w�gla spad퀂zy z tendra przeje풼풹j퉏ej lokomotywy uderzy쿪 go i ze zgruchotan� nog� rzuci쿪 go do rowu przy torze, drugi raz, gdy butelk� po winie, kt�r� cisn뭄 kto� z p�dz퉏ego poci퉓u pospiesznego, dosta� prosto w piersi. Poza tymi dwoma nieszcz�쐋iwymi wypadkami nic, je쐋i tylko nie by� na s퀅풺ie, nie mog쿽 go powstrzyma� od p�j쐁ia do ko쐁io쿪. Przez pierwszych pi唯 lat drog� z Schon-Schornstein, niewielkiej osady nad Sprew�, do Neu - Zittau musia� przemierza� samotnie. A� pewnego dnia zjawi� si� w towarzystwie w퉡쿮j niewiasty o chorowitym wygl퉐zie, kt�ra nie bardzo jak m�wili ludzie, pasowa쿪 do jego herkulesowej postury. I z kolei pewnego pi�knego, niedzielnego popo퀅dnia przed o퀃arzem ko쐁io쿪 uroczy쐁ie poda� r�k� tej osobie na znak dozgonnego zwi퉨ku Dwa lata siadywa쿪 m쿽da, s쿪bowita kobieta u jego boku w ko쐁ielnej 쿪wie; dwa lata pochyla쿪 swoj� delikatn� twarz o zapad퀉ch policzkach obok jego ogorza쿮j twarzy ku prastaremu 쐏iewnikowi; a potem nagle dr璨nik zn�w siedzia� sam, jak przedtem. Jednego z minionych dni rozdzwoni퀉 si� pogrzebne dzwony: oto ca쿮 wyja쐍ienie. W dr璨niku, jak zapewniali ludzie nie dostrzega쿽 si� 풹dnej zmiany Guziki jego schludnego, niedzielnego munduru by퀉 jak zawsze wyczyszczone do po퀉sku, rude w쿽sy starannie wypomadowane i po wojskowemu uczesane z przedzia쿸iem, jak dawniej, tylko 풽 chodz퉏, pochyla� nieco szeroki, ow쿽siony kark i s퀅cha� kazania lub 쐏iewa� jeszcze 풹rliwiej, ni� czyni� to uprzednio. W powszechnej opinii 쐌ier� 퓇ny niezbyt bole쐍ie go dotkn怨a; i opinia ta znalaz쿪 potwierdzenie, gdy po roku Thiel o풽ni� si� po raz drugi, mianowicie z t�g� i krzepk� kobiet�, dziewk� od kr�w z Alte - Grund. Tak풽 pastor, gdy dr璨nik przyszed� da� na zapowiedzi, pozwoli� sobie wyrazi� pewne w퉡pliwo쐁i: - Co to, znowu chce pan si� 풽ni�? - Ze zmar낱 nie mog� gospodarzy�, panie pastorze! - Ano pewnie... ale chodzi mi o to... 풽 tak panu spieszno... - Ch쿽pak mi si� marnuje, panie pastorze. 칚na Thiela umar쿪 w po쿽gu, a ch쿽piec, kt�rego wyda쿪 na 쐗iat, 퓓� i mia� na imi� Tobiasz... - Pami�taj, masz si� nim opiekowa�! - P�ki 퓓cia, zrobi� dla niego wszystko tak, jakby� ty si� nim zajmowa쿪... - Przyrzeknij mi to! - Przysi�gam! - Ach tak, ch쿽pak - powiedzia� duchowny i zrobi� gest, kt�ry 쐗iadczy� wymownie, 풽 teraz dopiero przypomnia� sobie o ma퀉m. - To zmienia posta� rzeczy... Co si� z nim dzieje, kiedy pan jest na s퀅풺ie? - Omal mi si� nie spali�, kiedym go odda� pod opiek� Staroniowej. Innym razem, jak usn怨a upu쐁i쿪 go i stoczy� si� jej z kolan na ziemi�. Szcz�쐁iem tylko sobie nabi� guza. Dalej tak nie mo풽 by�. Ch쿽pak jest s쿪bowity i musi mie� specjaln� opiek�. Nowej parze, kt�ra co niedziela przychodzi쿪 teraz do ko쐁io쿪, na oko ludzie nie mieli nic do zarzucenia. Dawna dziewka od kr�w wydawa쿪 si� stworzona dla dr璨nika.By쿪 ledwie o p車 g쿽wy ni퓋za od niego i g�rowa쿪 nad nim obfito쐁i� kszta퀃�w. Tak samo, jak on, mia쿪 grubo ciosan� twarz, tylko, 풽 jej twarzy - w przeciwie�stwie do oblicza dr璨nika - brakowa쿽 duszy. - Je쐋i Thiel pragn뭄 mie� w drugiej 퓇nie niestrudzon� robotnic�, wzorow� gospodyni�, to jego pragnienie spe쿻i쿽 si� w spos�b zaskakuj퉏y. Bior퉏 jednak t� kobiet� nie wiedzia�, 풽 wraz z ni� wzi뭄 sobie trzy rzeczy: twarde, w쿪dcze usposobienie, swarliwo쒏 i gwa퀃own� pop�dliwo쒏. Po up퀉wie p車 roku wszyscy w osadzie wiedzieli, kto rz퉐zi w domu dr璨nika. 칊쿽wali Thiela: - Tak� "gadzin�" trzeba prymusi� do uleg쿽쐁i, je쐋i nie da si� inaczej, to biciem ! - Trza by j� wygrzmoci�, ale tak, 풽by do s퉐nego dnia popami�ta쿪... - Znale웞iby si� tacy, co by jej porz퉐nie zalali sad쿪 za sk�r�... - To babsko ma szcz�쐁ie, 풽 dosta쿽 za m轅a cz쿽wieka tak pogodnego, jak Thiel! Podr璨ny: - Ale Thiel, mimo muskularnych ramion nie potrafi� jej wygrzmoci�. Tym, co ludzi oburza쿽, chyba niewiele si� przejmowa�.Nie ko�cz퉏e si� kazania 퓇ny znosi� zwykle bez s쿽wa, je쐋i ju� odpowiada�, to powolne tempo, jak i cichy, ch쿽dny ton jego przemowy kontrastowa퀉 nader osobliwie ze skrzekliwym jazgotem 퓇ny. Wydawa쿽 si�, 풽 쐗iat zewn�trzny nie m�g� zbytnio mu dokuczy�: mo퓆a by쿽 s퉐zi�, 풽 nosi� w sobie dobro, kt�rym z nawi퉨k� kompensowa� wszelkie z쿽, jakie mu wyrz퉐zano. Mimo niezm퉏onej flegmy miewa� jednak chwile, kiedy nie by쿽 z nim 풹rt�w. Zdarza쿽 si� tak zawsze z powodu rzeczy, kt�re dotyczy퀉 Tobiaszka Jego dzieci�co 쿪godny, ust�pliwy charakter nabiera� w�wczas znamion si퀉, kt�rej nie ima쿪 si� przeciwstawi� nawet tak nieposkromiona natura Leny. Chwile wszak풽, w kt�rych ukazywa� t� stron� swego charakteru,stawa퀉 si� z czasem coraz rzadsze i w ko�cu ca쿸owicie zanik퀉.Bierny op�r, jakim do pewnego stopnia przeciwstawia� si� despotyzmowi Leny w pierwszym roku ma냄e�stwa, r�wnie� zanik� w drugim. Po k농tni z ni�, nie szed� ju� na s퀅풺� z dawn� oboj�tno쐁i�, je쐋i jej przedtem nie u쿪godzi�. W ko�cu nierzadko zdobywa� si� na pro쐀�, 풽by nie chowa쿪 urazy. Samotny posterunek w쐒�d brandemburskich las�w sosnowych nie by� ju� dla niego,jak dawniej, najmilszym miejscem pobytu. W ciche, serdeczne rozmy쐋ania o zmar쿮j 퓇nie wdziera퀉 si� my쐋i o 퓓wej. Bez ch�ci, jak� odczuwa� w pierwszym okresie, lecz z gor퉏zkowym po쐏iechem rusza� w drog� do domu, cz�sto licz퉏 przedtem godziny i minuty do ko�ca s퀅풺y. Ten cz쿽wiek, kt�rego z pierwsz� ma냄onk� 낱czy쿪 raczej jedno쒏 duchowa, z mocy nieokie퀊nanych pop�d�w dosta� si� pod w쿪dz� drugiej 퓇ny, a� wreszcie sta� si� we wszystkim niemal ca쿸owicie od niej zale퓆y. Czasami odzywa퀉 si� w nim wyrzuty sumienia. Z powodu takiego obrotu rzeczy musia� ucieka� si� do kilku niezwyk퀉ch 쐒odk�w zaradczych, 풽by si� z nimi upora�. Na przyk쿪d swoj� budk� dr璨nika i odcinek toru, kt�ry mia� dozorowa�, uzna� w duchu niejako za u쐗i�con� ziemi�, oddan� wy낱cznie kultowi pami�ci zmar쿮j. Pod rozmaitymi pretekstami uda쿽 mu si� dotychczas nie dopu쐁i�, by 퓇na mu tam towarzyszy쿪. Mia� nadziej�, 풽 nadal b�dzie mu si� to udawa쿽. Nie wiedzia쿪by, w kt�r� stron� si� obr�ci�, aby odszuka� jego budk�, nie zna쿪 nawet jej numeru.Skrupulatnie dziel퉏 czas, jakim rozporz퉐za�, mi�dzy 퓓w� a zmar낱. Thiel istotnie uspokaja� swe sumienie. Cz�sto wprawdzie, szczeg�lnie w chwilach samotnego skupienia, gdy by� doprawdy blisko zwi퉨any z nieboszczk�, widzia� sw� obecn� sytuacj� w prawdziwym 쐗ietle i czu� do niej wstr�t. Podczas dziennej s퀅풺y duchowe obcowanie ze zmar낱 ogranicza쿽 si� do mn�stwa mi퀉ch wspomnie� z lat ich po퓓cia. W ciemno쐁i natomiast, gdy w쐒�d sosen i na torach szala쿪 burza 쐍ie퓆a, w g녠bokiej nocy przy blasku latarni, budka dr璨nika zamienia쿪 si� w kaplic�. Maj퉏 przed sob� wyblak낱 fotografi� nieboszczki, otwarty 쐏iewnik i Bibli�,na zmian� czyta� i 쐏iewa� przez ca낱 d퀅g� noc., z przerwami tylko na przeje풼풹j퉏e poci퉓i, i popada� w ekstaz�, nawiedzany przez wizje, w kt�rych widzia� zmar낱 przed sob�, jak 퓓w�. A posterunek, zajmowany przez dr璨nika nieprzerwanie od bitych dziesi�ciu lat, z racji swego odosobnienia podsyca� jego mistyczne sk쿽nno쐁i. Oddalona, w kt�r퉗olwiek by si� sz쿽 stron�, co najmniej trzy kwadranse drogi od jakiego� ludzkiego osiedla, budka le풹쿪 w쐒�d las�w tu� ko쿽 przejazdu kolejowego, kt�rego szlabany mia� obs퀅giwa� dr璨nik. Latem up퀉wa퀉 dni, zim� tygodnie, kiedy to poza dr璨nikiem i jego kolegami nikt nie przechodzi� przez tory.Pogoda i przemienno쒏 p�r roku z ich cyklicznymi nawrotami stanowi퀉 niemal jedyne urozmaicenie na tym odludziu. Zdarzenia, kt�re pr�cz obu nieszcz�쐋iwych wypadk�w przerywa퀉 na og車 regularny tok s퀅풺y Thiela, da쿽by si� policzy� na palcach. Cztery lata temu przemkn뭄 t�dy poci퉓 specjalny, kt�rym cesarz udawa� si� do Wroc쿪wia. Kt�rej� zimowej nocy poci퉓 pospieszny przejecha� sarniaka. W pewien upalny dzie� lata dr璨nik w czasie obchodu znalaz� zakorkowan� butelk� wina, kt�ra parzy쿪 przy dotkni�ciu, zawarto쒏 uzna� za bardzo dobr�, bo po wzj�ciu korka od razu trysn怨a fontanna, a wi�c wino sfermentowa쿽 w okamgnieniu. Ta butelka w쿽퓇na przez Thiela w wody p퀉tkiego przy brzegu le쐍ego jeziora, 풽by ostyg쿪, w jaki� spos�b znikn怨a, tak 풽 jeszcze po latach ubolewa� nad jej strat�. Niejakiej rozrywki dostarcza쿪 dr璨nikowi studnia na ty쿪ch budki. Od czasu do czasu pili z niej zatrudnieni w pobli퓎 robotnicy kolejowi i telegraficzni, a przy okazji wzwi퉨ywa쿪 si� kr�tka rozmowa. Niekiedy przychodzi� te� le쐍iczy, 풽by ugasi� pragnienie. Tobiasz rozwija� si� bardzo wolno, dopiero pod koniec drugiego nauczy� si� jako tako m�wi� i chodzi�. Ojcu okazywa� ogromne przywi퉨anie. Gdy sta� si� rozumniejszy, przebudzi쿪 si� na nowo dawna mi쿽쒏 ojca. W miar�, jak ros쿪, mala쿪 mi쿽쒏 macochy do Tobiasza , a nawet przerodzi쿪 si� w jawn� niech唯, gdy po roku Lena te� urodzi쿪 ch쿽pca. Odt퉐 na Tobiasza przysz퀉 ci轅kie czasy. Szczeg�lnie pod nieobecno쒏 ojca bywa� nieustannie dr�czony i musia� bez najmniejszej nagrody oddawa� swoje w퉡쿮 si퀉 na s퀅풺� ma쿮go krzykacza , co go coraz bardziej wycie�cza쿽. Jego g쿽wa nabra쿪 niezwyk퀊ch rozmiar�w� rude w쿽sy i twarz blada jak kreda sprawia퀉 niemi쿮 i w po낱czeniu z ca낱 풹쿽sn� postaci� godne politowania wra풽nie. Kiedy zap�웢iony w rozwoju Tobiasz z ma퀉m, tryskaj퉏ym zdrowiem braciszkiem na r�ku wl�k� si� nad Sprew�, w wiejskich cha퀅pach odzywa퀉 si� z쿽rzeczenia, z kt�rymi jednak nikt nie 쐌ia� wyj쒏 na zewn퉡rz. A Thiel, kt�rego przecie� sprawa przede wszystkim dotyczy쿪, zdawa� si� jej nie dostrzega�. Nie chcia� te� rozumie� aluzji, jakich nie szcz�dzili mu 퓓czliwi s퉠iedzi. W czerwcowy ranek Thiel ko쿽 si�dmej wr�ci� ze s퀅풺y.Na jego widok 퓇na jak zwykle zacz怨a lamentowa� i nie tak pr�dko zako�czy쿪 to powitanie. Dzier풹wa pola, kt�re dotychczas pokrywa쿽 zapotrzebowanie rodziny na ziemniaki zosta쿪 przed kilkoma tygodniami wypowiedziana, a Lenie przez ten czas nie uda쿽 si� znale잍 innego. Aczkolwiek staranie o pole nale풹쿽 do jej powinno쐁i, Thiel musia� raz po raz wys퀅chiwa�, 풽 to wy낱cznie jego wina, je쐋i w tym roku trzeba b�dzie za ci轅kie pieni퉐ze kupi� dziesi唯 work�w ziemniak�w. Dr璨nik burkn뭄 tylko i nie zwa풹j퉏 na gadanin� Leny poszed� zaraz do 농퓃a swego pierworodnego, kt�re dzieli� z nim w ci퉓u nocy wolnych od s퀅풺y. Tutaj usiad� i z troskliw� min� w poczciwej twarzy przygl퉐a� si� 쐏i퉏emu dziecku, przez jaki� czas odp�dza� od niego natr�tne muchy, a w ko�cu zbudzi� ch쿽pca. W niebieskich, g녠boko osadzonych oczach zbudzonego Tobiasza malowa쿪 si� wzruszaj퉏a rado쒏. Chwyci� spiesznie ojca za r�k�, k퉏iki ust rozchyli퀉 si� w 풹쿽snym u쐌iechu. Thiel od razu pom�g� mu w쿽퓓� sk퉝e ubranie, po czym nagle, jakby cie� przebieg� przez jego twarz, gdy na prawym, z lekka nabrzmia퀉m i zaczerwienionym policzku dziecka spostrzeg� bia쿮 쐋ady palc�w. Kiedy przy 쐍iadaniu Lena ze zdwojonym zapa쿮m powr�ci쿪 do poruszonej uprzednio sprawy pola i ziemniak�w przerwa� jej, oznajmiaj퉏, 풽 zawiadowca odcinka odst퉝i� mu za darmo kawa쿮k ziemi przy torach w pobli퓎, poniewa� dla niego, zawiadowcy, by� jakoby po쿽퓇ny zbyt daleko Lena z pocz퉡ku nie chcia쿪 w to wierzy�.Stopniowo jednak jej w퉡pliwo쐁i �powa퀉 i wpad쿪 w wyra웢ie dobry humor. Sypa쿪 jak z r�kawa pytaniami o wielko쒏 i jako쒏 gruntu jak te� o inne szczeg車y,a us퀉szawszy, 풽 na dodatek rosn� tam jeszcze dwa kar쿽wate drzewka owocowe, nie posiada쿪 si� z rado쐁i. Gdy ju� nie by쿽 o co wypytywa�,a dzwonek u drzwi sklepikarza, kt�ry, nawiasem m�wi퉏,s퀉sza쿽 si� w ka풼ym domu tej osady, rozbrzmiewa� nieustannie, pobieg쿪, 풽by rozg쿽si� wszystkim nowin�. Podczas gdy Lena wchodzi쿪 do ciemnej, przepe쿻ionej towarem izby sklepikarza, dr璨nik, pozosta퀉 w domu, zajmowa� si� wy낱cznie Tobiaszem. Ch쿽piec siedzia� mu na kolanach i bawi� si� kilkoma sosnowymi szyszkami, kt�re mu Thiel przyni�s� z lasu. - Czym chcesz zosta� ? - spyta� go ojciec, a by쿽 to pytanie r�wnie stereotypowe,jak odpowied� ch쿽pca: - Zawiadowc� odcinka. Nie by쿽 to pytanie 풹rtobliwe, bo marzenia dr璨nika faktycznie wznosi퀉 si� na takie wy퓓ny. Najzupe쿻iej powa퓆ie 퓓wi� on pragnienie i nadziej�, 풽 z Tobiasza wyro쐍ie z Bo예 pomoc� co� nadzwyczajnego. Zaledwie s쿽wa : "zawiadowc� odcinka" pojawi퀉 si� na bezkrwistych wargach ma쿮go ,kt�ry oczywi쐁ie nie wiedzia�, co oznaczaj�, oblicze Thiela pocz怨o si� rozja쐍ia�, a� wr�cz promienia쿽 g녠bok� szcz�쐋iwo쐁i�. - Id� si� bawi�, Tobiaszu! powiedzia� niebawem, zapalaj퉏 fajk� drzazg� przytkni�t� do paleniska, a ma퀉 pobieg� na dw�r z p쿽chliw� rado쐁i�. A Thiel rozebra� si�, po쿽퓓� do 농퓃a i nim zasn뭄, przez d퀅퓋zy czas wpatrywa� si� w zamy쐋eniu w niski, pop�kany sufit izby. Obudzi� si� ko쿽 po퀅dnia, ubra� i podczas gdy 퓇na na sw�j ha쿪쐋iwy spos�b szykowa쿪 obiad, wyszed� na ulic�, gdzie z miejsca chwyci� Tobiaszka, kt�ry palcami wydrapywa� wapno z dziury w murze i pakowa� do ust. Dr璨nik wzi뭄 go za r�k� i mijaj퉏 bodaj osiem domk�w osady pod뮈y� z nim nad Sprew�, kt�ra p퀉n怨a czarno i szkli쐁ie po쐒�d s쿪bo zazielenionych top�l. Tu� nad wod� le풹� granitowy blok, na kt�rym Thiel usiad�. Ca쿪 osada przywyk쿪 do tego, 풽 przy jako tako zno쐍ej pogodzie widywa쿽 si� go w tym miejscu. Lgn怨y do niego zw쿪szcza dzieci, nazywa퀉 go tat� Thielem, a on uczy� je r璨nych zabaw, jakie pami�ta� ze swoich m쿽dych lat. Najlepsz� cz퉠tk� wspomnie� zachowywa� jednak dla Tobiasza. Wystrugiwa� mu 쐌ig쿮 strza퀉, kt�re wzbija퀉 si� wy풽j ni� wszystkich innych ch쿽pc�w. Wycina� wierzbowe fujarki lekko opukuj퉏 kor� rogowym trzonkiem scyzoryka, godzi� si� nawet wy쐏iewywa� zakl�cia swym chropawym basem. Ludzie mu brali za z쿮 te dziwactwa. W g쿽wach im si� nie mie쐁i쿽, jak m�g� tyle czasu po쐗i�ca� malcom. W gruncie rzeczy jednak mieli powody do zadowolenia, bo dzieciom to dobrze pod jego opiek�. Nadto Thiel podejmowa� te� z nimi sprawy powa퓆e, starsze przes퀅chiwa� z zadanych lekcji, pomaga� im si� uczy� werset�w z Biblii i 쐏iewnika, z m쿽dszymi sylabizowa� litery alfabetu i tak dalej. Po obiedzie dr璨nik ponownie uda� si� na kr�tki spoczynek. Gdy drzemka dobieg쿪 ko�ca, wypi� popo퀅dniow� kaw� i zaraz pocz뭄 si� szykowa� do wyj쐁ia na s퀅풺�. Potrzebowa� na to, jak na wszystkie swoje czynno쐁i, du퓇 czasu. Ka풼y ruch by� od lat ustalony. U쿽퓇ne starannie na ma쿮j orzechowej komodzie przedmioty: scyzoryk, notes, grzebie�, ko�ski z퉎, stary zegarek w kopercie, w�drowa퀉 zawsze w tej samej kolejno쐁i do kieszeni jego munduru. Ma낱, ob쿽퓇n� w czerwony papier ksi뮈eczk� traktowa� ze szczeg�ln� pieczo쿽wito쐁i�. W nocy le풹쿪 ona pod poduszk� dr璨nika, w dzie� nosi� j� stale w wewn�trznej kieszeni s퀅풺owego surduta. Na tykietce pod papierow� ok쿪dk� r�ka Thiela wypisa쿪 niewprawnym, ale zawisajowatym pismem: ksi뮈eczka oszcz�dno쐁iowa Tobiasza Thiela. Zegar 쐁ienny z d퀅gim wahad쿮m i po웁쿸낱 tarcz� wskazywa� trzy kwadranse na pi퉡�, gdy Thiel wyruszy� z domu. Ma퀉m cz車nem b�d퉏ym jego w쿪sno쐁i�, przeprawi� si� przez rzek�. Na drugim brzegu Sprewy przystawa� parokrotnie i nas퀅chiwa� nadstawiaj퉏 ucha w stron� osady. Wreszcie skr�ci� w szerok� le쐍� drog� i po paru minutach znalaz� si� w g녠bi szumi퉏ego g퀅cho sosnowego boru. Nieprzebrane masy szpilek przypomina퀉 czarno - zielone,wzburzone morze. Bezg쿽쐍ie jak po filcu st퉝a� po mszystej i iglastej warstwie le쐍ego podszycia. Odnajdywa� swoj� drog� nie podnosz퉏 wzroku, tu pomi�dzy rdzawobr퉨owymi kolumnami wysokopiennego lasu.Stada wron k퉝a퀉 si� niejako w szaro쐁i powietrza wydaj퉏 bez ustanku swoje zgrzytliwe krzyki. Czarne ka퀅풽 wody wype쿻ia퀉 zag녠bienia drogi i jeszcze pos�pniej odbija퀉 spos�pnia낱 przyrod�.Okropna pogoda, pomy쐋a� Thiel, ockn퉥szy si� z g녠bokiej zadumy i podni�s퀂zy g쿽w�. Nagle jednak jego my쐋i pod뮈y퀉 w innym kierunku. Mia� niejasne przeczucie,풽 zapomnia� czego� wzi방 z domu. I rzeczywi쐁ie, przeszukuj퉏 kieszenie stwierdzi� brak chleba z mas쿮m, kt�ry ze wzgl�du na d퀅g� s퀅풺� zmuszony bz� zawsze zabiera� ze sob�. Chwil� sta� niezdecydowanie, a potem raptownie zawr�ci� i pospieszy� z powrotem w stron� wioski. Wkr�tce dotar� do Sprewy, przeprawi� si� kilkoma mocnymi uderzeniami wios쿪 i natychmiast, ca퀉 spocony, 쿪godnie wznosz퉏� si� wiejsk� drog� pop�dzi� pod g�r�. Stary parszywy pudel sklepikarza le풹� na 쐒odku drogi. Na wysmo쿽wanym drewnianym p쿽cie zagrody wyrobnika siedzia쿪 szara wrona. Nastroszy쿪 pi�ra, otrz퉠n怨a si�, kiwn怨a 쿮bkiem, zakraka쿪 przera웞iwie i zerwa쿪 si� ze 쐗iszcz퉏ym 쿽potem skrzyde�, aby polecie� z wiatrem ku lasom. Dr璨nik czu�, jak ci轅ko, nieregularnie wali mu serce.Zacz뭄 lekko dr풽�. Patrzy� w ziemi� jakby nieobecnym wzrokiem.Niezgrabn� i tward� r�k� odgarn뭄 kilkakrotnie kosmyk mokrych w쿽s�w, kt�ry wci뮈 od nowa opada� na piegowate czo쿽. Przez moment zdawa쿽 si�, 풽 tego nie wytrzyma. Jaki� skurcz sprawi�,풽 mi�쐍ie mu nabrzmia퀉, a palce d쿽ni zacisn怨y si� w pi�쒏. Gdy ust퉝i�, pozosta쿽 ot�pia쿮 znu풽nie. Niepewnym krokiem dr璨nik wszed� do ciasnej, wybrukowanej ceg낱 sieni.Powoli, wyczerpany, wspi뭄 si� na trzeszcz퉏e drewniane schody. - Tfu, tfu, tfu! - zacz怨o si� znowu. S퀉cha� by쿽 przy tym, jak kto� splun뭄 trzy razy z wszelkimi oznakami w쐁iek쿽쐁i i pogardy. - Ty pod퀉, wstr�tny, z쿽쐋iwy, podst�pny bydlaku! S쿽wa nast�powa퀉 z coraz to mocniejszym akcentem, a g쿽s, kt�ry je wykrzykiwa�, za쿪mywa� si� niekiedy z wysi쿸u. - Mojego synka chcesz bi� po buzi, biedn�, bezbronn� dziecin� ? Tak? To tak ? Nie chc� sobie brudzi� tob� r퉗, bo inaczej... Wtedy akurat Thiel otworzy� drzwi do izby, wobec czego przera퓇nej kobiecie zako�czenie rozpocz�tego zdania utkwi쿽 w gardle. Z gniewu by쿪 blada jak 쐁iana. Wargi dr풹퀉 jej z쿽쐁i�. Unios쿪 praw� r�k�, opu쐁i쿪 j� i z쿪pa쿪 garnek z mlekiem,kt�re usi쿽wa쿪 wla� do dzieci�cej buteleczki. Przerwa쿪 jednak t� robot� w po쿽wie, gdy� wi�ksza cz�쒏 mleka sp퀉wa쿪 po szyjce na st車. Zupe쿻ie wytr퉏ona z r�wnowagi chwyta쿪 w zdenerwowaniu to ten, to inny przedmiot, nie mog퉏 go utrzyma� w r�ku d퀅풽j, ni� przez chwil�, a� wreszcie zebra쿪 si� na odwag�, by gwa퀃ownie natrze� na m轅a: - C璨 to ma znaczy�, 풽 o tak niezwyk쿮j porze wpadasz do domu! Nie chcesz chyba mnie szpiegowa�? To ju� by쿫y szczyt! Ja w ka풼ym razie mam czyste sumienie,przed nikim nie musz� spuszcza� oczu... Thiel prawie nie s퀅cha�, co m�wi쿪. Spojrza� przelotnie na zap쿪kanego Tobiaszka. Przez moment wydawa쿽 si�, i� si낱 musi powstrzymywa� co� strasznego, co w nim wzbiera쿽. Potem napi�cie w jego twarzy pokry쿽 si� nagle dawn� flegm�, dziwnie o퓓wion� przez ukradkowy, po예dliwy b퀉sk oczu. Kilka sekund przesuwa� wzrokiem po obfitych kszta퀃ach 퓇ny, kt�ra z odwr�con� twarz�, czym� tam zaj�ta, wci뮈 jeszcze usi쿽wa쿪 si� opanowa�. Jej pe쿻e, na p車 ods쿽ni�te piersi p�cznia퀉 ze wzburzenia omal nie rozsadzaj퉏 gorsetu. W podkasanych sp�dnicach jej szerokie biodra wyda퀉 si� jeszcze szersze. Ta kobieta zdawa쿪 si� tchn방 jak튇 si낱, nieodpart�, nieuchronn�, kt�rej Thiel nie wiedzia�, jak sprosta�. Lekko, niczym delikatna paj�czyna, a przecie� mocno jak 풽lazna sie� omota쿪 go kr�puj퉏, pokonuj퉏, os쿪biaj퉏. W tym stanie nie zdo쿪쿫y wypowiedzie� do niej ani s쿽wa, tym bardziej s쿽wa ostrego, tote� Tobiasz, kt�ry sk퉝any we 퀊ach i wystraszony przycupn뭄 w k퉏ie, musia� patrze�, jak ojciec, nawet ju� nie spojrzawszy w jego stron�, wzi뭄 zapomniany chleb z przypiecka, podsun뭄 macosze jako jedyne wyja쐍ienie i z kr�tkim, roztargnionym skinieniem g쿽wy zaraz znikn뭄. Chocia� Thiel przemierza� drog� do swej le쐍ej samotni jak m�g� najszybciej, dotar� na miejsce dopiero w pi�tna쐁ie minut po regulaminowym czasie. Jego zmiennik, cz쿽wiek chory na suchoty, kt�rych nabawi� si� wskutek nieuniknionych w tego rodzaju s퀅풺ie raptownych zmian temperatury, sta� ju� got�w do odej쐁ia na ma쿮j, piaskowej platformie budki, kt�rej wielki numer, czarny na bia퀉m tle, ja쐍ia� widoczny z daleka pomi�dzy drzewami. Obaj m轅czy웢i podali sobie r�ce, wymienili par� kr�tkich informacji i rozstali si�. Jeden znikn뭄 we wn�trzu budku, drugi przeszed� na tory i pod뮈y� przed퀅풽niem drogi, kt�r� nadszed� Thiel. S퀉cha� by쿽 jego konwulsyjny kaszel po쐒�d drzew, najpierw blisko, potem coraz dalej, a wraz z nim zamilk� jedyny ludzki d웮i�k na tym pustkowiu. Thiel, jak zawsze, tak i dzi� zacz뭄 po swojemu przygotowywa� na noc ciasn�, czworok퉡n� kamienn� klatk� budki. Robi� to mechanicznie, zaprz퉡ni�ty rozpami�tywaniem wra풽� ostatnich godzin. Przyniesion� kolacj� po쿽퓓� na w퉠kim, poci퉓ni�tym br퉧ow� farb� stole pod jednym z dw�ch w퉠kich, bocznych okien, z kt�rych mo퓆a by쿽 dogodnie obserwowa� tory. Nast�pnie rozpali� ogie� w ma퀉m, zardzewia퀉m piecyku i postawi� na p퀉cie garnek z zimn� wod�. Na koniec uporz퉐kowa� jako tako narz�dzia, 쿽pat�, szpadel, imad쿽 itd., po czym zabra� si� do czyszczenia swej latarni, kt�r� przy okazji nape쿻i� 쐗ie예 naft�. Gdy upora� si� z tym wszystkim, trzy przenikliwe uderzenia dzwonka,kt�re powtarza퀉 si� jedno po drugim, oznajmia퀉, 풽 poci퉓 w kierunku Wroc쿪wia ruszy� z najbli퓋zej stacji. Nie okazuj퉏 najmniejszego po쐏iechu Thiel pozosta� jeszcze dobr� chwil� w budce,a wreszcie z chor퉓iewk� i 쿪downic� w r�ku, wyszed� powoli na dw�r i pocz쿪pa� oci轅ale w퉠k�, piszczyst� 쐁ie퓃� do oddalonego o jakie� dwadzie쐁ia krok�w przejazdu kolejowego. Thiel sumiennie zamyka� i otwiera� swoje szlabany przed i po ka풼ym poci퉓u,aczkolwiek bardzo rzadko kto� t�dy przechodzi�. Zrobi�, co do niego nale풹쿽 i czekaj퉏 opar� si� o czarno-bia퀉 dr퉓 bariery. Linia kolejowa z prawej i z lewej wrzyna쿪 si� prosto jak strzeli� w nieprzejrzany zielony b�r. Po obu jej stronach iglasta g�stwina cofa쿪 si� jakby spi�trzona, pozostawiaj퉏 przej쐁ie, kt�re wype쿻ia� czerwonawobr퉨owy, posypany 퓑irem nasyp. Czarne, biegn퉏e r�wnolegle tory wygl퉐a퀉 w ca쿽쐁i jak oko ogromnej, 풽laznej sieci, kt�rej w퉠kie pasma w najdalszych rejonach po퀅dnia i p車nocy zbiega퀉 si� w jednym punkcie horyzontu. Zerwa� si� wiatr i skrajem lasu pop�dzi� w dal lekkie fale. Ze s퀅p�w telegraficznych, kt�re towarzyszy퀉 linii kolejowej, rozbrzmiewa퀉 brz�cz퉏e akordy. Na drutach, kt�re jak prz�dziwo olbrzymiej paj�czyny ci퉓n怨y si� od s퀅pa do s퀅pa, siedzia퀉 ciasnymi rz�dami stada roz�wierkanych ptak�w. Dzi�cio� przelecia� ze 쐌iechem nad g쿽w� Thiela, ale ten nawet na niego nie spojrza�. S쿽�ce, kt�re dopiero co zawis쿽 u dolnego brzegu pobrze퓆ych chmur, aby pogr뮈y� si� w czarno - zielonym morzu wierzcho쿸�w drzew, zalewa쿽 b�r strumieniami purpury. Kolumnad z sosnowych pni po drugiej stronie nasypu rozpala퀉 si� niejako od 쐒odka i 풹rzy퀉 si� niczym 풽lazo. Tory te� pocz怨y si� 풹rzy�, podobne w轅om ognistym, ale pierwsze przygas퀉. I oto 풹r powoli wznosi� si� z ziemi ku g�rze pozostawiaj퉏 najpierw pnie sosen, potem lwi� cz�쒏 ich koron w zimnym 쐗ietle zgnilizny, na koniec dotykaj퉏 ju� tylko najdalszego skraju wierzcho쿸�w czerwonawym blaskiem. Niemo i uroczy쐁ie odbywa쿽 si� wspania쿮 widowisko. Dr璨nik wci뮈 jeszcze sta� bez ruchu przy barierze. Wreszcie post퉝i� krok naprz�d. Ciemny punkt na horyzoncie, tam, gdzie tory si� zbiega퀉, powi�ksza� sie. Rosn퉏 z sekundy na sekund� zdawa� si� jednak sta� w miejscu. Raptem nabra� ruchu i pocz뭄 si� zbli풹�. Torami bieg쿽 dr풽nie, brz�czenie, rytmiczny szcz�k, g퀅chy 쿽skot, coraz bardziej narastaj퉏y , w ko�cu podobny nieco do stuku kopyt nadci퉓aj퉏ego szwadronu kawalerii. Z daleka dochodzi쿽 pot轅niej퉏e z ka풼� chwil� sapanie i szum. Potem cisza rozdar쿪 si� nagle. Szalone huczenie i wycie wype쿻i쿽 przestrze�. Tory ugi怨y si�, ziemia zadr풹쿪. Silny podmuch , chmura py퀅, pary i dymu, i czarny, parskaj퉏y potw�r pomkn뭄 dalej. Ha쿪s zamiera� stopniowo, tak jak przedtem narasta�. Rozwia퀉 si� opary. Poci퉓 skurczy� si� i male�ki jak punkcik znikn뭄 w dali,nad le쐍ym zak퉡kiem rozpostar쿽 si� dawne, niezm퉏one milczenie. - Minna - wyszepta� dr璨nik, jakby budz퉏 si� ze snu i wr�ci� do swojej budki. Zaparzy� sobie wodnist� kaw�, usiad� i od czasu do czasu poci퉓aj퉏 퀉k, wlepi� wzrok w brudny kawa쿮k gazety znaleziony gdzie� na szlaku. Powoli ogarnia� go dziwny niepok�j. My쐋a�,풽 to od gor퉏a, kt�re buchaj퉏 z piecyka wype쿻ia쿽 izdebk�, wi�c rozpi뭄 surdut i kamizelk�, 풽by sobie ul퓓�. Gdy to nie pomog쿽 wsta�, wzi뭄 szpadel z k퉡a i uda� si� na podarowane poletko. By� to w퉠ki pas piachu, zaros퀉 g�sto zielskiem. Przepych m쿽dych kwiat�w niby 쐍ie퓆obia쿪 piana spoczywa� na ga녠ziach obu rosn퉏ych tam kar쿽watych drzewek owocowych. Thiel uspokoi� si�, ow쿪dn怨o nim ciche zadowolenie. A wi�c do roboty. Szpadel z chrz�stem zag녠bia� si� w ziemi�. Mokre skiby pada퀉 g퀅cho z powrotem i kruszy퀉 si�. Jaki� czas kopa� bez przerwy. Potem nagle przesta� i kr�c퉏 g쿽w� z niedowierzaniem, powiedzia� do siebie g쿽쐍o i wyra웢ie: - Nie, nie, to przecie� niemo퓄iwe Raptem pomy쐋a�, 풽 Lena b�dzie teraz cz�sto tu przychodzi쿪, 풽by uprawia� pole, co zak농ci utarty tryb 퓓cia. I w pewnej chwili rado쒏 z posiadania pola przerodzi쿪 si� w niech唯. Spiesznie, jak gdyby omal nie zrobi� czego� niestosownego, wyszarpn뭄 szpadel z ziemi i zani�s� go z powrotem do budki. Tutaj ponownie pogr뮈y� si� w ponurych rozmy쐋aniach. Nie wiedzia� czemu, ale perspektywa, 풽 przez ca퀉 czas s퀅풺y b�dzie mia� Len� przy sobie, jakkolwiek usi쿽wa� si� z tym pogodzi�, stawa쿪 si� coraz bardziej nie do zniesienia.Wyda쿽 mu si�, 풽 musi broni� czego�, co jest mu drogie, 풽 kto� pr�buje si� targn방 na jego najwi�ksz� 쐗i�to쒏, i mimo woli mi�쐍ie napr轅y퀉 mu si� w lekkim skurczu, a z ust wydoby� si� kr�tki, wyzywaj퉏y 쐌iech. Przera퓇ny odg쿽sem tego 쐌iechu podni�s� wzrok i zgubi� przy tym w퉡ek swych rozwa풹�. Kiedy go odnalaz� zagrzeba� si� niejako w dawny temat. Nagle co� jakby g�sta, czarna zas쿽na rozdar쿽 si� na dwoje, przywracaj퉏 za�mionym oczom jasno쒏 spojrzenia. Ni z tego ni z owego poczu� si� jak kto�, kto budzi si� z dwuletniego, letargicznego snu i potrz퉠aj퉏 z niedowierzaniem g쿽w�, spogl퉐a na wszystkie okropno쐁i, jakich mia� si� w tym stanie dopu쐁i�. Przed oczyma duszy stan怨a mu wyra웢ie historia m�czarni jego pierworodnego, kt�r� wra풽nia ostatnich godzin mog퀉 ju� tylko utwierdzi�. Ogarn怨a go lito쒏 i skrucha, jak r�wnie� g녠boki wstyd, 풽 przez ca퀉 ten czas haniebnie przymyka� na to oczy, nie ujmuj퉏 si� za drogim, bezbronnym stworzeniem, ba, nie znajduj퉏 si퀉, by przyzna� cho�by samemu sobie,jak bardzo cierpia쿽. Po samoudr�ce wyobra풽� tego wszystkiego, co zawini� i zaniedba�, przysz쿽 na niego ci轅kie znu풽nie, tak 풽 zasn뭄, zgarbiony, z czo쿮m na d쿽ni, wspartej o st車. Jaki� czas tak le풹�, a� zd쿪wionym g쿽sem zawo쿪� kilkakrotnie: - Minna! Minna! Szum i huk, jakby wywo쿪ne przez niezmierzone masy wody wype쿻i퀉 mu uszy. Wok車 pociemnia쿽, otworzy� szeroko oczy i przebudzi� si�. Ca퀉 by� rozdygotany. Zimny pot wyst퉝i� ze wszystkich por�w, puls mia� nieregularny, twarz mokr� od 쿮z. Ciemno by쿽 cho� oko wykol. Chcia� rzuci� okiem na drzwi, ale nie wiedzia�, w kt�r� stron� powinien si� obr�ci�. Wsta� chwiejnie, nadal nie odst�powa� go �w wielki strach. Las dooko쿪 szumia� jak kipiel morska, wiatr ciska� gradem i deszczem w okna budki. Thiel bezradnie wyci퉓a� r�ce po omacku. Przez moment wydawa쿽 mu si�, 풽 tonie - gdy nagle buchn뭄 o쐋epiaj퉏y, niebieskawy blask, jak gdyby krople nadziemskiego 쐗iat쿪 spad퀉 w mroczn� atmosfer� ziemi i natychmiast zosta퀉 przez ni� zduszone. Ta chwila wystarczy쿪, aby dr璨nik oprzytomnia�. Chwyci� latarni�, kt�ra szcz�쐁iem nawin怨a mu si� pod r�k�, i w tym samym momencie na najdalszym skraju nocnego, brandemburskiego nieba zahucza� grzmot. Zrazu dudni퉏 g퀅chym, przyt퀅mionym pomrukiem, toczy� si� coraz bli풽j kr�tkimi, rozbijaj퉏ymi si� falami, a� wreszcie, w쐒�d pot轅nych uderze�, wy쿪dowa� si�, zalewaj퉏 ca낱 atmosfer�, hucz퉏, wstrz퉠aj퉏, 쿽mocz퉏. Szyby zabrz�cza퀉, ziemia zadr풹쿪. Thiel zapali� latarni�. Pierwsze spojrzenie, ledwie odzyska� r�wnowag�, pad쿽 na zegarek. Za niespe쿻a pi唯 minut nadjedzie poci퉓 pospieszny. S퉐z퉏, 풽 nie dos퀉sza� sygna퀅, pod뮈y� tak szybko, jak na to pozwala퀉 burza i ciemno쐁i, do szlabanu. Zanim jeszcze zdo쿪� go zamkn방, rozleg� si� dzwonek sygna쿽wy. Wiatr szarpa� jego d웮i�kami i rozrzuca� je na wszystkie strony. Sosny ugina퀉 si� i niesamowicie trzeszcz퉏 i skrzypi퉏, ociera퀉 ga녠zie jedna o drug�. Na chwil� ukaza� si� ksi轅yc, jakby blado웁퀃a misa pomi�dzy marmurami. W jego blasku wida� by쿽, jakie szale�stwa wyprawia� wiatr w czarnych koronach sosen. Girlandy brzozowych li쐁i przy nasypie powiewa퀉 i trzepota퀉 jak upiorne ko�skie ogony. Poni풽j ci퉓n怨y si� linie tor�w, kt�re, b퀉szcz퉏 od wilgoci, wsysa퀉 tu i �wdzie blad� po쐗iat� ksi轅yca. Thiel zerwa� czapk� z g쿽wy. Deszcz przynosi� mu ulg� i zmieszany ze 퀊ami sp퀉wa� po twarzy. W g쿽wie mu kipia쿽. Niejasne wspomnienia tego, co widzia� we 쐍ie, wypiera퀉 si� nawzajem. Mia� takie wra풽nie, jakby kto� maltretowa� Tobiasza, i to w tak okropny spos�b, 풽 na t� my쐋 jeszcze teraz serce mu zamiera쿽. Inn� zjaw� przypomina� sobie wyra웢iej. Ukaza쿪 mu si� zmar쿪 퓇na. Przysz쿪 sk퉐� z daleka po jednym z tor�w kolejowych. Wygl퉐a쿪 na bardzo schorowan�, a zamiast sukni mia쿪 na sobie jakie� ga쿲any. Min怨a budk� Thiela, nawet na ni� nie spojrzawszy, a w ko�cu - tuwspomnienie si� zaciera쿽 - z jakiego� powodu sz쿪 przed siebie z najwi�kszym trudem i nawet kilka razy upad쿪. Thiel dalej nad tym rozmy쐋a� i oto wiedzia� ju�, 풽 ona ucieka쿪. Nie ulega쿽 to najmniejszej w퉡pliwo쐁i, bo w przeciwnym razie czemu by rzuca쿪 za siebie te spojrzenia pe쿻e wielkiego strachu i wlok쿪 si� naprz�d, chocia� nogi odmawia퀉 jej pos퀅sze�stwa? Och, te okropne spojrzenia! Ale nios쿪 co� na r�ku, co� zawini�tego w chusty, co� s쿪bego, zakrwawionego, bladego, a w spos�b, w jaki na to patrzy쿪, przypomnia� mu sceny z przesz쿽쐁i. Pomy쐋a� o umieraj퉏ej kobiecie, spogl퉐aj퉏ej nieprzerwanie na ledwie narodzone dziecko, kt�re musia쿪 pozostawi� z wyrazem najg녠bszego b�lu, niepoj�tej m�ki, owym wyrazem, kt�rego Thiel r�wnie nie m�g� zapomnie�, jak tego, 풽 mia� ojca i matk�. Dok퉐 posz쿪? Tego nie wiedzia�. Ale jedno mia� jasno przed oczyma duszy: wyrzek쿪 si� go, nie zwa풹쿪 na niego, wlok쿪 si� coraz dalej i dalej przez burzliw�, ciemn� noc. Wo쿪� za ni�: - Minna! Minna! - I to go zbudzi쿽. Dwa czerwone, okr퉓쿮 쐗iat쿪 niby 쐋epia olbrzymiego potwora przenikn怨y ciemno쒏. Poprzedza� je krwawy blask, kt�ry w swoim zasi�gu zamienia� krople deszczu w krople krwi. Wydawa쿽 si�, jak gdyby z nieba pada� krwawy deszcz. Thiel poczu� odraz�, a im bardziej poci퉓 si� zbli풹�, tym wi�kszy strach: sen i rzeczywisto쒏 stapia퀉 si� w jedno. Nadal widzia� kobiet� id퉏� po szynach, jego d쿽� b낱dzi쿪 wok車 쿪downicy, jak gdyby zamierza� zatrzyma� p�dz퉏y poci퉓. Na szcz�쐁ie by쿽 za p�웢o, bo ju� 쐗iat쿪 zamigota퀉 w oczach dr璨nika i poci퉓 przemkn뭄 obok niego. Przez pozosta낱 cz�쒏 noc Thiel nie zazna� ju� na s퀅풺ie spokoju. Co� gna쿽 go do domu. Pragn뭄 zobaczy� Tobiaszka. Czu� si� tak, jakby ca쿮 lata go nie widzia�. Na koniec obawa o los ch쿽pca spot�gowa쿪 si� do tego stopnia, 풽 kilkakrotnie kusi쿽 go, by porzuci� s퀅풺�. Dla zabicia czasu postanowi�, ledwie si� rozwidni쿽, p�j쒏 na obch�d swego odcinka. Z kijem w lewej r�ce, z d퀅gim, 풽laznym kluczem do 쐒ub w prawej, ruszy� niebawem grzbietem szyny w brudnoszary p車mrok.Tu i �wdzie dokr�ca� kluczem jaki� sworze� lub uderza� w jeden z okr퉓퀉ch 풽laznych pr�t�w, kt�rymi by퀉 po낱czone szyny. Deszcz i wiatr usta퀉, a spomi�dzy postrz�pionych chmur ukazywa퀉 si� gdzieniegdzie kawa쿸i bladoniebieskiego nieba. Jednostajny stukot podeszew o twardy metal, po낱czony sennym szumem ociekaj퉏ych drzew, poma퀅 uspokaja� Thiela. O sz�stej rano doczeka� si� zmiany i niezw쿽cznie uda� si� w drog� do domu. By� to wspania퀉 niedzielny poranek. Chmury rozdzieli퀉 si� i znikn怨y tymczasem za widnokr�giem. Wzesz쿽 s쿽�ce, l쐍i퉏e niczym olbrzymi, krwistoczerwony kamie� szlachetny, i zalewa쿽 b�r istn� powodzi� 쐗iat쿪. Wi퉨ki promieni przedziera퀉 si� ostrymi liniami przez mrowie drzew, tu muskaj퉏 풹rem wysp� delikatnych paproci, kt�rych li쐁ie przypomina퀉 cieniutkie koronki, tam przeistaczaj퉏 srebrnoszare porosty le쐍ego poszycia w czerwone korale. Z wierzcho쿸�w, pni i traw sp퀉wa쿪 ognista rosa. Na ziemi� zdawa� si� sp퀉wa� potop 쐗iat쿪. Powietrze tchn怨o rze쐊o쐁i�, kt�ra si�ga쿪 a� do serca, a i pod czaszk� Thiela obrazy tej nocy musia퀉 stopniowo zbledn방. Z chwil� za�, gdy wszed� do izby i w opromienionym s쿽�cem 농퓃u zobaczy� le예cego Tobiaszka z bardziej, ni� kiedykolwiek rumianymi policzkami, pierzch퀉 zupe쿻ie. Chocia� kto wie? W ci퉓u dnia Lenie wydawa쿽 si� parokrotnie, 풽 dostrzega w nim co� dziwnego; najpierw w ko쐁ielnej 쿪wce, kiedy to zamiast w 쐏iewnik przygl퉐a� si� jej spod oka, a potem ko쿽 po퀅dnia, kiedy bez s쿽wa wzi뭄 male�stwo z r퉗 Tobiasza, kt�ry jak zwykle mia� je wynie쒏 na drog�, i posadzi� jej na kolanach. Poza tym jednak nie by쿽 w nim nic niezwyk쿮go. Thiel, kt�ry przez ca퀉 dzie� nie mia� okazji si� po쿽퓓�, ju� ko쿽 dziewi퉡ej wieczorem wsun뭄 si� do 농퓃a, poniewa� w nast�pnym tygodniu czeka쿪 go dzienna s퀅풺a. Zasypia� ju�, gdy 퓇na oznajmi쿪 mu, 풽 nazajutrz rano p�jdzie z nim do lasu, aby skopa� ziemi� i posadzi� ziemniaki. Dr璨nik wzdrygn뭄 si�; by� ca쿸owicie przebudzony, ale nie otwiera� oczu. - Najwy퓋zy czas - rzek쿪 Lena, je쐋i ziemniaki maj� w og�le wyrosn방, i dorzuci쿪, 풽 b�dzie musia쿪 wzi방 dzieci ze sob�, bo pewnie zajmie to ca퀉 dzie�. Dr璨nik mrukn뭄 par� niezrozumia퀉ch s농w, na kt�re Lena ju� nie zareagowa쿪. Odwr�ci쿪 si� do niego plecami i w blasku 쿽jowej 쐗iecy zaj怨a si� rozsznurowywaniem gorsetu i zdejmowaniem sp�dnic. Nagle obejrza쿪 si� szybko, sama nie wiedz퉏, z jakiego powodu, i zobaczy쿪 wykrzywion� nami�tno쐁i�, ziemist� twarz m轅a, kt�ry p車siedz퉏, z r�kami na kraw�dzi 농퓃a, wpatrywa� si� w ni� p쿽n퉏ymi oczyma. - Thiel! - krzykn怨a kobieta na p車 z gniewem, na p車 z przestrachem, a on jak lunatyk, kt�rego wo쿪 si� po imieniu, ockn뭄 si� z odurzenia, wyj퉗a� kilka niesk쿪dnych s농w, opad� z powrotem na poduszki i naci퉓n뭄 pierzyn� na uszy. Nazajutrz rano Lena pierwsza wsta쿪 z 농퓃a. Nie robi퉏 ha쿪su przygotowa쿪 wszystko, co by쿽 potrzebne na wypraw�. W쿽퓓쿪 male�stwo do w�zka, po czym zbudzi쿪 i ubra쿪 Tobiasza. Gdy ch쿽piec us퀉sza�, dok퉐 p�jdzie musia� si� u쐌iechn방. Kiedy wszystko by쿽 naszykowane i kawa sta쿪 ju� na stole przebudzi� si� Thiel. Niezadowolenie by쿽 jego pierwsz� reakcj� na widok wszystkich poczynionych przygotowa�. Najch�tniej powiedzia쿫y co� przeciwnego temu, ale nie wiedzia�, jak zacz방. I jakie� mia쿫y Lenie da� nieodparte powody? Coraz bardziej i bardziej rozpromieniona twarzyczka Tobiasza zacz怨a stopniowo oddzia퀉wa� na Thiela, tak 풽 w ko�cu ju� ze wzgl�du na rado쒏, jak� ta wyprawa sprawia쿪 ch쿽pcu, nie m�g� my쐋e� o sprzeciwie. Niemniej w czasie w�dr�wki przez las dr璨nika nie opuszcza� niepok�j. Mozolnie pcha� w�zek z niemowl�ciem przez g녠boki piach i k쿪d� na nim rozmaite kwiaty, jakie Tobiasz zrywa� po drodze.Ch쿽piec by� nadzwyczaj weso퀉. W swej br퉨owej pluszowej czapeczce podskakiwa� w쐒�d paproci i troch� niezdarnie usi쿽wa� chwyta� szklistoskrzyd쿮 wa퓃i, kt�re fruwa퀉 nad nimi. Skoro tylko dotarli na miejsce Lena przyst퉝i쿪 do ogl�dzin pola. Woreczek z ziemniakami, kt�re przynios쿪 do sadzenia, rzuci쿪 na trawiasty skraj brzozowego lasku, ukl�k쿪 i pocz怨a przesypywa� w twardych palcach nieco pociemnia퀉 piasek. Thiel obserwowa� j� w napi�ciu: - No i jaka ta ziemia? - Wcale nie gorsza ni� nad Sprew� Dr璨nikowi kamie� spad� z serca. Obawia� si�, 풽 Lena b�dzie niezadowolona, i uspokojony pociera� nie ogolony podbr�dek. Kobieta zjad퀂zy pr�dko grub� pi�tk� chleba, zrzuci쿪 chustk� i kaftanik i j怨a kopa� z szybko쐁i� i wytrzyma쿽쐁i� maszyny. W regularnych odst�pach wyprostowywa쿪 si� i oddycha쿪 g녠boko, ale za ka풼ym razem trwa쿽 to tylko moment, je쐋i nie musia쿪 akurat nakarmi� male�stwa, wtykaj퉏 mu pospiesznie zdyszan�, ociekaj퉏� potem pier�. - Musz� obej쒏 odcinek, zabior� ze sob� Tobiasza! - zawo쿪� do niej po jakim� czasie dr璨nik z platformy przed budk�. - Co to za pomys퀉! - odkrzykn怨a - A kto zostanie przy ma퀉m?... - Chod� no tutaj! - dorzuci쿪 jeszcze g쿽쐍iej, a tymczasem dr璨nik, jakby jej nie s퀉sz퉏 odszed� z Tobiaszem.W pierwszej chwili zastanawia쿪 si�, czy nie pobiec za nim, ale tylko my쐋 o stracie czasu odwiod쿪 j� od tego zamiaru. Thiel szed� z Tobiaszem wzd퀅� tor�w. Malec by� bardzo podniecony; wszystko by쿽 dla niego nowe,nieznajome. Nie rozumia�, czemu s퀅예 w퉠kie, czarne, rozgrzane s쿽�cem szyny. Bez przerwy zadawa� najr璨niejsze dziwaczne pytania. Osobliwe by쿽 dla niego przede wszystkim dzwonienie s퀅p�w telegraficznych. Thiel zna� d웮i�k ka풼ego z nich w swoim rewirze, tak 풽 z zamkni�tymi oczami zawsze by wiedzia�, w kt�rej cz�쐁i odcinka w쿪쐍ie si� znajduje. Cz�sto przystawa� trzymaj퉏 Tobiasza za r�k�, aby ws퀅chiwa� si� w niezwyk쿮 odg쿽sy, jakie wydobywa퀉 si� z drewna, niczym d웮i�czne chora퀉 z wn�trza ko쐁io쿪. S퀅p telegraficzny u po퀅dniowego kra�ca rewiru mia� szczeg�lnie bogaty i pi�kny akord. Nieprzeliczone d웮i�ki w jego wn�trzu rozbrzmiewa퀉 bez przerwy jednym ci퉓iem, a Tobiasz biega� wok車 zwietrza쿮go drewna, aby, jak s퉐zi�, przez jak튇 szpar� wypatrze� sprawc�w tej mi쿮j muzyki. Dr璨nik wpad� w uroczysty nastr�j, podobnie jak w ko쐁iele. W dodatku z czasem odr璨ni� g쿽s, kt�ry przypomina� mu zmar낱 퓇n�. Wyobrazi� sobie, 풽 jest to ch�r dusz zmar퀉ch, do kt�rego w낱czy� si� te� jej g쿽s, a to wyobra풽nie wzbudzi쿽 w nim t�sknot�, wzruszenie do 쿮z. Tobiasz domaga� si� kwiat�w, kt�re ros퀉 na uboczu, Thiel jak zawsze spe쿻i� jego 예danie. Mog쿽by si� zdawa�, 풽 to kawa쿸i b녠kitnego nieba opad퀉 na podszycie gaju, tak bowiem cudownie g�sto ros퀉 na nim drobne, niebieskie kwiaty. Motyle na podobie�stwo kolorowych proporczyk�w trzepota퀉 i bezg쿽쐍ie przefruwa퀉 z miejsca na mieksce mi�dzy l쐍i퉏� biel� pni, a tymczasem przez jasnozielone chmury listowia brzozowych koron m퓓� 쿪godny blask. Tobiasz zrywa� kwiaty, a ojciec przygl퉐a� mu si� w zamy쐋eniu. Niekiedy wzrok dr璨nika w�drowa� ku g�rze i w lukach mi�dzy li쒏mi szuka� nieba,kt�re jak olbrzymia, nieskazitelnie b녠kitna kryszta쿽wa misa chwyta쿪 z쿽te 쐗iat쿽 s쿽�ca. - Tato, czy to jest Pan B�g? spyta� raptem malec, pokazuj퉏 br퉨ow� wiewi�rk�, kt�ra przy akompaniamencie drapi퉏ych szelest�w mkn怨a w g�r� po pniu zamotnie stoj퉏ej sosny. - G퀅ptasek z ciebie - to by쿽 wszystko, co Thiel m�g� odpowiedzie�, a tymczasem od퀅pane kawa쿮czki kory pnia spada퀉 mu do st�p. Lena wci뮈 jeszcze kopa쿪, gdy Thiel i Tobiasz wr�cili. Po쿽wa pola by쿪 ju� przekopana. Poci퉓i przemyka퀉 jeden za drugim w kr�tkich odst�pach. Tobiasz za ka풼ym razem patrzy� z otwartymi ustami, jak p�dz�. Nawet macoch� ubawi� swymi pociesznymi minami. Obiad, z쿽퓇ny z ziemniak�w i resztek zimnej pieczeni wieprzowej, zjedli w budce. Lena by쿪 w dobrym humorze, a i Thiel zdawa� si� z pewnym oci퉓aniem poddawa� temu, co by쿽 nieuniknione. Przy jedzeniu zabawia� 퓇n� r璨nymi historyjkami, kt�re wi퉨a퀉 si� z jego zawodem. Pyta� j� wi�c, czy potrafi sobie wyobrazi�, 풽 w ka풼ej szynie tkwi czterdzie쐁i sze쒏 쐒ub, pyta� j� te� o inne rzeczy. Do po퀅dnia Lena uwin怨a si� z kopaniem; po po퀅dniu mia쿪 sadzi� ziemniaki. Nalega쿪, 풽by Tobiasz pilnowa� teraz male�stwa, i zabra쿪 go ze sob�. - Uwa풹j...- zawo쿪� za ni� Thiel, zdj�ty zdj�ty nag퀉m niepokojem - - ...uwa풹j, 풽by nie zbli풹� si� do tor�w. W odpowiedzi Lena tylko wzruszy쿪 ramionami Zapowiedziano poci퉓 쐋퉠ki i Thiel musia� p�dzi� na sw�j posterunek. Ledwie stan뭄 w pogotowiu przy szlabanie, us퀉sza� narastaj퉏y szum. Poci퉓 ukaza� si� - zbli퓓� - para dobywa쿪 si� z czarnego komina lokomotywy niezliczonymi, przyspieszonymi k녠bami. Nagle; jeden, dwa, trzy mlecznobia쿮 promienie pary strzeli퀉 prosto w g�r�, a zaraz potem powietrze przynios쿽 gwizd lokomotywy. Trzy kolejne gwizdy, kr�tkie, przenikliwe, alarmuj퉏e. Hamuj�, poy쐋a� dr璨nik, ale dlaczego? I zn�w zabrzmia퀉 alarmowe gwizdy krzykliwe, odbijaj퉏e si� echem, tym razem d퀅g�, nieprzerwan� seri�. Thiel post퉝i� naprz�d, 풽by popatrzy� na szlak. Mechanicznie wyci퉓n뭄 z futera퀅 czerwon� chor퉓iewk� i trzyma� j� nad torem wprost przed sob�. Jezu Chryste, czy풺y on by� 쐋epy? Co to by쿽? Tam!... Tam, mi�dzy szynami... Staaa�! - krzycza� dr璨nik ze wszystkich si�. Za p�웢o. Jaka� ciemna masa dosta쿪 si� pod poci퉓 i odbija쿪 si� pomi�dzy ko쿪mi jak pi쿸a gumowa.. Jeszcze par� chwil i rozleg� si� pisk i skrzypienie hamulc�w. Poci퉓 stanal. Bezludny szlak o퓓wi� si�. Maszynista i konduktor biegli po 퓑irze na koniec poci퉓u. Z ka풼ego okan wygl퉐a퀉 ciekawe twarze, a teraz - ci풺a zak녠bi쿪 si� i ruszy쿪 naprz�d. Thiel sapa�; musia� przytrzyma� si�, 풽by nie pa쒏 jak zar퓆i�ty byk. Naprawd� przywo퀅j� go... Nie! Nag퀉 krzyk rozdziera powietrze na miejscu wypadku, po nim nast�puje wycie, wydobywaj퉏e si� jakby z gardzieli zwierz�cia. Kto to by�? Lena? To nie jej g쿽s, a przecie�... Jaki� m轅czyzna co si� w nogach biegnie wzd퀅� toru. - Dr璨nik! - Co tam? - Nieszcz�쐁ie!... - Przyby퀉 wzdryga si�, bo w oczach dr璨nika pojawiaj� si� dziwne b퀉ski. Czapka przekrzywiona, rude w쿽sy jakby chcia퀉 powsta� na g쿽wie. - Jeszcze 퓓je, mo풽 zd뮈y z pomoc�. Rz轅enie to jedyna odpowied�. - Chod� pan, pr�dko, pr�dko! Thiel podrywa si� z ogromnym wysi쿸iem. Napr轅aj� si� zwiotcza쿮 mi�쐍ie; staje prosto, twarz ma os퀅pia낱 i martw�. Biegnie z przyby퀉m m轅czyzn�, nie widzi 쐌iertelnie bladych, przera퓇nych twarzy pasa풽r�w w oknach poci퉓u. Stoi w nich m쿽da kobieta, komiwojarzer w fezie, m쿽da panna, pewnie w podr璨y po쐋ubnej. Co go to obchodzi? Nigdy nie interesowa� si� pasa풽rami tej diabelskiej maszyny; uszy wype쿻ia mu zawodzenie Leny. �mi si� w oczach, migocz� 웁퀃e punkciki, nieprzeliczone, jak robaczki 쐗i�toja�skie. Dr璨nik wzdryga si� - staje. Z wirowania robaczk�w 쐗i�toja�skich wy쿪nia si� twarz, blada, obwis쿪, zakrwawiona. Posiniaczone czo쿽, sine wargi, z kt�rych sp퀉wa czarna krew. To by� on. Thiel nie m�wi ani s쿽wa. Jego twarz nabiera brudnej blado쐁i. U쐌iecha si� jakby w roztargnieniu; wreszcie pochyla si�; czuje, jak baezw쿪dne, nieruchome cia쿽 ci뮈y mu na r�kach; spowija je czerwona chor퉓iewka. Rusza. - Dok퉐? - Do lekarza kolejowego, do lekarza - odzywaj� si� g쿽sy. - Zaraz go we웟iemy - wo쿪 inspektor baga퓇wy i w swoim wagonie przygotowuje legowisko z ubra� i ksi뮈ek. - No to jak? Thiel ani my쐋i wypu쐁i� z r퉗 nieszcz�쐋iwego ch쿽pca. Tamci nalegaj�. Daremnie. Inspektor ka풽 poda� nosze z wagonu baga퓇wego i wysy쿪 jednego z ludzi, 풽by pom�g� ojcu. Czas jest cenny. Gwizd maszynisty przeszywa powietrze. Z okien sypie si� deszcz monet. Lena zachowuje si� jak ob낱kana. - Biedna, biedna kobieta - m�wi� w przedzia쿪ch - - biedna, biedna matka. Maszynista ponownie daje gwizdem sygna� - lokomotywa bucha k녠bami bia쿮j, sycz퉏ej pary z cylindr�w i napina 풽lazne 쐁i�gna; po kilku sekundach poci퉓 kurierski, powiewaj퉏 smug� dymu, p�dzi ze zdwojon� szybko쐁i� przez las. Dr璨nik tymczasem zmienia zdanie i k쿪dzie p車퓓wego ch쿽pca na noszach. I oto ma퀉 le퓓 tam w ca쿮j swej 풹쿽snej cielesno쐁i co jaki� czas d퀅gie, rz轅퉏e tchnienie onosi ko쐁ist� pier�, kt�ra wy쿪nia si� spod podartej koszuli. R퉏zki i n璨ki z쿪mane nie tylko w przegubach, przybieraj� najbardziej nienaturalne pozycje. Pi�ta ma쿮j stopy jest przekr�cona do przodu. R�ce zwisaj� po bokach noszy. Lena lamentuje bez ustanku; znikn怨y wszelkie 쐋ady jej dawnej hardo쐁i. Powtarza w k車ko histori�, kt�ra ma j� uwolni� od jakiejkolwiek winy za to, co si� sta쿽. Thiel jakby jej nie widzia�; jego oczy z wyrazem okropnej trwogi wpatruj� si� w dziecko. Doko쿪 zapad쿪 cisza, 쐌iertelna cisza; czarne i gor퉏e tory spoczywaj� na o쐋epiaj퉏ym 퓑irze. Po퀅dnie st퀅mi쿽 wiatry i las stoi nieporuszony jak z kamienia. M轅czy웢i naradzaj� si� cicho. - 칎by jak najszybciej dosta� si� do Friedrichshagen, trzeba cofn방 si� na stacj� le예c� w kierunku Wroc쿪wia, bo nast�pny poci퉓, przyspieszony poci퉓 osobowy, gdzie indziej ju� przed Friedrichshagen nie staje. Thiel zdaje si� zastanawia�, czy powinien i쒏 razem. Chwilowo nie ma tu nikogo, kto m�g쿫y go zast퉝i�. Niemym gestem nakazuje 퓇nie, by wzi怨a nosze. Lena nie 쐌ie si� sprzeciwi�, chocia� jest niespokojna o pozostawione niemowl�. Wraz z obcym m轅czyzn� niesie nosze. Thiel odprowadza ich do granicy swego rewiru, po czym staje i d퀅go patrzy za nimi. Raptem wali si� d쿽ni� w czo쿽, a� rozlega si� echo. Chcia쿫y si� obudzi�, "bo to b�dzie sen, jak ten wczorajszy", m�wi sobie. Na pr璨no. Bardziej zataczaj퉏 si�, ni� id퉏 dotar� do swojej budki. Tam pad� na pod쿽g�, twarz� naprz�d. Czapka potoczy쿪 si� w k퉡, zegarek, na kt�ry od lat chucha� i dmucha�, wypad� z kieszeni, otworzy쿪 si� koperta, szkie쿸o si� rozbi쿽. Mo퓆a by s퉐zi�, 풽 jaka� 풽lazna pi�쒏, chwyci쿪 go za kark tak mocno, 풽 nie m�g� si� ruszy�, jakkolwiek w쐒�d st�kni唯 i j�k�w usi쿽wa� si� uwolni�. Czo쿽 mia� zimne, oczy suche, w gardle go pali쿽. Zbudzi� go dzwonek sygna퀅. Pod wra풽niem owych powtarzaj퉏ych si� trzech uderze� dzwonka atak ust퉝i�. Thiel zdo쿪� si� podnie쒏 i wype쿻i� sw�j obowi퉨ek. Co prawda nogi ci뮈y퀉 mu jak o농w, co prawda szlak kolejowy kr뮈y� wok車 niego jak szprychy ogromnego ko쿪, kt�rego osi� by쿪 jego g쿽wa; ale jednak zebra� przynajmniej tyle si�, 풽by jaki� czas utrzyma� si� na nogach. Nadje풼풹� poci퉓 osobowy. Musia� w nim by� Tobiasz. W miar� jak si� zbli풹�, coraz bardziej zamazywa퀉 si� obrazy przed oczyma Thiela. Na koniec widzia� ju� tylko poranionego ch쿽pca z zakrwawionymi ustami. Potem zapad쿪 noc. Po jakim� czasie ockn뭄 si� z omdlenia. Zobaczy�, 풽 le퓓 tu� przy szlabanie w gor퉏ym piasku. Wsta�, otrzepa� ubranie z ziarenek piasku i wyplu� je z ust. W g쿽wie nieco si� rozja쐍i쿽, m�g� my쐋e� spokojniej. W budce od razu podni�s� zegarek z pod쿽gi i po쿽퓓� na stole. Mimo upadku zegarek chodzi�. Dr璨nik przez dwie godziny liczy� sekundy i minuty, wyobra풹j퉏 sobie, co w tym czasie mog쿽 si� dzia� z Tobiaszem. Teraz Lena dotar쿪 z nim na miejsce; teraz by쿪 u lekarza. Ten obejrza� ch쿽pca, obmaca� i potrz퉠n뭄 g쿽w�. - 칕e, bardzo 웞e, ale mo풽... kto wie? - Zbada� go dok쿪dniej. - Nie - powiedzia� potem - nie, ju� po nim. - Ju� po nim, po nim - j�kn뭄 Thiel, a potem wypr轅y� si� i wlepiaj퉏 wytrzeszczone oczy w sufit, bezwiednie zaciskaj퉏 w pi�쐁i uniesione d쿽nie, krzykn뭄 takim g쿽sem, jak gdyby chcia� rozsadzi� ciasne pomieszczenie: - On musi 퓓�, m�wi� ci, on musi, musi 퓓�! - A potem zn�w zamkn뭄 drzwi budki, przez kt�re wdar� si� czerwony ogie� wieczoru, i raczej pobieg�, ni� poszed� z powrotem do szlabanu. Tutaj sta� d퀅g� chwil� jak skamienia퀉, a� nagle rozpo쐁ieraj퉏 ramiona wszed� na sam 쐒odek nasypu, jakby chc퉏 zatrzyma� co�, co nadchodzi쿽 z tej strony, w kt�r� pod뮈y� poci퉓 osobowy.Jego szeroko rozwarte oczy sprawia퀉 przy tym wra풽nie pora퓇nych 쐋epot�. Szed� ty쿮m, jakby cofaj퉏 si� przed czym�, i bez przerwy mamrota� na p車 zrozumia쿮 s쿽wa: - Ty... s퀉szysz... zosta澍e ...ty... s퀅chaj풽... zosta� ...oddaj go...ca퀉 jest w si�cach i krwi...tak, tak dobrze, ja jej odp쿪c� si�cami i krwi�... s퀉szysz? zosta澍e, oddaj mi go. Zdawa쿽 si�, i� co� przechodzi obok niego, bo odwr�ci� si� i ruszy�, jaby pod뮈aj퉏 za tym czym�, w innym kierunku. - Ty, Minna - jego g쿽s sta� si� p쿪czliwy jak u ma쿮go dziecka. - Ty, Minna, s퀉szysz?...oddaj go ...ja... Po omacku wyci퉓a� r�ce, jakby chc퉏 kogo� zatrzyma�. - 칚nko... tak... wi�c ja j�... wi�c ja j� te� trzasn�... si�ce i krew... wi�c ja j� siekier� ...widzisz?...kuchenn� siekier� ...trzasn� j� kuchenn� siekier� i ona zdechnie...Siekier� ...kuchenn� siekier�...a� rzuci si� czarna krew! - Piana wyst퉝i쿪 mu na usta, szklane 웦enice porusza퀉 si� nieustannie. 즑godny powiew wieczoru przeci퉓a� lekko i uporczywie ponad lasem, p쿽mieni쐁ie r璨owo postrz�pione ob쿽ki zawis퀉 na zachodnim niebie. Mo풽 sto krok�w pod뮈a� tak �w m轅czyzna za czym� niewidzialnym, a� przystan뭄, wida� straciwszy nadziej�, i z okropnym strachem w twarzy wyci퉓n뭄 r�ce, b쿪galnie, zaklinaj퉏o. Wyt轅y� wzrok i os쿽ni� oczy d쿽ni�, jakby chc퉏 w odleg쿮j dali raz jeszcze wypatrze� nieuchwytn� zjaw�. Wreszcie d쿽� opad쿪, a napi�cie w twarzy ust퉝i쿽 miejsca apatycznemu ot�pieniu; dr璨nik zawr�ci� i powl�k� si� drog�, kt�r� przyszed�. S쿽�ce zala쿽 b�r ostatnim 풹rem, po czym zgas쿽. Pnie sosen, jak blady, zbutwia퀉 szkielet si�ga퀉 pomi�dzy wierzcho쿸i, kt�re spoczywa퀉 na nich niby szaro-czarne warstwy pr�chna. Stukanie dzi�cio쿪 dono쐍ie rozlega쿽 si� w ciszy. Po zimnym, stalowoniebieskim niebie przeci퉓a쿪 sp�웢iona gromadka r璨owych ob쿽k�w.Powiew wiatru ni�s� piwniczny ch농d, tak 풽 dr璨nik poczu� dreszce. Wszystko by쿽 dla niego nowe, wszystko nieznajome. Nie wiedzia�, ku czmu szed�, ani co go otacza쿽. Raptem przez tory przemkn怨a wiewi�rka i Thiel przypomnia� sobie. Nie wiedz퉏 czemu musia� pomy쐋e� o Panu Bogu. "Pan B�g przebiega drog�, Pan B�g przebiega drog�". Powt�rzy� to zdanie kilkakrotnie jakby chc퉏 doj쒏 do czego�, co si� z nim wi퉨a쿽. Przrwa� sobie tkni�ty b퀉skiem zrozumienia: - Bo풽 m�j, przecie� to ob녠d. - Zapomnia� o wszystkim i zwr�ci� si� przeciwko temu nowemu wrogowi Stara� si� uporz퉐kowa� my쐋i, na pr璨no! By쿽 to szamotanie si� bez 풹dnego oparcia. Przy쿪pa� si� na najbardziej niedorzecznych wyobra풽niach. Wzdrygn뭄 si�, 쐗iadom w쿪snej bezsilno쐁i. Z pobliskiego brze웢iaka doszed� krzyk dziecka. By� to sygna� do szale�stwa.Niemal wbrew swojej woli musia� tam pobiec i zasta� niemowl�, kt�rym nikt ju� si� nie zajmowa�, zap쿪kane, odkryte i wywijaj퉏e n璨kami w w�zku. Co chcia� zrobi�? Co go tu przygna쿽? Wzburzony potok uczu� i my쐋i wch쿽n뭄 te pytania. "Pan B�g przebiega drog�", teraz wiedzia�, co to mia쿽 oznacza�. - Tobiasz... ona go zamordowa쿪 ...Lena...by� pod jej opiek�... Nie ka풼a macocha pasierba kocha- zgrzytn뭄 - a jej bachor 퓓je- Czerwona mg쿪 spowi쿪 jego zmys퀉 Przeszywa쿽 go spojrzenie dwojga dzieci�cych oczu; poczu� pod palcami co� mi�kkiego, mi�sistego W ucho wdar퀉 ku si� charkotliwe i 쐗iszcz퉏e d웮i�ki, zmieszane z ochryp퀉mi krzykami; nie wiedzia� ,kto je wydawa�. Wtem odni�s� takie wra풽nie, jakby spad쿪 mu na m�zg kropla gor퉏ego laku i jakby zel풹쿽 umys쿽we odr�twienie. Przytomniej퉏 us퀉sza� dr예cy jeszcze w powietrzu odd웮i�k dzwonka sygna쿽wego. Natychmiast poj뭄, co chcia� zrobi�; oderwa� d쿽nie od gard쿪 dziecka, kt�re wi쿽 si� w jego u쐁isku. Z trudem chwyta쿽 powietrze, potem zacz怨o kaszle� i krzycze�. - 칪je! Bogu dzi�ki, 퓓je!- Zostawi� niemowl� i pobieg� do przejazdu. Ciemny dym toczy� si� z daleka ponad szlakiem, spychany przez wiatr ku ziemi. Dr璨nik us퀉sza� za sob� sapanie lokomotywy, kt�re brzmia쿽 jak urywany, ci轅ki oddech chorego olbrzyma. Zimny p車mrok ogarnia� ca낱 okolic�. Po jakim� czasie, gdy rozst퉝i퀉 si� chmury dymu. Thiel pozna� poci퉓 퓑irowy, kt�ry wraca� z opr璨nionymi lorami i wi�z� robotnik�w zatrudnionych na szlaku. Poci퉓 mia� hojnie obliczony czas jazdy i m�g� zatrzymywa� si� wsz�dzie aby tu i �wdzie zabra� robotnik�w po sko�czonej pracy, innych za� wysadzi�. Hamowanie zacz怨o si� spory kawa� przed budk� Thiela. G쿽쐍y pisk, chrobot, 쿽skot i szcz�k przenikn怨y daleko cisz� wieczoru, zanim poci퉓 znieruchomia� z jednym, jedynym, przera웞iwym, przeci퉓퀉m d웮i�kiem. Chyba z pi唯dziesi�ciu robotnik�w i robotnic jecha쿽 na lorach. Prawie wszyscy stali wyprostowani , niekt�rzy m轅czy웢i z odkrytymi g쿽wami. Zachowanie ich wszystkich mia쿽 w sobie jak튇 zagadkow� od쐗i�tno쒏. Gdy zobaczyli dr璨nika, szept przeszed� pomi�dzy nimi. Starzy wyj�li fajki z po웁쿸퀉ch z�b�w i z uszanowaniem trzymali je w d쿽niach. Tu i tam odwraca쿪 si� kt�ra� z kobiet, 풽by wytrze� nos. Maszynista zeskoczy� na nasyp i podszed� do Thiela. Robotnicy widzieli, jak uroczy쐁ie u쐁isn뭄 mu r�k�, po czym dr璨nik wolnym, niemal po wojskowemu sztywnym krokiem ruszy� w stron� ostatniego wagonu.칊den z robotnik�w nie 쐌ia� si� do niego odezwa�, chocia� wszyscy go znali. Z ostatniego wagonu wyniesiono w쿪쐍ie ma쿮go Tobiaszka. Nie 퓓� ju�. Lena sz쿪 za nim; twarz jej zsinia쿪, oczy mia쿪 podkr뮈one. Thiel nawet na ni� nie spojrza�; natomiast ona przestraszy쿪 si� widokiem m轅a. Policzki mu zapad퀉, rz�sy i w쿽sy na brodzie by퀉 zlepione, czupryna, jak si� jej wyda쿽, bardziej ni� dotychczas posiwia쿪. Wsz�dzie na twarzy 쐋ady zasch퀉ch 쿮z; do tego niespokojny blask w oczach, kt�ry wzbudzi� w niej l�k. Zn�w przyniesiono nosze, 풽by mo퓆a by쿽 przetransportowa� cia쿽. Jaki� czas panowa쿪 niesamowita cisza. Thiel popad� w g�bokie, okropne zamy쐋enie. 똠iemnia쿽 si� coraz bardziej. Stado saren pojawi쿽 si� na nasypie. Sarniak przystan뭄 mi�dzy szynami. Obraca� ciekawie gi�tk� szyj�, gdy znieniacka zagwizda쿪 lokomotywa i on b퀉skawicznie pierzchn뭄 z ca퀉m stadem. W momencie ruszania poci퉓u Thiel zwali� si� na ziemi�. Poci퉓 zatrzyma� si� ponownie i zacz怨y si� narady, co teraz robi�. Postanowiono cia쿽 dziecka zostawi� tymczasem w budce dr璨nika i zamiast niego zanie쒏 do domu Thiela, kt�rego w 풹den spos�b nie da쿽 si� doprowadzi� do przytomno쐁i.I tak si� sta쿽. Dwaj m轅czy웢i nie쐋i nosze z zemdlonym, za nimi pod뮈a쿪 Lena, kt�ra 쿸aj퉏 nieustannie, z twarz� zalan� 퀊ami pcha쿪 przez piach w�zek z male�stwem. Ksi轅yc niczym ogromna roz풹rzona purpurowo kula k쿪d� si� mi�dzy pniami sosen na le쐍ym podszyciu. Im wy풽j si� wspina�, tym bardziej zdawa� si� male�, tym bardziej blad�. W ko�cu zawisn뭄 nad borem jak ampla, m예c przez wszystkie szczeliny i luki w koronach drzew matowym, zamglonym blaskiem, kt�ry nadawa� twarzom id퉏ych trupi� blado쒏. Poch�d ra웢o, ale ostro퓆ie posuwa� si� naprz�d, teraz przez zag�szczony m쿽dniak, potem zn�w wzd퀅� rozleg퀉ch, otoczonych wyskopiennym lasem zagajnik�w, w kt�rych blade 쐗iat쿽 gromadzi쿽 si� jak w wielkich, ciemnych zbiornikach. Nieprzytomny co jaki� czas rz�zi� albo zaczyna� majaczy�. Kilkakrotnie zaciska� pi�쐁i i z zamkni�tymi oczyma usi쿽wa� si� podnie쒏. Niema쿽 trudu kosztowa쿽 przewiezienie go przez Sprew�; trzeba by쿽 przeprawi� si� po raz drugi, 풽by zabra� kobiet� i dziecko. Wspinaj퉏 si� na wzniesienie, na kt�rym le풹쿪 osada, spotkano paru mieszka�c�w, kt�rzy zaraz rozg쿽sili wie쒏 o nieszcz�쐁iu. Wszyscy wylegli na drog�. Na widok znajomych twarzy Lena na nowo wybuchn怨a p쿪czem. Nie bez k쿽pot�w wniesiono chorego po w퉠kich schodach do mieszkania i od razu u쿽퓇no na 농퓃u. Robotnicy natychmiast zawr�cili po cia쿽 Tobiaszka. Starzy, do쐗iadczeni ludzie radzili zimne ok쿪dy i Lena s퀅cha쿪 ich gorliwie i roztropnie. Zanurza쿪 r�czniki w lodowatej studziennej wodzie i zmienia쿪 je, ledwie przegrza퀉 si� na rozpalonym czole nieprzytomnego. L�kliwie obserwowa쿪 oddech chorego, kt�ry wydawa� si� jej z ka풼� minut� bardziej regularny. Wyczerpana prze퓓ciami tego dnia, postanowi쿪 przespa� si� troch�, nie zazna쿪 jednak spoczynku. Wszystko jedno, czy mia쿪 oczy zamkni�te, czy otwarte, wci뮈 widzia쿪 przed sob� minione zdarzenia. Male�stwo spa쿽. Wbrew swoim zwyczajom niewiele si� o nie troszczy쿪. W og�le sta쿪 si� inna. Ani 쐋adu dawnej hardo쐁i. Ba, ten chory m轅czyzna z bezbarwn�, b퀉szcz퉏� od potu twarz� rz퉐zi� ni� we 쐍ie. Chmura zas쿽ni쿪 ksi轅ycow� kul�, w pokoju zrobi쿽 si� mroczno. Lena ju� tylko s퀉sza쿪 ci轅ki, ale r�wnomierny oddech m轅a. Zastanawia쿪 si�, czy nie zapali� 쐗iat쿪. W ciemno쐁i czu쿪 si� nieswojo. Gdy chcia쿪 wsta�, poczu쿪 o쿽wiany ci轅ar w ca퀉m ciele, powieki zamkn怨y si�, zasn怨a. Kiedy po kilku godzinach wr�cili m轅czy웢i z cia쿮m dziecka, zastali drzwi domu szeroko otwarte. Zdziwieni tym faktem weszli po schodach do mieszkania na g�rze, kt�rego drzwi te� by퀉 szeroko otwarte. Kilka razy wo쿪li kobiet� po imieniu, nie otrzymuj퉏 odpowiedzi. Wreszcie potarli zapa쿸� o 쐁ian� i w dr예cym blasku 쐗iat쿪 ich oczom ukaza� si� straszliwy widok. - Morderstwo, morderstwo! Lena le풹쿪 we krwi, z twarz� nie do poznania, z roztrzaskan� czaszk�. - Zamordowa� 퓇n�, zamordowa� 퓇n�! Miotali si� bezradnie. Nadbiegli s퉠iedzi, jeden dopad� ko퀉ski. - Bo풽 쐗i�ty - i cofn뭄 si� poblad퀉, z przera풽niem w oczach. Male�stwo le풹쿽 z poder퓆i�tym gard쿮m. Thiel znikn뭄; poszukiwania, jakie podj�to jeszcze tej samej nocy nie da퀉 rezultatu. Na drugi dzie� rano pe쿻i퉏y s퀅풺� dr璨nik znalaz� go siedz퉏ego na torach w tym miejscu, gdzie poci퉓 przejecha� Tobiaszka. Trzyma� w r�ku br퉨ow� pluszow� czapk� i pie쐁i� j� nieustannie jak co� 퓓wego. Dr璨nik przy bloku powiadomiony o tym telegraficznie wezwa� pomoc Kilku m轅czyzn pr�bowa쿽 teraz nam�wi� Thiela, 풽by zszed� z toru; ale na pr璨no. Poci퉓 pospieszny, kt�ry przeje풼풹� o tej porze, musia� si� zatrzyma� i dopiero z udzia쿮m jego za쿽gi uda쿽 si� si낱 usun방 z trasy chorego, kt�ry od razu zacz뭄 okropnie wrzeszcze�. Trzeba by쿽 zwi퉨a� mu r�ce i nogi, a wezwany tymczasem 풹ndarm odwi�z� go do berli�skiego wi�zienia 쐋edczego, sk퉐 jednak ju� pierwszego dnia przeniesiono Thiela na odddzia� dla umys쿽wo chorych szpitala Charite.Przez ca퀉 czas trzyma� w d쿽niach br퉨ow� czapeczk�, strzeg퉏 jej z zazdrosn� trosk�. t퀅maczy�: S쿪womir Blaut